Nội dung

i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, luận văn này là kết quả nghiên cứu của tác giả dưới sự hướng dẫn khoa học của giáo viên hướng dẫn. Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn toàn trung thực, chính xác và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn này đều đã được cảm ơn và mọi thông tin tham khảo, trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Thừa Thiên Huế, ngày … tháng … năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Văn Phúc PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma ii LỜI CẢM ƠN Luận văn là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp với kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình công tác, sự nỗ lực cố gắng của bản thân. Đạt được kết quả này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến quý thầy, cô giáo trường Đại học Nông lâm Huế; đã nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ cho tôi trong suốt quá trình học tập. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến thầy PGS. TS. Hồ Kiệt - Trường Đại học Nông Lâm Huế là người trực tiếp hướng dẫn khoa học; Thầy đã nhiệt tình, dày công giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn đến các lãnh đạo, các anh chị đồng nghiệp phòng Tài nguyên và Môi trường quận Ngũ Hành Sơn; Lãnh đạo UBND quận Ngũ Hành Sơn; lãnh đạo và chuyên viên các phòng ban thuộc quận Ngũ Hành Sơn, UBND các phường, Chi nhánh Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất một cấp tại quận Ngũ Hành Sơn đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè, người thân luôn đứng bên cạnh tôi động viên, khích lệ trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Mặc dù bản thân đã rất cố gắng nhưng luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết, tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của quý thầy, cô giáo, đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Thừa Thiên Huế, ngày … tháng … năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Văn Phúc PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma iii TÓM TẮT Đề tài “Thực trạng quản lý đất phi nông nghiệp tại quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng”được thực hiện nhằm mục đích đánh giá thực trạng quản lý đất phi nông nghiệp, phân tích những thuận lợi và thách thức trong quá trình quản lý đất phi nông nghiệp của quận Ngũ Hành Sơn. Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý đất phi nông nghiệp một cách chặt chẽ, hiệu quả và phù hợp với tình hình thực tế của địa bàn nghiên cứu. Trong quá trình thực hiện, đề tài đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu như phương pháp thu thập số liệu thứ cấp, phương pháp chuyên gia, phương pháp phỏng vấn sâu, phương pháp điều tra khảo sát thực địa và phương pháp phân tích, xử lý số liệu. Kết quả nghiên cứu của đề tài cho thấy nhu cầu về đất ở của người dân trong thành phố ngày càng tăng và tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh kéo theo nhu cầu đất ở và kinh doanh bất động sản tăng làm cho tình trạng chuyển nhượng trái phép diễn ra, đã gây ra không ít khó khăn trong việc giải quyết đất ở của quận. Trong những năm qua công tác quản lý đất ở trên địa bàn quận đã đạt được một số kết quả nhất định. Việc triển khai thực hiện các nội dung QLNN về đất đai trong đó có đất PNN ngày được chú trọng hơn. Tuy vậy, công tác quản lý đất PNN của quận Ngũ Hành Sơn vẫn không tránh khỏi những tồn tại và hạn chế. Công tác quy QHSDĐ còn bất cập và chồng chéo, kém hiệu quả dẫn đến công tác quản lý và sử dụng đất trên địa bàn quận trong những năm qua còn nhiều hạn chế. Quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị các phường trên địa bàn quận cũng chưa được lập đầy đủ, đồng bộ nên việc quản lý và sử dụng đất gặp nhiều khó khăn. Công tác đăng ký quyền sử dụng đất ở, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp GCNQSDĐ còn yếu. Nhất là việc lập sổ theo dõi biến động để quản lý biến động về đất phi nông nghiệp và tình trạng cấp GCNQSDĐ ở còn chậm. Đất đai của quận trong những năm qua tiếp tục được sử dụng có hiệu quả và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Song bên cạnh đó vẫn còn tồn tại một số vấn đề như: quỹ đất dữ trữ phát triển không còn, tình trạng lấn chiếm đất công làm nhà ở xảy ra phổ biến ở nhiều nơi nhất là trên các trục đường giao thông, việc sử dụng đất không đúng mục đích ngày càng phổ biến nhất là việc chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất các vùng ven, việc sử dụng đất đã được giao chưa hợp lý đất được giao bị bỏ trống trong thời gian dài không được đua vào sử dụng, nhất là tại các khu quy hoạch mới, tình trạng mua bán chuyển nhượng quyền sử dụng đất phi nông nghiệp trái phép xảy ra vẫn còn nhiều. Trên cơ sở các kết quả nghiên cứu, đề tài đã đề xuất được một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý đất phi nông nghiệp một cách chặt chẽ, hiệu quả và phù hợp với tình hình thực tế của địa bàn nghiên