Nội dung

BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TỔNG CỤC GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP TÀI LIỆU DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC THỂ CHẤT TRONG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG (Kèm theo Công văn số 147/TCGDNN-ĐTCQ ngày 22 tháng 01 năm 2020 của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp) MỤC LỤC BÀI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 4 1. Vị trí, tính chất môn học ........................................................................... 4 2. Mục tiêu môn học ..................................................................................... 4 3. Nội dung chính ......................................................................................... 4 4. Tổ chức dạy học và đánh giá kết quả học tập............................................ 4 Chương I: GIÁO DỤC THỂ CHẤT CHUNG .......................................................... 6 Bài 1: THỂ DỤC CƠ BẢN ........................................................................................ 6 1. Giới thiệu về thể dục cơ bản ..................................................................... 6 2. Thể dục tay không liên hoàn ..................................................................... 6 2.1. Tác dụng của thể dục tay không liên hoàn ....................................... 6 2.2. Các động tác kỹ thuật ...................................................................... 6 3. Thể dục cơ bản với dụng cụ đơn giản ..................................................... 11 3.1. Tác dụng của thể dục cơ bản với dụng cụ đơn giản ........................ 11 3.2. Các động tác kỹ thuật .................................................................... 12 BÀI 2: ĐIỀN KINH ................................................................................................. 20 1. Chạy cự ly ngắn...................................................................................... 20 1.1. Tác dụng của chạy cự ly ngắn ........................................................ 20 1.2. Các động tác kỹ thuật .................................................................... 20 1.3. Một số quy định trong Luật Điền kinh về chạy cự ly ngắn ............. 25 2. Chạy cự ly trung bình ............................................................................. 27 2.1. Tác dụng của chạy cự ly trung bình ............................................... 27 2.2. Các động tác kỹ thuật .................................................................... 27 2.3. Một số quy định trong Luật Điền kinh về chạy cự ly trung bình .... 28 3. Nhảy cao, nhảy xa .................................................................................. 30 3.1. Nhảy cao........................................................................................ 30 3.1.1. Tác dụng của nhảy cao................................................................ 30 3.1.2. Các động tác kỹ thuật.................................................................. 30 3.1.3. Một số quy định trong Luật Điền kinh về nhảy cao..................... 32 3.2. Nhảy xa ......................................................................................... 34 3.2.1. Tác dụng của nhảy xa ................................................................. 34 3.2.2. Các động tác kỹ thuật.................................................................. 34 3.2.3. Một số quy định trong Luật Điền kinh về nhảy xa ...................... 37 Chương II: CHUYÊN ĐỀ THỂ DỤC THỂ THAO TỰ CHỌN ............................ 39 Chuyên đề 1: MÔN BƠI LỘI .................................................................................. 39 1 1. Tác dụng của môn bơi lội ....................................................................... 39 2. Các động tác kỹ thuật ............................................................................. 39 2.1. Làm quen với nước, phương pháp thở nước và thả nổi .................. 39 2.2. Động tác chân và tay...................................................................... 40 2.3. Phối hợp tay - chân ........................................................................ 46 2.4. Phối hợp tay - chân - thở ................................................................ 46 2.5. Kỹ thuật xuất phát ......................................................................... 47 2.6. Kỹ thuật quay vòng........................................................................ 48 2.7. Kỹ thuật về đích............................................................................. 49 3. Một số quy định của Luật Bơi ................................................................ 49 Chuyên đề 2: MÔN CẦU LÔNG ............................................................................ 52 1. Tác dụng của môn Cầu lông ................................................................... 52 2.1. Tư thế cơ bản và cách cầm vợt....................................................... 52 2.2. Các bước di chuyển, bước đơn, kép, đệm ...................................... 54 2.3. Kỹ thuật đánh cầu phải, trái cao tay ............................................... 