Nội dung

-i- TÓM TẮT LUẬN VĂN Hiện nay, phần lớn các NHTM Việt Nam đang hoạt động như một ngân hàng tập hợp các chi nhánh, chưa kinh doanh đa năng, sản phẩm dịch vụ còn nghèo nàn, công nghệ chưa đủ, chưa đồng bộ, chưa có nhiều kết nối với nhau và liên kết với khách hàng; các công ty kinh doanh phi ngân hàng chưa nhiều. Do vậy, hoạt động kinh doanh Ngân hàng cũng gặp nhiều khó khăn, dẫn đến các rủi ro trở thành các yếu tố thường trực, luôn đe doạ đến an toàn trong hoạt động của các NHTM ở nước ta. Việc tìm các giải pháp hạn chế rủi ro hoạt động của các NHTM đã trở thành vấn đề bức xúc, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh cũng không là ngoại lệ. Từ lý do trên, tác giả luận văn chọn đề tài "Nâng cao công tác quản trị rủi ro tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bắc Ninh" làm mục tiêu nghiên cứu, nhằm đáp ứng yêu cầu bức xúc, đồng thời mang ý nghĩa lâu dài. Mục đích nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tại NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh, rút ra những kết quả đạt được, các tồn tại và nguyên nhân gây nên tồn tại, từ đó đưa ra các giải pháp quản trị rủi ro tại NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh thời gian tới. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu tập trung vào nghiên cứu ba loại rủi ro chủ yếu: Rủi ro tín dụng, rủi ro lãi suất, rủi ro thanh khoản. Phương pháp chủ đạo thực hiện luận văn là phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Thông qua phương pháp phân tích tài liệu, các báo cáo, đồng thời sử dụng phương pháp logic, lý thuyết hệ thống để tìm ra nguyên nhân cũng như giải pháp thực hiện mục tiêu của đề tài. -ii- CHƯƠNG 1: LÝ THUYẾT CHUNG VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Chương 1 của luận văn đã nêu lên được lý thuyết chung về rủi ro cũng như rủi ro trong hoạt động ngân hàng, hệ thống hoá có chọn lọc những vấn đề cơ bản về rủi ro và quản trị rủi ro của hoạt động kinh doanh NHTM, Luận văn nghiên cứu các hoạt động kinh doanh cơ bản của ngân hàng, các lại rủi ro chủ yếu, từ đó nghiên cứu tiếp quản lý rủi ro hoạt động kinh doanh của NHTM. Luận văn cũng đi sâu trọng tâm nghiên cứu nội dung của quản lý rủi ro hoạt động kinh doanh của NHTM. Từ đó rút ra các bài học áp dụng cho NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh. 1.1. Khái quát hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại Mục này đưa ra được một định nghĩa về NHTM, người ta thường phải dựa vào tính chất và mục đích hoạt động của nó trên thị trường tài chính, và đôi khi còn kết hợp tính chất, mục đích và đối tượng hoạt động. Việc định nghĩa theo Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 1.2. Rủi ro trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại Trong phần này, tác giả Tác giả cũng đưa ra được chín nguyên tắc quản trị rủi ro và lý luận về rủi ro trong hoạt động ngân hàng, trong đó tập trung vào 3 nội dung chính: - Rủi ro tín dụng - Rủi ro lãi suất - Rủi ro thanh khoản Trong đó mỗi loại rủi ro tập trung vào nghiên cứu vào 4 vấn đề của quản trị rủi ro: - Nhận dạng rủi ro: Hiệu quả của việc quản trị rủi ro phụ thuộc rất nhiều vào việc nhận dạng rủi ro. Nhận dạng rủi ro được hiểu là việc phân rủi ro thành từng nhóm riêng biệt theo dấu hiệu và nguyên nhân của chúng. Cơ sở khoa -iii- học về việc phân loại rủi ro đã tạo điều kiện cho các nhà quản trị ngân hàng có thể xác định rõ ràng vị trí của từng loại rủi ro trong hệ thống rủi ro. - Đo lường rủi ro: Rrủi ro được định nghĩa như là sự khác biệt giữa giá trị thực tế và giá trị kỳ vọng. Sự khác biệt giữa giá trị thực tế so với giá trị kỳ vọng được đo lường bởi độ lệch chuẩn. Do vậy, độ lệch chuẩn hay phương sai (bình phương của độ lệch chuẩn) chính là thước đo của rủi ro. - Hạn chế rủi ro: Trong hệ thống điều hành rủi ro ngân hàng, cơ chế điều tiết nội bộ đóng vai trò rất quan trọng. Cơ chế điều tiết nội bộ rủi ro ngân hàng là một hệ thống giảm thiểu tối đa những ảnh hưởng tiêu cực của rủi ro do bản thân ngân hàng xây dựng, lựa chọn và thực hiện. - Xử lý rủi ro: Khi rủi ro xay ra, ngân hàng sẽ phải đối mặt với tổn thất, khi này, nhiệm vụ của công tác quản trị rủi ro là làm sao hạn chế tổn thất đến mức thấp nhất có thể. 