Nội dung

Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO 71 Löïa choïn bieän phaùp ñieàu chænh giaûm caân cho hoïc sinh löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - quaän Lieân Chieåu - thaønh phoá Ñaø Naüng ThS. Ñaøo Tieán Daân; ThS. Nguyeãn Troïng Taøi Q TOÙM TAÉT: Söû duïng caùc phöông phaùp nghieân cöùu khoa hoïc thöôøng quy löïa choïn ñöôïc ñieàu chænh giaûm caân cho hoïc sinh (HS) löùa tuoåi 9 -10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng. Böôùc ñaàu öùng duïng caùc bieän phaùp löïa choïn trong thöïc teá vaø ñaùnh giaù hieäu quaû, keát quaû, caùc bieän phaùp löïa choïn ñaõ coù hieäu quaû cao trong vieäc ñieàu chænh giaûm caân cho ñoái töôïng nghieân cöùu. Töø khoùa: Bieän phaùp, giaûm caân, HS, tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân... ABSTRACT: Using scientific research methods, weight adjusting solutions for students from 9 to 10 years old Ngo Si Lien Primary school, Lien Chieu district, Da Nang city is selected. The initial application of those solutions in reality and assessment of the results show that the selected solutions have a significant impact on adjusting weight for people involved. Keywords: Solution, adjusting weight, students, Ngo Si Lien primary school 1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Taïi Vieät Nam, caùc cuoäc ñieàu tra dòch teã tröôùc naêm 1995 cho thaáy tyû leä thöøa caân khoâng ñaùng keå, beùo phì haàu nhö khoâng coù. Nhöng tôùi Toång ñieàu tra dinh döôõng toaøn quoác naêm 2000 thì tyû leä thöøa caân ôû phuï nöõ tuoåi sinh ñeû töø 15 - 49 tuoåi laø 4,6%, ôû thaønh phoá (9,2%) cao gaáp 3 laàn noâng thoân (3,0%). Ñieàu tra thöøa caân, beùo phì ôû ngöôøi tröôûng thaønh Vieät Nam naêm 2005 thaáy 16,3% bò thöøa caân, beùo phì vaø tyû leä ôû thaønh thò laø 32,5%, cao hôn so vôùi 13,8% ôû noâng thoân Söï gia taêng tyû leä thöøa caân ôû HS tieåu hoïc ñang laø moät trong nhöõng moái quan taâm haøng ñaàu ôû caùc quoác gia ñaõ vaø ñang phaùt trieån maø nguyeân nhaân khoâng chæ do cheá ñoä aên uoáng thieáu khoa hoïc (maát caân baèng vôùi nhu caàu cô theå) maø coøn do nhöõng yeáu toá lieân quan (giaûm hoaït ñoäng theå löïc, stress, oâ nhieãm moâi tröôøng vaø caû nhöõng vaán ñeà KHOA HOÏC THEÅ THAO SOÁ 2/2019 (AÛnh minh hoïa) xaõ hoäi...). Ngöôøi ta quan taâm ñeán thöøa caân vì ñoù laø moái ñe doïa laâu daøi ñeán söùc khoûe, tuoåi thoï vaø keùo daøi tình traïng beùo phì ñeán tuoåi tröôûng thaønh, seõ laøm taêng nguy cô ñoái vôùi beänh maïn tính nhö taêng huyeát aùp, beänh maïch vaønh, tieåu ñöôøng, vieâm xöông khôùp, soûi maät, gan nhieãm môõ, vaø moät soá beänh ung thö. Thöøa caân ôû HS tieåu hoïc coøn laøm ngöøng taêng tröôûng sôùm, deã daãn tôùi nhöõng aûnh höôûng naëng neà veà taâm lyù nhö töï ti, nhuùt nhaùt, keùm hoøa ñoàng, hoïc keùm. Thöøa caân ôû ôû HS tieåu hoïc coù theå laø