Nội dung

Trường Đại Học Cần Thơ  BÁO CÁO GVHD: Vũ Ngọc Điệp SVTH: Nguyễn Tuấn Anh Nguyễn Quốc Phong Nguyễn Hồng Anh Ngô Minh Toàn NỘI DUNG BÁO CÁO CÁC KHÁI NIỆM CÁC PHƯƠNG PHÁP CHUYỂN GEN CÁC LOẠI THỰC VẬT CHUYỂN GEN THÀNH TỰU CÁC KHÁI NIỆM CÔNG NGHỆ CHUYỂN GEN: Chuyển gen là đưa một đoạn DNA ngoại lai vào gen của cơ thể đa bào, sau đó DNA ngoại lai này sẽ có mặt ở hầu hết các tế bào và được truyền lại cho thế hệ sau. GEN CHUYỂN:(transgene) là gen ngoại lai được chuyển từ một cơ thể sang một cơ thể mới bằng kỹ thuật di truyền. GMP (genetically modified plant): thực vật biến đổi gen Một số phương pháp chuyển gen  Chuyển gen gián tiếp nhờ Agrobacterium  Chuyển gen nhờ súng DNA “biolistic”  Chuyển gen nhờ virus  Chuyển gen bằng phương pháp vi tiêm  Chuyển gen bằng phương pháp xung điện PHƯƠNG PHÁP CHUYỂN GEN GIÁN TIẾP NHỜ AGROBACTERIUM  Là vi khuẩn gram (-)  Khi ở trong đất sẽ sinh độc tố  Gây ung thư ở thực vật  mang những plasmid lớn đặc trưng PHƯƠNG PHÁP CHUYỂN GEN GIÁN TIẾP NHỜ AGROBACTERIUM Agrobacterium có khả năng xâm nhiễm vào tế bào thực vật nằng cách chuyển 1 đoạn DNA của nó vào tế bào thực vật Ưu điểm: có hiệu quả Nhược điểm: thực hiện khó trên lớp 1 lá mầm. Chuyển gen nhờ súng DNA “biolistic”  Là sử dụng các viên đạn có kích thước hiển vi có tỷ trọng cao để đạt gia tốc cao xuyên qua vỏ và màng tế bào ,đưa lớp DNA bọc ngoài tiếp cận với bộ máy di truyền của tế bào.  DNA ngại lai hội nhập với DNA tế bào và biểu hiện, thực hiện quá trình biến nạp gen CÁC LOẠI SÚNG BẮN GEN  Súng bắn gen PDS-1000  Súng bắn gen PDS-1000He  Súng bắn gen Sauter 1991 CHUYỂN GEN NHỜ VIRUS  Virrus dễ dàng bám và lây nhiễm vào tế bào trên những thực vật nguyên vẹn.  Một số Virrus lây nhiễm vào thực vật từ vị trí xâm nhiễm và chuyển acid nucleic của nó vào mỗi tế bào sống của ký chủ.  Virrus có thể sao chép vài ngàn lần và tồn tại khoảng 103 105 bản sao trong mỗi tế bào thực vật.  Gen của Virrus được đi khắp nơi và vì vậy có biểu hiện mạnh. PHƯƠNG PHÁP VI TIÊM  Là phương pháp tiêm các đại phân tử vào trong tế bào thực vật  Được theo dõi bằng kính hiển vi và sự thành công được nhận ra bằng một chất phát huỳnh quang được cùng tiêm vào trong tế bào KỸ THUẬT XUNG ĐIỆN  Làm rối loạn cấu trúc màng kép phospholipid cho phép các phân tử DNA ngoại lai từ môi trường xâm nhập vào bên trong tế bào  Kỹ thuật xung điện (electroporation) là một phương pháp cơ học được sử dụng để đưa các phân tử phân cực vào trong tế bào chủ qua màng tế bào. TÌNH HÌNH CÂY CHUYỂN GEN TRÊN THẾ GIỚI Để có thể tạo ra những cây mang đặc điểm mong muốn với độ chính xác cao, các nhà khoa học đã tiến hành sử dụng công nghệ gen Tính đến năm 2006 có 22 nước trồng cây chuyển gen. Hiện có 4 cây trồng biến đổi gen được thương mại hóa rộng, tính trên toàn thế giới đã có:  56% diện tích gieo trồng đâu tương  28% cây bông  14% cây ngô  19% cải dầu CÂY BẮP  Bắp GM giúp tuyến trùng diệt được sâu đục rễ  Cây phát ra tín hiệu bằng hợp chất bay hơi thu hút côn trùng  Sâu ăn rễ sẽ tiết ra E-beta-carophyllene để hấp dẫn tuyến trùng CÂY LÚA  Lúa kháng thuốc diệt cỏ  Lúa chứa ít acid Phytic  Chứa nhiều beta-caroten  Gạo vàng ngăn ngừa sự thiếu hụt vitamin. CÀ TÍM  Tạo ra bằng cách chuyển gen qua plasmid của tế bào chất  Bằng kỹ thuật bắn gen để dung hợp gen aadA vào tế bào chất, gen này kháng được thuốc kháng sinh spectinomyci và streptomycin trong lục lạp CÂY BÔNG  Tạo ra bằng cách biến nạp gen gián tiếp thông qua Agrobacterium tumefaciens  Hạt bông vải chứa rất nhiều protein, nhưng lại chứa một loại chất độc có tên gọi gossypol  Hạt bông vải biến đổi gien có hàm lượng gossypol không đủ gây hại cho con người. CÀ CHUA  Cà chua chuyển gen có chứa AAT(human alpha-1-antitrypsin)  AAT ức chế men “ serine protease” trong huyết tương người.  