Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Kiểm soát thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội.pdf (luận văn thạc sĩ)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ------------/------------ BỘ NỘI VỤ ----/---- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ TRUNG KIỂM SOÁT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN BẮC TỪ LIÊM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ------------/------------ BỘ NỘI VỤ ----/---- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ TRUNG KIỂM SOÁT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN BẮC TỪ LIÊM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8.34.04.03 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS VŨ. TRỌNG HÁCH HÀ NỘI - NĂM 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Các số liệu, thông tin được trình bày trong luận văn là kết quả thu được từ quá trình nghiên cứu và tìm hiểu thực tế của bản thân. Hà Nội, tháng 11 năm 2018 Tác giả luận văn Lê Trung i LỜI CẢM ƠN Đề hoàn thành luận văn thạc sĩ Quản lý công “Kiểm soát thủ tục hành chính tại UBND quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội”, tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới: - Lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia, Khoa Sau đại học, Khoa Văn bản và Công nghệ hành chính cùng các đơn vị khác trong Học viện Hành chính Quốc gia đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn. - PGS.TS. Vũ Trọng Hách đã hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và trách nhiệm trong suốt quá trình nghiên cứu luận văn. - Các quý thầy, cô, các đồng nghiệp đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu trong suốt quá trình tác giả nghiên cứu và hoàn thành luận văn. - UBND quận Bắc Từ Liêm, UBND các phường trên địa bàn quận đã giúp đỡ tác giả trong quá trình tiếp cận và thu thập tài liệu cũng như quá trình khảo sát thực tiễn. Trân trọng cảm ơn. Hà Nội, tháng 11 năm 2018 TÁC GIẢ Lê Trung ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Cụm từ đầy đủ 1 TTHC Thủ tục hành chính 2 HĐND Hội Đồng Nhân Dân 3 UBND Ủy Ban Nhân Dân 4 CBCC Cán bộ, công chức 5 CCHC Cải cách hành chính 6 CNTT Công nghệ thông tin 7 HCNN Hành chính nhà nước 8 VBQPPL Văn bản quy phạm pháp luật 9 LĐTBXH Lao động thương binh xã hội 10 PAKN Phản ánh kiến nghị 11 VHXH Văn hóa xã hội iii DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Bảng về mối liên hệ giữa cải cái TTHC và kiểm soát TTHC ................. 18 Bảng 2.1: Thủ tục hành chính thực hiện tại quận Bắc Từ Liêm .............................. 57 Bảng 2.2 : Thủ tục hành chính thực hiện tại UBND các phường trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm ......................................................................................................... 58 Bảng 2.3: Kết quả rà soát thủ tục hành chính thực hiện tại quận Bắc Từ Liêm ....... 59 Bảng 2.4: Kết qủa rà soát thủ tục hành chính thực hiện tại UBND các phường trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm ..................................................................................... 60 Bảng 2.5: Truyền thông hỗ trợ hoạt động kiểm soát thủ tục hành chính năm 2015...... 62 iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. I MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. Lý do lựa chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu các vấn đề liên quan đến đề tài .......................................... 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 4 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .................................................... 5 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ............................................................ 5 7. Kết cấu đề tài ....................................................................................................... 5 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH ...... 7 1.1. Những vấn đề chung về thủ tục hành chính .................................................. 7 1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính ..................................................................... 7 1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính .............................................................. 10 1.1.3. Nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính .................................................. 14 1.1.4. Vai trò của thủ tục hành chính .................................................................. 15 1.1.5. Mối quan hệ giữa kiểm soát thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính .................................................................................................................. 17 1.2. Những vấn đề chung về kiểm soát thủ tục hành chính ............................... 18 1.2.1. Khái niệm kiểm soát thủ tục hành chính ................................................... 18 1.2.2.Vị trí, vai trò kiểm soát thủ tục hành chính ................................................ 19 1.2.3. Mục đích, nguyên tắc kiểm soát thủ tục hành chính .................................. 