Nội dung

1 KIỂM TRA BÀI CŨ: Nêu đặc điểm di truyền cuả tính trạng do gen nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X quy định. Làm sao để biết một tính trạng nào đó có di truyền liên kết với giới tính hay không? 2 Hoa phù dung Vì sao trên cùng một cây mà màu sắc hoa phù dung lại khác nhau trong Từ v một ngàyí d?ụ n em q à uá tr y ình Vì trong hoa biểcánh u hiện cóm chứa chất ầu sắ Anthoxyan, chất c hoa p h ụ này bị oxy thuhóa ộxúc c vàkhi dần o ytiếp ếukhí tốcho với không n o?thay nên cóàsự đổi màu sắc từ sáng đến chiều. 3 Tiết 13 - Bài 13 4 I. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG 1.Thí nghiệm: ▪ Lai 2 giống đậu Hà Lan thuần chủng. x ▪ Ptc : Qua thí nghiệm trên em có nhận xét gì ? Hoa trắng Hoa đỏ ▪ F1 : 100% hoa đỏ ▪ F2: 3/4 : 1/4 5 * Sơ đố lai: Ptc : GP: F1 : GF1: F2 : Hoa đỏ A Hoa trắng a 100% Aa (toàn đỏ) x Aa A : a 1AA : 3 đỏ F3 : aa x AA A : a 2Aa : Từ kết quả này em thấy P(Bố mẹ) truyền cho F(con cái) yếu tố nào? 1aa : 1 trắng 100% AA 1AA:2Aa:1aa 100% aa  Nhận xét: P không truyền cho con những tính trạng có sẵn mà truyền đạt một kiểu gen, KG quy định hình thành tính trạng của cơ thể. 6 2. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng: * Sơ đồ: Gen mARN Pôlipeptit Prôtêin (AND) Tính trạng * Nhận xét: Con đường biểu hiện từ Gen tới Tính trạng phải qua nhiều bước trung gian nên có thể chịu sự tác động của các tác nhân thuộc môi concơđường từ gen trường trong cũng Vậy như ngoài thể tới tính trạng cần phải qua những giai đoạn nào? Môi trường ảnh hưởng như thế nào tới sự biển hiện của gen? 7 II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GEN VÀ MÔI TRƯỜNG 1. Ví dụ : Từ ví dụ này em VD 1: Hoa liên hình KG: A- : hoa màu đỏ; aa : hoa màu trắng có nhận xét gì? * Lấy hoa mấu đỏ thuần (AA) đem trồng ở 2 môi trường khác nhau 35oC 20oC * Lấy hoa màu trắng(aa) trồng ở 20 và 35 độ đều cho hoa mầu trắng * Nhận xét: - KG AA phản ứng thành 2 KH ở 2 MT khác nhau  Màu sắc hoa phụ thuộc vào MT - Các kiểu gen khácnhau (AA, aa) phản ứng không giống nhau trước cùng một8điều kiện môi trường VD 2: Giống thỏ Himalaya - Nuôi ở 35 độ lông có màu trắng - Nuôi ở 5 độ lông có màu đen - Nuôi ở 20 – 30 độ lông biểu hiện thành 2 màu: đen và trắng Mầu sắc lông thỏ phụ thuộc vào yếu tố nào của môi trường? Lý giải như thế nào về trường hợp thứ 3 9 * Thí nghiệm chứng minh: Toàn thân lông trắng Tai, bàn chân, đuôi, mõm lông đen TNCM: Cạo lông trắng trên lưng + buộc đá lạnh KQ: Ở lưng, phần buộc đá lạnh, lông mọc lên có màu đen Nhiệt độ cao có ảnh hưởng đến sự biểu hiện của gen tổng hợp mêlanin như thế nào ? 10 VD 3: Các cây cẩm tú cầu có cùng kiểu gen nhưng màu sắc hoa khác nhau Điều kiện nào ảnh hưởng đến màu sắc của hoa cẩm tú cầu ? pH < 7 pH = 7 pH > 7 11 2. Kết luận : * Sự tương tác giữa KG và MT sẽ cho ra KH . Trong đó: - KG: quyết định khả năng phản ứng của cơ thể trước điều kiện MT - MT: Tham gia vào việc hình thành nên KH cụ thể - KH: Kết quả của sự tương tác giữa KG và MT * Các KG khác nhau thì phản ứng không giống nhau trước cùng một điều kiện MT 12 III. MỨC PHẢN ỨNG 1. Ví dụ: MT 1 MT 1 MT 2 MT 3 Từ ví dụ trên em có nhận xét gì? 13 * Nhận xét: Kiểu gen 1 Cùng 1 KG n. (MT) n. (KH) MT-1 KH-1 MT-2 KH-2 MT-3 KH-3 ... ... MT-n KH-n MPU Mức phụ thuộcphản vào yếu tố ứng nào? là gì? MỨC PHẢN ỨNG 2. Khái niệm: Để xác pháp định mức phản ứng của 1 kiểu gen, chúng 3. Phương xác định: ta phải làm gì ? Ứng dụng mức phản ứng vào trồng trọt và chăn 14 nuôi như thế nào ? KG1 + MT1  KH1 tốt 47 tạ/ha KG1 + MT2  KH2 BT 24 tạ/ha KG1 + MTn  KHn 15 xấu 6-8 tạ/ha Tại sao các nhà khoa học lại khuyên nông dân không nên chỉ trồng một giống luá duy nhất (cho dù là giống lúa có năng suất cao) trên một diện tích rộng trong một vụ mùa? 16 2. Mềm dẻo kiểu hình ( thường biến ): a. Khái niệm : Loài a Chiều cao cây (cm) 50 - Loài b 50 - - - - - - - 0 30 1400 3050 Độ cao so với mặt nước biển (m) b. Nguyên nhân : 0 30 1400 3050 Độ cao so với mặt nước biển (m) c. Đặc điểm : Nhận xét về chiều cao cây của 2 kiểu gen ở mỗi d. Ý nghĩa : độ cao khác nhau so với mặt nước biển ? Sự mềm dẻo kiểu hình của mỗi kiểu gen có ý 17 nghĩa gì đối với chính bản thân sinh vật ? Hãy phân biệt thường biến - đột biến về các điểm sau: Các vấn đề THƯỜNG BIẾN ĐỘT BIẾN Ví dụ Bản chất khái niệm Nguyên nhân Đặc điểm Ý nghĩa 18 Các vấn đề Ví dụ THƯỜNG BIẾN - Cây bàng rụng lá vào mùa đông ĐỘT BIẾN Bệnh bạch tạng Bản chất khái niệm Làm biến đổi kiểu hình, không làm biến đổi kiểu gen. Làm biến đổi kiểu gen  biến đổi kiểu hình. Nguyên nhân Do các nhân tố gây đột biến Do môi trường tác động Đặc điểm Ý nghĩa  Không di truyền được.  Xuất hiện đồng loạt, định hướng Có lợi, giúp sinh vật thích ngi với môi trường, có ý nghĩa gián tiếp với tiến hóa và chọn giống.  Di truyền được.  Xuất hiện riêng lẻ, vô hướng Đa số có hại nhưng là nguồn nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống. 19 CHÚC CÁC EM HỌC TỐT 20