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro của ngân hàng thương mại Phần này nêu lên các nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến vấn đề quản trị rủi ro ngân hàng , bao gồm cả chủ quan và khách quan, đó là: Trình độ của cán bộ ngân hàng các cấp; Tổ chức bộ máy quản trị rủi ro trong ngân hàng; Công nghệ ngân hàng trong quản trị rủi ro; Sự biến động của môi trường vĩ mô như chiến tranh, biến động chính trị, thiên tai; Các quy định của pháp luật , … -iv- CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TỈNH BẮC NINH Qua phân tích và đánh giá thực trạng quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh tại NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh, luận văn đã thực hiện được những nội dung chủ yếu sau: Đánh giá, phân tích thực trạng quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh tại NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh. Từ đó, rút ra những thành tựu đạt được đồng thời chỉ ra những tồn tại hạn chế và nguyên nhân gây nên tồn tại hạn chế của việc quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh tại NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh làm cơ sở cho nghiên cứu tiếp ở chương 3. 2.1. Giới thiệu về NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh Phần này nêu khái quát về tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh, tình hình hoạt động kinh doanh ngân hàng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Phần chủ yếu nêu về hoạt động kinh doanh của NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh 2.2. Thực trạng quản trị rủi ro tại Ngân hàng No&PTNT tỉnh Bắc Ninh Nêu thực trạng quản trị rủi ro tại NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh, tập trung vào 3 loại rủi ro và 4 vấn đề về quản trị rủi ro như đã nêu tại chương 1. 2.3. Đánh giá công tác quản trị rủi ro tại NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh Nội dung chính là đưa ra những hạn chế về quản trị rủi ro tại NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh như sau: Quản trị rủi ro tín dụng: Hoạt động tín dụng vẫn còn thiếu các biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn, dự báo về các khoản nợ xấu, nợ quá hạn tiềm ẩn, vẫn còn một số khoản nợ tiềm ẩn có thể dẫn tới rủi ro; Việc cho vay còn có sự chồng chéo giữa các TCTD do thông tin không đầy đủ và sự cạnh tranh gay gắt; Việc xử lý thu hồi các khoản nợ tồn đọng chậm, chưa có nhiều biện pháp hữu hiệu đặc biệt là các khoản nợ đã xử lý rủi ro; Sự phối hợp giữa các bộ phận chuyên môn còn hạn chế trong xử lý nợ. Một số khoản nợ khó đòi chậm được thu hồi, phải dùng nguồn dự phòng rủi ro tín -v- dụng; Tác phong đội ngũ cán bộ ngân hàng còn chưa chuyên nghiệp; Trình độ thẩm định chưa đủ sức đáp ứng nhu cầu thị trường. Nguyên nhân của những tồn tại trong công tác quản trị rủi ro tín dụng: Có những thời kỳ, tốc độ tăng trưởng tín dụng quá nhanh vượt quá khả năng quản lý của cán bộ tín dụng dẫn đến nhiều khoản thẩm định không kỹ. Trình độ cán bộ chưa đồng đều; Công tác kiểm tra, kiểm soát còn nhiều hạn chế; Trình độ công nghệ Ngân hàng còn chưa đồng bộ; Chính sách đối với khách hàng chưa được quan tâm đúng mức; Thiếu thông tin là vấn đề quan trọng hàng đầu trong hoạt động kinh doanh Ngân hàng; Khách hàng do sản xuất, kinh doanh thua lỗ; Do khách hàng bị rủi ro; Do khách hàng có tư cách phẩm chất kém. Quản trị rủi ro lãi suất: Ngân hàng No&PTNT tỉnh Bắc Ninh cũng như các ngân hàng khác quan tâm nhiều hơn đến rủi ro tín dụng và ít coi trọng đến các rủi ro khác; Nhận