Nội dung

ÑAÏI HOÏC HUEÁ TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ KHOA KINH TEÁ PHAÙT TRIEÅN tế H KHOÙA LUAÄN TOÁT NGHIEÄP uế ---------------- ÑAÙNH GIAÙ THÖÏC TRAÏNG SAÛN XUAÁT VAØ TIEÂU THUÏ Đ ại họ cK in h TREÂN Ñ̉ A BAØN HUYEÄN CAN LOÄC – TÆNH HAØ TÓNH Sinh vieân thöïc hieän: Th.S Hoà Tuù Linh Nguyeãn Thò Quyønh ng Giaùo vieân höôùng daãn: Lôùp: K42B – KTNN Tr ườ Khoùa hoïc: 2008 - 2012 HUEÁ, 05/2012 i LỜI CẢM ƠN Ñeå thöïc hieän nghieân cöùu vaø hoaøn thaønh ñöôïc khoùa luaän toát nghieäp “ñaùnh giaù thöïc traïng saûn xuaát vaø tieâu thuï laïc treân ñòa baøn huyeän Can Loäc, tænh Haø Tónh”, ngoaøi söï noã löïc cuûa baûn thaân, toâi ñaõ nhaän ñöôïc nhieàu söï quan taâm, giuùp uế ñôõ cuûa caùc toå chöùc ,caù nhaân. Lôøi ñaàu tieân toâi xin göûi lôøi caûm ôn ñeán quyù thaày coâ giaùo ñaõ giaûng daïy toâi tế H trong suoát boán naêm hoïc vöøa qua ñeå toâi coù nhieàu kieán thöùc boå ích vaø nhieàu kinh nghieäm quyù baùu. Ñaëc bieät toâi xin chaân thaønh caûm ôn coâ giaùo, Th.s. Hoà Tuù Linh, ngöôøi ñaõ h taän tình höôùng daãn vaø giuùp ñôõ toâi trong quaù trình thöïc taäp vaø hoaøn thaønh in khoùa luaän naøy. Xin caûm ôn ban giaùm hieäu tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh Teá, Khoa Kinh Teá vaø cK Phaùt Trieån ñaõ taïo moïi ñieàu kieän toát nhaát cho toâi trong suoát quaù trình hoïc taäp vaø thöïc taäp. họ Ñoàng thôøi toâi cuõng baøy toû loøng caûm ôn saâu saéc ñeán ban laõnh ñaïo laø caùc chuù, caùc anh, caùc chò thuoäc phoøng Noâng nghieäp huyeän Can Loäc ñaõ taän tình giuùp ñôõ Đ ại trong vieäc cung caáp soá lieäu, vaên baûn taøi lieäu, goùp yù vaø giaûi ñaùp thaéc maéc taïo moïi ñieàu kieän giuùp toâi hoaøn thaønh kyø thöïc taäp vaø khoùa luaän naøy. Vaø cuøng toaøn theå baø con noâng daân 3 xaõ Vöôïng Loäc, Thieân Loäc, Phuùc Loäc ñaõ giuùp ñôõ toâi trong suoát quaù trình khaûo saùt vaø thu thaäp soá lieäu taïi ñòa phöông. ng Cuoái cuøng toâi xin caûm ôn taát caû nhöõng ngöôøi thaân, baïn beø ñaõ giuùp ñôõ vaø ườ ñoùng goùp cho toâi nhöõng yù kieán quyù baùu ñeå toâi hoaøn thaønh chuyeân ñeà naøy Tr Xin chaân thaønh caùm ôn ! Hueá, thaùng 5 naêm 2012 Sinh vieân Nguyeãn Thò Quyønh ii MỤC LỤC PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................i 1.Lý do lựa chọn đề tài ..............................................................................................1 2.Mục đích nghiên cứu của đề tài ............................................................................2 uế 3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .........................................................................2 tế H 4.Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................3 PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG NGHIÊN CÚU.........................................................4 CHƯƠNG I: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .........................4 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ...............................................................................................4 h 1.1.1. Lý luận về hiệu quả kinh tế .........................................................................4 in 1.1.1.1. Khái niệm về hiệu quả kinh tế..................................................................4 cK 1.1.1.2. Ý nghĩa của việc nghiên cứu hiệu quả kinh tế .........................................5 1.1.1.3. Các phương pháp xác định hiệu quả kinh tế ...........................................5 1.1.2. Lý luận về thị trường tiêu thụ nông sản .....................................................7 họ 1.1.2.1. Khái niệm về thị trường tiêu thụ nông sản ..............................................7 1.1.2.2. Đặc điểm của thị trường tiêu thụ nông sản .............................................7 Đ ại 1.1.2.3. Kênh phân phối hàng hóa nông sản ........................................................8 1.1.3. Giá trị kinh tế của cây lạc ..........................................................................11 1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến sản xuất và tiêu thụ lạc ..............................12 ng 1.1.4.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến sản xuất lạc...............................................12 1.1.4.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến tiêu thụ lạc ................................................15 ườ 1.1.5. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả và hiệu quả sản xuất ................................16 1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ........................................................................................17 Tr 1.2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ lạc trên thế giới.......................................17 1.2.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ lạc ở Việt Nam ........................................18 1.2.2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ lạc trên phạm vi toàn Việt Nam ............18 1.2.2.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ lạc trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh................21 1.2.2.2.1.Tình hình sản xuất lạc .........................................................................21 1.2.2.2.2.Tình hình tiêu thụ lạc...........................................................................21 iii CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ LẠC TRÊN.............23 ĐỊA BÀN HUYỆN CAN LỘC, TỈNH HÀ TĨNH .....................................................23 2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA HUYỆN CAN LỘC ... .............................................................................................................................23 uế 2.1.1.Điều kiện tự nhiên .......................................................................................23 2.1.1.1. Vị trí địa lí .............................................................................................23 tế H 2.1.1.2. Đặc điểm khí hậu, địa hình ....................................................................23 2.1.1.3. Đặc điểm thủy văn..................................................................................25 2.1.1.4. Đất đai, thổ nhưỡng ...............................................................................25 2.1.2. Điều kiện tự nhiên kinh tế - xã hội............................................................26 in h 2.1.1.1. Tình hình dân số và lao động.................................................................26 2.1.1.2. Tình hình cơ sở hạ tầng và trang thiết bị kĩ thuật..................................27 lạc cK 2.1.2. Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đến sản xuất và tiêu thụ ......................................................................................................................27 2.1.2.1. Ảnh hưởng tích cực ................................................................................27 họ 2.1.2.2. Ảnh hưởng tiêu cực ................................................................................28 2.2. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT LẠC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CAN LỘC, Đ ại TỈNH HÀ TĨNH .......................................................................................................28 2.2.1. Khái quát tình hình sản xuất lạc trên địa bàn huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh ......................................................................................................................28 ng 2.2.1.1. Diện tích, năng suất lạc trên địa bàn huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.....28 2.2.2. Tình hình cơ bản của các hộ điều tra .......................................................31 ườ 2.2.2.1. Nhân khẩu và lao động ..........................................................................31 2.2.2.2. Tình hình sử dụng đất ............................................................................31 Tr 2.2.2.3. Tình hình trạng bị cơ sở vật chất, kỹ thuật ............................................32 2.2.2.4. Tình hình sử dụng giống lạc của các hộ điều tra ..................................33 2.2.2.5. Tình hình đầu tư cho sản xuất lạc..........................................................34 2.2.3. Kết quả và hiệu quả sản xuất lạc của các hộ điều tra .............................38 2.2.3.1. Chi phí và cơ cấu chi phí sản xuất.........................................................38 2.2.3.2. Năng suất lạc .........................................................................................42 iv 2.2.3.3. Kết quả và hiệu quả sản xuất .................................................................42 2.