Nội dung

Cao cù gi¸c (Chñ biªn) nguyÔn xu©n dòng – cao thÞ v©n giang – hoµng thanh phong ThiÕt kÕ bμi gi¶ng hãa häc 11 tËp mét Nhµ xuÊt b¶n Hµ néi Lêi nãi ®Çu §Ó hç trî cho viÖc d¹y – häc m«n Hãa häc 11 theo ch−¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa (SGK) míi ¸p dông tõ n¨m häc 2007 – 2008, chóng t«i biªn so¹n cuèn ThiÕt kÕ bμi gi¶ng Hãa häc 11 tËp 1, 2. S¸ch giíi thiÖu c¸ch thiÕt kÕ bµi gi¶ng theo tinh thÇn ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc nhËn thøc cña häc sinh (HS). VÒ néi dung : S¸ch b¸m s¸t néi dung SGK Hãa häc 11 theo ch−¬ng tr×nh chuÈn cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ban hµnh. ë mçi tiÕt d¹y ®Òu chØ râ môc tiªu vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng, th¸i ®é, c¸c c«ng viÖc cÇn chuÈn bÞ cña gi¸o viªn (GV) vµ häc sinh, c¸c ph−¬ng tiÖn trî gi¶ng cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o chÊt l−îng tõng bµi, tõng tiÕt lªn líp. Ngoµi ra s¸ch cßn më réng, bæ sung thªm mét sè néi dung liªn quan ®Õn bµi gi¶ng b»ng nhiÒu ho¹t ®éng nh»m cung cÊp thªm t− liÖu ®Ó c¸c thÇy, c« gi¸o tham kh¶o vËn dông tïy theo ®èi t−îng vµ môc ®Ých d¹y häc. VÒ ph−¬ng ph¸p d¹y – häc : S¸ch ®−îc triÓn khai theo h−íng tÝch cùc hãa ho¹t ®éng cña häc sinh, lÊy c¬ së cña mçi ho¹t ®éng lµ nh÷ng viÖc lµm cña häc sinh d−íi sù h−íng dÉn, gîi më cña thÇy, c« gi¸o. S¸ch còng ®−a ra nhiÒu h×nh thøc ho¹t ®éng hÊp dÉn, phï hîp víi ®Æc tr−ng m«n häc nh− : thÝ nghiÖm, quan s¸t vËt thËt hay m« h×nh, th¶o luËn, thùc hµnh,… nh»m ph¸t huy tÝnh ®éc lËp, tù gi¸c cña häc sinh. §Æc biÖt s¸ch rÊt chó träng tíi kh©u thùc hµnh trong bµi häc, ®ång thêi còng chØ râ tõng ho¹t ®éng cô thÓ cña gi¸o viªn vµ häc sinh trong mét tiÕn tr×nh d¹y – häc, coi ®©y lµ hai ho¹t ®éng cïng nhau trong ®ã c¶ häc sinh vµ gi¸o viªn ®Òu lµ chñ thÓ. Chóng t«i hi väng cuèn s¸ch nµy sÏ lµ tµi liÖu tham kh¶o h÷u Ých, gãp phÇn hç trî c¸c thÇy, c« gi¸o ®ang trùc tiÕp gi¶ng d¹y m«n Hãa häc 11 trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng bµi gi¶ng cña m×nh. RÊt mong nhËn ®−îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy, c« gi¸o vµ b¹n ®äc gÇn xa ®Ó cuèn s¸ch ®−îc hoµn thiÖn h¬n. c¸c t¸c gi¶ «n tËp ®Çu n¨m A. Môc tiªu bμi häc 1. KiÕn thøc : ¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ : • Nguyªn tö, liªn kÕt hãa häc, ®Þnh luËt tuÇn hoµn, b¶ng tuÇn hoµn. • Ph¶n øng oxi ho¸ – khö, tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc. • TÝnh chÊt lÝ ho¸ vµ ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ c¸c ®¬n chÊt vµ hîp chÊt trong nhãm halogen, nhãm oxi – l−u huúnh. 