Năng lượng mặt trời phần 3

pdf
Số trang Năng lượng mặt trời phần 3 9 Cỡ tệp Năng lượng mặt trời phần 3 677 KB Lượt tải Năng lượng mặt trời phần 3 1 Lượt đọc Năng lượng mặt trời phần 3 23
Đánh giá Năng lượng mặt trời phần 3
4.8 ( 10 lượt)
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
Chủ đề liên quan

Nội dung

tia hång ngo¹i, gÇn 95% tæng sè khèi l−îng vµ toµn bé n−íc trong khÝ quyÓn ph©n bè trong tÇng nµy tÇng ®èi l−u cao chØ kho¶ng 14km. GÇn nh− toµn bé sù trao ®æi n¨ng l−îng gi÷a khÝ quyÓn vµ tr¸i ®Êt x¶y ra trong tÇng nµy. MÆt ®Êt vµ mÆt biÓn bÞ h©m nãng lªn bëi ¸nh n¾ng mÆt trêi. NhiÖt ®é trung b×nh trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt kho¶ng 15oC, bøc x¹ nhiÖt ®ãng vai trß ®iÒu tiÕt tù nhiªn ®Ó gi÷ cho nhiÖt ®é trªn mÆt ®Êt chØ thay ®æi trong mét d¶i tÇng hÑp. Theo lý thuyÕt, cµng lªn cao nhiÖt ®é cµng gi¶m T(y) = T0 - (g/Cp).y, nh−ng trong thùc tÕ th× kh«ng ®óng nh− vËy. Trªn tÇng ®èi l−u lµ tÇng b×nh l−u (Stratosphere), t¹i ®©y nhiÖt ®é b¾t ®Çu t¨ng trë l¹i. NhiÖt ®é t¹i vïng chuyÓn tiÕp gi÷a vïng ®èi l−u vµ vïng b×nh l−u kho¶ng -50oC, cµng lªn cao nhiÖt ®é l¹i t¨ng dÇn, t¹i ranh giíi cña tÇng b×nh l−u cã ®é cao kho¶ng 50km nhiÖt ®é t¨ng lªn kho¶ng 0oC. Nguyªn nh©n g©y ra hiÖn t−îng nµy lµ v× c¸c ph©n tö oxy (O2) vµ ozon (O3) hÊp thô mét phÇn c¸c tia cùc tÝm ®Õn tõ MÆt trêi (90% ozon trong khÝ quyÓn chøa trong tÇng b×nh l−u). NÕu tÊt c¶ c¸c tia cùc tÝm nµy cã thÓ ®Õn mÆt ®Êt th× sù sèng trªn tr¸i ®Êt cã nguy c¬ bÞ hñy diÖt. Mét phÇn nhá tia cùc tÝm bÞ hÊp thô bëi O2 trong tÇng b×nh l−u, qu¸ tr×nh nµy t¸ch mét ph©n tö O2 thµnh 2 nguyªn tö O, mét sè nguyªn tö O ph¶n øng víi ph©n tö O2 kh¸c ®Ó t¹o thµnh O3. MÆc dÇu chØ mét phÇn triÖu ph©n tö trong khÝ quyÓn lµ ozon nh−ng c¸c ph©n tö Ýt ái nµy cã kh¶ n¨ng hÊp thô hÇu hÕt ¸nh s¸ng cùc tÝm tr−íc khi chóng ®Õn ®−îc mÆt ®Êt. C¸c photon trong ¸nh s¸ng cùc tÝm chøa n¨ng l−îng lín gÊp 2 ®Õn 3 lÇn c¸c photon trong ¸nh s¸ng kh¶ kiÕn, chóng lµ mét trong c¸c nguyªn nh©n g©y bÖnh ung th− da. