Tài liệu dạy học môn Tin học trong chương trình đào tạo trình độ cao đẳng

pdf
Số trang Tài liệu dạy học môn Tin học trong chương trình đào tạo trình độ cao đẳng 348 Cỡ tệp Tài liệu dạy học môn Tin học trong chương trình đào tạo trình độ cao đẳng 31 MB Lượt tải Tài liệu dạy học môn Tin học trong chương trình đào tạo trình độ cao đẳng 4 Lượt đọc Tài liệu dạy học môn Tin học trong chương trình đào tạo trình độ cao đẳng 52
Đánh giá Tài liệu dạy học môn Tin học trong chương trình đào tạo trình độ cao đẳng
4.7 ( 9 lượt)
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Đang xem trước 10 trên tổng 348 trang, để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
Chủ đề liên quan

Nội dung

BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TỔNG CỤC GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP TÀI LIỆU DẠY HỌC MÔN TIN HỌC TRONG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG (Kèm theo Công văn số 147/TCGDNN-ĐTCQ ngày 22 tháng 01 năm 2020 của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp) MỤC LỤC Chương I. HIỂU BIẾT VỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CƠ BẢN........................................... 9 1.1. Kiến thức cơ bản về máy tính .................................................................................................. 9 1.1.1. Thông tin và xử lý thông tin ............................................................................ 9 1.1.1.1. Thông tin .................................................................................................. 9 1.1.1.2. Dữ liệu ..................................................................................................... 9 1.1.1.3. Xử lý thông tin ......................................................................................... 2 1.1.2. Phần cứng ....................................................................................................... 2 1.1.2.1. Đơn vị xử lý trung tâm ............................................................................. 2 1.1.2.2. Thiết bị nhập ............................................................................................ 3 1.1.2.3. Thiết bị xuất ............................................................................................. 7 1.1.2.4. Bộ nhớ và thiết bị lưu trữ .......................................................................... 9 1.2. Phần mềm ............................................................................................................................... 11 1.2.1. Phần mềm hệ thống ...................................................................................... 11 1.2.2. Phần mềm ứng dụng ..................................................................................... 12 1.2.3. Một số phần mềm ứng dụng thông dụng ....................................................... 12 1.2.4. Phần mềm nguồn mở .................................................................................... 13 1.3. Biểu diễn thông tin trong máy tính ........................................................................................ 14 1.3.1. Biểu diễn thông tin trong máy tính ................................................................ 15 1.3.2. Đơn vị thông tin và dung lượng bộ nhớ......................................................... 17 1.4. Mạng cơ bản ........................................................................................................................... 19 1.4.1. Những khái niệm cơ bản ............................................................................... 19 1.4.2. Internet, Intranet, Extranet ............................................................................ 21 1.4.3. Truyền dữ liệu trên mạng .............................................................................. 22 1.4.3.1. Truyền dữ liệu trên mạng........................................................................ 22 1.4.3.2. Tốc độ truyền ......................................................................................... 22 1.4.3.3. Các số đo (bps, Kbps, Mbps, Gbps…) .................................................... 23 1.4.4. Phương tiện truyền thông .............................................................................. 23 1.4.4.1. Giới thiệu về phương tiện truyền thông................................................... 23 1.4.4.2. Băng thông ............................................................................................. 23 i 1.4.4.3. Phân biệt các phương tiện truyền dẫn có dây .......................................... 23 1.4.5. Download, Upload ........................................................................................ 25 1.5. Các ứng dụng của công nghệ thông tin – truyền thông......................................................... 25 1.5.1. Một số ứng dụng công nghệ thông tin và ứng dụng trong kinh doanh ........... 25 1.5.2. Một số ứng dụng phổ biến để liên lạc, truyền thông ...................................... 27 1.6. An toàn lao động và bảo vệ môi trường trong sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông ........................................................................................................................................................ 