Nội dung

www.vncold.vn www.vncold.vn www.vncold.vn TIÊU CHUẨN AN TOÀN ĐÊ BIỂNƯỚC LƯỢNG TỔN THẤT VỀ NGƯỜI Nguyễn Bá Qùy Phạm Thu Hương (Đại học Thủy lợi) 1. Giới thiệu Xác định tiêu chuẩn an toàn đối với đê biển Việt nam, ngoài việc xem xét chọn tối ưu về kinh tế thì việc đánh giá, ước lượng tổn thất về con người khi có sự cố về đê cũng đặc biệt quan trọng và phải được kết hợp vào tiêu chuẩn kinh tế để người ra quyết định có thể lựa chọn nâng cao hay hạ thấp tiêu chuẩn an toàn. 2. Phương pháp ước lượng mất mát về con người Nói chung, lũ lụt có thể dẫn tới nhiều hậu quả thảm khốc. Những thiệt hại của cuộc sống con người là một trong những hậu quả quan trọng. Kinh nghiệm của các trận lũ lịch sử ven biển cho thấy rằng những mất mát của cuộc sống có thể là đáng kể. Một số ví dụ về các trận lũ thê thảm được hiển thị trong bảng 1 như sau: Bảng 1: Tổng quan về một số các trận lũ lịch sử ven biển Ngày tháng Vùng chịu ảnh hưởng Thiệt hại về người 1-2-1953 Vùng Tây Nam của Hà Lan 1835 1-2-1953 Anh quốc, Bờ biên phía Đông 315 26-9-1959 Vịnh Ise, Nhật Bản 5101 30-4-1991 Bangladesh 139000 29-8-2005 New Orleans, Mỹ 1118 Phương pháp tổng hợp để đánh giá mức độ thiệt hại con người do lũ lụt của các khu vực trũng do các trận lũ bao gồm các bước sau: a. Dự đoán của các vùng ngập lũ và đặc điểm lũ (chiều sâu, vận tốc, v.v…) b. Dự đoán về số lượng các cư dân sống trong vùng ngập (NPAR) và những ảnh hưởng của di tán và tạm trú % (FE). Trong bối cảnh này di tán được định nghĩa là sự di chuyển của người dân đến một địa điểm bên ngoài khu vực ngập c. Dự đoán của số người tử vong trong khu vực ngập (FD) ( tỷ lệ tử vong đề cập đến phần nhỏ hoặc tỷ lệ phần trăm dân số sống trong khu vực nguy hiểm mà không thể sống sót sau thiên tai) 1 www.vncold.vn www.vncold.vn www.vncold.vn Ước tính về thiệt hại về người sau một trận lũ có thể được cung cấp bằng cách kết hợp các ước tính cho người dân trong vùng ngập và số dân di tán và tỷ lệ tử vong trong các cách sau đây: N=FD(1-FE)NPAR Các hàm khác như vậy đã được phát triển dựa trên các dữ liệu cho các trận lũ, ví dụ như cho lũ năm 1953 ở Hà Lan. Những hàm số dưới đây có hình dạng đường đồ thị hàm log và có thể được mô tả như sau: ⎛ ln(h) − μ N ⎞ ⎟⎟ FD (h) = Φ N ⎜⎜ σN ⎝ ⎠ μ N = 5,20 σ N = 2,00 trong đó: FD(h) – phần tử vong được coi là một hàm số của độ sâu của nước h [m]; h – độ sâu của nước [m]; μN, σN – độ lệch quân phương và độ lệch chuẩn đối với sự phân phối đường đồ thị ΦN hàm log [m]; – phân phối tích lũy bình thường Hình 1: Ví dụ về một hàm số tỉ lệ tử vong đã được bắt nguồn từ các dữ liệu lũ lụt của New Orleans sau cơn bão Katrina 3. Đánh giá các thiệt hại về con người và việc di dân khi có bão lớn ở Việt Nam Một trong những mục tiêu của các nhiệm vụ là áp dụng phương pháp đánh giá các thiệt hại về người cho các khu vực ven biển ở Việt Nam. Mức độ chính xác của con số thiệt hại có mối liên quan nhiều tới tài liệu thu thập thông tin về những hậu quả của lũ lụt ở vùng duyên hải Việt Nam nói chung và thiệt hại về người và các vấn đề di dân nói riêng. 2 www.vncold.vn www.vncold.vn www.vncold.vn Nói chung, để hiểu biết sâu sắc hơn về tổn thất về người, khả năng của các trận lũ lụt ở Việt Nam là cần thiết để thu thập thêm thông tin về thiệt hại này cho các trận lũ lịch sử. Ứng dụng của các phương pháp dự đoán thiệt hại về người trong các vùng thí điểm dọc theo bờ biển Việt Nam Dữ liệu đầu vào và giả định các phương pháp tiếp cận tổng hợp cho việc đánh giá thiệt hại về con người ,chúng tôi chọn 2 khu vực nghiên cứu : Hải Phòng và Nam Định. Dưới đây, các đầu vào dữ liệu và giả định được đưa ra cho các kịch bản tính toán. Thiết lập các bản đồ ngập lụt ở 2 tỉnh Hải phòng và Nam định trên cơ sở giả thiết mực nước triều ở tần suất 5% và bão cấp 12 đổ bộ vào khu vực 2 tỉnh trên, các vùng bị ngập ở các độ sâu khác nhau được thể hiện trên bản đồ. − ªm Mü Thä Thanh Liªm Vò B¶n 1 0 6 °2 5 ′ Mü Tiªn Thanh L−u 1 0 6 °3 0 ′ 1 0 6 °4 5 ′ Mü Phóc La S¬n b¶n®ångËplôtkhuvùcvenbiÓn Mü Th¾ng Mü ThuËn 1 0 6 °5 5 ′ L¹i Xu©n 2 1 °0 0 ′ F=6.699km2 An S¬n Kú S¬n LiªmS¬n Mü ThÞnh Minh ThuËn Hiªn Kh¸nh NamPhong nam®Þnh Phó Ninh Hîp H−ng T©n Kh¸nh Gia §øc F=7.873km2 h=0-1m F=23.79km2 h=0m Chinh Mü Kªnh Giang Thanh Nguyªn §¹i An F=3.338km2 h=0-1m Hîp Thμnh v ôb¶n Yªn Thμnh b¶n ®å ngËp lôt khu vùc ven biÓn thμnh phè h¶i phßng Gia Minh Minh T©n Quang Thanh Tû lÖ: 1/100.000 Mü X¸ F=4.18km2 h=0-1m F=3.599km2 h=0-1m F=6.389km2 h=0-1m Mü Thμnh Yªn Trung 2 1 °0 0 ′ Lùuh=0-1m KiÕm Liªn Khª tØnhNam§Þnh Mü H−ng Tiªu §éng Thanh T©m An L·o 1 0 6 °5 0 ′ Hoμ HËu An §« LiªmTóc Thanh H−¬ng F=2.344km2 h=0m Minh §øc NamTh¾ng Mü §«ng Yªn T©n Vò B¶n NamToμn C«ng Hoμ Cao Nhμn Yªn Lîi Yªn Thä Yªn NghÜa T©n ThÞnh Hång Quang Trung Hμ Hoμ B×nh §«ng S¬n th ñ y Yªn ChÝnh NamC−¬ng Yªn B×nh Xu©n Ch©u Lª ThiÖn 2 0 °5 5 ′ NamHång n g u y ª n Yªn Mü Yªn D−¬ng Yªn Kh¸nh − ýY£N − NamD−¬ng Trùc ChÝnh Xu©n T©n An