Nội dung

i Đạ ng ườ Tr ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG cK họ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC ĐÁNH GIÁ SỨC CHỊU ĐỰNG RỦI RO THANH inh KHOẢN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUẾ tế ih Đạ Lê Trung Đức ọc Hu Khóa học 2012 - 2016 ế i Đạ ng ườ Tr ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA TÀI CHÍNH- NGÂN HÀNG cK họ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC inh ĐÁNH GIÁ SỨC CHỊU ĐỰNG RỦI RO THANH KHOẢN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ tế PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUẾ Lớp: K46 B Tài chính ih Đạ Sinh viên thực hiện: Lê Trung Đức Giảng viên hướng dẫn Tiến Sĩ. Phan Khoa Cương ọc Khóa: 2012 - 2016 Hu ế Huế, tháng 5 năm 2016 i Đạ ng ườ Tr Lời Cảm Ơn Sau bốn năm học tập và rèn luyện ở Trường Đại học Kinh tế Huế, em đã học được rất nhiều điều hay, tiếp thu được rất nhiều kiến thức quý báu, giúp cho em có được hành trang cần thiết để bước vào đời một cách vững chắc và tự tin. Những kiến thức mà em có được đều là nhờ ơn các Thầy, các Cô giáo Trường Đại học Kinh tế Huế đã tận tâm truyền đạt cho. Nhờ đó mà em mới cK họ có đầy đủ kiến thức vững chắc thực hiện được khóa luận tốt nghiệp này. Trước hết, em xin chân thành cảm ơn các cấp lãnh đạo Trường Đại học Kinh tế Huế đã tạo điều kiện cho em có thể học và tham gia vào nhiều hoạt động ngoại khóa của Trường qua đó giúp em hoàn thiện bản thân mình hơn. inh Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến toàn thể các Thầy, Cô giáo Trường Đại học Kinh tế Huế, nhất là các Thầy, Cô trong Khoa Tài chính – Ngân hàng đã tận tình dạy dỗ, hết lòng truyền đạt những kiến thức quý báu cho em tế trong suốt quá trình học tập tại Trường. Nhờ đó mà em mới có kiến thức để tiến hành làm khóa luận tốt nghiệp này. Đạ Em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến thầy giáo Phan Khoa Cương, là người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ em với những chỉ dẫn khoa học quý giá trong suốt quá trình em làm khóa luận tốt này. Nhờ đó mà em mới hoàn ọc Em xin chân thành cảm ơn! ih thành được khóa luận tốt nghiệp này. Huế, ngày 20, tháng 5, năm 2016 Hu Sinh viên thực hiện Lê Trung Đức ế i Đạ ng ườ Tr MỤC LỤC Trang PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................ 1 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.................................................................................. 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................................... 2 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................... 3 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................. 3 cK họ 5. KẾT CẤU ĐỀ TÀI ......................................................................................... 4 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......................................... 5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM TRA SỨC CHỊU ĐỰNG RỦI RO TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................. 5 inh 1.1. TỔNG QUAN VỀ STRESS TESTING ...................................................... 5 1.1.1. Khái niệm ............................................................................................... 5 1.1.2. Vai trò ..................................................................................................... 5 tế 1.1.3. Phân loại kiểm tra sức chịu đựng ........................................................... 6 Đạ 1.1.3.1. Phân loại theo kết quả tác động ...................................................... 6 1.1.3.2. Phương pháp phân loại độ nhạy và phân tích kịch bản .................. 7 ih 1.1.3.3. Phân loại theo cách tiếp cận ............................................................ 8 1.1.3.4. Phân loại theo rủi ro ........................................................................ 9 ọc 1.1.4. Quy trình thực hiện kiểm tra sức chịu đựng......................................... 10 1.1.4.1. Xác định tổ chức hoặc nhóm tổ chức tài chính sẽ tham gia ST.... 11 Hu 1.1.4.2. Xác định các nhân tố rủi ro chính tham gia vào quá trình ST. ..... 