Nội dung

Giáo án Ngữ văn 12 Đọc thêm : I. MỤCTIÊU Giúp học sinh Quốc Chấn) (Nông 1. Về kiến thức Tội ác của thực dân Pháp gây ra cho đồng bào Cao Bắc Lạng nói riêng và nhân dân Việt Nam ta nói chung. Niềm hân hoan sung sướng của người dân khi quê hương được giải phóng 2. Về kĩ năng: Nét độc đáo về nghệ thuật: Lối thơ giàu hình ảnh, lối so sánh cụ thể sát với thực tế, không can hư cấu. 3. Về thái độ: Giáo dục tình cảm yêu quê hương đất nước, lòng căm thù giặc. II. CHUẨN BỊ 1.Chuẩn bị của giáo viên - Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế bài giảng Ngữ văn 12, Ôn tập Ngữ văn 12. Soạn giáo án - Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng 2. Chuẩn bị của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách giáo khoa III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, sĩ số, tác phong học sinh. 2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút) Câu hỏi: 3. Giảng bài mới: - Vào bài : (2 phút) Trong chiến dịch Biên giới 1950, quê hương nhà thơ Nông Quốc Chấn được hoàn toàn giải phóng. Bài thơ thể hiện sự cảm xúc chân thành, giản dị, tự Dọn về làng Page 1 Giáo án Ngữ văn 12 nhiên, giàu hình ảnh của một thanh niên vùng dân tộc ít người sớm được giác ngộ cách mạng. - Tiến trình bài dạy: THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA NỘI DUNG KIẾN THỨC HỌC SINH GIÁO VIÊN 7’ Hoạt động 1 -Dựa vào SKG, em hãy trình bày một vài nét về tiểu sử và quá trình sáng tác của nhà thơ Nông Quốc Chấn. Hoạt động 1 Học sinh tìm hiểu về tác giả, tác phẩm. I.TÌM HIỂU CHUNG: 1.Tác giả: Nông Quốc Chấn (1923 – 2002) Tên khai sinh: Nông Văn Quỳnh - Quê: Ngân Sơn – Bắc Cạn. -Sớm tham gia cách mạng và trưởng thành trong kháng chiến. 2. Sự nghiệp -Tác phẩm chính: + Tiếng ca người Việt Bắc (1959) + Đèo gió (1968) + Suối và biển (1984) + Một số tập thơ bằng tiếng Tày. Thơ ông giản dị, tự nhiên, giàu hình ảnh mang đặc trưng của người miền núi. 3. Bài thơ “Dọn về làng” -Hoàn cảnh sáng tác (1950): Văn bản Dọn về làng sáng tác khi Dọn về làng Viết về quê hương tác giả vào những năm kháng chiến chống Pháp đầy đau thương Page 2 Giáo án Ngữ văn 12 20’ nào? Giá trị tiêu biểu của văn bản là gì ? mà anh dũng. Hoạt động 2 *Gía trị tác phẩm: Học sinh đọc hiểu tác -Một trong một trăm bài thơ phẩm. hay nhất thế kỉ XX. Đoạt giải nhì tại đại hội liên hoan TNSV thế giới tại Đức. Hoạt động 2 Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc hiểu tác phẩm. II. Đọc – hiểu văn bản 1. Đọc diễn cảm 2. Chú thích *Mạch cảm xúc -Niềm vui khi Cao – Bắc – Lạng được giải phóng. Chủ đề: Em hãy phát biểu chủ đề của bài thơ ? Tác giả đã miêu tả nỗi thống khổ của nhân dân và tội ác của giặc qua những chi tiết hình ảnh nào trong bài thơ ? -Nỗi buồn tủi, xót xa, căm giận trước sự tàn phá của quân xâm lược. -Trở lại cảm xúc hân hoan, vui sướng khi quê hương được sống thanh bình. a.Chủ đề Nỗi thống khổ của nhân dân được diễn đạt rất cụ thể bằng những từ ngữ, hình ảnh gần gũi với đời sống sinh hoạt của người dân tộc miền núi. b1. Nỗi thống khổ của nhân dân và tội ác của giặc Phap: *Từ ngữ, hình ảnh Mấy năm: thời gian kéo dài Quên tết… quên rằm … Chạy hết núi khe,cay Dọn về làng Page 3 Giáo án Ngữ văn 12 đắng… Lán sụp; nát cửa; vắt bám Thảo luận nhóm * - Khắc sâu mối thù với quân xâm lược. - Thể hiện được sự nhận thức tỉnh táo của người Mẹ địu em chạy; con sau lưng tay dắt bà; vai đầy