Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xác định giống và một số biện pháp kỹ thuật trồng cây bìm bìm (Pharbitits nil (L.) Choisy) phục vụ sản xuất dược liệu chất lượng

pdf
Số trang Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xác định giống và một số biện pháp kỹ thuật trồng cây bìm bìm (Pharbitits nil (L.) Choisy) phục vụ sản xuất dược liệu chất lượng 161 Cỡ tệp Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xác định giống và một số biện pháp kỹ thuật trồng cây bìm bìm (Pharbitits nil (L.) Choisy) phục vụ sản xuất dược liệu chất lượng 3 MB Lượt tải Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xác định giống và một số biện pháp kỹ thuật trồng cây bìm bìm (Pharbitits nil (L.) Choisy) phục vụ sản xuất dược liệu chất lượng 0 Lượt đọc Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xác định giống và một số biện pháp kỹ thuật trồng cây bìm bìm (Pharbitits nil (L.) Choisy) phục vụ sản xuất dược liệu chất lượng 1
Đánh giá Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xác định giống và một số biện pháp kỹ thuật trồng cây bìm bìm (Pharbitits nil (L.) Choisy) phục vụ sản xuất dược liệu chất lượng
5 ( 12 lượt)
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Đang xem trước 10 trên tổng 161 trang, để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
Chủ đề liên quan

Nội dung

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM DƯƠNG THỊ DUYÊN NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH GIỐNG VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT TRỒNG CÂY BÌM BÌM (PHARBITIS NIL (L.) CHOISY) PHỤC VỤ SẢN XUẤT DƯỢC LIỆU CHẤT LƯỢNG LUẬN ÁN TIẾN SĨ NHÀ XUẤT BẢN HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP - 2019 HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM DƯƠNG THỊ DUYÊN NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH GIỐNG VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT TRỒNG CÂY BÌM BÌM (PHARBITIS NIL (L.) CHOISY) PHỤC VỤ SẢN XUẤTDƯỢC LIỆU CHẤT LƯỢNG Chuyên ngành : Khoa học cây trồng Mã số : 9 62 01 10 Người hướng dẫn khoa học : PGS.TS. Ninh Thị Phíp PGS.TS. Nguyễn Tất Cảnh HÀ NỘI – 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng dùng bảo vệ để lấy bất kỳ học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận án đã được cảm ơn, các thông tin trích dẫn trong luận án này đều được chỉ rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày 02 tháng 01 năm 2019 Tác giả luận án Dương Thị Duyên i LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của bạn bè, đồng nghiệp và gia đình. Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Ninh Thị Phíp và PGS.TS. Nguyễn Tất Cảnh đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời gian và tạo điều kiện, động viên tinh thần về mọi mặt cho tôi trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và thực hiện đề tài. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới các thầy cô, các bạn sinh viên tại Bộ môn Cây công nghiệp và cây thuốc, Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã hết sức hỗ trợ, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo, đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn thành luận án. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới TS. Nguyễn Mai Thơm - Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Hoàng Hải Hà - Học Viện Nông nghiệp Việt Nam; Ông Trần Văn Đăng - Chủ tịch UBND xã Sao Mai, TP. Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang; cảm ơn các thầy cô bạn bè tại Trường Đại học Dược Hà Nội và Viện Quy hoạch & Thiết kế Nông nghiệp đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Công ty cổ phần Traphaco, các anh chị em Phòng Nghiên cứu và Phát triển đã đặc biệt tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành tốt luận án. Cuối cùng, con xin cảm ơn bố mẹ hai bên, cảm ơn các anh chị em trong nhà, đặc biệt Chồng và Các con luôn là nguồn năng lượng khích lệ, chia sẻ, động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện thực hiện luận án. Cảm ơn bạn bè đồng nghiệp, đồng học các cấp luôn động viên, khuyến khích tôi hoàn thành luận án./. Hà Nội, ngày 02 tháng 01 năm 2019 Nghiên cứu sinh Dương Thị Duyên ii MỤC LỤC Lời cam đoan ......................................................................................................................i Lời cảm ơn ....................................................................................................................... ii Mục lục ........................................................................................................................... iii Danh mục chữ viết tắt.......................................................................................................vi Danh mục bảng............................................................................................................... vii Danh mục hình .................................................................................................................xi Trích yếu luận án ............................................................................................................ xii Thesis abstract ................................................................................................................xiv Phần 1. Mở đầu................................................................................................................1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................... 