2. KÜ n¨ng : Cñng cè cho HS c¸c kÜ n¨ng : • Nghiªn tÝnh chÊt cña c¸c chÊt dùa trªn mèi quan hÖ : CÊu t¹o ↔ TÝnh chÊt ↔ ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ ↔ øng dông • LËp ph−¬ng tr×nh ho¸ häc cña ph¶n øng oxi ho¸ – khö b»ng ph−¬ng ph¸p th¨ng b»ng electron. • Gi¶i mét sè d¹ng bµi tËp c¬ b¶n nh− x¸c ®Þnh thµnh phÇn hçn hîp, x¸c ®Þnh tªn nguyªn tè, bµi tËp chÊt khÝ, ... • LuyÖn tËp c¸c ph−¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp ho¸ häc nh− ph−¬ng ph¸p b¶o toµn, ph−¬ng ph¸p trung b×nh, ph−¬ng ph¸p ®¹i sè, ph−¬ng ph¸p t¨ng – gi¶m khèi l−îng, .... 3. T×nh c¶m, th¸i ®é : • RÌn luyÖn th¸i ®é lµm viÖc khoa häc, nghiªm tóc. • X©y dùng th¸i ®é häc tËp tÝch cùc, chñ ®éng, hîp t¸c, cã kÕ ho¹ch. • RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, s¸ng t¹o trong häc tËp. • T¹o c¬ së cho HS yªu thÝch vµ say mª häc ho¸ häc. B. ChuÈn bÞ cña GV vμ HS • GV : M¸y tÝnh, m¸y chiÕu, hÖ thèng bµi tËp vµ c©u hái gîi ý. • HS : ¤n tËp c¸c kiÕn thøc th«ng qua ho¹t ®éng gi¶i bµi tËp. C. TiÕn tr×nh d¹y – häc GV tæ chøc c¸c nhãm HS th¶o luËn c¸c néi dung cÇn «n tËp ë líp 10 d−íi d¹ng c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan. Ho¹t ®éng 1 Nguyªn tö – Liªn kÕt ho¸ häc – §Þnh luËt tuÇn hoµn GV chiÕu néi dung c¸c bµi tËp sau lªn mµn h×nh ®Ó cho c¸c nhãm HS th¶o luËn. H·y chän ph−¬ng ¸n ®óng cho mçi c©u sau ®©y : 1. Tæng sè c¸c h¹t c¬ b¶n (p, n, e) cña mét nguyªn tö X lµ 28. Sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 8. Nguyªn tö X lµ : A. 17 9 F B. 19 9 F C. 16 8 O D. 17 8 O §¸p ¸n B. 2. Ion M3+ cã cÊu h×nh electron ph©n líp ngoµi cïng lµ 3d5. VËy nguyªn tö M cã cÊu h×nh : A. 1s22s22p63s23p63d8 B. 1s22s22p63s23p63d64s2 C. 1s22s22p63s23p64s23d8 D. 1s22s22p63s23p63d54s24p1 §¸p ¸n B. 3. Electron thuéc líp nµo sau ®©y liªn kÕt víi h¹t nh©n chÆt chÏ nhÊt ? A. Líp K B. Lín L C. Líp M D. Lín N §¸p ¸n A. 4. Nguyªn tö cña nguyªn tè A cã cÊu h×nh electron tæng qu¸t : [KhÝ hiÕm](n – 1)dαns1. VËy nguyªn tè A cã thÓ lµ : A. C¸c kim lo¹i nhãm IA (Kim lo¹i kiÒm). B. Kim lo¹i nhãm IB (Cu, Ag, Au). C. Kim lo¹i nhãm VIB (Cr, Mo, W). D. C¶ A, B, C. §¸p ¸n D. 5. CÊu h×nh electron cña nguyªn tö nh«m (Z = 13) lµ . 1s22s22p63s23p1. VËy ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ sai ? A. Líp thø nhÊt (líp K) cã 2 electron. B. Líp thø hai (líp L) cã 8 electron. C. Líp thø ba (líp M) cã 3 electron. D. Líp ngoµi cïng cã 1 electron. §¸p ¸n D. 6. Ion nµo sau ®©y kh«ng cã cÊu h×nh electron cña khÝ hiÕm ? A. Fe2+ B. Na+ C. Cl– D. Mg2+ §¸p ¸n A. 7. D·y s¾p xÕp sau ®©y theo thø tù kÝch th−íc ion t¨ng dÇn ? A. F– > O2– > Na+ B. O2– > Na+ > F– C. Na+ > F– > O2– D. O2– > F– > Na+ §¸p ¸n D. 8. D·y s¾p xÕp nµo sau ®©y theo thø tù kÝch th−íc gi¶m dÇn ? A. K+ < Ca2+ < Cl– B. Ca2+ < K+ < Cl– C. Cl– < Ca2+ < K+ D. Cl– < K+ < Ca2+ §¸p ¸n B. 9. C¸c nguyªn tè thuéc cïng mét nhãm A cã tÝnh chÊt ho¸ häc t−¬ng tù nhau, v× vá nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè nhãm A cã : A. Sè electron nh− nhau. B. Sè líp electron nh− nhau. C. Sè electron thuéc líp ngoµi cïng nh− nhau. D. Cïng sè electron