Luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục: Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.pdf (luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN VĂN CƢỜNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TAM NÔNG, TỈNH PHÚ THỌ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2017 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN VĂN CƢỜNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TAM NÔNG, TỈNH PHÚ THỌ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60 14 01 14 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phạm Thị Thanh Hải HÀ NỘI – 2017 LỜI CẢM ƠN Với những tình cảm chân thành và tấm lòng biết ơn sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn: Tiến sĩ Phạm Thị Thanh Hải người hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ, chỉ đạo, hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn; Trường Đại học Giáo dục; quý thầy giáo, cô giáo đã giảng dạy, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu; Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ; Lãnh đạo UBND huyện Tam Nông; Lãnh đạo, chuyên viên Phòng Nôị vụ, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tam Nông; Các trường tiểu học trên địa bàn huyện Tam Nông; quý thầy giáo, cô giáo Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, giáo viên các trường tiểu học trên địa bàn huyện Tam Nông đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ, hỗ trợ, cung cấp số liệu trong quá trình tôi thực hiện luận văn này; Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã quan tâm, động viên, giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Hà Nội, ngày 16 tháng 01 năm 2017 Tác giả luận văn Nguyễn Văn Cƣờng i DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ đầy đủ 1. CB, GV, NV Cán bộ, giáo viên, nhân viên 2. CBQL Cán bộ quản lý 3. CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 4. ĐHQG Đại học Quốc gia 5. GDTH Giáo dục tiểu học 6. GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo 7. HĐND Hội đồng nhân dân 8. HS Học sinh 9. Nxb Nhà xuất bản 10. THCS Trung học cơ sở 11. THPT Trung học phổ thông 12. UBND Ủy ban nhân dân 13. XHCN Xã hội chủ nghĩa 14. XMC Xóa mù chữ ii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................... ii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ................................................................... vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ..................................................................... ix MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TIỂU HỌC................................................................. 7 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu về phát triển đội ngũ CBQL trƣờng tiểu học ................................................................................................................. 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản.................................................................... 12 1.2.1. Phát triển ....................................................................................... 12 1.2.2. Đội ngũ .......................................................................................... 14 1.2.3. Cán bộ quản lý .............................................................................. 15 1.2.4. Đội ngũ cán bộ quản lý ................................................................. 17 1.2.5. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trƣờng ........................................... 18 1.2.6. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ...................................................................................... 22 1.3. Một số vấn đề chung về trƣờng tiểu học .......................................... 28 1.3.1. Vị trí của trƣờng tiểu học .............................................................. 28 1.3.2. Mục tiêu giáo dục tiểu học ............................................................ 28 1.3.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của trƣờng tiểu học .................................... 29 1.4. Nội dung phát triển đội ngũ CBQL trƣờng tiểu học ...................... 29 1.4.1. Quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL trƣờng tiểu học .................. 29 1.4.2. Bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm và luân chuyển cán bộ quản lí trƣờng tiểu học ........................................................................................ 30 1.4.3. Đánh giá, xếp loại cán bộ quản lí trƣờng tiểu học ........................ 31 1.4.4. Đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ quản lí trƣờng tiểu học ...................... 32 iii 1.4.5. Thực hiện chế độ chính sách, tạo môi trƣờng phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trƣờng tiểu học ....................................................................... 32 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng tiểu học .......................................................................................... 35 1.5.1. Quan điểm của Đảng, Nhà nƣớc về phát triển đội ngũ CBQL giáo dục................................................................................................... 35 1.5.2. Yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo và triển khai chƣơng trình sách giáo khoa sau 2015 ............................................ 36 1.5.3. Chính sách phân cấp quản lý giáo dục .......................................... 37 Kết luận chƣơng 1 ……………… ………………………………… 37 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TAM NÔNG, TỈNH PHÚ THỌ ......................................................................................................................... 40 2.1. Khái quát chung về huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ ..................... 40 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ .. 40 2.1.2. Khái quát về giáo dục huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ ............... 42 2.1.3. Định hƣớng phát triển giáo dục tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ ........................................................................................................... 43 2.2. Thông tin chung về khảo sát ............................................................. 45 2.2.1. Mục đích khảo sát ......................................................................... 45 2.2.2. Nội dung khảo sát.......................................................................... 46 2.2.3. Đối tƣợng khảo sát ....................................................................... 46 2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát ................................................................... 46 2.2.5. Thời gian thực hiện ....................................................................... 47 2.3. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý các trƣờng tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ ................................................................................... 47 2.3.1. Số lƣợng cán bộ quản lý................................................................ 47 2.3.2. Trình độ cán bộ quản lý ................................................................ 48 2.3.3. Cơ cấu giới, độ tuổi và thâm niên quản lý cán bộ quản lý............ 49 iv 2.3.4. Chất lƣợng đội ngũ cán bộ quản lý các trƣờng tiểu học huyện Tam Nông ........................................................................................................ 50 2.3.5. Đánh giá chung về đội ngũ CBQL các trƣờng tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ ................................................................................. 64 2.4. Thực trạng về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trƣờng tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ ....................................................... 