̉ÔN TẬP MÔN QUẢN TRỊ HỌC (TT)

pdf
Số trang ̉ÔN TẬP MÔN QUẢN TRỊ HỌC (TT) 11 Cỡ tệp ̉ÔN TẬP MÔN QUẢN TRỊ HỌC (TT) 303 KB Lượt tải ̉ÔN TẬP MÔN QUẢN TRỊ HỌC (TT) 0 Lượt đọc ̉ÔN TẬP MÔN QUẢN TRỊ HỌC (TT) 52
Đánh giá ̉ÔN TẬP MÔN QUẢN TRỊ HỌC (TT)
4.8 ( 20 lượt)
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Đang xem trước 10 trên tổng 11 trang, để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
Chủ đề liên quan

Nội dung

ÔN TẬP MÔN QUẢN TRI ̣ HỌC (tt) Caâu 1: Ñònh nghóa quaûn trò, vai troø nhaø quaûn trò, kyõ naêng cuûa nhaø quaûn trò. 1. Caùc ñònh nghóa khaùc nhau (thuaät ngöõ quaûn trò raát ña daïng vaø phöùc taïp) - Caùch hieåu thuaät ngöõ quaûn trò raát ña daïng vaø phöùc taïp, vì vaäy coù nhieàu ñònh nghóa khaùc nhau. Tuy nhieân phoå bieán caùc ñònh nghóa ñeàu coù lieân quan ñeán moät soá yù chính sau. + Laøm vieäc vôùi vaø thoâng qua ngöôøi khaùc. + Hoøan thaønh muïc tieâu chung cuûa toå chöùc. + Khai thaùc toái ña nguoàn taøi nguyeân coù haïn. + Luoân xem xeùt ñeán keát quaû vaø hieäu quaû. + Ñoái phoù vaø thích öùng vôùi moâi tröøông bieán ñoåi. 2. Phaân tích yù chính ñeå ñöa ra ñònh nghóa phoå bieán nhaát. - Döïa treân caùc yù chính treân cho thaáy raèng, quaûn trò laø laõnh ñaïo treân cô sôû hoïa ch ñònh, toå chöùc, nhaân söï, ñieàu khieån vaø kieåm tra coâng vieäc nhaèm ñaït ñöïôc caùc muïc tieâu ñaõ ñeà ra. + Hoïach ñònh laø chöùc naêng ñaàu tieân trong tieán trình quaûn trò, bao goàm coâng taùc xaùc ñònh muïc tieâu hoïat ñoäng cuûa toå chöùc, xaây döïng chieán löïôc toång theå ñeå thaønh ñaït muïc tieâu. + Toå chöùc: nhaø quaûn trò coù nhieäm vuï thieát keá cô caáu toå chöùc, bao goàm xaùc ñònh nhöõng vieäc phaûi laøm, caùc boä phaän caàn coù, traùch nhieäm cuûa caùc boä phaän, boá trí ngöôøi vaøo nhöõng coâng vieäc yeâu caàu, phoái hôïp giöõa ngöôøi vaø ngöôøi, coâng vieäc vôùi coâng vieäc vaø heä thoáng quyeàn haønh trong toå chöùc. + Nhaân söï: Coâng vieäc trong toå chöùc caàn coù ngöôøi thöïc hieän, do vaäy ñeå ñaùp öùng nhu caàu ñoù phaûi thöïc hieän coâng taùc nhaân söï. Nhaø quaûn trò phaûi tuyeån choïn, thu duïng, boá trí, boài döôõng, söû duïng, ñoäng vieân, kích thích, chæ huy, laõnh ñaïo con ngöôøi trong toå chöùc. + Ñieàu khieån: thieát laäp moät caùch coù hieäu quaû söï laïnh ñaïo, ñoäng vieân tinh thaàn laøm vieäc cuûa nhaân vieân ñeå hoøan thaønh muïc tieâu + Kieåm tra: xaây döïng caùc tieâu chuaån kieåm tra vaø ño löôøng keát quaû, thöïc hieän so saùnh vôùi tieâu chuaån nhaèm phaùt hieän nhöõng sai leäch, cheäch höùông vaø ñöa ra caùc bieän phaùp ñieàu chænh. - Quaûn trò laø taùc ñoäng coù höùông ñích cuûa chuû theå quaûn lyù ñeán ñoái töôïng quaûn lyù nhaèm ñaït ñöïôc keát quaû cao nhaát vôùi muïc tieâu ñaõ ñònh tröôùc. - Laø tieán trình laøm vieäc vôùi con ngöøôi vaø thoâng qua con ngöøôi nhaèm ñaït muïc tieâu cuûa toå chöùc trong moät moâi tröôøng luoân luoân thay ñoåi. Troïng taâm cuûa quaù trình naøy laø söû duïng hieäu quaû nguoàn löïc coù giôùi haïn. Ñònh nghóa phoå bieán nhaát: Laø nhöõng hoïat ñoäng caàn thieát phaùt sinh töø söï keát hôïp cuûa nhieàu ngöôøi vôùi nhau moät caùch coù yù thöùc trong moät toå chöùc nhaèm hoøan thaønh muïc tieâu chung. Vai troø cuûa nhaø quaûn trò? Theo Henry Minterberg, nhaø quaûn trò coù nhöõng vai troø -Trong thöïc tieãn hoïat ñoäng, nhaø quaûn trò phaûi laøm nhieàu vieäc khaùc nhau, thaäm chí phaûi öùng xöû theo nhieàu caùch khaùc nhau, ñoái vôùi caáp treân, caáp döôùi, vôùi khaùch haøng, vôùi cô quan chuû quaûn…Nhaèm laøm saùng toû caùch thöùc öùng xöû khaùc nhau cuûa nhaø quaûn trò, Henry Minterberg nghieân cöùu nhöõng hoïat ñoäng bình thöøông cuûa nhaø quaûn trò vaø cho raèng moïi nhaø quaûn trò ñeàu phaûi thöïc hieän 10 vai troø khaùc nhau. Möôøi vai troø ñoù coù theå taäp trung trong 3 nhoùm lôùn laø (1) vai troø töông quan nhaân söï (quan heä con ngöôøi),(2)vai troø thoâng tin vaø (3) vai troø quyeát ñònh. 1. Vai troø töông quan nhaân söï:  Vai troø phaùp nhaân chính (vai troø ñaïi dieän): trong caùc hoïat ñoäng + Trong caùc cuoäc nghi leã, kyù keát caùc vaên baûn, hôïp ñoàng vôùi khaùch haøng vaø caùc ñoái taùc. + (Saùch