Nội dung

1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG ------------------------ PHAN THỊ THUỲ NGA HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH QUẢNG NGÃI Chuyên ngành: KẾ TOÁN Mã số: 60.34.30 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Đà Nẵng – Năm 2011 2 Công trình ñược hoàn thành tại ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG ------------------------ Người hướng dẫn khoa học: GS. TS. TRƯƠNG BÁ THANH Phản biện 1: TS. Đoàn Thị Ngọc Trai Phản biện 2: PGS. TS. Lê Huy Trọng Luận văn sẽ ñược bảo vệ tại Hội ñồng chấm Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ Quản trị kinh doanh họp tại Đại học Đà Nẵng vào ngày 13 tháng 8 năm 2011 Có thể tìm hiểu luận văn tại - Trung tâm Thông tin – Học liệu. Đại học Đà Nẵng - Thư viện trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Đại học Đà Nẵng 3 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của ñề tài Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam hiện nay ñang trong tiến trình hội nhập với khu vực và kinh tế thế giới, nhất là khi Việt Nam ñã chính thức gia nhập vào WTO thì việc nâng cao hiệu quả quản lý, ñiều hành trong doanh nghiệp nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất kinh doanh và hạ giá thành sản phẩm, ñồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ nhằm tăng cường lợi thế cạnh tranh là một yêu cầu cấp bách rất quan trọng ñối với mỗi doanh nghiệp, mỗi nhà quản lý. Tuy nhiên ñể công tác KTQT thật sự là một công cụ giúp cho các nhà quản lý tiếp cận và xử lý thông tin một cách nhanh chóng và chính xác thì hiện nay công tác KTQT tại các doanh nghiệp nói chung và Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi nói riêng vẫn chưa có nhiều cơ sở cũng như là kinh nghiệm ñể phục vụ cho việc ñiều hành hoạt ñộng kinh doanh. Từ yêu cầu thực tế ñó, tôi ñã chọn ñề tài: “Hoàn thiện công tác KTQT tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi” làm luận văn tốt nghiệp. 2. Mục ñích nghiên cứu - Nghiên cứu những vấn ñề lý luận liên quan ñến công tác KTQT trong doanh nghiệp du lịch. - Phân tích thực trạng công tác KTQT và mức ñộ vận dụng KTQT tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi từ ñó rút ra ưu, nhược ñiểm trong công tác KTQT tại ñơn vị. - Vận dụng lý thuyết KTQT ñể ñưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác KTQT tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Những vấn ñề lý luận và thực tiễn liên quan ñến công tác KTQT tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi. 4 - Phạm vi nghiên cứu: Luận văn chỉ ñi sâu nghiên cứu và ñề cập vấn ñề về KTQT chi phí của bốn loại hình kinh doanh dịch vụ tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi: kinh doanh lưu trú, kinh doanh nhà hàng, kinh doanh vận chuyển, kinh doanh lữ hành (các hoạt ñộng kinh doanh dịch vụ ñơn thuần). 4. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phương pháp phân tích tổng hợp, so sánh, thống kê, phỏng vấn,…Luận văn sử dụng các dữ liệu chủ yếu là dữ liệu sơ cấp tại ñơn vị kết hợp với các chế ñộ tài chính, qui ñịnh của ngành, hệ thống các văn bản hướng dẫn về công tác Tài chính Kế toán. 5. Những ñóng góp của luận văn - Về mặt lý luận: Nghiên cứu các ñặc ñiểm riêng của ngành Du lịch; hệ thống hóa những vấn ñề cơ bản của KTQT chi phí trong doanh nghiệp du lịch. - Về mặt thực tiễn: Phân tích, ñánh giá thực trạng công tác KTQT chi phí tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi . Chỉ ra ñược các nguyên nhân tồn tại trong việc tổ chức công tác KTQT tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi . Và ñề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác KTQT tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi . Tác giả dự kiến kết quả nghiên cứu như sau: - Thứ nhất hoàn thiện nội dung KTQT chi phí tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi + Phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí; + Hoàn thiện xác ñịnh giá bán dịch vụ theo phương pháp trực tiếp; + Hoàn thiện công tác tính giá thành dịch vụ; + Hoàn thiện xây dựng ñịnh mức chi phí nguyên vật liệu, nhân công; + Hoàn thiện công tác lập dự toán chi phí linh hoạt và phân tích ñánh giá chi phí; + Tổ chức sử dụng thông tin KTQT cho việc ra quyết ñịnh; 5 - Thứ hai, hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán có ứng dụng KTQT từ việc kết phát triển từ các hình thức quy ñịnh; 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở ñầu và kết luận, luận văn ñược chia thành 3 chương Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTQT chi phí trong các doanh nghiệp du lịch. Chương 2: Thực trạng KTQT chi phí tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi. Chương 3: Hoàn thiện KTQT chi phí quản trị tại Công ty Cổ phần Du lịch Quảng Ngãi. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIỆP DU LỊCH 1.1. Khái niệm, bản chất của KTQT và KTQT chi phí 1.1.1. Khái niệm, bản chất của KTQT Đến nay có rất nhiều ñịnh nghĩa về KTQT. Theo luật Kế toán Việt Nam “KTQT là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết ñịnh kinh tế, tài chính trong nội bộ ñơn vị kế toán.”(Khoản 3 ñiều 4) Các ñịnh nghĩa trên tuy cách phát biểu khác nhau nhưng ñều có những vấn ñề chung sau: - KTQT là một hệ thống kế toán cung cấp thông tin ñịnh lượng; - Các nhà quản trị doanh nghiệp là những người sử dụng thông tin do KTQT cung cấp; - Mục ñích sử dụng thông tin của các nhà quản trị là hoạch ñịnh, tổ chức thực hiện, kiểm soát và ñánh giá các hoạt ñộng của tổ chức; Như vậy, về bản chất KTQT là một bộ phận cấu thành không thể tách rời của hệ thống kế toán nói chung và là một công cụ quan trọng không thể thiếu ñối với công tác quản lý nội bộ doanh nghiệp. 6 1.1.2. Bản chất của KTQT chi phí - KTQT chi phí thu thập và cung cấp thông tin phục vụ cho việc lập dự toán, làm căn cứ trong việc lựa chọn các quyết ñịnh ngắn hạn và dài hạn hay các quyết ñịnh lựa chọn các phương án kinh doanh hợp lý. - KTQT chi phí cung cấp các thông tin về hoạt ñộng kinh tế trong doanh nghiệp và ngoài doanh nghiệp có liên quan. - KTQT chi phí quan tâm ñến các chi phí thực tế phát sinh theo loại chi phí, tổng mức chi phí và chi tiết theo từng mặt hàng. - Khi có sự biến ñộng chi phí, trách nhiệm giải thích về những thay ñổi bất lợi thuộc bộ phận nào KTQT chi phí phải