cứu. PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................................... ii TÓM TẮT ...........................................................................................................................iii MỤC LỤC........................................................................................................................... iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................vii DANH MỤC CÁC BẢNG ...............................................................................................viii DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................................. ix MỞ ĐẦU .............................................................................................................................. 1 1. Đặt vấn đề ........................................................................................................................ 1 2. Mục đích của đề tài .......................................................................................................... 2 3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn ......................................................................................... 2 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .......................................... 3 1.1. Cơ sở lý luận của các vấn đề nghiên cứu ..................................................................... 3 1.1.1. Khái niệm quản lý nhà nước về đất đai..................................................................... 3 1.1.2. Đặc điểm của quản lý nhà nước về đất đai ............................................................... 4 1.1.3. Vai trò của quản lý nhà nước về đất đai.................................................................... 6 1.1.4. Nguyên tắc trong quản lý nhà nước về đất đai ......................................................... 8 1.1.5. Nội dung quản lý nhà nước về đất đai .................................................................... 11 1.1.6. Đất phi nông nghiệp và các quy định liên quan đến quản lý đất phi nông nghiệp 13 1.1.7. Phương pháp quản lý ............................................................................................... 14 1.2. Cơ sở thực tiễn của các vấn đề nghiên cứu ................................................................ 14 1.2.1. Tình hình quản lý đất đai ở Việt Nam qua các thời kỳ........................................... 14 1.2.2. Tình hình quản lý đất đai ở thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2009-2014 .................. 16 1.3. Các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài .................................................... 19 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma v CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................................................................................... 21 2.1. Đối tượng và phạm vi ................................................................................................. 21 2.2. Nội dung nghiên cứu .................................................................................................. 21 2.3. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................ 22 2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu .................................................................................. 22 2.3.2. Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa ................................................................. 23 2.3.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu .................................................................. 23 2.4. Một số các chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng đất phi nông nghiệp................................... 23 CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ......................................... 24 3.1. Khái quát điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của quận Ngũ Hành Sơn ............... 24 3.1.1. Điều kiện tự nhiên.................................................................................................... 24 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ........................................................................................ 28 3.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của quận Ngũ Hành Sơn . 34 3.2. Tình hình sử dụng đất của quận Ngũ Hành Sơn giai đoạn 2010-2014 ..................... 35 3.2.1. Tình hình quản lý sử dụng đất của quận Ngũ Hành Sơn........................................ 35 3.2.2. Hiện trạng sử dụng đất của quận Ngũ Hành Sơn ................................................... 38 3.2.3. Biến động sử dụng đất của quận Ngũ Hành Sơn .................................................... 41 3.2.4. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất phi nông nghiệp của quận Ngũ Hành Sơn ........... 