61 2.4. Kỹ thuật đánh cầu phải, trái thấp tay .............................................. 63 2.5. Kỹ thuật đánh cầu sát lưới và bỏ nhỏ ............................................. 64 2.6. Kỹ thuật phát cầu (thấp gần, cao sâu) ............................................ 66 2.7. Kỹ thuật đập cầu ............................................................................ 68 2.8. Chiến thuật thi đấu......................................................................... 70 3. Một số quy định của Luật Cầu lông ........................................................ 73 Chuyên đề 3: MÔN BÓNG CHUYỀN .................................................................... 76 1. Tác dụng của môn Bóng chuyền ............................................................ 76 2. Các động tác kỹ thuật ............................................................................. 76 2.1. Tư thế cơ bản, các bước di chuyển ................................................. 76 2.2. Kỹ thuật chuyền bóng cao tay cơ bản (chuyền bước 2) .................. 79 2.3. Kỹ thuật chuyền bóng thấp tay cơ bản (chuyền bước 1) ................. 81 2.4. Kỹ thuật phát bóng thấp tay trước mặt ........................................... 82 2.5. Kỹ thuật phát bóng cao tay trước mặt ............................................ 84 2.6. Kỹ thuật chắn bóng ........................................................................ 85 2.7. Kỹ thuật đập bóng theo phương lấy đà........................................... 87 3. Một số quy định của Luật Bóng chuyền ................................................. 89 Chuyên đề 4: MÔN BÓNG RỔ ............................................................................... 91 1. Tác dụng của môn Bóng rổ ..................................................................... 91 2. Các động tác kỹ thuật ............................................................................. 91 2.1. Cách cầm bóng và tư thế chuẩn bị và di chuyển............................. 91 2 2.2. Kỹ thuật dẫn bóng ......................................................................... 94 2.3. Kỹ thuật chuyền bóng và bắt bóng hai tay trước ngực ................... 95 2.4. Kỹ thuật bắt bóng bằng một tay ..................................................... 96 2.5. Kỹ thuật bắt bóng bằng hai tay ...................................................... 96 2.6. Kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên vai ........................................... 97 2.7. Kỹ thuật ném rổ bằng hai tay trước ngực ....................................... 98 2.8. Kỹ thuật hai bước ném rổ .............................................................. 99 3. Một số quy định của Luật Bóng rổ ....................................................... 100 Chuyên đề 5: MÔN BÓNG ĐÁ ............................................................................. 104 1. Tác dụng của môn Bóng đá .................................................................. 104 2. Các động tác kỹ thuật ........................................................................... 104 2.1. Kỹ thuật di chuyển ....................................................................... 104 2.2. Kỹ thuật dẫn bóng ....................................................................... 105 2.3. Kỹ thuật giữ/ khống chế bóng ...................................................... 106 2.4. Kỹ thuật đá bóng bằng lòng bàn chân .......................................... 108 2.5. Kỹ thuật đá bóng bằng mu trong bàn chân ................................... 109 2.6. Kỹ thuật đá bóng bằng mu giữa bàn chân .................................... 111 2.7. Kỹ thuật đá biên hoặc ném biên ................................................... 112 3. Một số quy định của Luật Bóng đá ....................................................... 113 Chuyên đề 6: MÔN BÓNG BÀN .......................................................................... 117 1. Tác dụng của môn Bóng bàn ................................................................ 117 2. Các động tác kỹ thuật ........................................................................... 117 2.1. Cách cầm vợt và tư thế chuẩn bị và di chuyển ............................. 117 2.2. Kỹ thuật giao bóng, đỡ giao bóng thuận tay và trái tay ................ 121 2.3. Kỹ thuật líp bóng thuận tay và trái tay ......................................... 123 2.4. Kỹ thuật bạt bóng thuận và trái tay .............................................. 124 2.5. Kỹ thuật gò bóng thuận tay và trái tay ......................................... 126 2.6. Kỹ thuật tấn công và phòng thủ (thuận và trái tay)....................... 128 3. Một số quy định của Luật Bóng bàn ..................................................... 129 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 130 3 BÀI MỞ ĐẦU 1. Vị trí, tính chất môn học 1.1. Vị trí Môn học Giáo dục thể chất là môn học điều kiện, bắt buộc thuộc khối các môn học chung trong chương trình đào tạo trình độ cao đẳng. 1.2. Tính chất Chương trình môn học bao gồm một số nội dung cơ bản về thể dục, thể thao; giúp người học tập luyện để nâng cao sức khỏe, phát triển thể lực, tầm vóc, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện. 2. Mục tiêu môn học Sau khi học xong môn học này, người học đạt được: 2.1. Về kiến thức Trình bày được tác dụng, các kỹ thuật cơ bản và một số quy định của luật môn thể dục thể thao được học để rèn luyện sức khỏe, phát triển thể lực chung. 