Nội dung

. Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 189 ™ Âäü áøm baîo hoìa thåï Wbht : khi gäù áøm âàût trong mäi træåìng khä, gäù seî nhaí áøm cho âãún khi hãút næåïc tæû do chè coìn næåïc liãn kãút váût lyï. Âäü áøm tæång æïng cuía gäù luïc âoï goüi laì âäü áøm baîo hoìa thåï. Âäü áøm baîo hoìa thåï chè phuû thuäüc cáúu taûo cuía gäù. Tuìy tæìng loaûi gäù Wbht coï thãø dao âäüng tæì 23 âãún 35%. Khi âäü áøm thay âäøi trong phaûm vi nhoí hån Wbht thç tênh cháút cå lyï cuía gäù thay âäøi âaïng kãø. Coìn khi âäü áøm thay âäøi trong phaûm vi låïn hån Wbht thç tênh cháút cå lyï cuía gäù thay âäøi khäng âaïng kãø. Do âoï, âãø xaïc âënh Wbht ngæåìi ta kiãøm tra tênh cháút váût lyï cuía gäù åí caïc âäü áøm khaïc nhau. ™ Âäü áøm thæûc tãú : laì âäü áøm âo âæåüc taûi thåìi âiãøm thê nghiãûm. 2. Caïch xaïc âënh Âàût gäù trong häüp kim loaûi räöi sáúy khä âãún khäúi læåüng khäng âäøi. W= Gh +W − Gh + K × 100% Gh + K − Gh trong âoï : Gh+W - khäúi læåüng häüp chæïa gäù áøm træåïc khi sáúy Gh+K - khäúi læåüng häüp chæïa gäù khä sau khi sáúy Gh - khäúi læåüng häüp 3. Sæû aính hæåíng cuía âäü áøm âãún caïc tênh cháút khaïc cuía gäù a. Âäü áøm aính hæåíng âãún sæû co nåí thãø têch Âäü co ngoït laì âäü giaím khêch thæåïc vaì thãø têch khi sáúy khä. Næåïc mao quaín bay håi khäng laìm cho gäù co. Co chè xaíy ra khi máút næåïc liãn kãút váût lyï, khi âoï chiãöu daìy cuía voí tãú baìo giaím âi, caïc mixen xêch laûi gáön nhau laìm cho kêch thæåïc cuía gäù giaím âi. Træång nåí laì khaí nàng cuía gäù tàng kêch thæåïc vãö thãø têch khi huït næåïc vaìo thaình tãú baìo. Gäù bë træång nåí thãø têch khi huït næåïc giåïi haûn baîo hoìa thåï. Noïi chung, khi âäü áøm thay âäøi trong phaûm vi låïn hån Wbht thç sæû co nåí laì khäng âaïng kãø. Khi âäü áøm thay âäøi trong phaûm vi nhoí hån Wbht thç thãø têch gäù bë thay âäøi âaïng kãø : âäü áøm tàng thç thãø têch tàng vaì ngæåüc laûi. Sæû co nåí cuía gäù theo caïc phæång khaïc nhau laì khaïc nhau do gäù coï cáúu taûo khäng âäöng nháút. Mæïc âäü co nåí tàng dáön theo thæï tæû : phæång doüc thåï, xuyãn tám vaì tiãúp tuyãún. ™ Caïc âaïnh giaï mæïc âäü co nåí cuía gäù : Caïch 1 : Âäü co tuyãût âäúi (mm/1m daìi) Caïch 2 : Âäü co tæång âäúi (%) Âäü co daìi = L1 − L2 × 100% L2 trong âoï : L1 - kêch thæåïc cuía gäù træåïc khi sáúy khä L2 - kêch thæåïc cuía gäù sau khi sáúy âãún traûng thaïi khä tuyãût âäúi Âäü co thãø têch = V1 − V2 × 100% V2 trong âoï : V1 - thãø têch cuía gäù træåïc khi