Nội dung

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT NGUYỄN NGỌC ANH NGHIÊN CỨU CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI DẦU KHÍ ĐẾN NĂM 2025 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT NGUYỄN NGỌC ANH NGHIÊN CỨU CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI DẦU KHÍ ĐẾN NĂM 2025 Chuyên ngành Mã số : Quản lý kinh tế : 62.34.04.10 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS PHAN HUY ĐƯỜNG 2. TS. VƯƠNG HUY HÙNG HÀ NỘI - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tôi, các kết quả nghiên cứu trong luận án là xác thực và chưa từng được công bố trong kỳ bất công trình nào khác trước đó. Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Tác giả Nguyễn Ngọc Anh MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH VẼ PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ..................................................................................................7 1.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài .......................................................7 1.1.1. Các nghiên cứu liên quan đến khái niệm, vai trò của chiến lược ........7 1.1.2. Các nghiên cứu liên quan đến quản trị chiến lược ...............................8 1.2. Các công trình nghiên cứu ở trong nước ......................................................10 1.2.1. Các nghiên cứu liên quan đến khái niệm, vai trò, phân loại chiến lược...............................................................................................................10 1.2.2. Các nghiên cứu liên quan đến quản trị chiến lược .............................13 1.2.3. Các nghiên cứu liên quan đến ngành vận tải biển và xây dựng chiến lược phát triển của một số doanh nghiệp vận tải biển ........................16 1.3. Các kết luận rút ra từ tổng quan nghiên cứu ................................................18 1.3.1. Một số vấn đề đạt được sự nhất trí cao ..............................................18 1.3.2. Khoảng trống nghiên cứu ...................................................................18 Kết luận chương 1 ...............................................................................................19 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA TỔNG CÔNG TY VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI...20 2.1. Chiến lược phát triển của tổng công ty ........................................................20 2.1.1. Khái niệm chiến lược phát triển của tổng công ty .............................20 2.1.2. Phân cấp chiến lược của tổng công ty................................................21 2.1.3. Vai trò của chiến lược phát triển đối với tổng công ty ......................22 2.1.4. Những nội dung cơ bản của chiến lược phát triển tổng công ty ........23 2.2. Quy trình xây dựng chiến lược phát triển của tổng công ty .........................25 2.2.1. Phân tích môi trường kinh doanh .......................................................26 2.2.2. Xác định sứ mệnh, tầm nhìn chiến lược phát triển tổng công ty .......34 2.2.3. Xác định mục tiêu chiến lược phát triển tổng công ty .......................34 2.2.4. Xây dựng các lựa chọn chiến lược phát triển tổng công ty ...............35 2.2.5. Đánh giá và lựa chọn phương án chiến lược phát triển tối ưu cho tổng công ty ..................................................................................................36 2.2.6. Đề xuất và quyết định chiến lược phát triển tổng công ty .................37 2.3. Một số mô hình xây dựng và lựa chọn chiến lược phát triển cơ bản của doanh nghiệp .......................................................................................................37 2.3.1. Nhóm mô hình phân tích môi trường của doanh nghiệp ...................37 2.3.2. Mô hình xây dựng định hướng chiến lược .........................................40 2.3.3. Nhóm mô hình lựa chọn chiến lược tối ưu ........................................43 2.4. Kinh nghiệm xây dựng chiến lược phát triển của một số công ty, tổng công ty trong nước và bài học rút ra cho Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí - PV Trans ....................................................................................................................45 2.4.1. Kinh nghiệm xây dựng chiến lược phát triển của Tổng công ty Vận tải thủy Petrolimex ...............................................................................45 2.4.2. Kinh nghiệm xây dựng chiến lược phát triển của Công ty cổ phần Vận tải biển Việt Nam .................................................................................46 2.4.3. Bài học rút ra cho Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí trong xây dựng chiến lược phát triển.....................................................................47 2.5. Phương pháp nghiên cứu luận án .................................................................48 2.5.1. Khung lý thuyết nghiên cứu ...............................................................48 2.5.2. Quy trình nghiên cứu .........................................................................49 2.5.3. Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu, dữ liệu nghiên cứu ..............49 Kết luận chương 2 ...............................................................................................51 CHƯƠNG 3. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI DẦU KHÍ ...............................................53 3.1. Tổng quan về Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí .................................53 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí .........................................................................................................53 3.1.2. Ngành nghề hoạt động của Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí ..53 3.1.3. Cơ cấu tổ chức của Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí ..............54 3.1.4. Các Công ty thành viên của Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí .54 3.1.5. Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí giai đoạn 2011-2015 ..........................................................55 3.2. Phân tích chiến lược hiện thời của Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí .57 3.2.1. Phân tích chiến lược phát triển giai đoạn 2011-2015 của Công ty mẹ (PV Trans) ..............................................................................................59 3.2.2. Phân tích ảnh hưởng chiến lược phát triển của các Công ty con đến quá trình xây dựng chiến lược phát triển của Công ty mẹ - PV Trans..64 3.2.3. Phân tích ảnh hưởng chiến lược phát triển của Tập đoàn PVN đến quá trình xây dựng chiến lược phát triển của PV Trans ..............................69 3.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chiến lược phát triển của Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí .........................................................................70 3.3.1. Phân tích nhóm nhân tố bên ngoài .....................................................70 3.3.2. Phân tích môi trường bên trong của Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí .........................................................................................................99 Kết luận chương 3 .............................................................................................119 CHƯƠNG 4. CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI DẦU KHÍ ĐẾN NĂM 2025 ..................................................................121 4.1. Xác định sứ mệnh, tầm nhìn của Tổng công ty Cổ phần Vận tải Dầu khí.121 4.1.1. Sứ mệnh của Tổng công ty Cổ phần Vận tải Dầu khí .....................121 4.1.2. Tầm nhìn của Tổng công ty Cổ phần Vận tải Dầu khí ....................121 4.2. Mục tiêu chiến lược phát triển của Tổng công ty Cổ phần Vận tải Dầu khí ......................................................................................................................121 4.2.1. Mục tiêu tổng quát ...........................................................................121 4.2.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................122 4.3. Đề xuất chiến lược phát triển của Tổng công ty Cổ phần Vận tải Dầu khí đến năm 2025 ....................................................................................................123 4.3.1. Xây dựng các phương án chiến lược phát triển cho Tổng công ty Cổ phần Vận tải Dầu khí ............................................................................123 4.3.2. Lựa chọn chiến lược phát triển tối ưu cho Tổng công ty Cổ phần Vận tải Dầu khí ..........................................................................................129 4.4. Giải pháp thực hiện chiến lược phát triển của Tổng công ty Cổ phần Vận tải Dầu khí .........................................................................................................139 4.4.1. Giải pháp về tài chính ......................................................................139 4.4.2. Giải pháp về nguồn nhân lực ...........................................................140 4.4.3. Giải pháp về marketing ....................................................................143 4.4.4. Giải pháp về hoạt động nghiên cứu và phát triển ............................145 4.4.5. Giải pháp về hợp tác hội nhập kinh tế quốc tế .................................145 4.4.6. Giải pháp về tổ chức quản lý ...........................................................146 4.4.7. Giải pháp về bảo vệ môi trường.......................................................150 4.5. Điều kiện và kiến nghị ...............................................................................150 