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu gÇn ®©y cho thÊy l−îng ozon trong tÇng thÊp nhÊt cña khÝ quyÓn (tÇng ®èi l−u) ngµy cµng t¨ng, trong khi ®ã hµm l−îng ozon trong tÇng b×nh l−u ®· bÞ gi¶m 6% tõ 20 n¨m trë l¹i ®©y. HËu qu¶ cña sù suy gi¶m nµy lµ c¸c tia cùc tÝm cã thÓ xuyªn qua khÝ quyÓn ®Õn mÆt ®Êt ngµy nhiÒu h¬n vµ lµm nhiÖt ®é trong tÇng b×nh l−u ngµy cµng l¹nh ®i, trong khi ®ã nhiÖt ®é trong tÇng ®èi l−u ngµy mét nãng lªn do hµm l−îng ozon gÇn mÆt ®Êt ngµy cµng t¨ng. Trong tÇng gi÷a (Mesosphere), cã ®é cao tõ 50km trë lªn, ozon th×nh l×nh máng ra vµ nhiÖt ®é gi¶m dÇn vµ lªn ®Õn ranh giíi cao nhÊt cña tÇng nµy (kho¶ng 80km) th× nhiÖt ®é chØ kho¶ng -90oC. Cµng lªn cao nhiÖt ®é b¾t ®Çu t¨ng trë l¹i vµ sù cÊu t¹o cña khÝ quyÓn thay ®æi hoµn toµn. Trong khi ë tÇng d−íi c¸c qu¸ tr×nh c¬ häc vµ trong tÇng gi÷a c¸c qu¸ tr×nh ho¸ häc x¶y ra rÊt tiªu biÓu, th× trong tÇng cao nhÊt cña khÝ quyÓn c¸c qu¸ tr×nh diÔn ra rÊt kh¸c biÖt. NhiÖt l−îng 18 bøc x¹ rÊt m¹nh cña mÆt trêi lµm t¸ch c¸c ph©n tö ra ®Ó t¹o thµnh c¸c ion vµ electron. V× thÕ ng−êi ta gäi tÇng nµy lµ tÇng ®iÖn ly (Ionosphere) c¸c sãng ®iÖn tõ bÞ ph¶n x¹ trong tÇng nµy. Cµng lªn cao, bøc x¹ MÆt trêi trêi cµng m¹nh, ë ®é cao kho¶ng 600km, nhiÖt ®é lªn ®Õn 1000oC. Cµng lªn cao khÝ quyÓn cµng máng vµ kh«ng cã mét ranh giíi râ rµng ph©n biÖt g÷a khÝ quyÓn cña tr¸i ®Êt vµ kh«ng gian. Ng−êi ta thèng nhÊt r»ng khÝ quyÓn chuÈn cña tr¸i ®Êt cã ®é cao 800km. 19 Chæång 3: THIÃÚT BË SÆÍ DUÛNG NÀNG LÆÅÜNG MÀÛT TRÅÌI 3.1. Tæng quan vÒ thiÕt bÞ sö dông n¨ng l−îng mÆt trêi N¨ng l−îng mÆt trêi lµ nguån n¨ng l−îng mµ con ng−êi biÕt sö dông tõ rÊt sím, nh−ng øng dông NLMT vµo c¸c c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ trªn quy m« réng th× míi chØ thùc sù vµo cuèi thÕ kû 18 vµ còng chñ yÕu ë nh÷ng n−íc nhiÒu n¨ng l−îng mÆt trêi, nh÷ng vïng sa m¹c. Tõ sau c¸c cuéc khñng ho¶ng n¨ng l−îng thÕ giíi n¨m 1968 vµ 1973, NLMT cµng ®−îc ®Æc biÖt quan t©m. C¸c n−íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®· ®i tiªn phong trong viÖc nghiªn cøu øng dông NLMT. C¸c øng dông NLMT phæ biÕn hiÖn nay bao gåm c¸c lÜnh vùc chñ yÕu sau: Pin mÆt trêi Pin mÆt trêi lµ ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt ®iÖn trùc tiÕp tõ NLMT qua thiÕt bÞ biÕn ®æi quang ®iÖn. Pin mÆt trêi cã −u ®iÓm lµ gän nhÑ cã thÓ l¾p bÊt kú ë ®©u cã ¸nh s¸ng mÆt trêi, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc tµu vò trô. øng dông NLMT d−íi d¹ng nµy ®−îc ph¸t triÓn víi tèc ®é rÊt nhanh, nhÊt lµ ë c¸c n−íc ph¸t triÓn. Ngµy nay con ng−êi ®· øng dông pin NLMT ®Ó ch¹y xe thay thÕ dÇn nguån n¨ng l−îng truyÒn thèng. Tuy nhiªn gi¸ thµnh thiÕt bÞ pin mÆt trêi Hình 3.1 HÖ thèng pin mÆt trêi cßn kh¸ cao, trung b×nh hiÖn nay kho¶ng 5USD/WP, nªn ë nh÷ng n−íc ®ang ph¸t triÓn pin mÆt trêi hiÖn míi chØ cã kh¶ n¨ng duy nhÊt lµ cung cÊp n¨ng l−îng ®iÖn sö dông cho c¸c vïng s©u, xa n¬i mµ ®−êng ®iÖn quèc gia ch−a cã. ë ViÖt Nam, víi sù hç trî cña mét sè tæ chøc quèc tÕ ®· thùc hiÖn thµnh c«ng viÖc x©y dùng c¸c tr¹m pin mÆt trêi cã c«ng suÊt kh¸c nhau phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t vµ v¨n ho¸ cña c¸c ®Þa ph−¬ng vïng s©u, vïng xa, nhÊt lµ ®ång b»ng 40 s«ng Cöu Long vµ T©y Nguyªn. Tuy nhiªn hiÖn nay pin mÆt trêi vÉn ®ang cßn lµ mãn hµng xa xØ ®èi víi c¸c n−íc nghÌo nh− chóng ta. Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn sö dông n¨ng l−îng mÆt trêi §iÖn n¨ng cßn cã thÓ t¹o ra tõ NLMT dùa trªn nguyªn t¾c t¹o nhiÖt ®é cao b»ng mét hÖ thèng g−¬ng ph¶n chiÕu vµ héi tô ®Ó gia nhiÖt cho m«i chÊt lµm viÖc truyÒn ®éng cho m¸y ph¸t ®iÖn. HiÖn nay trong c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn sö dông NLMT cã c¸c lo¹i hÖ thèng bé thu chñ yÕu sau ®©y: H×nh 3.2. Nhµ m¸y ®iÖn mÆt trêi HÖ thèng dïng parabol trô ®Ó tËp trung tia bøc x¹ mÆt trêi vµo mét èng m«i chÊt ®Æt däc theo ®−êng héi tô cña bé thu, nhiÖt ®é cã thÓ ®¹t tíi 400oC. HÖ thèng nhËn nhiÖt trung t©m b»ng c¸ch sö dông c¸c g−¬ng ph¶n x¹ cã ®Þnh vÞ theo ph−¬ng mÆt trêi ®Ó tËp trung NLMT ®Õn bé thu ®Æt trªn ®Ønh th¸p cao, nhiÖt ®é cã thÓ ®¹t tíi trªn 1500oC. HÖ thèng sö dông g−¬ng parabol trßn xoay ®Þnh vÞ theo ph−¬ng mÆt trêi ®Ó tËp trung NLMT vµo mét bé thu ®Æt ë tiªu ®iÓm cña g−¬ng, nhiÖt ®é cã thÓ ®¹t trªn 1500oC. HiÖn nay ng−êi ta cßn dïng n¨ng l−îng mÆt trêi ®Ó ph¸t ®iÖn