Nội dung

trình tự sơ thảo bộ gene của tinh tinh Tấm hình bên cạnh do Kevin Langergraber chụp ngày 16 tháng Tám năm 2004 cho chúng ta thấy “chân dung” của chị tinh tinh có tên rất đẹp là 'Jolie' sống ở Công viên Quốc gia Kibale, Uganda. Tấm hình chụp vài tuần trước khi Jolie sinh đứa con đầu lòng của mình. Tuần này, đánh dấu một sự kiện quan trọng trong công cuộc nghiên cứu người bà con gần của lòai người chúng ta: Tổ hợp đọc trình tự và phân tích genome tinh tinh (Chimpanzee Sequencing and Analysis Consortium ) công bố trình tự sơ thảo bộ gene của tinh tinh Pan troglodytes, cùng với các kết quả so sánh với bộ gene của người trên tờNature 437 (7055) ngày hôm nay 1 tháng Chín năm 2005. Nghiên cứu đã cung cấp nhiều thông tin quan trọng về sự biến đổi di truyền khiến cho con người và tinh tinh phân ly từ một tổ tiên chung và chỉ ra được thông số nổi bật khiến cho con người chúng ta là duy nhất. Cụ thể chúng ta đã có 35 triệu nucleotide bị thay đổi, 5 triệu đọan DNA nhỏ bị lọai ra hay chèn vào trong genome và nhiều quá trình dung hợp giữa các nhiễm sắc thể với nhau cũng như tái sắp xếp trong nội bộ nhiễm sắc thể. Khi so sánh sự nhân đôi gene giữa genome người và tinh tinh cho thấy sự biểu hiện gene khác biệt có thể là nền tảng cho sự mẫn cảm bệnh tật. Đặc biệt khi quan sát vùng telomere phụ (subtelomeres) cho thấy chính chúng là các điểm nóng đóng nhiều vai trò chủ chốt trong quá trình nhân đôi nhiễm sắc thế và bảo tồn gene gần đây. Cũng từ so sánh hai bộ gene người và tinh tinh, chúng ta nhận thấy rằng các gene liên kết nhiễm sắc thể giới tính Y của người đã bảo tồn nghiêm ngặc trong suốt quá trình tiến hóa. Và cuối cùng, những hóa thạch tinh tinh tìm thấy đầu tiên đã cung cấp bằng chứng rõ ràng rằng tinh tinh và con người cổ sơ khai đã cư ngụ trên cùng một môi trường để sau đó chúng tiến hóa và phân ly. Xem xét kỹ lại ba mẫu răng hóa thạch lấy từ mẫu trầm tính nửa triệu năm tuổi ở Keyna cũng cho thấy đó chính là hóa thạch của chủng Homo. Ngòai các bài báo công bố nghiên cứu chính về genome của tinh tinh, Nature trong số này còn có nhiều bài bình luận về văn hóa, tập tính xã hội, tâm lý và ý thức của tinh tinh. Bạn đọc có thể tải những bài nghiên cứu tại địa chỉ sau