21 1.2.4. Hệ thống cơ quan kiểm soát thủ tục hành chính ........................................ 23 1.3. Nội dung, chủ thể, các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm soát thủ tục hành chính .........................................................................................................25 1.3.1. Nội dung kiểm soát thủ tục hành chính ..................................................... 25 1.3.2. Chủ thể kiểm soát thủ tục hành chính ....................................................... 32 1.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm soát thủ tục hành chính........................... 33 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ......................................................................................... 41 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN BẮC TỪ LIÊM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .. 42 2.1. Tổng quan về UBND quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội ..................... 42 2.1.1. Vị trí, chức năng ...................................................................................... 42 2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy ............................................................................. 44 2.2. Thực trạng việc kiểm soát thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội ......................................................................... 47 2.2.1. Công tác chỉ đạo điều hành ...................................................................... 47 2.2.2. Việc công khai thủ tục hành chính ............................................................ 51 2.2.3. Kiểm tra việc thực hiện giải quyết thủ tục hành chính............................... 53 2.2.4. Tiếp nhận phản ánh kiến nghị ................................................................... 55 2.2.5. Rà soát thủ tục hành chính ....................................................................... 57 v 2.2.6. Hoạt động của truyền thông hỗ trợ hoạt động kiểm soát thủ tục hành chính ..... 62 2.2.7. Thực hiện chế độ báo cáo ......................................................................... 67 2.2.8. Nghiên cứu, đề xuất sáng kiến cải cách thủ tục hành chính ...................... 67 2.3. Đánh giá chung về kiểm soát thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội ......................................................................... 68 2.3.1. Những kết quả đạt được về kiểm soát thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội ......................................................... 68 2.3.2. Những bất cập, hạn chế trong công tác kiểm soát thủ tục hành chính tại UBND quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội ..................................................... 70 2.3.3. Nguyên nhân của những bất cập, hạn chế trong công tác kiểm soát thủ tục hành chính tại UBND quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội ............................. 73 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ......................................................................................... 75 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO KIỂM SOÁT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN BẮC TỪ LIÊM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ....................................................................................... 76 3.1. Phương hướng thực hiện công tác kiểm soát thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội ............................................... 76 3.2. Giải pháp nâng cao công tác kiểm soát thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội ........................................................ 77 3.2.1. Giải pháp tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện công tác kiểm soát thủ tục hành chính ................................................ 77 3.2.2. Giải pháp về tổ chức thực hiện, tăng cường vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu ............................................................................................................ 78 3.2.3. Giải pháp về nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện công tác kiểm soát thủ tục hành chính ........................................................................ 80 3.2.4. Giải pháp về chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ cán bộ công chức thực hiện công tác kiểm soát thủ tục hành chính ........................................................ 81 3.2.5. Giải pháp về ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát thủ tục hành chính .................................................................................................................. 82 3.2.6. Kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện kiểm soát thủ tục hành chính ........ 82 3.3. Kiến nghị, đề xuất ......................................................................................... 83 3.3.1. Đối với Trung ương ................................................................................. 83 3.3.2. Đối với chính quyền địa phương ............................................................... 