QTH) Xeùt trong moái töông quan giöõa con ngöôøi trong vaø ngoøai toå chöùc, vai troø cuûa nhaø quaûn trò cho thaáy hình aûnh cuûa toå chöùc maø hoï quaûn trò, ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh cuõng cho ta thaáy nhöõng neùt cô baûn cuûa toå chöùc ñoù  Vai troø laõnh ñaïo: + Chæ daãn, ra leänh, ñoäng vieân taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå ngöôøi döôùi quyeàn thöïc hieän toát coâng vieäc. + (Saùch QTH) Ñoøi hoûi nhaø quaûn trò phaûi phoái hôïp, kieåm tra coâng vieäc cuûa nhaân vieân döôùi quyeàn. Vai troø naøy coù theå ñöïôc nhaø quaûn trò theå hieän tröïc tieáp hay giaùn tieáp. Vieäc tuyeån duïng, ñoäng vieân coù theå laø nhöõng vieäc maø nhaø quaûn trò tröïc tieáp laøm. Traùi laïi khi aán ñònh tieâu chuaån chaát löïông cuûa coâng vieäc, phaân chia traùch nhieäm, laøm quyeát ñònh, hay aán ñònh thôøi gian ñeå caáp döôùi hoøan thaønh coâng vieäc, nhaø quaûn trò ñaõ thöïc hieän vai troø moät caùch giaùn tieáp ñoái vôùi nhaân vieân.  Vai troø ngöôøi lieân laïc: + Phaùt huy caùc moái lieân heä, quan heä nhaèm gaén lieàn caû beân trong vaø beân ngoøai (coù theå söû duïng caùc phöông tieän thö tín, ñieän ñaøm, hoäi hoïp) + (Saùch QTH) Khi nhaø quaûn trò coù moái quan heä roäng vôùi ngöøôi khaùc, beân trong hay beân ngoøai toå chöùc, ñeå nhaèm goùp phaàn hoøan thaønh coâng vieäc ñöïôc giao cuûa ñôn vò cuûa hoï hoaëc thöïc hieän vai troø naøy. Xeùt cho cuøng, nhaø quaûn trò phaùt trieån heä thoáng thu thaäp thoâng tin beân ngoøai höõu ích cho söï hoøan thaønh nhieäm vuï. 2. Vai troø thoâng tin: thu thaäp, phoå bieán thoâng tin vaø thay maët toå chöùc ñeå phaùt bieåu laø nhöõng vai troø thoâng tin cuûa nhaø quaûn trò. Caùc vai troø naøy xuaát phaùt töø nhöõng moái quan heä vôùi con ngöôøi nhö trình baøy ôû treân.  Phaùt ngoân (ñoái ngoïai) + Hieän thöïc hoùa vaø cung caáp caùc thoâng tin cho caùc nhaân vaät coù lieân quan (khaùch haøng, coâng chuùng, phoùng vieân baùo ñaøi…) + (Saùch QTH) Thay maët cho toå chöùc cung caáp thoâng tin cho caùc boä phaän trong cuøng moät ñôn vò, hay caùc cô quan beân ngoøai. Muïc tieâu cuûa söï thay maët phaùt bieåu naøy coù theå laø ñeå giaûi thích, baûo veä hay tranh thuû theâm söï uûng hoä cho toå chöùc.  Phoå bieán thoâng tin (ñoái noäi) + Thoâng tin ñöôïc truyeàn ñi moät caùch nguyeân xi hoïaêc coù theå ñöïô c xöû lyù bôûi ngöôøi laõnh ñaïo, caùc thoâng tin naøy seõ giuùp cho caáp döôùi thöïc hieän toát nghóa vuï cuûa hoï. + (Saùch QTH) Phoå bieán thoâng tin lieân heä ñeán nhöõng ngöôøi coù lieân quan, coù theå laø thuoäc caáp, ñoàng caáp hay thöïông caáp.  Thu thaäp vaø tieáp nhaän thoâng tin + Thieát laäp heä thoáng thu thaäp thoâng tin coù hieäu quaû cho pheùp bieát ñöïôc dieãn bieán cuûa moâi tröøông beân trong vaø beân ngoøai. + (Saùch QTH) Nhaø quaûn trò ñaûm nhieäm vai troø thu thaäp thoâng tin baèng caùc h thöôøng xuyeân xem xeùt, phaân tích boái caûnh xung quanh toå chöùc ñeå nhaän ra nhöõng tin töùc, nhöõng söï kieän, nhöõng hoïat ñoäng coù theå ñem laïi cô hoäi hay söï ñe doïa ñoái vôùi toå chöùc. Coâng vieäc naøy thöïc hieän qua vieäc ñoïc baùo chí, vaên baûn, qua trao ñoåi tieáp xuùc vôùi moïi ngöôøi. 3. Vai troø quyeát ñònh:  Doanh nhaân + Khôûi xöùông caùc döï aùn môùi veà hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh, chòu traùch nhieäm cuoái cuøng veà keát quaû hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh, chaáp nhaän ruû i ro. + Xuaát hieän khi nhaø quaûn trò tìm caùch caûi tieán hoïat ñoäng cuûa toå chöùc. Vieäc naøy ñöïôc theå hieän baèng caùch aùp duïng moät kyõ thuaät môùi vaøo moät tình huoáng cuï theå, hoaëc naâng caáp moät kyõ thuaät ñang aùp duïng  Ngöôøi hoøa giaûi caùc xung ñoät + Hoøa giaûi caùc xung ñoät, maâu thuaån trong noäi boä giöõa caùc thuoäc caáp. + Nhaø quaûn trò kòp thôøi ñoái phoù vôùi nhöõng bieán coá baát ngôø nhaèm ñöa toå chöùc sôùm trôû laïi söï oån ñònh.  Phaân boå taøi nguyeân + Quyeát ñònh veà vòeâc phaân boå vaø söû duïng nguoàn löïc (cô sôû vaät chaát, maùy moùc thieát bò, taøi chính, nhaân söï) cho caùc hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh. + Khi nhaø quaûn trò ôû trong tình huoáng phaûi quyeát ñònh neân phaân boá taøi nguyeân cho ai vaø soá löôïng nhö theá naøo, thì luùc ñoù nhaø quaûn trò ñoùng vai troø ngöøôi phaân boå taøi nguyeân. Taøi nguyeân coù theå laø tieàn baïc, thôøi gian, quyeàn haønh, trang bò hay con ngöôøi. Thoâng thöôøng, khi taøi nguyeân doài daøo, moïi nhaø quaûn trò ñeàu coù theå thöïc hieän vai troø naøy moät caùch deã daøng. Nhöng khi taøi nguyeân khan hieám, quyeát ñònh cuûa nhaø quaûn trò trong vaán ñeà coù theå aûnh höôûng lôùn ñeán keát quaû hoïat ñoäng cuûa moät ñôn vò hay thaäm chí cuûa caû toå chöùc.  Thöông thuyeát + Thay maët toå chöùc trong caùc cuoäc thöông nghò veà caùc hôïp ñoàng kinh teá hay caùc quan heä vôùi caùc ñoái taùc vaø caùc toå chöùc coù lieân quan. + Thöïc ra nhaø quaûn trò cuõng nhö moïi ngöôøi khaùc, chæ coù theå thöông thuyeát khi trong tay coù taøi nguyeân cuûa toå chöùc ñeå coù theå ñem ra trao ñoåi, chuyeån nhöôïng. Vì vaäy nhaø quaûn trò caøng leân cao trong heä thoáng caáp baäc cuûa caùc nhaø quaûn trò, hoï ñoùng vai troø thöông thuyeát caøng nhieàu. Theo Robert Kazt, nhaø quaûn trò caàn coù ñaày ñuû 3 kyõ naêng, baïn haõy neâu caùc yeâu caàu vaø aûnh höôûng cuûa töøng kyõ naêng? Veõ sô ñoà kyõ naêng quaû nhaø quaûn trò caùc caáp trong toå chöùc? Nhaän xeùt cuûa baïn. - Theo Robert Kazt, nhaø quaûn trò caàn coù ñaày ñuû 3 kyõ naêng, cuï theå laø kyõ naêng nhaän thöùc (tö duy- Conceptual Skills), kyõ naêng nhaân söï (Human Skills) vaø kyõ naêng kyõ thuaät (Technical Skills). * Kyõ naêng tö duy: laø caùi khoù tieáp thu nhaát vaø quan troïng ñaëc bieät ñoái vôùi caùc nhaø quaûn trò. Yeâu caàu: ñoøi hoûi nhaø quaûn trò phaûi coù naêng löïc phaân tích, suy nghó logic, thaønh thaïo trong vieäc khaùi nieäm vaø khaùi quaùt hoùa nhöõng quan heä phöùc taïp giöõa caùc söï vaät vaø hieän töôïng. Hieåu roõ möùc ñoä phöùc taïp cuûa hoøan caûnh vaø bieát caùch giaûm thieåu söï phöùc taïp ñoù xuoáng möùc ñoä coù theå chaáp nhaän ñöïôc. Saùng taïo trong vieäc ñeà ra caùc yù töôûng vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà. Coù khaû naêng phaân tích caùc söï kieän hieän töôïng vaø caùc xu theá ñeå ñoùan tröùôc ñöïôc nhöõng thay ñoåi vaø nhaän dieän ñöôïc thôøi cô. AÛnh höôûng: Vì nhöõng hieän töôïng cuûa moâi tröôøng xaûy ra xung quanh toå chöùc, moâi tröøông coù theå taïo ra nguy cô hoaëc thôøi cô, nhaø quaûn trò löôøng tröùôc ñöïôc nguy cô seõ coù bieän phaùp chaán chænh tröùôc khi aûnh höôûng quaù nhieàu vaø gaây khoù khaên cho toå chöùc, aûnh höôûng muïc tieâu chung. Vaø ngöôïc laïi, thôøi cô ñeán thì nhaø quaûn trò phaûi ñoùn laáy vaø taïo moïi ñieàu kieän ñeå thôøi cô ñoù ñöïôc phaùt huy taùc duïng trong toå chöùc, ñaït ñöïôc muïc tieâu chung vaø nhöõng muïc tieâu phaùt trieån theâm khi cô hoäi ñeán. Nhôø tö duy toát, nhaø quaûn trò coù theå hoïach ñònh (ñaëc bieät laø xaùc ñònh muïc tieâu vaø laäp keá hoïach chieán löôïc) ñöôïc hoøan thieän vaø coù lôïi cho toå chöùc. Hoøan thaønh caùc muïc tieâu chieán löïôc ñaõ ñeà ra vaø cô hoäi ñeå quyeát ñònh chieán löïôc môùi. * Kyõ naêng nhaân söï: laø taøi naêng ñaëc bieät cuûa nhaø quaûn trò trong vieäc quan heä vôùi ngöôøi khaùc lieân quan ñeán khaû naêng cuøng laøm vieäc, ñieàu khieån con ngöôøi vaø taäp theå duø ngöôøi ñoù laø thuoäc caáp, ñoàng nghieäp hay caáp treân ñeå nhaèm taïo thuaän lôïi vaø thuùc ñaåy söï hoøan thaønh coâng vieäc chung. Kyõ naêng nhaân söï caàn thieát cho nhaø quaûn trò laø bieát caùch thoâng ñaït höõu hieäu (vieát vaø noùi), coù thaùi ñoä quan taâm tích cöïc ñeán ngöôøi khaùc vaø khung caûnh laøm vieäc, xaây döïng khoâng khí hôïp taùc giöõa moïi ngöôøi cuøng laøm vieäc vaø bieát caùch ñoäng vieân nhaân vieân döôùi quyeàn. Yeâu caàu: nhaø quaûn trò phaûi coù kieán thöùc veà haønh vi con ngöôøi, coù naêng löïc trong vieäc hieåu bieát, caûm giaùc, thaùi ñoä vaø ñoäng cô cuûa ngöôøi khaùc töø nhöõng ñieàu hoï noùi vaø nhöõng caùi hoï laøm (trình baøy roõ raøng vaø coù tính thuyeát phuïc cao). Coù naêng löïc trong vieäc thieát laäp caùc moái quan heä, hôïp taùc coù hieäu quaû (kheùo leùo, ngoïai giao vaø hieåu bieát