Nội dung

Giáo viên giảng dạy: Phạm Văn An Trường THPT Hoà Phú – Chiêm Hoá – Tuyên Quang I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC 1. Khái niệm Cho ví dụ về các loài sinh vật mà em biết? Voi châu Phi và voi ấn độ có thuộc cùng 1 loài không? Tại sao? Voi châu Phi và voi Ấn Độ không thuộc cùng 1 loài vì giữa chúng không có khả năng giao phối với nhau trong tự nhiên (có cách li sinh sản) Các con La là con lai giữa Lừa và Ngựa có thể coi là 1 loài không? Tại sao? Không, vì chúng không tồn tại như một nhóm quần thể, không có khả năng giao phối với nhau và sinh ra đời con có sức sống. Từ những phân tích trên hãy rút ra khái niệm loài sinh học? I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC 1. Khái niệm: - Loài sinh học (loài giao phối) là một quần thể hoặc một nhóm quần thể: + Có những tính trạng chung về hình thái, sinh lý, + Có khu phân bố xác định, + Các cá thể có khả năng giao phối với nhau sinh ra đời con có sức sống, có khả năng sinh sản và được cách li sinh sản với những nhóm quần thể thuộc loài khác. - Ở các loài sinh sản vô tính, đơn sinh tính, tự phối, khái niệm loài chỉ mang đặc điểm thứ nhất và thứ 2. I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC 1. Khái niệm: 2. Các tiêu chuẩn để phân biệt 2 loài thân thuộc: - Tiêu chuẩn hình thái I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC 1. Khái niệm: 2. Các tiêu chuẩn để phân biệt 2 loài thân thuộc: - Tiêu chuẩn hình thái - Tiêu chuẩn sinh lí – hóa sinh Ví dụ: Cây Bạc Hà và cây rau Húng có mùi thơm khác nhau (t/ c hóa sinh) - Tiêu chuẩn địa lí - sinh thái - Tiêu chuẩn di truyền Trong các tiêu chuẩn kể trên, vận dụng tiêu chuẩn nào là chính xác nhất? Cách li sinh sản là tiêu chuẩn phân biệt loài chính xác nhất, tuy nhiên khó vận dụng và không vận dụng được đối với các loài sinh sản vô tính. Có phải lúc nào cũng có thể vận dụng được tiêu chuẩn cách li sinh sản không? Trường hợp nào không vận dụng được tiêu chuẩn này? I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC II. CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI SINH SẢN GIỮA CÁC LOÀI 1. Khái niệm Thế nào là cách li và cách li sinh sản? - Cách li là các chướng ngại làm cho sinh vật cách li nhau. - Cách li sinh sản là các trở ngại sinh học (trên cơ thể sinh vật) ngăn cản các cá thể giao phối với nhau hoặc ngăn cản việc tạo ra con lai hữu thụ ngay cả khi các sinh vật này cùng sống một chỗ. CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI SINH SẢN Các cá thể của 2 loài khác nhau Cách li trước hợp tử Cách li nơi ở Cách li tập tính Cách li thời gian (mùa vụ) Giao phối Cách li cơ học Cách li giao tử Thụ tinh Cách li sau hợp tử Hợp tử bị chết Con lai giảm khả năng sống Con lai không có khả năng sinh sản Thế hệ con lai có khả năng sống sót và sinh sản I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC II. CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI SINH SẢN GIỮA CÁC LOÀI 1. Khái niệm 2. Các hình thức cách li sinh sản: a. Cách li trước hợp tử Cách li trước hợp tử là gì? - Là những trở ngại ngăn cản các sinh vật giao phối với nhau. * Các loại cách li trước hợp tử - Cách li nơi ở (sinh cảnh) I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC II. CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI SINH SẢN GIỮA CÁC LOÀI 1. Khái niệm 2. Các hình thức cách li sinh sản: a. Cách li trước hợp tử * Các loại cách li trước hợp tử - Cách li nơi ở (sinh cảnh) - Cách li tập tính I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC II. CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI SINH SẢN GIỮA CÁC LOÀI 1. Khái niệm 2. Các hình thức cách li sinh sản: a. Cách li trước hợp tử * Các loại cách li trước hợp tử - Cách li nơi ở (sinh cảnh) - Cách li tập tính - Cách li thời gian (mùa vụ) - Cách li cơ học - Cách li giao tử I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC II. CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI SINH SẢN GIỮA CÁC LOÀI 1. Khái niệm 2. Các hình thức cách li sinh sản: a. Cách li trước hợp tử b. Cách li sau hợp tử Cách li sau hợp tử là gì? - Là những trở ngại ngăn cản việc tạo ra con lai hoặc ngăn cản việc tạo ra con lai hữu thụ. * Các loại cách li sau hợp tử + Hợp tử bị chết: + Con lai giảm khả năng sống: con lai chết ngay sau khi lọt lòng hoặc chết trước tuổi trưởng thành. + Con lai sống được nhưng không có khả năng sinh sản. I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC II. CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI SINH SẢN GIỮA CÁC LOÀI 1. Khái niệm 2. Các hình thức cách li sinh sản: a. Cách li trước hợp tử b. Cách li sau hợp tử Lừa giao phối với ngựa đẻ ra con la không có khả năng sinh sản (bất thụ) I. KHÁI NIỆM VỀ LOÀI SINH HỌC II. CÁC CƠ CHẾ CÁCH LI SINH SẢN GIỮA CÁC LOÀI 1. Khái niệm 2. Các hình thức cách li sinh sản: 3. Vai trò của các cơ chế cách li trong quá trình tiến hóa Các cơ chế cách li có vai trò như thế nào trong quá trình tiến hóa? Nếu không có các cơ chế cách li thì hiện tượng gì xảy ra? - Đóng vai trò quan trọng trong hình thành loài, - Duy trì sự toàn vẹn của loài. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ - Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa. - Đọc trước bài 29 “Quá trình hình thành loài”.