Nội dung

Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 Ch−¬ng 2 ChuÈn H.323 §Çu n¨m 1996 mét nhãm c¸c c«ng ty lín (Microsoft, Intel...) ®· tæ chøc héi nghÞ Voice over IP nh»m thèng nhÊt tiªu chuÈn cho c¸c s¶n phÈm cña c¸c nhµ cung cÊp. §Õn th¸ng 5/1996, ITU-T phª chuÈn ®Æc t¶ H.323. ChuÈn H.323 cung cÊp nÒn t¶ng kü thuËt cho truyÒn tho¹i, h×nh ¶nh vµ sè liÖu mét c¸ch ®ång thêi qua c¸c m¹ng IP, bao gåm c¶ Internet. Tu©n theo chuÈn H.323, c¸c s¶n phÈm vµ c¸c øng dông ®a ph−¬ng tiÖn tõ nhiÒu h·ng kh¸c nhau cã thÓ ho¹t ®éng cïng víi nhau, cho phÐp ng−êi dïng cã thÓ th«ng tin qua l¹i mµ kh«ng ph¶i quan t©m tíi vÊn ®Ò t−¬ng thÝch. H.323 còng ®ång thêi gi¶i quyÕt c¸c øng dông cèt lâi cña ®iÖn tho¹i IP th«ng qua viÖc ®Þnh nghÜa tiªu chuÈn vÒ ®é trÔ cho c¸c tÝn hiÖu ©m thanh, ®Þnh nghÜa møc −u tiªn trong viÖc chuyÓn t¶i c¸c tÝn hiÖu yªu cÇu thêi gian thùc trong truyÒn th«ng Internet. (H.324 ®Þnh nghÜa viÖc truyÒn t¶i c¸c tÝn hiÖu ©m thanh, h×nh ¶nh vµ d÷ liÖu qua m¹ng ®iÖn tho¹i truyÒn thèng, trong khi ®ã H.320 ®Þnh nghÜa tiªu chuÈn cho truyÒn t¶i c¸c tÝn hiÖu ©m thanh, h×nh ¶nh vµ d÷ liÖu qua m¹ng tæ hîp ®a dÞch vô ISDN). §Õn nay H.323 ®· ph¸t triÓn th«ng qua hai phiªn b¶n. Phiªn b¶n thø nhÊt (Version 1) ®−îc th«ng qua vµo n¨m 1996 vµ phiªn b¶n thø hai (Version 2) ®−îc th«ng qua vµo th¸ng mét n¨m 1998. øng dông cña chuÈn nµy rÊt réng bao gåm c¶ c¸c thiÕt bÞ ho¹t ®éng ®éc lËp (stand-alone) còng nh− nh÷ng øng dông truyÒn th«ng nhóng trong m«i tr−êng m¸y tÝnh c¸ nh©n, cã thÓ ¸p dông cho ®µm tho¹i ®iÓm-®iÓm còng nh− cho truyªng th«ng héi nghÞ. H.323 cßn bao gåm c¶ chøc n¨ng ®iÒu khiÓn cuéc gäi, qu¶n lý th«ng tin ®a ph−¬ng tiÖn vµ qu¶n lý b¨ng th«ng ®ång thêi cßn cung cÊp giao diÖn gi÷a m¹ng LAN vµ c¸c m¹ng kh¸c. 2.1 Chång giao thøc H.323 KhuyÕn nghÞ cña ITU-T vÒ chuÈn H.323 ®· ®−a ra cÊu tróc giao thøc cho c¸c øng dông H.323 bao gåm c¸c khuyÕn nghÞ trong h×nh 2.1. H.245: khuyÕn nghÞ vÒ b¸o hiÖu ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng multimedia. H.225.0: §ãng gãi vµ ®ång bé c¸c dßng th«ng tin ®a ph−¬ng tiÖn (tho¹i, truyÒn h×nh, sè liÖu). KhuyÕn nghÞ nµy bao gåm giao thøc RTP/RTCP vµ c¸c thñ tôc ®iÒu khiÓn cuéc gäi Q.931 (DSS 1). C¸c chuÈn nÐn tÝn hiÖu tho¹i: G.711 (PCM 64 kbps), G.722, G.723, G.728, G.729. Trang 16 Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 C¸c chuÈn nÐn tÝn hiÖu video: H.261, H.263 T.120: C¸c chuÈn cho c¸c øng dông chia sÎ sè liÖu. Kªnh Sè liÖu Audio codec G.711 G.722 G.723 G.728 G.729 RTCP (Kªnh ®iÒu khiÓn A/V) RAS H.245 (Kªnh ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng) H.225.0 (Q.931) T.120 (Kªnh ®iÒu khiÓn cuéc gäi) Data application Kªnh Audio C¸c kªnh ®iÒu khiÓn Kªnh Video Video codec H.261 H.263 RTP TCP UDP IP LAN (Ethernet, Token Ring,...) H×nh 2.1 Chång giao thøc H.323. 