veà caùc haønh vi ñöïôc chaáp nhaän bôûi xaõ hoäi. AÛnh höôûng: giuùp cho vieäc thieát laäp caùc moái quan heä coù hieäu quaû vôùi caáp treân, caáp döôùi, ñoàng söï vaø nhöõng ngöôøi beân ngoøai toå chöùc. Kyõ naêng naøy phaûi trôû thaønh moät hoïat ñoäng thöøông xuyeân, lieân tuïc vaø nhaát quaùn cuûa nhaø quaûn trò. * Kyõ naêng kyõ thuaät: laø nhöõng khaû naêng caàn thieát ñeå thöïc hieän coâng vieäc cuï theå, hay noùi caùc khaùc laø trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï cuûa nhaø quaûn trò. Yeâu caàu: Nhaø quaûn trò phaûi coù kieán thöùc veà phöông phaùp, quy trình, thuû tuïc vaø kyõ thuaät ñeå thöïc hieän coâng vieäc chuyeân moân. Coù naêng löïc trong vieäc söû duïng caùc coâng cuï vaø thieát bò. Chaúng haïn trong vieäc soïan thaûo hôïp ñoàng kinh teá, nhaø quaûn trò phaûi bieát söû duïng caùc thieát bò vaên phoøng vaø caùch thöùc trình baøy boá cuïc noäi dung, hình thöùc vaên baûn….ñeå coù theå soïan thaûo ñöïôc hôïp ñoàng hoøan chænh töø noäi dung ñeán hình thöùc. Nhaø quaûn trò coù ñöïôc trình ñoä chuyeân moân naøy qua vieäc hoïc ôû tröôøng ñaïi hoïc hoaëc caùc lôùp boài döôõng nghieäp vuï chuyeân moân. AÛnh höôûng: Giuùp cho vieäc chæ ñaïo, ñieàu haønh coâng vieäc, kieåm soùat vaø ñaùnh giaù naêng löïc caáp döôùi. Nhaän xeùt: Taát caû caùc nhaø quaûn trò phaûi coù ñaày ñuû 3 loïai kyõ naêng treân, hieån nhieân laø moãi loïai kyõ naêng tuøy theo caáp baäc cuûa nhaø quaûn trò trong toå chöùc. - Noùi chung kyõ naêng kyõ thuaät giaûm daàn söï quan troïng khi leân cao daàn trong heä thoáng caáp baäc cuûa caùc nhaø quaûn trò. Ôû caáp caøng cao nhaø quaûn trò caàn phaûi coù nhieàu kyõ naêng tö duy chieán löôïc hôn. ÔÛ caáp quaûn trò thaáp, kyõ naêng kyõ thuaät laø caàn thieát vì ôû caáp naøy nhaø quaûn trò laøm vieäc chaët cheõ vôùi tieán trình saûn xuaát, laø nôi maø kyõ naêng kyõ thuaät ñaëc bieät quan troïng. - Kyõ naêng tö duy chieán löïôc thì traùi laïi, raát caàn thieát ñoái vôù i nhaø quaûn trò caáp cao bôûi nhöõng keá hoïach, chính saùch vaø quyeát ñònh ôû caáp naøy ñoøi hoûi nhaø quaûn trò phaûi coù naêng löïc hieåu möùc ñoä aûnh höôûng vôùi moät söï thay ñoåi trong lónh vöïc naøy ñoái vôùi nhieàu lónh vöïc khaùc trong toå chöùc. Nhaø quaûn trò caáp cao laø ngöôøi chòu traùch nhieäm veà moïi maët ñeå thöïc hieän muïc tieâu chieán löïôc cuûa toå chöùc, do vaäy phaûi nhìn xa troâng roäng, phaûi am hieåu veà nhöõng bieán ñoåi cuûa moâi tröôøng, phaûi thöøông xuyeân caäp nhaät thoâng tin ñeå coù theå hoøan thaønh muïc tieâu chung. - Kyõ naêng nhaân söï caàn thieát vôùi moïi caáp quaûn trò, vì nhaø quaûn trò naøo cuõng laøm vieäc vôùi con ngöôøi vaø thoâng qua con ngöøôi. Caâu 2: Moâi tröøông quaûn trò? Phaân loïai vaø cho bieát noäi dung töøng yeáu toá aûnh höôûng moâi tröøông vó moâ vaø moâi tröôøng vi moâ. Khaùi nieäm moâi tröøông quaûn trò: - Moâi tröøông quaûn trò laø toång hôïp caùc yeáu toá, caùc löïc löïông vaø theå cheá töø beân trong vaø beân ngoøai toå chöùc, chuùng thöøông xuyeân taùc ñoäng laøm aûnh höôûng khaùch quan ñeán hoïat ñoäng cuûa doanh nghieäp. Phaân loïai:  Moâi tröøông vó moâ: - AÛnh höôûng ñeán taát caû caùc doanh nghieäp, tuy nhieân tính chaát vaø möùc ñoä aûnh höôûng khoâng gioáng nhau. Tuy nhieân doanh nghieäp ít coù aûnh höôûng vaø kieåm soùat ñeán noù. - Doanh nghieäp bò aûnh höôûng bôûi moâi tröøông vó moâ qua caùc yeáu toá nhö: + Kinh teá: Toác ñoä GDP, GNP, laõi suaát, tæ giaù ngoïai teä + Daân soá: tæ leä taêng daân soá, xu höùông tuoåi taùc, giôùi tính, cô caáu daân soá… + Coâng ngheä: toác ñoä phaùt trieån saûn phaåm môùi, coâng ngheä môùi, khaû naêng chuyeån giao coâng ngheä. + Vaên hoùa xaõ hoäi: nhöõng löïa choïn ngheà nghieäp, taäp quaùn, nhöõng öu tieân vaø nhöõng quan taâm cuûa XH. + Chính trò phaùp luaät: nhöõng öu tieân cuûa chính phuû, luaät thueá quy ñònh veà moâi tröøông…  Moâi tröøông vi moâ:  Moâi tröøông ngaønh - Gaén lieàn vôùi töøng ngaønh, töøng doanh nghieäp - Taùc ñoäng tröïc tieáp, raát naêng ñoäng. - Do caùc yeáu toá nhö sau: + Khaùch haøng: goàm nhöõng ngöôøi tieâu thuï saûn phaåm cuûa doanh nghieäp, quyeát ñònh ñaàu ra cuûa doanh nghieäp. + Nhöõng nhaø cung caáp: caùc nhaø saûn xuaát cung öùng vaät tö, coâng ngheä, caùc ngaân haøng, coå ñoâng. + Caùc ñoái thuû caïnh tranh: caùc doanh nghieäp hieän höõu trong ngaønh, caùc ñoái thuû tieàm aån môùi, caùc saûn phaåm thay theá. + Caùc nhoùm aùp löïc: coäng ñoàng xaõ hoäi, daân cö ñòa phöông.  Moâi tröøông noäi boä: - Theå hieän nhöõng maët maïnh, maët yeáu hieän taïi cuûa doanh nghieäp. - Coù aûnh höûông tröïc tieáp ñeán naêng suaát, chaát löôïng caùc saûn phaåm vaø dòch vuï, vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. - Doanh nghieäp coù theå kieåm soùat vaø ñieàu chænh noù. - Döïa treân caùc yeáu toá nhö sau: + Saûn xuaát: naêng löïc saûn suaát, trình ñoä coâng ngheä.. + Taøi chính: doøng tieàn teä, cô caáu voán ñaàu tö, tình hình coâng nôï. + Nhaân löïc: trình ñoä löïc löôïng nhaân söï, vaán ñeà saép xeáp, boá trí, ñaøo taïo, caùc chính saùch ñaõi ngoä. + Marketing: nghieân cöùu thò tröøông, khaùch haøng, heä thoáng phaân phoái, quaûng caùo. + Nghieân cöùu vaø phaùt trieån: khaû naêng nghieân cöùu saûn phaåm môùi, coâng ngheâ môùi. + Vaên hoùa: ñaëc tính, daïng vaên hoùa, möùc ñoä thích öùng hieän taïi vaø trong töông lai.  Xu höôùng aûnh höûông cuûa moâi tröøông ñeán hoïat ñoäng cuûa doanh nghieäp. - Moâi tröøông quaûn trò laø toång hôïp caùc yeáu toá, caùc löïc löôïng vaø theå cheá töø beân trong vaø beân ngoøai toå chöùc. Moâi tröøông thöôøng xuyeân taùc ñoäng laøm aûnh höôûng ñeán hoïat ñoäng doanh nghieäp moät caùch khaùch quan. Caâu 3: Toå chöùc boä maùy höõu hieäu: Tổ chức bộ máy là quá trình xác định những công việc cần phải làm; thiết lập các phòng ban, bộ phận và phân công cho các đơn vị, cá nhân đảm nhận các công việc đó; tạo ra mối quan hệ ngang dọc trong nội bộ tổ chức nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược của tổ chức một cách hiệu quả. Bộ máy tổ chức còn được gọi là cơ cấu tổ chức quản trị là tổng hợp các bộ phận hoặc các khâu khác được chuyên môn hóa và có những trách nhiệm quyền hạn nhất định được bố trí theo những cấp nhằm đảm bảo thực hiện chức năng quản trị và phục vụ mục tiêu chung đã xác định. Vậy bộ máy tổ chức hữu hiệu là đảm bảo thực hiện tốt các chức năng quản trị và phục vụ có hiệu quả mục tiêu chung đã xác định. Để có một bộ máy tổ chức hữu hiệu nhà quản trị cần nhận thức rõ mục tiêu, nắm rõ bốn yếu tố làm cơ sở cho việc tổ chức bộ máy:  Mục tiêu và chiến lược hoạt động của doanh nghiệp  Bối cảnh kinh doanh hay bối cảnh xã hội  Công nghệ sản xuất hoặc kỹ thuật kinh doanh của doanh nghiệp  Năng lực, trình độ của con người trong doanh nghiệp Ngoài những yếu tố cơ sở trên nhà quản trị cần chú ý đến những nguyên tắc như: chuyên môn hóa, khoa học, hợp lý, phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn và đặc biệt là nguyên tắc cơ bản của cơ cấu tổ chức quản trị. Nội dung của nguyên tắc này bao gồm:  Gắn với mục tiêu: mục tiêu và cơ cấu tổ chức phải phù hợp, vì cơ cấu bộ máy được tổ chức trên cơ sở thực hiện các mục tiêu đã được xác định.  Nguyên tắc hiệu quả: bộ máy tổ chức phải xây dựng trên nguyên tắc giảm chi phí, chọn lựa đúng người, bố trí đúng việc. Để thực hiện được điều này doanh nghiệp cần phân tích công việc, thíết lập các phòng ban với số lượng nhiên viên thích hợp theo yêu cần công việc, Sau đó bố trí nhân viên đó vào vị trí công tác theo khả năng và yêu cầu công việc cần đáp ứng.  Nguyên tắc cân đối: hay là sự tương quan phù hợp giữa quyền hành và trách nhiệm, sự phân bố nhiệm vụ phải rõ ràng hợp lý và hợp với khả năng. Nếu trách nhiệm nhiều hơn quyền hành thì sẽ gây áp lực không thể thực hiện công việc, ngược lại nếu quyền hạn nhiều hơn trách nhiệm sẽ có hiện tượng lạm dụng quyền hành chuộc lợi cá nhân đồng thời gây bất mãn cho cấp dưới dẫn đến khó hòan thành công việc đựơc giao.  