Nội dung

TRÖÔØNG ÑHSP KYÕ THUAÄT TP HOÀ CHÍ MINH KHOA ÑIEÄN BOÄ MOÂN KYÕ Õ THUAÄT ÑIEÄN CHÖÔNG 1 CHÖÔÙNG 1 NHÖÕNG KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN VEÀ MAÏCH ÑIEÄN 1.1 Maïch ñieän,keát caáu hình hoïc cuûa maïch ñieän 1. Maïch ñieän : Maïch ñieän laø taäp hôïïp cuûa caùc thieát bò ñieän ñöôïc noái vôùi nhau baèng caùc daây daãn, taïo thaønh caùc voøng kín coù moät soá nhaùnh. Trong ñoù quaù trình bieán ñoåi naêng löôïng ñieän ñöôïc theå hieän nhôø söï phaân boá doøng ñieän,ñieän aùp, coâng suaát treân caùc nhaùnh. Aùc qui Maùy phaùt ñieän Laø caùc thieát bò bieán ñoåi naêng löôïng khaùc thaønh ñieän. -Nhieät ñieän -Thuûy ñieän -Maët trôøi -Nguyeân töû Ñieän trôû Taûi Ñoäng cô ñieän Nguoàn Daây daãn Ñeå daãn ñieän töø nguoàn ñeán taûi vaø noái caùc thieát bò vôùi nhau -Daây ñoàng -Daây nhoâm Laø caùc thieát bò hay phaàn töû ñeå bieán naêng löôïng ñieän thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc. -Nhieät naêng -Cô naêng -Quang naêng…. 2. Keát caáu cuûa maïch : Nhaùnh 1 a. Nhaùnh : Nhaùnh laø moät ñoaïn maïch goàm moät hoaëc nhieàu thieát bò ñieän ñöôïc maéc noái tieáp, coù cuøng moät doøng ñieän chaïy qua. b. Nuùt : Laø ñieåm gaëp nhau cuûa ba nhaùnh trôû leân Nuùt c. Maïch voøng : Taûi 1 Nguoàn Nhaùnh 2 I1 I3 Loái ñi kheùp kín qua caùc nhaùnh I2 Taûi 2 1 R1 3 E1 2 R3 R2 E2 1.2 Caùc phaàn töû cô baûn cuûa maïch ñieän 1. Nguoàn ñieän : Laø nôi taïo ra vaø duy trì ñöôïc moät naêng löôïng ñieän cung caáp cho maïch _ Nguoàn söùc ñieän ñoäng : Laø nôi taïo ra vaø duy trì ñöôïc moät ñieän aùp cung caáp cho maïch. Nguoàn moät chieàu _ Nguoàn doøng : Laø nôi taïo ra vaø duy trì ñöôïc moät doøng ñieän cung caáp cho maïch coù gía trò baèng doøng ñieän ngaén maïch giöõa hai ñaàu cöïc cuûa nguoàn. _ Coâng suaát : Laø khaû naêng phaùt vaø thu naêng löôïng ñieän cuûa maïch - Neáu e,i cuøng chieàu p >0 Nguoàn phaùt - Neáu e,i ngöôïc chieàu p<0 Nguoàn thu Nguoàn xoay chieàu i(t) I p = e.i Maùy phaùt Taûi 2. Ñieän trôû : Ñaëc tröng cho möùc ñoä caûn trôû doøng ñieän chaïy qua cuûa vaät daãn R = ρ.l/s (Ω) vôùi: g = 1/ R Ñieän daãn 3. Ñieän caûm (L): . ρ: Ñieän trôû suaát (Ωm) . L: Chieàu daøi (m) . S: Tieát dieän (m2) Ñaëc tröng khaû naêng tích luõy vaø phoùng thích naêng löôïng töø tröôøng trong cuoän daây. Ñieän caûm cuûa cuoän daây ñöôïc tính: L = dΦ/ di XL = ω.L = 2.π.f.L Ñieän dung cuûa tuï ñieän ñöôïc tính: C = dq / dU (F) XC = 1/ω.C = 1/2.π.f.C (Ω) R Kyù hieäu XL L (H) (Ω) Ñieän khaùng : 4. Ñieän dung (C): Ñaëc tröng khaû naêng tích luõy vaø phoùng thích naêng löôïng ñieän tröôøng trong tuï ñieän. Dung khaùng : R Kyù hieäu XC C Kyù hieäu 1.3 Caùc ñònh luaät cô baûn cuûa maïch ñieän I 1. Ñònh luaät oâm : a. Ñònh luaät ohm cho moät ñoaïn maïch: U I = U/R b. Ñònh luaät ohm cho maïch ñieän: I = E / (r+R) E I R r R Vôùi r : Ñieän trôû trong cuûa nguoån 2. Ñònh luaät Kieác khoáp : a. Ñònh luaät 1: ΣIi = 0 Toång ñaïi soá doøng ñieän taïi moät nuùt baèng 0 I1 – I2 – I3 = 0 Trong ñoù : Neáu qui öôùc chieàu doøng ñieän ñi vaøo mang döông thì chieàu doøng ñieän ñi ra mang daáu aâm ΣUi = ΣEi b. Ñònh luaät 2: Neáu ñi theo moät voøng kín vôùi chieàu tuøy yù, toång ñaïi soá caùc ñieän aùp treân caùc phaàn töû baèng toång ñaïi soá caùc söùc ñieän ñoäng coù trong maïch voøng Trong ñoù : Nhöõng söùc ñieän ñoäng vaø ñieän aùp coù doøng ñieän cuøng chieàu vôùi maïch voøng thì mang daâu +, ngöôïc laïi thì mang daáu aâm. Cho maïch ñieän 1 2 Maïch ñieän coù : Maïch ñieän coù : 3 4 Maïch ñieän coù : 4 5 6 7 5 4 3 2 5 6 7 8 Ñònh luaät 1 : 6 5 Taïi A : I1 - I2 – I4 = 0 Taïi B : I2 – I3 – I5 = 0 Taïi C : I3 - I6 – I1 = 0 nhaùnh nuùt voøng Maïch voøng 1 7 2 4 35 6 Ñònh luaät 2: Maïch voøng 1 : I1.R1 +I2.R2 + I3.R3 = E1 1 Maïch voøng 2 : I2.R2 + I5.R5 – I4.R4 = E4 72 4 35 6 Maïch voøng 3 : I3.R3 + I6.R6 – I5.R5 = - E5 Maïch voøng 4 : I1.R1 + I4.R4 – I6.R6 = E1+E5-E4 Maïch voøng 5 : I2.R2 + I3.R3 + I6.R6 – I4.R4 = E4-E5 Maïch voøng 6 : I1.R1 + I2.R2 + I5.R5 - I6.R6 = E1+E5 Maïch voøng 7 : I1.R1 + I4.R4 - I5.R5 + I3.R3 = E1- E4