Nội dung

ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ---------------------------- ĐÀO NGUYÊN HÒA GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THU HÚT ĐẦU TƯ FDI VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG - 2018 ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ĐÀO NGUYÊN HÒA GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THU HÚT ĐẦU TƯ FDI VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP HẢI PHÒNG Ngành : Quản trị kinh doanh Mã số : 1618210001 Người hướng dẫn khoa học : GS.TS. Nguyễn Văn Song HẢI PHÒNG – 2018 LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện khoá luận tốt nghiệp vừa qua, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các cá nhân, đơn vị để tôi hoàn thành khoá luận tốt nghiệp này. Trước tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường cùng các thầy, cô giáo khoa Quản trị kinh doanh trường Đại học dân lập Hải Phòng đã giảng dạy và hướng dẫn kiến thức cùng điều kiện giúp đỡ để tôi hoàn thành đợt thực tập tốt nghiệp. Đặc biệt, tôi bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo GS.TS Nguyễn Văn Song - Ủy viên hội đồng chức danh giáo sư ngành kinh tế Việt Nam - Học viện nông nghiệp Việt Nam – giảng viên hướng dẫn trực tiếp, đã dành thời gian hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho tôi hoàn thành tốt khoá luận tốt nghiệp này. Tôi xin trân trọng cảm ơn các quý cơ quan: Ban Quản lý các Khu công nghiệp, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thống kê cùng các doanh nghiệp tại các KCN Hải Phòng trong thời gian tôi về thực tập đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi tiếp cận và thu thập thông tin cần thiết cho đề tài. Cuối cùng, xin cảm ơn gia đình, bạn bè đã động viên và giúp đỡ tôi rất nhiều về tinh thần, vật chất trong suốt quá trình thực hiện khoá luận tốt nghiệp. Tuy nhiên, dù có nhiều nỗ lực, song trình độ và thời gian có hạn nên khoá luận này còn nhiều thiếu sót, hạn chế.Vì vậy, kính mong nhận được sự thông cảm, đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo cùng các bạn sinh viên. Xin chân thành cảm ơn! Hải Phòng, ngày … tháng … năm 2018 Sinh viên thực hiện Đào Nguyên Hòa i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cảm đoan đây là bản khoá luận tốt nghiệp của cá nhân, tất cả các số liệu và kết quả nhận xét trong báo cáo này là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ trong việc hoàn thành báo cáo thực tập đều đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong khóa luận đều đã được chỉ rõ nguồn gốc. Hải Phòng, ngày … tháng… năm 2018 Sinh viên thực hiện Đào Nguyên Hòa ii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. i LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................................... vi DANH MỤC BIỂU ĐỒ ............................................................................................ vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... viii PHẦN I. MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1 1.1.Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................... 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................. 3 1.2.1 Mục tiêu chung .................................................................................................. 3 1.2.2 Mục tiêu cụ thể .................................................................................................. 3 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 3 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................ 3 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 3 PHẦN II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ........................................................... 4 2.1. Cơ sở lý luận của đề tài ........................................................................................ 4 2.1.1. Các lý luận cơ bản về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ..................................... 4 2.1.1.1. Khái niệm về đầu tư trực tiếp nước ngoài ........................................................ 4 2.1.1.2. Khái niệm về vốn FDI .................................................................................... 5 2.1.1.3. Đặc điểm của FDI........................................................................................... 6 2.1.1.4. Các hình thức của đầu tư trực tiếp nước ngoài ................................................. 7 2.1.1.5. Vai trò của FDI đối với sự tăng trưởng kinh tế của Việt Nam ......................... 12 2.1.1.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút FDI ........................................................ 16 2.1.1.7. Lợi thế của Việt Nam trong thu hút đầu tư FDI .............................................. 18 2.1.1.8. Nội dung thu hút đầu tư FDI ......................................................................... 20 2.1.1.9. Chính sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam ........................ 20 2.1.2. Cơ sở lý luận về khu công nghiệp .................................................................... 22 2.1.2.1. Khái niệm khu công nghiệp .......................................................................... 22 2.1.2.2. Vai trò của các khu công nghiệp.................................................................... 