Nguyên tắc linh hoạt: linh hoạt (mềm dẻo, dễ thích ứng, dễ thay đổi, phản ứng nhanh). Nhà quản trị phải linh hoạt trong hoạt động tổ chức, bộ máy tổ chức linh hoạt sẽ giúp cho nhà quản trị đối phó kịp thời trước những thay đổi của môi trừơng liên quan đến hoạt động tổ chức. Như ta đã biết tổ chức bộ máy doanh nghiệp là để thực hiện mục tiêu chiến lược đề ra, mà hoạt động của doanh nghiệp luôn chịu tác động của yếu tố môi trường làm ảnh hưởng đến mục tiêu. Do vậy muốn tồn tại và phát triển thì doanh nghiệp phải thích ứng nhanh để phù hợp với môi trường biến đổi. Khi môi trường biến đổi tạo ra thời cơ thì doanh nghiệp phải biết tận dụng cơ hội, thay đổi mục tiêu kịp thời nhằm đạt doanh thu cao. Ngược lại, khi môi trường biến đổi tạo ra nguy cơ thì doanh nghiệp cần thu hẹp mục tiêu, điều chỉnh kế hoạch hay thay đổi trong cơ cấu tổ chức để bộ máy hoạt động hiệu quả đảm bảo nguyên tắc đi đúng với mục tiêu.  Nguyên tắc thống nhất chỉ huy: mỗi cấp dưới chỉ chịu sự chỉ huy của một cấp trên trực tiếp mà thôi. Các cấp chỉ huy cần phải coi trọng nguyên tắc này để đảm bảo tránh các mâu thuẫn hoặc ưu tiên công việc trái ngược nhau khi cấp dưới có nhiều cấp trên chỉ huy. Tầm hạn quản trị và phân chia tổ chức là một trong những vấn đề thường xuyên được quan tâm nhất, là cơ sở khoa học để tổ chức bộ máy. Tầm hạn quản trị còn gọi là phạm vi quản trị, là số lượng nhân viên mà có thể quản lý được một cách trực tiếp. Việc xác định tầm hạn quản trị và thiết lập các tầng nấc quản trị trong tổ chức được dựa trên các nguyên tắc tổ chức bộ máy. Tầm hạn quản trị có hiệu quả trực tiếp đến việc xây dựng thiết kế bộ máy tổ chức, đặc biệt là các tầng nấc trong tổ chức. Tầng nấc quản trị là cấp bậc quản trị trong tổ chức như : ban giám đốc, trưởng phòng,… số tầng nấc quản trị liên quan đến tầm hạn quản trị. Tầm hạn quản trị rộng là quản lý số lượng nhân viên nhiều. Tầm hạn quản trị hẹp là quản lý số lượng nhân viên ít hơn. Tầng nấc quản trị càng nhiều, tầm hạn quản trị càng hẹp và thông thường thì tốn kém hơn, đồng thời hoạt động kém hiệu quả. Để xác định tầm hạn quản trị cần căn cứ vào 6 yếu tố:  Năng lực nhà quản trị : là khả năng tác động vào người khác. Nếu nhà quản trị có năng lực giỏi : có khả năng phối hợp nhiều cấp dưới, tầm hạn quản trị rộng. Ngược lại, nhà quản trị năng lực kém : tầm hạn quản trị hẹp, chi phí cao.  Trình độ cấp dưới : trình độ nhân viên kém thì tầm hạn quản trị hẹp, trình độ nhân viên khá tầm hạn quản trị rộng.  Mức độ ủy quyền của cấp trên cho cấp dưới : khi được ủy quyền thì tầm hạn quản trị rộng, người ủy quyền tầm hạn quản trị hẹp.  Tính chất kế hoạch công việc: o Tính kế hoạch : tầm hạn quản trị rộng thì tính phức tạp giảm nên tốn chi phí ít. o Tính tác nghiệp cụ thể : tầm hạn quản trị hẹp, nếu tầng nấc quản trị nhiều thì doanh nghiệp tốn chi phí lương, cơ sở vật chất nhiều hơn gây tốn kém. Nhà quản trị làm việc thông qua người khác vì vậy nếu không có người làm việc tác nghiệp sẽ giải quyết công việc chậm hơn. Vậy tầng nấc quản trị nhiều thì tầm hạn quản trị hẹp gây tốn kém hơn. Từ đó ta thấy tầng nấc quản trị có ảnh hưởng đến tổ chức bộ máy hiệu quả là công việc được giải quyết phù hợp với điều kiện năng lực của nhân sự, tính chất công việc phụ thuộc vào mục tiêu của doanh nghiệp.  Sự thay đổi của công việc : nếu công việc ổn định, thường xuyên thì tầm hạn quản trị rộng. Nếu công việc không ổn định , có tính phức tạp cao thì tầm hạn quản trị hẹp.  Kỹ thuật và phương tiện : đầy đủ kỹ thuật và phương tiện thông đạt thì tầm hạn quản trị rộng. Sau khi xác định tầm hạn quản trị ta tiến hành phân chia tổ chức còn gọi là cấu tạo các đơn vị nhỏ. Một phần công việc tổ chức là việc thiết lập các bộ phận. Sự tồn tại các đơn vị nhỏ trong một tổ chức là tất yếu và sự phân chia đơn vị nhỏ ấy phải đặt trên các tiêu chuẩn khoa học. Phân chia theo tầm hạn quản trị, theo thời gian, theo chức năng, theo lãnh thổ, theo sản phẩm, theo khách hàng, theo quy trình hay thiết bị. Tùy theo nhiệm vụ trong mối tương quan của doanh nghiệp mà các mô hình tổ chức được chọn lựa để thiết lập như : mô hình trực tuyến, mô hình chức năng, mô hình hỗn hợp. Tiếp theo, nhà quản trị thực hiện tiến trình tổ chức bộ máy gồm 7 bước:  Bước 1: Xác định mục tiêu của doanh nghiệp Nhận thức rõ mục tiêu về doanh số, lợi nhuận; căn cứ vào 4 yếu tố : mục tiêu chiến lược kinh doanh, bối cảnh xã hội, công nghệ sản xuất và khả năng nhân sự làm cơ sở để tiến hành tổ chức bộ máy.  