Nội dung

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH YÊN BÁI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ YÊN BÁI GIÁO TRÌNH MÔN HỌC: PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGHỀ: KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG NGHỀ Tháng 8 năm 2014 Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Trường: Cao đẳng nghề Yên Bái LỜI NÓI ĐẦU Trong điều kiện sản xuất kinh doanh theo cơ chế thị trường, muốn tồn tại và phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp kinh doanh phải có lãi. Nhưng hoạt động kinh doanh luôn luôn có những sự biến đổi do những biến động về tình hình kinh tế chính trị xã hội. Muốn kinh doanh có hiệu quả yêu cầu các doanh nghiệp phải thường xuyên tiến hành phân tích các hoạt động phân tích kinh tế . Phân tích kinh tế là một hệ thống liên quan đến nghiên cứu các mối quan hệ phụ thuộc của các hoạt động kinh tế dựa trên các tài liệu nghiên cứu. Thông tin kinh tế nhằm đánh giá đúng đắn, khách quan, tìm hiểu việc thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch của Nhà nước cũng như của công ty. Vạch rõ xu hướng phát triển và quy luật phát triển của các hiện tượng kinh tế, những khả năng tiềm tàng chưa được sử dụng từ đó đề ra các biện pháp quản lý tốt. Thông qua việc phân tích và thường xuyên phân tích hoạt động kinh tế có tác dụng nhằm đảm bảo lợi ích của nhà nước, của xã hội, của công ty, thông qua việc phân tích kinh tế thường xuyên có tác dụng ngăn ngừa khuynh hướng cục bộ không lành mạnh, phổ biến những kinh nghiệm tiên tiến, mở rộng sản xuất. Qua tài liệu phân tích giúp các doanh nghiệp thấy được mặt mạnh, mặt yếu của mình mà chỉ đạo sản xuất cũng như quản lí tài chính của xã hội được thực hiện một cách có hiệu quả. Chính vì vậy phân tích kinh tế có vai trò hết sức quan trọng trong việc chỉ đạo và lãnh đạo kinh tế. Giáo trình phân tích hoạt động kinh doanh bao gồm 6 chương: Chương I: Khái quát chung của phân tích hoạt động kinh doanh Chương II: Phân tích môi trường kinh doanh, thị trường và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Chương III: Phân tích tình hình sử dụng các yếu tố sản xuất của doanh nghiệp. Chương IV: Phân tích chi phí sản xuất và giá thành sản xuất sản phẩm. Chương V: Phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Chương VI: Phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp. Trong quá trình biên soạn không tránh khỏi những thiếu sót, đặc biệt trước quá trình đổi mới và phát triển của đất nước. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp của bạn đọc để giáo trình được hoàn thiện hơn nữa. Yên Bái, tháng 8 năm 2014 2 Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Trường: Cao đẳng nghề Yên Bái MỤC LỤC Trang LỜI NÓI ĐẦU………………………………….………………………………….2 MỤC LỤC…………………………………………………………………………3 Chương I: KHÁI QUÁT CỦA PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ....................6 1. Khái niệm, nội dung và ý nghĩa của phân tích hoạt động kinh doanh.............6 1.1. Khái niệm ………………............................................................................6 1.2. Đối tượng của phân tích hoạt động kinh doanh..........................................6 1.3. Ý nghĩa của phân tích hoạt động kinh doanh..............................................8 1.4. Nhiệm vụ của phân tích hoạt động kinh doanh.........................................10 1.5. Nội dung của phân tích hoạt động kinh doanh..........................................11 2. Các phương pháp phân tích hoạt động kinh doanh.............................................11 2.1. Phương pháp so sánh.................................................................................11 2.2. Phương pháp liên hệ cân đối……………….......... ...................................14 2.3. Phương pháp phân tích chi tiết..................................................................16 2.4. Phương pháp loại trừ……….....................................................................16 3. Tổ chức và phân loại phân tích hoạt động kinh doanh........................................21 3.1. Các loại hình phân tích hoạt động kinh doanh..........................................21 3.2. Tổ chức công tác phân tích hoạt động kinh doanh....................................21 Câu hỏi và bài tập chương I...