Nội dung

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KIN HT ẾH UẾ ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ BÙI ANH TUẤN GIẢI PHÁP THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI ĐẠ IH ỌC VÀO TỈNH THỪA THIÊN HUẾ TR ƯỜ NG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ HUẾ, 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KIN HT ẾH UẾ ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ BÙI ANH TUẤN GIẢI PHÁP THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI ỌC VÀO TỈNH THỪA THIÊN HUẾ IH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế ĐẠ Mã số: 834 04 10 NG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ TR ƯỜ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. TRẦN VĂN HÒA HUẾ, 2018 KIN HT ẾH UẾ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cũng xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn TR ƯỜ NG ĐẠ IH ỌC BÙI ANH TUẤN i KIN HT ẾH UẾ LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận tình và quý báu từ thầy hướng dẫn khoa học, cơ quan công tác, sở ban ngành trong tỉnh Thừa Thiên Huế, doanh nghiệp, đồng nghiệp, bạn bè và người thân. Nhân đây, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến: PGS. TS. Trần Văn Hòa - người hướng dẫn khoa học - đã dành nhiều thời gian quý báu để chỉ dẫn về đề tài và định hướng phương pháp nghiên cứu trong thời gian tôi tiến hành thực hiện luận văn. Các Sở, ban, ngành có liên quan tại tỉnh Thừa Thiên Huế, các đồng nghiệp và các doanh nghiệp tham gia khảo sát đã tạo điều kiện về thời gian và giúp đỡ tôi trong việc điều tra phỏng vấn. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã động viên, khuyến ỌC khích tinh thần lẫn vật chất cho tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Xin gửi lời chúc sức khỏe và chân thành cảm ơn! ĐẠ IH Tác giả luận văn TR ƯỜ NG BÙI ANH TUẤN ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC KINH TẾ KIN HT ẾH UẾ Họ và tên học viên: Bùi Anh Tuấn. Chuyên ngành: Quản lý kinh tế; Niên khóa: 2015-2018. Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. TRẦN VĂN HÒA. Tên đề tài: Giải pháp thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào tỉnh Thừa Thiên Huế. 1. Tính cấp thiết của đề tài TR ƯỜ NG ĐẠ IH ỌC Doanh nghiệp FDI đóng góp một lượng vốn lớn cho nền kinh tế, tạo công ăn việc làm trực tiếp cho người lao động và hàng triệu việc làm gián tiếp khác, tạo ra lan tỏa về công nghệ… Thừa Thiên Huế là một trong 05 tỉnh thuộc Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, có nhiều lợi thế tiềm năng để phát triển kinh tế, nhưng khả năng huy động vốn đầu tư từ nội bộ nền kinh tế còn hạn chế. Giai đoạn 2018 - 2020, tỉnh Thừa Thiên Huế kế hoạch thu hút bình quân khoảng 500 triệu USD/năm đến 800 triệu USD/năm nhằm tạo nguồn lực để thúc đẩy kinh tế, xã hội. Đây là một kế hoạch không dễ dàng đạt được trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều bất ổn và sự cạnh tranh trong việc thu hút FDI từ các tỉnh thành khác trên cả nước. Đứng trước tình hình này, Thừa Thiên Huế cần phải đánh giá lại các tiềm năng, hoạt động, chính sách thu hút FDI của tỉnh nhằm đưa ra những giải pháp thích hợp. 2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp thu thập số liệu (thứ cấp và sơ cấp), Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu, Phương pháp phân tích (thống kê mô tả, so sánh, chuỗi thời gian), Phương pháp chuyên gia (nhằm có góc nhìn tổng quan hơn về vấn đề nghiên cứu và đề xuất giải pháp). 3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp của luận văn Thứ nhất, nghiên cứu đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Thừa Thiên Huế. Làm rõ kinh nghiệm về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại một số địa phương trong cả nước và bài học kinh nghiệm đối với tỉnh Thừa Thiên Huế. Thứ hai, nghiên cứu đã đánh giá và phân tích thực trạng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2012 - 2017. Nghiên cứu cũng đã làm rõ đánh giá của các nhà đầu tư đối với các nội dung liên quan đến thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Thừa Thiên Huế. Nghiên cứu xác định được 07 nhân tố tác động đến quyết định đầu tư của doanh nghiệp tại tỉnh Thừa Thiên Huế, đó là: (1) Thị trường tiềm năng, (2) Lợi thế chi phí, (3) Nguồn nhân lực, (4) Tài nguyên thiên nhiên, (5) Cơ sở hạ tầng kỹ thuật, (6) Cơ sở hạ tầng xã hội, (7) Những ưu đãi và hỗ trợ. Từ đó rút ra được những thành tựu và hạn chế của công tác này. Thứ ba, nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh Thừa Thiên Huế. Cụ thể: (1) Đầu tư, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; (2) Phát huy lợi thế tài nguyên thiên nhiên; (3) Nâng cao độ hấp dẫn của thị trường; (4) Tổ chức triển khai các chính sách ưu đãi, tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp; (5) Nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng xã hội; (6) Gia tăng lợi thế về chi phí; (7) Cải thiện và phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật. iii ASEAN KIN HT ẾH UẾ DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU : Association of South East Asia Nations Cộng đồng các quốc gia Đông Nam Á BOT : Build - Operate - Transfer Hợp đồng Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao BT : Build - Transfer Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao BTO : Build - Transfer - Operate Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao-Kinh doanh CSHT : Cơ sở hạ tầng ĐTNN : Đầu tư nước ngoài FDI : Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài : Gross Domestic Products ỌC GDP Tổng sản phẩm quốc nội GNP : Gross National Product IH Tổng sản phẩm quốc gia : Khu công nghiệp MNE : Multinational Enterprise ĐẠ KCN Công ty đa quốc gia ODA : Official Development Assistance Viện trợ phát triển chính thức : Provincial Competitive Index NG PCI Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh : Research & Development ƯỜ R&D Nghiên cứu và Phát triển : Trách nhiệm hữu hạn UBND : Ủy ban nhân dân UNCTAD : United Nations Conference on Trade and Development TR TNHH WTO Diễn đàn Thương mại và Phát triển Liên Hiệp quốc : World Trade Organization Tổ chức Thương mại thế giới iv KIN HT ẾH UẾ MỤC LỤC Lời cam đoan ....................................................................................................................i Lời cảm ơn...................................................................................................................... ii Tóm lược luận văn thạc sỹ khoa học kinh tế ................................................................. iii Danh mục các chữ viết tắt và ký hiệu.............................................................................iv Danh mục các bảng...................................................................................................... viii Danh mục các sơ đồ........................................................................................................ix PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài...............................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................................4 4. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................4 ỌC 5. Cấu trúc của luận văn ..................................................................................................9 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU............................................10 IH CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI......................................................................................10 1.1. Cơ sở lý luận...........................................................................................................10 ĐẠ 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm đầu tư trực tiếp nước ngoài ...............................................10 1.1.2. Các loại hình đầu tư trực tiếp nước ngoài ..........................................................11 NG 1.1.3. Tác động đầu tư trực tiếp nước ngoài đến nền kinh tế .......................................13 1.1.4. Các yếu tố tác động đến việc đầu tư trực tiếp nước ngoài .................................15 1.1.5. Các công trình nghiên cứu có liên quan ..............................................................17 ƯỜ 1.1.6. Mô hình nghiên cứu.............................................................................................24 1.2. Cơ sở thực tiễn........................................................................................................26 1.2.1. Kinh nghiệm về thu hút đầu tư nước ngoài tại một số địa phương ....................26 TR 1.2.2. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Thừa Thiên Huế ..................................................29 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CỦA TỈNH THỪA THIÊN HUẾ...............................................................................33 v 2.1. Thực trạng tình hình thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Thừa Thiên Huế KIN HT ẾH UẾ .......................................................................................................................................33 2.1.1. Đánh giá các tiềm năng của tỉnh Thừa Thiên Huế ..............................................33 2.1.2. Thực trạng tình hình thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh Thừa Thiên Huế trong thời gian qua.......................................................................................52 2.1.3. Kết quả của công tác thu hút đầu tư nước ngoài .................................................55 2.2. Đánh giá các nhân tố tác động đến khả năng thu hút vốn FDI vào tỉnh Thừa Thiên Huế thông qua kết quả khảo sát.....................................................................................60 2.2.1. Đặc điểm mẫu khảo sát........................................................................................60 2.2.2. Kiểm định độ tin cậy thang đo Cronbach’s Alpha ..............................................61 2.2.