Nghiên cứu thành phần hóa học cây Xàng dùng Cambốt (Arnicratea cambodiana (pierre) N. Hall.) họ cây gối (celastraceae)

pdf
Số trang Nghiên cứu thành phần hóa học cây Xàng dùng Cambốt (Arnicratea cambodiana (pierre) N. Hall.) họ cây gối (celastraceae) 4 Cỡ tệp Nghiên cứu thành phần hóa học cây Xàng dùng Cambốt (Arnicratea cambodiana (pierre) N. Hall.) họ cây gối (celastraceae) 147 KB Lượt tải Nghiên cứu thành phần hóa học cây Xàng dùng Cambốt (Arnicratea cambodiana (pierre) N. Hall.) họ cây gối (celastraceae) 0 Lượt đọc Nghiên cứu thành phần hóa học cây Xàng dùng Cambốt (Arnicratea cambodiana (pierre) N. Hall.) họ cây gối (celastraceae) 1
Đánh giá Nghiên cứu thành phần hóa học cây Xàng dùng Cambốt (Arnicratea cambodiana (pierre) N. Hall.) họ cây gối (celastraceae)
4.3 ( 16 lượt)
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
Chủ đề liên quan

Nội dung

T¹p chÝ Hãa häc, T. 45 (2), Tr. 181 - 183, 2007 Nghiªn cøu thµnh phÇn hãa häc c©y Xµng dïng Cambèt (Arnicratea Cambodiana (Pierre) N. Hall.) hä D©y gèi (Celastraceae) §Õn Tßa so¹n 29-5-2006 1 Vò §×nh Ho ng , § o thÞ Tè Uyªn2, Ph¹m Gia §iÒn2 1 Khoa C«ng nghÖ Hãa häc, Tr'êng §¹i häc B¸ch Khoa H, Néi 2 ViÖn Hãa häc, ViÖn Khoa häc v, C«ng nghÖ ViÖt Nam Summary Maytensifolin B, –amyrin and clerolsterol were isolated from stem bark of Arnicratea cambodiana (Pierre) N. Hall. for the first time. Their structures were elucidated by means of spectroscopic methods and comparison with reported data. I - §Æt vÊn ®Ò X ng dïng cambèt (Arnicratea cambodiana (Pierre) N. Hall.) thuéc hä D©y gèi (Celastraceae) l d©y leo cao ®Õn 20 m, l¸ to, phiÕn thon ng+îc, d i ®Õn 20 cm, b×a cã r¨ng, g©n phô 7 - 8 cÆp, cuèng d i 1 - 1,5 cm. C©y ph©n bè ë rõng Biªn Ho , C«n S¬n [1]. X ng dïng cambèt ®+îc dïng trong c¸c b i thuèc d©n téc ®Ó ch÷a mét sè bÖnh viªm ®+êng h« h©p nh+ viªm xoang, viªm phæi...Tuy nhiªn th nh phÇn hãa häc cña c©y ch+a ®+îc ®Ò cËp trong t+ liÖu. V× vËy chóng t«i ®L chän vá c©y X ng dïng cambèt l m ®èi t+îng nghiªn cøu. II - Thùc nghiÖm 1. Ph ¬ng ph¸p nghiªn cøu Phæ céng h+ëng tõ h¹t nh©n 13C-, 1H-NMR ®+îc ghi trªn m¸y Brucker AVANVE 500 MHz, ViÖn Hãa häc, ViÖn Khoa häc v C«ng nghÖ ViÖt Nam. S¾c ký líp máng ph©n tÝch v ®iÒu chÕ ®+îc thùc hiÖn trªn b¶n máng sillicagel tr¸ng s½n cña Mecrk. S¾c ký cét dïng chÊt hÊp phô sillicagel Mecrk 60 (0,040 - 0,063 mm). C¸c dung m«i h÷u c¬ tinh khiÕt ph©n tÝch hoÆc chÊt l+îng kü thuËt ®+îc cÊt l¹i. 2. MÉu thùc vËt MÉu thùc vËt ®+îc thu h¸i t¹i S¬n La v o th¸ng 3/2004. Tªn khoa häc cña mÉu ®+îc nh thùc vËt Ng« V¨n Tr¹i - ViÖn D+îc LiÖu x¸c ®Þnh. MÉu ®+îc l+u t¹i Phßng C«ng nghÖ ho¹t chÊt sinh häc- ViÖn Hãa häc, ViÖn Khoa häc v C«ng nghÖ ViÖt Nam. 3. ChiÕt t¸ch Vá th©n A. cambodiana ®+îc sÊy kh« ë 50oC, xay nhá v chiÕt b»ng MeOH-H2O (9:1) ë nhiÖt ®é phßng. CÊt lo¹i dung m«i v cÆn chiÕt ®+îc ph©n bè lÇn l+ît víi c¸c dung m«i cã ®é ph©n cùc t¨ng dÇn n-hexan, etylaxetat, nbutanol, lo¹i dung m«i thu ®+îc c¸c cÆn t+¬ng øng. CÆn n-hexan kÕt tña, läc kÕt tña thu ®+îc 0,18 g kÝ hiÖu l phÇn A, phÇn cßn l¹i cã khèi l+îng 5,01 g kÝ hiÖu l phÇn B. PhÇn A ®+îc ph©n t¸ch theo ph+¬ng ph¸p s¾c ký cét trªn chÊt hÊp phô l sillicagel (Merck 60), cì h¹t 0,04 - 0,063 mm. Dung m«i röa gi¶i ®+îc sö dông l hçn hîp n-hexan-etylaxetat 181 t¨ng dÇn l+îng etylaxetat tõ 0 ®Õn 100%. Tõ ph©n ®o¹n röa gi¶i b»ng hçn hîp n-hexanetylaxetat (9 : 1) thu ®+îc mét chÊt s¹ch kÝ hiÖu l VX1, víi gi¸ trÞ Rf = 0,6 (dung m«i n-hexanetylaxetat 7,5 : 2,5). PhÇn B còng ®+îc tiÕn h nh ph©n t¸ch b»ng ph+¬ng ph¸p s¾c ký cét nh+ phÇn A víi hÖ dung m«i röa gi¶i l n-hexan-etylaxetat víi nång ®é etylaxetat t¨ng dÇn. Tõ ph©n ®o¹n röa gi¶i b»ng hÖ dung m«i 1% etylaxetat trong n-hexan thu ®+îc mét chÊt s¹ch ký hiÖu l VX5 (Rf = 0,45 dung m«i n-hexan-etylaxetat 8,5 : 1,5). Ph©n ®o¹n ®+îc röa gi¶i b»ng hÖ dung m«i n-hexanetylaxetat 7,5 : 2,5 ®em tiÕn h nh s¾c ký b¶n máng ®iÒu chÕ trªn chÊt hÊp phô sillicagel (nhexan-etylaxetat 9:1) thu ®+îc chÊt VX7. Maytensifolin B MS m/z 440 [M]+ tinh thÓ m u tr¾ng, kÕt tinh tõ MeOH/CHCl3 (1: 1). IR KBr -1 max(cm ) 2926; 2876; 1715; 1686; 1457; 13 1394. C-NMR (125 MHz, CDCl3); (ppm) 6,8 (C-23); 14,6 (C-24); 16,2 (C-27); 17,4 (C-25); 18,6 (C-7); 20,3 (C-26); 22,2 (C-1); 27,4 (C-28); 27,6 (C-20); 29,1 (C-12); 30,7 (C-22); 31,1 (C29); 31,6 (C-21); 35,2 (C-30); 35,3 (C-11); 35,4 (C-19); 37,6 (C-9); 39,1 (C-13); 40,4 (C-14); 40,9 (C-6); 41,4 (C-2); 42,0 (C-5); 43,9 (C-18); 45,3 (C-17); 50,2 (C-15); 52,3 (C-8); 58,1 (C-4); 59,2 (C-10); 212,8 (C-3); 219,1 (C-16). 