2.2 Về kỹ năng Tự tập luyện, rèn luyện đúng các yêu cầu về kỹ thuật, quy định của môn thể dục thể thao được học. 2.3. Về năng lực tự chủ và trách nhiệm Có ý thức tự giác và hình thành thói quen tập luyện thể dục thể thao hàng ngày để góp phần bảo đảm sức khỏe trong học tập, lao động và trong các hoạt động khác. 3. Nội dung chính Giáo trình bao gồm Bài mở đầu và 2 chương: - Chương 1: Giáo dục thể chất chung bao gồm 2 bài: Thể dục cơ bản và Điền kinh. - Chương 2: Chuyên đề thể dục thể thảo tự chọn, bao gồm 6 chuyên đề: Môn bơi lội; Môn cầu lông; Môn bóng chuyền; Môn bóng rổ; Môn bóng đá; Môn bóng bàn. 4. Tổ chức dạy học và đánh giá kết quả học tập 4.1. Tổ chức dạy học Đối với giảng viên: Khuyến khích giảng viên áp dụng phương pháp dạy học tích cực, kết hợp giảng dạy môn học với các hoạt động thể dục thể thao khác; từng bước hình thành thói quen cho người học áp dụng các bài tập được học trong việc rèn luyện thể dục thể thao hàng ngày. 4 Quá trình học tập có thể diễn ra với những cách tổ chức đa dạng lôi cuốn người học tham gia cùng tập thể với sự dẫn dắt, gợi mở, cố vấn của giảng viên với các hình thức tổ chức tập luyện, phù hợp với mục tiêu, yêu cầu và đặc điểm của từng môn thể thao: Tập luyện đồng loạt; tập luyện lần lượt; tập luyện theo nhóm; tập luyện cá nhân. Đối với người học: Cần chú trọng các yêu cầu kỹ thuật và phương pháp tập luyện trong học tập để rèn luyện, tự rèn luyện, hình thành thói quen thể dục thể thao trong và ngoài giờ học. 4.2. Phương pháp đánh giá Việc đánh giá kết quả học tập của người học được thực hiện theo quy định tại Thông tư số 12/2018/TT-BLĐTBXH ngày 26/9/2018 của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành chương trình môn học Giáo dục thể chất thuộc khối các môn học chung trong chương trình đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng. 5 Chương I: GIÁO DỤC THỂ CHẤT CHUNG Bài 1: THỂ DỤC CƠ BẢN 1. Giới thiệu về thể dục cơ bản Thể dục cơ bản là loại hình thể dục mà nội dung chính của nó bao gồm các bài tập phát triển chung liên quan đến hoạt động của các bộ phận cơ thể, như tay, chân, đầu, thân, mình; các kĩ năng vận động cơ bản như đi, chạy, nhảy, ném, bắt, leo trèo; các bài tập đội hình, các bài tập trên các dụng cụ thể dục (thang gióng, ghế thể dục, cầu…); các bài tập thể dục dụng cụ đơn giản. Thể dục cơ bản phù hợp với mọi lứa tuổi, mọi đối tượng, nhưng thường được vận dụng trong các trường học nhằm phát triển các kĩ năng vận động cần thiết cho cuộc sống, hình thành các tư thế đúng, đẹp; phát triển khả năng phối hợp vận động và các tố chất thể lực như sức nhanh, sức mạnh, sức bền cho người học. 2. Thể dục tay không liên hoàn 2.1. Tác dụng của thể dục tay không liên hoàn Thể dục tay không liên hoàn giúp cho người tập duy trì và nâng cao sức khỏe, trong đó giúp phát triển các bắp thịt ở vai, ngực và chi trên. Ngoài ra, còn giúp hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động và nâng cao năng lực làm việc. 2.2. Các động tác kỹ thuật Bài thể dục tay không liên hoàn (32 động tác)1 Tư thế chuẩn bị: Đứng thẳng, chân đứng tư thế nghiêm, mặt nhìn về phía trước. Động tác 1: Tay trái đưa ngang, duỗi thẳng, lòng bàn tay úp. 1 Bộ Giáo dục và Đào tạo: Tài liệu giảng dạy Thể dục thể thao, dùng cho các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp. Hà Nội, NXB Giáo dục, 1997; Phan Thế Nguyên, Lê Thị Thanh Thủy, Trần Thị Thu . Giáo trình Thể dục cơ bản. Hà Nội: NXB Thể dục thể thao, 2005. 6 Động tác 2: Hai tay giang ngang, lòng bàn tay úp, các ngón tay khép. Động tác 3: Tay trái đưa ra trước, lòng bàn tay xoay hướng vào trong. Động tác 4: Hai tay đưa ra trước, lòng bàn tay úp. Động tác 5: Tay trái đưa lên cao, lòng bàn tay hướng vào trong, mặt nhìn chếch lên trên 30o.. Động tác 6: Hai tay đưa lên cao, tạo thành một góc 300. Động tác 7: Hai tay đưa ngang, lòng bàn tay úp, mặt nhìn thẳng về trước. 7 Động tác 8: Hai tay hạ xuống, về tư thế cơ bản. Động tác 9: Hai tay đưa ra sau, lòng bàn tay hướng vào nhau, chân trái đưa lên trước duổi thẳng (song song mặt đất), chân phải đứng trụ làm thẳng. Động tác 10: Hạ thấp trọng tâm bằng chân trái xuống, gập gối 90o, bàn chân phải hơi xoay một góc vuông với chân trái và duỗi thẳng, đầu hơi ngửa. Động tác 11: Quay thân sang phải 90o, trọng tâm trên hai chân, mặt nhìn thẳng. Động tác 12: Khép chân trái, hai tay hạ dọc thân người, về tư thế chuẩn bị. Động tác 13: Đưa chân phải lên duỗi thẳng (song song mặt đất) như động tác 9. 8 Động tác 14: Hạ thấp trọng tâm như động tác 10. Động tác 15: Quay thân sang trái 90o như động tác 11. Động tác 16: Khép chân phải về tư thế thẳng như động tác 12. Động tác 17: Ngồi xổm chụm gối, hai bàn chân khép, nửa bàn chân trước tiếp xúc đất, hai tay chống bằng vai, cách mũi chân 30 cm, đầu cúi. Động tác 18: Chuyển trọng tâm lên hai tay, bật nhẹ đưa chân trái sang bên duỗi thẳng. Động tác 19: Thu chân trái, đưa chân phải sang bên như động tác 18. Động tác 20: Thu chân về ngồi xổm. 9