Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Tiền Giang.pdf (luận văn thạc sĩ)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ THU HIỀN HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TIỀN GIANG Chuyên ngành: Kế toán Mã số: 60340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC PGS,TS. MAI THỊ HOÀNG MINH TP. Hồ Chí Minh - Năm 2014 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dƣới sự hƣớng dẫn của ngƣời hƣớng dẫn khoa học. Những thông tin và nội dung trong đề tài này dựa trên nghiên cứu thực tế và hoàn toàn đúng với nguồn trích dẫn. TP. Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 11 năm 2014 Tác giả Trần Thị Thu Hiền MỤC LỤC NỘI DUNG Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt Danh mục bảng, biểu PHẦN MỞ ĐẦU ...................................................................................................................................... 1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NÔNG NGHIỆP ................................................................................................................................................... 7 1.1 Vai trò của nông nghiệp trong nền kinh tế ................................................................................7 1.2 Mối quan hệ giữa đặc điểm sản xuất kinh doanh trong nông nghiệp với công tác kế toán.......9 1.2.1 Hoạt động sản xuất gắn liền với đất đai ..........................................................................10 1.2.2 Đối tƣợng sản xuất là những cơ thể sống ........................................................................10 1.2.3 Những tƣ liệu sản xuất cần thiết cho sản xuất nông nghiệp có khả năng tái sản xuất tự nhiên .........................................................................................................................................11 1.2.4 Sản xuất nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên .......................................12 1.2.5 Đặc điểm tổ chức sản xuất ..............................................................................................12 Những vấn đề chung về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp ...................................13 1.3 1.3.1 Ý nghĩa và nhiệm vụ của tổ chức công tác kế toán .........................................................13 1.3.2 Nội dung cơ bản của tổ chức công tác kế toán ................................................................14 1.3.2.1 Tổ chức bộ máy kế toán ..................................................................................................14 1.3.2.2 Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán và luân chuyển chứng từ khoa học và hợp lý .........14 1.3.2.3 Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán ................................................................................15 1.3.2.4 Tổ chức hệ thống sổ kế toán ............................................................................................15 1.3.2.5 Tổ chức cung cấp thông tin qua hệ thống báo cáo kế toán..............................................16 1.3.2.6 Tổ chức kiểm tra kế toán .................................................................................................17 1.3.2.7 Tổ chức kế toán quản trị và phân tích hoạt động kinh tế trong doanh nghiệp ................18 1.3.2.8 Tổ chức trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin ................................................................................................................................19 Một số văn bản pháp luật liên quan đến kế toán nông nghiệp hiện hành ................................20 1.4 1.4.1 Chế độ kế toán doanh nghiệp – Quyết định 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 áp dụng cho năm tài chính trƣớc 31/12/2014; Thông tƣ 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 áp dụng cho năm tài chính từ 2015 trở đi và Chế độ kế toán doanh nghiệp vừa và nhỏ - Quyết định 48/2006/QĐ-BTC ngày 14/09/2006........................................................................................20 1.4.2 Chế độ kế toán áp dụng cho các hợp tác xã nông nghiệp................................................21 1.4.3 Các chuẩn mực kế toán Việt Nam đã ban hành ..............................................................21 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TIỀN GIANG ..................................................................... 