Nội dung

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI --------------- NGHIÊM THỊ LÂM ĐÃI NGỘ TÀI CHÍNH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC Hà Nội – Năm 2019 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI --------------- NGHIÊM THỊ LÂM ĐÃI NGỘ TÀI CHÍNH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM Chuyên ngành: Quản trị nhân lực Mã ngành: 8340404 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS MAI THANH LAN HàNội – Năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân tôi, chưa được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn này là hoàn toàn hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình. Tác giả Nghiêm Thị Lâm LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành khóa luận này, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sự tri ân sâu sắc đối với các thầy cô của trường Đại học Đại học Lao động Xã hội, đặc biệt là các thầy cô khoa Quản lý Nguồn nhân lực và các thầy cô khoa Sau đại học đã truyền đạt những kiến thức quý báu cùng các kỹ năng cần thiết cho tôi trong thời gian học tập. Đặc biệt, tôi xin cảm ơn cô PGS.TS. Mai Thanh Lan – người đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình giúp đỡ tôi trong thời gian làm bài giúp tôi hoàn thành tốt bài luận văn một cách khoa học. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo cũng như đội ngũ cán bộ công nhân viên Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã quan tâm và chỉ bảo tận tình, cung cấp số liệu phục vụ cho việc nghiên cứu luận văn. Do vấn đề nghiên cứu thì rất rộng mà thời gian nghiên cứu có hạn, bên cạnh đó kiến thức của bản thân còn hạn chế, kinh nghiệm thực tế chưa nhiều. Do vậy khó tránh khỏi những sai sót, khuyết điểm, tôi rất mong các thầy cô giáo góp ý để bài luận văn tốt nghiệp được hoàn thiện hơn. I MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... IV DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU ........................................................... V LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ............................................. 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................... 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 6 6. Những đóng góp mới của luận văn ......................................................... 7 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................... 7 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÃI NGỘ TÀI CHÍNH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP ................................... 8 1.1. Các khái niệm cơ bản ........................................................................... 8 1.1.1. Đãi ngộ nhân lực ................................................................................. 8 1.1.2. Đãi ngộ tài chính ............................................................................... 11 1.2. Nội dung đãi ngộ tài chính cho người lao động trong doanh nghiệp 12 1.2.1. Tiền lương ......................................................................................... 12 1.2.2. Tiền thưởng ....................................................................................... 21 1.2.3. Phụ cấp .............................................................................................. 23 1.2.4. Phúc lợi và các đãi ngộ tài chính khác ............................................... 24 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới đãi ngộ tài chính trong doanh nghiệp ..... 27 1.3.1. Các yếu tố bên ngoài ......................................................................... 27 1.3.2. Yếu tố bên trong doanh nghiệp .......................................................... 28 1.4. Các tiêu chí đánh giá đãi ngộ tài chính của doanh nghiệp ............... 31 II 1.5. Kinh nghiệm đãi ngộ tài chính của một số doanh nghiệp và bài học cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam .............................................................. 32 1.5.1. Kinh nghiệm ...................................................................................... 32 1.5.2. Bài học rút ra ..................................................................................... 35 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐÃI NGỘ TÀI CHÍNH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM ......................... 36 2.1. Khái quát về Tập đoàn Điện lực Việt Nam ....................................... 36 2.1.1. Sự ra đời và hình thành của Tập đoàn điện lực Việt Nam .................. 36 2.1.2. Thông tin chung về Tập đoàn điện lực Việt Nam ............................... 37 2.1.3. Nhiệm vụ, chức năng của EVN ......................................................... 38 2.1.4. Tổ chức bộ máy của EVN.................................................................. 39 2.1.5. Kết quả sản xuất kinh doanh và nguồn nhân lực của EVN ................. 41 2.2. Thực trạng đãi ngộ tài chính cho NLĐ tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam ............................................................................................................ 45 2.2.1. Thực trạng tiền lương tại EVN .......................................................... 45 2.2.2. Thực trạng tiền thưởng tại EVN ........................................................ 53 2.2.3. Thực trạng phụ cấp tại EVN .............................................................. 57 2.2.4. Thực trạng phúc lợi và các đãi ngộ tài chính khác ............................. 63 2.3. Các tiêu chí đánh giá chế độ đãi ngộ tài chính tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam .................................................................................................... 66 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến đãi ngộ tài chính cho người lao động tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam .................................................................... 70 2.4.1. Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp ................................................... 