28 1.6.1. An toàn lao động........................................................................................... 28 1.6.2. Bảo vệ môi trường ........................................................................................ 29 1.7. Các vấn đề an toàn thông tin cơ bản khi làm việc với máy tính ........................................... 30 1.7.1. Kiểm soát truy nhập, bảo đảm an toàn cho dữ liệu ........................................ 30 1.7.2. Phần mềm độc hại (malware) ........................................................................ 31 1.8. Một số vấn đề cơ bản liên quan đến pháp luật trong sử dụng công nghệ thông tin ............. 32 1.8.1. Bản quyền/Sở hữu trí tuệ .............................................................................. 32 1.8.2. Bảo vệ dữ liệu ............................................................................................... 33 Chương II: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CƠ BẢN ........................................................................... 37 2.1.1. Windows là gì? ............................................................................................. 37 2.1.2. Khởi động và thoát khỏi Windows ................................................................ 38 2.1.2.1. Khởi động Windows ............................................................................... 38 2.1.2.2. Thoát khỏi Windows .............................................................................. 38 2.1.3. Desktop ........................................................................................................ 39 2.1.4. Thanh tác vụ Taskbar .................................................................................... 39 2.1.5. Menu Start .................................................................................................... 40 2.1.6. Khởi động và thoát khỏi một ứng dụng ......................................................... 40 2.1.6.1. Khởi động một ứng dụng ........................................................................ 40 2.1.6.2. Thoát khỏi một ứng dụng........................................................................ 41 2.1.7. Chuyển đổi giữa các cửa sổ ứng dụng ........................................................... 41 2.1.8. Thu nhỏ một cửa sổ, đóng cửa sổ một ứng dụng ........................................... 42 2.1.9. Sử dụng chuột ............................................................................................... 42 2.2. Quản lý thư mục và tập tin ..................................................................................................... 43 2.2.1. Khái niệm thư mục và tập tin ........................................................................ 43 2.2.2. Xem thông tin, di chuyển, tạo đường tắt đến nơi lưu trữ thư mục và tập tin .. 44 2.2.2.1. Xem thông tin ......................................................................................... 44 ii 2.2.2.2. Di chuyển thư mục tập tin....................................................................... 45 2.2.2.3. Tạo đường tắt đến nơi lưu trữ thư mục tập tin ......................................... 45 2.2.3. Tạo, đổi tên tập tin và thư mục, thay đổi trạng thái và hiển thị thông tin về tập tin ........................................................................................................................... 45 2.2.4. Chọn, sao chép, di chuyển tập tin và thư mục ............................................... 46 2.4.1. Sao chép thư mục hoặc tập tin ................................................................... 46 2.4.2. Di chuyển thư mục và tập tin ..................................................................... 46 2.2.5. Xóa, khôi phục tập tin và thư mục ................................................................ 46 2.2.5.1. Xóa thư mục và tập tin............................................................................ 46 2.2.5.2. Phục hồi thư mục và tập tin .................................................................... 46 2.2.6. Tìm kiếm tập tin và thư mục ......................................................................... 47 2.3. Sử dụng Control Panel ........................................................................................................... 47 2.3.1. Khởi động Control Panel .............................................................................. 47 2.3.2. Region and Language ................................................................................... 48 2.3.3. Devices and Printers ..................................................................................... 49 2.3.4. Programs and Features ................................................................................. 51 2.4. Một số phần mềm tiện ích ...................................................................................................... 52 2.4.1. Phần mềm nén, giải nén tập tin ..................................................................... 52 2.4.1.1. Nén một thư mục hoặc tập tin ................................................................. 52 2.4.1.2. Giải nén thư mục, tập tin ........................................................................ 52 2.4.2. Phần mềm diệt virus ..................................................................................... 