Nội dung

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 12A7 CHƯƠNG IV BÀI 18 CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP Nội dung I. Tạo giống dựa trên nguồn biến dị tổ hợp 1. Cơ chế phát sinh biến dị tổ hợp 2. Quy trình tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp II. Tạo giống lai có ưu thế lai cao 1. Khái niệm về ưu thế lai 2. Cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai 3. Phương pháp tạo ưu thế lai 4. Một vài thành tựu ứng dụng ưu thế lai trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP I. Tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp Tại sao lai tạo lại là phương pháp cơ bản tạo sự đa dạng các vật liệu di truyền cho chọn giống? Vậy các vật liệu tự nhiên Tại sao thu BDTH thập về ban có vai tròđầu đặccó thể trọng trở biệt quan trongthành việc giống tạo vật nuôi cây giống mới? trồng được ngay chưa? Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP I. Tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp P AABBcc x F1 aabbCC AaBbCc F2 AABBCC AABbCC AAbbCC AaBbCC AabbCC AaBbCC aaBBCC… F3 AABBCC AABbCC AAbbCC… F4 AAbbCC AAbbCC AabbCC aabbCC… AAbbCC Sơ đồ minh họa quá trình chọn lọc các tổ hợp gen mong muốn Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP I. Tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp Vậy cơ chế phát sinh các biến dị tổ hợp trong quá trình tạo dòng thuần là gì? Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP I. Tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp 1. Cơ chế phát sinh biến dị tổ hợp Các gen nằm trên các NST khác nhau sẽ phân li độc lập với nhau nên tạo các tổ hợp gen mới qua sinh sản hữu tính. 2. Quy trình tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp: - Bước 1: tạo cácNêu dòngquy thuần chủng trình phát sinh các biến dị - Bước 2: lai các giống thuần → chọn lọc ra những tổ tổ hợp trong quá trình tạo giống hợp gen mong muốn thuần? - Bước 3: tạo giống thuần chủng: cho dòng cá thể chọn được tự thụ phấn hoặc giao phối gần. Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP Hình 18.2 Một phần trong sơ đồ tạo giống lùn năng suất cao Giống lúa Peta X Giống lúa Dee-geo woo-gen Takudan X IR 22 Giống lúa IR8 X IR - 12 - 178 CICA4 Dựa vào sơ đồ 18.2 chỉ rõ các bước tạo giống thuần? Giống lúa IR8 Giống lúa Dee-geo woo-gen Thu hoạch giống lúa IR8 Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP I. Tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao 1. Khái niệm ưu thế lai: Là hiện tượng con lai có suất, sức chống chịu, khả sinh trưởng phát triển cao trội so với các dạng bố mẹ. A B C năng năng vượt Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao 1. Khái niệm về ưu thế lai: 2. Cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai: • Giả thuyết siêu trội: ở trạng thái dị hợp tử về nhiều cặp gen khác nhau, con lai có kiểu hình vượt trội về nhiều mặt so với dạng bố mẹ có nhiều gen ở trạng thái đồng hợp kể cả đồng hợp trội. • Ưu thế lai thường biểu hiện cao nhất ở đời F1 và giảm dần ở các đời sau, vì vậy không dùng con lai để làm giống. P F1: AABBcc x aabbCC AaBbCc vượt trội so với P Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP Cho F1 phối với F1: F1 x F1: F2 : ♂ AaBbCc x ♀ AaBbCc AABBCC, AABbCc, AAbbcc, AaBBCC, AaBbCc, Aabbcc aaBBCC, aaBbCc, aabbcc Tại sao ưu thế lai giảm dần qua các thế hệ? Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao 1. Khái niệm về ưu thế lai: 2. Cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai: 3. Phương pháp tạo ưu thế lai - Bước 1: Tạo ra các dòng thuần chủng khác nhau. - Bước 2: Lai các dòng thuần chủng để tìm tổ hợp lai có ưu thế lai cao nhất Có thể sử dụng các phương pháp sau: * Lai thuận nghịch * Lai khác dòng đơn: Dòng A x Dòng B → con lai C dùng trong SX *PLai khác dòng kép: x AABBcc aabbCC Dòng A x Dòng B → con lai C Dòng E →vượt con trội lai F so với P F1: Dòng D x AaBbCc Con lai C x Con lai F → Con lai kép G Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao 3. Phương pháp tạo ưu thế lai: • Ưu điểm: con lai có ưu thế lai cao sử dụng vào mục đích kinh tế. • Nhược điểm: tốn nhiều thời gian, tốn nhiều công sức, tạo dòng thuần và duy trì dòng thuần, ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ. Nêu ưu và nhược điểm của phương pháp tạo ưu thế lai? Bài 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao 3. Phương pháp tạo ưu thế lai 4. Một vài thành tựu ứng dụng ưu thế lai trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam Giống lúa mới có tên gọi HTY100, cho gạo Hãy kể tên các thànhngon, tựu cơm mềm, có tạo giống vật nuôi cây mùi thơm nhẹ, đã được trồng có ưu thế lai cao ở đăng ký thương việt nam? hiệu độc quyền Thiên Hương HYT100. Cà chua HT.42 – Chất lượng cao khẩu vị ngọt, quả chắc, có thể cất giữ và vận chuyển mà không gây hỏng Ngô lai khác dòng tăng năng suất 30% Su hào lai: 1 → 1,5 kg/củ X Cá lai đẹp hơn Trê lai to hơn X CỦNG CỐ Câu nào sau đây giải thích về ưu thế lai là đúng? A. Lai hai dòng thuần chủng khác nhau sẽ luôn tạo ra con lai có ưu thế lai cao. B. Lai khác dòng thuần khác xa nhau về khu vực địa lí luôn cho ưu thế lai cao. C. Chỉ có một số tổ hợp lai giữa các cặp bố mẹ nhất định mới có thể cho ưu thế lai cao. D. Người ta không sử dụng con lai có ưu thế lai cao làm giống vì con lai thường không đồng nhất về kiểu hình. CỦNG CỐ • Nguồn biến dị di truyền của quần thể vật nuôi được tạo ra bằng những cách nào? • Thế nào là ưu thế lai? • Nêu phương pháp tạo giống cho ưu thế lai? • Tại sao ưu thế lai cao nhất ở F1 và giảm dần ở đời sau? VỀ NHÀ • Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4 trang 78 sgk. • Sưu tầm một số hình ảnh về thành tựu tạo giống ở Việt Nam. • Đọc mục II.1 trang 80 và cho biết phương pháp để tạo ra giống cây “cà-khoai” bằng cách nào?