Nội dung

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI ------------------ NGUYỄN TUẤN NAM HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG HỖ TRỢ HỌC NGHỀ ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT TỪ THỰC TIỄN TRUNG TÂM DẠY NGHỀ TỪ THIỆN QUỲNH HOA, HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI HÀ NỘI - 2019 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI ------------------ NGUYỄN TUẤN NAM HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG HỖ TRỢ HỌC NGHỀ ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT TỪ THỰC TIỄN TRUNG TÂM DẠY NGHỀ TỪ THIỆN QUỲNH HOA, HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Công tác xã hội Mã số: 8760101 LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HÀ THỊ THƯ HÀ NỘI - 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Hà Thị Thư. Các số liệu, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong khóa luận này hoàn toàn trung thực, được trích dẫn nguồn và trích dẫn đầy đủ. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Tác giả Nguyễn Tuấn Nam LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành khóa luận này, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ của các thầy giáo, cô giáo, bạn bè và gia đình. Tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới TS. Hà Thị Thư, người đã tận tình hướng dẫn và truyền đạt cho tôi những kiến thức, kỹ năng và những bài học kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian thực hiện luận văn này. Tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu, các thầy cô Khoa sau Đại học và tất cả các thầy giáo, cô giáo Khoa Công tác xã hội, Trường Đại học Lao động - Xã hội đã trang bị kiến thức và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập, rèn luyện và trau dồi các kiến thức, kỹ năng. Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt thành của Ban giám đốc, các cán bộ, nhân viên xã hội tại Trung tâm dạy nghề từ thiện Quỳnh Hoa, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội trong thời gian qua đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi có thể hoàn thành tốt việc nghiên cứu, thu thập số liệu phục vụ cho luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn! MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT V DANH MỤC BẢNG BIỂU VI MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 2 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 10 4. 10 5. Phương pháp nghiên cứu 11 6. Những đóng góp mới của luận văn 13 7. Kết cấu của đề tài 14 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG HỖ TRỢ HỌC NGHỀ ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT 15 1.1. Khái niệm người khuyết tật và học nghề đối với người khuyết tật 15 1.1.1. Một số khái niệm 15 1.1.2. Đặc điểm cơ bản của người khuyết tật 20 1.2. Lý luận về hoạt động Công tác xã hội đối với người khuyết tật trong hoạt động 24 học nghề 1.2.1. Khái niệm cơ bản 24 1.2.2. Các hoạt động Công tác xã hội trong hỗ trợ học nghề đối với người khuyết tật 27 1.2.3. Một số lý thuyết cơ bản ứng dụng 32 1.3. Các yếu tố tác động đến việc thực hiện hoạt động công tác xã hội đối với người khuyết tật trong động hoạt nghề 38 1.3.1. Cơ chế chính sách 38 1.3.2. Cơ sở vật chất 39 1.3.3. Công tác xã hội viên 40 1.3.4. Người khuyết tật và gia đình người khuyết tật 41 1.4. Quan điểm của Đảng, chính sách Pháp luật của Nhà nước trong việc thực hiện hoạt động nghề cho người khuyết tật 42 1.4.1. Quan điểm của Đảng, Nhà nước trong việc thực hiện hoạt động nghề cho người khuyết tật 42 1.4.2. Chính sách pháp luật của Nhà nước đối với người khuyết tật 44 Tiểu kết chương 1 47 Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG HỖ TRỢ HỌC NGHỀ ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT TỪ THỰC TIỄN TẠI TRUNG TÂM DẠY NGHỀ TỪ THIỆN QUỲNH HOA, HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 48 2.1. Vài nét về địa bàn và khách thể nghiên cứu 48 2.1.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 48 2.1.2. Đặc điểm khách thể nghiên cứu 51 2.2. Kết quả thực hiện hoạt động công tác xã hội trong hỗ trợ học nghề đối với người khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề từ thiện Quỳnh Hoa, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội 56 2.2.1. Hoạt động tư vấn tâm lý trước các khó khăn liên quan đến học nghề 56 2.2.2. Hoạt động nâng cao nhận thức về học nghề và việc làm 60 2.2.3. Hoạt động kết nối các nguồn lực hỗ trợ cho NKT học nghề 64 2.2.4. Hoạt động liên kết các mô hình nghề phù hợp đối với người khuyết tật 67 2.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động công tác xã hội trong hỗ trợ học nghề đối với người khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề từ thiện Quỳnh Hoa, thành phố Hà Nội 69 2.3.1. Cơ chế chính sách 69 2.3.2. Cơ sở vật chất 71 2.3.3. Đội ngũ công tác xã hội viên trong thực hiện hoạt động nghề tại Trung tâm 73 2.3.4. Người khuyết tật 75 Tiểu kết chương 2 77 Chương 3: ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP NÂNG CAO HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG HỖ TRỢ HỌC NGHỀ ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT TỪ THỰC TIỄN TRUNG TÂM DẠY NGHỀ TỪ THIỆN QUỲNH HOA, HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 79 3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp nâng cao hoạt động Công tác xã hội trong hỗ trợ học nghề đối với người khuyết tật từ thực tiễn tại trung tâm 79 3.2. Đề xuất biện pháp 81 3.2.1. Biện pháp nâng cao chính sách hỗ trợ học nghề cho người khuyết tật 81 3.2.2. Biện pháp nâng cao nhận thức của NKT đối với học nghề và việc làm 83 3.2.3.Biện pháp tuyên truyền và nâng cao chất lượng học nghề và việc làm cho NKT 85 3.2.4. Biện pháp phổ biến sự bình đẳng về vấn đề học nghề và việc làm đối với NKT cho toàn xã hội Tiểu 87 kết chương 3 89 KẾT 90 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC LUẬN V DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Nội dung 1 CTXH 2 NVCTXH 3 NKT 4 OSEDC Tổ chức Hỗ trợ - Giáo dục trẻ em thiệt thòi 5 UBND Ủy ban nhân dân 6 TYT Công tác xã hội Nhân viên công tác xã hội Người khuyết tật Trạm y tế VI DANH MỤC BẢNG/BIỂU 1 Biểu đồ 1.1 Tỷ lệ giới tính tại Trung tâm Trang 50 2 Biểu đồ 1.2 Các dạng tật của NKT tại Trung tâm Trang 52 3 Biểu đồ 2.1 Mức độ hài lòng về hoạt động hỗ trợ tâm lý Trang 56 trước những khó khăn liên quan đến học nghề tại Trung tâm 4 Biểu đố 2.2 Hoạt động nâng cao nhận thức về học nghề và Trang 58 việc làm 5 Biểu đồ 2.3 Hoạt động kết nối các nguồn lực hỗ trợ cho Trang 61 NKT học nghề 6 Biểu đồ 2.4 Đánh giá của học viên về sự phù hợp của các Trang 63 mô hình nghề trong hoạt động liên kết 7 Biểu đồ 2.5 Sự ảnh hưởng của cơ chế chính sách đến việc Trang 66 thực hiện hoạt động học nghề tại Trung tâm 8 Biểu đồ 2.6 Sự ảnh hưởng của cơ sở vật chất đến việc thực Trang 68 hiện hoạt động CTXH trong hỗ trợ học nghề tại Trung tâm 9 Biểu đồ 2.7 Sự ảnh hưởng của đội ngũ cán bộ NVCTXH Trang 70 đến việc thực hiện hoạt động tại Trung tâm 10 Biểu đồ 2.8 Sự ảnh hưởng của người khuyết tật đến việc thực hiện hoạt động tại Trung tâm Trang 71