theo dõi và báo cáo rõ ràng phục vụ cho quá trình kiểm soát, ñiều chỉnh của nhà quản lý. 1.1.3. Mối quan hệ giữa KTQT chi phí với chức năng quản trị Chức năng của KTQT dựa trên chức năng quản trị ñược thể hiện qua sơ ñồ sau: Sơ ñồ 1.1. Mối quan hệ giữa chức năng KTQT với chức năng quản trị 7 1.2. Đặc ñiểm hoạt ñộng kinh doanh du lịch 1.2.1. Du lịch và ñặc ñiểm của sản phẩm du lịch Du lịch là các hoạt ñộng có liên quan ñến chuyến ñi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm ñáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất ñịnh. Sản phẩm dịch vụ du lịch là sự kết hợp các dịch vụ và các phương tiện vật chất trên cơ sở khai thác các tiềm năng du lịch nhằm cung cấp cho du khách một thời gian thú vị, một kinh nghiệm du lịch trọn vẹn và hài lòng. Các nhà quản trị cần nắm bắt ñặc ñiểm sản phẩm du lịch ñể có thể tổ chức tốt hoạt ñộng sản xuất kinh doanh nhằm ñáp ứng tối ña nhu cầu của du khách và ñảm bảo nâng cao hiệu quả kinh doanh trên cơ sở kiểm soát chặt chẽ chi phí. 1.2.2. Phân loại hoạt ñộng kinh doanh dịch vụ du lịch Để ñáp ứng yêu cầu của công tác tổ chức KTQT thì ta có thể chia hoạt ñộng dịch vụ du lịch thành năm hoạt ñộng ñặc trưng sau ñây: - Kinh doanh lữ hành - Kinh doanh lưu trú (Kinh doanh khách sạn) - Kinh doanh nhà hàng - Kinh doanh vận chuyển du lịch - Kinh doanh dịch vụ du lịch khác 1.3. Nhận diện và phân loại chi phí trong doanh nghiệp kinh doanh du lịch Chi phí là tổng giá trị các khoản giảm lợi ích kinh tế của doanh nghiệp gắn liền với hoạt ñộng sản xuất kinh doanh. Vậy, về mặt ñịnh tính thì chi phí là khoản giảm lợi ích kinh tế của doanh nghiệp; về mặt ñịnh lượng chi phí là tổng mức giá trị các khoản giảm lợi ích kinh tế của doanh nghiệp ñược lượng hóa. Các cách phân loại chi phí trong doanh nghiệp kinh doanh du lịch: 8 1.3.1. Phân loại chi phí theo chức năng hoạt ñộng Theo chức năng hoạt ñộng chi phí ñược phân thành: chi phí sản xuất và chi phí ngoài sản xuất. - Chi phí sản xuất là những phí tổn về vật chất, lao ñộng phục vụ cho hoạt ñộng sản xuất. - Chi phí ngoài sản xuất: là những chi phí phát sinh ngoài sản xuất 1.3.2. Phân loại chi phí theo nội dung và tính chất của chi phí Theo tiêu thức này chi phí của doanh nghiệp tồn tại dưới các dạng sau: Chi phí nguyên vật liệu; chi phí nhân công; chi phí công cụ, dụng cụ; chi phí khấu hao tài sản cố ñịnh; chi phí dịch vụ mua ngoài; chi phí bằng tiền khác. 1.3.3. Phân loại chi phí theo mối quan hệ với mức ñộ hoạt ñộng (cách ứng xử của chi phí) Theo cách phân loại này chi phí ñược chia thành: chi phí cố ñịnh (ñịnh phí), chi phí biến ñổi (biến phí) và chi phí hỗn hợp. - Chi phí biến ñổi (biến phí): là những chi phí thay ñổi tỷ lệ thuận với mức ñộ hoạt ñộng. - Chi phí cố ñịnh (ñịnh phí): là những khoản chi phí không biến ñổi khi mức ñộ hoạt ñộng thay ñổi trong phạm vi phù hợp. - Chi phí hỗn hợp: là những khoản chi phí mà bao gồm cả biến phí và ñịnh phí . Vì vậy, ñể có thể kiểm soát và ñiều tiết chi phí hỗn hợp nhà quản trị cần phải tách ñược chi phí này thành ñịnh phí và biến phí. 1.3.4. Phân loại chi phí sản phẩm và chi phí thời kỳ - Chi phí sản phẩm: bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung. - Chi phí thời kỳ: bao gồm chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. 