Hoμ VÜnh Hμo Hoa §«ng Xu©n §μi T©n D−¬ng LËp LÔ F= 4.173km2 h=0-1m F=0.8162km2 h>3m Trung §«ng Xu©n Ph−¬ng Giao H−¬ng NamH¶i − Xu©n B¾c Xu©n Hïng Liªn Hai Yªn Léc Trùc TuÊn Xu©n TiÕn Trùc §¹o Giao TiÕn H¶i Phßng §«ng H¶i B×nh Hoμ Trùc H−ng Trùc Néi C¸t Thμnh Xu©n Kiªn §«ng Th¸i Tr−¬ng Thμnh Giao Hμ Giao T©n Giao Ch©u Xu©n Hoμ a n l · o An TiÕn Giao H¶i Xu©n Ninh Giao Long H¶i Nam − yªn®Þnh Trùc C−êng NghÜa S¬n H¶i H−ng H¶i Phóc > NamHμ Th¸i S¬n H¶i L«c ThuËn ThiÒn kiÕn Mü §øc t h ôy ChiÕn Th¾ng Tiªn TiÕn H¶i T©y 2 0 °4 5 ′ H¶i S¬n Giang Biªn An Thä H¶i Lý KiÕn Quèc Minh §øc Ngò Phóc H¶i Phó F=4.33km2 h=2-3m H. Tiªn L·ng TiÕn Thanh H¶i C−êng H¶i Ninh F=1.862km2 h=1-2m VÜnh An H¶i Xu©n CÊp TiÕn Th¾ng Thuû ViÖt TiÕn NghÜa Hång Trung LËp NghÜa Phong T©n Liªn VÜnh Long §ª cÊp IV n ghÜ a h −ng §ª bao, ®ª bèi NghÜa Hïng F= 9.029km2 h=0-1m H. VÜnh B¶o v Ü TØnh lþ Tam§a Nh©n Hoμ n h 1. KÌ l¸t m¸i 2 2 0 °4 0 ′ §−êng tØnh lé vμ cÇu 311 V V V ïng ïng ïngkh«ng kh«ng kh«ng kh«ngbÞ bÞbÞ bÞbÞ bÞngËp ngËp ngËp ngËp V V V ïng ïng ïng kh«ng kh«ng ngËp ngËp V V V ïng ïng ïng kh«ng kh«ng kh«ng bÞbÞ bÞngËp ngËp ngËp F=11.93km2 h=0m Ph. V¹n S¬n F=4.303km2 h=0m B»ng La §ai Hîp F=1.282km2 h=1-2m F=3.234km2 h>3m Hïng Th¾ng ®ås¬n Ph. V¹n H−¬ng F=1.533km2 h=0m F=0.884km2 h=0-1m F=1.911km2 h=0-1m F=0.16km2 h=0m Vông§åS¬n gi¶i thÝch §ª cÊp III trë lªn §ª cÊp IV F=0.065km2 h=0m F=2.787km2 h=0-1m §ª bao, ®ª bèi F=6.394km2 h=1-2m 1 VÜnh TiÕn 2 T©y H−ng Ranh giíi tØnh : ! §«ng H−ng §−êng s¾t §−êng quèc lé 2 0 °4 0 ′ §−êng tØnh lé vμ cÇu Cèng §−êng ®Êt §éi qu¶n lý ®ª Ranh giíi quèc gia Kho vËt t− chèng lôt b·o Ranh giíi tØnh Vïng kh«ng bÞ ngËp Ranh giíi huyÖn NgËp tõ 0 - 1 m NgËp tõ 1 - 2 m Cao Minh Ranh giíi huyÖn HuyÖn lþ 311 2. KÌ má hμn C4 F=10.22km2 h=1-2m Cæ Am Tam C−êng TØnh lþ 32 1. KÌ l¸t m¸i TrÊn D−¬ng TiÒn Phong . − Hßn DÊu Thanh L−¬ng Ranh giíi quèc gia V V V ïng ïng ïngngËp ngËp ngËp ngËp1-2m 1-2m 1-2m 1-2m V V V ïng ïng ïng ngËp ngËp ngËp 1-2m 1-2m 1-2m V V V ïng ïng ïng ngËp ngËp 1-2m 1-2m F=1.989km2 h=2-3m Mòi §å S¬n F=8.893km2 h=1-2m F=3.731km2 h= 1-2m §ång Minh §−êng ®Êt V V V ïng ïng ïngngËp ngËp ngËp ngËp0-1m 0-1m 0-1m 0-1m V V V ïng ïng ïng ngËp ngËp 0-1m 0-1m V V V ïng ïng ïng ngËp ngËp ngËp 0-1m 0-1m 0-1m Ph. Ngäc Hμ F=3.112km2 h=0m Vinh Quang Hoμ B×nh Lý Häc Cèng F=6.81km2 h=0-1m NamH−ng Liªn Am §−êng quèc lé NghÜa L©m > F=7.343km2 h=0-1m H−ng Nh©n Vinh Quang B¾c H−ng 2 0 °4 5 ′ Ph. Ngäc Xuyªn B¸n §¶o §å S¬n §−êng s¾t 32 Hîp §øc §oμn X¸ F=2.025km2 F=2.518km2 h>3m Tiªn Th¾ng h>3m F=1.988km2 h=1-2m F=6.421km2 h=1-2m HuyÖn lþ Xu©n §¸n F=5.784km2 h=0-1m Tó S¬n F=6.18km2 h=1-2m F=9.753km2 h=1-2m F=8.761km2 h=1-2m TiÕn Minh 2. KÌ má hμn cèngGia Liªn §oμn LËp b ¶ o An Hoμ HiÒn Hμo T©n Thμnh §Ønh §Èu Gèi T©n Phong F=1.218km2 h=2-3 F=2.266km2 h>3m Toμn Th¾ng F=2.931km2 h=0-1m F=5.87km2 h=1-2m Hïng TiÕn T©n H−ng . − 1 NghÜa Thμnh NghÜa H¶i l · n g F=1.027km2 h=1-2m F=6.467km2 h=0-1m KiÕn ThiÕt HiÖp Hoμ gi¶i thÝch §ª cÊp III trë lªn H¶i ThÞnh NghÜa B×nh F=4.070km2 h>3m F=2.443km2 h=0-1m F=1.245km2 h>3m F=4.41km2 h=0-1m h=0-1m Ngò §oan F=2.987km2 F=2.357km2 F=1.3km2 h=0-1m h=2-3m h=2-3m §¹i Hμ T©n Trμo F=2.337km2 F=2.131km2 h=0-1m h>3m F=2.187km2 B¹ch §»ng h=1-2m ti ª n F=9.675km2 h=0-1m H¶i TriÒu H¶i Hoμ NghÜa T©n NghÜa Th¾ng Quang Phóc C¸t H¶i Gia léc Hoμng Ch©u H¶i Thμnh F=4.615km2 h=0-1m Minh T©n Thanh S¬n F=2.516km2 h=2-3m Khëi NghÜa H¶i Giang NghÜa L¹c H¶i Ch©u F=5.648 h=0-1m F=25.84km2 h=0m Hoμ NghÜa F=8.369km2 F=1.341km2 h=0-1m h=0-1m H. KiÕn Thuþ F=2.067km2 h=0-1m Thôy H−¬ng F= 5.81km2 h=2-3m F=10.57km2 QuyÕt TiÕn Dòng TiÕn An Th¸i F=1.93km2 h=0-1m 2 0 °5 0 ′ F=2.678km2 h=0-1m §ång Bμi F= 17.9km2 V¨n phong h=0m V¨n ChÊn F=7.575km2 h=1-2m F=9.916km2 h=0-1m H÷u B»ng H¶i §«ng H¶i T©n NghÜa Hoμ NghÜa L« TiÕn C−êng H¶i Toμn H¶i Phong F=6.626km2 h=2-3m §«ng Ph−¬ng F=2.189km2 h=1-2m §«ng F=2.218km2 Ph−¬ng h=1-2m §¹i §ång T©n Viªn Tù C−îng H¶i An F=3.562km2 h=0-1m H−ng §¹o B¾c H¶i H¶i Hμ H¶i Quang §¶o C¸t Bμ F=2.31km2 h=2-3m F=1.621km2 h=0-1m §¶o§×nhVò Trμng C¸t F=4.041km2 Anh Dòng h=2-3m T©n D©n §¹i Th¾ng H¶i Long h¶ i hËu F=5.134km2 h=2-3m NamH¶i F=6.43km2 h=0-1m KiÕn An Quang Trung Giao L©m h¶i hËu H¶i §−êng Trùc Th¸i Trùc Th¨ng Trùc H−ng F=3.157km2 h=0-1m §«ng Hoμ T−êng S¬n Quèc TuÊn B¹ch Long F=2.744km2 h=0m §»ng H¶i §»ng L©m F=1.125km2 h=0-1m An Giao Phong H¶i B¾c F=1.921km2 h=0-1m Vinh Niªm Quang H−ng Giao Xu©n Th¾ng H¶i Trung H¶i Anh H¶i Minh Trùc §¹i §¨ng Gang Quèc TuÊn HAnL·o Giao YÕn Giao ThÞnh Trùc Mü Hμng Kªnh Hång Th¸i 2 0 °5 0 ′ Trùc Thμnh Trùc ThuËn Hoμng Nam − F=1.521km2 h=0-1m §«ng Khª B¸t Trμng Giao L¹c Trùc Khang NghÜa H−ng An §«ng §Æng C−êng Tr−¬ng Thä Giao An ViÖt Hïng Yªn TrÞ F=7.731km2 h=0-1m HAn H¶i Lª Lîi Giao Thanh X U¢ N THñY Xu©n Vinh Yªn Bμng NghÜa Minh §¶oVòYÕn Giao ThiÖn xu©nthñy Yªn Phóc NamTh¸i h ¶ i Hång Phong Thä NghiÖp NamTiÕn Yªn C−¬ng a n B¨cS¬n Xu©n