Nội dung

. Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 174 Væîa trãn nãön xäúp (nãön huït næåïc) : khi væîa laìm viãûc trãn nãön huït næåïc thç duì tyí lãû N/X thay âäøi trong mäüt phaûm vi naìo âoï thç sau khi nãön huït , læåüng næåïc coìn laûi trong væîa tæång âæång nhæ nhau vaì phuû thuäüc vaìo khaí nàng giæî næåïc cuía væîa. Khi âoï : RV = f ( RCKD, CKD, cháút læåüng caït ) RV = KRX (X - 0,05) + 4 ; kg/cm2 trong âoï : Rv - cæåìng âäü væîa sau 28 ngaìy dæåîng häü, daN/cm2 Rx - maïc ximàng xaïc âënh theo phæång phaïp mãöm, daN/cm2 X - læåüng ximàng duìng cho 1m3 caït vaìng, kg K - hãû säú, phuû thuäüc vaìo cäút liãûu Âãø thê nghiãûm âuïc máùu bàòng khuän theïp khäng coï âaïy âàût trãn mäüt viãn gaûch xäúp, phàóng coï W < 2 %, Hp = 10 ÷ 15 % IV. LÆÛC KÃÚT DÊNH CUÍA VÆÎA VÅÏI NÃÖN 1. Khaïi niãûm Væîa bao giåì cuîng laìm viãûc chung våïi váût liãûu xáy vaì nãön nãn âoìi hoíi læûc kãút dênh låïn. Nãúu væîa baïm dênh keïm seî aính hæåíng âãún âäü bãön cuía saín pháøm vaì nàng suáút thi cäng. Læûc dênh kãút cuía væîa phuû thuäc vaìo säú læåüng, cháút læåüng cuía cháút kãút dênh, khi träün væîa phaíi cán âong âuí liãöu læåüng váût liãûu thaình pháön, pháøm cháút cuía váût liãûu phaíi âæåüc âaím baío täút âäöng thåìi væîa phaíi âæåüc träün âãöu vaì kyî. Ngoaìi ra læûc dênh kãút cuía væîa coìn phuû thuäüc vaìo âäü nhaïm, âäü saûch, âäü áøm cuía váût liãûu xáy, màût traït, laïng, äúp. 2. Cäng thæïc xaïc âënh Tênh dênh kãút cuía væîa thãø hiãûn åí khaí nàng chäúng càõt vaì chäúng keïo . Cæåìng âäü dênh kãút cuía væîa coï thãø xaïc âënh theo caïc cäng thæïc kinh nghiãûm sau : 3 Rv 14 + Rv 1,8 Rv = 14 + Rv Rdkcàõt = Rdkkeïo trong âoï : Rv - maïc væîa V. TÊNH BÃÖN CUÍA VÆÎA 1. Tênh bãön trong mäi træåìng xám thæûc cå lyï Âäúi våïi caïc khäúi xáy âaï laìm viãûc trong mäi træåìng næåïc , nháút laì âäúi våïi doìng chaíy coï ngáûm buìn, caït thç væîa laì bäü pháûn yãúu nháút , dãù bë xoïi moìn nháút. Do âoï âãø âaìm baìo cho khaí nàng chäúng xoïi moìn cuía væîa phaíi tàng cæåìng âäü cuía væîa, tàng khaí nàng dênh baïm cuía væîa våïi khäúi xáy. 2. Tênh bãön trong mäi træåìng xám thæûc hoïa hoüc Tæång tæû bã täng, àn moìn chuí yãúu cuía væîa laì àn moìn trãn âaï xi màng. Âãø tàng tênh bãön cuía væîa trong mäi træåìng xám thæûc hoïa hoüc phaíi tàng âäü âàûc cuía væîa vaì choün loaûi ximàng tæång håüp våïi mäi træåìng. 3. Tênh chäúng tháúm . Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 175 Væîa åí màût ngoaìi cuía cäng trçnh chëu aïp læûc cáön phaíi coï tênh chäúng tháúm thêch håüp. Âãø xaïc âënh maïc chäúng tháúm cuía væîa, duìng máùu coï chiãöu daìy 2 cm cho chëu aïp læûc næåïc ban âáöu laì 0,5 atm, cæï sau 1 giåì tàng thãm 0,5 atm næîa cho âãún khi xuáút hiãûn vãút tháúm. Y Z §4. VÆÎA XÁY I. YÃU CÁÖU KYÎ THUÁÛT ÂÄÚI VÅÏI VÆÎA XÁY Væîa xáy laìm nhiãûm vuû liãn kãút váût liãûu xáy, liãn kãút khäúi xáy våïi nãön vaì truyãön læûc tæì viãn gaûch hay âaï naìy xuäúng viãn gaûch hay âaï khaïc trong kãút cáúu xáy nãn âoìi hoíi noï phaíi coï cæåìng âäü cao, læûc liãn kãút låïn, âäü deío täút. Nãúu maûch væîa khäng âáöy, khäúi xáy khäng chàõc thç dãù sinh hiãûn tæåüng bë phaï hoaûi vç uäún. Caïc loaûi væîa xáy cáön coï tênh deío täút. Âäü deío naìy thay âäøi tuìy thuäüc loaûi kãút cáúu xáy, phæång phaïp âáöm chàõc, âiãöu kiãûn thåìi tiãút khi thi cäng vaì loaûi nãön. Ngæåìi ta thæåìng choün âäü deío cuía væîa nhæ baíng 6-7 . Baíng 6-7 Loaûi kãút cáúu xáy Âäü deío cuía væîa, cm Nãön xäúp hoàûc tråìi noïng Nãön âàûc hoàûc tråìi laûnh Xáy gaûch âáút seït 6÷8 8 ÷ 10 Xáy gaûch xè 7÷9 5÷7 5÷7 4÷5 Xáy âaï häüc 2÷3 1÷2 Xáy gaûch âaï duìng cháún âäüng II. TÊNH TOAÏN CÁÚP PHÄÚI Cáúp phäúi cuía væîa âæåüc biãøu diãùn bàòng tyí lãû vãö thãø têch giæîa caïc thaình pháön váût liãûu 1. Cáúp phäúi væîa väi Âäúi våïi væîa väi ngæåìi ta khäng cáön tênh toaïn maì chè dæûa vaìo cháút læåüng cuía väi maì duìng caïc cáúp phäúi nhæ sau : - Väi cáúp 3 thç cáúp phäúi thæåìng laì V : C = 1 : 2 - Väi cáúp 2 thç cáúp phäúi thæåìng laì V : C = 1 : 3 - Väi cáúp 1 thç cáúp phäúi thæåìng laì V : C = 1 : 4 2. Cáúp phäúi væîa häún håüp Tênh læåüng ximàng æïng våïi 1m3 caït theo cäng thæïc : X = Rv × 1000 ; kg KR x trong âoï : Rv - maïc væîa cáön thiãút kãú, daN/cm2 . Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 176 Rx - maïc ximàng, daN/cm2 K - hãû säú cháút læåüng váût liãûu, láúy theo baíng 6-8 Baíng 6-8 Hãû säú K Ximàng pooclàng thæåìng Ximàng pooclàng puzålan 0,7 ÷ 1,0 0,71 0,80 1,1 ÷ 1,3 0,73 0,82 1,31 ÷ 1,5 0,79 0,89 > 1,51 0,88 1,00 3 Læåüng väi nhuyãùn (seït nhuyãùn) cho 1m caït : V (S) = 0,17 (1 - 0,002X) ; m3 Læåüng næåïc âæåüc xaïc âënh theo yãu cáöu âäü deío cuía væîa (âäü càõm sáu cuía cän) hoàûc bàòng cäng thæïc gáön âuïng : N = 0,65 ( X + V.γov ) trong âoï : γov - khäúi læåüng thãø têch cuía väi nhuyãùn hoàûc seït nhuyãùn, kg/m3 Cáúp phäúi cuía væîa ximàng - väi âæåüc biãøu thë nhæ sau : Mäâun âäü låïn cuía caït VX : VV : VC = X γ oX : V :1 1000 3. Cáúp phäúi væîa xi màng Cáúp phäúi cuía væîa ximàng gáön giäúng cáúp phäúi cuía væîa häùn håüp ximàng - väi nhæng khäng coï väi vaì læåüng ximàng coï duìng tàng lãn mäüt êt. Ngæåìi ta êt tênh cáúp phäúi cuía væîa ximàng theo cäng thæïc maì tra theo baíng kinh nghiãûm cho sàôn (baíng 6-9) Baíng 6-9 Maïc ximàng Cáúp phäúi væîa ximàng (theo thãø têch