…………………......................................................23 Chương II PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG KINH DOANH, THỊ TRƯỜNG VÀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP……………………………..26 1. Chức năng và vai trò của doanh nghiệp……………………………………......26 1.1.Khái niệm về doanh nghiệp........................................................................26 1.2. Các loại hình doanh nghiệp………….......................................................26 1.3. Chức năng của doanh nghiệp………….....................................................34 1.4. Vai trò của doanh nghiệp………………...................................................35 2. Phân tích môi trường kinh doanh của doanh nghiệp...........................................35 2.1. Phân tích môi trường vi mô.......................................................................35 2.2. Phân tích môi trường vĩ mô……...............................................................38 3. Phân tích thị trường…………………………………………………………….44 3.1. Ý nghĩa của phân tích thị trường…………...............................................44 3.2. Nội dung của phân tích thị trường……….................................................45 4. Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp………………………………...........48 4.1. Yêu cầu và căn cứ khi xây dựng chiến lược kinh doanh...........................48 4.2. Nội dung của chiến lược kinh doanh………….........................................49 5. Lựa chọn và quyết định chiến lược kinh doanh…………………………..........50 5.1.Những nguyên tắc thẩm định và đánh giá chiến lược kinh doanh.............50 5.2. Tiêu chuẩn thẩm định và đánh giá chiến lược kinh doanh........................50 5.3. Phương pháp lựa chọn quyết định chiến lược kinh doanh........................50 Câu hỏi ôn tập chương II.........................................................................................50 3 Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Trường: Cao đẳng nghề Yên Bái Chương III PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH SỬ DỤNG CÁC YẾU TỐ SẢN XUẤT CỦA DOANH NGHIỆP.................................................................................................52 1. Phân tích tính cân đối của các yếu tố sản xuất…………....................................52 1.1. Ý nghĩa…………………….......................................................................52 1.2.Nhiệm vụ………………………………………........................................52 2. Phân tích tình hình sử dụng lao động..................................................................53 2.1. Phân tích tình hình sử dụng số lượng lao động.........................................53 2.2. Phân tích tình hình tăng (giảm) năng suất lao động…………………..…56 2.3. Phương hướng nâng cao năng suất lao động…………………………….62 3. Phân tích tình hình sử dụng tài sản cố định…………………….........................62 3.1. Phân tích tình hình trang bị kỹ thuật tài sản cố định………………….....63 3.2. Phân tích tình hình sử dụng tài sản cố định……………………….……..66 4. Phân tích tình hình sử dụng nguyên vật liệu.......................................................69 4.1. Phân tích hiệu suất sử dụng nguyên vật liệu..............................................69 4.2. Phân tích thường xuyên tình hình cung cấp nguyên vật liệu…..………...70 4.3. Phân tích định kỳ tình hình cung cấp nguyên vật liệu………….………..73 Câu hỏi và bài tập chương III....………………………………………………..…73 Chương IV PHÂN TÍCH CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN XUẤT SẢN PHẨM ....................................................................................................................77 1. Ý nghĩa, nội dung phân tích chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm.................77 1.1. Ý nghĩa.......................................................................................................77 1.2. Nội dung………………............................................................................83 2. Đánh giá chung tình hình thực hiện kế hoạch giá thành của toàn bộ sản phẩm hàng hóa...................................................................................................................84 2.1. Đánh giá tình hình biến động giá thành đơn vị..........................................84 2.2. Đánh giá tình hình biến động tổng giá thành.............................................85 3. Phân tích chi phí cho 1000đ sản phẩm hàng hóa………………….....................85 3.1. Đánh giá chung tình hình thực hiện kế hoạch chỉ tiêu chi phí 1000đ giá trị sản phẩm hàng hóa………………………..............................................................85 3.2. Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí tính trên 1000đ giá trị sản phẩm hàng hóa ………………………....................................................................87 3.3. Tổng hợp ảnh hưởng của các nhân tố, rút ra nhận xét và kiến nghị……..88 4. Phân tích tình hình thực hiện kế hoạch hạ thấp giá thành của sản phẩm so sánh được……………………………………………………………………………….90 4.1. Xác định nhiệm vụ hạ giá thành của sản phẩm so sánh được...................90 4.2. Xác định tình hình thực tế hạ giá thành của những sản phẩm có thể so sánh được.................................................................................................................91 4.3. Kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch hạ giá thành của sản phẩm so sánh được……………………………………………………………………………….92 4.4. Xác định các nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến mức hạ và tỷ lệ hạ giá thành của sản phẩm so sánh được……………………93 4 Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Trường: Cao đẳng nghề Yên Bái Câu hỏi và bài tập chương IV....………………………………..…………………93 Chương V PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH.............96 1. Phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh...............................................96 1.1. Phân tích kết quả khối lượng sản xuất.......................................................96 1.2. Phân tích tình hình đảm bảo chất lượng sản phẩm....................................96 2. Phân tích kết quả tiêu thụ sản phẩm hàng hóa.....................................................99 2.1. Nhiệm vụ và ý nghĩa của tiêu thụ sản phẩm hàng hóa..............................99 2.2. Đánh giá chung tình hình thực hiện kế hoạch tiêu thụ toàn bộ sản phẩm của doanh nghiệp ………………………………………………………..............100 2.3. Các nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến kết quả tiêu thụ sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp………………………........................................................101 3. Phân tích điểm hòa vốn.....................................................................................102 3.1. Khái niệm về điểm hòa vốn…….............................................................102 3.2. Phương pháp xác định điểm hòa vốn.......................................................102 3.3. Đồ thị điểm hòa vốn……………………………………………………104 Câu hỏi và bài tập chương V.............……………………………………………104 Chương VI PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA DOANH NGHIỆP.................108 1. Mục tiêu, ý nghĩa và công cụ phân tích báo cáo tài chính…………………….108 1.1. Khái niệm.................................................................................................108 1.2. Ý nghĩa…………………………………………….................................108 1.3. Nhiệm vụ, nội dung và công cụ phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp....................................................................................................................109 2. Đánh giá khái quát tình hình tài chính của doanh nghiệp.................................116 2.1. Đánh giá chung…………………............................................................116 2.2. Phân tích cơ cấu tài sản………………....................................................118 2.3. Phân tích cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp…………………………120 3. Phân tích các tỷ số tài chính chủ yếu……………………….............................120 3.1. Các tỷ số kết cấu…………………..........................................................120 3.2. Các tỷ số phản ánh khả năng thanh toán..................................................121 3.3. Các tỷ số phản ánh khả năng thanh toán các khoản phải thu..................122 3.4. Các tỷ số phản ánh tốc độ chu chuyển vốn hàng hóa của doanh nghiệp ...............................................................................................................................122 3.5. Các tỷ số phản ánh khả năng sinh lời của hoạt động kinh doanh………124 3.6. Phân tích khả năng độc lập tài chính của doanh nghiệp………………..125 Câu hỏi và bài tập chương VI................................................................................126 TÀI LIỆU THAM KHẢO………………….