9 1.3.5. Phân loại chi phí khác phục vụ cho việc kiểm tra và ra quyết ñịnh - Chi phí kiểm soát ñược và chi phí không kiểm soát ñược. - Chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp - Chi phí lặn (chi phí chìm) và chi phí chênh lệch - Chi phí cơ hội 1.4. Nội dung KTQT chi phí trong các doanh nghiệp kinh doanh du lịch 1.4.1. Lập dự toán chi phí Dự toán là những tính toán dự kiến một cách toàn diện và phối hợp, làm căn cứ ñể huy ñộng kinh doanh của DN, ñược xác ñịnh bằng một hệ thống các chỉ tiêu về số lượng và giá trị cho một khoảng thời gian xác ñịnh trong tương lai. - Đối với hoạt ñộng kinh doanh lữ hành: Dự toán chi phí chính là xác ñịnh các chi phí ñể thực hiện một chương trình du lịch hay một tour du lịch cụ thể căn cứ vào lộ trình, thời gian, ñịa ñiểm tham quan, số lượng du khách và các dịch vụ cung cấp cho khách trong chương trình. - Đối với hoạt ñộng kinh doanh lưu trú: Căn cứ vào mức ñộ tiện nghi và các dịch vụ cung cấp cho từng phòng ñể lập dự toán chi phí cho số phòng có khả năng tiêu thụ. - Đối với hoạt ñộng kinh doanh ăn uống: Dự toán ñược lập căn cứ vào số lượng suất ăn dự kiến tiêu thụ và chi phí ñể sản xuất một suất ăn chuẩn. - Đối với hoạt ñộng kinh doanh vận chuyển du lịch: Dự toán chi phí ñược xây dựng dựa trên kế hoạch số km vận chuyển hay khối lượng vận chuyển dự kiến thực hiện trong kì và các ñịnh mức chi phí ñã ñược xây dựng cho một km vận chuyển hay một ñơn vị vận chuyển chuẩn. Tuy nhiên khi chi phí ñược phân loại theo cách ứng xử thì sẽ ñược dự toán như sau: 10 + Đối với biến phí: căn cứ vào khối lượng sản phẩm dịch vụ tiêu thụ và ñơn giá biến phí của 1 ñơn vị sản phẩm dịch vụ tiêu thụ hoặc căn cứ vào doanh thu dịch vụ tiêu thụ và tỷ suất biến phí bán hàng theo doanh thu Tổng biến phí BH = Số lượng dịch vụ tiêu thụ × Đơn giá BP của dịch vụ tiêu thụ Hoặc Tổng biến phí BH = Doanh thu BH × Tỷ suất biến phí BH. + Đối với ñịnh phí: căn cứ vào số thực tế kỳ trước và những thay ñổi ñịnh phí dự kiến trong kỳ tới. 1.4.2. Xác ñịnh giá thành và ñịnh giá bán sản phẩm dịch vụ trong doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch 1.4.2.1. Xác ñịnh giá thành sản phẩm dịch vụ * Tính giá thành theo phương pháp toàn bộ: Giá thành của một sản phẩm dịch vụ là toàn bộ chi phí ñể sản xuất một sản phẩm dịch vụ, bao gồm cả ba khoản mục: CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC. Tùy theo ñặc ñiểm sản xuất, ñặc ñiểm sản phẩm của ñơn vị mà có thể chọn một trong các phương pháp tính giá thành sản phẩm sau: phương pháp giản ñơn, hệ số, tỷ lệ, phân bước,…. * Tính giá thành theo phương pháp trực tiếp: bao gồm các chi phí sản xuất biến ñổi là chi phí NVLTT, CPNCTT và chi phí SXC biến ñổi. 1.4.2.2. Phương pháp xác ñịnh giá bán + Định giá bán theo phương pháp tính giá thành toàn bộ: CP nền = CP NVLTT + CP NCTT + CP SXC Giá bán = CP nền + CP phụ trội CP phụ trội = CP nền ( 1+ Tỷ lệ CP phụ trội) Tỷ lệ CP phụ trội = Mức hoàn vốn mong muốn + chi phí BH&QLDN Số lượng dịch vụ × Giá thành ñơn vị dịch vụ