Bước 2: Phân tích công việc Xác định những công việc cần làm để thực hiện mục tiêu, phân loại các hoạt động theo nhóm chức năng, đặt ra yêu cầu thực hiện từng nhóm công việc theo chức năng.  Bước 3: Thiết lập phòng ban Kết hợp các chức năng quan trọng thành một hệ thống, hình thành bộ khung tổ chức gồm các phòng ban và bộ phận. Để thực hiện bước này nhà quản trị cần dựa trên cơ sở công nghệ sản xuất của doanh nghiệp và năng lực, trình độ của con người trong doanh nghiệp.  Bước 4: Định biên nhân viên Xác định số lượng nhân viên cần thiết theo yêu cầu công việc của từng phòng ban và bộ phận, căn cứ vào 6 yếu tố để xác định tầm hạn quản trị.  Bước 5: Phân công phân nhiệm Trên cơ sở số lượng nhân viên đã được xác định cho mỗi phòng ban, dựa vào tính chất công việc, tầm hạn quản trị để bố trí nhân sự. Để đảm bảo bộ máy hữu hiệu nhà quản trị phối hợp nhiều cấp dưới, đánh giá kết quả thực hiện so với kế hoạch nếu có gì sai lệch thì điều chỉnh nhân viên hay tổ chức lại bộ máy.  Bước 6: Tổ chức phối hợp thực hiện nhiệm vụ Từng phòng ban thực hiện chức năng để triển khai công việc cho mỗi cá nhân. Quan hệ phối hợp giữa các cá nhân, phòng ban và bộ phận để thực hiện nhiệm vụ.  Bước 7: Thẩm định và tái tổ chức Kiểm tra kết quả hoạt động của từng cá nhân, bộ phận và phòng ban để đánh giá kết quả hoạt động của bộ máy. Nhận biết rõ các sai lệch và nguyên nhân để có biện pháp điều chỉnh. Tổ chức lại bộ máy theo hướng hoàn thiện trên cơ sở khắc phục những mặt hạn chế. Định biên lại, điều chỉnh tầm hạn quản trị, thu hẹp hoặc mở rộng chức năng, quy mô hoạt động của các phòng ban, bộ phận… Vậy khi nhà quản trị nhận thức rõ mục tiêu, tuân thủ đầy đủ nguyên tắc cơ bản của cơ cấu tổ chức quản trị, nắm rõ các yếu tố cơ sở cho việc tổ chức bộ máy, cũng như việc xác định tầm hạn quản trị và phân chia tổ chức hợp lí thì sẽ xây dựng được một bộ máy tổ chức hữu hiệu. Caâu 4: Vì sao hoïach ñònh laø chöùc naêng cô baûn ñaàu tieân quan troïng nhaát vaø laø cô sôû ñeå nhaø quaûn trò trieån khai caùc chöùc naêng khaùc? Noùi ñeán quaûn trò, chuùng ta noùi ñeán moät tieán trình hoïat ñoäng bao goàm caùc vieäc hoïach ñònh (planning), toå chöùc (organization), laõnh ñaïo-quaûn trò con ngöôøi (staffing) vaø kieåm tra (controlling). Do vaäy, nhaø quaûn trò caàn thöïc hieän caùc chöùc naêng sau: hoïach ñònh – toå chöùc – laõnh ñaïo – kieåm tra. Coù theå ñònh nghóa töøng chöùc naêng nhö sau: Hoïach ñònh: - Quyeát ñònh tröôùc xem phaûi laøm gì? Laøm nhö theá naøo? Khi naøo laøm vaø Ai laøm. - Chöùc naêng hoïach ñònh laø nhöõng hoïat ñoäng quaûn trò nhaèm xaùc ñònh muïc tieâu trong töông lai vaø nhöõng phöông tieän thích hôïp ñeå thöïc hieän muïc tieâu. - Hoïach ñònh laø chöùc naêng ñaàu tieân cô baûn quan troïng nhaát vaø laø cô sôû ñeå trieån khai caùc coâng vieäc coøn laïi. Vaø laø quaù trình aán ñònh muïc tieâu vaø ñeà ra phöông phaùp nhaèm thöïc hieän caùc muïc tieâu chieán löôïc moät caùch hieäu quaû. Toå chöùc: - Chöùc naêng toå chöùc laø nhöõng hoïat ñoäng xaùc ñònh caùc coâng vieäc caàn phaûi laøm, thieát laäp caùc phoøng ban, boä phaän; phaân coâng cho caùc ñôn vò, caù nhaân thöïc hieän caùc coâng vieäc ñoù. Taïo ra moái quan heä ngang doïc trong toå chöùc ñeå phoái hôïp vaø thöïc hieän caùc muïc tieâu chieán löôïc cuûa toå chöùc moät caùch hieäu quaû. Laõnh ñaïo: - Chöùc naêng laõnh ñaïo ñöïôc caùc ñònh nhö söï taùc ñoäng, nhö moät ngheä thuaät hay quaù trình taùc ñoäng ñeán con ngöôøi sao cho hoï seõ töï nguyeän vaø nhieät tình phaán ñaáu ñeå hoøan thaønh nhieäm vuï ñöïôc giao goùp phaàn hoøan thaønh muïc tieâu chung cuûa toå chöùc. Kieåm tra: - Kieåm tra laø thieát laäp caùc tieâu chuaån, soá lieäu vaø caùc söï kieän cô baû n ñeå ño löôøng vaø ñaùnh giaù keát quaû hoïat ñoäng cuûa caùc caáp döôùi nhaèm hoøan thaønh muïc tieâu cuûa toå chöùc vaø hoøan thaønh keá hoïach ñaõ ñeà ra.  