Nội dung

Môn sinh học Người thực hiện: Nguyễn Bá huyên Baøi 22. VEÄ SINH HO HAÁP • I. Caàn baûo veä heä hoâ haáp khoûi caùc taùc nhaân coù haïi • Baøi 22. VEÄ SINH HO HAÁP àn baûo veä heä hoâ haáp khoûi caùc taùc nhaân coù haïi í coù theå bò oâ nhieãm vaø gaây taùc haïi tôùi hoaït ñoäng hoâ haáp tö nhaân naøo? • Baøi 22. VEÄ SINH HO •I. Caàn baûo veä heä hoâ haáp HAÁP khoûi caùc taùc nhaân coù haïi • Khoâng khí coù theå bò oâ nhieãm vaø gaây taùc haïi tôùi hoaït ñoäng hoâ haáp töø nhöõng loaïi* taùc nhaân naøo? Caùc taùc nhaân coù haïi cho ñöôøng hoâ haáp - Buïi - Caùc chaát khí ñoäc nhö : Nitô oâxit, löu huyønh oâxit, cacbon oâxit, nicoâtin,… - Caùc vi sinh vaät gaây beänh Buïi Nitô oâxit CAÙC CHAÁT KHÍ ÑOÄC Cacbon oâxit Vaø löu huyønh oâxit CAÙC CHAÁT KHÍ ÑOÄC Nicoât in CAÙC CHAÁT KHÍ ÑOÄC Caùc vi sinh vaät gaây beänh Baøi 22. VEÄ SINH HO HAÁP I. Caàn baûo veä heä hoâ haáp khoûi caùc taùc nhaân coùhoâ haïi * Caùc taùc nhaân coù haïi cho ñöôøng haáp Tác nhân Bụi Nguồn gốc tác nhân Tác hại Từ các cơn lốc, núi lửa phun, cháy rừng, khai thác than, đa, khí thải các loại động cơ… Khi quá nhiều(> 100000 hạt/ml, cm3 k2) gây bệnh bụi phổi. Khí thải ô tô, xe máy… Gây viêm, sưng lớp niêm mạc, cản trở trao đổi khí và gây chết ở liều cao. Lưu huỳnh Oxit(SOx) Khí thải sinh hoạt và công nghiệp Làm cho các bệnh hô hấp càng trầm trọng. Cacbon Oxít(CO) Khí thải công nghiệp, sinh hoạt và khói thuốc lá… Chiếm chỗ ôxi trong máu , giảm hiệu quả hô hấp, gây chết. Khói thuốc lá Gây ung thư phổi Trong k2 ở bệnh viện và các môi trường thiếu vệ sinh. Gây các bệnh viêm đường dẫn khí ở phổi, gây chết Nitơ Oxít(NOx) Các chất độc hại(nicotin, nitroozamin…) Các vi sinh vật gây bệnh. THAÛO LUAÄN Haõy ñeà ra caùc bieän phaùp baûo veä heä hoâ haáp nhaèm haïn Troàng nhieàu caây xanh Ñeo khaåu trang khi doïn veä sinh vaø ôû nhöõng nôi coù buïi Bieän phaùp baûo veä heä hoâ haáp traùnh taùc nhaân buïi - Haïn cheá söû duïng caùc thieát bò coù thaûi ra caùc khí ñoäc haïi. - Khoâng huùt thuoác vaø vaän ñoäng moïi ngöôøi khoâng neân huùt thuoác n phaùp baûo veä heä hoâ haáp traùnh caùc chaát khí ñoäc haïi - Thöôøng xuyeân doïn veä sinh - Khoâng khaïc nhoå böøa baõi. ieän phaùp baûo veä heä hoâ haáp traùnh caùc vi sinh vaät gaây haïi • Ñeå goùp phaàn tham gia baûo veä heä hoâ haáp cuûa coäng ñoàng traùnh caùc taùc nhaân coù haïi thì moãi hoïc sinh chuùng ta caàn phaûi laøm gì. • Traû lôøi • - Khoâng vöùc raùc, xeù giaáy böøa baõi • - Khoâng khaïc nhổ böøa baõi • - khoâng huùt thuoác laù • - Tham gia troàng caây xanh, laøm veä sinh….. • - Tuyeân truyeàn cho caùc baïn khaùc cuøng tham gia. • Baøi 22. VEÄ SINH HO HAÁP n baûo veä heä hoâ haáp khoûi caùc taùc nhaân coù haïi II. Caàn taäp luyeän ñeå coù moät heä Löôïng khí ñöa vaøo qua hoâ haápTHAÛO khoeû maïnh moät laàn hít thôû bình LUAÄN 1. Giaûi thích vì sao khi taäp theå duïc theå thao ñuùng caùch, ñeàu ñaën töø beù coù