nguoàn goác thaûm hoïa cuûa söùc khoûe trong töông lai. Neáu tìm ra nhöõng bieän phaùp choïn bieän phaùp ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng laø vieäc laøm caàn thieát. Trong quaù trình nghieân cöùu, chuùng toâi söû duïng caùc phöông phaùp nghieân cöùu sau: phaân tích vaø toång hôïp taøi lieäu tham khaûo; quan saùt sö phaïm; phoûng vaán; kieåm tra sö phaïm; thöïc nghieäm sö phaïm vaø toaùn hoïc thoáng keâ. 72 Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO 2. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU 2.1. Ñaùnh giaù thöïc traïng thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng Tieán haønh tìm hieåu ñaëc ñieåm ñoái töôïng nghieân cöùu qua phoûng vaán 437 HS (207 HS löùa tuoåi 9 vaø 230 HS löùa tuoåi 10) löùa tuoåi 9, 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân Keát quaû cho thaáy: Trong toång soá 437 HS löùa tuoåi 9, 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng, tình traïng söùc khoûe toát vaø thöôøng xuyeân kieåm tra söùc khoûe ñònh kyø. Beân caïnh caùc em thöôøng xuyeân ñöôïc boå sung söõa, löôïng traùi caây vaø rau xanh khoâng thöôøng xuyeân boå sung trong cheá ñoä dinh döôõng, löôïng nöôùc ñöôïc caùc em uoáng haøng ngaøy dao ñoäng töø 0.5 lít – 1 lít, tham gia taäp luyeän theå thao khoâng thöôøng xuyeân, caùc moân theå thao ñöôïc caùc em löïa choïn taäp luyeän ít vaø thôøi gian tham gia taäp luyeän haøng ngaøy döôùi 30 phuùt. Ñaây coù theå coi laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán tình traïng thöøa caân cuûa caùc em HS löùa tuoåi 9, 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng. Qua baûng 1 cho thaáy: HS löùa tuoåi 9 tyû leä thöøa caân cuûa nam HS coù 23/119 chieám 19.33%, nöõ HS coù 15/88 chieám 17.05%; HS löùa tuoåi 10 tyû leä thöøa caân cuûa nam HS coù 25/113 chieám 22.12% coù vaø nöõ HS coù 21/117 chieám 17.95%. Nhö vaäy coù theå thaáy, tình traïng thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9, 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng ñaõ coù chieàu höôùng gia taêng 10.83% ñoái vôùi nam vaø 9.85% ñoái vôùi nöõ HS löùa tuoåi 9; HS löùa tuoåi 10 nam taêng 13.62% ñoái vôùi nam vaø 10.75% ñoái vôùi nöõ. Vaäy nhöõng nguyeân nhaân naøo aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán tình traïng thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9, 10. 2.2. Nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng Tìm hieåu nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng. Keát quaû ñöôïc trình baøy taïi baûng 2. Qua baûng 2 cho thaáy: 03 nguyeân nhaân (cheá ñoä dinh döôõng, cheá ñoä vaän ñoäng vaø cheá ñoä sinh hoaït) coù aûnh höôûng ñeán tình traïng thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9 -10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng töø 75% - 87.50%. 