53 2.5. Sử dụng tiếng Việt .................................................................................................................. 54 2.5.1. Các bộ mã tiếng việt ..................................................................................... 54 2.5.2. Cách thức nhập tiếng việt .............................................................................. 55 2.5.3. Chọn phần mềm tiếng việt ............................................................................ 56 2.6. Chuyển đổi định dạng tập tin ................................................................................................. 56 2.7. Đa phương tiện ....................................................................................................................... 57 2.8. Sử dụng máy in....................................................................................................................... 57 2.8.1. Lựa chọn máy in ........................................................................................... 57 2.8.2. In .................................................................................................................. 58 Chương III. XỬ LÝ VĂN BẢN CƠ BẢN.................................................................................. 67 3.1. Khái niệm văn bản và xử lý văn bản...................................................................................... 67 3.1.1. Khái niệm văn bản. ....................................................................................... 67 iii 3.1.2. Khái niệm xử lý văn bản ............................................................................... 67 3.2. Sử dụng Microsoft Word ....................................................................................................... 67 3.2.1. Giới thiệu Microsoft Word............................................................................ 67 3.2.1.1. Mở, đóng Microsoft Word ...................................................................... 67 3.2.1.2. Giới thiệu giao diện Microsoft Word ...................................................... 68 3.2.2. Thao tác với tập tin Microsoft Word ............................................................. 69 3.2.2.1. Mở một tập tin có sẵn ............................................................................. 69 3.2.2.2. Tạo một tập tin mới ................................................................................ 70 3.2.2.3. Lưu tập tin .............................................................................................. 72 3.2.2.4. Đóng tập tin ............................................................................................ 73 3.2.3. Định dạng văn bản ........................................................................................ 74 3.2.3.1. Định dạng văn bản (Text) ....................................................................... 74 3.2.3.2. Định dạng đoạn văn ................................................................................ 76 3.2.3.3. Kiểu dáng (Style) .................................................................................... 84 3.2.3.4. Chèn (Insert) các đối tượng vào văn bản ................................................. 86 3.2.3.5. Hộp văn bản (Text Box) ....................................................................... 117 3.2.3.6. Tham chiếu (Reference)........................................................................ 122 3.2.3.7. Hoàn tất văn bản ................................................................................... 125 3.2.4. In văn bản ................................................................................................... 131 3.2.5. Phân phối văn bản....................................................................................... 135 3.2.6. Soạn thông báo, thư mời ............................................................................. 142 3.2.7. Soạn và xử lý văn bản hành chính mẫu ....................................................... 147 CHƯƠNG IV. SỬ DỤNG BẢNG TÍNH CƠ BẢN ................................................................ 178 4.1. Kiến thức cơ bản về bảng tính (Workbook) ........................................................................ 178 4.1.1. Khái niệm bảng tính .................................................................................... 178 4.2.2. Các bước xây dựng bảng tính thông thường ................................................ 178 4.2. Sử dụng Microsoft Excel...................................................................................................... 179 4.2.1. Làm việc với phần mềm Microsoft Excel.................................................... 179 4.2.1.1. Mở, đóng phần mềm ............................................................................. 179 4.2.1.2. Giao diện Microsoft Excel .................................................................... 179 4.2.2. Thao tác trên tập tin bảng tính ..................................................................... 179 4.2.2.1. Mở tập tin bảng tính ............................................................................. 179 iv 4.2.2.2. Lưu bảng tính ....................................................................................... 180 4.2.2.3. Đóng bảng tính ..................................................................................... 