22 2.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài ................................................................................... 27 2.2.1. Tình hình thu hút vốn đầu tư FDI vào Việt Nam những năm qua....................... 27 iii 2.2.2. Kinh nghiệm thu hút FDI ở một số tỉnh, thành phố ........................................... 33 2.2.2.1 Kinh nghiệm của thành phố Hồ Chí Minh ...................................................... 33 2.2.2.2. Kinh nghiệm của thành phố Đà Nẵng trong thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ........................................................................................................................ 36 2.2.2.3. Kinh nghiệm thu hút đầu tư nước ngoài của Bình Dương ............................... 38 2.2.3. Bài học kinh nghiệm từ tổng quan .................................................................... 41 2.2.3.1. Bài học chung cho Việt Nam về vấn đề thu hút đầu tư FDI ............................ 41 2.1.3.2. Bài học kinh nghiệm trong việc thu hút đầu tư FDI đối với thành phố Hải Phòng43 PHẦN III. ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.............. 45 3.1. Đặc điểm của địa bàn nghiên cứu........................................................................ 45 3.1.1 Vị trí địa lý....................................................................................................... 45 3.1.2. Địa hình, thổ nhưỡng ....................................................................................... 45 3.1.3. Khí hậu ........................................................................................................... 46 3.1.4. Điều kiện kinh tế - xã hội................................................................................. 47 3.1.4.1. Đất đai ......................................................................................................... 47 3.1.4.2. Dân số- lao động .......................................................................................... 50 3.2. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 51 3.2.1. Chọn điểm nghiên cứu ..................................................................................... 51 3.2.2. Nguồn số liệu .................................................................................................. 51 PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ......................................... 54 4.1 Thực trạng thu hút đầu tư FDI vào các khu công nghiệp Hải Phòng ................. 54 4.1.1. Xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI) của Thành phố Hải Phòng những năm qua ........................................................................................................................... 54 4.1.2. Địa điểm, diện tích sử dụng và tỷ lệ lấp đầy tại các khu công nghiệp Hải Phòng đang hoạt động ......................................................................................................... 57 4.1.3.Vị trí và ngành nghề đầu tư tại các KCN Hải Phòng .......................................... 59 4.1.4. Cơ sở hạ tầng tại các Khu công nghiệp Hải Phòng ............................................ 63 4.1.5. Chi phí dịch vụ và giá thuê nhà xưởng tại các KCN Hải Phòng ......................... 69 4.1.6. Phân tích SWOT tại các KCN Hải Phòng về thu hút đầu tư............................... 71 4.1.7. Chính sách ưu đãi đầu tư trong các KCN Hải Phòng ......................................... 73 4.1.8. Chính sách thu hút, xúc tiến đầu tư tại các khu công nghiệp Hải Phòng ............. 75 4.1.9. Chất lượng nguồn nhân lực thành phố Hải Phòng ............................................. 77 iv 4.2. Đánh giá chung về khả năng thu hút đầu tư FDI tại các khu công nghiệp Hải Phòng80 4.2.1. Đánh giá chung về cơ sở hạ tầng tại các Khu công nghiệp Hải Phòng ............... 80 4.2.2. Đánh giá về việc thực hiện chính sách đầu tư tại các KCN Hải Phòng ............... 82 4.2.3. Đánh giá của cơ quan ban ngành và Ban quản lý khu kinh tế về chính sách thu hút FDI vào các KCN Hải Phòng .................................................................................... 83 4.2.4. Đánh giá về chất lượng ngồn nhân lực tại các KCN Hải Phòng ......................... 84 4.2.5. Đánh giá về chi phí hoạt động tại các KCN Hải Phòng ..................................... 85 4.2.6. Đánh giá của các doanh nghiệp trong việc chọn KCN Hải Phòng làm nơi đầu tư 86 4.2.6.1.Đánh giá các yếu tố quyết định chọn KCN Hải Phòng làm nơi đầu tư.............. 86 4.2.6.2. Những khó khăn khi đầu tư vào các KCN Hải Phòng ..................................... 87 4.3. Kết quả thu hút FDI các năm qua ........................................................................ 88 4.3.1. Về số lượng và quy mô dự án .......................................................................... 88 4.3.2. Về doanh thu của các doanh nghiệp FDI trong khu công nghiệp ....................... 90 4.3.3. Về giá trị sản xuất công nghiệp và kim ngạch xuất khẩu ................................... 90 4.3.4. Về lao động ..................................................................................................... 