2.2 C¸c thµnh phÇn trong hÖ thèng H.323 CÊu tróc cña mét hÖ thèng H.323 vµ viÖc th«ng tin gi÷a hÖ thèng H.323 víi c¸c m¹ng kh¸c ®−îc chØ ra trªn H×nh 2.2. Trang 17 Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 H.323 Terminal H.323 MCU M¹ng chuyÓn m¹ch gãi ( H.323 Gatekeeper H.323 Gateway GSTN N-ISDN H.323 Terminal H.323 Terminal B-ISDN (1) : Mét gateway cã thÓ cung cÊp mét hay nhiÒu kÕt nèi tíi GSTN, N-ISDN vµ B-ISDN H×nh 2.2 : CÊu tróc hÖ thèng H.323 C¸c dßng th«ng tin trong hÖ thèng H.323 ®−îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Audio (tho¹i): lµ tÝn hiÖu tho¹i ®−îc sè ho¸ vµ m· ho¸. §Ó gi¶m tèc ®é trung b×nh cña tÝn hiªô tho¹i, c¬ chÕ ph¸t hiÖn tÝch cùc tho¹i cã thÓ ®−îc sö dông. TÝn hiÖu tho¹i ®−îc ®i kÌm víi tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn tho¹i. - Video (h×nh ¶nh): lµ tÝn hiÖu h×nh ¶nh ®éng còng ®−îc sè ho¸ vµ m· ho¸. TÝn hiÖu video còng ®i kÌm víi tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn video. - Sè liÖu: bao gåm tÝn hiÖu fax, tµi liÖu v¨n b¶n, ¶nh tÜnh, file, ... - TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng (Communication control signals): lµ c¸c th«ng tin ®iÒu khiÓn trao ®æi gi÷a c¸c thµnh phÇn chøc n¨ng trong hÖ thèng ®Ó thùc hiÖn ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng gi÷a chóng nh−: trao ®æi kh¶ n¨ng, ®ãng më c¸c kªnh logic, c¸c th«ng ®iÖp ®iÒu khiÓn luång, vµ c¸c chøc n¨ng kh¸c. - TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn cuéc gäi (Call control signals): ®−îc sö dông cho c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn cuéc gäi nh− lµ thiÕt lËp cuéc gäi, kÕt thóc cuéc gäi, ... Trang 18 Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 - TÝn hiÖu kªnh RAS: ®−îc sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng: ®¨ng ký tham gia vµo mét vïng H.323, kÕt n¹p/th¸o gì mét ®iÓm cuèi (endpoint) khái vïng. thay ®æi b¨ng th«ng vµ c¸c chøc n¨ng kh¸c liªn quan ®Õn chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c ®iÓm cuèi trong mét vïng H.323. VÒ mÆt logic, hÖ thèng H.323 bao gåm c¸c thµnh phÇn: - ThiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 (H.323 Terminal): Lµ mét tr¹m cuèi trong m¹ng LAN, ®¶m nhËn viÖc cung cÊp truyÒn th«ng hai chiÒu theo thêi gian thùc . - H.323 Gateway: Cung cÊp kh¶ n¨ng truyÒn th«ng gi÷a hÖ thèng H.323 vµ c¸c hÖ thèng chuyÓn m¹ch kªnh kh¸c (PSTN/ISDN) - Gatekeeper: Lµ mét thµnh phÇn kh«ng b¾t buéc. Nã thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng. Khi cã mÆt gatekeeper trong hÖ thèng, mäi thµnh phÇn trong hÖ thèng ph¶i