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến sản xuất lạc .................................................44 2.2.4.1. Ảnh hưởng của quy mô ruộng đất..........................................................44 2.2.4.2. Ảnh hưởng của chi phí trung gian .........................................................45 uế 2.2.4.3. Ảnh hưởng của các yếu tố đầu vào đến năng suất lạc...........................48 2.3. TÌNH HÌNH TIÊU THỤ LẠC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CAN LỘC, tế H TỈNH HÀ TĨNH .......................................................................................................51 2.3.1. Chuỗi cung và thị trường tiêu thụ sản phẩm lạc .....................................51 2.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến tiêu thụ lạc ..................................................55 CHƯƠNG III: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO................58 in h HIỆU QUẢ SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ LẠC TRÊN ĐỊA BÀN ...........................58 HUYỆN CAN LỘC, TỈNH HÀ TĨNH.......................................................................58 cK 3.1. Định hướng phát triển nông nghiệp của địa phương ....................................58 3.2. Phân tích ma trận SWOT ................................................................................58 3.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất và tiêu thụ lạc trên địa bàn huyện họ Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.............................................................................................60 PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................67 Đ ại 1. KẾT LUẬN .............................................................................................................67 2. KIẾN NGHỊ .............................................................................................................68 Tr ườ ng TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................70 v Lao động BQ Bình quân BQC Bình quân chung DT Diện tích NS Năng suất SL Sản lượng BVTV Bảo vệ thực vật ĐVT Đơn vị tính SXNN Sản xuất nông nghiệp TLSX Tư liệu sản xuất TDTP TDNT h in Hợp tác xã Đ ại XK cK HTX Nông nghiệp Tiêu dùng thành phố họ NN tế H LĐ Tiêu dùng nông thôn Xuất khẩu NK Nhập khẩu UBND Ủy ban nhân dân GO Giá trị sản xuất ng uế DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TĂT Chi phí trung gian VA Giá trị gia tăng Tr ườ IC vi DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Tình hình sản xuất lạc một số nước trên thế giới....................................18 Bảng 1.2: Tình hình sản xuất lạc tại các vùng ở Việt Nam, 2006 – 2010 ...............19 uế Bảng 2.2: Tình hình nhân khẩu và lao động của huyện Can Lộc...........................26 Bảng 2.3: Tình hình sản xuất lạc của huyện Can Lộc giai đoạn 2006-2010 ..........29 tế H Bảng 2.4: Tình hình nhân khẩu và lao động các hộ điều tra năm 2011 .................31 Bảng 2.5: Tình hình sử dụng đất nông nghiệp các nông hộ điều tra: ....................31 Bảng 2.6: Tình hình trang bị tư liệu sản xuất của các nông hộ (BQ/hộ)................32 h Bảng 2.7 : Mức đầu tư cho sản xuất lạc của các nông hộ điều tra ..........................35 in Bảng 2.8: Chi phí sản xuất lạc vụ Đông Xuân năm 2011 của các nông hộ điều tra (BQ/Sào) .......................................................................................................................39 cK Bảng 2.9: Diện tích, năng suất, sản lượng của các hộ điều tra................................42 Bảng 2.10: Kết quả và hiệu quả sản xuất vụ lạc Đông Xuân năm 2011 của các họ nông hộ..........................................................................................................................43 Bảng 2.11: Ảnh hưởng của quy mô, diện tích trồng lạc đến kết quả và hiệu quả trồng lạc vụ Đông xuân của các hộ điều tra..............................................................44 Đ ại Bảng 2.12: Ảnh hưởng của chi phí trung gian đến kết quả và hiệu quả trồng lạc vụ Đông xuân của các hộ điều tra ..............................................................................47 Bảng 2.13: Kết quả ước luợng các nhân tố ảnh hưởng đến năng suất lạc .............49 Tr ườ ng Bảng 2.14: Kết quả ước lượng các nhân tố ảnh hưởng đến tiêu thụ lạc ................56 vii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.1: Kênh phân phối giống cây trồng và vật nuôi ............................................8 uế Sơ đồ 1.2: Kênh phân phối sản phẩm nông nghiệp tiêu dùng.................................10 Sơ đồ 2.1: Chuỗi cung sản phẩm lạc trên địa bàn huyện Can Lộc .........................53 tế H Biểu đồ 1.1: Sản lượng lạc của thế giới giai đoạn 2008-2010...................................17 Biểu đồ 1.2. Sản lượng lạc của các vùng ở Việt Nam, 2006 – 2010 ......................... 