Nội dung

Tocopherol (vitamin E) Tocopherol (tocos = con cháu, pherol = sinh ra) khá phổ biến ở cây xanh, rau xà lách, hạt ngũ cốc, dầu thực vật, gan bò, lòng đỏ trứng. Nhóm tocopherol gồm 8 hợp chất, bao gồm vòng 8 chromanol và một chuỗi bên isoprenoide Sản phẩm cuối cùng của quá trình sinh tổng hợp là -tocopherol (5,7,8- trimethyltocopherol), thể hiện hoạt tính sinh học cao nhất. Ở thực vật và động vật tocopherol bảo vệ lipid trước sự thiệt hại do oxy hoá. Các tocopherol phân biệt với nhau bằng số lượng và vị trí của nhóm methyl ở vòng và các liên kết đôi trong chuỗi bên. Tất cả chúng đều ưa lipid. Tocopherol được tổng hợp ở dạng đồng nhất chỉ ở thực vật, trước hết trong lục lạp của lá. Ở động vật và thực vật nó ở màng tế bào (màng ty thể, hồng huyết cầu, và lạp thể). Lượng bổ sung hằng ngày đối với người lớn là 8-12 mg. Cần lượng lớn hơn khi thực phẩm có chứa nhiều acid béo chưa no. Hiếm khi thấy thiếu vitamin này, ngoại trừ ở trường hợp đẻ non và rối loạn ở hấp thu lipid. Tuy nhiên trong chăn nuôi ở chế độ dinh dưỡng cung cấp không đầy đủ thì gây ra sự thoái hoá các cơ quan và vô sinh. Chức năng hoá sinh của tocopherol là bảo vệ lipid ở màng trước phản ứng peroxid-hoá (đặc biệt acid béo có nhiều liên kết chưa no). Tocopherol là nội ether của các hydroquinon. Chúng là những chất nhận gốc và chuyển sang trạng thái tocopheroxy (semiquinon). Đây là một gốc phản ứng yếu với thời gian bán huỷ là nhiều giờ và làm gãy các phản ứng chuỗi. Phản ứng này là thuận nghịch, có thể ascorbate thực hiện sự khử trở lại thành tocopherol. Ở đây nó bị oxy hoá thành monodehydroascorb Giữa hai vitamin này có sự đồng tác dụng. - carotene cũng được coi là chất khử cho tocopherol. Ngược lại semiquinon được oxy hoá tiếp tục thành quinon, chất này dẫn đến sự mở vòng thuận nghịch.