thùc hiÖn thñ tôc ®¨ng ký víi gatekeeper. TÊt c¶ c¸c ®iÓm cuèi H.323 (terminal, gateway, MCU) ®· ®¨ng ký víi gatekeeper t¹o thµnh mét vïng H.323 (H.323 zone) do gatekeeper ®ã qu¶n lý (H×nh 2.3). §¬n vÞ ®iÒu khiÓn liªn kÕt ®a ®iÓm (MCU - Multipoint Control Unit): Thùc hiÖn chøc n¨ng t¹o kÕt nèi ®a ®iÓm hç trî c¸c øng dông truyÒn th«ng nhiÒu bªn. Thµnh phÇn nµy còng lµ tuú chän. H.323 Zone Terminal Terminal Gatekeeper Terminal H×nh 2.3 Gateway Router Terminal Router Terminal Router Vïng H.323 (H.323 Zone) 2.2.1 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 H×nh 2.3 miªu t¶ c¸c thµnh phÇn chøc n¨ng cña mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323. Trang 19 Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 G.723, G.728, G.729(G.711: B¾t buéc) øng dông sè liÖu Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn hÖ thèng (System Control) H.245 Control Giao diÖn ®iÒu khiÓn hÖ thèng cho ng−êi sö dông H×nh 2.3 - Call Control H .225.0 (LAN Interface) G.711, G.722, Giao diÖn víi m¹ng LAN Micro/ Speaker (H.225.0 Layer) Audio Codec Líp ®ãng gãi d÷ liÖu Multimedia, chuÈn H.225.0 Video Codec TrÔ chiÒu thu Camera/ display (Receive Path Delay) C¸c chøc n¨ng RAS Control H.225.0 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 (H.323 Terminal) C¸c phÇn giao tiÕp víi ng−êi sö dông. C¸c bé codec (Audio vµ video). PhÇn trao ®æi d÷ liÖu tõ xa (telematic). Líp (layer) ®ãng gãi (chuÈn H.225.0 cho viÖc ®ãng gãi multimedia). PhÇn chøc n¨ng ®iÒu khiÓn hÖ thèng Vµ giao diÖn giao tiÕp víi m¹ng LAN. Trang 20 Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 TÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 ®Òu ph¶i cã mét ®¬n vÞ ®iÒu khiÓn hÖ thèng, líp ®ãng gãi H.225.0, giao diÖn m¹ng vµ bé codec tho¹i. Bé codec cho tÝn hiÖu video vµ c¸c øng dông d÷ liÖu cña ng−êi sö dông lµ tuú chän (cã thÓ cã hoÆc kh«ng). - Giao diÖn víi m¹ng LAN (LAN Interface): Giao diÖn víi m¹ng LAN ph¶i cung cÊp c¸c dÞch vô sau cho líp trªn (líp ®ãng gãi d÷ liÖu multimedia H.225.0): DÞch vô th«ng tin tin cËy ®Çu cuèi ®Õn ®Çu cuèi (vÝ dô nh− TCP hay SPX). DÞch vô nµy phôc vô cho kªnh ®iÒu khiÓn H.245 vµ kªnh d÷ liÖu. DÞch vô truyÒn th«ng tin kh«ng tin cËy ®Çu cuèi ®Õn ®Çu cuèi (vÝ dô nh− UDP hay IPX). DÞch vô nµy phôc vô cho c¸c kªnh Audio, c¸c kªnh Video, vµ kªnh ®iÒu khiÓn RAS. C¸c dÞch vô nµy cã thÓ lµ song c«ng hay b¸n song c«ng, th«ng tin unicast hay multicast tuú thuéc vµo øng dông, kh¶ n¨ng cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi vµ cÊu h×nh cña m¹ng LAN. - Bé codec video (Video codec): Bé video codec lµ thµnh phÇn tuú chän, cung cÊp cho thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh¶ n¨ng truyÒn