Nội dung

1 2 Söï trôû laïi cuûa Kinh teá hoïc Suy thoaùi 3 SÖÏ TRÔÛ LAÏI CUÛA KINH TEÁ HOÏC SUY THOAÙI vaø cuoäc khuûng hoaûng naêm 2008 4 Söï trôû laïi cuûa Kinh teá hoïc Suy thoaùi Söï trôû laïi cuûa Kinh teá hoïc Suy thoaùi vaø cuoäc khuûng hoaûng naêm 2008 The return of Depression Economics and the crisis of 2008 Dòch töø nguyeân baûn tieáng Anh: The return of Depression Economics and the crisis of 2008, Paul Krugman. Copyright © 2009, 1999 by Paul Krugman All rights reserved. Baûn tieáng Vieät ñöôïc xuaát baûn theo nhöôïng quyeàn cuûa W. W Norton & Company, Inc. Baûn quyeàn tieáng Vieät © DT BOOKS. Coâng ty TNHH Saùch Daân Trí, 2009. 5 PAUL KRUGMAN Nobel kinh teá naêm 2008 SÖÏ TRÔÛ LAÏI CUÛA KINH TEÁ HOÏC SUY THOAÙI vaø cuoäc khuûng hoaûng naêm 2008 The return of Depression Economics and the crisis of 2008 Ngöôøi dòch: Nguyeãn Döông Hieáu Nguyeãn Tröôøng Phuù Ñaëng Nguyeãn Hieáu Trung Nguyeãn Ngoïc Toaøn NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ - DT BOOKS 6 Söï trôû laïi cuûa Kinh teá hoïc Suy thoaùi 7 Veà taùc giaû P aul Krugman nhaän giaûi Nobel Kinh teá naêm 2008. OÂng phuï traùch chuyeân muïc op-ed xuaát hieän hai laàn moät tuaàn treân tôø Thôøi baùo New York, ñoàng thôøi vieát blog “Löông taâm cuûa moät ngöôøi töï do” (The conscience of a Liberal – teân blog laáy töø teân moät taùc phaåm khaùc cuûa oâng). Krugman töøng ñoaït giaûi “Phoùng vieân chuyeân muïc cuûa Naêm” (The Columnist of the Year) do taïp chí Editor and Publisher bình choïn. OÂng laø giaùo sö moân kinh teá vaø quan heä quoác teá taïi Ñaïi hoïc Princeton, saùng taùc vaø bieân taäp hôn 20 cuoán saùch, hôn 200 baøi vieát treân caùc taïp chí chuyeân ngaønh. Thoâng tin theâm veà Krugman coù theå xem ôû website www.krugmanonline.com. 8 Söï trôû laïi cuûa Kinh teá hoïc Suy thoaùi 9 PAUL KRUGMAN Nobel kinh teá naêm 2008 * P aul Krugman, 55 tuoåi, ngöôøi Myõ, giaùo sö ñaïi hoïc Princeton, vöøa ñöôïc Haøn laâm vieän Khoa hoïc Thuïy Ñieån cho bieát laø seõ ñöôïc giaûi Nobel Kinh teá naêm 2008 (leã trao seõ vaøo thaùng 12), qua nhöõng ñoùng goùp cuûa oâng veà thuyeát thöông maïi vaø kinh teá ñòa lyù. Vieäc Krugman ñöôïc giaûi naøy khoâng gaây nhieàu ngaïc nhieân. Ñoái vôùi ña soá ñoàng nghieäp, oâng ñaõ naèm trong danh saùch “ñaùng ñöôïc Nobel” töø laâu. Tuy vaäy, cuõng coù vaøi lôøi ñaøm tieáu. Coù ngöôøi nhaéc laø, töø khoaûng möôøi naêm nay (töø khi oâng coäng taùc vôùi tôø New York Times) haàu nhö Krugman khoâng coù ñoùng goùp gì môùi (coù keû noùi moùc: UÛy ban Nobel ñaõ vi phaïm ñieàu leä laø chæ trao giaûi cho ngöôøi coøn soáng, vì “nhaø kinh teá Krugman” ñaõ qua ñôøi gaàn möôøi naêm roài!). Ngöôïc laïi, coù ngöôøi cho raèng, duø oâng coù xöùng ñaùng, trao gæaûi cho oâng naêm nay laø khoâng ñuùng luùc, ñaùng leõ neân ñôïi Bush heát nhieäm kyø, nhöõng coâng trình khoa * Ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Giaùo sö Traàn Höõu Duõng - Wright State University, DT Books ñaêng nguyeân vaên baøi vieát cuûa oâng, ñaõ ñöôïc giôùi thieäu treân trang web www.viet-studies.info, nhö moät lôøi giôùi thieäu chính thöùc veà Giaùo sö Paul Krugman. 10 Söï trôû laïi cuûa Kinh teá hoïc Suy thoaùi hoïc cuûa Krugman (moät ngöôøi cöïc löïc choáng Bush) seõ ñöôïc ñaùnh giaù khaùch quan hôn, vaø giaûi thöôûng seõ khoâng bò nghi ngôø laø caùch caùc giaùm khaûo Nobel möôïn Krugman ñeå laøm beõ maët Bush! Duø sao thì Paul Krugman cuõng ñöôïc giaûi naêm nay, vaäy cuõng neân bieát veà hai ñoùng goùp, quaû laø quan troïng, maø oâng ñaõ ñöôïc tuyeân döông. Thöù nhaát laø caùi goïi laø “thuyeát thöông maïi môùi” (“new trade theory”) vaø thöù hai laø “kinh teá ñòa lyù môùi” (new economic geography). 1 Tröôùc heát, neân bieát “thuyeát thöông maïi cuõ” noùi gì. Ñaây laø lyù thuyeát ñöôïc daïy trong caùc lôùp kinh teá nhaäp moân ôû haàu heát caùc ñaïi hoïc: Quoác gia naøy khaùc quoác gia kia veà naêng suaát cuûa töøng coâng nghieäp, vaø veà caùc nguoàn löïc (voán, lao ñoäng, v.v...) maø quoác gia aáy sôû höõu. Nhöõng khaùc bieät ñoù laø ñoäng cô cuûa thöông maïi. Chaúng haïn, quoác gia vuøng nhieät ñôùi thì troàng troït vaø xuaát khaåu chuoái, quoác gia vuøng oân ñôùi thì troàng troït vaø xuaát khaåu luùa mì; quoác gia coù lao ñoäng nhieàu hoïc vaán thì xuaát khaåu haøng coâng ngheä cao, coøn quoác gia maø lao ñoäng hoïc vaán keùm thì xuaát khaåu haøng coâng ngheä thaáp... “Thuyeát thöông maïi môùi” phaùt sinh töø nhaän ñònh raèng, duø “thuyeát thöông maïi cuõ” soi saùng raát nhieàu cô caáu thöông maïi toaøn caàu, vaãn coøn moät soá hieän töôïng quan troïng maø noù khoâng giaûi thích ñöôïc. Khoái löôïng thöông maïi giöõa Phaùp vaø Ñöùc, chaúng haïn, laø raát cao, duø hai nöôùc khaù gioáng nhau veà taøi nguyeân cuõng nhö khí haäu. Maäu dòch giöõa Myõ vaø Canada cuõng theá. Hôn nöõa, haøng hoùa maø caùc nöôùc ñaõ phaùt trieån buoân baùn vôùi nhau thöôøng laø cuøng moät thöù (chaúng haïn nhö Myõ xuaát khaåu oâtoâ maø cuõng nhaäp khaåu oâtoâ), chöù khoâng phaûi