Nội dung

Tr¬ng THPT Lý B«n - Gi¸o viªn : Nguy n v¨n Th - huy n V th – tnh th¸i b×nh C¸c thÇy c« h·y cng nhau chia s .ng©n hµng c©u hi , gi¸o ¸n , kinh nghi m... Giáo án hóa học lớp 11 nâng cao - Bài 38 : THỰC HÀNH PHÂN TÍCH ĐỊNH TÍNH ĐIỀU CHẾ VÀ TÍNH CHẤT CỦA METAN I. MỤC TIÊU : 1. Kiến thức : - Xác định sự có mặt của cacbon và hiđro và halogen trong hợp chất hữu cơ . - Biết phương pháp điều chế và nhận biết về một số tính chất hóa học của metan . 2. Kỹ năng : Tiếp tục rèn luyện kỹ năng thực hành thí nghiệm với lượng nhỏ hóa chất , quan sát , nhận xét và giải thích các hiện tượng xảy ra . 3. Thái độ : Rèn luyện tính cẩn thận và biết bào quả của công . 4. Trọng tâm : - Biết cách xác định sự có mặt của C, H và halogen ở hợp chất hữu cơ , phương pháp điều chế và thử một vài tính chất của metan . Tr¬ng THPT Lý B«n - Gi¸o viªn : Nguy n v¨n Th - huy n V th – tnh th¸i b×nh C¸c thÇy c« h·y cng nhau chia s .ng©n hµng c©u hi , gi¸o ¸n , kinh nghi m... - Tiếp tục rèn luyện các kỹ năng thực hành như nung nóng ống nghiệm chứa chất rắn , thử tính chất của chất khí . . . II. PHƯƠNG PHÁP : Trực quan – đàm thoại III. CHUẨN BỊ : 1. Dụng cụ : - Ống nghiệm . – Đèn cồn . - Nút cao su một lỗ nay vừa ống nghiệm . – Ống hút nhỏ giọt . - Ống dẫn khí hình chữ L (l1 : 5cm ,l2 : 20 cm ) đầu nhánh dài và được vút nhọn . - Bộ giá thí nghiệm thực hành (đế sứ và cặp gỗ ) - Cốc thủy tinh 100 – 200 ml - Kẹp hóa chất . – Gía để ống nghiệm 2 tầng . 2 – Hóa chất : - Đường kính (tinh bột , naphtalen v. v…) hoặc CCl4 hoặc đoạn vỏ nhựa bọc - CHCl3 Tr¬ng THPT Lý B«n - Gi¸o viªn : Nguy n v¨n Th - huy n V th – tnh th¸i b×nh C¸c thÇy c« h·y cng nhau chia s .ng©n hµng c©u hi , gi¸o ¸n , kinh nghi m... dây điện đã được bóc ra ở trên . - CuO , bột CuSO4 khan .CH3COONa đã được nghiền nhỏ . - Đoạn day Cu đường kính 0,5 mm dài 20 cm - Vôi tôi xút (NaOH và CaO ). - Dung dịch KMnO4 loãng . - Dung dịch nước brom . - Dung dịch nước vôi trong . - Nắm bông . Tr¬ng THPT Lý B«n - Gi¸o viªn : Nguy n v¨n Th - huy n V th – tnh th¸i b×nh C¸c thÇy c« h·y cng nhau chia s .ng©n hµng c©u hi , gi¸o ¸n , kinh nghi m... IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kiểm tra : - Việc chuẩn bị ở nhà của học sinh - Lý thuyết thực hành 2. Bài mới : Chia học sinh ra rừng nhóm để thực hành - Giáo viên lưu ý : Thí nghiệm 1 : Xác định sự có mặt của C, H trong hợp chất hữu cơ - Nghiền nhỏ khoảng 0,2  0,3ghợp chất hữu cơ (đường kính , băng phiến hoặc tinh bột ) rồi trộn đều với 1g bột CuO . Cho hổn hợp vào đáy ống nghiệm khô . Cho tiếp 1g bột CuO để phủ kín hổn hợp . Đặt 1 Tr¬ng THPT Lý B«n - Gi¸o viªn : Nguy n v¨n Th - huy n V th – tnh th¸i b×nh C¸c thÇy c« h·y cng nhau chia s .ng©n hµng c©u