video. - Bé codec tho¹i (audio codec): TÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 ®Òu ph¶i cã thµnh phÇn nµy. Nã ®¶m nhËn chøc n¨ng m· ho¸ vµ gi¶i m· tÝn hiÖu tho¹i. Chøc n¨ng m·/gi¶i m· dßng tho¹i PCM 64kbps luËt A vµ luËt μ (theo khuyÕn nghÞ G.711) lµ b¾t buéc. Ngoµi ra bé codec cã thÓ cã thªm chøc n¨ng m·/gi¶i m· tho¹i theo c¸c thuËt to¸n kh¸c gåm: CS-ACELP (khuyÕn nghÞ G.729 vµ G.729A), ADPCM (khuyÕn nghÞ G.723), LDCEPT (G.728), m· ho¸ b¨ng réng (G.722). Víi c¸c bé codec tho¹i cã nhiÒu kh¶ n¨ng m· ho¸, thuËt to¸n ®−îc sö dông cho m·/gi¶i m· tho¹i sÏ ®−îc ®µm ph¸n gi÷a c¸c terminal tham gia cuéc ®µm tho¹i (qu¸ tr×nh nµy ®−îc gäi lµ trao ®æi kh¶ n¨ng). Trong tr−êng hîp nµy terminal ph¶i cã kh¶ n¨ng ho¹t ®éng kh«ng ®èi xøng (vÝ dô nh− m· ho¸ tÝn hiÖu ph¸t sö dông theo khuyÕn nghÞ G.711 (PCM64), gi¶i m· tÝn hiÖu thu ®−îc theo G.728 (LDCEPT)). ThiÕt bÞ ®Çu cuèi Terminal cã thÓ göi ®i nhiÒu kªnh tho¹i cïng mét lóc tuú thuéc vµo øng dông. C¸c gãi tho¹i ph¶i ®−îc göi lªn tÇng giao vËn (transport layer) mét c¸c ®Þnh kú theo nh÷ng kho¶ng thêi gian ®−îc x¸c ®Þnh bëi chøc n¨ng codec nµo ®ang ®−îc Trang 21 Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 sö dông (kho¶ng thêi gian cña khung tÝn hiÖu tho¹i). Sù ph©n phèi gãi tho¹i lªn líp trªn (líp giao vËn) kh«ng ®−îc muén h¬n 5ms sau khi kÕt thóc kho¶ng thêi gian cña khung tho¹i tr−íc ®ã. ThiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 cã thÓ thu mét vµi kªnh tho¹i (®µm tho¹i héi nghÞ). Trong tr−êng hîp nµy, terminal cÇn thùc hiÖn chøc n¨ng trén c¸c kªnh tho¹i l¹i thµnh mét kªnh hçn hîp ®−a ®Õn ng−êi sö dông (Audio Mixing). Sè l−îng c¸c kªnh tho¹i bÞ h¹n chÕ c¨n cø vµo tµi nguyªn s½n cã cña m¹ng. - TrÔ chiÒu thu: Chøc n¨ng trÔ chiÒu thu bao gåm viÖc thªm vµo dßng th«ng tin thêi gian thùc mét ®é trÔ ®Ó ®¶m b¶o duy tr× sù ®ång bé vµ bï ®é jitter cña c¸c gãi ®Õn. §é trÔ thªm vµo ph¶i tÝnh ®Õn thêi gian trÔ do xö lý tÝn hiÖu khi thu. Dßng tÝn hiÖu chiÒu ph¸t kh«ng ®−îc lµm trÔ. - Kªnh sè liÖu (Data Channel): Kªnh d÷ liÖu trong thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 lµ kh«ng b¾t buéc. Kªnh d÷ liÖu cã thÓ lµ ®¬n h−íng hay hai h−íng tuú thuéc vµo tõng øng dông. NÒn t¶ng cña øng truyÒn sè liÖu trong thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 lµ chuÈn T.120. Trong luËn ¸n phÇn nµy còng kh«ng ®−îc m« t¶ chi tiÕt. - Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng multimedia (chuÈn H.245): Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng sö dông kªnh ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng H.245 ®Ó truyÒn t¶i c¸c th«ng ®iÖp ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng truyÒn th«ng ®Çu cuèi