Phó §ång S¬n NghÜa §«ng Yªn Th¾ng F=2.704km2 h=0-1m F=9.31km2 h=0-1m NamS¬n NamLîi Yªn L−¬ng Yªn Hång Yªn TiÕn F=3.378km2 h=0-1m D−¬ng Quan T©n TiÒn Xu©n Phong 2 0 °5 5 ′ Ph¶ LÔ F=9.453km2 h=0-1m Thuû S¬n L©m§éng Hoμng §«ng Xu©n Thñy namninh Yªn X¸ Yªn Quang AmL− Thuû D−¬ng H. Thuû Nguyªn Xu©n Th−¬ng NamHïng §¹i Th¾ng Liªn Minh TamThanh Yªn Ninh F=4.087km2 h=0-1m Thiªn D−¬ng KiÒn B¸i An Hång An H−ng NamGiang − ý y ªn Phôc LÔ F=8.071km2 h=0m §¹i B¶n Xu©n Thμnh Yªn Phó Yªn Phong h=0-1m Thuû TriÒu KimThai Yªn H−ng Ngò L·oF=6.425km2 TamH−ng Thiªn H−¬ng Minh T©n Yªn Minh Yªn Ph−¬ng Ranh giíi x· C«ng HiÒn NghÜa §iÒn NgËp 2 - 3 m V V V ïng ïng ïngngËp ngËp ngËp ngËp2-3m 2-3m 2-3m 2-3m V V V ïng ïng ïng ngËp ngËp ngËp 2-3m 2-3m 2-3m V V V ïng ïng ïng ngËp ngËp 2-3m 2-3m Nói ®Êt Ranh giíi x· Nói ®Êt NgËp > 3m VÜnh Phong 654 V V V ïng ïng ïngngËp ngËp ngËp ngËp> >> >3m 3m >3m 3m 3m V V V ïng ïng ïng ngËp ngËp > 3m V V V ïng ïng ïng ngËp ngËp ngËp >> 3m > 3m 3m 654 §iÓm®é cao §iÓm®é cao Thμnh phè Thμnh phè 1 0 6 °2 5 ′ 1 0 6 °3 0 ′ 1 0 6 °3 5 ′ 1 0 6 °4 0 ′ 1 0 6 °4 5 ′ 1 0 6 °5 0 ′ 1 0 6 °5 5 ′ Hình 5, 6: Bản đồ độ sâu lũ ở Nam Định và Hải phòng Dân số trong vùng bị ngập và sự di dân Dữ liệu dân số thu được ở cấp xã, huyện . Số liệu dân cư ở làng xã đã được thu thập trong phạm vi của các cơ quan địa phương thuộc chi đê điều. Bằng cách so sánh với bản đồ lũ với dữ liệu dân số của làng, ước tính rằng ở Nam Định dân số trong vùng được chỉ định trên bản đồ lũ lụt là khoảng 198,000 và 382,000 cho vùng dễ bị anh hưởng của lũ tại Hải Phòng Ước tính tỷ lệ tử vong Hai cách ước tính tỷ lệ tử vong đã được sử dụng: Cách1) Dựa trên các số liệu thống kê trên thế giới, khả năng tử vong của những người ở lai nằm trong khoảng từ 0 đến 1% , ở Việt nam chúng tôi ước tính tỷ lệ tử vong nói chung có thẻ lấy là 0,2%. Điều này có nghĩa là 0,2% dân số ở lại nơi xảy ra lũ có thể bị tử vong. Cách2) Để tính toán chi tiết mối quan hệ giữa độ sâu ngập lụt của lũ và tỷ lệ tử vong có thể sử dụng dạng hàm số đã được đề xuất cho New Orleans và đưa ra một mối quan hệ giữa độ sâu ngập lũ và tỷ lệ tử vong. Các hàm số sơ bộ cho Việt Nam có thể được mô tả theo công thức sau: 3 www.vncold.vn www.vncold.vn www.vncold.vn ⎛ ln(h) − μ N ⎞ ⎟⎟ FD (h) = Φ N ⎜⎜ σN ⎝ ⎠ μ N = 6.86 σ N = 2.40 0.03 m ortality[-] 0.025 0.02 New Orleans 0.015 Vietnam (preliminary) 0.01 0.005 0 0 1 2 3 4 water depth [m] Hình 7: Hàm số tỷ lệ tử vong sơ bộ đã được đề