Nội dung

Ngữ văn 12 Đọc thêm: ĐÔ-XTÔI-ÉP-XKI. (Trích) (Xtê-phan Xvai-gơ) A. Mục tiêu cần đạt : + Kiến thức :Giúp học sinh: + Kĩ năng :Thấy được cuộc đời và tác phẩm của Đô-xtôi-ép-xki là nguồn cổ vũ quần chúng lao động nghèo đoàn kết đứng lên lật đổ ách cường quyền. Đô-xtôi-ép-xki được mọi người, mọi thế hệ tôn vinh.. + Thái độ : Thấy được nét tài hoa nghệ thuật xây dựng chân dung của Xtê-phan Xvai-gơ. B. Chuẩn bị : +GV : Soạn bài , chuẩn bị tư liệu giảng dạy SGK, SGV, Thiết kế bài học +HS chuẩn bị: đọc kĩ SGK và trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn học bài. C.Phương pháp : SGK, SGV, Thiết kế bài học. D. Phương tiện thực hiện: - SGK, sách giáo viên, thiết kế bài giảng, Chân dung và đối thoại của Trần Đăng Khoa. - Tổ chức tiết dạy theo hướng kết hợp các phương pháp đọc hiểu, gợi tìm . E. Tiến trình lên lớp. 1.Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ 3. Giới thiệu bài mới. “Trái tim ông chỉ đập vì nước Nga còn thân thế ông sống leo lét trong một thế giới đối với ông là xa lạ ” Đây là một trong những câu câu văn độc đáo mà nhà viêt chân dung văn học tài hoa X. XVAI-GƠ dành cho ai ? Cho Đô-xtôi-ép-xki , một nhà văn lớn của nước Nga . Và chúng ta sẽ tìm hiểu khái quát về hình tượng con người này trong đoạn trích Đô-xtôi-ép-xki của sách giáo khoa HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ YÊU CẦU CẦN ĐẠT Trang 1 HS dựa vào SGK nêu vài nét về I. Tiểu hiểu chung: tác giả và tác phẩm. 1. Tìm hiểu khái quát tiểu sử Đô-xtôi-ép-xki, X. Xvaigơ: + Đô-xtôi-ép-xki là nhà văn lớn của nước Nga. Cuộc đời Phần này GV cho HS chuẩn bị ông có nhiều thăng trầm, thay đổi quan điểm trong quá trước ở nhà. đến lớp GV chỉ hướng trình sáng tác và chuyển biến tư tưởng tình cảm. Ông để dẫn HS đọc thêm. lại nhiều tác phẩm có giá trị.. + X. Xvai-gơ (SGK) 2. Tóm tắt những ý chính của đoạn trích - Kiếp sống lưu vong. (đoạn 1,2) - Trở về Tổ quốc (phần còn lại) 3. Thể loại: chân dung văn học hay có thể gọi là truyện tiểu sử, truyện danh nhân. - Đặc tính thể loại: ? Ở một vài đoạn, Xvai-gơ đã vẽ + Dựa trên cuộc đời thực nhưng có phần tiểu thuyết hoá. chân dung Đô-xtôi-ép-xki bằng + Chân dung văn học là một hình thức đứng giữa ba thể những chi tiết và hình ảnh gợi cho loại: tiểu sử- tiểu thuyết- phê bình văn học. ta liên tưởng tới thế giới nhân vật II. Đọc hiểu văn bản: của chính nhà tiểu thuyết này. 1. Chân dung Đô-xtôi-ép-xki: Theo em, ở đây, Đô-xtôi-ép-xki là a. Hai thời điểm đối lập trong cuộc sống của Đô-xtôi-épmột con người có những nét gì đặc xki: biệt? - Thời điểm thứ nhất: kiếp sống của kẻ lưu vong với - Một tính cách mâu thuẩn và một những chi tiết sống động về cảnh ngộ bần cùng: tờ séc số phận ngang trái. cuối cùng, hiệu cầm đồ, phòng làm việc, châu Âu như một nhà ngục, cơn động kinh, tiền nợ, sống giữa đám người chấy rận...