s hay p. §¸p ¸n C. 10. Trong mét chu k×, b¸n kÝnh nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè : A. T¨ng theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. B. Gi¶m theo chiÒu gi¶m dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. C. Gi¶m theo chiÒu t¨ng cña tÝnh phi kim. D. B vµ C ®Òu ®óng. §¸p ¸n C. 11. Trong mét nhãm A, b¸n kÝnh nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè : A. T¨ng theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. B. Gi¶m theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. C. Gi¶m theo chiÒu gi¶m cña tÝnh kim lo¹i. D. A vµ C ®Òu ®óng. §¸p ¸n D. 12. Hai nguyªn tè X vµ Y ®øng kÕ tiÕp nhau trong mét chu k× cã tæng sè proton trong hai h¹t nh©n nguyªn tö lµ 25. X vµ Y thuéc chu k× vµ c¸c nhãm nµo sau ®©y ? A. Chu k× 2, nhãm II A vµ III A. B. Chu k× 2, nhãm III A vµ IV A. C. Chu k× 3, nhãm I A vµ II A. D. Chu k× 3, nhãm II A vµ III A. §¸p ¸n D. 13. Nguyªn tè M thuéc nhãm A trong b¶ng tuÇn hoµn. Trong ph¶n øng oxi ho¸ – khö, M t¹o ion M3+ cã 37 h¹t (p, n, e). VÞ trÝ cña M trong b¶ng tuÇn hoµn lµ : A. Chu k× 3, nhãm III A B. Chu k× 4, nhãm III A C. Chu k× 3, nhãm IV A. D. KÕt qu¶ kh¸c §¸p ¸n A. 14. Liªn kÕt ®−îc t¹o thµnh gi÷a : – Nguyªn tö X cã cÊu h×nh electron: [Ne] 3s1 vµ – Nguyªn tö Y cã cÊu h×nh electron : [Ne] 3s23p5 lµ lo¹i liªn kÕt : A. Céng hãa trÞ cã cùc B. Céng ho¸ trÞ kh«ng cùc. C. Ion D. Kim lo¹i §¸p ¸n C. 15. Hîp chÊt nµo chøa c¶ ba lo¹i liªn kÕt : ion, céng hãa trÞ, cho – nhËn ? A. K2CO3 B. Fe(HCO3)2 C. Mg(NO3)2 D. CaOCl2. §¸p ¸n C. Ho¹t ®éng 2 Ph¶n øng ho¸ häc – Tèc ®é ph¶n øng – C©n b»ng ho¸ häc GV chiÕu néi dung c¸c bµi tËp sau lªn mµn h×nh ®Ó cho c¸c nhãm HS th¶o luËn. H·y ®¸nh dÊu vµo ph−¬ng ¸n ®óng cho mçi c©u sau ®©y : 1. Ph¶n øng nµo sau ®©y lµ ph¶n øng oxi ho¸ – khö ? A. HNO3 + NaOH → NaNO3 + H2O B. N2O5 + H2O → 2HNO3 C. 2HNO3 + 3H2S → 3S + 2NO + 4H2O t → Fe2O3 + 3H2O D. 2Fe(OH)3 ⎯⎯ §¸p ¸n C. o 2. Ph¶n øng nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ ph¶n øng oxi ho¸ – khö ? A. Al4C3 + 12H2O → 4Al(OH)3 + 3CH4 B. 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2 C. NaH + H2O → NaOH + H2 D. 2F2 + 2H2O → 4HF + O2 §¸p ¸n A. 3. Trong ph¶n øng 2Fe(OH)3 → Fe2O3 + 3H2O Nguyªn tè s¾t : A. BÞ oxi ho¸. B. BÞ khö C. Võa bÞ oxi ho¸ võa bÞ khö. D. Kh«ng bÞ oxi ho¸ còng kh«ng bÞ khö. §¸p ¸n D. 4. Kim lo¹i Zn kh«ng khö ®−îc ion nµo sau ®©y trong dung dÞch ? A. H+ B. Cu2+C. Ag+ D. Al3+ §¸p ¸n D. 5. X¸c ®Þnh chÊt X trong ph¶n øng sau : Na2SO3 + KMnO4 + X → Na2SO4 + MnO2 + KOH A. X lµ H2SO4 B. X lµ HCl C. X lµ H2O D. X lµ NaOH §¸p ¸n C. 6. Cho ph¶n øng : Mg + HNO3 → Mg(NO3)2 + N2 + H2O Sau khi c©n b»ng, tæng sè hÖ sè c¸c chÊt trong ph−¬ng tr×nh ph¶n øng lµ : A. 29 B. 25 C. 28 D. 32 §¸p ¸n A. 7. Cho 29g hçn hîp Mg, Zn, Fe t¸c dông hÕt víi dung dÞch H2SO4 lo·ng, thÊy tho¸t ra V lÝt