xuất đối với các vùng biểnViệt Nam và New Orleans- Mỹ Kết quả trong các giá trị được hiển thị trong bảng 2. Bảng 2: Ước tính tỉ lệ tử vong theo phân tầng độ sâu nước lũ Độ sâu nước lũ Tỷ lệ tử vong 0-1 m 0,08% 1-2m 0,36% 2-3m 0,67% 3-4m 0,98% Kết quả: Ước tính thiệt hại về người trong các vùng nghiên cứu thí điểm • Kết quả ở Nam Định Bảng 4: Ước tính thiệt hại về người cho các huyện ven biển trong tỉnh Nam Định Huyện Số dân còn lại Số người Dân số trong vùng ngập trực tiếp trong vùng (bao gồm cả nơi bị ảnh ngập cư trú) hưởng của lũ Độ sâu ngậplũ Số người trung tử vong bình Giao Thủy 97723 62820 6282 2,1 36 Hải Hậu 52846 32320 3232 1,5 11 Nghĩa Hưng 48040 27035 2704 2,5 9 Tổng cộng 198609 • 12218 56 Kết quả ở Hải Phòng 4 www.vncold.vn www.vncold.vn www.vncold.vn Bảng 5: Ước tính thiệt hại về người cho các huyện ven biển trong tỉnh Hải Phòng Huyện Dân số Số người trực tiếp bị Độ sâu lũ Số người có ảnh hưởng của lũ trung bình thể tử vong Tiên Lãng 106111 5306 0.93 10 Kiến Thuỵ 140795 7040 1.29 21 Đồ Sơn 30959 1114 0.50 1 Hải An 55435 1416 0.50 1 Thuỷ Nguyên 129516 4081 0.50 3 Cát Hải 28199 170 1.17 1 Tổng cộng 491015 37 Kết luận Xác định tiêu chuẩn an toàn đối với đê biển Việt nam là công việc rất quan trọng trong thiết kế đê biển hiện nay. Ngoài phương pháp lấy tối ưu về kinh tế làm căn cứ, thì phương pháp ước lượng tổn thất về con người là vô cùng cần thiết để điều chỉnh tiêu chuẩn an toàn đê biển cho phù hợp.Bài báo lấy 2 vùng điển hình làm ví dụ, các kết quả cho thấy mất mát lớn nhất về người là ở huyện Kiến Thuỵ. Đây là khu vực phía Nam của thành phố Hải Phòng và nó có đông dân cư và độ sâu lũ tương đối lớn. Huyện Tiên Lãng chịu ảnh hưởng thiệt hại thứ 2. Để việc đánh giá mức độ tổn thất về con người có độ chín xác cao hơn , nên sử dụng các kết quả từ những bảng biểu để xây dựng các bản đồ một cách sinh động minh họa các kết quả tương tự với những bản đồ lũ lụt. Điều này có thể được thực hiện ví dụ như trong Arcview, argis, mapinfo hay môi trường arcmap. Như đã trình bày, những ước tính dựa trên thông tin có sẵn, nhưng cũng phải dựa trên các báo cáo chuyên môn. Điều quan trọng là để thu thập thông tin về các trận lũ lịch sử ven biển ở Việt Nam và sử dụng dữ liệu này để cải thiện ước tính mất mát về người cho các khu vực nghiên cứu điển hình. Từ các kết quả nghiên cứu trên đây cho 2 tỉnh Hải phòng và Nam định, ta có thể phân chia mức độ tổn thất về con người ra làm 3 mức độ : - Mức độ tổn thất cao :≥ 20 Người/ Huyện/ năm - Mức độ tổn thất trung bình: 10 ÷ 19 Người/ Huyện/năm - Mức độ tổn thất thấp: ≤ 10 Người/ Huyện/năm Tùy theo mức độ tổn thất về con người cao hay thấp mà có thể tăng hay giảm tiêu chuẩn an toàn đê biển theo phương pháp tối ưu kinh tế để có quyết định cuối cùng về tiêu chuẩn an toàn đê biển cho từng vùng ở Việt nam. TÓM TẮT 5 www.vncold.vn www.vncold.vn www.vncold.vn Xác định tiêu chuẩn an toàn đối với đê biển Việt nam là công việc rất quan trọng trong thiết kế đê biển hiện nay. Ngoài phương pháp lấy tối ưu về kinh tế làm căn cứ, thì phương pháp ước lượng tổn thất về con người là vô cùng cần thiết để điều chỉnh tiêu chuẩn an toàn đê biển cho phù hợp Phương pháp tổng hợp để đánh giá mức độ thiệt hại con người do lũ lụt của các khu vực trũng do các trận lũ bao gồm các bước sau: 1. Dự đoán của các vùng ngập lũ và đặc điểm lũ (chiều sâu, vận tốc, v.v…) 2. Dự đoán về số lượng các cư dân sống trong vùng ngập (NPAR) và những ảnh sulthưởng của di tán và tạm trú % (FE). 3. Dự đoán của số người tử vong trong khu vực ngập (FD) . N=FD(1-FE)NPAR Những hàm số dưới đây có hình dạng đường đồ thị hàm log ⎛ ln(h) − μ N ⎞ ⎟⎟ FD (h) = Φ N ⎜⎜ σN ⎝ ⎠ μ N = 5,20 σ N = 2,00 trong đó: FD(h) – phần tử vong được coi là một hàm số của độ sâu của nước h [m]; h – độ sâu của nước [m]; μN, σN – độ lệch quân phương và độ lệch chuẩn đối với sự phân phối đường đồ thị hàm log [m]; ΦN – phân phối tích lũy bình thường Từ các kết quả nghiên cứu trên đây cho 2 tỉnh Hải phòng và Nam định, ta có thể phân chia mức độ tổn thất về con người ra làm 3 mức độ : Mức độ tổn thất cao :≥ 20 Người/ Huyện/ năm Mức độ tổn thất trung bình: 10 ÷ 19 Người/ Huyện/năm Mức độ tổn thất thấp: ≤ 10 Người/ Huyện/năm Tùy theo mức độ tổn thất về con người cao hay thấp mà có thể tăng hay giảm tiêu chuẩn an toàn đê biển theo phương pháp tối ưu kinh tế để có quyết định cuối cùng về tiêu chuẩn an toàn đê biển cho từng vùng ở Việt nam. Abstract To determine the safety standards of VN sea-dike, beside the economic optimization method, estimation the loss of life is very necessary to adjust Safety standards of Vietnamese sea-dike. The method to estimate loss of life by flooding includes the following steps: 1. Estimation of the flooded area and flood characteristics (depth, velocity, etc.) 2. Estimation of the number of inhabitants in the flooded area (NPAR) and the effects of evacuation and shelter % (FE). In this