24 2.1 Vai trò của nông nghiệp đối với nền kinh tế tỉnh Tiền Giang .......................................................24 2.2 Đặc điểm kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các loại hinh sản xuất nông nghiệp phổ biến ở tỉnh Tiền Giang: ...........................................................................................26 2.2.1Doanh nghiệp hoạt động trồng lúa ..........................................................................................26 2.2.2 Doanh nghiệp trồng cây lâu năm............................................................................................29 2.2.3 Cây trồng một lần thu hoạch nhiều lần...................................................................................32 2.2.4 Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chăn nuôi ................................................................34 2.2.5 Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nuôi trồng thuỷ sản .................................................37 2.3 Kết quả khảo sát công tác kế toán tại các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp tại Tiền Giang......................................................................................................................................39 2.3.1 Doanh nghiệp có quy mô sản xuất vừa và nhỏ ......................................................................40 2.3.1.1 Tổ chức bộ máy kế toán ......................................................................................................40 2.3.1.2 Tổ chức hệ thống chứng từ..................................................................................................42 2.3.1.3 Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán .....................................................................44 2.3.1.4 Tổ chức hệ thống sổ kế toán ................................................................................................47 2.3.1.5 Tổ chức cung cấp thông tin qua hệ thống báo cáo kế toán..................................................48 2.3.1.6 Tổ chức kiểm tra kế toán .....................................................................................................50 2.3.1.7 Tổ chức phân tích hoạt động kinh tế trong doanh nghiệp ...................................................51 2.3.1.8 Tổ chức trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin .........................................................................................................................................53 2.3.1.9 Nhận xét, đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán ở các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp có quy mô vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Tiền Giang .................................................54 2.3.2 Doanh nghiệp có quy mô sản xuất lớn ..................................................................................57 Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH TIỀN GIANG.......................................................... 61 3.1 Mục tiêu hoàn thiện.......................................................................................................................61 3.1.1 Phát huy hiệu quả của công tác kế toán trong doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp ..............61 3.1.1 Nâng cao chất lƣợng thông tin cung cấp ................................................................................61 3.1.2 Hoàn thiện công tác tổ chức kế toán phải phù hợp với môi trƣờng kế toán và đặc điểm của các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. .......................................................62 3.2 Các giải pháp thực hiện .................................................................................................................63 3.2.1 Xây dựng bộ máy kế toán phù hợp với cơ cấu quản lý của doanh nghiệp .........................63 3.2.2 Giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin ...........................................................................64 3.2.2.1 Sử dụng hiệu quả tài nguyên của công nghệ thông tin ...................................................64 3.2.2.2 Đảm bảo an toàn số liệu và tính bảo mật .......................................................................65 3.2.3 Tổ chức khoa học quy trình thu thập, xử lý và cung cấp thông tin ...................................66 3.2.3.1 Hoàn thiện chứng từ kế toán ..........................................................................................66 3.2.3.2 Doanh nghiệp vừa nên xây dựng tài khoản kế toán theo hƣớng đảm bảo tích hợp đƣợc hệ thống kế toán tài chính và kế toán quản trị ...................................................................68 3.2.3.1 Hoàn thiện tổ chức kiểm tra kế toán ..............................................................................70 3.2.4 Quản lý và trích khấu hao tài sản cố định .........................................................................71 3.3 Hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí và quản trị chi phí theo hƣớng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp có quy mô lớn ....................................................................................................72 3.4 Hệ thống văn bản pháp quy và quản lý, giám sát của Nhà nƣớc ..............................................76 3.2.2.1 Tổ chức đào tạo, giám sát, kiểm tra ngƣời thực hành công tác kế toán ..........................77 3.2.2.2 Giá trị hợp lý trong ghi nhận tài sản sinh học và đánh giá sản phẩm nông nghiệp .........77 3.2.2.3 Công bố thông tin đối với hoạt động sản xuất nông nghiệp ............................................77 Kết luận ................................................................................................................................................ 