Nội dung

BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI *) THỰC CHẤT QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI - Theo điểm củavềLamac Nhắcquan lại quan điểm quá trình hình thành loài của Lamac, Đacuyn và thuyết tiến hóa tổng hợp ? Loài mới được hình thành dần dần qua nhiều dạng trung gian tương ứng với sự thay đổi của ngoại cảnh. - Theo quan điểm của Dacuyn Loài mới được hình thành dần dần qua nhiều dạng trung gian dưới tác dụng của chọn lọc tự nhiên theo con đường phân ly tính trạng. - Theo quan điểm thuyết tiến hóa tổng hợp, hiện đại Hình thành loài mới là một quá trình lịch sử cải biến thành phần kiểu gen của quần thể ban đầu theo hướng thích nghi, tạo ra kiểu gen mới, cách ly sinh sản với quần thể gốc. BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI I. HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG CON ĐƯỜNG ĐỊA LÍ *) Ví dụ : Loài chim sẽ ngô có 3 nòi chính - CóCó dạng lai: vẫncó sinh sảnlai bình thường -> gì cùng loài và- không dạng nói lên điều ? Nòi Châu Âu Khác nhau về *) Nguyên nhân : - Không có dạng lai: cách li sinh sản -> hình thành loài mới màu lông và chiều Nòi Ấn Độ - Do loài mở rộng khu phân bố, trong những điều kiện sống khác nhau, dài sải cánh - Nòi Quốc CLTN đã tích lũyTrung các biến dị tổ hợp theo nhưng hướng khác nhau  nòi Nguyên Balí.nòi địa nhân lí trên nàokhác gây ra nhau sự sai ở những khác đó điểm ? nào ? địa Không có dạng lai Có dạng lai Có dạng lai BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI I. HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG CON ĐƯỜNG ĐỊA LÍ *) Kết luận -Hãy Vai trò củatích điềuvai địatrò lí: của làm điều cho các li nhau, nhânthành tố chọn các phân kiệnloài địacách lí đối với sựlàhình loài ? kiểu gen thích nghi, quy định hướng chon lọc cụ thể. - Hình loài bằng concon đường địađịa lí đãlí giải thíchthích cho quan niệmniệm của Sự hìnhthành thành loài bằng đường đã giải cho quan Dacuyn về con phân của Dacyun nhưđường thế nào ? li tính trạng dưới tác dụng của CLTN. - Sơ đồ: ĐB, BDTH, CLTN Cách li sinh sản Loài ban đầu Nòi địa lí Loài mới ĐK địa lí khác nhau BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI II. HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG CON ĐƯỜNG SINH THÁI *) Ví dụ: Cỏ băng, cỏ sâu róm ở bãi bồi sông Vonga. - Quần thể cỏ băng, cỏ - Quần thể cỏ băng, cỏ sâu sâu róm trên bờ sông róm bài bồi sông Vonga Chịu ảnh hưởng của lũ Ra hoa, kết quả muộn Không chịu ảnh hưởng của lũ Ra hoa, kết quả sớm Các quần Các quầnthể thểnày nàyítchịu sai khác ảnh về hưởng hình của thái,những chỉ khác nhân nhautốvềsinh đặcthái tính sinh thái khác nhau (chu như kỳthế sinhnào sản)?  Dẫn dần đến dần kết không quả gì giao ? phối với nhau. *) Kết luận Do đâu mà chúng có sự sai khác như vậy ? - Cùng khu vực địa lý, chịu ảnh hưởng các nhân tố sinh thái khác nhau  Các quần thể của loài được chọn lọc theo hướng thích nghi với những điều kiện sinh thái khác nhau  hình thành nòi sinh thái  Loài mới. - Thường gặp ở thực vật và động vật ít di chuyển. BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI II. HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG CON ĐƯỜNG SINH THÁI Sơ đồ: Hoàn thành