hi , gi¸o ¸n , kinh nghi m... mẫu bông có rắc các hạt CuSO4 khan ở phần trên ống nghiệm . Dậy nút có ống dẫn khí sục vào ống nghiệm chứa nước vôi trong . Lắp dụng cụ như hình vẽ . - Dùng đèn cồn nung nóng nhẹ toàn bộ ống nghiệm , sau đó đun nóng mạnh phần có chứa hổn hợp phản ứng và ghi lại hiện tượng quan sát được - Cần chuẩn bị sẵn bột CuSO4 : nghiền nhỏ các tinh thể CuSO4.5H2O bằng cối rồi sấy khô trong capsun sứ - Cần tộn kĩ hỗn hợp của chất hữu cơ và CuO , cho vào tận đáy ống nghiệm - Hướng dẫn HS đặt ống nghiệm nằm ngang Thí nghiệm 2 : Nhận biết halogen trong hợp chất hữu cơ . a) Lấy một mẫu dây đồng dài 20 cm có đường kính khoảng 0,5 mm và cuộn thành hình lò xo khoảng 5 cm . Đốt nóng phần lò xo trên ngọn lửa đèn cồn đến Tr¬ng THPT Lý B«n - Gi¸o viªn : Nguy n v¨n Th - huy n V th – tnh th¸i b×nh C¸c thÇy c« h·y cng nhau chia s .ng©n hµng c©u hi , gi¸o ¸n , kinh nghi m... khi ngọn lửa không còn nhuốm màu xanh lá mạ . b) Nhúng phần lò xo vào ống nghiệm đựng hợp chất hữu cơ có chứa halogen như CHCl3 , CCl4 , C6H5Br , hoặc áp phần lò xo nóng đỏ vào vỏ bọc dây điện hay mẫu dép nhựa rồi đốt phần lò xo đó trên ngọn lửa đèn cồn . Quan sát màu ngọn lửa . Lưu ý : Đưa điểm nóng nhất của ngọn lửa đèn cồn tiếp xúc với phần đáy ống nghiệm . - Hướng dẫn hs giải thích : Khi đốt nóng , hợp chất hữu cơ bị phân huỷ , Clo tách ra dưới dạng HCl . Chính HCl tác dụng với CuO phủ trên bề mặt đoạn dây đồng tạo thành CuCl2 và H2O , các phân tử CuCl2 phân tán trong ngọn lửa làm cho ngọn lửa có màu xanh lá mạ . Thí nghiệm 3 : Điều chế và thử một vài tính chất của metan Tr¬ng THPT Lý B«n - Gi¸o viªn : Nguy n v¨n Th - huy n V th – tnh th¸i b×nh C¸c thÇy c« h·y cng nhau chia s .ng©n hµng c©u hi , gi¸o ¸n , kinh nghi m... Nghiền nhỏ 1 g CH3COONa khan cùng với 2 g vôi tôi xút ( CaO + NaOH ) rồi cho vào đáy ống nghiệm có lắp ống dẫn khí ( giống như hình 5.5) . Đun nóng từ từ , sau đó đun nóng mạnh phần ống nghiệm có chứa hổn hợp phản ứng đồng thời lần lượt làm các thao tác : a) Đưa đầu ống dẫn khí sục vào dung dịch KMNO4 1% . b) Đưa đầu ống dẫn khí sục vào nước brom . c) Đưa que diêm đang cháy tới đầu ống dẫn khí . Đưa một mẫu sứ trắng chạm vào ngọn lửa của metan Gv lưu ý : - Nên chuẩn bị sẳn vôi tôi xút và CH3COONa khan cho các nhóm thực hành : Tán nhỏ vôi sống ( không dùng bột vôi có sẳn ) rồi trộn nhanh với xút hạt theo tỉ lệ 1,5:1 sau đó trộn nhanh CH3COONa khan với vôi tôi xút theo tỉ lệ 2:3 Tr¬ng THPT Lý B«n - Gi¸o viªn : Nguy n v¨n Th - huy n V th – tnh th¸i b×nh C¸c thÇy c« h·y cng nhau chia s .ng©n hµng c©u hi , gi¸o ¸n , kinh nghi m... - Ong nghiệm chứa hỗn hợp phản ứng được lắp theo hướng nằm ngang trên giá thí nghiệm . V. RÚT KINH NGHIỆM :