………………………………….131 5 Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Trường: Cao đẳng nghề Yên Bái Chương I KHÁI QUÁT CHUNG CỦA PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH 1. KHÁI NIỆM, NỘI DUNG, Ý NGHĨA CỦA PHÂN TÍCH HĐKD 1.1. Khái niệm Phân tích hoạt động kinh doanh (Operating activities analysis) là môn nghiên cứu quá trình sản xuất kinh doanh, bằng những phương pháp riêng kết hợp với các lý thuyết kinh tế và các phương pháp kỹ thuật khác nhằm đến việc phân tích, đánh giá tình hình kinh doanh và những nguyên nhân ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh, phát hiện những quy luật của các mặt hoạt động trong doanh nghiệp dựa vào các dữ liệu lịch sử, làm cơ sở cho các dự báo và hoạch định doanh nghiệp. Để quản lý doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường như hiện nay, đòi hỏi các doanh nghiệp không những phải tổ chức hạch toán kinh doanh một cách chính xác mà còn phải tích cực tổ chức công tác phân tích hoạt động kinh doanh. Cùng với kế toán và các khoa học kinh tế khác, phân tích hoạt động kinh là một trong những công cụ đắc lực để quản lý và điều hành có hiệu quả các hoạt động của doanh nghiệp. Tiền thân của phân tích hoạt động kinh doanh là công việc có tính xem xét đơn giản một số chỉ tiêu tổng quát dựa trên dữ liệu của bảng tổng kết tài sản còn gọi là phân tích kế toán hay kế toán nội bộ. do sự đòi hỏi ngày càng cao của nhu cầu quản lý, sự mở rộng về quy mô cũng như xu hướng đi vào chiều sâu và chất lượng của các hoạt động doanh nghiệp, phân tích hoạt động kinh doanh với nội dung, đối tượng phạm vi và phương pháp nghiêu cứu riêng biệt, tất yếu trở thành một khoa học độc lập và ngày càng hoàn chỉnh. Phân tích hoạt động kinh doanh hướng đến thị trường không phải nhằm xây dựng những kế hoạch một cách máy móc, cứng nhắc mà là công cụ phục vụ cho những quyết định ngắn hạn và dài hạn, đòi hỏi chủ động, linh hoạt ngay cả đối với các mặt hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp. mục tiêu của phân tích hoạt động kinh doanh vì thế tương đồng với các môn học mới xuất hiện chừng vài thập niên trở lại đây – chủ yếu ở các nước phát triển, như: kế toán quản trị – management accounting; phân tích báo cáo tài chính – the analysis of financial statements, quản trị tài chính – financial management. 1.2 Đối tượng của phân tích hoạt động kinh doanh. Phân tích hoạt động kinh doanh nghiên cứu hoạt động sản xuất kinh doanh – một hiện tượng kinh tế xã hội đặc biệt. Để phân tích tổng hợp đánh giá hiện tượng này phân tích hoạt động kinh doanh hướng tới những kết quả sản xuất kinh doanh cụ thể. 6 Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Trường: Cao đẳng nghề Yên Bái Kết quả sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp bao gồm kết quả của toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh cũng như kết quả của từng khâu, từng giai đoạn, từng hoạt động kinh doanh (cung cấp, sản xuất, tiêu thụ, hoạt động sản xuất kinh doanh chính, hoạt động sản xuất kinh doanh phụ…). Kết quả sản xuất kinh doanh được biểu hiện qua các chỉ tiêu kinh tế. Các chỉ tiêu kinh tế là sự xác định về nội dung và phạm vi của kết quả sản xuất kinh doanh. Mỗi chỉ tiêu có thể có nhiều giá trị tùy thuộc vào thời gian và địa điểm cụ thể. Những giá trị cụ thể này được gọi là trị số của chỉ tiêu. Chỉ tiêu kinh tế có nhiều loại như: - Chỉ tiêu số lượng – Phản ánh quy mô của kết quả hay điều kiện sản xuất kinh doanh. - Chỉ tiêu chất lượng – phản ánh hiệu suất, hiệu quả kinh doanh, hiệu quả sử dụng các yếu tố. Kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đạt được là do sự tác động của nhiều nhân tố khác nhau. Nhân tố có thể là nguyên nhân hay điều kiện ảnh hưởng tới kết quả sản xuất kinh doanh. Nhân tố cũng bao gồm nhiều loại: nhân tố số lượng, nhân tố chất lượng, nhân tố tích cực, nhân tố tiêu cực, nhân tố có thể định lượng được, nhân tố không thể định lượng được, nhân tố thuận, nhân tố nghịch, nhân tố chủ quan (bên trong) phản ánh nỗ lực của bản thân doanh nghiệp, nhân tố khách quan (bên ngoài) . Nhân tố chủ quan là những nhân tố phụ thuộc vào trình độ quản lý của doanh nghiệp, đó là: - Trình độ sử dụng các yếu tố sản xuất bao gồm các yếu tố cơ bản như lao động, vật tư, máy móc thiết bị và các yếu tố quản lý (quản lý, kế hoạch, tổ chức, giám sát và kiểm tra). - Trình độ khai thác những nhân tố khách quan. Nhân tố khách quan có ảnh hưởng đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Loại nhân tố này liên quan đến môi trường kinh tế - xã hội mà doanh nghiệp tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh. Các nhân tố này có thể xác định được mức độ ảnh hưởng và định lượng được, nhưng cũng có nhiều nhân tố không thể xác định được cụ thể mức độ ảnh hưởng của chúng, tức là chỉ có thể định tính. Các nhân tố khách quan có thể là: - Vị trí địa lý, kinh tế nơi doanh nghiệp đóng trụ sở sản xuất kinh doanh. - Trình độ phát triển kinh tế - xã hội, nơi doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh. - Các luật lệ, chế độ, chính sách kinh tế - xã hội nơi doanh nghiệp hoạt động. - Tiến bộ khoa học kỹ thuật ứng dụng trong lĩnh vực ngành nghề sản xuất 7 Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Trường: Cao đẳng nghề Yên Bái kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp chỉ có thể nhận thức tác động của các nhân tố khách quan để khai thác, vận dụng chúng sao cho có lợi đối với doanh nghiệp. Sự phân biệt giữa chỉ tiêu kinh tế và các nhân tố ảnh hưởng trong phân tích kinh tế chỉ có ý nghĩa tương đối và chúng có thể chuyển hóa cho nhau. Ví dụ như sản lượng sản phẩm, hàng hóa tiêu thụ là chỉ tiêu đánh giá kết quả tiêu thụ sản phẩm hàng hóa, nhưng lại là nhân tố khi phân tích lợi nhuận về tiêu thụ sản phẩm hàng hóa. Như vậy có thể nói đối tượng của phân tích hoạt động kinh tế là kết quả sản xuất kinh doanh, cụ thể biểu hiện qua các chỉ tiêu kinh tế gắn liền với các nhân tố ảnh hưởng. 1.3 Ý nghĩa của phân tích hoạt động kinh doanh. a. Phân tích hoạt động kinh tế là cơ sở để ra các giải pháp quản lý có căn cứ khoa học. Đứng trên giác độ khoa học, phân tích hoạt động kinh tế là một môn khoa học độc lập, đứng trên góc độ quản lý là một khâu của quá trình quản lý. Một trong những phương hướng quan trọng trong của việc hoàn thiện quản lý các doanh nghiệp là nâng cao tính có căn cứ của các giải pháp được chấp nhận. Bất kỳ một giải pháp nào trong quản lý chỉ có thể được chấp nhận trên cơ sở phân tích thông tin về tình hình đối tượng quản lý. Phân tích giúp cho các doanh nghiệp có thể đi sâu vào quá trình sản xuất, phát hiện và sử dụng những khả năng tiềm tàng, lựa chọn các phương án tối ưu của các giải pháp. Như vậy, để quản lý tốt hoạt động sản xuất kinh doanh, để nâng cao tính có căn cứ của các giải pháp quản lý được chấp nhận cần thiết phải tiến hành thường xuyên và có chất lượng công việc phân tích kinh tế. Có thể nói vai trò to lớn trong việc chấp nhận các giải pháp quản lý có căn cứ khoa học thuộc về phân tích kinh tế. Vai trò của phân tích hoạt động kinh tế cũng được nâng cao trong điều kiện cơ chế thị trường khi mà quyền hạn và trách nhiệm của các doanh nghiệp được mở rộng, tạo điều kiện cần thiết để các doanh nghiệp lựa chọn các giải pháp quản lý, đảm bảo cho các doanh nghiệp có phương hướng hiệu quả hơn, cụ thể hơn để thực hiện các mục tiêu dự kiến kế hoạch và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. b. Qua phân tích hoạt động kinh tế có thể đánh giá tổng hợp kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Để có thể quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh, cần thiết phải biết được quá trình sản xuất diễn ra như thế nào và kết quả ra sao. Thông qua phân tích hoạt động kinh doanh có thể đánh giá tổng hợp, khách quan tình hình sản xuất kinh 8 Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Trường: Cao đẳng nghề Yên Bái doanh của doanh nghiệp về mặt sản xuất kinh doanh, tài chính. Hiện nay các doanh nghiệp thực hiện hạch toán kinh doanh, đây là một quá trình bắt đầu từ việc tìm hiểu nhu cầu thị trường, xây dựng kế hoạch phương án sản xuất kinh doanh, tổ chức phương án sản xuất kinh doanh cho đến việc phân tích và đánh giá kết quả đạt được của phương án sản xuất kinh doanh đã thực hiện. Qua phân tích có thể vạch ra mặt mạnh, mặt kém, các nguyên nhân ảnh hưởng tới kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Từ đó có căn cứ đúng đắn cho việc đề ra các biện pháp nhằm cải tiến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. c. Phát hiện và khai thác những khả năng tiềm tàng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Trong hệ thống quản lý sản xuất kinh doanh, vị trí, vai trò của phân tích hoạt động kinh doanh được xác định như phương pháp phát hiện những khả năng tiềm tàng trong sản xuất và đề ra những biện pháp để sử