sơ dồ hình thành loài bằng con đường sinh thái ? ? sản Loài mới ĐB, BDTH, CLTNNòi sinh ? thái CL sinh Loài ban đầu ĐK sinh thái khác nhau BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI II. HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG CON ĐƯỜNG SINH THÁI - Các quần thể cá hồi ở hồ Xevan. Sự hình thành các nòi sinh thái như vậy có lợi gì cho đời sống của cá hồi ? Em có nhận xét gì về con đường sinh thái và con đường địa lí ? BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI III. HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG ĐỘT BIẾN LỚN 1. Đa bội hóa khác nguồn. *) Ví dụ: Sự hình thành loài lúa mì Triticum aestivum *)Giải Laithích xa: sự là hình lai giữa hailoài cá thể thành Lai xa là gì ? thuộc lúa mì haiTriticum loài khácaestivum nhau ? *)Hầu Laihết xatacon vàthường đa hóa  Tạosựra Người phục laibội có khắc đặc điểm loài mới, thường ở thựccách vật bất thụ trong xa bằng như thế nào ?laigặp (thể nhịcon bội).lai lại bất thụ ? nào ?sao các Tại song Làlai loài sinh Con xamới: và đaCách bội li hóa tạisản sao với 2 loài ban đầu, có?bộ NST được coi là loài mới khác với 2 loài ban đầu. Tại sao lai xa và đa bội hóa ít gặp ở động vật ? BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI III. HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG ĐỘT BIẾN LỚN 2. Đa bội hóa cùng nguồn - Đa bội hóa cùng nguồn được hình thành do lai loàisau Nghiên cứu sgk, thảo luận :nhóm và trả lời một sốcùng câu hỏi - Cơnào chế: Thế là đa bội hóa cùng nguồn ? + Trong Sựhóa kết hợp 2 giao Cơ chế hình giảm thànhphân: đa bội cùngcủa nguồn ? tử 2n -> thể tứ bội 4n + Trong phân: coi Ở giai đoạnmới tiền? phôi -> thể tự đa bội (sinh sản Tại sa thể tựnguyên đa bội được là loài vô tính) - Được coi là loài mới: cách li sinh sản với loài gốc 2n (lai giữa 2n x 4n tạo ra thể 3n bất thụ). (Phổ biến ở thực vật) BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI III. HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG ĐỘT BIẾN LỚN 3. Cấu trúc lại bộ nhiễm sắc thể *) Ví dụ - Châu chấu không có cánh ở châu Đại Dương có 2 loài Moraba scurra và Moraba viatica có bộ NST khác nhau ở một số chuyển đoạn - Bộ NST của tinh tinh và người khác nhau ở 9 NST có đảo đoạn qua tâm *) Cơ chế: Quá trình hình bằng bộđoạn, NST chuyển được diễn ralàm - Liên quan đếnthành các độtloài biến cấu cấu trúc trúc NST,lại đảo đoạn, nhưđổi thếchức nào năng ? thay của gen, kích thước và hình dạng NST. *) Kết quả: - Xuất hiện một số cá thể mang đột biến, nếu thích nghi chúng sẽ phát Kết quả của trong quá trình này là ? gốc, sau đó lan rộng ra. triển và chiếm 1 phần khu phân bốgìdạng BÀI 41. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI *) CỦNG CỐ Loài Dùmới theokhông phương xuất thưc hiện nào, vớinhưng một cákhi thểchỉ duy xuất nhất hiện mà1phải cá thể là mới một quần thì đó thểcó hay phải mộtlànhóm loài mới quần không thể tồn ? Tại tạisao? và phát triển như một mắt xích trong hệ sinh thái, đứng vững qua thời gian dưới tác dụng của chon lọc tự nhiên. Con đường sinh thái Diễn ra chậm Có những phươngCùng thức khu: hình thành loài nào ? Diễn ra nhanh Đột biến lớn Hình thành loài: Khác khu: Con đường địa lí Diễn ra chậm