sáúy khä V2 - thãø têch cuía gäù sau khi sáúy âãún traûng thaïi khä tuyãût âäúi Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 190 Caïch 3 : Hãû säú co thãø têch Ko : laì âäü co tæång âäúi vãö thãø têch khi âäü áøm giaím âi 1%. V1 − V2 (100%) V2 Ko = W (100%) trong âoï : W - âäü áøm cuía gäù (%) khäng âæåüc væåüt quaï Wbht AÍnh hæåíng cuía âäü áøm âãún âäü træång nåí cuía gäù coï thãø tháúy nhæ âäö thë sau : Sæû træång nåí cuía gäù, . 4 3 2 1 Wbh W,% Aính hæåíng cuía âäü áøm âãún âäü træång nåí 1 - Doüc thåï 2 - Xuyãn tám 3 - Tiãúp tuyãún 4 - Thãø têch b. Âäü áøm aính hæåíng âãún khäúi læåüng thãø têch Khäúi læåüng thãø têch cuía gäù phuû thuäüc âäü räùng vaì âäü áøm. Ngæåìi ta chuyãøn khäúi læåüng thãø têch cuía gäù åí âäü áøm báút kyì (W) vãö khäúi læåüng thãø têch åí âäü áøm tiãu chuáøn (18%). γ tc o =γ 18% o G 18% = 18% Vo ; γ otc = γ oW [1 + (1 − K o )(18 − W )] γ W o GW = W Vo Dæûa vaìo khäúi læåüng thãø têch, gäù âæåüc chia thaình 5 loaûi : - Gäù ráút nheû : γo < 400 kg/m3 - Gäù nheû : γo = 400 ÷ 500 kg/m3 - Gäù nheû væìa : γo = 500 ÷ 700 kg/m3 - Gäù nàûng : γo = 700 ÷ 900 kg/m3 - Gäù ráút nàûngû : γo > 900 kg/m3 c. Âäü áøm aính hæåíng âãún cæåìng âäü Khi âäü áøm thay âäøi trong phaûm vi låïn hån giåïi haûn baîo hoìa thåï thç cæåìng âäü cuía gäù thay âäøi khäng âaïng kãø, coìn nhoí hån giåïi haûn baîo hoìa thåï thç cæåìng âäü cuía gäù thay âäøi âaïng kãø : âäü áøm tàng thç cæåìng âäü giaím vaì ngæåüc laûi. R Wbh W,% . Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 191 Vç cæåìng âäü cuía gäù phuû thuäüc âäü áøm, nãn cæåìng âäü thæí åí âäü áøm naìo âoï (W) phaíi chuyãøn vãö cæåìng âäü åí âäü áøm tiãu chuáøn (18%) theo cäng thæïc : R tc = R 18 = R W [1 + α (W − 18)] trong âoï :α - hãû säú âiãöu chènh âäü áøm, biãøu thë pháön tràm thay âäøi cæåìng âäü cuía gäù khi âäü áøm thay âäøi 1%. Giaï trë α thay âäøi tuìy theo loaûi cæåìng âäü vaì phæång cuía thåï gäù. W - âäü áøm cuía gäù (%), W ≤ Wbht d. Âäü áøm aính hæåíng âãún âäü bãön Gäù áøm æåït láu seî bë muûc naït, khi gäù khä áøm liãn tuûc seî bë cong vãnh, næït neí Æ giaím âäü bãön cuía gäù. III. CÆÅÌNG ÂÄÜ 1. Khaïi niãûm Gäù coï cáúu taûo khäng âàóng hæåïng nãn cæåìng âäü cuía noï khäng âãöu theo caïc phæång khaïc nhau. Cæåìng âäü cuía gäù phuû thuäüc vaìo nhiãöu yãúu täú nhæ : âäü áøm, khäúi læåüng thãø têch, tyí lãû pháön tràm cuía låïp gäù såïm vaì låïp gäù muäün, tçnh traûng khuyãút táût. Cæåìng âäü tiãu chuáøn cuía gäù laì cæåìng âäü cuía gäù åí âäü áøm 18%. 