65 2.4.1. Quy hoạch đội ngũ CBQL trƣờng tiểu học ................................... 68 2.4.2. Bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm và luân chuyển CBQL trƣờng tiểu học .................................................................................................... 69 2.4.3. Đánh giá, xếp loại CBQL trƣờng tiểu học .................................... 70 2.4.4. Đào tạo, bồi dƣỡng CBQL trƣờng tiểu học .................................. 70 2.4.5. Thực hiện chế độ chính sách, tạo môi trƣờng phát triển đội ngũ CBQL trƣờng tiểu học............................................................................. 71 2.5. Đánh giá chung về phát triển đội ngũ CBQL ở các trƣờng tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ .............................................................. 72 2.5.1. Điểm mạnh .................................................................................... 72 2.5.2. Điểm tồn tại ................................................................................... 73 2.5.3. Nguyên nhân tồn tại ...................................................................... 74 Kết luận chƣơng 2 ................................................................................. 76 CHƢƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TAM NÔNG TỈNH PHÚ THỌ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .................................. 77 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng tiểu học ...................................................................................... 77 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện ............................................... 77 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo sự phát triển ................................................. 77 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính lịch sử cụ thể, thiết thực và khả thi ...... 78 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ................................................ 78 v 3.2. Một số biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục .... 78 3.2.1. Xây dựng quy hoạch đội ngũ CBQL ở các trƣờng tiểu học ......... 78 3.2.2. Chỉ đạo thực hiện tốt tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL trƣờng tiểu học. .......................................... 81 3.2.3. Đổi mới đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ CBQL trƣờng tiểu học ........ 86 3.2.4. Đổi mới nội dung, hình thức thanh tra, kiểm tra, đánh giá đội ngũ CBQL trƣờng tiểu học............................................................................. 91 3.2.5. Hoàn thiện chính sách, chế độ đãi ngộ, khen thƣởng, kỷ luật phù hợp với thực tiễn địa phƣơng nhằm hỗ trợ, khuyến khích, động viên CBQL ...................................................................................................... 96 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ....................................................... 98 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất. ................................................................................................................... 100 3.4.1. Tính cần thiết............................................................................... 101 3.4.2. Tính khả thi ................................................................................. 102 3.4.3. Mối tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất. ......................................................................................... 103 Kết luận chƣơng 3 ................................................................................... 105 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ....................................................................... 106 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 108 PHỤ LỤC vi DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Bảng thống kê quy mô trƣờng, lớp, học sinh tiểu học ................... 45 Bảng 2.2. Bảng thống kê số lƣợng đội ngũ CBQL trƣờng tiểu học ............... 47 Bảng 2.3. Thống kê trình độ chuyên môn, trình độ chính trị, trình độ quản lí của CBQL trƣờng tiểu học .............................................................................. 48 Bảng 2.4. Thống kê cơ cấu giới, độ tuổi, thâm niên quản lí của CBQL trƣờng tiểu học ............................................................................................................ 49 Bảng 2.5. Thống kê số liệu khảo sát phẩm chất chính trị của CBQL trƣờng tiểu học ............................................................................................................ 51 Bảng 2.6. Thống kê số liệu khảo sát đạo đức nghề nghiệp của CBQL trƣờng tiểu học ............................................................................................................ 52 Bảng 2.7. Thống kê số liệu khảo sát lối sống, tác phong; giao tiếp ứng xử của CBQL trƣờng tiểu học ..................................................................................... 53 Bảng 2.8. Thống kê số liệu khảo sát học tập, bồi dƣỡng của CBQL trƣờng tiểu học ................................................................................................................... 54 Bảng 2.9. Thống kê số liệu khảo sát trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sƣ phạm của CBQL trƣờng tiểu học .............................................................................. 55 Bảng 2.10. Thống kê số liệu khảo sát hiểu biết nghiệp vụ quản lý, Xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch phát triển nhà trƣờng của CBQL trƣờng tiểu học ................................................................................................ 56 Bảng 2.11. Thống kê số liệu khảo sát Quản lý tổ chức bộ máy, cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trƣờng; Quản lý học sinh; Quản lý hoạt động dạy học và giáo dục của CBQL trƣờng tiểu học ............................................................... 57 Bảng 2.12. Thống kê số liệu khảo sát quản lý tài chính, tài sản nhà trƣờng; Quản lý hành chính và hệ thống thông tin của CBQL trƣờng tiểu học ......................... 60 Bảng 2.13. Thống kê số liệu khảo sát Tổ chức kiểm tra, kiểm định chất lƣợng giáo dục; Thực hiện dân chủ trong hoạt động của nhà trƣờng của CBQL trƣờng tiểu học ................................................................................................ 62 vii Bảng 2.14. Thống kê số liệu khảo sát tổ chức phối hợp với gia đình học sinh; Phối hợp giữa nhà trƣờng và địa phƣơng của CBQL trƣờng tiểu học ............... 63 Bảng 2.15. Thống kê số liệu khảo sát thực trạng về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ ............................... 66 Bảng 2.16. Thống kê số liệu khảo sát thực trạng về công tác quy hoạch CBQL trƣờng tiểu học. ............................................................................................... 68 Bảng 2.17. Thống kê số liệu khảo sát thực trạng về công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm, luân chuyển CBQL trƣờng tiểu học. ......................... 69 Bảng 2.18. Thống kê số liệu khảo sát thực trạng về công tác đào tạo, bồi dƣỡng CBQL trƣờng tiểu học. ........................................................................ 70 Bảng 2.19. Thống kê số liệu khảo sát thực trạng về thực hiện chế độ chính sách, tạo môi trƣờng phát triển CBQL trƣờng tiểu học. ................................. 71 Bảng 3.1. Đánh giá tính cần thiết của các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ .................................... 101 Bảng 3.2. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng tiểu học huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ .................................... 102 Bảng 3.3. Mối tƣơng quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất .................................................................................................. 103 viii