theo kiÓu “ th¸p n¨ng l−îng mÆt trêi Solar power tower “. Australia ®ang tiÕn hµnh dù ¸n x©y dùng mét th¸p n¨ng l−îng mÆt trêi cao Hçnh 3.3 Th¸p n¨ng l−îng MÆt trêi 1km víi 32 tuèc bin khÝ cã tæng c«ng suÊt 200 MW. Dù tÝnh r»ng ®Õn n¨m 2006 th¸p n¨ng l−îng mÆt trêi nµy sÏ cung cÊp ®iÖn mçi n¨m 650GWh cho 200.000 hé gia ®×nh ë miÒn t©y 41 nam New South Wales - Australia, vµ sÏ gi¶m ®−îc 700.000 tÊn khÝ g©y hiÖu øng nhµ kÝnh trong mçi n¨m. ThiÕt bÞ sÊy kh« dïng n¨ng l−îng mÆt trêi HiÖn nay NLMT ®−îc øng dông kh¸ phæ biÕn trong lÜnh n«ng nghiÖp ®Ó sÊy c¸c s¶n phÈm nh− ngò cèc, thùc phÈm ... nh»m gi¶m tû lÖ hao hôt vµ t¨ng chÊt l−îng s¶n phÈm. Ngoµi môc ®Ých ®Ó sÊy H×nh 3. 4. ThiÕt bÞ sÊy NLMT c¸c lo¹i n«ng s¶n, NLMT cßn ®−îc dïng ®Ó sÊy c¸c lo¹i vËt liÖu nh− gç. BÕp nÊu dïng n¨ng l−îng mÆt trêi BÕp n¨ng l−îng mÆt trêi ®−îc øng dông rÊt réng r·i ë c¸c n−íc nhiÒu NLMT nh− c¸c n−íc ë Ch©u Phi. ë ViÖt Nam viÖc bÕp n¨ng l−îng mÆt trêi còng ®· ®−îc sö dông kh¸ phæ biÕn. N¨m 2000, Trung t©m Nghiªn cøu thiÕt bÞ ¸p lùc vµ n¨ng l−îng míi - §¹i häc §µ N½ng ®· phèi H×nh 3.5. TriÓn khai bÕp nÊu c¬m b»ng NLMT. hîp víi c¸c tæ chøc tõ thiÖn Hµ Lan triÓn khai dù ¸n (30 000 USD) ®−a bÕp n¨ng l−îng mÆt trêi - bÕp tiÖn lîi (BTL) vµo sö dông ë c¸c vïng n«ng th«n cña tØnh Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i, dù ¸n ®· ph¸t triÓn rÊt tèt vµ ngµy cµng ®ù¬c ®«ng ®¶o nh©n d©n ñng hé. Trong n¨m 2002, Trung t©m dù kiÕn sÏ ®−a 750 BTL vµo sö dông ë c¸c x· huyÖn Nói Thµnh vµ triÓn khai øng dông ë c¸c khu ng− d©n ven biÓn ®Ó hä cã thÓ nÊu n−íc, c¬m vµ thøc ¨n khi ra kh¬i b»ng NLMT . 42 ThiÕt bÞ ch−ng cÊt n−íc dïng NLMT ThiÕt bÞ ch−ng cÊt n−íc th−êng cã 2 lo¹i: lo¹i n¾p kÝnh ph¼ng cã chi phÝ cao (kho¶ng 23 USD/m2), tuæi thä kho¶ng 30 n¨m, vµ lo¹i n¾p plastic cã chi phÝ rÎ h¬n nh−ng hiÖu qu¶ ch−ng cÊt kÐm h¬n. H×nh 3.6. ThiÕt bÞ ch−ng cÊt n−íc dïng NLMT ë ViÖt Nam ®· cã ®Ò tµi nghiªn cøu triÓn khai øng dông thiÕt bÞ ch−ng cÊt n−íc NLMT dïng ®Ó ch−ng cÊt n−íc ngät tõ n−íc biÓn vµ cung cÊp n−íc s¹ch dïng cho sinh ho¹t ë nh÷ng vïng cã nguån n−íc « nhiÔm víi thiÕt bÞ ch−ng cÊt