181 4.3. Thao tác với ô ....................................................................................................................... 181 4.3.1. Các kiểu dữ liệu .......................................................................................... 181 4.3.1.1. Kiểu dữ liệu số (Number) ..................................................................... 181 4.3.1.2. Dữ liệu kiểu ngày, giờ ( Date/Time) ..................................................... 181 4.3.1.3. Dữ liệu kiểu Logic ................................................................................ 181 4.3.2. Cách nhập dữ liệu ....................................................................................... 181 4.3.3. Chỉnh sửa dữ liệu ........................................................................................ 181 4.3.3.1. Xoá dữ liệu ........................................................................................... 181 4.3.3.2. Khôi phục dữ liệu ................................................................................. 182 4.4. Làm việc với trang tính (Worksheet) ................................................................................... 182 4.4.1. Dòng và cột ................................................................................................ 182 4.4.1.1. Thêm dòng và cột ................................................................................. 182 4.4.1.2. Xoá dòng và cột .................................................................................... 183 4.4.1.3. Hiệu chỉnh kích thước dòng, cột ........................................................... 183 4.4.1.4. Ẩn/hiện, cố định (freeze)/thôi cố định (unfreeze) tiêu đề dòng, cột ....... 183 4.4.2. Trang tính ................................................................................................... 184 4.4.2.1. Tạo, xoá, di chuyển, sao chép các trang tính ......................................... 184 4.4.2.2. Thay đổi tên trang tính .......................................................................... 187 4.4.2.3. Mở nhiều trang tính .............................................................................. 187 4.4.2.4. Tính toán trên nhiều trang tính .............................................................. 188 4.5. Định dạng ô, dãy ô................................................................................................................ 189 4.5.1. Định dạng kiểu số, ngày, tiền tệ .................................................................. 189 4.5.2. Định dạng văn bản ...................................................................................... 189 4.5.3. Căn chỉnh, hiều ứng viền ............................................................................ 190 4.5.3.1.Căn lề dữ liệu trong ô ............................................................................ 190 4.5.3.2. Kẻ khung cho bảng tính ........................................................................ 191 4.6. Biểu thức và hàm .................................................................................................................. 192 4.6.1. Biểu thức số học ......................................................................................... 192 4.6.1.1. Khái niệm biểu thức số học................................................................... 192 4.6.1.2. Tạo biểu thức số học đơn giản .............................................................. 192 v 4.6.1.3. Các lỗi thường gặp................................................................................ 193 4.6.2. Hàm ............................................................................................................ 193 4.6.2.1. Khái niệm hàm, cú pháp, cách nhập hàm .............................................. 193 4.6.2.2. Toán tử so sánh =, < , > ........................................................................ 195 4.6.2.3. Các hàm cơ bản .................................................................................... 195 4.6.2.4. Hàm điều kiện IF .................................................................................. 199 4.6.2.5. Các hàm logic (AND, OR).................................................................... 200 4.6.2.6. Các hàm ngày (DAY, MONTH, YEAR, NOW) ................................... 200 4.6.2.7. Các hàm chuỗi (LEFT, RIGHT, MID, LEN, UPPER, PROPER, LOWER, VALUE) ........................................................................................................... 201 4.6.2.8. Các hàm tìm kiếm (VLOOKUP, HLOOKUP) ...................................... 203 4.6.2.9. Các hàm có điều kiện (COUNTIF, SUMIF).......................................... 205 4.7. Biểu đồ .................................................................................................................................. 207 4.7.1. Tạo biểu đồ ................................................................................................. 207 4.7.2. Chỉnh sửa, cắt dán, di chuyển, xóa tiêu đề biểu đồ ...................................... 208 4.8. Kết xuất và phân phối trang tính, bảng tính ......................................................................... 