tíi ®Çu cuèi bao gåm: + Trao ®æi kh¶ n¨ng (Capabilities Exchange). + §ãng më c¸c kªnh logic cho tÝn hiÖu media (tÝn hiÖu thêi gian thùc) - Chøc n¨ng b¸o hiÖu RAS (Registration - Admission - Status): Chøc n¨ng b¸o hiÖu RAS sö dông c¸c th«ng ®iÖp H.225.0 ®Ó thùc hiÖn c¸c thñ tôc ®iÒu khiÓn gi÷a termnal vµ gatekeeper, bao gåm: + Kh¸m ph¸ gatekeeper. + §¨ng ký (registration) tham gia vµo vïng H.323. + §Þnh vÞ ®iÓm cuèi. + §iÒu khiÓn kÕt n¹p, th¸o gì (Admission/Desengage). + Thay ®æi b¨ng th«ng sö dông(bandwidth changes). + Th«ng b¸o tr¹ng th¸i (status). - Chøc n¨ng b¸o hiÖu cuéc gäi: Chøc n¨ng b¸o hiÖu cuéc gäi sö dông b¸o hiÖu cuéc gäi H.225.0 (Q.931) ®Ó thiÕt lËp kÕt nèi gi÷a c¸c ®iÓm cuèi H.323. - Líp ®ãng gãi th«ng tin (H.225.0 layer): Trang 22 Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 C¸c kªnh logic mang th«ng tin tho¹i, video, sè liÖu hay th«ng tin ®iÒu khiÓn ®−îc thiÕt lËp theo c¸c thñ tôc ®iÒu khiÓn m« t¶ trong khuyÕn nghÞ H.245. C¸c kªnh logic hÇu hÕt lµ ®¬n h−íng vµ ®éc lËp trªn mçi h−íng truyÒn. Mét vµi kªnh l«gic nh− kªnh sè liÖu cã thÓ lµ hai h−íng vµ liªn quan ®Õn thñ tôc më kªnh hai h−íng cña H.245. Mét sè l−îng bÊt kú c¸c kªnh logic cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó truyÒn ngo¹i trõ kªnh ®iÒu khiÓn H.245 (chØ cã mét kªnh cho mçi cuéc gäi). Ngoµi ra c¸c ®iÓm cuèi H.323 cßn sö dông thªm hai kªnh cho b¸o hiÖu cuéc gäi vµ c¸c chøc n¨ng liªn quan ®Õn gatekeeper (RAS). a. Sè kªnh logic (Logical Channel Number - LCN): Mçi mét kªnh logic ®−îc chØ ra bëi mét sè kªnh logic (LCN) trong kho¶ng tõ 0 cho ®Õn 65535 nh»m môc ®Ých phï hîp víi kªnh logic t−¬ng øng trong kÕt nèi tÇng giao vËn. Sè kªnh logic ®−îc bªn ph¸t chän mét c¸ch tuú tiÖn ngo¹i trõ kªnh logic 0 ®−îc dµnh riªng cho kªnh ®iÒu khiÓn h.245. b. Giíi h¹n tèc ®é bit cña kªnh logic: B¨ng th«ng cña mét kªnh logic ph¶i ®−îc giíi h¹n bëi mét gi¸ trÞ cËn trªn suy ra tõ kh¶ n¨ng ph¸t tèi thiÓu vµ kh¶ n¨ng thu cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi. Dùa trªn giíi h¹n nµy, mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi ph¶i më kªnh logic víi tèc ®é giíi h¹n kªnh thÊp h¬n hoÆc b»ng cËn trªn ®ã vµ bªn ph¸t cã thÓ ph¸t bÊt cø dßng th«ng tin nµo cã tèc ®é kh«ng qu¸ tèc ®é giíi h¹n cña kªnh. Tèc ®é giíi h¹n kªnh chØ ra tèc ®é cña dßng d÷ liÖu mang th«ng tin néi dung cña kªnh mµ kh«ng bao gåm c¸c phÇn mµo ®Çu giao thøc. Khi thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh«ng cã th«ng tin nµo ®Ó göi ®i trong mét kªnh th× thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh«ng cÇn ph¶i göi ®i c¸c th«ng tin lÊp vµo ®Ó duy tr× tèc ®é cña kªnh. 2.2.2 H.323 gateway Gateway mang c¸c tÝnh n¨ng phôc vô cho