2.3. Löïa choïn bieän phaùp ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng Tieán haønh löïa bieän phaùp ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 -10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng theo caùc böôùc: - Löïa choïn qua tham khaûo taøi lieäu - Löïa choïn qua phoûng vaán tröïc tieáp caùc nhaø quaûn lyù, chuyeân gia, giaùo vieân, caùn boä y teá veà bieän phaùp ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng Baûng 1. Tình traïng thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng T T Nam HS (löùa tuoåi 9, n = 119; löùa tuoåi 10, n = 113 ) 1 Treû suy dinh döôõng theå thaáp coøi, möùc ñoä naëng 2 Treû suy dinh döôõng theå thaáp coøi, möùc ñoä vöøa 3 Treû bình thöôøng 4 Treû thöøa caân 5 Treû beùo phì Nöõ HS (löùa tuoåi 9, n = 88; löùa tuoåi 10, n = 117 ) 1 Treû suy dinh döôõng theå thaáp coøi, möùc ñoä naëng 2 Treû suy dinh döôõng theå thaáp coøi, möùc ñoä vöøa 3 Treû bình thöôøng 4 Treû thöøa caân 5 Treû beùo phì Chæ soá BMI löùa tuoåi 9 löùa tuoåi 10 HS löùa tuoåi 9 n % HS löùa tuoåi 10 n % <15.84 <16.00 16.01 - 16.51 >16.52 >16.84 <16.50 <16.65 16.66 - 17.10 >17.11 >17.40 3 8 81 23 4 2.52 6.72 68.07 19.33 3.36 2 5 79 25 2 1.77 4.42 69.91 22.12 1.77 <15.03 <15.16 15.17 - 15.54 >15.55 >15.79 <15.64 <15.76 15.77 - 16.13 >16.14 >16.38 2 8 58 15 5 2.27 9.09 65.91 17.05 5.68 2 7 82 21 5 1.71 5.98 70.09 17.95 4.27 Baûng 2. Nguyeân nhaân nhaân aûnh höôûng ñeán thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9 - 10 TT 1 2 3 Nguyeân nhaân Cheá ñoä dinh döôõng Cheá ñoä vaän ñoäng Cheá ñoä sinh hoaït Raát aûnh höôûng n % 21 87.50 18 75.00 19 79.17 Nguyeân nhaân AÛnh höôûng n % 3 12.50 6 25.00 5 20.83 SOÁ 2/2019 Khoâng aûnh höôûng n % 0 0 0 0 0 0 KHOA HOÏC THEÅ THAO Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO - Löïa choïn qua phoûng vaán treân dieän roäng baèng phieáu hoûi. Keát quaû löïa choïn ñöôïc 04 bieän phaùp ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 -10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng cho ñoái töôïng nghieân cöùu. Cuï theå goàm: - Bieän phaùp 1: Bieän phaùp naâng cao nhaän thöùc. + Muïc ñích cuûa bieän phaùp Thoâng qua bieän phaùp naâng cao nhaän thöùc, giuùp giaùo vieân, caùc em HS hieåu roõ hôn veà taùc haïi cuûa tình traïng thöøa caân, aûnh höôûng ñeán söùc khoûe, khaû naêng vaän ñoäng cuûa baûn thaân. + Noäi dung cuûa bieän phaùp a. Tieán haønh tuyeân truyeàn giaùo duïc laøm saâu saéc hôn nhaän thöùc taùc haïi cuûa tình traïng thöøa caân aûnh höôûng ñeán söùc khoûe, khaû naêng vaän ñoäng, hoïc taäp cuûa baûn thaân. b. Giaùo duïc caùc kieán thöùc cô baûn veà cheá ñoä dinh döôõng, cheá ñoä vaän ñoäng vaø cheá ñoä sinh hoaït coù aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán tình traïng thöøa caân. + Phöông phaùp tieán haønh thöïc hieän bieän phaùp a. Keát hôïp vôùi Ñaûng uûy, UÛy Ban nhaân daân, trung taâm dinh