70 2.4.2. Các nhân tố bên trong doanh nghiệp ................................................... 72 2.5. Đánh giá chung về chế độ đãi ngộ tài chính cho người lao động tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam .................................................................... 79 2.5.1. Ưu điểm ........................................................................................................... 79 III 2.5.2. Nhược điểm ....................................................................................... 80 2.5.3. Nguyên nhân ..................................................................................... 82 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ĐÃI NGỘ TÀI CHÍNH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM ........................................................................................................... 83 3.1. Định hướng, mục tiêu phát triển của Tập đoàn Điện lực Việt Nam 83 3.1.1. Định hướng chung ............................................................................. 83 3.1.2. Mục tiêu phát triển của Tập đoàn Điện lực Việt Nam đến năm 2025 . 83 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện đãi ngộ tài chính cho người lao động tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam .................................................................... 85 3.2.1. Giải pháp về tiền lương ..................................................................... 85 3.2.2. Đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ làm công tác lao động tiền lương ........................................................................................... 91 3.2.3. Hoàn thiện công tác thống kê, kiểm tra kết quả thực hiện công việc .. 92 3.2.4. Giáo dục nâng cao ý thức trách nhiệm của người lao động. ............... 92 KẾT LUẬN ................................................................................................ 94 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................. 96 IV DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Chữ cái viết tắt, ký hiệu Cụm từ đầy đủ 1 DN Doanh nghiệp 2 ĐGTHCV Đánh giá thực hiện công việc 3 EVN Tập đoàn Điện lực Việt Nam 4 NLĐ Người lao động 5 NSDLĐ Người sử dụng lao động 6 NXB Nhà xuất bản 7 SXKD Sản xuất kinh doanh V DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Kết quả sản xuất kinh doanh của EVN giai đoạn 2016-2018 ....... 42 Bảng 2.2. Đặc điểm lao động tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam ................... 43 Bảng 2.3: Bảng tiêu chí xác định hệ số công việc ........................................ 46 Bảng 2.4: Tiền lương cơ sở EVN qua các năm (2016 – 2018) ..................... 48 Bảng 2.5: Đánh giá về việc nâng lương tại EVN ......................................... 52 Bảng 2.6: Quy định mức thưởng và đối tượng thưởng an toàn điện ............. 54 Bảng 2.7: Mức độ hài lòng của NLĐ về chỉ tiêu thưởng và mức thưởng của Tập đoàn ............................................................................................................. 56 Bảng 2.8. Bảng quy định mức phụ cấp chức vụ tại EVN năm 2018 ............. 58 Bảng 2.9. Bảng quy định mức phụ cấp độc hại, nguy hiểm tại EVN .......... 58 Bảng 2.10. Bảng quy định mức phụ cấp lưu động tại EVN ......................... 60 Bảng 2.11. Bảng đánh giá chế độ phụ cấp tại EVN ..................................... 62 Bảng 2.12. Bảng đánh giá của NLĐ về tỷ lệ các nội dung trong đãi ngộ tài chính tuân thủ đúng quy định của pháp luật................................................. 67 Bảng 2.13: Bảng đánh giá của NLĐ về tỷ lệ nội dung trong đãi ngộ tài chính đảm bảo tính công khai, minh bạch, dễ hiểu, dễ tính ................................... 69 Bảng 2.14 Bảng thông tin cán bộ đảm nhiệm công tác lao động tiền lương của EVN ............................................................................................................ 76 Bảng 2.15. Bảng phân công công việc trong bộ phận chuyên trách công tác lao động tiền lương ...................................................................................... 77 Sơ đồ 2.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức Tập đoàn Điện lực Việt Nam .................... 40 Sơ đồ 3.1: Kết cấu tiền lương theo phương pháp 3Ps .............................. 88 1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thế giới ngày càng hội nhập sâu rộng, các nước trên thế giới có thể tham gia vào các tổ chức khác nhau như WTO, tham gia đàm phán và ký kết các hàng loạt hiệp định thương mại tự do. Tham gia cộng động kinh tế khu vực là cơ hội mở ra cho phát triển thương mại và đầu tư nhưng cũng là thách thức cho các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Điều này có thể giúp cho một số quốc gia tiếp cận và nắm bắt được thời cơ cũng như phát huy tốt nguồn lực của mình sẽ trở nên phồn thịnh và phát triển. Tuy nhiên, cũng đặt nhiều quốc gia vào tình trạng tụt hậu và khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng, đối mặt nhiều thách thức. Do đó, vấn đề lớn đặt ra cho các quốc gia là làm thế nào để không bị tụt hậu, thích nghi được trong quá trình hội nhập? Để làm được điều này thì việc vô cùng quan trọng là làm thế nào để các DN của họ thích nghi được trong môi trường cạnh tranh gay gắt và hội nhập ngày càng sâu rộng. Khai thác tốt, sử dụng hiệu quả nguồn lực con người sẽ là một trong yếu tố quan trọng giúp DN đứng vững trong cạnh tranh và hội nhập. Do đó, một vấn đề lớn đặt ra cho các DN hiện nay là làm thế nào để để có thể khai thác tối đa hiệu quả nguồn nhân lực? Đãi ngộ nhân lực trong DN là cả một quá trình có tác động và ảnh hưởng to lớn đối với hiệu quả làm việc của mỗi cá nhân trong DN và mang yếu tố quyết định mục tiêu của DN có đạt được hay không. Với Việt Nam – một nước đang phát triển, thu nhập của NLĐ phần lớn chưa cao, đời sống của NLĐ còn ở mức trung bình, thấp thì đãi ngộ tài chính được xem là công cụ quan trọng kích thích tinh thần, là động cơ thúc đẩy nhân viên làm việc với hiệu quả cao. Tiền thưởng, tiền lương, cổ phần, phụ cấp, trợ cấp, phúc lợi,… là những công cụ quan trọng. Đãi ngộ tài chính