X : C) cho caïc maïc 100 75 50 25 600 1 : 4,5 1:6 500 1:4 1 :5 400 1:3 1:4 1:6 300 1:3 1 : 4,5 250 1:3 1:6 200 1 : 2,5 1:5 §4. VÆÎA TRAÏT I. ÂÀÛC TÊNH CUÍA VÆÎA TRAÏT Væîa traït laìm nhiãûm vuû baío vãû khäúi xáy, tàng veí myî quan cho cäng trçnh vaì trong nhæîng træåìng håüp âàûc biãût , noï coìn coï nhiãûm vuû caïch ám, caïch nhiãût, chäúng tháúm. Thäng thæåìng væîa traït thæåìng âæåüc traït thaình 3 låïp moíng : . Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 177 - Låïp dæû bë (traït âáöu tiãn) : coï âäü daìy δ =3 ÷ 8 mm dênh chàût vaìo bãö màût cuía khäúi xáy nãn yãu cáöu âäü deío låïn, læûc dênh kãút låïn vaì khi traït phaíi duìng aïp læûc maûnh. - Låïp âãûm (traït thæï hai) : δ = 5 ÷ 12 mm, coï nhiãûm vuû laìm bàòng phàóng bãö màût khäúi xáy, âäü deío låïp naìy keïm hån låïp dæû bë. - Låïp trang trê (traït thæï ba) : δ = 2 mm coï taïc duûng laìm trån nhàôn bãö màût khäúi xáy nãúu cáön, thæåìng coï pha bäüt maìu âãø trang trê. Ba låïp traït trãn âáy thæåìng traït låïp naìy sau låïp kia, sau khi låïp træåïc âaî ninh kãút vaì bàõt âáöu ràõn chàõc. Do vë trê vaì cäng duûng cuía noï nãn væîa traït coï mäüt säú yãu cáöu khaïc væîa xáy : nhaîo hån vaì coï khaí nàng huït næåïc täút hån (âäü phán táöng täút nháút laì 1 ÷ 2cm), do âoï duìng væîa väi ráút täút. Tuy váûy, åí nhæîng bäü pháûn áøm æåït hoàûc tiãúp xuïc våïi næåïc thç phaíi duìng væîa ximàng. Noïi chung, læåüng cháút kãút dênh åí væîa traït thæåìng cao hån so våïi væîa xáy. Âãø âaím baío caïc âàûc tênh trãn, caïc váût liãûu chãú taûo væîa traït phaíi âaût caïc yãu cáöu : - Väi phaíi täi kyî hån (täi træåïc 1 ÷ 2 thaïng), loüc kyî hån. - Caït phaíi mën hån : âäúi våïi låïp dæû bë vaì låïp âãûm, khäng låïn hån 2,5mm; âäúi våïi låïp trang trê, khäng låïn hån 1,2mm. - Væîa phaíi nhaìo träün kyî hån vaì âaím baío âäü deío cáön thiãút. Âãø náng cao âäü deío cuía væîa traït coï thãø sæí duûng phuû gia tàng deío hæîu cå. II. CÁÚP PHÄÚI CUÍA VÆÎA TRAÏT 1. Væîa väi Âãø traït låïp dæû bë tæåìng gaûch hay âaï duìng cáúp phäúi Väi nhuyãùn : C = 1 : 3 Âãø traït låïp trang trê duìng cáúp phäúi Väi nhuyãùn : C = 1 : 2 2. Væîa häùn håüp Âãø traït tæåìng ngoaìi nhaì hoàûc nåi áøm æåït thæåìng duìng cáúp phäúi tæì X:V:C = 1 : 0,5 : 6 âãún 1 : 1 : 6 Âãø traït tæåìng trong nhaì thæåìng duìng cáúp phäúi X : V : C = 1 : 2 : 9 3. Væîa xi màng Thæåìng láúy cáúp phäúi tæì X : C = 1 : 6 âãún 1 : 3,5 III. VÆÎA PHUN Væîa phun cuîng laì væîa traït nhæng âæåüc thi cäng bàòng maïy, nguyãn lyï phun væîa giäúng nhæ phun bã täng , täúc âäü phun laì 150 m/s. Duìng væîa phun coï nhiãöu æu âiãøm hån so våïi væîa traït tay : - Læûc dênh kãút våïi khäúi xáy låïn