tay nải… Cuộc sống yên ấm bị đảo lộn, nhà cửa tan hoang, gia đình li tán, cơ cực. * Tội ác của giặc: - Lán đốt trơ trụi, súng nổ, Tây lùng. dân trước âm mưu hiểm độc của kẻ thù. - Áo quần bị vơ vét. - Biết nén đau thương - Cha bị bắt, bị đánh chết. Câu hỏi: Tác giả mà vượt lên nỗi khổ - Chôn cất cha miêu tả nỗi thống của chính mình. khổ của nhân dân và Bằng khăn của mẹ. tội ác tày trời của Liệm bằng áo của con giặc nhằm mục đích gì? - Máu đầy tay, nước tràn đầy mặt… Thái độ của nhân vật trữ tình và nhân dân đợc thể hiện qua những câu thơ nào? ý nghĩa? * - Khắc sâu mối thù với quân xâm lược. - Thể hiện được sự nhận thức tỉnh táo của người dân trước âm mưu hiểm độc của kẻ thù. - Biết nén đau thương mà vượt lên nỗi khổ của chính mình. “Mày sẽ chết! Thằng giặc Pháp hung tàn Băm xương thịt mày tao mới hả” =>Mối thù đế quốc khắc sâu Dọn về làng Page 4 Giáo án Ngữ văn 12 trong lòng như một lời thề tạc vào đá núi. Em có nhận xét gì về cách diễn tả niềm vui của nhân dân khi đợc giải phóng ? b2. Niềm vui của nhân dân khi quê hương được giải phóng: *Hình ảnh, từ ngữ Niềm vui của nhân dân đợc tác giả diễn tả qua những hình ảnh, từ ngữ nào? Cười vang Xuống làng Người nói cỏ lay Ô tô kêu vang đường cái Ríu rít tiếng cười con trẻ… Mật độ động từ dày đặc diễn tả xúc cảm mừng vui, hân hoan khi quê hương đã trở lại cuộc sống thanh bình. “Mẹ! Cao – Lạng hoàn toàn giải phóng” “Đuổi hết nó đi con sẽ về trông mẹ” Lời gọi thể hiện niềm vui; lời hứa hẹn. * Hình tượng người mẹ gợi nhiều suy ngẫm. ->Người mẹ thân yêu trong tâm thức tác giả. Thảo luận: (Thời gian Dọn về làng ->Người mẹ quê huơng trong ý nghĩa tự thân của tác phẩm. =>Với ngôn ngữ mộc mạc, Page 5 Giáo án Ngữ văn 12 Câu hỏi: Nêu và 5 phút) phân tích màu sắc dân tộc qua cách sử dụng hình ảnh từ ngữ của nhà thơ ? lối thơ giản dị, ý thơ chân thực, tác giả đã diễn tả niềm vui với đủ cung bậc, ở các đối tượng, vui nhất là niềm vui của nhân vật trữ tình. b3. Màu sắc dân tộc qua cách sử dụng hình ảnh, từ ngữ 5’ - Hình ánh so sánh: Người như kiến; súng như củi Người nói cỏ lay trong rừng rậm Hổ…đến đẻ con trong vườn chuối =>Cụ thể, gần gũi => cách nói của đồng bào dân tộc 5’ Hoạt động 3 Giáo viên hướng dẫn học sinh học sinh dựa vào bài học và phần ghi nhớ trong SGK để tổng kết theo hai khía cạnh: + Nội dung . - Từ ngữ: hàng đàn; quên Hoạt động 3 tết tháng giêng, quên rằm Học sinh dựa vào bài tháng bảy; mày; tao… học và phần ghi nhớ =>Cách diễn tả nỗi đau trong SGK để tổng cũng như niềm vui sướng kết . của tác giả sinh động giàu hình ảnh mà rất cụ thể thuần phác, hồn nhiên như chính tâm hồn của người dân miền núi. 3. Tổng kết: + Nghệ thuật Nông Quốc Chấn Hoạt động 4 Bài tập 1: Dọn về làng Hoạt động 4 Nhà thơ tiêu biểu của thơ ca đồng bào các dân tộc thiểu số. Thơ ông chân thực, hình ảnh sinh động gần gũi với Page 6 Giáo án Ngữ văn 12 sinh hoạt cũng nh tâm hồn ngời miền núi. - Bài thơ Dọn về làng Miêu tả chân thực sinh động về nỗi khổ của nhân dân. Tố cáo tội ác tàn bạo cuả thực dân Pháp. IV.luyện tập 4. Củng cố : - - Ra bài tập về nhà: Học sinh về nhàhọc bài, đọc lại tác phẩm . Làm bài tập ở sách giáo khoa. Học thuộc lòng những câu, đoạn thơ tiêu biểu trong bài thơ. - Tìm đọc: Tác phẩm thơ của nhà thơ. - Soạn bài. - Chuẩn bị bài : - Xem trước bài mới IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................  Dọn về làng Page 7