dụng chúng. Nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh phần lớn phụ thuộc vào việc phát hiện những khả năng tiềm tàng và thực hiện như thế nào. Khả năng tiềm tàng luôn sẵn có trong doanh nghiệp vì lý do sau: - Các doanh nghiệp luôn được phát triển về năng lực sản xuất như bổ sung các máy móc thiết bị lao động, đổi mới trang thiết bị. - Trong thời kỳ nhất định có những mất cân đối xuất hiện trong công việc quản lý sản xuất kinh doanh làm giảm sút trình độ sử dụng năng lực sản xuất đòi hỏi phải cân đối trở lại. - Các khả năng tiềm tàng hết sức đa dạng và luôn thay đổi về mức độ bởi vì việc sử dụng khả năng tiềm tàng này sẽ làm xuất hiện những điều kiện để tiếp tục khai thác những khả năng tiềm tàng khác, do đó việc khai thác chúng gần như là vô tận. d. Phân tích hoạt động kinh doanh là biện pháp quan trọng để phòng ngừa rủi ro. Để kinh doanh đạt hiệu quả mong muốn, hạn chế rủi ro xảy ra, doanh nghiệp phải tiến hành phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mình, đồng thời dự đoán các điều kiện kinh doanh trong thời gian tới, để vạch ra chiến lược kinh doanh cho phù hợp. Ngoài việc phân tích các điều kiện bên trong doanh nghiệp như vật tư, tiền vốn…doanh nghiệp còn phải quan tâm phân tích các điều kiện tác động ở bên ngoài như thị trường, khách hàng, đối thủ cạnh tranh….Trên cở sở phân tích trên, doanh nghiệp dự đoán các rủi ro có thể xảy ra và có kế hoạch phòng ngừa trước khi xảy ra. 9 Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh Trường: Cao đẳng nghề Yên Bái 1.4 Nhiệm vụ của phân tích hoạt động kinh doanh Đánh giá giữa kết quả thực hiện được so với kế hoạch hoặc so với tình hình thực hiện kỳ trước, các doanh nghiệp tiêu biểu cùng ngành hoặc chỉ tiêu bình quân nội ngành và các thông số thị trường. Nhiệm vụ trước tiên của phân tích hoạt động kinh doanh là đánh giá và kiểm tra khái quát giữa kết quả đạt được so với mục tiêu kế hoạch hoặc định mức đã đặt ra để khẳng định tính đúng đắn và khoa học của các chỉ tiêu đã xây dựng trên một số mặt chủ yếu của quá trình hoạt động kinh doanh. Ngoài quá trình đánh giá trên, phân tích cần xem xét đánh giá tình hình chấp hành các quy định, các thể lệ thanh toán trên cơ sở tôn trọng pháp luật của nhà nước đã ban hành và các thông lệ trong kinh doanh quốc tế. Thông qua quá trình kiểm tra đánh giá người ta có cơ sở định hướng để nghiên cứu sâu hơn ở các bước sau, nhằm làm rõ các vấn đề mà doanh nghiệp quan tâm. Xác định các nhân tố ảnh hưởng của các chỉ tiêu và tìm ra nguyên nhân gây ra các mức độ ảnh hưởng đó. Biến động của các chỉ tiêu là do ảnh hưởng trực tiếp của các nhân tố gây nên. Do đó phải xác định trị số của các nhân tố và tìm nguyên nhân gây nên biến động của trị số nhân tố đó. Ví dụ: Khi nghiên cứu tình hình thực hiện định mức giá thành sản phẩm, ta phải xác định trị số gây nên biến động giá thành. Căn cứ vào khoản mục chi phí xác định số của khoản mục nào là chủ yếu; chi phí nguyên vật liệu; chi phí lao động hay chi phí sản xuất chung? Nếu là chi phí nguyên vật liệu thì do lượng nguyên vật liệu hay do giá nguyên vật liệu. Nếu là do lượng nguyên vật liệu tăng lên thì do khâu quản lý? Do thiết bị cũ hay do tình hình định mức chưa hợp lý…? Đề xuất các giải pháp nhằm khai thác tiềm năng và khắc phục những tồn tại yếu kém của quá trình hoạt động kinh doanh. Phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ đánh giá kết quả chung chung, mà cũng không chỉ dừng lại ở chỗ xác định nhân tố và tìm nguyên nhân, mà phải từ cơ sở nhận thức đó phát hiện những tiềm năng cần được khai thác, và những chỗ còn tồn tại yếu kém nhằm đề xuất giải pháp phát huy thế mạnh và khắc phục những tồn tại của doanh nghiệp của mình. Phân tích những nhân tố nội tại và khách quan đã ảnh hưởng đến tình hình thực hiện kế hoạch Phân tích hiệu quả các phương án kinh doanh hiện tại và các dự án đầu tư dài hạn; Xây dựng kế hoạch dựa trên kết quả phân tích. Quá trình kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh là để nhận biết tiến độ thực hiện và những nguyên nhân sai lệch xảy ra, ngoài ra còn giúp doanh nghiệp phát hiện những thay đổi có thể xảy ra tiếp theo. Nếu như kiểm tra và đánh giá đúng đắn nó có tác dụng giúp cho doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch và đề ra các giải pháp tiến hành trong tương lai. Định kỳ doanh nghiệp phải tiến hành kiểm tra và đánh giá trên mọi khía 10