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA ........................................................................64 2.2.4. Phân tích tương quan ...........................................................................................67 2.2.5. Phân tích hồi quy tuyến tính bội..........................................................................69 ỌC 2.2.6. Kết quả kiểm định One Sample T Test đối với các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư .....................................................................................................................76 IH 2.2.7. Đánh giá năng lực thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh Thừa Thiên Huế .......................................................................................................................................77 ĐẠ CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CỦA TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ...................................................80 3.1. Mục tiêu và quan điểm về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh Thừa NG Thiên Huế ......................................................................................................................80 3.1.1. Mục tiêu...............................................................................................................80 3.1.2. Quan điểm............................................................................................................80 ƯỜ 3.2. Các giải pháp nhằm tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh Thừa Thiên Huế.............................................................................................................80 3.2.1. Đầu tư, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực......................................................80 TR 3.2.2. Phát huy lợi thế tài nguyên thiên nhiên ...............................................................81 3.2.3. Nâng cao độ hấp dẫn của thị trường....................................................................82 3.2.4. Tổ chức triển khai các chính sách ưu đãi, tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp .......83 3.2.5. Nâng cao chất lượng Cơ sở hạ tầng xã hội..........................................................84 vi 3.2.6. Gia tăng lợi thế về chi phí ...................................................................................87 KIN HT ẾH UẾ 3.2.7. Cải thiện và phát triển Cơ sở hạ tầng kỹ thuật ....................................................87 KẾT LUẬN ..................................................................................................................86 1. Kết luận......................................................................................................................89 2. Kiến nghị ...................................................................................................................89 2.1. Đối với Nhà nước, Chính phủ ................................................................................89 2.2. Đối với tỉnh Thừa Thiên Huế .................................................................................90 TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................95 PHỤ LỤC .....................................................................................................................96 QUYẾT ĐỊNH VỀ VIỆC THÀNH LẬP HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN THẠC SĨ BIÊN BẢN CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VẮN THẠC SĨ KINH TẾ NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ CỦA PHẢN BIỆN 1 NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ CỦA PHẢN BIỆN 2 ỌC BẢN GIẢI TRÌNH CHỈNH SỬA LUẬN VĂN TR ƯỜ NG ĐẠ IH XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN vii Bảng 1.1: KIN HT ẾH UẾ DANH MỤC CÁC BẢNG Các nhân tố trong nghiên cứu của Agnieszka Chidlow, Stephen Young (2008).......................................................................................................18 Bảng 1.2: Một số nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến FDI.............................20 Bảng 1.3: Các nhân tố tác động đến thu hút vốn FDI vào tỉnh Thừa Thiên Huế ....25 Bảng 2.1: Số dự án và quy mô vốn đăng ký các dự án FDI (2012 - 2017)..............53 Bảng 2.2: Số dự án và vốn đăng ký FDI vào tỉnh Thừa Thiên Huế theo hình thức đầu tư giai đoạn 2012 – 2017 ..................................................................54 Bảng 2.3: Vốn FDI đầu tư vào tỉnh Thừa Thiên Huế theo đối tác từ năm 2012 - 2017 ...................................................................................54 Vốn FDI đầu tư vào tỉnh Thừa Thiên Huế theo ngành nghề...................57 Bảng 2.5: Đặc điểm mẫu khảo sát............................................................................61 Bảng 2.6: Kết quả kiểm định độ tin cậy thang đo....................................................62 Bảng 2.7: Hệ số KMO và Kiểm định Bartlett's........................................................65 Bảng 2.8: Kết quả phân tích EFA biến độc lập........................................................66 Bảng 2.9: Hệ số KMO và Kiểm định Bartlett's đối với nhân tố phụ thuộc .............67 Bảng 2.10: Ma trận hệ số tương quan ........................................................................68 Bảng 2.11: Tóm tắt mô hình.......................................................................................69 Bảng 2.12: Kiểm định về sự phù hợp của mô hình hồi quy.......................................71 Bảng 2.13: Kiểm tra hiện tượng đa cộng tuyến .........................................................71 Bảng 2.14: Kết quả phân tích hồi quy........................................................................74 Bảng 2.15: Kết quả kiểm định One Sample T Test....................................................76 TR ƯỜ NG ĐẠ IH ỌC Bảng 2.4: viii