H2 (®ktc). C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng thu ®−îc 86,6 gam muèi khan. Gi¸ trÞ cña V lµ : A. 4,48 lit B. 6,72 lit C. 8,96 lit D. 13,44 lit §¸p ¸n D. 8. Khö 4,64 gam hçn hîp A gåm FeO, Fe2O3, Fe3O4, (cã sè mol b»ng nhau), b»ng CO, thu ®−îc chÊt r¾n B. KhÝ tho¸t ra sau ph¶n øng ®−îc dÉn vµo dung dÞch Ba(OH)2 d−, thu ®−îc 1,97 gam kÕt tña. Khèi l−îng cña chÊt r¾n B lµ : A. 4,40g B. 4,48g C. 4,45g D. 4,84g §¸p ¸n B. 9. Cho 12,9 gam mét hçn hîp (Al, Mg) tan hoµn toµn trong 100ml dung dÞch hçn hîp 2 axit HNO3 4M vµ H2SO4 7M (®Æc) thu ®−îc 0,1mol mçi khÝ SO2, NO, N2O. C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng thu ®−îc bao nhiªu gam muèi khan ? A. 7,67g B. 76,70g C. 50,30g D. 30,50g §¸p ¸n B 10. Khi ®èt cñi, ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng, ng−êi ta sö dông biÖn ph¸p nµo sau ®©y ®−îc coi lµ t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt ? A. Måi löa B. Thæi kh«ng khÝ C. ChÎ nhá cñi D. C¶ A, B, C §¸p ¸n C 11. Cho ph¶n øng : N2 + 3H2 U 2NH3 Tèc ®é ph¶n øng thay ®æi nh− thÕ nµo khi t¨ng dung tÝch b×nh ph¶n øng gÊp 2 lÇn (nhiÖt ®é b×nh kh«ng ®æi) ? A. T¨ng lªn 4 lÇn B. Gi¶m xuèng 4 lÇn C. T¨ng lªn 16 lÇn D. Gi¶m xuèng 16 lÇn §¸p ¸n D. 12. Ph¶n øng ph©n hñy hidropeoxit cã xóc t¸c : MnO2 2H2O2 ⎯⎯⎯ → 2H2O + O2 to YÕu tè nµo sau ®©y kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng ? A. NhiÖt ®é B. Xóc t¸c C. Nång ®é H2O D. Nång ®é H2O2 §¸p ¸n C. 13. Ph¶n øng sau ®¹t tr¹ng th¸i c©n b»ng trong b×nh kÝn : 2NaHCO3 (r) U Na2CO3 (r) + CO2 (k) + H2O (k) NÕu thªm tinh thÓ NaHCO3 (r) vµo b×nh ph¶n øng th× sè mol Na2CO3 thay ®æi nh− thÕ nµo ? A. T¨ng B. Gi¶m C. Kh«ng ®æi D. Kh«ng x¸c ®Þnh §¸p ¸n C. 14. Ph¶n øng sau ®¹t tr¹ng th¸i c©n b»ng trong b×nh kÝn : 2NaHCO3 (r) U Na2CO3(r) + CO2 (k) + H2O (k) Δ H = 128KJ NÕu t¨ng thÓ tÝch cña b×nh chøa th× sè mol Na2CO3 thay ®æi nh− thÕ nµo ? A. T¨ng B. Gi¶m C. Kh«ng ®æi D. Kh«ng x¸c ®Þnh §¸p ¸n A. 15. Ph¶n øng sau ®¹t tr¹ng th¸i c©n b»ng trong b×nh kÝn : 2NaHCO3 (r) U Na2CO3(r) + CO2 (k) + H2O (k) Δ H = 128KJ NÕu gi¶m nhiÖt ®é cña b×nh ph¶n øng th× sè mol Na2CO3 thay ®æi nh− thÕ nµo ? A. T¨ng B. Gi¶m C. Kh«ng ®æi D. Kh«ng x¸c ®Þnh §¸p ¸n B. Ho¹t ®éng 3 Nhãm halogen vµ nhãm oxi – l−u huúnh GV chiÕu néi dung c¸c bµi tËp sau lªn mµn h×nh cho HS th¶o luËn H·y chän ph−¬ng ¸n ®óng cho mçi c©u tr¶ lêi sau ®©y : 1. Trong phßng thÝ nghiÖm, khÝ clo th−êng ®−îc ®iÒu chÕ b»ng c¸ch oxi ho¸ hîp chÊt nµo sau ®©y ? A. NaCl B. HCl C. KClO3 D. KClO4 §¸p ¸n B. 2. Ph−¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y kh«ng ®óng ? A. F2 + H2O U HF + HFO B. Cl2 + H2O U HCl + HClO C. Br2 + 2NaOH → NaBr + NaBrO + H2O D. 3I2 + 6KOH → 5KI + KIO3 + 3H2O §¸p ¸n A. 3. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y kh«ng ®óng khi nãi ®Õn CaOCl2 : A. Lµ chÊt bét tr¾ng, lu«n bèc mïi clo