Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.pdf (Quản lý đội ngũ giáo viên)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lê Thị Kim Anh LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC Thành phố Hồ Chí Minh - 2012 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lê Thị Kim Anh Chuyên ngành : Quản lý Giáo dục Mã số : 60 14 05 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. BÙI NGỌC OÁNH Thành phố Hồ Chí Minh - 2012 LỜI CÁM ƠN Trong suốt quá trình tham gia khóa đào tạo, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ từ quý lãnh đạo, Thầy, Cô và đồng nghiệp. Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn đến: Ban Giám Hiệu Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Tâm lý – Giáo dục, Phòng Sau Đại học và Quý Thầy Cô giảng dạy đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Ban lãnh đạo cùng tập thể cán bộ Phòng Giáo dục và Đào tạo Thị xã Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương đã tạo điều kiện thuận lợi nhất về mọi mặt cho tôi được tham gia và hoàn thành khóa đào tạo Thạc sĩ Quản lý giáo dục khóa 21. Ban Giám Hiệu Trường tiểu học Phú Hòa 2, đồng nghiệp, bạn bè đã tạo điều kiện, giúp đỡ, khích lệ, động viên tôi trong quá trình học tập. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Bùi Ngọc Oánh đã tận tâm, nhiệt tình, chu đáo trong việc hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng do khả năng và kinh ngiệm nghiên cứu còn hạn chế nên khó tránh khỏi những sai sót. Tác giả kính mong nhận được sự góp ý, chỉ dẫn thêm của Quý Thầy, Cô và các Anh, Chị đồng nghiệp. Bình Dương, ngày 20 tháng 9 năm 2012 Người thực hiện luận văn Lê Thị Kim Anh MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................8 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................................8 1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................12 1.2.1. Quản lý .....................................................................................................12 1.2.2. Quản lý giáo dục.......................................................................................14 1.2.3. Đội ngũ giáo viên (ĐNGV) ......................................................................15 1.2.4. Quản lý đội ngũ giáo viên ........................................................................16 1.3. Lý luận về đội ngũ giáo viên trường tiểu học..............................................17 1.3.1. Vị trí vai trò, tầm quan trọng của bậc tiểu học .........................................17 1.3.2. Vị trí, nhiệm vụ và quyền hạn của trường tiểu học ..................................19 1.3.3. Mục tiêu và nội dung của giáo dục tiểu học .............................................19 1.3.4. Giáo viên tiểu học – vai trò, nhiệm vụ và chức năng cơ bản ...................20 1.3.5. Các quan niệm về giáo dục tiểu học bán trú (THBT) ..............................24 1.3.6. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học (CNNGVTH) ..............................27 1.3.7. Mục tiêu, nội dung và phương hướng xây dựng đội ngũ giáo viên các trường tiểu học – tiểu học bán trú ......................................................................30 1.4. Nội dung công tác quản lý đội ngũ giáo viên trường tiểu học bán trú ........32 1.4.1. Quản lý về số lượng giáo viên ..................................................................32 1.4.2. Quản lý về cơ cấu đội ngũ giáo viên [4, tr 274] .......................................32 1.4.3. Quản lý về trình độ đào tạo - chuyên môn nghiệp vụ đội ngũ giáo viên .32 1.4.4. Quản lý về tuyển dụng đội ngũ giáo viên.................................................34 1.4.5. Quản lý về đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên .....................................34 1.4.6. Quản lý về sử dụng đội ngũ giáo viên ......................................................36 Chương 2 : THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC BÁN TRÚ Ở THỊ XÃ THỦ DẦU MỘT – BÌNH DƯƠNG ................37 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và giáo dục ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương .......................................................................37 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội Thủ Dầu Một:[35].............................37 2.1.2. Tổng quan tình hình giáo dục ở Thị xã Thủ Dầu Một [35], [36] .............38 2.1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương ...........................................43 2.2. Thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học – tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương ..............................45 2.2.1. Thực trạng về số lượng giáo viên .............................................................45 2.2.2. Thực trạng về cơ cấu đội ngũ giáo viên ...................................................49 2.2.3. Thực trạng về trình độ của đội ngũ giáo viên ..........................................53 2.2.4. Thực trạng về quản lý công tác tuyển dụng đội ngũ giáo viên các trường THBT ..................................................................................................................57 2.2.5. Thực trạng về quản lý công tác đào tạo bồi dưỡng giáo viên các trường THBT ..................................................................................................................59 2.2.6. Thực trạng về quản lý công tác sử dụng đội ngũ giáo viên các trường THBT ..................................................................................................................61 2.2.7. Nhận xét chung về thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương .................64 2.3. Nguyên nhân của thực trạng ........................................................................66 2.3.1. Nguyên nhân những mặt mạnh ................................................................66 2.3.2. Nguyên nhân những mặt còn hạn chế ......................................................67 Chương 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC BÁN TRÚ Ở THỊ XÃ THỦ DẦU MỘT.............................70 – TỈNH BÌNH DƯƠNG ............................................................................................70 3.1. Cơ sở của việc đề xuất các giải pháp ...........................................................70 3.1.1. Chiến lược và định hướng phát triển kinh tế, giáo dục của Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương .............................................................................70 3.1.2. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học, các quyết định và chỉ thị của Bộ giáo dục và đào tạo .............................................................................................73 3.1.3. Kết quả nghiên cứu thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường Tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương ....................................74 3.2. Đề xuất một số giải pháp quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương ..........................................................75 3.2.1. Giải pháp 1: Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú ...................................................................................................75 3.2.2. Giải pháp 2: Tăng cường việc quy hoạch, tuyển dụng, bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú ............................................................................76 3.2.3. Giải pháp 3: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá giáo viên ............................................................................................................................80 3.2.4. Giải pháp 4: Tăng cường công tác bồi dưỡng giáo viên ..........................83 3.2.5. Giải pháp 5: Tạo môi trường thuận lợi, cải tiến về chế độ chính sách giáo viên cho phù hợp ................................................................................................85 3.3. Khảo sát về tính cần thiết và khả thi của các giải pháp đề xuất ..................87 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................................90 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................95 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBQL : Cán bộ quản lý CMHS : Cha mẹ học sinh CMNV : Chuyên môn nghiệp vụ CNNGVTH : Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học CSVC : Cơ sở vật chất ĐNGV : Đội ngũ giáo viên GD : Giáo dục GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo GV : Giáo viên GVBM : Giáo viên bộ môn GVDL : Giáo viên dạy lớp GVTH : Giáo viên tiểu học KHCN : Khoa học công nghệ NCKH : Nghiên cứu khoa học QLGD : Quản lý giáo dục SKKN : Sáng kiến kinh nghiệm TH : Tiểu học THBT : Tiểu học bán trú THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông UBND : Ủy ban nhân dân XHHGD : Xã hội hóa giáo dục DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thống kê số trường, số lớp tiểu học giai đoạn 2007-2012 [27] ...............39 Bảng 2.2: Thống kê số liệu lớp, trường và HS các trường TH và THBT năm học 2011-2012 [27] ..................................................................................40 Bảng 2.3: Thống kê số trường, số lớp các trường tiểu học từ năm 2007-2012 ........41 Bảng 2.4: Thống kê số lượng trường,lớp TH của Thị xã Thủ Dầu Một ...................41 Bảng 2.5a: Thống kê số lượng tổng thể GVTHBT từ năm 2007-2012 ....................45 Bảng 2.5b: Nhận xét về số lượng giáo viên của 73 CBQL .......................................46 Bảng 2.5c: Nhận xét về số lượng giáo viên của 227 giáo viên .................................46 Bảng 2.6a: Thống kê số lượng tổng thể GVTH từ năm 2007-2012 .........................47 Bảng 2.6b: Thống kê số lượng giáo viên dạy lớp từ năm 2007-2012.......................48 Bảng 2.7: Bảng khảo sát về số lượng nam/ nữ của đội ngũ giáo viên ......................49 Bảng 2.8: Thống kê cơ cấu về giới của đội ngũ GVTH từ năm 2007 – 2012 ..........50 Bảng 2.9a: Số liệu thống kê GVBM các trường THBT năm học 2011-2012...........52 Bảng 2.9b: Số liệu thống kê GVBM các trường TH từ năm 2007-2012 ..................52 Bảng 2.10: Thống kê trình độ đào tạo của giáo viên tiểu học bán trú ......................54 theo khách thể nghiên cứu.........................................................................................54 Bảng 2.11a: Trình độ đào tạo của giáo viên tiểu học năm học 2011 – 2012 ............54 Bảng 2.11b: Trình độ tin học và ngoại ngữ của GVTH năm học 2011-2012...........55 Bảng 2.12a: Bảng đánh giá trình độ theo CMNV của GVTHBT từ 2007-2012 ......55 Bảng 2.12b: Bảng đánh giá trình độ theo chuyên môn nghiệp vụ của tổng GVTH từ 2007-2012 ...............................................................56 Bảng 2.13a: Thống kê ý kiến về công tác tuyển dụng đội ngũ giáo viên các trường THBT...................................................................................57 Bảng 2.13b: Bảng khảo sát về tính hiệu quả trong công tác tuyển dụng ĐNGV các trường THBT.....................................................................................58 Bảng 2.14a: Thực trạng hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng ĐNGV các trường THBT theo kết quả nghiên cứu .........................................................59 Bảng 2.14b. Thực trạng về chế độ, chính sách hiện nay đối với giáo viên THBT đi học bồi dưỡng....................................................................................60 Bảng 2.15: Bảng khảo sát thâm niên công tác của GV các trường THBT ...............62 Bảng 2.16 a: Kết quả đánh giá của CBQL về các biện pháp và tính khả thi ............87 Bảng 2.16b: Kết quả đánh giá của GV về các biện pháp và tính khả thi ..................87 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Thống kê số lượng các trường TH và THBT năm 2011-2012 ..................................................................................................................40 Biểu đồ 2.2: Thống kê số trường giai đoạn 2007-2012 ...........................42 Biểu đồ 2.3: Thống kê số lớp giai đoạn 2007-2012 .................................42 Biểu đồ 2.4: Thống kê số lượng nam và nữ GVTHBT theo phiếu khảo sát ..................................................................................................................49 Biểu đồ 2.5: Biểu đồ cơ cấu về giới của đội ngũ giáo viên nam, nữ đối với tổng GVTH từ năm 2007 – 2012 .......................................................51