Vì sao hoïach ñònh laø chöùc naêng cô baûn ñaàu tieân quan troïng nhaát: - Vì hoïach ñònh laø nhöõng hoïat ñoäng quaûn trò nhaèm xaùc ñònh caùc muïc tieâu trong töông lai vaø nhöõng phöông tieän thích hôïp ñeå hoøan thaønh muïc tieâu. - Beân caïnh ñoù, caùc muïc tieâu vaø keá hoïach ñöïôc hoaëc ñònh laø cô sôû ñeå toå chöùc boä maùy, nhaân söï, coâng vieäc nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu muïc tieâu ñaõ xaùc ñònh. - Laõnh ñaïo laø söï chæ daãn, ñoân ñoác, ñoäng vieân thuùc ñaåy vaø phaân coâng cho caáp döôùi thöïc hieän coâng vieäc. Phoái hôïp caùc hoïat ñoäng trong toå chöùc vaø ñoäng vieân tinh thaàn laøm vieäc nhaèm thöïc hieän ñuùng tieán ñoä coâng vieäc vaø ñaït hòeâu quaû. - Kieåm tra laø ño löôøng, ñoái chieáu giöõa muïc tieâu keá hoïach vaø keát quaû hoïat ñoäng caùc caáp, phoøng ban, boä phaän trong toå chöùc nhaèm phaùt hieän ra nhöõng sai leäch cheäch höôùng vaø coù bieän phaùp chaán chænh kòp thôøi ñuùng luùc. Kieåm tra thöôøng xuyeân ñeå ñaûm baûo thöïc hieän muïc tieâu keá hoïach khoâng cheäch höôùng vaø ñaït hieäu quaû cao. - Nhôø laøm toát coâng taùc hoïach ñònh, toå chöùc taïo ñöïôc söï chuû ñoäng trong quaù trình thöïc hieän muïc tieâu ñaõ xaùc ñònh, cuï theå laø caùc taùc duïng sau. + Taäp trung söï chuù yù vaøo caùc muïc tieâu. + ÖÙng phoù vôùi söï baát ñònh vaø söï thay ñoåi + Taïo khaû naêng taùc nghieäp kinh teá + Laøm cô sôû cho vòeâc thöïc hieän caùc chöùc naêng coøn laïi (toå chöùc, laõnh ñaïo, kieåm tra), ñaëc bieät laø chöùc naêng kieåm tra. Keát luaän: Quan taâm vaø thöïc hieän toát coâng taùc hoïach ñònh, toå chöùc seõ xaùc ñònh ñöïôc höôùng hoïat ñoäng ñuùng ñaén. Nhaø quaûn trò hoøan thaønh caùc chöùc naêng toå chöùc, laõnh ñaïo, kieåm tra seõ mang laïi hieäu quaû thaéng lôïi cho muïc tieâu ñaõ hoïach ñònh treân cô sôû phoái hôïp söû duïng hôïp lyù caùc yeáu toá nguoàn löïc. Muïc tieâu vaø keá hoïach ñònh höôùng laø cô sôû ñeå nhaø quaûn trò trieån khai thöïc hieän caùc chöùc naêng toå chöùc, laõnh ñaïo, kieåm tra. Caâu 5: Thoâng tin trong quaûn trò laø gì? Trình baøy moái quan heä giöõa thoâng tin vaø ra quyeát ñònh quaûn trò? 1. Khaùi nieäm thoâng tin: * Thoâng tin lieân quan ñeán vieäc chuyeån giao vaø hieåu ñöïôc yù nghóa, moät thoâng tin thaønh coâng khi naøo nghóa ñöïôc chuyeån ñi vaø phaûi ñöïôc hieåu. Do vaäy thoâng tin laø söï truyeàn ñaït caùc tin töùc töø ngöôøi gôûi ñeán ngöøôi nhaän. Thoâng tin coù theå laø lôøi noùi qua trao ñoåi, chöõ vieát (vaên baûn) hoaëc phöông phaùp truyeàn ñaït khaùc. * Thoâng tin coù lôïi ñeán coâng taùc quaûn trò seõ ñöïôc nhaø quaûn trò thu thaäp, tieáp nhaän, löu giöõ, xöû lyù hoaëc chuyeån ñi vaø ñöïôc söû duïng trong caùc khaâu caùc caáp quaûn trò. * Thoâng tin phaûi ñaày ñuû, kòp thôøi, phaûi laø thoâng tin môùi vaø coù ích cho doanh nghieäp hoaëc toå chöùc maø nhaø quaûn trò ñang phuï traùch. Nhöng khoâng phaûi thoâng tin naøo cuõng ñöïôc thu thaäp, xöû lyù vaø söû duïng maø phaûi laø thoâng tin coù logic vaø coâ ñoäng, chính xaùc. 2. Khaùi nieäm quyeát ñònh: - Quyeát ñònh quaûn trò laø haønh vi saùng taïo cuûa nhaø quaûn trò nhaèm ñònh ra chöông trình vaø tính chaát hoïat ñoäng cuûa moät toå chöùc ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà ñaõ chín muøi, treân cô sôû hieåu bieát thoâng tin vaø caùc quy luaät. - Quyeát ñònh coøn laø moät quaù trình, trong ñoù coù hai hay nhieàu phöông aùn ñeå löïa choïn. Ñoái vôùi moïi ngöôøi laøm vieäc gì cuõng coù quyeát ñònh, quyeá t ñònh choïn tröøông ñaïi hoïc naøo ñeå theo hoïc chaúng haïn. Nhaø quaûn trò quyeát ñònh cuõng vaäy, neân laøm theá naøo ñeå ñaït muïc tieâu cuûa toå chöùc, vaø quyeát ñònh laø moät phaàn chuû yeáu trong coâng vieäc cuûa nhaø quaûn trò. 3. Moái quan heä giöõa thoâng tin vaø ra quyeát ñònh quaûn trò: *** Theo Henry Mintzberg -1973, nhaø quaûn trò caàn phaûi ñaûm nhieäm 3 vai troø: vai troø töông quan nhaân söï, vai troø thoâng tin vaø vai troø quyeát ñònh. Ba vai troø naøy luoân luoân toàn taïi vaø nhaø quaûn trò giaûi quyeát caùc vaán ñeà xaûy ra cuõng nhö nhöõng vaán ñeà caàn thöïc hieän ñeàu xoay quanh 3 vai troø naøy. Muoán ra quyeát ñònh phaûi caên cöù vaøo nhöõng thoâng tin coù ñöôïc, thöïc hieän caùc quyeát ñònh cuõng phaûi coù con ngöôøi thöïc hieä n, coù thoâng tin ñeå trao ñoåi vôùi moïi ngöôøi trong toå chöùc…
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.