91 4.3.5. Về công nghệ .................................................................................................. 91 4.4. Định hướng và giải pháp .................................................................................... 92 4.4.1 Định hướng ...................................................................................................... 92 4.4.2. Giải pháp thu hút đầu tư FDI vào các KCN thành phố Hải Phòng ..................... 93 4.4.2.1. Giải pháp đầu tư cơ sở hạ tầng ...................................................................... 94 4.4.2.2. Giải pháp quy hoạch, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng ...................... 96 4.4.2.3. Giải pháp thu hút đầu tư có chọn lọc ............................................................. 97 4.4.2.4. Giải pháp nâng cao công tác bảo vệ môi trường ............................................. 97 4.4.2.5. Giải pháp cải cách thủ tục hành chính............................................................ 98 4.4.2.6. Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực .............................................100 4.4.2.7. Giải pháp tăng cường xúc tiến đầu tư ...........................................................101 PHẦN V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................103 5.1. Kết luận ............................................................................................................103 5.2. Kiến Nghị .........................................................................................................105 5.2.1. Kiến nghị đối với nhà nước .............................................................................105 5.2.2 Kiến nghị đối với thành phố.............................................................................106 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................108 v DANH MỤC CÁC BẢNG Biểu đồ 1: Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam giai đoạn 2006 – 2016.............. 29 Biểu đồ 2: FDI vào Việt Nam được cấp giấy phép phân theo đối tác đầu tư chủ yếu (lũy kế các dự án còn hiệu lực đên ngày 31/12/2016) ........................................................ 31 Bảng 1. FDI được cấp phép theo ngành kinh tế giai đoạn 1988-2016 .......................... 32 Bảng 2. Tổng hợp kết quả chỉ số CPI năm 2013-2017 ................................................ 54 Biểu đồ 3. Chỉ số năng lực canh tranh cấp tỉnh năm 2017 ........................................... 55 Bảng 3. Kết quả chỉ số PCI của Hải Phòng từ năm 2013- 2017 ................................... 56 Bảng 4. Tỷ lệ lấp đầy các khu công nghiệp thành phố Hải Phòng ............................... 57 Bảng 5. Phân chia ngành nghề đầu tư theo vị trí ......................................................... 59 Bảng 6. Cơ sở hạ tầng tại các khu công nghiệp Hải Phòng ......................................... 63 Bảng 7. Chi phí dịch vụ và giá thuê nhà xưởng tại các khu công nghiệp Hải Phòng..... 69 Bảng 8. SWOT tại các KCN Hải Phòng ..................................................................... 71 Bảng 9. Đánh giá cơ sơ hạ tầng tại các Khu công nghiệp Hải Phòng ........................... 80 Bảng 10. Đánh giá việc thực hiện chính sách đầu tư tại các KCN Hải Phòng .............. 82 Biểu đồ 4: Đánh giá về chất lượng nguồn nhân lực tại các KCN Hải Phòng ................ 84 Bảng 11. Đánh giá về chi phí hoạt động tại các KCN Hải Phòng ................................ 85 Bảng 12. Đánh giá các yếu tố để lựa chọn đầu tư FDI ................................................ 86 Bảng 13. Những khó khăn khi đầu tư vào các KCN Hải Phòng .................................. 87 Biểu đồ 5: Doanh thu FDI trong các KCN, KKT và của cả Hải Phòng ........................ 90 Bảng 14. Ý kiến của DN FDI về một số giải pháp trong việc thu hút đầu tư FDI vào các KCN Hải Phòng........................................................................................................ 94 vi DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 1: Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam giai đoạn 2006 – 2016.............. 29 Biểu đồ 2: FDI vào Việt Nam được cấp giấy phép phân theo đối tác đầu tư chủ yếu (lũy kế các dự án còn hiệu lực đên ngày 31/12/2016) ........................................................ 31 Bảng 2. Tổng hợp kết quả chỉ số CPI năm 2013-2017 ................................................ 54 Biểu đồ 3. Chỉ số năng lực canh tranh cấp tỉnh năm 2017 ........................................... 55 Biểu đồ 4: Đánh giá về chất lượng nguồn nhân lực tại các KCN Hải Phòng ................ 84 Biểu đồ 5: Doanh thu FDI trong các KCN, KKT và của cả Hải Phòng ........................ 90 vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa tiếng Việt CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa DN Doanh nghiệp DNLD Doanh nghiệp liên doanh ĐTNN Đầu tư nước ngoài FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài FTA IMF KCN Hiệp định thương mại tự do Quỹ tiền tệ quốc tế Khu công nghiệp KCX KHĐT OECD PCI Khu chế xuất Kế hoạch và đầu tư Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế Chỉ số năng lực cạnh tranh SXKD Sản xuất kinh doanh TTHC Thủ tục hành chính UBND Ủy ban nhân dân WTO Tổ chức Thương mại thế giới viii