ho¹t ®éng t−¬ng t¸c cña c¸c thiÕt bÞ trong hÖ thèng víi c¸c thiÕt bÞ trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh nh− PSTN, ISDN,... ThiÕt bÞ cæng H.323 ®−îc bè trÝ n»m gi÷a c¸c thµnh phÇn trong hÖ thèng H.323 víi c¸c thiÕt bÞ n»m trong c¸c hÖ thèng kh¸c (c¸c m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh SCN). Nã ph¶i cung cÊp tÝnh n¨ng chuyÓn ®æi khu«n d¹ng d÷ liÖu truyÒn vµ chuyÓn ®æi thñ tôc mét c¸ch thÝch hîp gi−a m¹ng LAN c¸c lo¹i m¹ng mµ gateway kÕt nèi tíi, cô thÓ: - Thùc hiÖn chuyÓn ®æi khu«n d¹ng d÷ liÖu tho¹i, video, sè liÖu nÕu cÇn. - Thùc hiÖn chøc n¨ng thiÕt lËp cuéc gäi, huû cuéc gäi ®èi víi c¶ hai phÝa m¹ng LAN vµ m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh (SCN - Switched Circuit Network). Trang 23 Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 Nh×n chung, thiÕt bÞ cæng cã nhiÖm vô ph¶n ¸nh ®Æc tÝnh cña mét ®iÓm cuèi H.323 trong m¹ng LAN tíi mét thiÕt bÞ cuèi trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh vµ ng−îc l¹i nh»m t¹o ra tÝnh trong suèt ®èi víi ng−êi sö dông. C¸c gateway cã thÓ liªn kÕt víi nhau th«ng qua m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh ®Ó cung cÊp kh¶ n¨ng truyÒn th«ng gi÷a c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 kh«ng n»m trong cïng mét m¹ng LAN. C¸c thiÕt bÞ cuèi H.323 trong cïng mét m¹ng LAN cã thÓ th«ng tin trùc tiÕp víi nhau mµ kh«ng ph¶i th«ng qua Gateway. Do vËy khi hÖ thèng kh«ng cã yªu cÇu th«ng tin víi c¸c terminal trong c¸c m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh th× cã thÓ bá qua vai trß cña Gateway. Mét thiÕt bÞ cuèi trong mét m¹ng LAN con cã thÓ liªn l¹c víi mét terminal H.323 trong mét m¹ng LAN con kh¸c th«ng qua con ®−êng gäi vßng ra ngoµi råi vßng trë l¹i th«ng qua hai Gateway ®Ó tr¸nh nh÷ng ®o¹n liªn kÕt tèc ®é thÊp hoÆc bá qua vai trß cña router. CÊu tróc cña Gateway bao gåm : Khèi chøc n¨ng cña thiÕt bÞ H.323, khèi chøc n¨ng nµy cã thÓ lµ chøc n¨ng ®Çu cuèi (®Ó giao tiÕp víi mét terminal trong hÖ thèng H.323) hoÆc chøc n¨ng MCU (®Ó giao tiÕp víi nhiÒu terminal). - Khèi chøc n¨ng cña thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch kªnh, mang chøc n¨ng giao tiÕp víi mét hay nhiÒu thiÕt bÞ ®Çu cuèi trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh. - Khèi chøc n¨ng chuyÓn ®æi, bao gåm chuyÓn ®æi khu«n d¹ng d÷ liÖu vµ chuyÓn ®æi thñ tôc. Gateway liªn kÕt víi m¸y ®iÖn tho¹i th«ng th−êng ph¶i t¹o vµ nhËn biÕt ®−îc tÝn hiÖu DTMF (Dual Tone Multiple Frequency) t−¬ng øng víi c¸c phÝm nhËp tõ bµn phÝm ®iÖn tho¹i. 