42 3.3. Thực trạng quản lý đất ở đô thị ở quận Ngũ Hành Sơn............................................. 44 3.3.1. Thực trạng sử dụng đất ở đô thị .............................................................................. 44 3.3.2. Tình hình thực hiện các nội dung quản lý nhà nước về đất ở ................................ 46 3.3.3. Đánh giá chung thực trạng quản lý và sử dụng đất ở trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn ...................................................................................................................................... 61 3.4. Thực trạng quản lý đất sản xuất kinh doanh quận Ngũ Hành Sơn............................ 63 3.4.1. Thực trạng sử dụng đất sản xuất kinh doanh .......................................................... 63 3.4.2. Tình hình thực hiện các nội dung quản lý nhà nước về đất sản xuất kinh doanh .. 66 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma vi 3.4.3. Đánh giá chung thực trạng quản lý và sử dụng đất sản xuất kinh doanh trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn .................................................................................................... 68 3.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý sử dụng đất của quận Ngũ Hành Sơn ............... 69 3.5.1. Những kết quả đạt được trong công tác quản lý sử dụng đất của quận Ngũ Hành Sơn ...................................................................................................................................... 69 3.5.2. Những tồn tại và hạn chế trong quản lý sử dụng đất .............................................. 70 3.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại trong quản lý đất đai của quận Ngũ Hành Sơn ...................................................................................................................................... 71 3.6. Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý đất đai tại quận Ngũ Hành Sơn ...................................................................................................................................... 73 3.6.1. Giải pháp chung ....................................................................................................... 73 3.6.2. Một số giải pháp cụ thể............................................................................................ 74 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................................... 77 1. Kết luận .......................................................................................................................... 77 2. Kiến nghị ........................................................................................................................ 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................. 80 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Có nghĩa là CT/TU Chỉ thị Trung ương CP Chính phủ ĐTH Đô thị hóa GCNQSD Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất HĐND Hội đồng nhân dân NQ/TW Nghị quyết Trung ương NĐ-CP Nghị định Chính phủ PNN Phi nông nghiệp QLNN Quản lý nhà nước QH Quốc Hội QHSDĐ Quy hoạch sử dụng đất SDĐ Sử dụng đất SXKD Sản xuất kinh doanh TĐC Tái định cư TT/LB Thông tư liên Bộ UBND Ủy ban nhân dân PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1. Tình hình dân số quận Ngũ Hành Sơn năm 2014 .........................................31 Bảng 3.2. Tình hình lao động quận Ngũ Hành Sơn năm 2014 .....................................31 Bảng 3.3. Diện tích đất được giao và cho thuê trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn năm 2014 .......................................................................................................................36 Bảng 3.4. Các công trình được giao đất năm 2014 .......................................................36 Bảng 3.5. Các công trình được cho thuê đất năm 2014 ................................................37 Bảng 3.6. Hiện trạng sử dụng đất quận Ngũ Hành Sơn năm 2014 ...............................39 Bảng 3.7. Diện tích đất quận Ngũ Hành Sơn phân theo phường năm 2014 .................41 Bảng 3.8. Biến động diện tích đất tại quận Ngũ Hành Sơn giai đoạn 2010 -2013 .......41 Bảng 3.9. Tỉ lệ sử dụng đất trên địa bàn quận giai đoạn (2010-2014) ..........................43 Bảng 3.10. Bình quân đất ở theo đơn vị hành chính quận Ngũ Hành Sơn năm 2014...45 Bảng 3.11. Các khu quy hoạch đất ở đã được triển khai trên địa bàn ...........................49 Bảng 3.12. Tình hình giao đất ở đô thị cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn phường Mỹ An và phường Khuê Mỹ .........................................................................................50 Bảng 3.13. Tình hình giao đất ở đô thị cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn phường Hòa Hải và phường Hòa Quý ........................................................................................51 Bảng 3.14. Kết quả cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở tại quận Ngũ Hành