20 Biểu đồ 2.1: Diện tích sản xuất lạc ở huyện Can Lộc, 2006 - 2010 .........................30 Biểu đồ 2.2: Năng suất lạc ở huyện Can Lộc, 2006 - 2010 .......................................31 in h Biểu đồ 2.3:Cơ cấu sử dụng giống lạc của các hộ điều tra ......................................40 Biểu đồ 2.4: Cơ cấu mức đầu tư chi phí trung gian của hộ điều tra...................... 39 Tr ườ ng Đ ại họ cK Biểu đồ 2.5: Giá trị GO/IC, VA/IC phân theo tổ......................................................46 viii TÓM TẮT NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Huyện Can Lộc là một địa phương phần lớn sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp, trong nông nghiệp thì trồng trọt có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế hộ gia uế đình nói riêng và địa phương nói chung. Cây trồng chủ yếu của địa phương ngoài cây tế H lúa là chính thì bên cạnh đó, cây lạc đóng vai trò quan trọng thứ 2 góp phần cải thiện thu nhập và trụ cột kinh tế của địa phương. Trong những năm qua sản lượng lạc không ngừng tăng lên nhưng tốc độ tăng còn chậm chưa tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của vùng. Từ thực tế đó tôi đã tiến hành điều tra thực hiện đề tài: “Đánh giá in  Mục tiêu nghiên cứu của đề tài. h thực trạng sản xuất và tiêu thụ lạc trên địa bàn huyện Can lộc, tỉnh Hà tĩnh”. cK - Hệ thống hóa những vấn đề những vấn đề có tính lý luận và thực tiễn về sản xuất và tiêu thụ lạc - Phân tích, đánh giá thực trạng sản xuất và tiêu thụ lạc trên địa bàn nghiên cứu. họ - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất lạc, đẩy mạnh tiêu thụ trên địa bàn nghiên cứu. Đ ại  Dữ liệu phục vụ nghiên cứu sau. - Bài giảng thống kê kinh tế, Thạc sỹ Nguyễn Văn Vượng, Đại Học Kinh Tế Huế, 1999 - GS.TS Nguyễn Thế Nhã và PGS.TS Vũ Đình Thắng, Giáo trình kinh tế nông ng nghiệp NXB thống kê, Hà Nội - Số liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo của huyện, các niên giám thống kê,... ườ - Số liệu điều tra từ các hộ nông dân trong địa bàn nghiên cứu. Tr - Các trang Web: Fao.org.vn Agriviet.gov.vn  Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp thông kê. + Điều tra thu thập số liệu ix Số liệu thứ cấp: Được thu thập chủ yếu từ niên giám thống kê, các báo cáo, tài liệu của các ban ngành tỉnh Hà Tĩnh và ủy ban nhân dân (UBND) huyện Can Lộc. Số liệu sơ cấp: Đề tài chọn 3 xã có diện tích trồng lạc chiếm ưu thế của huyện Can Lộc để nghiên cứu. Đó là xã Vượng Lộc, xã Thiên Lộc, xã Phúc Lộc. Tôi tiến uế hành điều tra 60 hộ trồng lạc theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên. + Tập hợp và hệ thống các số liệu thu thập được, tính toán các chỉ tiêu cần thiết tế H trên cơ sở phân tổ thống kê. + Phân tích tài liệu: Trên cơ sở các tài liệu đã được tổng hợp, vận dụng các phương pháp phân tích thống kê, đánh giá kết quả và hiệu quả sản xuất, các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả và hiệu quả sản xuất, tiêu thụ lạc của các nông hộ. in h Ngoài ra, còn một số phương pháp khác được sử dụng trong đề tài như: - Phương pháp so sánh. cK - Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo - Phương pháp phân tích hồi quy.  Kết quả đạt được họ Sau một thời gian nghiên cứu, tôi thu được kết quả sau: - Đánh giá được thực trạng sản xuất và tiêu thụ lạc ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Đ ại Tĩnh năm 2011. - Đánh giá được các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả sản xuất và hiệu quả sản xuất, tiêu thụ lạc của các nông hộ trên địa bàn nghiên cứu. ng - Đánh giá được những thuận lợi, khó khăn cũng như nhu cầu của người nông dân trong việc đẩy mạnh phát triển sản xuất, tiêu thụ lạc trên địa bàn huyện Can Lôc. ườ - Xây dựng hệ thống giải pháp phát triển sản xuất, tiêu thụ lạc trong thời gian Tr tới trên địa bàn huyện Can Lộc. x