4.5.1. Điều kiện cần để thực hiện chiến lược .............................................150 4.5.2. Một số kiến nghị ..............................................................................150 Kết luận chương 4 .............................................................................................151 KẾT LUẬN .............................................................................................................152 CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt AFTA ASEAN BCG BKS BSR BTGĐ CBCNV CEPT CNG CSTT CTCP DQS DWT ĐH ĐHĐCĐ ĐVTV EFE FPSO/FSO GDP GSM GTVT HĐQT IFE IMO LPG MTV NCS NMLD NHNN NHTM PEST Viết đầy đủ Khu vực mậu dịch tự do ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á Ma trận Boston Ban kiểm soát Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn Ban Tổng giám đốc Cán bộ công nhân viên Chương trình ưu đãi thuế quan Compressed Natural Gas - Khí thiên nhiên Chính sách tiền tệ Công ty cổ phần Công ty TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy Dung Quất Deadweight tonnage - là đơn vị đo năng lực vận tải an toàn của tàu thủy tính bằng tấn Đại học Đại hội đồng cổ đông Đơn vị đầu tư Ma trận đánh giá yếu tố bên ngoài Kho nổi chức xử lý và xuất dầu thô Tổng sản phẩm quốc nội Ma trận chiến lược phát triển chính Giao thông vận tải Hội đồng quản trị Ma trận đánh giá yếu tố bên trong Tổ chức hàng hải quốc tế Liquefied petroleum gas - Khí dầu mỏ hóa lỏng Một thành viên Nghiên cứu sinh Nhà máy lọc dầu Ngân hàng Nhà nước Ngân hàng thương mại Mô hình phân tích vĩ mô PR PV Oil PVEP PVN QSPM SWOT TCT TCT D TKV TNDN TP.HCM TPP THNN USD VLCC VLGC VNĐ VSP WTO XNK Public relations - Quan hệ công chúng Tổng công ty Dầu Việt Nam Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam Ma trận hoạch định chiến lược Ma trận Swot Tổng công ty Tổ chức tín dụng Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam Thu nhập doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương Trách nhiệm hữu hạn Đô la Mỹ Tàu chở dầu thô loại lớn Tàu chở Gas loại lớn Việt Nam Đồng Liên doanh Việt - Nga Tổ chức thương mại thế giới Xuất nhập khẩu DANH MỤC BẢNG TT Tên bảng Trang Bảng 2.1: Bảng mẫu ma trận EFE.............................................................................38 Bảng 2.2: Bảng mẫu ma trận IFE ..............................................................................39 Bảng 2.3: Bảng mẫu ma trận hình ảnh cạnh tranh ....................................................40 Bảng 2.4: Bảng mẫu ma trận QSPM .........................................................................43 Bảng 2.5: Mô tả mẫu điều tra ....................................................................................51 Bảng 2.6: Mô tả vị trí công tác của những người được điều tra ...............................51 Bảng 3.1: Cơ cấu cổ đông tại PV Trans đến hết năm 2015 ......................................53 Bảng 3.2: Các công ty thành viên của PV Trans tính đến hết 2015 .........................55 Bảng 3.3: Khái quát kế hoạch 05 năm giai đoạn 2011-2015 của PV Trans .............57 Bảng 3.4: Kết quả hoạt động kinh doanh của PV Trans giai đoạn 2011-2015 .........60 Bảng 3.5: So sánh kế hoạch và thực hiện hoạt động kinh doanh của PV Trans giai đoạn 2011-2015 ...............................................................................62 Bảng 3.6: Đánh giá chiến lược phát triển của PV Trans giai đoạn 2011-2015 ........63 Bảng 3.7: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của PVT Vũng Tàu giai đoạn 2011-2015 ...............................................................................................64 Bảng 3.8: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của PVT Hà Nội giai đoạn 2011-2015 ...............................................................................................65 Bảng 3.9: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của PVT Quảng Ngãi giai đoạn 2011-2015 ......................................................................................65 Bảng 3.10: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của PVT Phương Nam giai đoạn 2011-2015 ......................................................................................66 Bảng 3.11: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của PVT Thái Bình Dương giai đoạn 2011-2015 ...............................................................................66 Bảng 3.12: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của PVT Quốc tế giai đoạn 2011-2015 ...............................................................................................67 Bảng 3.13: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của PVT Cửu Long giai đoạn 2011-2015 ...............................................................................................67