hån. - Âäü âàûc låïn hån Æ khaí nàng chäúng tháúm täút hån, cæåìng âäü cao hån. - Coï thãø thi cäng âäúi våïi caïc cáúu kiãûn coï kêch thæåïc nhoí vaì phæïc taûp. IV. VÆÎA TRANG HOAÌNG Væîa trang hoaìng cuîng laì væîa traït nhæng coï thãø xi màng tràõng, xi màng maìu, caït tràõng vaì cåî haût âãöu hån âãø trang trê cho bãö màût cäng trçnh. . Giaïo aïn Váût liãûu xáy dæûng Trang 178 CHÆÅNG VII CHÁÚT KÃÚT DÊNH HÆÎU CÅ §1. KHAÏI NIÃÛM VAÌ PHÁN LOAÛI I. KHAÏI NIÃÛM Cháút kãút dênh hæîu cå laì cháút kãút dênh coï thaình pháön laì nhæîng håüp cháút hæîu cå (bitum vaì guâräng) coï thãø täön taûi åí 3 traûng thaïi ràõn, loíng vaì quaïnh. ÅÍ traûng thaïi loíng noï coï thãø träün láùn våïi caïc loaûi váût liãûu khoaïng taûo thaình mäüt häùn håüp âäöng nháút. Sau khi âæåüc lu leìn vaì âãø mäüt thåìi gian cho äøn âënh noï taûo thaình váût liãûu âaï nhán taûo coï cæåìng âäü vaì âäü äøn âënh. Bitum vaì guâräng thu âæåüc trãn cå såí hoïa luyãûn caïc cháút hæîu cå nhæ dáöu moí, than âaï, than buìn. Chuïng coï caïc tênh cháút xáy dæûng chuí yãúu sau : - Laì cháút kãút dênh nãn coï thãø liãn kãút caïc váût liãûu khoaïng råìi raûc våïi nhau - Khoï tan trong mäi træåìng næåïc, coï tênh ngàn næåïc Æ laìm váût liãûu chäúng tháúm - Khoï tan trong caïc axit vä cå - Dãù tan trong caïc dung mäi hæîu cå nhæ dáöu hoía, benzen - Nhaûy caím våïi nhiãût âäü II. PHÁN LOAÛI 1. Theo thaình pháön hoïa hoüc Bitum laì häùn håüp cuía caïc hyâräcacbua daûng ankan, anken vaì loaûi maûch voìng åí daûng cao phán tæí, vaì mäüt säú phi kim loaûi khaïc nhæ O, N, S. Guâräng laì häùn håüp cuía caïc hyâräcacbua thåm vaì mäüt säú phi kim nhæ O, N, S. 2. Theo nguäön gäúc - Bitum dáöu moí : laì saín pháøm cuäúi cuìng cuía dáöu moí - Bitum âaï dáöu : laì saín pháøm khi chæng dáöu âaï - Bitum thiãn nhiãn : laì loaûi bitum thæåìng gàûp trong thiãn nhiãn åí daûng tinh khiãút hay láùn trong caïc loaûi âaï - Guâräng than âaï : laì saín pháøm khi chæng khä than âaï - Guâräng than buìn : laì saín pháøm khi chæng khä than buìn - Guâräng gäù : laì saín pháøm khi chæng khä than gäù 3. Theo âàûc tênh xáy dæûng - Bitum vaì guâräng ràõn : åí nhiãût âäü 25 ÷ 30oC laì mäüt cháút ràõn, coï tênh doìn vaì âaìn häöi; coìn khi åí nhiãût âäü 180 - 200oC thç chuyãøn sang daûng loíng. - Bitum vaì guâräng quaïnh : åí nhiãût âäü 25 ÷ 30oC laì mäüt cháút mãöm, coï tênh deío cao vaì âäü âaìn häöi khäng låïn làõm; coìn khi åí nhiãût âäü 140 ÷ 170oC thç chuyãøn sang daûng loíng. - Bitum vaì guâräng loíng : åí nhiãût âäü 25 ÷ 30oC laì mäüt cháút loíng coï nhoïm cháút dáöu nhiãöu. Khi nhoïm cháút dáöu bay håi hãút noï khäi phuûc laûi traûng thaïi ban âáöu (ràõn, quaïnh).