theå coù ñöôïc dung tích soáng lí töôûng? - Dung tích soáng laø theå tích khoâng khí lôùn nhaát maø moät cô theå coù theå hít vaøo vaø thôû ra. - Dung tích soáng phuï thuoäc vaøo dung tích phoåi vaø dung tích khí caën. Dung tích phoåi phuï thuoäcvaøo dung tích loàng ngöïc, maø dung tích loàng ngöïc phuï thuoäc vaøo söï phaùt trieån cuûa khung xöông söôøn trong ñoä tuoåi phaùt trieån (< 25 tuổi ôû nam, vaø < 20 tuoåi ôû nöõ). Sau ñoä tuoåi phaùt trieån seõ khoâng phaùt trieån theâm nöõa. Dung tích khí caën phuï thuoäc vaøo khaû naêng co toái ña cuûa caùc cô thôû ra, caùc cô naøy caàn luyeän taäp ñeàu töø beù. 2. Giaûi thích vì sao sau khi thôû saâu vaø giaûm soá nhòp thôû trong moãi phuùt seõ laøm taêng hieäu thöôøng ôû ngöôøi Löôïng khí löu thoâng 500 ml 150 ml naèm trong ñöôøng daãn khí (khí voâ ích) 350 ml naèm trong pheá nang (khí höõu ích) • Baøi 22. VEÄ SINH HO HAÁP baûo veä heä hoâ haáp khoûi caùc taùc nhaân coù ha n taäp luyeän ñeå coù moät heä hoâ haáp khoeû maïn THAÛO 7200 2. Giaûi thích vì LUAÄN sao sau khi thôû saâu vaø giaûm soá nhòp thôû trong moãi phuùt seõ laøm taêng hieäu quaû hoâ haáp? * Víduï: - Moät ngöôøi thôû ra 18 nhòp/phuùt, moãi nhòp hít vaøo 400 ml khoâng khí: + khí löu thoâng/phuùt: 400ml x 18 = 7200 ml + khí voâ ích ôû khoaûng cheát: 150 ml x18 = 2700 ml + Khí höõu ích vaøo tôùi pheá nang: 7200 ml - 2700 ml =4500 ml - Neáu ngöôøi ñoù thôû saâu: 12 nhòp/phuùt, moãi nhòp hít vaøo 600 ml khoâng khí + khí löu thoâng/phuùt: 600ml x 12 = 7200 ml + khí voâ ích ôû khoaûng cheát: 150 ml x12 = 1800 ml + Khí höõu ích vaøo tôùi pheá nang: 7200 ml – 1800 ml 2700 ml 4500 ml 7200 ml 1800 ml 5400 ml Baøi 22. VEÄ SINH HO HAÁP I. Caàn baûo veä heä hoâ haáp khoûi caùc taùc nhaân coù haïi - Khoâng vöùc raùc, xeù giaáy böøa baõi - Khoâng khaïc nhổ böøa baõi - khoâng huùt thuoác laù - Tham gia troàng caây xanh, laøm veä aàn taäpsinh….. luyeän ñeå coù moät heä hoâ haáp khoeû m - Tuyeân truyeàn cho caùc baïn khaùc -Tích cöïc taäp cuøng tham gia.theå duïc theå thao phoái hôïp taäp thôû saâu vaø giaûm nhòp thôû thöôøng xuyeân, töø beù. Baøi tập vận dụng * Chän c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®­êng h« hÊp lµ: 1. Trång nhiÒu c©y xanh trªn ®­êng phè, n¬i c«ng së, tr­êng häc, bÖnh viÖn. 2. Nªn ®eo khÈu trang khi dän vÖ sinh 3. Kh«ng hót thuèc l¸ vµ vËn ®éng mäi ng­êi cïng kh«ng hót thuèc l¸ 4. H¹n chÕ kh¹c nhæ bõa b·i. 5. TÊt c¶ tr­êng hîp trªn. 6. TÊt c¶ tr­êng hîp trªn trõ 4 • Ñaùp aùn: 6 Baøi tập vận dụng * Chän c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt Caâu 2. Chaát naøo döôùi ñaây coù nhieàu trong khoùi thuoác laù? a. Löu huyønh oâxit b. Nitô oâxit c. Nicoâtin d. Caû b vaø c • Ñaùp aùn: c DAËN DOØ - Hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi 1,2,3,4 tr.73 sgk - Ñoïc “ Muïc em coù bieát” - Chuaån bò duïng cuï thöïc haønh theo nhoùm (4-5 hs) nhö muïc II tr.75 sgk. - Xem tröôùc baøi 23