1HNMR (500 MHz, CDCl3); (ppm) 0,74 (3H, s); 0,89 (3H, d); 0,89 (3H, s); 0,90 (3H, s); 0,96 (3H, s); 1,05 (3H, s); 1,20 (3H, s); 1,30 (3H, s); 1,21 - 1,57 (14H, m); 1,65 - 1,81 (3H, m); 1,93 2,01 (1H, m); 2,04 - 2,12 (2H, m); 2,22 - 2,44 (4H, m). –Amyrin MS m/z 426 [M]+, tinh thÓ m u tr¾ng kÕt tinh tõ MeOH. IR KBrmax(cm1) 3292; 2948; 1655; 1459; 1381. 13C-NMR (125 MHz, CDCl3); (ppm) 15,6 (C-24); 15,7 (C-25); 16,9 (C-26);17,5 (C-29); 18,4 (C-6); 21,4 (C-30); 23,3 (C-27); 23,4 (C-11); 26,6 (C-16); 27,3 (C2); 28,1 (C-23); 28,1 (C-28); 28,8 (C-15); 31,7 (C-21); 33,0 (C-7); 38,8 (C-17); 36,9 (C-10); 38,8 (C-1); 38,8 (C-4); 39,6 (C-20); 39,6 (C-19); 40,0 (C-8); 41,5 (C-22); 42,1 (C-14); 47,7 (C-9); 55,2 (C-5); 59,1 (C-18); 79,0 (C-3); 124,4 (C12); 139,5 (C-13). 1H-NMR (500 MHz, CDCl3); (ppm) 0,79 (3H, s); 0,80 (3H, d); 0,87 (3H, s); 0,91 (3H, s); 0,96 (3H, s); 1,00 (3H, d); 1,00 182 (3H, s); 1,07 (3H, s); 0,70 - 2,05 (23H, m); 3,22 (1H, dd); 5,13 (1H, t). Clerolsterol MS m/z 412 [M]+, tinh thÓ m u tr¾ng kÕt tinh tõ MeOH/CHCl3 (1 : 1). IR KBr -1 max(cm ) 3427; 2933; 2862; 1642; 1458; 1376. 13C-NMR (125 MHz, CDCl3); (ppm) 11,8 (C-18); 12,0 (C-29); 17,8 (C-27); 18,7 (C21); 19,4 (C-19); 21,1 (C-11); 24,3 (C-15); 26,5 (C-28); 28,2 (C-16); 29,4 (C-23); 31,7 (C-2); 31,9 (C-8); 31,9 (C-7); 33,7 (C-22); 35,5 (C20); 36,5 (C-10); 37,2 (C-1); 39,8 (C-12); 42,3 (C-4); 42,3 (C-13); 49,5 (C-24); 50,2 (C-9); 56,1 (C-17); 56,8 (C-14); 71,8 (C-3); 111,3 (C-26); 121,8 (C-6); 140,8 (C-5); 147,6 (C-25). 1HNMR (500 MHz, CDCl3); (ppm) 0,67 (3H, s); 0,86 (3H, z); 0,90 (3H, d); 1,00 (3H, s); 1,57 (3H, s); 1,00 - 1,60 (24H, m); 1,80 - 2,1 (6H, m); 3,52 (1H, m); 4,64 (1H, d); 4,72 (1H, dd). III - KÕt qu¶ v th¶o luËn DÞch chiÕt metanol cña vá c©y ®+îc chiÕt lÇn l+ît víi c¸c dung m«i cã ®é ph©n cùc t¨ng dÇn n-hexan, etylaxetat v n-butanol. CÊt lo¹i dung m«i d+íi ¸p suÊt gi¶m thu ®+îc c¸c cÆn t+¬ng øng. Tõ cÆn n-hexan, b»ng ph+¬ng ph¸p s¾c ký cét trªn chÊt hÊp phô sillicagel, chóng t«i ®L ph©n lËp ®+îc 3 chÊt s¹ch, ký hiÖu l VX1, VX5 v XV7. ChÊt VX1: Phæ hång ngo¹i FT-IR cña VX1 cã v©n hÊp thô ë 2926 v 2876 cm-1 ®Æc tr+ng cho nhãm CH no, 1715 cm-1 v 1686 cm-1 chØ ra sù cã mÆt cña hai nhãm cacbonyl, 1457 v 1394 cm-1 ®+îc g¸n cho nhãm CH3. Phæ khèi EI-MS cho pic ion ph©n tö m/z 440 [M]+. Phæ 13CNMR, DEPT 90, v DEPT 135 chØ ra sù cã mÆt cña 30 cacbon, trong ®ã cã 8 nhãm CH3, 10 nhãm CH2, 4 nhãm CH v 8 cacbon bËc 4. Ngo i hai cacbon cã ®é chuyÓn dÞch 212,7 v 219,1 ppm chøng tá thuéc nhãm cacbonyl, c¸c cacbon cßn l¹i ®Òu n»m trong kho¶ng 0 - 60 ppm t+¬ng øng víi c¸c cacbon no. Nh+ vËy cã thÓ dù ®o¸n c«ng thøc ph©n tö cña VX1 l C30H48O2 víi cÊu tróc cña mét tritecpen 5 vßng cã 2 nhãm cacbonyl v 8 nhãm metyl. Phæ 1HNMR cho thÊy VX1 cã 7 nhãm metyl bËc 3, 1 nhãm metyl bËc 2, phï hîp víi cÊu tróc cña maytensifolin B (xem h×nh vÏ). 30 21 19 12 11 1 10 2 9 25 8 3 0 5 4 23 27 13 22 15 7 24 6 maytensifolin B 25 1 17 14 26 11 16 2 0 3 9 10 OH 8 7 4 23 6 24 -amyrin So s¸nh d÷ liÖu phæ 13C-NMR cña VX1 víi t+ liÖu [3] ®L kh¼ng ®Þnh ®iÒu n y. ChÊt VX5: Phæ hång ngo¹i FT-IR cña VX5 cã v©n hÊp thô ë 3292 cm-1 chØ ra sù cã mÆt cña nhãm OH, 2948 v 2869 cm-1 g¸n cho nhãm CH no, 1655 cm-1 cña nèi ®«i C=C, 1459 v 1381 cm-1 ®Æc tr+ng cho nhãm CH3. Phæ khèi EI-MS cho pic ion ph©n tö m/z 426 [M]+. Phæ 13CNMR, DEPT 90, v DEPT 135 cho thÊy VX5 cã 30 cacbon trong ®ã cã 8 nhãm CH3, 9 nhãm CH2, 7 nhãm CH v 6 cacbon bËc 4. Ngo i sù cã mÆt cña mét nèi ®«i v mét nhãm CO, c¸c cacbon cßn l¹i ®Òu ë vïng no (0 - 60 ppm) cho phÐp x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña VX5 l C30H50O v l mét tritecpen cã 5 vßng, 1 nèi ®«i, 1 nhãm OH. Phæ 1H-NMR chØ ra sù cã mÆt cña 5 nhãm CH3 bËc 3, 3 nhãm CH3 bËc 2. Nh+ vËy VX5 cã cÊu tróc cña -amyrin (5 -Urs-12-en3 -ol), (xem h×nh vÏ). Sè liÖu phæ 13C-NMR cña VX5 trïng khíp víi sè liÖu cña -amyrin [2]. ChÊt VX7: Phæ hång ngo¹i FT-IR cña VX7 cã v©n hÊp thô ë 3427 cm-1 ®Æc tr+ng cho nhãm OH, 2933 v 2862 cm-1 ®Æc tr+ng cho nhãm CH no, 1642 cm-1 chØ ra sù cã mÆt cña nèi ®«i C=C, 1458 v 1376 cm-1 g¸n cho nhãm CH3. Phæ khèi EI-MS cho pic ion ph©n tö m/z 412 [M]+. Phæ 13 C-NMR, DEPT 90, v DEPT 135 cho thÊy VX1 cã