döôõng, môøi caùn boä coù kinh nghieäm noùi chuyeän chuyeân ñeà veà caùc noäi dung caàn tuyeân truyeàn giaùo duïc cuûa bieän phaùp. b. Cuøng phoái hôïp vôùi caùc toå chöùc treân ñeå tieán haønh moät cuoäc thi tìm hieåu veà taùc haïi cuûa thöøa caân aûnh höôûng ñeán söùc khoûe, khaû naêng vaän ñoäng cuûa baûn thaân. c. Toå chöùc tuyeân truyeàn tôùi HS thoâng qua caùc giôø sinh hoaït lôùp. + Thöïc nghieäm bieäm phaùp: ñeà taøi phoûng vaán HS tieåu hoïc löùa tuoåi 9, 10 nhaèm ñaùnh giaù nhaän thöùc veà tình traïng thöøa caân aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán söùc khoûe, khaû naêng vaän ñoäng, khaû naêng ngoài hoïc cuûa caùc em. Keát quaû cho thaáy veà nhaän thöùc, caùc em ñaõ nhaän thöùc roõ aûnh höôûng cuûa thöøa caân, ñieàu ñoù chöùng minh phaàn naøo hieäu quaû cuûa bieän phaùp ñaõ löïa choïn. Bieän phaùp 2: Bieän phaùp xaây döïng cheá ñoä vaän ñoäng. + Muïc ñích cuûa bieän phaùp Nhaèm giaûm tình traïng thöøa caân cho HS löùa tuoåi 9 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu TP Ñaø Naüng. 73 + Noäi dung cuûa bieän phaùp a. Xaây döïng cheá ñoä vaän ñoäng phuø hôïp cho ñoái töôïng nghieân cöùu: Baøi taäp, Noäi dung vaän ñoäng, thôøi gian taäp/phuùt, soá laàn/tuaàn vaø thôøi gian taäp/tuaàn. b. Xaây döïng cheá ñoä vaän ñoäng ôû nhaø vaø ôû tröôøng. + Phöông phaùp tieán haønh thöïc hieän bieän phaùp a. Keát hôïp vôùi cha, meï HS, Ban giaùm hieäu, giaùo vieân theå duïc vaø giaùo vieân chuû nhieäm trong vieäc xaây döïng cheá ñoä vaän ñoäng, nhaèm giaûm tình traïng thöøa caân cho caùc em. b. Phoái keát hôïp vôùi cha, meï HS vaø giaùo vieân haøng thaùng phaùt phieáu göûi veà ñeå ñaùnh giaù söï vaän ñoäng cuûa caùc em. c. Giaùo vieân toå chöùc nhaän xeùt, ñaùnh giaù söï vaän ñoäng cuûa caùc em trong caùc giôø sinh hoaït lôùp, thoâng qua caùc phieáu göûi veà cho cha, meï. + Thöïc nghieäm bieän phaùp: Cheá ñoä vaän ñoäng ñöôïc xaây döïng treân treân cô sôû phuø hôïp vôùi löùa tuoåi, quy luaät vaän ñoäng, sôû thích vaø khaéc phuïc söï thieáu huït vaän ñoäng, daãn ñeán tình traïng thöøa caân goàm: Xaây döïng cheá ñoä taäp luyeän noäi khoùa; Xaây döïng cheá ñoä taäp luyeän ngoaïi khoùa; ñeå xaây döïng cheá ñoä vaän ñoäng hôïp lyù, khoa hoïc, goùp phaàn ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 -10. Chuùng toâi tieán haønh phoûng vaán veà caùc noäi dung goàm: Baøi taäp, thôøi gian taäp (phuùt), soá laàn/tuaàn, thôøi gian taäp/tuaàn, keát quaû ñöôïc trình baøy taïi baûng 3. Qua baûng 3 cho thaáy: Tthôøi gian taäp luyeän ngoaïi khoùa trong tuaàn töø 200 - 292 phuùt töông ñöông 5 tieát - 8 tieát hoïc treân lôùp. Keát hôïp taäp luyeän noäi khoùa (1 tieát - 2 tieát/tuaàn) vaø ngoaïi khoùa trong tuaàn seõ ñaït töø 6 - 10 tieát/tuaàn. Nhö vaäy, veà maët lyù thuyeát cuûa cheá ñoä vaän ñoäng nhaèm ñieàu chænh ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng ñaõ naâng toång soá giôø taäp luyeän töø 1 tieát - 2 tieát/tuaàn leân 6 - 10 tieát/tuaàn. Bieän phaùp 3: Bieän phaùp xaây döïng cheá ñoä dinh döôõng. + Muïc ñích cuûa bieän phaùp Nhaèm giaûm tình traïng thöøa caân cho HS löùa tuoåi 9 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu TP Ñaø Naüng. + Noäi dung cuûa bieän phaùp Baûng 3. Keát quaû cheá ñoä vaän ñoäng trong tuaàn TT 1 2 3 4 5 6 Cheá ñoä vaän ñoäng Taäp luyeän trong noäi khoùa Taäp luyeän trong giôø ra chôi Taäp luyeän ngoaïi khoùa ôû nhaø Taäp trong sinh hoaït ñoäi, sao Taäp ngoaïi khoùa vaøo ngaøy nghæ Toång thôøi gian KHOA HOÏC THEÅ THAO SOÁ 2/2019 Baøi taäp Chaïy tuøy söùc Töï choïn Töï choïn Töï choïn Töï choïn Thôøi gian taäp Soá laàn/tuaàn (phuùt) 5 1-2 10 - 15 6 10 - 15 7 75 - 7 1 60 - 70 1 200-292 phuùt = 5-8 tieát/tuaàn Thôøi gian taäp/tuaàn 5 - 10 60 - 90 70 - 105 5-7 60 - 70 74 Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO a. Xaây döïng cheá ñoä dinh döôõng phuø hôïp cho ñoái töôïng nghieân cöùu: Böõa aên cuûa HS caàn coù ñuû 4 nhoùm thöïc phaåm vaø ña daïng nhieàu loaïi thöïc phaåm, baûo ñaûm nhu caàu caû veà soá löôïng, chaát löôïng vaø tæ leä caân ñoái cuûa caùc thaønh phaàn dinh döôõng. b. Xaây döïng söï phaân boá hôïp lyù giöõa caùc böõa aên ôû nhaø vaø ôû tröôøng. c. Xaây döïng cheá ñoä dinh döôõng phuø hôïp giöõa nguoàn chaát ñaïm ñoäng vaät vaø thöïc vaät, chaát beùo ñoäng vaät vaø thöïc vaät. d. Uoáng ñuû löôïng nöôùc haøng ngaøy. + Phöông phaùp tieán haønh thöïc bieän bieän phaùp a. Keát hôïp vôùi cha, meï HS, Ban giaùm hieäu, giaùo vieân, caùn boä y teá trong vieäc xaây döïng cheá ñoä dinh döôõng döïa treân khung cuûa cuï y teá döï phoøng Vieän döôõng Vieät Nam, nhaèm giaûm tình traïng thöøa caân. b. Haøng thaùng coù keá hoaïch ñaùnh giaù tình traïng caân naëng thoâng qua caùc hoaït ñoäng ngoaøi giôø. c. Giaùo vieân toå chöùc nhaän xeùt, ñaùnh giaù tình traïng caän naëng cuûa caùc em thoâng qua chæ soá BMI. + Thöïc nghieäm bieäm phaùp: Nhaèm ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 -10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng, ñoøi hoûi phaûi coù moät cheá ñoä aên hôïp lyù vaø thay ñoåi loái soáng. Chuùng toâi tieán haønh xaây döïng cheá ñoä dinh döôõng cho ñoái töôïng nghieân cöùu. Keát quaû ñöôïc trình baøy taïi baûng 4. Bieän phaùp 4: Bieän phaùp xaây döïng cheá ñoä sinh hoaït. + Muïc ñích cuûa bieän phaùp Nhaèm giaûm tình traïng thöøa caân cho HS löùa tuoåi 9 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu TP Ñaø Naüng. + Noäi dung cuûa bieän phaùp a. Xaây döïng cheá ñoä sinh hoaït phuø hôïp cho ñoái töôïng nghieân cöùu: Thoùi quen aên uoáng, thoùi quen vaän ñoäng. b. Xaây döïng cheá ñoä sinh hoaït phaûi khoa hoïc, hôïp lyù vôùi töøng ñoái töôïng. b. Giaûm löôïng calo tieâu thuï haøng ngaøy, vöøa taêng cheá ñoä vaän