=>"Thời điểm của sự tuyệt vọng lớn nhất." Đẩy nhân vật vào chỗ tận cùng của nghiệt ngã đầy bi kịch. - Thời điểm thứ hai: trở về Tổ quốc, "một giây phút "chỉ đập vì nước Nga", "chịu đựng tuyệt đỉnh", những giờ phút "xuất thần", niềm hứng khỏi Trang 2 hàng thế kỉ dằn vặt". trước đám đông cuồng nhiệt. Sau đó là cái chết khi "sứ mệnh đã hoàn thành", trong "tình cảm anh em của tất cả các giai cấp và tất cả các đẳng cấp của nước Nga". Đây là trọng tâm cần khai thác. Vì b. Những nét mâu thuẩn trong thiên tài Đô-xtôi-ép-xki: từ đoạn 2 cho đến cuối ta thấy nổi - Những tình cảm mãnh liệt trong cơ thể yếu đuối của lên hình ảnh "lao động là sự giải một con bệnh thần kinh. thoát và là nỗi thống khổ của - Con người mang trái tim vĩ đại phải tìm đến những cơ ông". Độc đáo hơn, vinh quang tột hội "thấp hèn" để làm tròn khát vọng. đỉnh ở Đô-xtôi-ép-xki cũng vẫn - Số phận vùi dập thiên tài nhưng thiên tài tự cứu vãn bằng gắn với đau khổ ("một vòng hào lao động và cũng tự đốt cháy trong lao động- đó chính là sự quang chói lọi bao quanh cái đầu hấp dẫn ở tính cách và số phận đầy ngang trái của Đô-xtôicủa người bị hành khổ này"). ép-xki. - Người lao động bị lưu đày biệt xứ, "đau khổ một mình" trở thành "sứ giả của xứ sở mình", con người đầy mâu ? Hiệu quả của những lối cấu trúc thuẩn và cô đơn mang lại cho đất nước "một sự hoà giải" hình ảnh trái ngược khi thể hiện và "kiềm chế một lần cuối sự cuồng nhiệt của các mâu chân dung của Đô-xtôi-ep-xki? thuẩn thời đại ông"- dù chỉ là lần cuối. Cấu trúc hình ảnh tương ứng với Đó là sức mạnh và cũng là hạn chế của thiền tài. những nội dung ấy.  Nơi tận cùng của bế tắc, Đô-xtôi-ép-xki đã tỏa sáng cho ? Từ câu "Cuối cùng, vào thời vinh quang của Tổ quốc và dân tộc. điểm..." , các hình ảnh so sánh, 2. Nghệ thuật viết chân dung văn học : những ẩn dụ cho tới cuối đoạn - Tương phản: cấu trúc câu, hoàn cảnh, tính cách ... trích đều qui tụ về một thế giới - So sánh, ẩn dụ: cấu trúc câu , hình ảnh so sánh ẩn dụ như thế nào? Qua đó, Xvai-gơ có tính hệ thống . muốn nói lên những gì về sứ - Bút pháp vẽ chân dung văn học : Gắn hình tượng con mạng, về tầm vóc của Đô-xtôi-épxki? người trên khung cảnh rộng lớn. ?Việc Xvai-gơ luôn gắn Đô-xtôi- =>Thể loại đứng ở ngả ba : Tiểu sử -tiểu thuyết -chân ep-xki với bối cảnh thời sự, chính dung văn học. trị và văn chương có tác dụng như  Ngòi bút viết chân dung rất tài hoa giàu chất thơ trong thế nào trong việc làm nổi bật vai văn xuôi chứng tỏ tấm lòng kính trọng của X.Xvai-gơ Trang 3 trò của nhà văn? dành cho Đô-xtôi-ép-xkithật lớn lao biết chừng nào. II. Luyện tập : Tìm những câu văn chứng tỏ sức hút của nhân vật với tác giả và với cả nước Nga + Với sự thành kính xuất thần...ông báo trước sứ mệnh Hướng dẫn HS về nhà thực hiện luyện tập . thiêng liêng của sự hòa giải nước Nga. + Sự hứng khởi thật không giới hạn ,một vòng hào quang chói lọi bao quanh cái của người bị hành khổ này . +...Giấc mơ thiêng liêng của Đô-xtôi-ép-xki được thực hiện trong đám tang của ông : sự đoàn kết của tất cả những người Nga . Dặn dò: Chuẩn bị bài Nghị luận về một hiện tượng đời sống. ĐÁNH GIÁ -RÚT KINH NGHIỆM: Trang 4