tÊt c¶ 29 cacbon, trong ®ã cã 5 nhãm CH3, 12 nhãm CH2, 8 nhãm CH v 4 cacbon bËc 4. Phæ 13C-NMR còng thÓ hiÖn sù cã mÆt cña hai liªn kÕt ®«i (11,3; 121,7; 140,8 v 147,6 ppm) v cacbon nèi víi nguyªn tö oxi (71,8 ppm), cho phÐp x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña VX7 l C29H48O. Ngo i nh÷ng cacbon thuéc liªn kÕt ®«i v cacbon liªn kÕt víii nguyªn tö oxi, c¸c nguyªn tö cacbon cßn l¹i ®Òu thuéc vïng 0 60 ppm t+¬ng øng víi cacbon no, chØ ra r»ng VX7 l mét sterol gåm 4 vßng, 2 nèi ®«i v mét 12 28 11 16 1 15 27 5 22 21 22 17 26 13 14 28 21 19 18 12 28 18 20 29 30 29 10 9 3 4 5 8 20 17 13 19 2 18 14 23 16 24 29 25 27 26 15 7 6 clerolsterol nhãm OH. Phæ 1H-NMR cho thÊy sù cã mÆt cña nhãm CH2= cña nèi ®«i cuèi m¹ch víi hai tÝn hiÖu ë 4,64 ppm (1H, d, J = 7,5 Hz) v 4,72 ppm (1H, dd, J = 7,5 Hz; 1,5 Hz). §iÒu n y ho n to n phï hîp víi sè liÖu phæ DEPT 135. Phæ 1HNMR còng cho tÝn hiÖu cña mét proton vinylic cña nhãm -C=CH-CH2- l mét triplet ë 5,35 ppm (J = 7,5 Hz). Nh÷ng ph©n tÝch trªn dÉn ®Õn cÊu tróc cña VX7 l clerolsterol (proriferasta5,25-dien-3 -ol) (xem h×nh). §iÒu n y ®+îc kh¼ng ®Þnh sau khi so s¸nh víi t+ liÖu [4, 5]. Nh+ vËy, lÇn ®Çu tiªn ®L ph©n lËp ®+îc 3 chÊt tinh khiÕt tõ cÆn n-hexan cña c©y X ng dïng cambèt (Arnicratea cambodiana (Pierre) N. Hall.). B»ng c¸c ph+¬ng ph¸p phæ 13C-NMR, 1 H-NMR ®L x¸c ®Þnh ®+îc cÊu tróc cña chóng l maytensifolin B, -amyrin v clerolsterol. §©y còng l nghiªn cøu hãa häc ®Çu tiªn ®+îc c«ng bè vÒ lo i c©y n y. Lêi c¶m ¬n: C«ng tr×nh thùc hiÖn víi sù gióp ®ì t,i chÝnh cña Ch¬ng tr×nh nghiªn cøu c¬ b¶n trong khoa häc tù nhiªn. T i liÖu tham kh¶o 1. Ph¹m Ho ng Hé. C©y cá ViÖt Nam, quyÓn II, tËp 1, Nxb. MontrÐal (1992). 2. L. John Goad, Toshihiro Akihisa. Analysis of sterol. Blackie Academic and Professional (1997). 3. Shashi B. Mahato, Asish P. Kundu. Phytochem., 37(6), 1571 - 1575. (1994) 4. Viqar Uddin Ahmad, Rahma Aliya, Shaista Perveen, Mustafa Shameel.. Phytochem., 33(5), 1189 - 1192 (1993). 5. Helena Gaspar, Fernando M. S. Brito Palma, Maria C. De La Torre and Benjamin Rodriguez. Phytochem., 43(3), 613 - 615 (1996). 183 184
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.