2.2.3 Gatekeeper Gatekeeper cung cÊp c¸c dÞch vô ®iÒu khiÓn cuéc gäi cho c¸c ®iÓm cuèi trong hÖ thèng H.323. Gatekeeper lµ t¸ch biÖt víi c¸c thiÕt bÞ kh¸c trong hÖ thèng vÒ mÆt logic, tuy nhiªn trong thùc tÕ th× nã cã thÓ ®−îc tÝch hîp víi c¸c thiÕt bÞ kh¸c nh− gateway, MCU... Khi cã mÆt trong hÖ thèng, gatekeeper ph¶i cung cÊp c¸c chøc n¨ng sau: - DÞch ®Þa chØ: DÞch tõ ®Þa chØ alias hoÆc mét sè ®iÖn tho¹i ¶o cña mét ®iÓm cuèi sang ®Þa chØ IP t−¬ng øng. Trang 24 Ch−¬ng2 ChuÈn H.323 - §iÒu khiÓn kÕt n¹p (Admission Control): §iÒu khiÓn viÖc cho phÐp ho¹t ®éng cña c¸c ®iÓm cuèi. - §iÒu khiÓn b¨ng th«ng (Bandwidth Control): §iÒu khiÓn cÊp hoÆc tõ chèi cÊp mét phÇn b¨ng th«ng cho c¸c cuéc gäi cña c¸c thiÕt bÞ trong hÖ thèng. - Qu¶n lý vïng (Zone Management): Thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng trªn víi c¸c ®iÓm cuèi H.323 ®· ®¨ng ký víi gatekeeper (mét vïng H.323). Ngoµi ra, GateKeeper cã thÓ cung cÊp c¸c chøc n¨ng tuú chän sau: - B¸o hiÖu ®iÒu khiÓn cuéc gäi (Call Control Signalling): Gatekeeper cã thÓ nhËn vµ xö lý b¸o hiÖu cuéc gäi ®Ó ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi hoÆc ®Þnh h−íng c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi nèi trùc tiÕp víi nhau qua kªnh b¸o hiÖu cuéc gäi (Call Signalling Channel). Trong tr−êng hîp thø hai, Gatekeeper tr¸nh ®−îc viÖc ph¶i xö lý c¸c th«ng ®iÖp ®iÒu khiÓn. - §iÒu khiÓn cho phÐp cuéc gäi (Call Authorization): Gatekeeper cã thÓ tõ chèi thùc hiÖn cuéc gäi tõ mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi nµy tíi mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh¸c. LÝ do cña viÖc nµy cã thÓ lµ sù giíi h¹n truy nhËp ®Õn mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi hay gateway hoÆc lµ giíi h¹n truy nhËp trong mét kho¶ng thêi gian. - Qu¶n lý b¨ng th«ng (Bandwidth Management): Chøc n¨ng nµy cho phÐp gatekeeper ®iÒu khiÓn l−îng b¨ng th«ng cÊp cho mét cuéc gäi cña mét ®iÓm cuèi trong hÖ thèng. ViÖc ®iÒu khiÓn nµy cã thÓ thùc hiÖn ngay trong khi cuéc gäi ®ang tiÕn hµnh. Chøc n¨ng nµy bao gåm c¶ chøc n¨ng ®iÒu khiÓn viÖc cung cÊp b¨ng th«ng cho c¸c cuéc gäi. - Qu¶n lý cuéc gäi (Call Management): Gatekeeper cã thÓ duy tr× mét danh s¸ch cña c¸c cuéc gäi ®ang ®−îc tiÕn hµnh, nhê ®ã biÕt ®−îc thiÕt bÞ nµo ®ang bËn hoÆc cung cÊp th«ng tin cho chøc n¨ng qu¶n lý b¨ng th«ng. - TÝnh c−íc (Billing): Mäi cuéc gäi trong hÖ thèng cã mÆt gatekeeper ®Òu ph¶i th«ng qua sù qu¶n lý cña gatekeeper, do vËy sÏ rÊt thuËn tiÖn nÕu nh− gatekeeper ®¶m nhËn chøc n¨ng tÝnh c−íc dÞch vô. 2.2.4 §¬n vÞ ®iÒu khiÓn liªn kÕt ®a ®iÓm MCU 2.2.4.1 §Æc ®iÓm - MCU hç trî viÖc thùc hiÖn c¸c cuéc ®µm tho¹i héi nghÞ gi÷a nhiÒu thiÕt bÞ ®Çu cuèi. Trong chuÈn H.323, MCU b¾t buéc ph¶i cã mét bé ®iÒu khiÓn ®a ®iÓm MC (Multipoint Controller) vµ cã hoÆc kh«ng mét vµi MP (Multipoint Processor). Trang 25