thức về rủi ro lãi suất của các Ngân hàng No&PTNT tỉnh Bắc Ninh là chưa đầy đủ, chưa đo lường đánh giá. Ngân hàng No&PTNT tỉnh Bắc Ninh chưa thực hiện một cách toàn diện những biện pháp phòng ngừa rủi ro lãi suất, các nghiệp vụ phái sinh vẫn còn sơ khai, kém phát triển thể hiện ở doanh số giao dịch thấp, việc ứng dụng các nghiệp vụ phái sinh gặp nhiều nhiều khó khăn. Nguyên nhân của những hạn chế trong công tác quản trị rủi ro lãi suất: Ngân hàng No&PTNT tỉnh Bắc Ninh chưa có mô hình quản lý rủi ro được áp dụng để xác định mức độ rủi ro và mức độ rủi ro có thể chấp nhận được đối với ngân hàng, chưa đánh giá được rủi ro trong phạm vi kinh doanh toàn ngân hàng hoặc ở các cấp đơn vị kinh doanh; Hệ thống kế toán thống kê tại ngân hàng chưa cung cấp đầy đủ số liệu cần thiết cho việc tính toán và lượng hoá rủi ro lãi suất; Hệ thống thông tin, trình độ công nghệ của ngân hàng còn yếu, cơ sở dữ liệu về phân tích, dự báo môi trường kinh doanh, xu hướng biến động của lãi suất, xác định tầm nhìn trung và dài hạn còn thiếu Quản trị rủi ro thanh khoản: Ngân hàng No&PTNT tỉnh Bắc Ninh mới thực hiện việc quản trị rủi ro thanh khoản ở mức độ quy trình tác nghiệp, chưa có những chỉ tiêu cụ thể để xác định, đo lường rủi ro thanh khoản. -vi- Nguyên nhân của những hạn chế trong công tác quản trị rủi ro thanh khoản: NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh là Chi nhánh trực thuộc NHNo&PTNT Việt Nam nên việc xác định và đo lường rủi ro thanh khoản không được đầy đủ do đó việc quản trị rủi ro còn nhiều hạn chế. CHƯƠNG III GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ Nội dung của chương này là:Từ định hướng phát triển kinh tế xã hội của Tỉnh, định hướng hoạt động kinh doanh của NHNo&PTNT Việt Nam, định hướng quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh của NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh, đưa ra hệ thống các giải pháp nhằm hạn chế thấp nhất các rủi ro trong hoạt động kinh doanh và các kiến nghị nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động của NHNo&PTNT tỉnh Bắc Ninh. 3.1. Định hướng quản trị rủi ro kinh doanh tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bắc Ninh. Phần này nêu lên cơ hội và thách thức đối hoạt động kinh doanh ngân hàng, định hướng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Ninh đến 2015, cũng như định hướng quản trị rủi ro kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới. 3.2. Giải pháp nâng cao công tác quản trị rủi ro tại Ngân hàng No&PTNT tỉnh Bắc Ninh. Phần này nêu lên một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị rủi ro tại NHNo&PTNT tỉnh bắc Ninh dựa trên 3 loại rủi ro với 4 vấn đề của quản trị rủi ro. Một số giải pháp về quản trị rủi ro tín dụng: Phân tích và thẩm định tín dụng nhằm đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng để quyết định cho vay; Xây dựng tiêu chí để cơ cấu lại khách hàng trên cơ sở cơ cấu nợ (thanh lọc khách hàng), đồng thời, thực hiện chiến lược khai thác khách hàng mới. Lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng -vii- Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro lãi suất: Giải pháp kiểm soát mức chênh lệch kỳ hạn của bảng cân đối; Thực hiện tốt quản lý rủi ro lãi suất khe hở lãi suất; Xây dựng mô hình xác định rủi ro lãi suất; Nâng cao khả năng dự báo biến động lãi suất, thiết lập cơ chế kiểm soát và phòng chống rủi ro lãi suất Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro thanh khoản: Thực hiện việc cơ cấu lại tài sản nợ và tài sản có cho phù hợp; Thực hiện tốt quản lý rủi ro kỳ hạn; Thực hiện các biện pháp hạn chế rủi ro bằng việc sử dụng các công cụ tiền tệ phái sinh. Một số các giải pháp hỗ trợ khác 3.3. Một số kiến nghị Nêu một số kiến nghị với Chính Phủ, UBND tỉnh, Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Kiến nghị với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam.