PHÓNG VIÊN KINH TẾ-NGHỀ NHIỀU HỆ LỤY.pdf (Hệ lụy phóng viên kinh tế)

PHÓNG VIÊN KINH TẾ-NGHỀ NHIỀU HỆ LỤY Thấy gì viết nấy Viết về kinh tế, nhiều phóng viên mới vào nghề cho rằng rất dễ, cứ chăm đi thực tế, bám sát cơ sở, nghe họ báo cáo đầy đủ, ghi lại trung thực là xong. Thế nhưng nếu chỉ thấy gì viết nấy, sao chép báo cáo của cơ sở thì tác động xã hội của một bài báo đâu có ra gì. Nhiều khi bài báo trở thành khô khan, chán ngắt chỉ vì nó chỉ phản ánh được một hoạt động quá tầm thường, nhàm chán của một tập thể nhỏ bé. Nhất là trong thời bao cấp, chỉ toàn tin bài viết về các nhà máy, xí nghiệp phấn đấu hoàn thành kế hoạch trên giao. Cứ theo các bài báo đã in, nơi nào cũng hoàn thành vượt mức, chỗ nào cũng làm ra sản phẩm nhanh, nhiều, tốt, rẻ… Rồi các đơn vị luôn được khen thưởng, đón nhận bằng khen, huân chương, hoặc các danh hiệu thi đua cao quý… Có lần chúng tôi đi viết phóng sự về một đơn vị làm ăn kinh tế giỏi, biểu dương đơn vị chăm lo cho đời sống người lao động tốt, mức sống được cải thiện rõ ràng… Khi bài báo in ra rồi, các công nhân, viên chức đã gọi điện về tòa soạn chê cười nhà báo chỉ biết nghe mấy ông lãnh đạo và cán bộ công đoàn “bốc thơm”, còn thật sự là ở đơn vị này “chúng tôi phải làm việc cật lực, nhưng ăn uống qua loa!”. Khi hỏi kỹ lại thì họ giải thích: “làm việc cật lực thì các anh thấy rõ rồi, còn ăn uống qua loa tức là chỉ được ăn uống qua cái loa phát thanh ba xạo của các nhà báo đó!” Thấy gì viết nấy có khi mang lại tác hại không ngờ. Một lần nghe tin một nhà máy nọ đã sản xuất ra được một dây chuyền thiết bị tốt ngang ngửa hàng nhập mà giá thành chỉ bằng 30%-40%, đã thế các khách hàng mua lại không phải trả bằng ngoại tệ, tiết kiệm cho nhà nước thật nhiều, chúng tôi rất mừng và viết ngay một bài báo biểu dương. Bài báo ra đời chưa lâu thì có tin nhiều khách hàng trong nước mua dây chuyền thiết bị này về sử dụng cho hay nó có nhiều khuyết tật, công suất không bằng 30% công suất của dây chuyền ngoại nhập, đã thế lại hay hỏng hóc, phải sửa chữa lặt vặt tốn bạc triệu hàng ngày. Chưa hết, các nhà độc quyền sản xuất ở nước ngoài kiện chúng ta làm hàng nhái, hàng giả. Vậy là nhà báo chủ quan trở thành kẻ “nói láo ăn tiền” chẳng ai tin nữa! Một lần kia nghe nói các mặt hàng tôm đông lạnh của ta xuất khẩu có những kẻ xấu làm gian bằng cách cắm đinh vào ruột tôm cho tăng cân, rồi có loạt tôm nuôi trong các đầm không đủ tiêu chuẩn vệ sinh, môi trường độc hại khiến “dư lượng kháng sinh quá lớn trong các sản phẩm”. Một đồng nghiệp của tôi vội vã viết bài điều tra lên án. Động cơ của người viết là tốt, có tác dụng ngăn chặn thói làm ăn gian dối, việc đòi hỏi làm hàng xuất khẩu phải đạt chất lượng cao cũng rõ ràng. Thế nhưng điều tai hại hơn đã xảy ra: các bạn hàng nước ngoài làm reo, lớn tiếng chê tôm xuất khẩu của ta độc hại, đòi đình lại hợp đồng, đòi kiểm tra gay gắt các lô hàng xuất khẩu, thậm chí đòi hạ giá tôm… Bài báo trở thành tai hại lớn, gây vất vả cho biết bao các nhà quản lý sản xuất kinh doanh liên quan phải tốn tiền bạc và thời giờ, giấy mực đi kiểm tra, khảo sát, chứng minh, thậm chí phải kiện tụng tại Tòa án quốc tế để các hợp đồng mua bán đã ký không bị hủy bỏ. Sự nhanh nhẩu đoảng của nhà báo đúng là một minh họa sinh động cho câu dạy chí lý của Lênin: “Ngu dốt cộng với nhiệt tình sẽ trở thành kẻ phá hoại!” Ca ngợi quá lố Sau ngày giải phóng, cả miền Nam và thành phố Hồ Chí Minh đã gặp phải nạn thiếu điện năng trầm trọng. Trên toàn khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam lúc đó chỉ có mấy nhà máy điện như thủy điện Đa Nhim, nhiệt điện Thủ Đức, nhiệt điện Trà Nóc công suất khiêm tốn cùng một số cụm phát điện diesel lại đang xuống cấp, hư hỏng liên miên. Trong hoàn cảnh đó, việc nhà nước quyết định cho tiến hành xây dựng công trình thủy điện Trị An với sự viện trợ hào hiệp của Liên Xô đã là một tin vui lớn.

PHÓNG VIÊN KINH TẾ-NGHỀ NHIỀU HỆ LỤY

Nội dung