210 4.8.1. Trình bày trang tính đề in............................................................................ 210 4.8.2. Kiểm tra và in ............................................................................................. 212 4.8.3. Phân phối trang in ....................................................................................... 213 4.8.3.1. Lưu trang tính, bảng tính dưới các kiểu tập tin khác nhau ..................... 213 4.8.3.2. Bảo mật tập tin, đặt mật khẩu bảo vệ tập tin.......................................... 217 4.8.3.3. Đính kèm trang tính theo thư điện tử .................................................... 218 4.8.3.4. Lưu trang tính trên mạng ...................................................................... 220 Chương V. SỬ DỤNG TRÌNH CHIẾU CƠ BẢN ................................................................... 235 5.1. Kiến thức cơ bản về bài thuyết trình .................................................................................... 235 5.1.1. Khái niệm bài thuyết trình .......................................................................... 235 5.1.1.1. Khái niệm ............................................................................................. 235 5.1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thuyết trình ................................ 235 5.1.1.3. Một số chỉ dẫn để tạo nên một bài thuyết trình tốt ................................ 236 5.1.2. Các bước cơ bản để tạo một bài thuyết trình ............................................... 236 5.2. Sử dụng phần mềm Microsoft PowerPoint ......................................................................... 236 5.2.1. Các thao tác tạo trình chiếu cơ bản.............................................................. 236 5.2.1.1. Giới thiệu Microsoft PowerPoint .......................................................... 236 vi 5.2.1.2. Tạo một bài thuyết trình cơ bản ............................................................ 236 5.2.1.3. Các thao tác trên slide ........................................................................... 237 5.2.1.4. Chèn Picture ......................................................................................... 244 5.2.1.5. Chèn Shape, WordArt và Textbox ........................................................ 244 5.2.1.6. Chèn Table, Chart, SmartArt ................................................................ 247 5.2.1.7. Chèn Audio, Video ............................................................................... 250 5.2.2. Hiệu ứng, trình chiếu và in bài thuyết trình ................................................. 253 5.2.2.1. Tạo các hiệu ứng hoạt hình cho đối tượng ............................................ 253 5.2.2.2. Tạo các hiệu ứng chuyển slide .............................................................. 257 5.2.2.3. Cách thực hiện một trình diễn ............................................................... 259 5.2.2.4. Lặp lại trình diễn .................................................................................. 260 5.2.2.5. In bài thuyết trình ................................................................................. 260 Chương VI. SỬ DỤNG INTERNET CƠ BẢN ....................................................................... 273 6.1. Kiến thức cơ bản về Internet ................................................................................................ 273 6.1.1. Tổng quan về Internet ................................................................................. 273 6.1.1.1. Tổng quan ............................................................................................ 273 6.1.1.2. Lịch sử phát triển .................................................................................. 274 6.1.2. Dịch vụ WWW (World Wide Web) ............................................................ 274 6.1.3. Bảo mật khi làm việc với Internet ............................................................... 275 6.1.3.1. Sử dụng phần mềm Antivirus tin cậy .................................................... 275 6.1.3.2. Sử dụng tính năng UAC trên Windows ................................................. 275 6.1.3.3. Sử dụng tường lửa trên Windows ......................................................... 276 6.1.3.4. Cập nhật các phiên bản vá lỗi trên Windows......................................... 277 6.1.3.5. Duyệt Web với chế độ ẩn danh ............................................................. 278 6.2. Khai thác và sử dụng Internet............................................................................................... 278 6.2.1. Sử dụng trình duyệt Web ............................................................................ 278 6.2.1.1. Thao tác duyệt web cơ bản ................................................................... 278 6.2.1.2. Thiết đặt (setting) ................................................................................. 279 6.2.1.3. Chuyển hướng từ nguồn nội dung Internet này qua nguồn khác ............ 291 6.2.1.4. Đánh dấu .............................................................................................. 291 6.2.2. Sử dụng Web .............................................................................................. 291 6.2.2.1. Biểu mẫu và sử dụng một số dịch vụ công ............................................ 