Thiếu AAT gây ung thư gan, viêm khí quản viêm khớp và viêm da Khoai lang tím năng suất cao hơn Khoai lang tím là sản phẩm từ hạt giống biến đổi gen ngoài không gian. Cây trồng từ hạt giống này có khả năng kháng cự môi trường hơn, nhiều dinh dưỡng hơn và năng suất cao hơn Khoai tây có khả năng kháng côn trùng virus Khoai tây được xem là cây lương thực quan trong thứ tư trên thế giới, với sản lượng hàng năm lên đến 300 triệu tấn và được trồng trên hơn 18 triệu ha. Khoai tây biến đổi gen mang các tính trang như khả năng kháng côn trùng và kháng virus TÁO Trên thế giới có hơn loại táo. Táo là loại trái cây thơm ngọt rất tốt cho sức khỏe. Ăn táo có thể giảm được nguy cơ mắc bệnh ung thư, tim mạch và béo phì.hiện nay táo biến đổi gen mang tính trạng như làm chậm quá trình chín và kgáng sâu bệnh Cà chua tím hay còn gọi là siêu cà chua Cà chua tím ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Nó mùi vị hệt như cà chua bình thường nhưng có thêm 2 gen sản xuất sắc tố màu tối của hoa mõm chó. Những sắc tố này có đặc tính chống oxi hóa nên chống lại nhiều bệnh như ung thư, tiểu đường, tim mạch CÂY CẢI DẦU  Cây cải dầu được biến đổi gen với mục đích cải thiện chất lượng dinh dưỡng, đặc biệt là hàm lượng chất béo hòa tan  Được trồng ở các nước khác của châu Âu và Australia. Cây cải dầu được biến đổi gen mang các tính trạng chống chịu thuốc diệt cỏ, có hàm lượng laurate và oleic acid cao. CHUỐI  Hiện nay có khoảng 1.000 loại chuối khác nhau, loại trái cây giàu dinh dưỡng và không có chất béo này có chứa hàm lượng kali và chất xơ rất cao, và là nguồn cung cấp vitamin C chống oxy hóa  Chuối biến đổi gen để mang các tính trạng như kháng virus, giun tròn và nấm và có khả năng làm chín chậm DỨA  Tính tới tháng 1/2001, toàn thế giới đã trồng được khoảng 12 triệu tấn dứa. Trong vòng 30 năm qua, sản lượng dứa hàng năm trên thế giới đã tăng lên gấp ba lần.  Người ta đang biến đổi gen cây dứa để tăng khả năng kháng sâu bọ và virus, và bổ sung tính trạng làm chậm chín của cây. NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý  Đối với môi trường Cây chuyển gen có lợi tiềm tàng đối với môi trường. Chúng giúp bảo tồn các nguồn lợi tự nhiên, sinh cảnh và động thực vật bản địa. Chúng góp phần giảm xói mòn đất, cải thiện chất lượng nước, cải thiện rừng và nơi cư ngụ của động vật hoang dại. Giảm sử dụng thuốc trừ sâu cải thiện đáng kể chất lượng nước ở những vùng sử dụng thuốc. NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý  Đối với con người Tuy cung cấp nhiều chất dinh dưỡng nhưng bên cạnh đó vẫn còn có chất độc do chúng tiết ra để chống lại sâu bọ,trong cơ thể vẫn còn một lượng nhỏ chất độc này. Một vài giống cây trồng chuyển gen có chứa các gen quy định tính trạng kháng kháng sinh Các trích dẫn trong vấn đề an toàn thực phẩm  “Về vấn đề sức khỏe của con người, cho tới hiện nay vẫn chưa có bằng chứng nào chứng minh rằng các giống cây trồng CNSH đã được thương mại hóa, hoặc các loại thực phẩm làm từ chúng có tác động bất lợi lên sức khỏe người tiêu dùng, có mang độc tố, hoặc gây dị ứng… Sau khi cân nhắc kỹ, chúng tôi kết luận rằng các cây trồng GM có mặt trên thị trường hiện nay hầu như không gây ra bất kỳ rủi ro nào đối với sức khỏe con người.” Các trích dẫn trong vấn đề an toàn thực phẩm  “Các tác động trực tiếp lên sức khỏe con người mà cây trồng GM có thể gây ra cũng tương đương với các rủi ro đã được biết đến mà thực phẩm bình thường mang lại, có bao gồm khả năng gây dị ứng, các độc tố, chất lượng của chất dinh dưỡng và an toàn vi sinh vật của thực phẩm.”