ñoäng. + Phöông phaùp tieán haønh thöïc hieän bieän phaùp Keát hôïp vôùi cha, meï HS, Ban giaùm hieäu, giaùo vieân, caùn boä y teá trong vieäc xaây döïng cheá ñoä sinh hoaït khoa hoïc, nhaèm giaûm tình traïng thöøa caân cho caùc em. + Thöïc nghieäm bieäm phaùp: Baûng 4. Cheá ñoä dinh döôõng cho treû thöøa caân Giôø Thöù 2.5 Baùnh myø ½ caùi 7 giôø 11 giôø 14 giôø 18 giôø Thöù 3+6+CN Thöù 4+7 Phôû thòt gaø Suùp khoai taây Gioø luïa 30g Döa chuoät 100g Söõa chua ñaäu töông 120ml - Baùnh phôû 100g - Thòt gaø 30g - Haønh 5g Söõa chua ñaäu töông 120ml Côm ½ baùt 50g gaïo) Caù kho 70g Rau muoáng luoäc 200g Döa haáu 200g Côm ½ baùt 50g gaïo) - Thòt lôïn naïc 50g - Caø chua 50g Rau baép caûi luoäc 200g Cam 100g Söõa ñaàu laønh khoâng ñöôøng 200ml Côm ½ baùt (50g) Thòt boø xaøo giaù - Thòt boø 50g - Giaù ñaäu xanh 100g - Daàu aên 3g Canh caø chua naáu toâm - Caø chua 50g - Toâm 10g - Quyùt ngoït 100g Söõa ñaàu laønh khoâng ñöôøng 200ml Côm ½ baùt (50g) Ñaäu phuï thòt haáp vieân - Ñaäu phuïc 100g - Thòt naïc vai 30g Canh cua muøng tôi - Cua 30g - Moàng tôi 100g - Quaû leâ 200g Giaù trò dinh döôõng Naêng löôïng 1.040Kcal 1 Protein 50.3g (18%NL) 2 Lipid 20.8g (14%NL) 3 Glucid 227g (68%NL) 4 Naêng löôïng 1.070Kcal Protein 48.2g (17%NL) Lipid 21.3g (14%NL) Glucid 236g (69%NL) - Khoai taây 100g - Thòt boø 30g - Baép caûi Daàu aên 2.5g Söõa chua ñaäu töông 120ml Côm ½ baùt 50g gaïo) Thòt gaø rang 70g Canh bí naáu toâm - Bí xanh 100g - Döa chuoät 200g Söõa boät taùch beùo 200ml Côm ½ baùt (50g) - Toâm rang 50g - Daàu aên 3g Ñaäu quaû luoäc 200g Ñu ñuû 200g Naêng löôïng 1.060Kcal Protein 51.2g (18%NL) Lipid 24.1g (16%NL) Glucid 224g (66%NL) SOÁ 2/2019 KHOA HOÏC THEÅ THAO 75 Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO Baûng 5. Keát quaû phoûng vaán xaây döïng cheá ñoä sinh hoaït cho ñoái töôïng nghieân cöùu (n = 24) TT 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 2 2.1 2.2 2.3 2.4 Cheá ñoä sinh hoaït Thoùi quen aên uoáng Thoùi quen vaän ñoäng YÙ kieán taùn thaønh 21 23 24 22 24 19 19 20 21 19 23 Noäi dung Cho treû aên no vaø nhieàu vaøo buoåi saùng Cho treû aên nhieàu loaïi thöïc phaåm khaùc nhau Cho treû aên nhieàu rau AÊn ñuùng böõa, khoâng aên vaët, baùnh keïo, nöôùc ngoït coù ga Ñeán böõa aên neân chia suaát aên rieâng Taäp thoùi quen uoáng nöôùc Taïo thoùi quen vaän ñoäng (hoaït ñoäng) theå thao Thôøi gian hoaït ñoäng > 60 phuùt/ngaøy Tham gia nhieàu moân theå thao Tham gia laøm vieäc nhaø (queùt nhaø...) Haïn cheá hoaït ñoäng tónh laïi (xem TV, chôùi ñieän töû) Chuùng toâi tieán haønh phoûng vaán noäi dung xaây döïng cheá ñoä sinh hoaït cho ñoái töôïng nghieân cöùu. Keát quaû ñöôïc trình baøy taïi baûng 5. Qua baûng 5 cho thaáy: veà thoùi quen aên uoáng vaø thoùi quen vaän ñoäng ôû taát caû caùc noäi dung ñeà taøi ñöa ra phoûng vaán ñeàu ñöôïc caùc nhaø quaûn lyù, chuyeân