12 1.1.4.3. Xác định cú sốc và xây dựng kịch bản cho bài kiểm tra. ............. 12 ế i i Đạ ng ườ Tr 1.1.4.4. Áp dụng kịch bản cú sốc vào việc tính toán tác động đối với các ngân hàng ................................................................................................... 15 1.1.4.5. Diễn giải và ứng dụng kết quả thu được ....................................... 16 1.1.5. Hạn chế của ST .................................................................................... 18 1.2. TỔNG QUAN VỀ KIỂM TRA SỨC CHỊU ĐỰNG RỦI RO THANH KHOẢN ............................................................................................................ 19 1.2.1. Thanh khoản ......................................................................................... 19 cK họ 1.2.1.1 Khái niệm thanh khoản .................................................................. 19 1.2.1.2. Cung cầu thanh khoản................................................................... 20 1.2.1.3. Vai trò của thanh khoản tại ngân hàng thương mại ...................... 20 1.2.2. Rủi ro thanh khoản ............................................................................... 21 inh 1.2.2.1. Khái niệm ...................................................................................... 21 1.2.2.2. Nguyên nhân gây ra rủi ro thanh khoản........................................ 21 1.2.2.3. Phân loại rủi ro thanh khoản ......................................................... 22 tế 1.2.3. Tổng quan về kiểm tra sức chịu đựng thanh khoản ............................. 24 1.2.3.1. Khái niệm ...................................................................................... 24 Đạ 1.2.3.2. Phương pháp thực hiện ST rủi ro thanh khoản ............................. 24 a) Cách tiếp cận theo thời điểm (Phương pháp dựa trên bảng cân đối)..... 25 ih b) Cách tiếp cận thời kỳ (Phương pháp theo dòng tiền) ............................ 29 ọc CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ SỨC CHỊU ĐỰNG RỦI RO THANH KHOẢN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM CHI NHÁNH HUẾ ............................................................................................. 31 Hu 2.1. TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM ....................................................................................... 31 ế 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ........................................................... 31 ii i Đạ ng ườ Tr 2.1.2. Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại Chúng Việt Nam chi nhánh Huế32 2.1.2.1. Quá trình hình thành và phát triển ................................................ 32 2.1.2.2. Mạng lưới hoạt động ..................................................................... 32 2.1.2.3. Cơ cấu tổ chức tại PVcomBank chi nhánh Huế ........................... 32 2.1.2.4. Chức năng nhiệm vụ các phòng ban ............................................. 33 2.2. TÌNH HÌNH THANH KHOẢN VÀ THỰC TRẠNG KIỂM TRA SỨC CHỊU ĐỰNG RỦI RO ..................................................................................... 34 cK họ 2.2.1. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh PVcombank chi nhánh Huế .. 34 2.2.2. Tình hình thanh khoản chung tại hệ thống ngân hàng Việt Nam và PVcombank chi nhánh Huế ............................................................................ 37 2.2.3. Thực trạng kiểm tra sức chịu đựng tại các ngân hàng thương mại Việt inh Nam ................................................................................................................ 42 2.3. THỰC HIỆN STRESS TESTING RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM CHI NHÁNH HUẾ ......... 43 tế 2.3.1. Dữ liệu .................................................................................................. 43 2.3.2. Các giả định .......................................................................................... 