78 Tài liệu tham khảo Phụ lục DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng Bảng 2.1 Tên Tổng hợp doanh nghiệp hoạt động sản xuất nông nghiệp tại Tiền Giang Chƣơng Trang 2 26 Bảng 2.2 Hình thức tổ chức bộ máy kế toán 2 42 Bảng 2.3 Trình độ chuyên môn của nhân viên kế toán 2 42 Bảng 2.4 Kiểm soát nội bộ đối với bộ máy kế toán 2 42 2 43 2 44 2 44 2 45 2 45 Bảng 2.5 Bảng 2.6 Bảng 2.7 Bảng 2.8 Bảng 2.9 Biện pháp nâng cao trình độ chuyên môn trong doanh nghiệp Chứng từ sử dụng trong doanh nghiệp Các chỉ tiêu trên biểu mẫu chứng từ doanh nghiệp sử dụng Kiểm soát nội bộ đối với chứng từ Các vấn đề chung liên quan đến hệ thống tài khoản Bảng 2.10 Vấn đề tích hợp với hệ thống kế toán quản trị 2 46 Bảng 2.11 Tính linh hoạt của hệ thống tài khoản 2 46 Bảng 2.12 Vận dụng các nguyên tắc và phƣơng pháp kế toán 2 46 Bảng 2.13 Ghi nhận doanh thu 2 47 2 49 Bảng 2.14 Các vấn đề chung liên quan đến hệ thống sổ kế toán Bảng 2.15 Kiểm soát nội bộ và ghi chép sổ kế toán 2 49 Bảng 2.16 Các báo cáo trong doanh nghiệp 2 50 Bảng 2.17 Báo cáo kế toán quản trị 2 50 Bảng 2.18 Kiểm soát nội bộ đối với việc cung cấp thông tin 2 51 2 52 Bảng 2.19 Tổ chức kiểm tra kế toán do doanh nghiệp thực hiện Bảng 2.20 Phân tích hoạt động kinh doanh 2 53 Bảng 2.21 Tìm hiểu biến động thị trƣờng 2 53 Bảng 2.22 Các vấn đề liên quan đến thông tin phân tích 2 53 2 54 2 55 Bảng 2.23 Bảng 2.24 Vấn đề trang bị cơ sở vật chất cho công tác kế toán Vấn đề liên quan đến phần mềm kế toán DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ Sơ đồ 2.1 Sơ đồ 2.2 Sơ đồ 2.3 Chƣơng Trang Quy trình sản xuất lúa giống 2 29 Quy trình kỹ thuật trồng cây xoài 2 33 Quy trình kỹ thuật trông cây thanh long 2 36 Tên DANH MỤC KÝ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT BTC: Bộ Tài chính CCDC: công cụ, dụng cụ CMKT: chuẩn mực kế toán DNTN: doanh nghiệp tƣ nhân DNVVN: doanh nghiệp vừa và nhỏ GDP: Gross domestic product HTX: hợp tác xã IAS: International Accounting Standard NCTT: nhân công trực tiếp NN & PTNT: Nông nghiệp và phát triển nông thôn NVLTT: nguyên vật liệu trực tiếp TNHH: trách nhiệm hữu hạn TSCĐ: tài sản cố định VAS: Vietnamese Accounting Standard WTO: World Trade Organization XDCB: xây dựng cơ bản 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, đồng thời Việt Nam có nhiều điều kiện thiên nhiên ƣu đãi để phát triển nông nghiệp và Tiền Giang là một trong những tỉnh đƣợc hƣởng sự ƣu đãi đó nên có ngành nông nghiệp phát triển. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thì hoạt động sản xuất nông nghiệp Tiền Giang cũng từng bƣớc chuyển từ sản xuất quy mô nhỏ sang quy mô lớn và ngày càng hiện đại nên cần có nhiều công cụ phục vụ quản lý, trong đó kế toán là một công cụ không thể thiếu trong hoạt động quản lý, điều hành doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán là một nội dung quan trọng trong tổ chức công tác quản lý của doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán ảnh hƣởng đến việc đáp ứng các yêu cầu quản lý khác nhau của các đối tƣợng có quyền lợi trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. Tổ chức công tác phải căn của vào qui mô hoạt động, đặc điểm của ngành và lĩnh vực hoạt động, căn cứ vào đặc điểm về tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh, căn cứ vào chính sách, chế độ, luật pháp của Nhà nƣớc .v.v. Các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Tiền Giang có vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đóng góp vào nguồn thu của ngân sách ngân sách nhà nƣớc, vào giải quyết việc làm .v.v. Để nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, cần thiết phải đổi mới tổ chức công tác kế toán của doanh nghiệp. Những năm gần đây, tỉnh Tiền Giang đã có những chủ trƣơng, chính sách ƣu đãi nhằm thu hút đầu tƣ, thực hiện công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong phát triển nông nghiệp, nông thôn. Ngoài chất lƣợng sản phẩm thì chất lƣợng thông tin cũng tƣơng đối quan trọng trong quá trình thu hút đầu tƣ, duy trì và phát triển doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán khoa học và hiệu quả giúp chất lƣợng thông tin cung cấp