gia, giaùo vieân vaø caùn boä y teá taùn thaønh yù kieán ôû möùc cao töø 19.17% - 100%. * So saùnh thöïc traïng thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu TP Ñaø Naüng sau khi aùp duïng bieän phaùp qua hình thöùc ñoái chieáu. Keát quaû tình traïng thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9 -10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng, ñöôïc trình baøy taïi baûng 3.13 Qua baûng 6 cho thaáy: Sau khi aùp duïng nhöõng bieän phaùp ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng cho thaáy. ÔÛ caû 02 löùa tuoåi soá löôïng treû thöøa caân ñeàu giaûm ôû caû nam vaø nöõ vaø ñeàu ñaït tyû leä treân 50%. Ñieàu ñoù khaúng ñònh caùc bieän phaùp ñeà taøi öùng duïng cho ñoái töôïng % 87.50 95.83 100.00 91.67 100 79.17 79.17 83.33 87.50 79.17 95.83 Baûng 6. Tình traïng thöøa caân cuûa HS löùa tuoåi 9 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng (n = 84) Löùa tuoåi Löùa tuoåi 9 (n = 38) nam (n =23) nöõ (n = 15) Löùa tuoåi 10 (n = 46) nam (n =25) nöõ (n = 21) BMI AÙp duïng bieän phaùp n % > 16.52 > 15.55 12 9 52.17 60.00 > 17.11 > 16.14 16 14 64.00 66.67 nghieân cöùu böôùc ñaàu ñaõ phaùt huy hieäu quaû. 3. KEÁT LUAÄN 1. Löïa choïn ñöôïc 04 bieän phaùp ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng. 2. Böôùc ñaàu öùng duïng caùc giaûi phaùp löïa choïn trong thöïc teá ñaõ phaùt huy hieäu quaû trong vieäc ñieàu chænh giaûm caân cho HS löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng Tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - Quaän Lieân Chieåu - TP Ñaø Naüng. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Boä Y teá, Vieän Dinh döôõng (2002), Chieán löôïc quoác gia veà dinh döôõng giai ñoaïn 2001 - 2010, Nxb Y hoïc, Haø Noäi. 2. Cheá ñoä aên, dinh döôõng vaø döï phoøng caùc beänh maïn tính (2003). Baùo caùo cuûa nhoùm chuyeân gia tö vaán phoái hôïp WHO/FAO. Toå chöùc y teá theá giôùi, Geneva.3. Döông Nghieäp Chí (1991), Ño löôøng theå thao, Nxb TDTT, Haø Noäi. 4. Nguyeãn Quang Duõng, Nguyeãn Laân (2008), "Tình traïng beùo phì ôû HS tieåu hoïc 9 - 11 tuoåi vaø caùc yeáu toá lieân quan taïi Haø Noäi vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh", Taïp chí Dinh döôõng vaø thöïc phaåm, taäp 4, soá 1, tr.39 - 47. 5. Haø Huy Khoâi, Nguyeãn Thò Laâm, Leâ Baïch Mai (2000), Phöông phaùp ñaùnh giaù tình traïng dinh döôõng, caûi thieän tình traïng dinh döôõng cuûa ngöôøi Vieät Nam, Nxb Y hoïc, Haø Noäi, tr.263 - 296. Nguoàn baøi baùo: baøi baùo ñöôïc trích töø ñeà taøi nghieân cöùu caáp cô sôû “Nghieân cöùu bieän phaùp giaûm caân cho hoïc sinh löùa tuoåi 9 - 10 tröôøng tieåu hoïc Ngoâ Só Lieân - quaän Lieân Chieåu, thaønh phoá Ñaø Naüng”, 2017 (Ngaøy Toøa soaïn nhaän ñöôïc baøi: 28/1/2019; ngaøy phaûn bieän ñaùnh giaù: 11/2/2019; ngaøy chaáp nhaän ñaêng: 6/4/2019) KHOA HOÏC THEÅ THAO SOÁ 2/2019