44 Đạ 2.3.3. Phân tích dữ liệu và chạy mô hình ....................................................... 45 2.3.4. Kết quả ................................................................................................. 46 ih 2.3.5. Hạn chế còn tồn đọng trong hoạt động quản trị rủi ro thanh khoản và tình hình thanh khoản chung tại PVcombank chi nhánh Huế ........................ 48 ọc CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO KHẢ NĂNG THANH KHOẢN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM Hu CHI NHÁNH HUẾ ............................................................................................. 50 3.1. NHÓM GIẢI PHÁP VỀ QUẢN TRỊ THANH KHOẢN HỖN HỢP ...... 50 3.1.1. Chú trọng đầu tư vào các tài sản có tính thanh khoản cao ................... 50 ế iii i Đạ ng ườ Tr 3.1.1.1. Tiền mặt và tiền gửi tại các TCTD khác ....................................... 50 3.1.1.2. Chứng khoán thanh khoản ............................................................ 51 3.1.2. Tiếp tục nâng cao chất lượng tìm nguồn tài trợ từ bên ngoài .............. 51 3.2. GIẢI PHÁP VỀ CƠ CẤU TỔ CHỨC QUẢN TRỊ RỦI RO .................... 51 3.3. NHÓM CÁC GIẢI PHÁP HỖ TRỢ ......................................................... 52 3.3.1. Giải pháp về chính sách ....................................................................... 52 3.3.2. Thực hiện phân tích hành vi của tài sản và nợ ..................................... 53 cK họ 3.3.3. Nhóm giải pháp về nhân sự .................................................................. 53 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ...................................................... 56 1. KẾT LUẬN .................................................................................................. 56 2. KHUYẾN NGHỊ .......................................................................................... 57 inh 2.1. Khuyến nghị giúp cải thiện khả năng thanh khoản của ngân hàng ......... 57 2.1.1. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động từ NHNN đến các NHTM bao gồm cả hoạt động quản trị rủi ro thanh khoản ................. 57 tế 2.1.2. Thắt chặt điều kiện người cho vay cuối cùng của Ngân hàng Nhà nước ........................................................................................................... 57 Đạ 2.1.3. Xây dựng hệ thống dữ liệu chất lượng, nhất quán, tập trung, mình bạch và đầu tư công nghệ cần thiết để thực hiện Stress Testing ............... 58 ih 2.2. Khuyến nghị giúp cải thiện quá trình kiểm tra sức chịu đựng rủi ro thanh khoản và hướng nghiên cứu tiếp theo ............................................................ 59 ọc 2.2.1. Cải thiện quá trình thu thập số liệu .................................................. 60 2.2.2. Mở rộng phạm vi thực hiện bài kiểm tra độ ổn định ....................... 60 Hu 2.2.3. Áp dụng kiểm tra độ ổn định với nhiều nhân tố .............................. 61 2.2.4. Thực hiện đa dạng hóa với nhiều phương pháp tiếp cận ST ........... 61 ế iv i Đạ ng ườ Tr 2.2.5. Áp dụng tổng hợp các mô hình định lượng vào quy trình ST ......... 62 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 63 inh cK họ tế ih Đạ ọc Hu ế v i Đạ ng ườ Tr DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Nguyên văn Viết tắt Ủy ban Quản lý tài sản Nợ - Có ALCO Bảng Cân đối kế toán BCĐKT Báo cáo tài chính BCTC NHNN NHTM NHTW TMCP Ngân hàng Trung ương Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại Chúng Việt Nam Ngân hàng trung ương các quốc gia Đông Nam Á (The South East Asian Central Banks) Stress Testing Thương mại Cổ phần Đạ VCBS Ngân hàng Thương mại tế ST Ngân hàng Nhà nước inh PVcombank SEACEN Chi nhánh cK họ CN Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam ih ọc Hu ế vi i Đạ ng ườ Tr DANH MỤC HÌNH VẼ STT Tên hình Trang Hình 1.1 Mô hình Stress Testing của Martin Čihák 10 Hình 1.2 Nguồn phát sinh rủi ro thị trường 23 Hình 2.1 33 nhánh Huế cK họ Hình 2.2 Sơ đồ cơ cấu tổ chức các phòng ban tại PVcombank Chi Tình hình thanh khoản hệ thống ngân hàng năm 2015 38 inh tế ih Đạ ọc Hu ế vii