Khóa luận tốt nghiệp: Đánh giá ảnh hưởng dự án hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng trong chương trình 135 trên địa bàn huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình.pdf (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ KHOA KINH TẾ & PHÁT TRIỂN ́H U Ế ---  --- TÊ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC H ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG DỰ ÁN HỖ TRỢ XÂY DỰNG IN CƠ SỞ HẠ TẦNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH 135 Đ A ̣I H O ̣C K TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUYÊN HÓA Sinh viên thực hiện Nguyễn Thị Hoài Phương Giáo viên hướng dẫn Th.S Phạm Thị Thanh Xuân Lớp: K44B – KHĐT Niên khoá: 2010 – 2014 Huế, 05/2014 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phạm Thị Thanh Xuân Lời Cảm Ơn Lời đầu tiên em xin chân thành cảm ơn đến quý Thầy, Cô trường Đại học kinh tế Huế, những người đã trực tiếp giảng dạy, truyền đạt những kiến thức bổ ích cho em, đó chính là những nền tảng cơ bản, là những hành trang vô cùng quý giá, là bước đầu cho em bước vào sự nghiệp sau này trong tương lai. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Cô giáo, Thạc sỹ Phạm Thị Thanh Xuân đã tận tình quan tâm giúp đỡ em trong bốn tháng qua, giải đáp những thắc mắc của em trong quá trình thực tập. Nhờ U Ế đó em có thể hoàn thành khoá luận tốt nghiệp này. ́H Bên cạnh đó em cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới Trưởng phòng và các anh chị trong Phòng tài chính - kế hoạch huyện Tuyên Hoá đã tạo cơ hội cho em TÊ có thể tìm hiểu rõ về môi trường làm việc thực tế mà khi ngồi trên ghế nhà trường em chưa được biết. Em xin chân thành cảm ơn chú Phạm Thanh Hồng - Phó phòng Tài H chính - kế hoạch dù chú rất bận rộn với công việc nhưng vẫn dành thời gian chỉ bảo, K vụ cho bài khoá luận tốt nghiệp. IN hướng dẫn, tạo mọi điều kiện thuận lợi để em có thể tìm hiểu, thu thập thông tin phục Trong quá trình thực tập và làm bài vì chưa có kinh nghiệm thực tế chỉ dựa vào ̣C lý thuyết đã học cùng với thời gian hạn hẹp nên bài khoá luận không tránh khỏi những O sai sót. Kính mong nhận được sự nhận xét, góp ý của Quý Thầy, Cô cũng như Chú, ̣I H các anh chị trong Phòng tài chính - kế hoạch huyện Tuyên Hoá để kiến thức của em ngày càng hoàn thiện hơn và rút ra những kinh nghiệm bổ ích có thể áp dụng vào thực Đ A tiễn một cách hiệu quả. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn! Huế, tháng 5 năm 2014 Sinh viên Nguyễn Thị Hoài Phương SVTH: Nguyễn Thị Hoài Phương – Lớp: K44B KHĐT ii Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phạm Thị Thanh Xuân MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii MỤC LỤC .................................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ TỰ ................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG.......................................................................................... vii TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ..........................................................................................ix PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................1 Ế 1. Lý do chọn đề tài......................................................................................................1 U 2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................................2 ́H 3. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................................2 TÊ 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................2 4.1 Đối tượng nghiên cứu .........................................................................................2 H 4.2. Phạm vi nghiên cứu ...........................................................................................3 IN 4.2.1 Phạm vi thời gian ................................................................................................................................3 4.2.2 Phạm vi không gian ...........................................................................................................................3 K PHẦN II. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..............................................4 ̣C CHƯƠNG 1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.........................4 O 1.1 Cơ sở lý luận ..........................................................................................................4 ̣I H 1.1.1. Khái niệm dự án..............................................................................................4 1.1.2 Khái quát chương trình 135 .............................................................................6 Đ A 1.1.2.1. Quan điểm ..........................................................................................................................................6 1.1.2.2. Mục tiêu của chương trình.......................................................................................................7 1.1.2.3. Nhiệm vụ của chương trình 135 ..........................................................................................8 1.1.2.4. Quy trình thực hiện dự án hỗ trợ xây dựng CSHT trong Chương trình 135 .............................................................................................................................................................................9 1.1.3 Đầu tư xây dựng CSHT .................................................................................13 1.1.3.1 Các khái niệm..................................................................................................................................13 1.1.3.2. Nội dung đầu tư phát triển CSHT .....................................................................................14 1.1.3.3. Đặc điểm đầu tư phát triển CSHT ....................................................................................15 1.1.3.4. Vai trò của đầu tư phát triển CSHT đối với sự phát triển KTXH ................16 SVTH: Nguyễn Thị Hoài Phương – Lớp: K44B KHĐT iii Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phạm Thị Thanh Xuân 1.1.4 Hiệu quả đầu tư xây dựng CSHT ..................................................................18 1.2. Cơ sở thực tiễn ....................................................................................................20 1.2.1. Tình hình thực hiện chương trình 135 ở một số tỉnh trên cả nước ...............20 1.2.2 Tình hình thực hiện chương trình 135 trên địa bàn huyện Tuyên Hoá .........23 1.2.3 Tình hình tổ chức quản lý các công trình xây dựng CSHT trong chương trình 135 trên địa bàn huyện Tuyên Hoá.........................................................................24 CHƯƠNG II TÌNH HÌNH THỰC HIỆN DỰ ÁN HỖ TRỢ XÂY DỰNG CƠ SỞ Ế HẠ TẦNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH 135 TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUYÊN U HOÁ ..............................................................................................................................25 ́H 2.1 Giới thiệu chung về địa bàn nghiên cứu ..............................................................25 2.1.1. Điều kiện tự nhiên.........................................................................................25 TÊ 2.1.1.1 Vị trí địa lý ........................................................................................................................................25 2.1.1.2 Địa hình ...............................................................................................................................................25 H 2.1.1.3 Khí hậu, thời tiết và thủy văn ................................................................................................26 IN 2.1.2 Điều kiện KT-XH ..........................................................................................26 K 2.1.2.1 Dân số và Lao động .....................................................................................................................26 2.1.2.2 Đất đai ..................................................................................................................................................27 O ̣C 2.1.2.3 Tình hình phát triển kinh tế ....................................................................................................29 ̣I H 2.1.2.4. Tình hình CSHT ...........................................................................................................................31 2.1.3 Đánh giá chung về điều kiện phát triển huyện Tuyên Hoá ...........................32 Đ A 2.1.3.1 Thuận lợi ............................................................................................................................................32 2.1.3.2 Khó khăn ............................................................................................................................................32 2.2 Tình hình thực hiện dự án hỗ trợ đầu tư CSHT trong chương trình 135 huyện Tuyên Hoá ..................................................................................................................33 2.2.1 Tình hình thực hiện chương trình 135 trên địa bàn huyện Tuyên Hoá .........33 2.2.1.1 Theo nội dung .................................................................................................................................33 2.2.1.2 Theo địa bàn .....................................................................................................................................35 2.2.2 Công tác triển khai thực hiện dự án hỗ trợ xây dựng CSHT trên địa bàn huyện Tuyên Hoá....................................................................................................36 2.2.3 Tình hình thực hiện các dự án xây dựng CSHT huyện Tuyên Hoá ..............37 SVTH: Nguyễn Thị Hoài Phương – Lớp: K44B KHĐT iv Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phạm Thị Thanh Xuân 2.2.4 Kết quả thực hiện các chỉ tiêu dự án hỗ trợ xây dựng CSHT trên địa bàn huyện Tuyên Hoá giai đoạn 2006 – 2013...............................................................41 2.2.5 Kết quả giải ngân vốn đầu tư xây dựng CSHT giai đoạn 2006 - 2013 .........42 2.3 Ảnh hưởng của dự án đến KT – XH huyện Tuyên Hoá, tỉnh Quảng Bình..........43 2.3.1 Dự án hỗ trợ xây dựng CSHT ảnh hưởng tích cực đến sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyên Tuyên Hoá................................................................................43 2.3.2 Ảnh hưởng của dự án đến đời sống sinh hoạt và sức khoẻ của nhân dân Ế huyện Tuyên Hoá....................................................................................................45 U 2.3.3 Ảnh hưởng của dự án đến lĩnh vực giáo dục của địa phương .......................46 ́H 2.3.4 Dự án hỗ trợ xây dựng CSHT góp phần cải thiện vấn đề chăm sóc sức khoẻ người dân trên địa bàn huyện .................................................................................47 TÊ 2.4 Đánh giá của người dân về dự án xây dựng CSHT .............................................47 2.4.1 Đánh giá của người dân về tình hình CSHT trên địa bàn huyện Tuyên Hoá 48 H 2.4.2 Đánh giá chung của người dân về dự án hỗ trợ xây dựng CSHT và Chương IN trình 135 ..................................................................................................................50 K 2.5 Những thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện chương trình 135 trên địa bàn huyện Tuyên Hoá .......................................................................................................54 O ̣C 2.5.1 Thuận lợi;.......................................................................................................54 ̣I H 2.5.2 Khó khăn........................................................................................................55 CHƯƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN DỰ Đ A ÁN HỖ TRỢ XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH 135 56 3.1 Những tồn tại vướng mắc.....................................................................................56 3.1.1 Về cơ chế chính sách .....................................................................................56 3.1.2 Trong công tác tổ chức, triển khai của các cấp địa phương ..........................56 3.1.3. Về xác định mục tiêu, cơ cấu đầu tư.............................................................57 3.1.4. Các bước chuẩn bị đầu tư chưa tốt ...............................................................58 3.1.5. Năng lực và trình độ thi công của tư vấn và nhà thầu còn yếu.....................58 3.1.6. Quy chế dân chủ và công khai, minh bạch chưa được phát huy ..................59 3.1.7. Công tác kiểm tra, giám sát của các cấp, ngành chưa sâu sát ......................60 SVTH: Nguyễn Thị Hoài Phương – Lớp: K44B KHĐT v Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phạm Thị Thanh Xuân 3.1.8. Công tác quản lý, khai thác sử dụng và duy tu, bảo dưỡng chưa có cơ chế thực hiện hiệu quả...................................................................................................60 3.1.9. Huy động sự đóng góp của nhân dân còn quá ít, mục tiêu việc làm chưa tạo được ........................................................................................................................61 3.1.10. Lồng ghép các chương trình dự án khác còn bất cập ................................62 3.1.11. Hệ thống thông tin giám sát, đánh giá chưa được xây dựng đầy đủ, có căn cứ khoa học và đáng tin cậy....................................................................................62 Ế 3.2. Một số giải pháp..................................................................................................62 U 3.2.1 Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, chỉ đạo điều hành ..................63 ́H 3.2.2 Phát huy nguồn lực tại chỗ ............................................................................63 3.2.3 Tăng cường việc phân cấp quản lý đầu tư xây dựng cho cấp huyện, xã, phù TÊ hợp với tính chất của từng dự án và điều kiện cụ thể của từng xã .........................64 3.2.4. Phân bổ nguồn vốn hiệu quả.........................................................................64 H 3.2.5. Công tác quản lý chất lượng thi công ...........................................................65 IN 3.2.6 Việc lồng ghép chương trình, dự án. .............................................................66 K 3.2.7 Tổ chức thực hiện và quản lý sau dự án ........................................................66 PHẦN III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................67 O ̣C 1 Kết luận ...................................................................................................................67 ̣I H 2 Kiến nghị .................................................................................................................68 2.1 Đối với Trung ương ..........................................................................................68 Đ A 2.2 Đối với các cơ quan địa phương .......................................................................69 2.3 Đối với người dân .............................................................................................69 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................................70 SVTH: Nguyễn Thị Hoài Phương – Lớp: K44B KHĐT vi Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phạm Thị Thanh Xuân DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ TỰ CSHT ĐBKK ĐBKK KT-XH KT-XH KTKT Kinh tế - Kỹ thuật UBND Ủy ban nhân dân NSTW Ngân sách trung ương KHHGĐ Kế hoạch hoá gia đình CTMTQG Chương trình mục tiêu quốc gia BCĐ Ban chỉ đạo HĐND Hội đồng nhân dân CN-TCN Công nghiệp – thủ công nghiệp TM – DV Thương mại – dịch vụ U ́H TÊ H IN Trung học cơ sở K THCS Ngân sách nhà nước Văn hóa thông tin Đ A ̣I H O ̣C NSNN VHTT Ế CSHT SVTH: Nguyễn Thị Hoài Phương – Lớp: K44B KHĐT vii Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phạm Thị Thanh Xuân DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1: Tình hình sử dụng đất của huyện Tuyên Hoá qua 3 năm 2011 - 2013............28 Bảng 2: Cơ cấu kinh tế huyện Tuyên Hoá giai đoạn 2011-2013 ..................................30 Bảng 3: Chương trình 135 theo nội dung ......................................................................34 Bảng 4: Tình hình thực hiện chương trình 135 theo địa bàn.........................................35 Bảng 5: Tình hình thực hiện các dự án xây dựng CSHT giai đoạn 2006 -2013 ...........38 Bảng 6: Kết quả thực hiện các chỉ tiêu của dự án hỗ trợ xây dựng CSHT huyện Tuyên Ế Hoá giai đoạn 2006 - 2013 .............................................................................42 U Bảng 7: Kết quả giải ngân vốn đầu tư năm 2006 - 2013...............................................42 ́H Bảng 8: Diện tích đất nông nghiệp được tưới tiêu hàng năm huyện Tuyên Hoá giai TÊ đoạn 2011-2013..............................................................................................44 Bảng 9: Năng suất cây lương thực - thực phẩm huyện Tuyên Hoá 2011 - 2013 .........44 Bảng 10: Các chỉ tiêu về đời sống xã hội của người dân trên địa bàn huyện Tuyên H Hoá giai đoạn 2011 – 2013 ............................................................................45 IN Bảng 11: Kết quả thực hiện các chỉ tiêu ngành giáo dục đào tạo huyện Tuyên Hoá giai K đoạn 2011-2013..............................................................................................46 ̣C Bảng 12: Kết quả thực hiện các chỉ tiêu ngành Y tế huyện Tuyên Hoá giai đoạn 2011 O - 2013..............................................................................................................47 ̣I H Bảng 13: Đánh giá của người dân về tình hình CSHT trên địa bàn huyện ...................48 Bảng 14: Ý kiến của người dân về dự án hỗ trợ xây dựng CSHT ................................51 Đ A Bảng 15: Kết quả kiểm định One sample T-test về các công trình trong dự án hỗ trợ xây dựng CSHT..............................................................................................52 Bảng 16: Ý kiến của người dân về Chương trình 135...................................................53 Bảng 17: Kết quả kiểm định One sample T-test đánh giá của người dân về Chương trình 135 .........................................................................................................54 SVTH: Nguyễn Thị Hoài Phương – Lớp: K44B KHĐT viii Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phạm Thị Thanh Xuân TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Qua đề tài “Đánh giá ảnh hưởng dự án hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng trong chương trình 135 trên địa bàn huyện Tuyên Hoá, tỉnh Quảng Bình”: Mục tiêu nghiên cứu: Xem xét tình hình triển khai thực hiện các công trình xây dựng CSHT trong Chương trình 135 trên địa bàn huyện. Đánh giá hiệu quả, những hạn chế khó khăn trong thực hiện dự án và ảnh hưởng của dự án đến kinh tế xã hội của huyện. Từ đó đưa Ế ra một số giải pháp, nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện dự án trong thời gian tới. U Dữ liệu phục vụ cho nghiên cứu: ́H Thông qua các tạp chí, sách báo, báo cáo quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, địa bàn huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình. H Phương pháp nghiên cứu: TÊ báo cáo tình hình thực hiện….liên quan đến nội dung thực hiện chương trình 135 trên IN - Phương pháp thu thập và phân tích số liệu - Phương pháp điều tra, phỏng vấn người dân K - Phương pháp nghiên cứu thực tế hiện trường - Phương pháp chuyên gia chuyên khảo O ̣C Kết quả nghiên cứu đạt được ̣I H Dự án hỗ trợ xây dựng CSHT trong Chương trình 135 thực hiện từ năm 2006 – 2013 với các hạng mục xây dựng cơ bản: Điện; đường; trường; trạm; thuỷ lợi; công Đ A trình sinh hoạt cộng đồng và nước sinh hoạt đã mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội rất lớn cho các thôn, xã được nhận hỗ trợ. Từ những khu vực có hệ thống CSHT thiếu và yếu nghiêm trọng, sau 8 năm triển khai dự án, hệ thống CSHT dần được hoàn thiện. Từ đó thúc đẩy sự phát trển KTXH và cải thiện đời sống của người dân nơi đây. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện dự án còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. BQL dự án cần thực hiện một số giải pháp khắc phục những khó khăn, hạn chế để thực hiện dự án một cách hiệu quả hơn trong những năm tiếp theo. SVTH: Nguyễn Thị Hoài Phương – Lớp: K44B KHĐT ix Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phạm Thị Thanh Xuân PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Đảng và Nhà nước ta đã dành sự quan tâm đặc biệt đối với sự phát triển KT-XH của miền núi, ban hành nhiều chủ trương, chính sách, chương trình, dự án và tổ chức triển khai thực hiện trên các lĩnh vực trong nhiều năm qua, góp phần phát triển hệ thống CSHT, làm thay đổi bộ mặt nông thôn miền núi, tạo cơ sở cho sự phát triển KTXH ở các vùng này. Ế Quyết định số 135/1998/QĐ-TTg ngày 31/07/1998 của Thủ tướng Chính Phủ phê U duyệt Chương trình phát triển KT-XH các xã ĐBKK miền núi và vùng sâu, vùng xa ́H (gọi tắt là Chương trình 135), quyết định số 1232/QĐ-TTg ngày 24/12/1999 của Thủ TÊ tướng Chính Phủ phê duyệt danh sách các xã khó khăn và biên giới thuộc phạm vi Chương trình 135 nhằm tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển KT-XH cho các xã ĐBKK. Với tiêu chí xã ĐBKK là các xã nằm ở vùng sâu, vùng xa; có cơ cấu hạ tầng H thấp kém chưa đáp ứng được yêu cầu sản xuất và sinh hoạt của nhân dân; trình độ văn IN hoá thấp; điều kiện sản xuất khó khăn và thiếu thốn, sản xuất giản đơn, tự cấp tự túc là K chủ yếu; số hộ nghèo trên 60%. Từ đó, xác định những khu vực ưu tiên tập trung ̣C nguồn lực của cả nước để hỗ trợ, thúc đẩy sự phát triển KT-XH ở các khu vực này. O Chương trình 135 đã trải qua quá trình hoạt động tương đối dài với các dự án xây ̣I H dựng CSHT, xây dựng trung tâm cụm xã, đào tạo cán bộ, quy hoạch dân cư … được thực hiện lồng ghép cùng các chương trình mục tiêu quốc gia khác trên địa bàn các xã Đ A ĐBKK. Chương trình 135 là một chủ trương chính sách hết sức đúng đắn và phù hợp của Đảng và Chính Phủ, mang lại những thành tựu to lớn trong việc phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn các xã ĐBKK Huyện Tuyên Hoá, tỉnh Quảng Bình nằm trong vùng có địa lý phức tạp là vùng trung du miền núi, đồng bằng nhỏ hẹp xen lẫn với những ngọn núi đá vôi. Điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ nghèo đói còn ở mức cao là 23,92% (năm 2009), trình độ dân trí còn thấp, sản xuất còn mang tính nhỏ lẻ, manh mún, phụ thuộc nhiều vào tự nhiên. Trên địa bàn huyện tập trung chủ yếu là các xã ĐBKK, với hệ thống CSHT còn nhiều hạn chế. Chính vì vậy, Đảng và Chính phủ đã và đang ưu tiên nguồn vốn từ chương trình 135 để thực hiện dự án về hỗ trợ đầu tư CSHT, hỗ trợ phát SVTH: Nguyễn Thị Hoài Phương – Lớp: K44B KHĐT 1