n−íc NLMT cã g−¬ng ph¶n x¹ ®¹t ®−îc hiÖu suÊt cao t¹i khoa C«ng nghÖ NhiÖt §iÖn l¹nh-Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa §µ N½ng. §éng c¬ Stirling ch¹y b»ng NLMT øng dông NLMT ®Ó ch¹y c¸c ®éng c¬ nhiÖt - ®éng c¬ Stirling ngµy cµng ®−îc nghiªn cøu vµ øng dông réng r·i dïng ®Ó b¬m n−íc sinh ho¹t hay t−íi c©y ë c¸c n«ng tr¹i. ë ViÖt Nam ®éng c¬ Stirling ch¹y b»ng NLMT H×nh 3.7 §éng c¬ Stirling dïng NNLMT còng ®· ®−îc nghiªn cøu chÕ t¹o ®Ó triÓn khai øng dông vµo thùc tÕ. Nh− ®éng c¬ Stirling, b¬m n−íc dïng n¨ng l−îng mÆt trêi. 43 H×nh 3.8. B¬m n−íc ch¹y b»ng NLMT ThiÕt bÞ ®un n−íc nãng b»ng NLMT øng dông ®¬n gi¶n, phæ biÕn vµ hiÖu qu¶ nhÊt hiÖn nay cña NLMT lµ dïng ®Ó ®un n−íc nãng. C¸c hÖ thèng n−íc nãng dïng NLMT ®· ®−îc dïng réng r·i ë nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi. H×nh 3.9 HÖ thèng cung cÊp n−íc nãng dïng NLMT ë ViÖt Nam hÖ thèng cung cÊp n−íc nãng b»ng NLMT ®· vµ ®ang ®−îc øng dông réng r·i ë Hµ Néi, Thµnh phè HCM vµ §µ N½ng (h×nh 1.2). C¸c hÖ thèng nµy ®· tiÕt kiÖm cho ng−êi sö dông mét l−îng ®¸ng kÓ vÒ n¨ng l−îng, gãp phÇn rÊt lín trong viÖc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh tiÕt kiÖm n¨ng l−îng cña n−íc ta vµ b¶o vÖ m«i tr−êng chung cña nh©n lo¹i. 44 HÖ thèng cung cÊp n−íc nãng dïng NLMT hiÖn nay ë ViÖt nam còng nh− trªn thÕ giíi chñ yÕu dïng bé thu cè ®Þnh kiÓu tÊm ph¼ng hoÆc d·y èng cã c¸nh nhËn nhiÖt, víi nhiÖt ®é n−íc sö dông 60oC th× hiÖu suÊt cña bé thu kho¶ng 45%, cßn nÕu sö dông ë nhiÖt ®é cao h¬n th× hiÖu suÊt cßn thÊp. ThiÕt bÞ lµm l¹nh vµ ®iÒu hoµ kh«ng khÝ dïng NLMT Trong sè nh÷ng øng dông cña NLMT th× lµm l¹nh vµ ®iÒu hoµ kh«ng khÝ lµ øng dông hÊp dÉn nhÊt v× n¬i nµo khÝ hËu nãng nhÊt th× n¬i ®ã cã nhu cÇu vÒ lµm l¹nh lín nhÊt, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng vïng xa x«i hÐo l¸nh thuéc c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn kh«ng cã l−íi ®iÖn H×nh 3.10. Tñ l¹nh dïng pin mÆt trêi quèc gia vµ gi¸ nhiªn liÖu qu¸ ®¾t so víi thu nhËp trung b×nh cña ng−êi d©n. Víi c¸c m¸y l¹nh lµm viÖc trªn nguyªn lý biÕn ®æi NLMT thµnh ®iÖn n¨ng nhê pin mÆt