2. Caïch xaïc âënh a. Cæåìng âäü chëu neïn 2 x 2 x 3cm Neïn ngang thåï xuyãn tám Neïn ngang thåï tiãúp tuyãún Neïn doüc thåï r r r σ nx = σ nd + σ nn P σn = F Neïn cuûc bäü Neïn xiãn b. Cæåìng âäü chëu keïo Máùu laìm viãûc chëu keïo âæåüc chia ra : keïo doüc, keïo ngang thåï tiãúp tuyãún vaì xuyãn tám. . Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 192 R30 4 R60 40 30 20 20 10 100 30 90 σk = 30 100 Pk F 45 22.5 45 22.5 45 Cæåìng âäü keïo doüc thåï låïn hån cæåìng âäü neïn doüc, vç khi keïo caïc thåï gäù âãöu laìm viãûc âãún khi bë âæït coìn khi neïn doüc caïc thåï bë taïch ra vaì gäù bë phaï hoaûi chuí yãúu do uäún doüc cuûc bäü tæìng thåï. c. Cæåìng âäü chëu uäún Cæåìng âäü chëu uäún cuía gäù khaï cao (nhoí hån cæåìng âäü keïo doüc vaì låïn hån cæåìng âäü neïn doüc). Caïc kãút cáúu laìm viãûc chëu uäún hay gàûp laì dáöm, xaì, vç keìo... Máùu thê nghiãûm uäún âæåüc mä taí nhæ sau : 40 40 30 80 80 80 30 Cæåìng âäü chëu uäún âæåüc tênh theo cäng thæïc : σu = M W d. Cæåìng âäü chëu træåüt Cæåìng âäü chëu træåüt âæåüc phán ra : træåüt doüc thåï, træåüt ngang thåï (tiãúp tuyãún vaì xuyãn tám) vaì càõt âæït thåï. Khi træåüt doüc phæång cuía taíi troüng truìng våïi phæång cuía thåï gäù. Khi taíi troüng væåüt quaï giåïi haûn thç liãn kãút giæîa caïc thåï seî bë phaï hoaûi, caïc thåï seî træåüt lãn nhau. Trong træåüt ngang thåï, taíi troüng seî tiãúp tuyãún hoàûc vuäng goïc våïi voìng tuäøi. Cäng thæïc chung âãø xaïc âënh cæåìng âäü chëu træåüt nhæ sau : σ= Pmax F trong âoï : Pmax - taíi troüng phaï hoaûi, daN F - tiãút diãûn chëu træåüt, cm2 . Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng 18 Trang 193 12 20 35 35 5 20 20 25 8 30 88 30 50 30 25 5 20 10 Træåüt doüc thåï xuyãn tám Træåüt ngang thåï tiãúp tuyãún Træåüt ngang thåï e. Cæåìng âäü chëu taïch Gäù chëu taïch ráút keïm, vç khi taïch liãn kãút giæîa caïc thåï bë phaï hoaûi khäng âäöng thåìi. Nãúu læûc taïch låïn nháút laì Fmax vaì chiãöu räüng màût chëu taïch laì a thç sæïc chëu taïch St seî âæåüc tênh bàòng cäng thæïc : St = Fmax a 4 20 4 20 15 10 40 Máùu thê nghiãûm chëu taïch a. Taïch doüc theo phæång tiãúp tuyãún Y §4. SÁU b. Taïch doüc theo phæång xuyãn tám Z TÁÛT VAÌ CAÏC BIÃÛN PHAÏP BAÍO QUAÍN GÄÙ I. CAÏC KHUYÃÚT TÁÛT CUÍA GÄÙ Nguyãn nhán sinh ra táût gäù chuí yãúu laì do cáúu taûo nhæ màõt gäù, u gäù, lãûch tám, hai tám, lãûch vaì vàûn thåï, láùn voí, v.v... Cuîng coï khi do con ngæåìi laìm cho cáy bë thæång maì sinh ra.