Nội dung

Hẻm xưa phố cũ Hình như hẻm là một nét đặc trưng của phố thị Việt Nam. Vì người ta thường chỉ thấy hẻm ở những nơi thị tứ, từ các thị trấn nhỏ hay các đô thị lớn. Nói cách khác, ở đâu có phố là ở đó có hẻm. Thông thường, hẻm có rất nhiều dạng: hẻm lớn, hẻm nhỏ; hẻm thẳng tắp, hẻm quanh co; hẻm rộng, hẻm hẹp; hẻm dài, hẻm ngắn; hẻm cụt, hẻm thông hai đầu… Nhưng, có lẽ chỉ hẻm ở Hội An phố cổ là mang nét đặc trưng riêng, không giống hẻm ở bất cứ nơi đâu. Nét đầu tiên của hẻm Hội An là… vô cùng hẹp, chỉ rộng cho vừa một người đi. Xưa, có lẽ do ở đây phố nhỏ, nhịp sống chậm, nên con người đi bộ là chính, đâu cần đến ngựa xe. Hẻm, vì vậy cũng đâu cần rộng. Lại thêm do một cấu trúc riêng mang nét thoáng đạt nhưng gần gũi, cứ độ mươi nhà lại có một hẻm vừa tiện cho việc thông thương, vừa là ngõ sau của nhà để bước thẳng ra ngoài. Nét thứ hai của hẻm Hội An là thẳng tắp và thông hai đầu. Thẳng tắp vì hẻm gần như là tường hông của hai ngôi nhà hai bên, và thông hai đầu vì khoảng cách giữa hai trục đường song song kề nhau khá ngắn, nên phần lớn nhà ở đây có hai mặt tiền, một ở đường bên này và một ở đường bên kia! Vì vậy, đứng ở đầu hẻm bên này nhìn sang đầu hẻm bên kia có thể thấy rõ phố xá, người qua lại. Nhưng thường thường thì những nhà loại này đều lấy một mặt tiền làm chính, còn mặt phía đường bên kia xem như là mặt tiền… phụ. Thanh vắng và sạch sẽ là nét riêng thứ ba của hẻm Hội An. Do chỉ là tường hông của hai ngôi nhà hai bên nên hẻm rất vắng, người lưu thông chẳng mấy, chủ yếu là người trong hai nhà đôi khi có việc muốn dùng ngõ sau. Và cũng vì vậy nên hẻm rất sạch. Bước chân trên lối đi hẹp lát đá vắng vẻ và sạch sẽ, hai bên là tường xưa xanh rêu, thỉnh thoảng mới có một vài ô cửa sổ, sẽ thấy lòng thật an bình. Nhưng cho dù vắng vẻ hay nhỏ hẹp, dài hay ngắn, mỗi một ngõ hẻm Hội An đều đem lại cho khách phương xa một cảm giác tràn đầy sức sống. Bạn hãy thử một lần lang thang giữa lòng phố cổ, lần tìm những ngõ hẻm xưa, để thấy, và để lắng lòng nghe những lời tình tự của thời gian nơi từng lối nhỏ xanh rêu.