84 3.3.3. Đối với đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện kiểm soát thủ tục hành chính tại địa phương .................................................................................................... 85 TIểU KếT CHƯƠNG 3 ......................................................................................... 88 KẾT LUẬN .......................................................................................................... 89 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 91 vi MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài Dưới góc độ quản lý nhà nước nói chung, thủ tục hành chính là công cụ, phương tiện quan trọng để các cơ quan hành chính thực hiện việc quản lý đối với từng ngành, lĩnh vực cụ thể. Còn dưới góc độ xã hội, thủ tục hành chính là cầu nối để chuyển tải nhiều quy định cụ thể về chính sách của Nhà nước vào cuộc sống, đảm bảo cho người dân, tổ chức tiếp cận và thực hiện chính sách, trong đó cơ bản và chủ yếu là các quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của công dân, tổ chức. Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của thủ tục hành chính, trong quá trình tiến hành công cuộc đổi mới đất nước, Đảng ta luôn xác định cải cách thủ tục hành chính là một trong những nội dung trọng yếu của cải cách thể chế, là biện pháp quan trọng phòng, chống tham nhũng, xây dựng một nền hành chính hiện đại, là biện pháp quan trọng bảo đảm sự thành công của đường lối đổi mới. Từ năm 1994 đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều nỗ lực chỉ đạo trong cải cách thủ tục hành chính, qua đó từng bước nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy kinh tế phát triển. Đặc biệt việc triển khai thành công Ðề án đơn giản hóa thủ tục hành chính trên các lĩnh vực quản lý nhà nước giai đoạn 2007 – 2010 (gọi tắt là Ðề án 30) bước đầu đã đặt nền móng cho sự thống nhất, đồng bộ, đơn giản, công khai, minh bạch của thủ tục hành chính; tạo sự thuận lợi cho cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp trong tiếp cận và thực hiện thủ tục hành chính; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, từng bước nâng cao tính chuyên nghiệp của bộ máy hành chính và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; góp phần phòng chống tham nhũng, lãng phí; tạo điều kiện cho nhân dân giám sát việc thực hiện thủ tục hành chính tại các cơ quan hành chính các cấp; tăng cường nhận thức, tham gia tích cực của công dân, doang nghiệp vào công cuộc cải cách. Bên cạnh những kết quả đạt được, qua triển khai Đề án 30, chúng ta cũng nhận diện được những khiếm khuyết, bất cập của thủ tục hành chính hiện hành, đặc biệt là quá trình tổ chức thực hiện. Thực hiện Chủ trương cải cách thủ tục hành chính của Chính phủ Ngay từ khi được thành lập ngày 01 tháng 04 năm 2014, được sự quan tâm, chỉ đạo của thành phố Hà Nội, Sở Tư pháp, sự chỉ đạo trực tiếp của quận ủy, Hội đồng nhân dân-Ủy ban nhân dân quận, sự phối hợp chặt chẽ của các phòng, ngành của quận, 1 ủy ban nhân dân các phường thuộc quận, nên công tác kiểm soát thủ tục hành chính trên địa bàn quận đã được triển khai tập trung, nghiêm túc, đã thực hiện đầy đủ các nội dung của kiểm soát thủ tục hành chính theo phạm vi thẩm quyền, trong đó tập trung vào kiểm soát các quy định thủ tục hành chính và kiểm soát việc thực hiện thủ tục hành chính bao gồm các hoạt động cụ thể như: rà soát, công bố, công khai thủ tục hành chính; tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về quy định hành chính của cá nhân, tổ chức; thực hiện báo cáo về tình hình, kết quả thực hiện kiểm soát thủ thục hành chính. Qua gần 04 năm thực hiện, công tác kiểm soát thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội đã thu được những kết quả bước đầu đáng khích lệ như việc công khai đầy đủ các thủ tục hành chính, quy trình tiếp nhận, giải quyết thủ thục hành chính, việc công bố, công khai, tiếp nhận xử lý phản ánh kiến nghị về quy định hành chính, việc báo cáo kết quả thực hiện công tác kiểm soát thủ thục hành chính... Tuy nhiên trong quá trình thực hiện công tác kiểm soát thủ tục hành chính của Quận vẫn còn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Việc kiểm soát thủ thục hành chính còn trên phương diện nguyên tắc, chủ yếu đánh giá kết quả dựa vào báo cáo của đơn vị, chưa có một quy trình kiểm tra, kiểm soát khuôn mẫu chuẩn, việc kiểm soát vẫn còn mang tính chiếu lệ, chưa mang tính khoa học. Vì vậy, học viên đã chọn đề tài“Kiểm soát thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu các vấn đề liên quan đến đề tài Hiện nay, nghiên cứu về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính đã có rất nhiều công trình bàn đến một cách sâu sắc thấu đáo cả về lý luận và thực tiễn. Tuy nhiên việc nghiên cứu kiểm soát thủ tục hành chính ở Việt Nam hiện nay vẫn còn là chủ đề khá mới mẻ. Có thể kể đến một số công trình nghiên cứu sau đây: Lê Thị Thu Hoàn (2012), “Cải cách thủ tục hành chính tại Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ”, luận văn Thạc sỹ Quản lý hành chính công Học viện Hành chính; Đào Thị Oanh (2011), “Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân Quân Thanh Xuân”, luận văn Thạc sỹ Quản lý hành chính công Học viện Hành chính; 2