2 1.2.1. Mục tiêu tổng quát...........................................................................................................2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................................2 1.3. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 2 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu ....................................................................................... 2 1.3.3. Địa điểm nghiên cứu .......................................................................................................3 1.4. Những đóng góp mới của luận án...................................................................... 3 1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ........................................................... 3 1.5.1. Ý nghĩa khoa học ............................................................................................................3 1.5.2. Ý nghĩa thực tiễn .............................................................................................................4 Phần 2. Tổng quan tài liệu ..............................................................................................5 2.1. Giới thiệu chung về chi ipomoea và cây bìm bìm .............................................. 5 2.1.1. Nguồn gốc, vị trí phân loại và phân bố của chi Ipomoea...............................................5 2.1.2. Đặc điểm chung của chi Ipomoea ..................................................................................5 2.2. Một số kết quả nghiên cứu của cây bìm bìm Ipomoea nil trên thế giới và Việt Nam .......................................................................................................... 8 2.3. Một số kết quả nghiên cứu về biện pháp kỹ thuật trên một số cây trồng và cây dược liệu .................................................................................................. 16 2.3.1. Một số kết quả nghiên cứu về tuyển chọn giống..........................................................17 2.3.2. Một số kết quả nghiên cứu về thời vụ trồng .................................................................17 2.3.3. Một số kết quả nghiên cứu về mật độ trồng .................................................................19 iii 2.3.4. Một số kết quả nghiên cứu kỹ thuật ngắt ngọn ............................................................24 2.3.5. Một số kết quả nghiên cứu về kiểu giàn leo .................................................................25 2.3.6. Một số kết quả nghiên cứu về phân bón .......................................................................27 2.4. Nhận xét chung ............................................................................................... 31 Phần 3. Nội dung và phương pháp nghiên cứu ........................................................... 33 3.1. Vật liệu nghiên cứu ......................................................................................... 33 3.1.1. Vật liệu nghiên cứu ..................................................... Error! Bookmark not defined. 3.2. Nội dung nghiên cứu....................................................................................... 33 3.2.1. Nội dung 1: Thu thập và đánh giá đặc điểm nông sinh học của các mẫu giống bìm bìm..........................................................................................................................33 3.2.2. Nội dung 2: Nghiên cứu ảnh hưởng cúa các biện pháp kỹ thuật đến năng suất, chất lượng dược liệu Bìm bìm ......................................................................................34 3.2.3. Nội dung 3 .....................................................................................................................34 3.3. Phương pháp nghiên cứu................................................................................. 34 3.3.1. Phương pháp nghiên cứu các thí nghiệm ......................................................... 35 3.3.2. Phương pháp tiến hánh theo dõi các chỉ tiêu.................................................... 39 3.3.3. Phương pháp lấy mẫu và xử lí số liệu ..........................................................................42 Phần 4. Kết quả nghiên cứu .......................................................................................... 43 4.1. Đánh giá đặc điểm nông sinh học của một số mẫu giống bìm bìm ................... 43 4.1.1. Một số chỉ tiêu về đặc điểm hình thái rễ, thân, lá của các mẫu bìm bìm .....................43 4.1.2. Hình thái các bộ phận sinh sản của các mẫu bìm bìm .................................................47 4.1.3. Đặc điểm giải phẫu của các mẫu giống bìm bìm .........................................................51 4.1.4. Mật độ nhiễm sâu hại của các mẫu giống bìm bìm......................................................64 4.1.5. Kết quả định tính đúng của các mẫu bìm bìm so với chất chuẩn a.Cafeic và mẫu chuẩn bằng sắc ký lớp mỏng (SKLM) .........................................................................65 4.1.6. Kết quả đánh giá đa dạng di truyền dựa trên các đặc điểm hình thái, sinh trưởng của các mẫu giống bìm bìm ..........................................................................................66 4.1.7. Kết quả giám định tên khoa học .........................................................................67 4.1.8. Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất ...............................................................69 4.1.9. Phân tích tương quan của một số chỉ tiêu với năng suất các mẫu giống bìm bìm ......73 4.1.10. Chất lượng dược liệu của các mẫu giống bìm bìm ......................................................75 4.1.11. Nhận xét nội dung nghiên cứu ......................................................................................77 iv 4.2. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất và chất lượng dược liệu bìm bìm ................................................................................. 78 4.2.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ đến năng suất và chất lượng dược liệu mẫu giống bìm bìm IP3 và IP6 .............................................................................................78 4.2.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ và thời vụ đến năng suất và chất lượng dược liệu bìm bìm mẫu giống IP3 .........................................................................................86 4.2.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của kiểu giàn và mật độ đến năng suất và chất lượng dược liệu bìm bìm .........................................................................................................94 4.2.4. Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ và kỹ thuật ngắt ngọn đến năng suất và chất lượng dược liệu bìm bìm IP3 ......................................................................................102 4.2.5. Nghiên cứu ảnh hưởng tỷ lệ và liều lượng của N-P-K đến năng suất và chất lượng dược liệu bìm bìm IP3 ......................................................................................110 4.2.6. Nghiên cứu ảnh hưởng của liều lượng N, P, K đến năng suất và chất lượng dược liệu bìm bìm IP3 ..........................................................................................................118 4.2.7. Nội dung quy trình được bổ sung cải tiến sau khi nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật .............................................................................................................................126 4.3. Triển khai thử nghiệm mô hình trồng bìm bìm .............................................. 126 4.3.1. Kết quả về thời gian sinh trưởng của bìm bìm khi thử nghiệm mô hình ..................126 4.3.2. Kết quả về các chỉ tiêu phát triển rễ thân và lá của bìm bìm khi thử nghiệm mô hình ..............................................................................................................................127 4.3.3. Chỉ số LAI, SPAD và khả năng tích lũy chất khô của cây bìm bìm tại các mô hình thử nghiệm ..........................................................................................................128 4.3.4. Kết quả về các chỉ tiêu về cấu thành năng suất khi thử nghiệm mô hình..................129 4.3.5. Kết quả về các chỉ tiêu năng suất khi thử nghiệm mô hình .......................................130 4.3.6. Kết quả về chỉ tiêu chất lượng dược liệu bìm bìm khi thử nghiệm mô hình.............130 4.3.7. Hiệu quả kinh tế của các mô hình trồng .....................................................................131 Phần 5. Kết luận và kiến nghị ..................................................................................... 133 5.1. Kết luận ........................................................................................................ 133 5.2. Kiến nghị và đề xuất ..................................................................................... 133 Danh mục các công trình đã công bố liên quan đến luận án .......................................... 135 Tài liệu tham khảo ......................................................................................................... 136 Phục lục........................................................................................................................ 145 v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt BVTV CK cs CT CV(%) Đ/C DĐTQ DĐVN IV Nghĩa tiếng Việt Bảo vệ thực vật Chất khô Cộng sự Công thức Hệ số biến động (Coefficient of variation) hay còn gọi là sai số thí nghiệm Đối chứng Dược điển Trung Quốc Dược điển Việt Nam IV ĐVT Edo FAO h LAI LSD0,05 MH Đơn vị tính Là một giai đoạn trong lịch sử Nhật Bản từ năm 1603 đến năm 1868 Tổ chức nông lương thế giới (Food and Agriculture Organization) Giờ Chỉ số diện tích lá Sai khác nhỏ nhất có ý nghĩa với mức ý nghĩa 0,05 (Least Significant Difference) Mô hình NN&PTNT NSCT NSLT NSTT NTSYS NXB P1000 R mm Sgiờ SKLM SPAD Nông nghiệp và phát triển nông thôn Năng suất cá thể Năng suất lý thyết Năng suất thực thu Phần mềm thống kê đặc điểm di truyền NXB Khối lượng 1000 hạt Tổng lượng mưa (mm) Tổng số giờ nắng (giờ) Sắc kí lớp mỏng Chỉ số hàm lượng chất diệp lục TB UBND VSSG Σ (t0C) Trung bình Ủy ban Nhân dân Vi sinh sông Gianh Tổng nhiệt độ (0C) vi DANH MỤC BẢNG TT Tên bảng Trang 2.1. Đặc điểm đài hoa của một số loài mang tên bìm bìm ............................................6 2.2. Nhu cầu các chất dinh dưỡng đa lượng của cây ................................................... 28 3.1. Thông tin các mẫu giống sử dụng trong nghiên cứu ............................................ 33 3.2. Nội dung cải tiến của quy trình nghiên cứu so với quy trình đối chứng ............... 