trêi (photovoltaic) lµ thuËn tiÖn nhÊt, nh−ng trong giai ®o¹n hiÖn nay gi¸ thµnh pin mÆt trêi cßn qu¸ cao. Ngoµi ra c¸c hÖ thèng l¹nh cßn ®−îc sö dông NLMT d−íi d¹ng nhiÖt n¨ng ®Ó ch¹y m¸y l¹nh hÊp thô, lo¹i 45 thiÕt bÞ nµy ngµy cµng ®−îc øng dông nhiÒu trong thùc tÕ, tuy nhiªn hiÖn nay c¸c hÖ thèng nµy vÉn ch−a ®−îc th−¬ng m¹i hãa vµ sö dông réng r·i v× gi¸ thµnh cßn rÊt cao vµ h¬n n÷a c¸c bé thu dïng trong c¸c hÖ thèng nµy chñ yÕu lµ bé thu ph¼ng H×nh 3.11 HÖ thèng l¹nh hÊp thô dïng NLMT víi hiÖu suÊt cßn thÊp (d−íi 45%) nªn diÖn tÝch l¾p ®Æt bé thu cÇn rÊt lín ch−a phï hîp víi yªu cÇu thùc tÕ. ë ViÖt Nam còng ®· cã mét sè nhµ khoa häc nghiªn cøu tèi −u ho¸ bé thu n¨ng l−îng mÆt trêi kiÓu hép ph¼ng máng cè ®Þnh cã g−¬ng ph¶n x¹ ®Ó øng dông trong kü thuËt l¹nh, víi lo¹i bé thu nµy cã thÓ t¹o ®−îc nhiÖt ®é cao ®Ó cÊp nhiÖt cho m¸y l¹nh hÊp thô, nh−ng diÖn tÝch mÆt b»ng cÇn l¾p ®Æt hÖ thèng cÇn ph¶i réng. 3.2 . H−íng nghiªn cøu vÒ thiÕt bÞ sö dông n¨ng l−îng mÆt trêi Trong thêi ®¹i khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn, nhu cÇu vÒ n¨ng l−îng ngµy cµng t¨ng. Trong khi ®ã c¸c nguån nhiªn liÖu dù tr÷ nh− than ®¸, dÇu má, khÝ thiªn nhiªn vµ ngay c¶ thñy ®iÖn th× cã h¹n khiÕn cho nh©n lo¹i ®øng tr−íc nguy c¬ thiÕu hôt n¨ng l−îng. ViÖc t×m kiÕm vµ khai th¸c c¸c nguån n¨ng l−îng míi nh− n¨ng l−îng h¹t nh©n, n¨ng l−îng ®Þa nhiÖt, n¨ng l−îng giã vµ n¨ng l−îng mÆt trêi lµ mét trong nh÷ng h−íng quan träng trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn n¨ng l−îng, kh«ng nh÷ng ®èi víi nh÷ng n−íc ph¸t triÓn mµ ngay c¶ víi nh÷ng n−íc ®ang ph¸t triÓn. N¨ng l−îng mÆt trêi (NLMT)- nguån n¨ng l−îng s¹ch vµ tiÒm tµng nhÊt - ®ang ®−îc loµi ng−êi thùc sù ®Æc biÖt quan t©m. Do ®ã viÖc nghiªn cøu n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c thiÕt bÞ sö dông n¨ng l−îng mÆt trêi vµ triÓn khai øng dông chóng vµo thùc tÕ lµ vÊn ®Ò cã tÝnh thêi sù. ViÖt Nam lµ n−íc cã tiÒm n¨ng vÒ NLMT, tr¶i dµi tõ vÜ ®é 8” B¾c ®Õn 23” B¾c, n»m trong khu vùc cã c−êng ®é bøc x¹ mÆt trêi t−¬ng ®èi cao, víi trÞ 46
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.