Sơn qua các năm ...................................................................................................................53 Bảng 3.15. Diện tích đất tự nhiên, đất ở tại các phường trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn năm 2014 ................................................................................................................54 Bảng 3.16. Số trường hợp chuyển nhượng, thế chấp, tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn năm 2014 ............................................................57 Bảng 3.17. Tình hình giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất ở tại quận Ngũ Hành Sơn năm 2011 – 2014 ..........................................................................................59 Bảng 3.18. Tỷ lệ sử dụng đất sản xuất kinh doanh 2010 - 2014 ...................................65 Bảng 3.19. Hệ số sử dụng đất sản xuất kinh doanh của quận Ngũ Hành Sơn trong giai đoạn 2010 - 2014 ...........................................................................................................65 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma ix DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1. Vị trí địa lý quận Ngũ Hành Sơn ...................................................................24 Hình 3.2. Lượng mưa năm và các tháng mùa lũ quận Ngũ Hành Sơn ..........................25 Hình 3.3. Cơ cấu kinh tế quận Ngũ Hành Sơn năm 2014 ............................................28 Hình 3.4. Cơ cấu sử dụng đất tại quận Ngũ Hành Sơn năm 2014 ................................40 Hình 3.5. Tình hình sử dụng đất tại quận Ngũ Hành Sơn .............................................42 Hình 3.6. Biến động diện tích đất ở đô thị của quận Ngũ Hành Sơn giai đoạn 2010 2014 ...............................................................................................................................44 Hình 3.7. Cơ cấu sử dụng đất ở đô thị trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn .....................44 Hình 3.8. Tình hình cấp GCNQSDĐ ở giai đoạn 2010-2014 quận Ngũ Hành Sơn .....53 Hình 3.9. Biến động diện tích đất sản xuất kinh doanh giai đoạn 2010-2014 quận Ngũ Hành Sơn .......................................................................................................................64 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma 1 MỞ ĐẦU 1. Đặt vấn đề Đất đai là tài nguyên hạn chế, nhưng lại là điều kiện không thể thiếu được trong quá trình phát triển. Vì vậy, việc quản lý đất đai có hiệu quả nhằm đáp ứng chiến lược phát triển kinh tế xã hội là công việc tất yếu và vô cùng quan trọng của bất kỳ quốc gia nào. Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, trong quá trình đổi mới, từng bước thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, vai trò của đất đai và các quan hệ đất đai ngày càng được nhìn nhận đầy đủ, toàn diện và khoa học hơn. Quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước tất yếu dẫn đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất nông nghiệp giảm, sản xuất phi nông nghiệp tăng, thay đổi cơ cấu nghề nghiệp, cơ cấu tổ chức sinh hoạt xã hội, cơ cấu không gian và hình thái xây dựng từ dạng nông thôn sang thành thị [33]. Để đáp ứng cho quá trình chuyển dịch cơ cấu các ngành kinh tế đồng thời phục vụ cho các nhu cầu phát triển khác của xã hội, vấn đề đặt ra là yêu cầu cần phải có một quỹ đất phi nông nghiệp khá lớn để đáp ứng nhu cầu phát triển các khu dân cư, xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng các công trình thương mại, dịch vụ, công nghiệp và các công trình đô thị khác…Chính những yêu cầu này đã làm tăng nhu cầu sử dụng đất vào các mục đích phi nông nghiệp. Đà Nẵng là thành phố trực thuộc Trung ương, có vị trí quan trọng với mục tiêu chiến lược là trung tâm kinh tế trọng điểm của khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước, trung tâm kinh tế văn hóa, khoa học kỹ thuật của vùng, đồng thời cũng là một trong những địa phương đi đầu về việc thực hiện hiệu quả công tác xây dựng và quy hoạch đô thị. Song song với việc phát triển kinh tế xã hội, thành phố Đà Nẵng còn phát triển và hình thành nhiều khu đô thị mới với quy mô lớn, các khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp, khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin. Chính định hướng phát triển này đã dẫn đến các biến động lớn về mục đích sử dụng đất trên địa bàn thành phố. Xu hướng sử dụng đất dịch chuyển rõ rệt từ các mục đích khác sang mục đích phi nông nghiệp [24]. Trong bối cảnh đó, Ngũ Hành Sơn là quận có vị trí thuận lợi về phát triển kinh tế và du lịch, nghỉ dưỡng [3]. Chính vì vậy, định hướng phát triển không gian đô thị của khu vực quận Ngũ Hành Sơn là tập trung vào việc xây dựng các khu nghỉ dưỡng, các khu đô thị, nhà hàng, khách sạn, công viên và các khu vui chơi giải trí… Chính quá trình PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the waterma