38 4.1. Một số chỉ tiêu về đặc điểm hình thái rễ, thân, lá của các mẫu bìm bìm .............. 44 4.2. Đặc điểm hình thái các cơ quan sinh sản của các mẫu bìm bìm........................... 47 4.3. Cấu tạo giải phẫu rễ của các mẫu giống bìm bìm ................................................ 52 4.4. Kết quả giải phẫu thân của các mẫu giống bìm bìm ............................................ 54 4.5. Kết quả giải phẫu gân chính của lá các mẫu giống bìm bìm ................................ 56 4.6. Cấu tạo giải phẫu phiến lá của các mẫu giống bìm bìm ....................................... 58 4.7. Thời gian của giai đoạn sinh trưởng, phát triển của các mẫu giống bìm bìm ....... 59 4.8. Đặc điểm sinh trưởng rễ, thân, lá, hoa của các mẫu giống bìm bìm (theo dõi tại 90 ngày sau trồng) .......................................................................................... 61 4.9. Chỉ số LAI, SPAD và khả năng tích lũy chất khô qua 3 giai đoạn sinh trưởng của các mẫu giống bìm bìm ..................................................................... 63 4.10. Mật độ nhiễm sâu hại của các mẫu giống bìm bìm .............................................. 65 4.11. Kết quả giám định tên hoa khọc của các mẫu bìm bìm ........................................ 68 4.12. Các yếu tố cấu thành năng suất của các mẫu giống của các mẫu bìm bìm trong vụ xuân và vụ thu năm 2012 - 2013 ........................................................... 70 4.13. Năng suất cá thể, năng suất lý thuyết và năng suất thực thu của các mẫu giống giống bìm bìm ........................................................................................... 72 4.14. Chất lượng dược liệu của các mẫu giống bìm bìm ............................................... 76 4.15. Tỷ lệ mọc mầm và thời gian sinh trưởng qua các giai đoạn của hai mẫu giống bìm bìm IP3 và IP6 .................................................................................... 78 4.16. Ảnh hưởng của thời vụ gieo trồng đến chỉ số LAI, SPAD, tích lũy chất khô của hai mẫu giống bìm bìm IP3 và IP6 ................................................................ 81 4.17. Thời vụ gieo trồng ảnh hưởng đến mật độ nhiễm một số sâu hại trên mẫu giống IP3 và IP6 .................................................................................................. 82 vii 4.18. Ảnh hưởng của thời vụ gieo trồng đến các yếu tố cấu thành năng suất của hai mẫu giống bìm bìm IP3 và IP6 ...................................................................... 83 4.19. Ảnh hưởng của thời vụ đến năng suất của của hai mẫu giống bìm bìm IP3 và IP6 .................................................................................................................. 84 4.20. Ảnh hưởng của thời vụ đến một số chỉ tiêu chất lượng của các mẫu giống bìm bìm ............................................................................................................... 85 4.21. Ảnh hưởng của thời vụ và mật độ trồng đến thời gian, tỷ lệ mọc mầm và thời gian qua các giai đoạn sinh trưởng của mẫu giống IP3 ................................. 87 4.22. Ảnh hưởng của thời vụ và mật độ trồng đến chỉ số LAI, SPAD, tích lũy chất khô qua các giai đoạn của mẫu giống IP3 ............................................................ 89 4.23. Ảnh hưởng của thời vụ và mật độ đến mật độ nhiễm sâu, bệnh của mẫu giống bìm bìm IP3 ............................................................................................... 90 4.24. Ảnh hưởng của thời vụ và mật độ đến các yếu tố cấu thành năng suất của mẫu giống bìm bìm IP3 ....................................................................................... 91 4.25. Ảnh hưởng của thời vụ và mật độ trồng đến năng suất của mẫu giống bìm bìm IP3 ................................................................................................................ 92 4.26. Ảnh hưởng của mật độ và thời vụ đến chất lượng dược liệu bìm bìm mẫu giống IP3 ............................................................................................................. 93 4.27. Ảnh hưởng của kiểu giàn leo và mật độ trồng đến thời gian qua các giai đoạn sinh trưởng phát triển .................................................................................. 94 4.28. Ảnh hưởng của kiểu giàn leo và mật độ trồng đến chỉ số LAI , SPAD và khả năng tích lũy chất khô qua 3 giai đoạn sinh trưởng.............................................. 96 4.29. Ảnh hưởng của kiểu giàn leo và mật độ trồng đến mức độ nhiễm một số loại sâu hại chính ........................................................................................................ 97 4.30. Ảnh hưởng mật độ trồng và kiểu giàn leo đến các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của cây bìm bìm biếc ............................................................... 98 4.31. Ảnh hưởng của kiểu giàn leo và mật độ trồng đến năng suất cây bìm bìm ........ 100 4.32. Ảnh hưởng của kiểu giàn leo và mật độ đến một số chỉ tiêu chất lượng của giống bìm bìm ................................................................................................... 101 4.33. Ảnh hưởng của kỹ thuật ngắt ngọn và mật độ trồng đến thời gian qua các giai đoạn sinh trưởng của mẫu giống bìm bìm ................................................... 102 viii
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.