context, evacuation is defined as movement of people to a location outside the flooded area, while shelter refers to the fact that people can find a safe location (e.g. an elevated part of the terrain or a higher building) inside the flooded area. 3. Estimation of mortality in flooded area (FD) (mortality refers to the fraction or percentage of the exposed population that does not survive the disaster) An estimate the loss of life for an event can be given by combining the estimates for the population in the flooded area and the evacuation and mortality percentages in the following way: N=FD(1-FE)NPAR 6 www.vncold.vn www.vncold.vn www.vncold.vn ⎛ ln(h) − μ N ⎞ ⎟⎟ FD ( h) = Φ N ⎜⎜ σN ⎝ ⎠ μ N = 5,20 σ N = 2,00 Where: FD(h) – mortality fraction as a function of water depth h [-]; h – water depth [m]; μN, σN – average and standard deviation for the lognormal distribution [m]; ΦN – cumulative normal distribution. It is noted that an additional criterion can be used to model the potentially destructive effects of high flow velocities near a breach. From the canculation result in 2 areas, we divide the loss of life in to 3 classiffying - The high loss of life : ≥ 20 persons/ district/ year - The average loss of life : 10 ÷ 19 persons/ district/ year - The low loss of life : ≤10 persons/ district/ year Base on the loss of life level, we can adjust safety standards of Vietnamese sea-dike. TAÌ LIỆU THAM KHẢO 1. Tổng cục thống kê Niên giám thống kê các tỉnh có biển 2005; 2007; 2008 2. 3. 4. 5. Dự án điều tra cơ bản hình thái bờ biển 19 tỉnh thành ven biển miền Trung, Viện KHTL - 2000 - 2004 Hướng dẫn thiết kế đê biển 130 – 2002 Hướng dẫn phân cấp đê biển Trung Quốc- năm 2008 Hỗ trợ kỹ thuật đê biển - chương trình phát triển liên hợp Quốc - Việt Nam - Dự án UNDPVIE/92/023. TS. Luciano Minetti 6. Coastal Engineering - Tu Delft - 2000 7. Coastal Protection K.W. PilarcZyk - 1990 8. Jonkman, S.N., 2007. Loss of Life estimation in flood risk assessment: Theory and applications. Phdthesis, Delft University of Technology, 2007, ISBN: 978-90-9021950-9. 9. Hillen, M., 2008. Safety Standards. Internship project report. Delft University of Technology, 2008. 10. Mai Van, C., van Gelder, P.H.A.J.M. and Vrijling, J. K. 2006. Safety of coastal defences and flood risk analysis. Safety and Reliability for Managing Risk, ISBN 13: 978-0-415-41620-7, Taylor & Francis/Balkema, Leiden, The Netherlands, Vol. 2, pp: 1355-1366. 7