Nội dung

Tiết 37 TV NÓI QUÁ I.Mức độ cần đạt: - Hiểu được khái niệm, tác dụng của nói quá trong văn chương và trong giao tiếp hàng ngày. - Biết vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá trong đọc hiểu và tạo lập văn bản. II. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng: 1. Kiến thức: - Khái niệm nói quá. - Phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá( Chú ý cách sử dụng trong thành ngữ, tục ngữ, ca dao...). - Tác dụng của biện pháp tu từ nói quá. 2. Kĩ năng: - Vận dụng những hiểu biết về biện pháp nói quá trong đọc – hiểu văn bản. 3. Thỏi độ: - Ra quyết định sử dụng phép tu từ: nói quá và cách sử dụng. - Giao tiếp: Trình bày suy nghĩ, ý tưởng, thảo luận và chia sẻ những kinh nghiệm cá nhân vầ cách sử dụng phép tu từ nói quá. III.CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: -Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, sách thiết kế bài giảng. -Bảng phụ, bút viết bảng, các ví dụ. 2. Học sinh: - Đọc sách, tìm hiểu bài. -Tìm các ví dụ tương tự. * Phương pháp: Thuyết trình, đàm thoại, thảo luận nhóm,… IV.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở soạn và kiến thức về từ ngữ địa phương nơi HS sinh sống. 3.Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ GV Gọi HS đọc ví dụ trong sgk.(bảng phụ) (H) Em hiểu thế nào là “chưa nằm đã sáng”, “chưa cười đã tối”? Thời gian trôi qua quá nhanh, đêm và ngày quá ngắn. (H) Em hiểu thế nào là “thánh thót như mưa ruộng cày”? - Mồ hôi đổ ra rất nhiều, như mưa. (H) Theo em, “chưa nằm đã sáng”, “chưa cười đã tối”, “thánh thót như mưa ruộng cày” có đúng sự thật hay không? - Không đúng với sự thật, nhưng có tác dụng nhấn mạnh quy mô, kích thước, tính chất của sự vật, sự việc nhằm gây ấn tượng cho người đọc. GV: Những trường hợp như trên gọi là Nói quá. (H)Theo em thế nào là nói quá? GV: Gọi HS đọc ghi nhớ. Bài tập nhanh. (H) Trở lại ví dụ tìm hiểu bài. Theo em nói như vậy có đúng sự thật không và vì sao? - Nói nh vậy không đúng sự thật, nhưng có tác dụng nhấn mạnh vào điều mà người nói muốn diễn đạt. (H) Cho biết tác dụng biểu cảm của nói quá trong các câu sau đây! -Gánh cực mà đổ lên non Còng lưng mà chạy cực còn theo sau. -Bao giờ cây cải làm đình Gỗ lim th¸i ghém thì mình lấy ta. NỘI DUNG CẦN ĐẠT I.Nói quá và tác dụng của nói quá - Thời gian trôi qua quá nhanh, đêm và ngày quá ngắn. - Mồ hôi đổ ra rất nhiều, như mưa. - Không đúng với sự thật, nhưng có tác dụng nhấn mạnh quy mô, kích thước, tính chất của sự vật, sự việc nhằm gây ấn tượng cho người đọc. * Ghi nhớ sgk - Nói nh vậy không đúng sự thật, nhưng có tác dụng nhấn mạnh vào điều mà người nói muốn diễn đạt. -Đêm nằm lưng chẳng tới giường Mong trời mau sáng ra đường gặp em. HS Trả lời theo suy nghĩ của HS. GV: Lắng nghe và ghi nhớ GV: Chốt lại vấn đề và nội dung bài học. GV: Gäi häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp 1: (H) T×m biÖn ph¸p nãi qu¸ vµ gi¶i thÝch ý nghÜa cña chóng trong c¸c vÝ dô sau? a. sỏi đá cũng thành cơm: b. đi lên đến tận trời: c. thét ra lửa GV: Gäi häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp 2: II/- Luyện tập. Bài 1: a. sỏi đá cũng thành cơm: thành quả của lao động gian khổ, vất vả, nhọc nhằn; niềm tin vào bàn tay lao động. b. đi lên đến tận trời: Vết thương không có nghĩ lí gì, không phải bận tâm. c. thét ra lửa: kẻ có quyền sinh, quyền sát đối với người khác. Bài 2: Điền thành ngữ thích hợp vào chỗ trống: a.chó ăn đá, gà ăn sỏi. b.bầm gan tím ruột. c.ruột để ngoài da. d.nở từng khúc ruột. e.vắt chân lên cổ. (H) §iÒn c¸c thµnh ng÷ thÝch hîp vµo chç trèng? a. chó ăn đá, gà ăn sỏi. b. bầm gan tím ruột. c. ruột để ngoài da. d. nở từng khúc ruột. e. vắt chân lên cổ. GV: Gäi häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp 3: (H) §Æt c©u víi c¸c thµnh ng÷ dïng Bài 3: Đặt câu với thành ngữ: a.Nàng có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành. b.Đoàn kết là sức mạnh dời non lấp biển. c. Công việc lấp biển vá trời ấy là công việc của nhiều đời. d.Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng. biÖn ph¸p nãi qu¸ ®· cho? a. Nàng có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành. b. Đoàn kết là sức mạnh dời non lấp biển. c. Công việc lấp biển vá trời ấy là công việc của nhiều đời. d. Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng. e. Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này. GV: Gäi häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp 4: (H) T×m 5 thµnh ng÷ so s¸nh cã dïng biÖn ph¸p nãi qu¸? a. Ngáy như sấm. b. Trơn như mỡ. c. Nhanh như cắt. d. Lúng túng như gà mắc tóc. e. Lừ đừ như ông từ vào đền. Bµi tËp 6: Ph©n biÖt biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸ víi nãi kho¸c? Nói quá và nói khoác đều là phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng nhưng khác nhau ở môc đích. Nói quá là biện pháp tu từ nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. Còn nói khoác nhằm làm cho người nghe tin vào những điều không có thực. Nói khoác là hành động có tác động tiêu cực. IV. Củng cố, dặn dò: e.Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này. Bµi tËp 4: a.Ngáy như sấm. b.Trơn như mỡ. c.Nhanh như cắt. d.Lúng túng như gà mắc tóc. e.Lừ đừ như ông từ vào đền. 1. Củng cố: Nắm được thế nào là nói quá, và tác dụng của nó, vận dung vào làm bài tập. 2. Dặn dò: -Học bài. -Soạn bài mới. Ôn tập truyện kí Việt Nam. * Điều chỉnh kế hoạch: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……