291 vii 6.2.2.2. Tìm kiếm, bộ tìm kiếm (máy tìm kiếm) ................................................ 292 6.2.2.3. Lưu nội dung ........................................................................................ 295 6.2.2.4. In .......................................................................................................... 296 6.2.3. Thư điện tử (Email) .................................................................................... 296 6.2.3.1. Khái niệm thư điện tử ........................................................................... 296 6.2.3.2. Viết và gửi thư điện tử .......................................................................... 297 6.2.3.3. Nhận và trả lời thư điện tử .................................................................... 303 6.2.3.4. Quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng thư điện tử ................................ 304 6.3. Một số dạng truyền thông số thông dụng ............................................................................ 316 6.3.1. Dịch vụ nhắn tin tức thời ............................................................................ 316 6.3.1.1. Khái niệm nhắn tin tức thời .................................................................. 316 6.3.1.2. Lợi ích và các nguy cơ tiềm ẩn của nhắn tin tức thời ............................ 317 6.3.1.3. Đàm thoại dùng giao thức Internet (VoIP) ............................................ 317 6.3.2. Cộng đồng trực tuyến.................................................................................. 318 6.3.2.1. Cộng đồng mạng xã hội ........................................................................ 318 6.3.2.2. Các cộng đồng trực tuyến khác ............................................................. 319 6.3.3. Thương mại điện tử và ngân hàng điện tử ................................................... 320 6.3.3.1. Thương mại điện tử .............................................................................. 320 6.3.3.2. Ngân hàng điện tử ................................................................................ 321 6.4. Kiến thức cơ bản về an toàn và bảo mật thông tin trên mạng............................................. 323 6.4.1. Nguồn gốc các nguy cơ đối với việc đảm bảo an toàn dữ liệu và thông tin .. 323 6.4.1.1. Thực trạng hiện nay .............................................................................. 323 6.4.1.2. Nguyên nhân dẫn đến mất an toàn thông tin ......................................... 324 6.4.2. Tác dụng và hạn chế chung của phần mềm diệt virus, phần mềm an ninh mạng ............................................................................................................................. 326 6.4.2.1. Phân loại các phần mềm diệt Virus ....................................................... 326 6.4.2.2. Tác dụng chung của phần mềm diệt Virus, phần mềm an ninh mạng .... 326 6.4.2.3. Hạn chế chung của phần mềm diệt Virus, phần mềm an ninh mạng ...... 328 6.4.3. An toàn thông tin khi sử dụng các loại thiết bị di động và máy tính trên Internet ................................................................................................................. 329 6.4.4. An toàn khi sử dụng mạng xã hội ................................................................ 331 TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................................... 338 viii Chương I. HIỂU BIẾT VỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CƠ BẢN MỤC TIÊU Học xong chương này, người học có khả năng: - Trình bày được các kiến thức cơ bản về máy tính, phần mềm, biểu diễn thông tin trong máy tính, mạng cơ bản; các quy định liên quan đến việc sử dụng máy tính và công nghệ thông tin; - Nhận biết được các thiết bị phần cứng chủ yếu, hệ điều hành, phần mềm ứng dụng; tuân thủ đúng các quy định trong việc sử dụng máy tính và ứng dụng công nghệ thông tin. 1.1. Kiến thức cơ bản về máy tính 1.1.1. Thông tin và xử lý thông tin 1.1.1.1. Thông tin Thuật ngữ “thông tin” được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu trong kỷ nguyên số. Chúng ta tiếp nhận thông tin khi xem truyền hình, đọc báo hay khi trao đổi với người khác. Vậy thông tin là gì? Thông tin là sự hiểu biết của con người về một sự vật, sự việc hoặc một hiện tượng thông qua quá trình nghiên cứu, trao đổi, nhận xét, học tập, truyền thụ và cảm nhận. Thông tin giúp phát triển sự hiểu biết của con người, là nguồn gốc của nhận thức và cơ sở để con người đưa ra quyết định cho một vấn đề cụ thể. Do đó, kỹ năng xác định nguồn gốc, đánh giá và sử dụng thông tin ngày càng cần thiết hơn do sự bùng nổ của thông tin. Trong giai đoạn hiện nay, chúng ta có quá nhiều thông tin để chọn lựa làm cho việc nghiên cứu trở nên khó khăn hơn, đôi khi những thông tin dễ tìm nhất thường là thiếu chọn lọc hoặc không đáng tin cậy. Do đó, thông tin ngày càng trở nên quan trọng trong học tập, công việc và cuộc sống. 1.1.1.2. Dữ liệu Dữ liệu là thông tin dưới dạng ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự (Theo mục 5, điều 4, Luật Giao dịch điện tử, ban hành ngày 29/11/2005). Khái niệm dữ liệu ra đời cùng với việc xử lý thông tin bằng máy tính. Do vậy, có thể cho rằng dữ liệu là hình thức thể hiện của thông tin trong mục đích lưu trữ và xử lý nhất định. ix
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.