Nội dung

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 1 Sinh Môc lôc Lêi më ®Çu : ……………………………………………………....................4 Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ë c«ng ty c¬ khÝ quang trung: …………………………….6 1.1. ý NGHÜA CñA THµNH PHÈM Vµ TI£U THô THµNH PHÈM TRONG NÒN KINH TÕ THÞ TR¦êng: ………………………………………………………...6 1.1.1. Kh¸i niÖm thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý thµnh phÈm:....7 1.1.2. Tiªu thô thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý: …………………9 1.2. Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ toµn thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt: ……………… 10 1.2.1. Vai trß cña kÕ to¸n thµnh phÈm – tiªu thô thµnh phÈm:...10 1.2.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lý thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm: ………………………………………………...10 1.3. Néi dung c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt: …………………………………………………………….........11 1.3.1. Nguyªn t¾c tæ chøc h¹ch to¸n thµnh phÈm:……………...11 1.3.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh thµnh phÈm: …………………………12 1.3.3. H¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm: …………………………..14 1.3.4. H¹ch to¸n tæng hîp thµnh phÈm: ………………………...17 1.4. H¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm: ………………………………….19 1.4.1. Tµi kho¶n sö dông vµ c¸c sæ s¸ch ®îc ¸p dông:………..19 1.4.2. Néi dung doanh thu, tiªu thô, thuÕ GTGT vµ c¸c kho¶n gi¶m Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 2 Sinh trõ:...................................................................... .........................20 1.4.2.1. Doanh thu tiªu thô: ………………………………………………....20 1.4.2.2. ThuÕ GTGT: ………………………………………………………....22 1.4.2.3. C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu: …………………………………….23 1.4.3. H¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n: ……………………………...23 1.4.4. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: …........................................................................ ......................24 1.4.4.1. Chi phÝ b¸n hµng - TK 641: …………………………………………24 1.4.4.2. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp – TK 642: …………………………...24 1.4.5. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng vµ c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm: ……………………………………………………...25 1.4.5.1. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng: ……………………………………...…25 1.4.5.2. KÕ to¸n theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: ………………....26 1.4.5.3. KÕ to¸n theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú : ……………………....31 1.5. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: ……………………………….33 Ch¬ng 2: Tinh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty c¬ khÝ quang trung: …….............................................................34 2.1. §Æc ®iÓm chung t¹i c«ng ty c¬ khÝ quang trung : ……….34 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng Ty C¬ KhÝ Quang Trung:................................................................. ..................................34 2.1.2. §Æc ®iÓm c«ng nghÖ s¶n xuÊt………………………………35 Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 3 Sinh 2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng Ty C¬ KhÝ Quang Trung…………………….……..35 2.2. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ h×nh thóc ¸p dông t¹i C«ng Ty C¬ KhÝ Quang Trung………….. …………………………………………….......38 2.3. Tinh h×nh thùc tÕ kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng Ty C¬ KhÝ Quang Trung……………………………....41 2.3.1. H¹ch to¸n thµnh phÈm t¹i C«ng Ty C¬ KhÝ Quang Trung: …………................................................................. ..................41 2.3.1.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm xuÊt kho t¹i C«ng Ty….....41 2.3.1.2. C¸c chøng tõ kÕ to¸n sö dông trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh phÈm…………………………………...... ………………………………….........45 2.3.1.3. H¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm……………………………………......45 2.3.1.4. H¹ch to¸n tæng hîp thµnh phÈm………………………………..........50 2.3.2. H¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm…………….. …………...….51 2.3.2.1. §Æc ®iÓm vÒ tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng Ty: ……………………....51 2.3.2.2. H¹ch to¸n doanh thu tiªu thô: ………………………………..............52 2.3.2.3. H¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n: ………………………………................55 2.3.2.4. H¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu: ……………………...........56 2.3.3. H¹ch to¸n x¸c ®inh kÕt qu¶ ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm………………………………………………………………… 58 2.3.3.1. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng……………….... …………......................58 2.3.3.2. H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: ………………………........58 2.3.3.3. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm……......59 Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 4 Sinh Ch¬ng 3: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng Ty C¬ KhÝ Quang Trung: ……...................................62 3.1. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng Ty C¬ KhÝ Quang Trung…......…...62 3.2. Nh÷ng tån t¹i vµ ph¬ng híng hoµn thiÖn néi dung h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng Ty C¬ KhÝ Quang Trung: ………................................................................................63 KÕt LuËn ……………………………………………………………… 73 Ký hiÖu viÕt t¾t trong bµi - CPBH: CHQLDN: GTGT: CNXH: CBCNV: TCKT: CHNVL: CPNC: CHSXC: TK: NKCT: KQ: H§SXKD: H§BT: TTTP: H§TC: VL - CCDC: TSC§: KKTX: KK§K: XNK : Chi PhÝ b¸n hµng Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Gi¸ trÞ gia t¨ng Chu nghÜa x· héi C¸n bé c«ng nh©n viªn Tµi chÝnh kÕ to¸n Chi phÝ nguyªn vËt liªô Chi phÝ nh©n c«ng Chi phÝ s¶n xuÊt chung Tµi Kho¶n NhËt ký chøng tõ KÕt qu¶ Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Ho¹t ®éng bÊt thêng Tiªu thô thµnh phÈm Ho¹t ®éng tµi chÝnh VËt liÖu - c«ng cô dông cô Tµi s¶n cè ®Þnh Kª khai thêng xuyªn KiÓm kª ®Þnh kú XuÊt nhËp khÈu Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 5 Sinh lêi më ®Çu §Ó hoµ nhËp víi xu thÕ thêi ®¹i, víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· vµ ®ang tõng bíc ph¸t triÓn v÷ng ch¾c theo c¬ chÕ thÞ trêng, theo ®Þnh híng XHCN. M« h×nh nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· t¹o cho mçi doanh nhiÖp sù n¨ng ®éng, linh ho¹t, s¸ng t¹o vµ c¹nh tranh lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu x¶y ra. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ngoµi viÖc s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× ph¶i chñ ®éng t×m biÖn ph¸p c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao chÊt lîng, t¨ng s¶n lîng gi¶m thiÓu chi phÝ, gi¸ thµnh, më réng thÞ trêng, chän kªnh ph©n phèi víi môc ®Ých tiªn thô s¶n phÈm vµ thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a. V× vËy, s¶n xuÊt ra s¶n phÈm vµ tiªu thô ®îc s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò v« cïng quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Chóng ph¶i lu«n g¾n liÒn víi nhau mét c¸ch chÆt chÏ, thóc ®Èy nhau cïng ph¸t triÓn. Qua ®ã ®¸nh gi¸ ®îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 6 Sinh doanh cña doanh nghiÖp. Dùa vµo ®ã chñ doanh nghiÖp cã thÓ t×m ra c¸c biÖn ph¸p tèi u ®¶m b¶o duy tr× sù c©n ®èi thêng xuyªn, nhÞp nhµng c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ cña c«ng ty víi sù gióp ®ì cña ban l·nh ®¹o c«ng ty, c¸c CBCNV phßng TCKT, sù híng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn Minh Ph¬ng víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n, em ®· lùa chän ®Ò tµi cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp lµ “ Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung “. Trong ph¹m vi cña b¶n chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy, em xin tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt cña c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ë c«ng ty, vµ xin ®îc nªu lªn mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn thªm mét bíc c«ng t¸c kÕ tãan thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm gãp phÇn vµo sù qu¶n lý ngµy cµng tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ban l·nh ®¹o c«ng ty, CBCNV phßng TCKT, thÇy gi¸o NguyÔn Minh Ph¬ng ®· gióp em hoµn thµnh b¶n chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ë c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung. Ch¬ng 2: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung. Ch¬ng 3: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung. Víi kiÕn thøc vµ thêi gian cßn h¹n chÕ, mÆc dï rÊt cè g¾ng nhng cuèn chuyªn ®Ò tèt nghiÖp vÉn kh«ng tr¸nh khái nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong ®îc sù Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 7 Sinh chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c« c¸c chó trong phßng TCKT ®Ó cuèn chuyªn ®Ò ®îc hoµn thiÖn h¬n. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 8 Sinh Ch¬ng 1 nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ë c«ng ty c¬ khÝ quang trung 1.1. ý nghÜa cña thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng: §¸nh dÊu bíc thay ®æi c¨n b¶n cña nÒn kinh tÕ níc ta, n¨m 1986 nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, c¸c mèi quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn, víi viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®· t¹o sù b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp tríc ph¸p luËt. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tríc ®©y trong thêi kú bao cÊp, c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu chó träng ®Õn kh©u s¶n xuÊt theo ®óng chØ tiªu mµ nhµ níc giao, th× trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh«ng chØ cã kh©u s¶n xuÊt mµ c¶ kh©u tiªu thô s¶n phÈm, kh©u nµy sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c doanh nghiÖp. Do vËy, vÊn ®Ò “tiªu thô” trë thµnh mét nhiÖm vô quan träng ®èi víi b¶n th©n mçi doanh nghiÖp nãi riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung. XÐt trªn gãc ®é lu©n chuyÓn vèn th× kh©u tiªu thô s¶n phÈm lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ vèn tõ h×nh th¸i vËt chÊt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ. Ta cã thÓ xÐt ®Õn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n b»ng s¬ ®å sau: T - H : §TL§ - TLL§ ... SX ... H’ – T’ - SL§ Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 9 Sinh Qu¸ tr×nh nµy b¾t ®Çu tõ nh÷ng ®ång vèn ban ®Çu ®îc dïng ®Ó mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lóc nµy ®ång vèn ®îc chuyÓn ho¸ thµnh h×nh th¸i vËt chÊt, tiÕp ®Õn qua giai ®o¹n s¶n xuÊt t¹o ra thµnh s¶n phÈm, hµng ho¸ sau ®ã mang ®i tiªu thô, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nµy lµ thu ®îc tiÒn vÒ. Lóc nµy l¹i trë l¹i h×nh th¸i gi¸ trÞ ban ®Çu, nhng T’>T ®ã lµ môc tiªu mµ bÊt kú doanh nghiÖp nµo còng ph¶i ®Æt ra. §èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× kh©u tiªu thô lµ kh©u cuèi cïng thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm lµ giai ®o¹n cuèi cïng kÕt thóc mét chu kú s¶n xuÊt vµ më ®Çu cho mét chu kú s¶n xuÊt tiÕp theo. Chu kú s¶n xuÊt tiÕp theo sÏ lµ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña chu kú tríc. ChØ cã kh©u tiªu thô míi gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn vµ liªn tôc. 1.1.1. Kh¸i niÖm thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý thµnh phÈm: S¶n phÈm nãi chung mµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ ®Òu lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nh chóng ta ®· biÕt s¶n phÈm hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm: thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm vµ lao vô - dÞch vô, trong ®ã thµnh phÈm chiÕm phÇn lín. - Thµnh phÈm: lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· ®îc gia c«ng chÕ biÕn xong ë bíc c«ng nghÖ cuèi cïng cña quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã, ®· ®îc kiÓm tra ®îc x¸c nhËn phï hîp víi tiªu chuÈn chÊt lîng qui ®Þnh. Cã thÓ nãi thµnh phÈm lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tiªu chuÈn kü thuËt. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 10 Sinh - B¸n thµnh phÈm: lµ nh÷ng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp chÕ t¹o ®· hoµn thµnh mét bíc hoÆc mét sè bíc c«ng nghÖ chÕ t¹o, cha qua giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, nhng do yªu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu thô, nã ®îc nhËp kho thµnh phÈm vµ khi b¸n cho kh¸ch hµng, b¸n thµnh phÈm còng cã ý nghÜa nh thµnh phÈm. Gi÷a thµnh phÈm vµ s¶n phÈm cã ph¹m vi giíi h¹n kh¸c nhau, thµnh phÈm lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt g¾n víi quy tr×nh c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp, cßn s¶n phÈm chØ nãi ®Õn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh x¶n xuÊt chÕ ra nã, s¶n phÈm cã thÓ gåm: thµnh phÈm vµ b¸n thµnh phÈm. ViÖc ph©n ®Þnh thµnh phÈm vµ b¸n thµnh phÈm chÝnh x¸c sÏ gióp doanh nghiÖp trong c«ng t¸c h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh. BÊt cø lo¹i thµnh phÈm nµo còng biÓu hiÖn trªn hai mÆt: sè lîng vµ chÊt lîng. Sè lîng cña thµnh phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng ®¬n vÞ ®o lêng nh kg, m, bé ... cßn chÊt lîng cña thµnh phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng tû lÖ % tèt, xÊu hoÆc phÈm cÊp, thø cÊp ... S¶n xuÊt ra s¶n phÈm, hµng ho¸ lµ nhiÖm vô quan träng cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ ngµy cµng ®ßi hái sù chuyªn m«n ho¸ - ®a d¹ng ho¸ cao s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm, nÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm th× kh«ng nh÷ng ¶nh hëng ®Õn b¶n th©n doanh nghiÖp nãi riªng mµ cßn trùc tiÕp ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ kinh tÕ kh¸c. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 11 Sinh MÆt kh¸c, trong mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, khèi lîng thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh trong tõng thêi kú lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tû träng cung øng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp lµ c¨n cø ®Ó chøng minh r»ng doanh nghiÖp cã hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hay kh«ng hoµn thµnh ë møc ®é nµo. §ång thêi qua ®ã chóng ta ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, quyÕt ®Þnh ®Õn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong néi bé doanh nghiÖp. Còng nh c¸c ®èi tîng kh¸c cã liªn quan. Thµnh phÈm lµ thµnh qu¶ lao ®éng s¸ng t¹o cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, ®ång thêi còng lµ tµi s¶n XHCN cÇn ph¶i ®îc b¶o vÖ an toµn. V× vËy ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ thµnh phÈm doanh nghiÖp cÇn lµm tèt hai mÆt sau: - VÒ mÆt sè lîng: Ph¶i thêng xuyªn ph¶n ¶nh gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, t×nh h×nh nhËp xuÊt - tån kho thµnh phÈm, ph¸t hiÖn kÞp thêi hµng ho¸ ø ®äng tån kho ®Ó t×m ra biÖn ph¸p tiªu thô nhanh chãng. - VÒ mÆt chÊt lîng: §Ó duy tr× - ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng mµ ®ßi hái søc c¹nh tranh ngµy cµng cao th× ®iÒu cèt lâi cña mçi doanh nghiÖp lµ ch÷ “TÝn” trªn thÞ trêng. Do vËy mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c kiÓm tra, ph©n cÊp chÊt lîng s¶n phÈm vµ cã chÕ ®é b¶o qu¶n riªng ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm yªu cÇu chÊt lîng cao, dÔ h háng kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c mÆt hµng kÐm phÈm chÊt, l¹c hËu, lçi thêi lo¹i ra khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 12 Sinh 1.1.2. Tiªu thô thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý: Tiªu thô thµnh phÈm hay cßn gäi lµ b¸n hµng, lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸, th«ng qua tiªu thô, hµng ho¸ sÏ chuyÓn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ vµ kÕt thóc mét vßng chu chuyÓn vèn cña doanh nghiÖp. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, tiªu thô s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Th«ng qua tiªu thô thµnh phÈm doanh nghiÖp míi bï ®¾p ®îc chi phÝ s¶n xuÊt ®· bá ra nh: CPNVL, CPNC, CPSXC, chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt gåm chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. §Ó tiÕp tôc thùc hiÖn chu kú s¶n xuÊt míi, ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô sÏ gãp phÇn t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, tiÕt kiÖm vèn cho doanh nghiÖp, qua ®ã nãi lªn ®îc hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp lµ cao hay thÊp. §èi víi c¸c b¹n hµng cña doanh nghiÖp, viÖc cung cÊp s¶n phÈm kÞp thêi, ®óng quy c¸ch phÈm chÊt, ®óng sè lîng theo yªu cÇu sÏ gióp cho doanh nghiÖp gi÷ ch÷ “TÝn” vµ thu ®îc lîi nhuËn. Do ®ã viÖc qu¶n lý tiªu thô thµnh phÈm lµ rÊt cÇn thiÕt vµ quan träng. §Ó qu¶n lý tèt kh©u tiªu thô cÇn ph¶i tæ chøc theo dâi, ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc chÆt chÏ qu¸ tr×nh tiªu thô, ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi. Khèi lîng s¶n phÈm tiªu thô, gi¸ b¸n, ph¬ng thøc thanh to¸n theo ®óng hîp ®ång ®· ký kÕt vµ thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hiÖn nay, ngoµi viÖc hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch tiªu thô theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt, c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c më réng Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 13 Sinh - nghiªn cøu thÞ trêng, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu thay ®æi thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng. §ång thêi doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm mét c¸ch khoa häc - hîp lý theo ®óng qui ®Þnh chÕ ®é vµ chuÈn mùc cña Bé Tµi chÝnh. 1.2. Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt: 1.2.1. Vai trß cña kÕ to¸n thµnh phÈm - tiªu thô thµnh phÈm: C¸c th«ng tin kÕ to¸n cã vai trß rÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, kh«ng nh÷ng cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp biÕt ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp vÒ ®êng híng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp mµ cßn cung cÊp th«ng tin cho c¸c c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng cña nhµ níc vµ bªn thø 3 ( nhµ ®Çu t, ng©n hµng, doanh nghiÖp kh¸c...) Mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt ph¸t triÓn, h¹n chÕ ®îc sù thÊt tho¸t thµnh phÈm, ph¸t hiÖn ra nh÷ng thµnh phÈm chËm lu©n chuyÓn ®Ó tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp víi chñ doanh nghiÖp ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn. Sè liÖu mµ kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô cung cÊp sÏ gióp cho: * Chñ doanh nghiÖp: ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, gi¸ thµnh vµ lîi nhuËn thu ®îc, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng thiÕu sãt, mÊt c©n ®èi cña tõng kh©u trong qu¸ tr×nh lËp vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 14 Sinh * C¬ quan nhµ níc: Cã thÓ kiÓm tra, kiÓm so¸t viÖc chÊp hµnh luËt ph¸p vÒ kinh tÕ tµi chÝnh nãi chung vµ thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ níc, nghÜa vô tµi chÝnh ®èi víi c¸c bªn cã quan hÖ kinh tÕ nãi riªng. * Bªn thø 3 gåm: Chñ ®Çu t ng©n hµng sÏ biÕt ®îc kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ tiªu thô c¸c mÆt hµng cña Doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã hä cã thÓ lùa chän quyÕt ®Þnh ®Çu t, cho vay hoÆc cã quan hÖ hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp. 1.2.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lý thµnh phÈm vµ tiªu thô s¶n phÈm. Gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu thô cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, hç trî vµ thóc ®Èy nhau ph¸t triÓn. NÕu s¶n xuÊt kh«ng theo kÞp tiÕn ®é th× tÊt yÕu sÏ kÐo theo kÕ ho¹ch tiªu thô kh«ng thùc hiÖn ®îc. Ngîc l¹i, nÕu s¶n xuÊt ®îc s¶n phÈm chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹ sÏ gióp cho kh©u tiªu thô ®îc thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµng. Tæ chøc mét c¸ch khoa häc c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm rÊt cÇn thiÕt sÏ gióp cho viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c doanh thu tiªu thô, kÕt qu¶ tiªu thô. MÆt kh¸c, cßn cung cÊp kÞp thêi sè liÖu kÕ to¸n cho c¸c bé phËn kÕ to¸n kh¸c cho c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n cã liªn quan ®Õn doanh nghiÖp. §Ó ph¸t huy vai trß cña kÕ to¸n ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô cÇn ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nhiÖm vô sau: - Ph¶n ¶nh, gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm vÒ mÆt sè lîng, chÊt lîng vµ chñng lo¹i. - Ph¶n ¶nh, gi¸m ®èc t×nh h×nh tån kho thµnh phÈm, t×nh h×nh b¶o qu¶n kho thµnh phÈm. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 15 Sinh - Ph¶n ¶nh gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch tiªu thô tÝnh to¸n, ph©n bæ chÝnh x¸c c¸c chi phÝ cho s¶n phÈm tiªu thô, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n doanh thu, t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn hµng, thanh to¸n víi ng©n s¸ch vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô. - Ph©n tÝch, lËp b¸o c¸o vÒ gi¸ trÞ s¶n lîng hµng ho¸, b¸o c¸o t×nh h×nh tiªu thô mét c¸ch ®óng ®¾n, kÞp thêi. 1.3. Néi dung c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.3.1. Nguyªn t¾c tæ chøc h¹ch to¸n thµnh phÈm. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, thµnh phÈm thêng rÊt ®a d¹ng , mçi doanh nghiÖp cã thÓ s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng vµ trong mçi mÆt hµng nµy l¹i ®îc ph©n chia thµnh s¶n phÈm chñ yÕu vµ s¶n phÈm thø yÕu, chÝnh phÈm vµ thø phÈm lo¹i 1, lo¹i 2... V× vËy, tæ chøc mét c¸ch khoa häc c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Do ®ã, ®Ó qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chÆt chÏ thµnh phÈm, c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm ph¶i ®îc tæ chøc theo c¸c nguyªn t¾c sau: + Ph¶i tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm theo tõng lo¹i, tõng thø ®¬n vÞ s¶n xuÊt theo ®óng sè lîng vµ chÊt lîng cña s¶n phÈm. + Ph¶i cã sù ph©n c«ng vµ kÕt hîp c«ng t¸c trong viÖc ghi chÐp kÕ to¸n thµnh phÈm gi÷a phßng kÕ to¸n víi nh©n viªn h¹ch to¸n ph©n xëng, gi÷a kÕ to¸n thµnh phÈm víi thñ kho thµnh phÈm, ®¶m b¶o cho sè liÖu kÕ to¸n thµnh phÈm ®îc chÝnh x¸c, kÞp thêi phôc vô cho viÖc qu¶n lý thµnh phÈm chÆt chÏ. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 16 Sinh + Thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt khi h¹ch to¸n nhËp - xuÊt kho ph¶i ghi theo gi¸ thµnh thùc tÕ. Thµnh phÈm trong kho doanh nghiÖp lu«n biÕn ®éng do nhiÒu nguyªn nh©n: nhËp kho thµnh phÈm khi s¶n xuÊt xong, do mua bªn ngoµi cña c¸c ®¬n vÞ hoÆc xuÊt kho thµnh phÈm ®em tiªu thô xuÊt cho c¸c bé phËn s¶n xuÊt tiÕp. V× vËy, cÇn tæ chøc c«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu thËt khoa häc hîp lý, ®óng víi nh÷ng quy ®Þnh ®· ghi trong chÕ ®é chøng tõ vµ sæ kÕ to¸n còng nh nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ trong chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu. 1.3.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thµnh phÈm §¸nh gi¸ thµnh phÈm lµ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ thµnh phÈm theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh, ®ã lµ: nguyªn t¾c gi¸ phÝ, nguyªn t¾c nhÊt qu¸n, nguyªn t¾c thËn träng. VÒ nguyªn t¾c thµnh phÈm ph¶i ®îc ph¶n ¸nh theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ. §ã lµ ph¬ng ph¸p: §¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ ®èi víi thµnh phÈm nhËp kho. Gi¸ thùc tÕ: lµ lo¹i gi¸ ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së chøng tõ hîp lÖ, tuú theo tõng nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh theo nh÷ng c¸ch kh¸c nhau: - Thµnh phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thµnh, c«ng xëng thùc tÕ ( Zsx thùc tÕ). Zsx = CPNVLTT + CPNCTT + CPSXC - Thµnh phÈm thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thµnh thùc tÕ gia c«ng. Ztt gia c«ng = CPNVLTT + CP thuª gia c«ng + CP kh¸c ( CP vËn chuyÓn...) Ta xÐt c¸c trêng hîp sau: - Trêng hîp mua ngoµi: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm nhËp kho sÏ bao gåm kho¶n gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 17 Sinh ( bao gåm c¶ thuÕ) + chi phÝ mua thùc tÕ ( CP vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n...) - c¸c kho¶n gi¶m gi¸ (nÕu cã). - Trêng hîp do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho = trÞ gi¸ vèn thùc tÕ xuÊt gia c«ng chÕ biÕn + chi phÝ gia c«ng chÕ biÕn. - Trêng hîp thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho = TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt ®i gia c«ng chÕ biÕn + chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn + chi phÝ vËn chuyÓn khi ®em ®i vµ khi mang vÒ. + §èi víi thµnh phÈm xuÊt kho, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tuú theo ®Æc ®iÓm cña thµnh phÈm, t×nh h×nh qu¶n lý cña m×nh, ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n thÝch hîp, nhng ph¶i ®¶m b¶o ¸p dông nhÊt qu¸n tõ kú nµy sang kú kh¸c. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong c¸c ph¬ng ph¸p t×nh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm xuÊt kho sau: * Ph¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh: Ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i theo dâi thµnh phÈm theo tõng l« hµng vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp. Khi xuÊt kho thµnh phÈm thuéc l« hµng nµo th× c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. * Ph¬ng ph¸p NhËp sau- xuÊt tríc: Ph¬ng ph¸p nµy còng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp kho vµ gi¶ thiÕt hµng nµo nhËp kho sau th× sÏ ®îc xuÊt tríc. C¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp sau Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 18 Sinh cïng víi lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp sau cïng, sè cßn l¹i ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña c¸c lÇn nhËp tríc ®ã. Do trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña lÇn nhËp gÇn víi lÇn xuÊt ®ã nhÊt, cho nªn nguyªn t¾c phï hîp cña KÕ to¸n ®îc ®¶m b¶o nghÜa lµ trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n phï hîp víi doanh thu t¹o ra trong kú. * Ph¬ng ph¸p NhËp tríc - xuÊt tríc: Ph¬ng ph¸p nµy còng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp kho, vµ gi¶ ®Þnh hµng nµo nhËp kho tríc th× sÏ ®îc xuÊt tríc. C¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho tríc víi lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc, sè cßn l¹i ( Tæng sè xuÊt kho – Sè ®· xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc ) ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ lÇn nhËp tiÕp theo. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông khi doanh nghiÖp theo dâi ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tïng lÇn nhËp, sè lîng c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn nhËp xuÊt kh«ng qu¸ nhiÒu. * Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n sö dông ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong kú ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho. Ph¬ng ph¸p cã 2 d¹ng: + D¹ng 1: §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn c¶ kú. §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn c¶ kú = ( TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña Thµnh phÈm tån kho ®Çu kú + trÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm nhËp trong kú)/ (Sè lîng thµnh phÈm tån ®Çu kú + Sè lîng thµnh phÈm nhËp trong kú). Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 19 Sinh + D¹ng 2: §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn liªn hoµn. §¬n gi¸ b×nh qu©n sau lÇn nhËp thø i =(TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho tríc lÇn nhËp ®ã + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm nhËp kho)/(Sè lîng thµnh phÈm nhËp kho tríc lÇn nhËp + Sè lîng thµnh phÈm nhËp kho thùc tÕ). Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n cã xu híng b×nh qu©n ho¸ sù t¨ng gi¶m cña gi¸ c¶ thµnh phÈm, kÕt qu¶ kh«ng chÝnh x¸c. §îc ¸p dông ®èi víi ®¬n vÞ cã nhiÒu nghiÖp vô liªn quan ®Õn nhËp - xuÊt cã thÓ ¸p dông ®îc trong viÖc tin häc ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n. 1.3.3. H¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm Thµnh phÈm lµ mét trong nh÷ng ®èi tîng kÕ to¸n, c¸c lo¹i thµnh phÈm cÇn ph¶i ®îc tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt kh«ng chØ vÒ mÆt gi¸ trÞ mµ c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt, kh«ng chØ theo tõng kho mµ ph¶i chi tiÕt theo tõng lo¹i, nhãm, thø vµ ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®ång thêi c¶ kho vµ phßng kÕ to¸n trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt kho. C¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc hÖ thèng chøng tõ, më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt vµ lùa chän, vËn dông ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm cho phï hîp. a. Chøng tõ sö dông: C¸c chøng tõ kÕ to¸n ®îc sö dông trong kÕ to¸n thµnh phÈm theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi ChÝnh gåm: - PhiÕu nhËp kho - PhiÕu xuÊt kho - Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 20 Sinh C¸c chøng tõ kÕ to¸n ph¶i ®îc lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo ®óng quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung, ph¬ng ph¸p lËp. Ngêi lËp chøng tõ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña c¸c chøng tõ vÒ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh. b. KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm §Ó cung cÊp c¸c chØ tiªu chi tiÕt vÒ t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho cña tõng lo¹i, tõng nhãm, tõng thø thµnh phÈm theo tõng n¬i b¶o qu¶n, sö dông, c¶ chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. §©y chÝnh lµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n qu¶n trÞ. Tuú theo ®iÒu kiÖn, yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp , tr×nh ®é cña kÕ to¸n viªn mµ doanh nghiÖp tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm cho phï hîp. ViÖc h¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ®îc diÔn ra ®ång thêi ë 2 n¬i: ë kho thµnh phÈm vµ phßng kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ h¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau: * Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song: + Néi dung: - ë kho: ViÖc ghi chÐp t×nh h×nh nhËp- xuÊt - tån kho hµng ngµy do thñ kho tiÕn hµnh trªn thÎ kho vµ ghi theo chØ tiªu sè lîng. - ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n sö dông sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ®îc më cho tõng danh ®iÓm vËt t - thµnh phÈm còng t¬ng tù nh thÎ kho nhng theo dâi thªm chØ tiªu thµnh tiÒn. Cuèi th¸ng cã thÓ ®èi chiÕu sè liÖu trªn thÎ (sæ) chi tiÕt víi sè liÖu ghi trªn thÎ kho t¬ng øng, kÕ to¸n céng sè liÖu trªn thÎ (sæ) chi tiÕt sau ®ã c¨n cø vµo sè liÖu dßng céng ë thÎ (sæ) chi tiÕt ®Ó ghi vµo b¶ng kª nhËp - xuÊt- tån theo thø, nhãm, lo¹i thµnh phÈm. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 21 Sinh S¬ ®å 1: KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song. PNK ThÎ ( sæ) kÕ to¸n ThÎ kho B¶ng kª N-X-T chi tiÕt Sæ KÕ To¸n -TH PXK Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu * Ph¬ng ph¸p ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: + Néi dung: - ë kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp gièng nh ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song. - ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp- xuÊt - tån kho, sæ nµy ®îc ghi vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së tæng hîp c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vµo B¶ng kª nhËp - xuÊt. Mçi lo¹i thµnh phÈm ghi vµo mét dßng trong sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, cuèi th¸ng tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a sè lîng cña thµnh phÈm trªn sæ ®èi chiÕu víi thÎ kho cßn chØ tiªu gi¸ trÞ th× ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n tæng hîp. * Ph¬ng ph¸p ghi sæ sè d: + Néi dung: - ë kho: Thñ kho còng dïng thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp , xuÊt, tån kho , nhng cuèi th¸ng ph¶i tÝnh ra sè tån ®Ó ghi sang sæ sè d vµo cét sè lîng. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 22 Sinh - ë phßng kÕ to¸n: ®Þnh kú kÕ to¸n xuèng kho híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc ghi chÐp thÎ kho cña thñ kho vµ ghi nhËn chøng tõ, khi nhËn ®îc chøng tõ kÕ to¸n kiÓm tra vµ tÝnh gi¸ chøng tõ theo gi¸ h¹ch to¸n, tæng céng sè tiÒn vµ ghi vµo cét sè tiÒn võa tÝnh ®îc cña tõng nhãm thµnh phÈm nhËp riªng - xuÊt riªng vµo b¶ng luü kÕ NhËp - xuÊt - tån, b¶ng nµy còng ®îc më cho tõng kho, mçi kho mét tê vµ ®îc ghi nhËn trªn c¬ së c¸c phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp - xuÊt thµnh phÈm, tiÕp ®ã céng sè tiÒn nhËp - xuÊt trong th¸ng vµ dùa vµo sè d ®Çu th¸ng ®Ó tÝnh ra sè d cuèi th¸ng cña tõng lo¹i thµnh phÈm, sè d trªn b¶ng tæng hîp nhËp - xuÊt tån dïng ®èi chiÕu sè d trªn sæ sè d. 1.3.4. H¹ch to¸n tæng hîp thµnh phÈm: §Ó h¹ch to¸n t¨ng, gi¶m vµ tån kho thµnh phÈm, kÕ to¸n sö dông TK 155 –“ Thµnh phÈm “ Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i thµnh phÈm trong doanh nghiÖp. Ngoµi ra ®Ó h¹ch to¸n thµnh phÈm, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè Tµi kho¶n liªn quan kh¸c: TK 154, TK 157, TK 632... Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 23 Sinh Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh phÈm: * Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: TK 154 TK 155 Thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh nhËp kho hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn TK 3381 Ph¸t hiÖn thµnh phÈm thõa qua kiÓm kª ch­a râ nguyªn nh©n, chê xö lý TK 632 Ng­êi mua tõ chèi tr¶ l¹i thµnh phÈm nhËp kho TK 632 TK 911 K/c ZTT thµnh phÈm xuÊt kho TK 157 XuÊt kho thµnh phÈm göi b¸n TK 1381 Ph¸t hiÖn thiÕu TP qua kiÓm tra ch­a râ nguyªn nh©n chê xö lý TK 642 TK 642 Gi¸ trÞ thµnh phÈm thõa trong ®Þnh møc Gi¸ trÞ TP thiÕu trong ®Þnh møc Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 24 Sinh * Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú TK 632 TK 155,157 Kc trÞ gi¸ vèn cña TP Tån kho (göi b¸n) ®Çu kú TK 155, 157 Kc trÞ gi¸ vèn cña TP Tån kho (göi b¸n) Cuèi kú TK 631 TK 911 Kc trÞ gi¸ vèn cña TP Tån kho (göi b¸n) Cuèi kú Kc trÞ gi¸ vèn cña TP ®· tiªu thô trong kú ®Ó X§KQ NÕu ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy, c¸c doanh nghiÖp cuèi kú h¹ch to¸n míi kiÓm kª thµnh phÈm tån kho, v× vËy viÖc h¹ch to¸n nhËp xuÊt cña thµnh phÈm kh«ng ®îc ghi chÐp trªn TK 155 mµ sÏ sö dông TK 631 “Gi¸ thµnh s¶n xuÊt” ®Ó h¹ch to¸n viÖc nhËp - xuÊt cña c¸c lo¹i thµnh phÈm. KÕ to¸n kh«ng theo dâi viÖc xuÊt kho theo c¸c chøng tõ kÕ to¸n vµ kh«ng ghi chÐp theo c¸c chøng tõ xuÊt kho, cuèi th¸ng, sau khi kiÓm kª lîng thµnh phÈm tån kho, kÕ to¸n míi x¸c ®Þnh lîng thµnh phÈm xuÊt trong kú theo c«ng thøc. TrÞ gi¸ = TrÞ gi¸ cña + TrÞ gi¸ thµnh - TrÞ gi¸ TP thµnh phÈm TP xuÊt kho ®Çu kú tån phÈm trong kú Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 nhËp tån kú Líp cuèi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 25 Sinh 1.4. H¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm: 1.4.1. Tµi kho¶n sö dông vµ c¸c sæ s¸ch ®îc ¸p dông: §Ó h¹ch to¸n tæng hîp tiªu thô thµnh phÈm, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: TK 511, TK 512, TK 521, TK 531, TK 532, TK 515, TK 632, TK 641, TK 642, TK 333, TK 911 TK 155, TK 157, TK 111, TK 112, TK 131 HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu sö dông 3 h×nh thøc kÕ to¸n sau:  H×nh thøc “chøng tõ ghi sæ” - C¸c lo¹i sæ gåm: Sæ quü, sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, sæ c¸i, sæ kÕ to¸n chi tiÕt. - §iÒu kiÖn ¸p dông: Phï hîp víi ®¬n vÞ cã quy m« võa vµ lín, sö dông nhiÒu tµi kho¶n nhiÒu c¸n bé, nh©n viªn kÕ to¸n.  H×nh thøc “NhËt ký chung” - C¸c lo¹i sæ gåm: Sæ nhËt ký chung, sæ nhËt ký ®Æc biÖt, sæ c¸i TK, sæ chi tiÕt. - §iÒu kiÖn ¸p dông: Phï hîp víi c¸c ®¬n vÞ cã quy m« võa, cã nhiÒu c¸n bé nh©n viªn KÕ to¸n.  H×nh thøc “NhËt ký - chøng tõ” - C¸c lo¹i sæ gåm: Sæ NKCT, b¶ng kª, sæ c¸i Tµi kho¶n, sæ chi tiÕt, b¶ng ph©n bæ. - §iÒu kiÖn ¸p dông: Phï hîp víi ®¬n vÞ cã quy m« võa vµ lín, ®éi ngò c¸n bé KÕ to¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. 1.4.2. Néi dung doanh thu, tiªu thô thuÕ GTGT vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ: 1.4.2.1. Doanh thu tiªu thô: Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 26 Sinh Th«ng t 89/2002/TT-BTC ngµy 09/10/2002 híng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn 4 chuÈn mùc kÕ to¸n ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh. Trong ®ã cã híng dÉn vÒ kÕ to¸n chuÈn mùc “Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c”. Doanh thu lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng thêng cña doanh nghiÖp, gãp phÇn lµm t¨ng vèn chñ së h÷u. Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ c¸c giao dÞch vµ nghiÖp vô sau: * B¸n hµng: lµ b¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n hµng ho¸ mua vµo. §Ó ghi nhËn “doanh thu b¸n hµng “ th× ®ång thêi ph¶i tho¶ m·n 5 ®iÒu kiÖn sau: + Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u s¶n phÈm hoÆc dïng hµng ho¸ cho ngêi mua. + Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng ho¸ nh ngêi së h÷u hµng ho¸ hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸. + Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh lµ t¬ng ®èi ch¾c ch¾n. + Doanh nghiÖp ®· thu hoÆc sÏ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng. + X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng * Cung cÊp dÞch vô: thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tho¶ thuËn theo hîp ®ång trong mét kú hoÆc nhiÒu kú kÕ to¸n. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 27 Sinh §Ó x¸c ®Þnh “Doanh thu cung cÊp - dÞch vô” ph¶i tho¶ m·n 4 ®iÒu kiÖn sau: + Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh t¬ng ®èi ch¾c ch¾n. + Cã kh¶ n¨ng thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch cung cÊp dÞch vô ®ã. + X¸c ®Þnh ®îc phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµo ngµy lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. + X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ ph¸t sinh cho giao dÞch vµ chi phÝ ®Ó hoµn thµnh giao dÞch cung cÊp dÞch vô ®ã. Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô trong kú = doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (-) c¸c kho¶n gi¶m doanh thu. Tæng sè “Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” ghi nhËn ë ®©y cã thÓ lµ tæng gi¸ thanh to¸n (víi c¸c ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ VAT) hoÆc gi¸ kh«ng cã thuÕ VAT (c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ). TK 511: Tríc cã tªn lµ “ Doanh thu b¸n hµng “ nay theo TT89 ®æi thµnh “ Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô “. ChØ ph¶n ¸nh doanh thu cña khèi lîng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp ®îc x¸c ®Þnh lµ ®· tiªu thô trong kú kh«ng ph©n biÖt doanh thu ®· thu tiÒn hay sÏ thu ®îc tiÒn. KÕ to¸n DTBH & CCDV cña doanh nghiÖp ®îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c sau: * §èi víi s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, DTBH & CCDV lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT. * §èi víi s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT hay chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, DTBH & CCDV lµ tæng gi¸ thanh to¸n. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 28 Sinh * §èi víi s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô thuéc ®èi tîng tîng chÞu thuÕ Tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, DTBH & CCDV lµ tæng gi¸ thanh to¸n. * Trêng hîp nhËn gia c«ng vËt t, hµng ho¸ chØ ph¶n ¸nh vµo DTBH & CCDV sè tiÒn gia c«ng thùc tÕ ®îc hëng. * Trêng hîp nhËn b¸n ®¹i lý, ký göi theo ph¬ng thøc b¸n ®óng gi¸ hëng hoa hång th× phÇn DTBH & CCDV lµ phÇn hoa hång mµ doanh nghiÖp ®îc hëng. * Trêng hîp b¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp th× doanh nghiÖp ghi nhËn DTBH theo gi¸ b¸n tr¶ ngay vµ ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh phÇn l·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nhng tr¶ chËm phï hîp víi thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu ®îc x¸c nhËn. TK 512 “Doanh thu néi bé” thay cho tªn gäi “ doanh thu b¸n hµng néi bé “ : dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô tiªu thô gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng 1 C«ng ty, tæng C«ng ty... h¹ch to¸n toµn ngµnh kÕt cÊu cña TK 512 còng t¬ng tù nh TK 511. TK 3387 tríc cã tªn “ Doanh thu nhËn tríc “ nay theo TT89 ®æi thµnh “ Doanh thu cha thùc hiÖn “. XÐt víi trêng hîp b¸n hµng: Doanh thu cha thùc hiÖn thÓ hiÖn lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp theo cam kÕt víi gi¸ b¸n tr¶ ngay. Doanh thu cha thùc hiÖn sÏ ®îc ghi nhËn lµ doanh thu cña kú kÕ to¸n. 1.4.2.2 ThuÕ GTGT TK 3331 “ThuÕ GTGT ph¶i nép” ThuÕ GTGT lµ thuÕ tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸ dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, lu th«ng ®Õn tiªu dïng. * Theo ph¬ng khÊu trõ thuÕ: Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn Sè thuÕ GTGT ph¶i nép = 29 ThuÕ GTGT ®Çu ra – Sinh ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ * Theo ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT trùc tiÕp: Sè thuÕ GTGT ph¶i nép = GTGT cña HHDV chÞu thuÕ X ThuÕ suÊt thuÕ GTGT cña HHDV ®ã 1.4.2.3 C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i ( TK 521): Lµ kho¶n doanh nghiÖp b¸n gi¶m gi¸ niªm yÕt cho kh¸ch hµng mua hµng víi khèi lîng lín theo tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n hoÆc cam kÕt mua b¸n. - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ( TK 531 ): lµ gi¸ trÞ khèi lîng hµng b¸n ®· x¸c ®Þnh lµ tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i vµ tõ chèi thanh to¸n. - Gi¶m gi¸ hµng b¸n ( TK 532 ): lµ kho¶n gi¶m trõ cho ngêi mua do hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch hoÆc l¹c hËu thÞ hiÕu. 1.4.3 H¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n: Sö dông TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n” ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thµnh phÈm hµng ho¸, xuÊt b¸n trong kú. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, trÞ gi¸ vèn thµnh phÈm xuÊt kho ®Ó b¸n hoÆc thµnh phÈm hoµn thµnh kh«ng nhËp kho ®a ®i b¸n ngay chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña TK vèn 632 cña hµng xuÊt kho ®Ó s¶n phÈm hoµn thµnh. TrÞ gi¸ TK 155 TK 911 b¸n ®îc tÝnh theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p ®· tr×nh bµy ë môc 1.3.2trÞ gi¸ vèn cña hµng  xuÊt chuyÓn tiÕp t¹i S¬ ®å to¸n khokÕ trong kú gi¸ vèn trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt chuyÓn tiÕp t¹i hµng b¸n theokúph¬ng kho trong ph¸p KKTX TK 154 TK 155, 1381, 334 trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt chuyÓn tiÕp t¹i c¸c PX trong kú Kc gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i trong kú, nhËp kho hay chê xö lý TK 157 Trêng CaotrÞ §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi gi¸ vèn cña hµng C§KT3 – K2 göi b¸n, ký göi, ®¹i lý ®· b¸n ®­îc trong kú Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 30 Sinh * S¬ ®å kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n theo ph¬ng ph¸p KK§K ( t¬ng tù nhuy tr×nh h¹ch to¸n thµnh phÈm) 1.4.4. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 1.4.4.1. Chi phÝ b¸n hµng - TK641 Trong qu¸ tr×nh lu th«ng tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô doanh nghiÖp ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ bao gãi s¶n phÈm, b¶o qu¶n hµng ho¸, chi phÝ vËn chuyÓn, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o... gäi lµ chi phÝ b¸n hµng. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh CPBH ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng - TK 6411 - Chi phÝ vËt liÖu, bao b×, nguyªn liÖu phô - TK 6412 - Chi phÝ c«ng cô - dông cô - TK 6413 - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh - TK 6414 - Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm - TK 6415 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi - TK 6417 - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn - TK 6418. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 31 Sinh 1.4.4.2 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp - TK642 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng chi phÝ chi cho viÖc qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ phôc vô chung kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý - TK 6421 - Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý - TK6422 - Chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô phôc vô cho bé m¸y qu¶n lý - TK 6423 - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh thuéc ph¹m vi toµn doanh nghiÖp - TK 6424 - ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ - TK 6425 - Chi phÝ dù phßng - TK 6426 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi - TK 6427 TK 641, TK 911 642 - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn phôc vô cho bé m¸y qu¶n lý - TK TK 334 6428 TiÒn l­¬ng vµ phô cÊp cho nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn QLDN TK 338 Cuèi kú kÕt chuyÓn S¬ ®å h¹ch to¸n CPBH, CPQLDN TrÝch BHXH, KPC§, BHYT TK 152, 153 XuÊt VL, CC phôc vô TK 1422 Chê kÕt KÕt chuyÓn chuyÓn b¸n hµng, qu¶n lý TK 214 TrÝch khÊu hao TSC§ TK 111,112 331, C¸c chi phÝ ph¸t sinh, DV mua ngoµi vµ chi kh¸c b»ng tiÒn TK 133 DÞch vô mua ngoµi vµHµ chi Néi Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp C§KT3 – K2 phÝ kh¸c b»ng tiÒn VAT ®Çu vµo Líp trõ Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 32 Sinh 1.4.5. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng vµ c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm: 1.4.5.1. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng §Ó ®¸p øng kÞp thêi mäi nhu cÇu cña x· héi th× ®ßi hái mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nhiÒu ph¬ng thøc tiªu thô kh¸c nhau bao gåm: + Giao b¸n trùc tiÕp: lµ ph¬ng thøc bªn b¸n giao hµng cho bªn mua trùc tiÕp t¹i kho hay trùc tiÕp t¹i ph©n xëng kh«ng qua kho. Hµng khi ®· bµn giao cho bªn mua ®îc Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 33 Sinh chÝnh thøc coi lµ tiªu thô, bªn b¸n mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ®· giao. + ChuyÓn hµng theo hîp ®ång: Bªn b¸n chuyÓn hµng ®i ®Ó giao cho bªn mua theo ®Þa ®iÓm trong hîp ®ång. Hµng chuyÓn ®i thuéc së h÷u cña bªn b¸n, chØ khi nµo ®îc ngêi mua chÊp nhËn míi ®îc coi lµ tiªu thô, bªn b¸n mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng nµy. + B¸n hµng ®¹i lý, ký göi: bªn giao ®¹i lý xuÊt hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý, ký göi ®Ó b¸n theo gi¸ quy ®Þnh phÇn hëng hoa hång th× h¹ch to¸n vµo doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô mµ bªn nhËn ®¹i lý ®îc hëng vµ sè thuÕ VAT ®Çu ra do bªn giao ®¹i lý kª khai nép, cßn nÕu bªn nhËn ®¹i lý kh«ng theo ®óng gi¸ quy ®Þnh th× ph¶i chÞu sè VAT ®Çu ra tÝnh trªn phÇn GTGT, bªn giao ®¹i lý chØ chÞu thuÕ VAT trong ph¹m vi doanh thu cña m×nh. + B¸n hµng tr¶ gãp: Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn vµ ngêi mua ph¶i chÞu mét phÇn l·i suÊt trªn sè tr¶ chËm , ®èi víi gi¸ b¸n tr¶ ngay doanh nghiÖp sÏ ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh vÒ phÇn l·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nhng tr¶ chËm phï hîp víi thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu. + Tiªu thô néi bé: lµ viÖc mua - b¸n hµng ho¸, dÞch vô gi÷a ®¬n vÞ chÝnh víi ®¬n vÞ trùc thuéc víi nhau trong cïng mét C«ng ty, tæng C«ng ty... 1.4.5.2. KÕ to¸n theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. * Ph¬ng thøc giao b¸n trùc tiÕp. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 34 Sinh S¬ ®å tæng qu¸t ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp (®èi víi hµng ho¸ chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ) TK 111,112,131 TK 333 TK 154, TK 632 155 TrÞ gi¸ vèn hµng thùc tÕ tiªu thô ThuÕ VAT Ph¶i Nép TK 111,112,131 TK 521,531,532 Sè chiÕt khÊu, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ... ph¸t sinh trong kú Tæng gi¸ thanh to¸n TK 511 Kc c¸c kho¶n gi¶m trõ DTB H TK 911 Kc trÞ gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó X§KQ Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Kc DTT Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 35 Sinh S¬ ®å tæng qu¸t tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång (®èi víi s¶n phÈm hµng ho¸ chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ) TK 111,112 521,531,5 32 TK 333 ThuÕ VAT Sæ chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ ph¶i nép thùc tÕ ph¸t sinh trong kú TK 111,112,131 TK 511 K/c c¸c kho¶n gi¶m trõ Dtbh TK 154, TK 157 TK 632 TK 911 155 K/c TrÞ gi¸ vèn TrÞ gi¸ vèn K/c trÞ gi¸ DTT hµng göi cña hµng ®­ vèn b¸n îc chÊp nhËn cña hµng tiªu TK thô 1388,155,33 4 Sè hµng ®· bÞ tõ chèi khi ch­a ®­îc X§ lµ tiªu thô Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 36 Sinh * Ph¬ng thøc giao hµng cho ®¹i lý TK 511 TK 911 TK 111,112, 131 Hoa hång bªn nhËn ®¹i lý h­ ëng KÕt chuyÓn DTT TK 331 Ph¶i tr¶ cho bªn giao ®¹i lý Tæng sè tiÒn thu ®­ îc Thanh to¸n tiÒn hµng cho bªn giao - H¹ch to¸n t¹i ®¬n vÞ giao ®¹i lý: Sè hµng ký göi vÉn thuéc së h÷ cho ®Õn khi chÝnh thøc tiªu thô. VÒ c¬ b¶n c¸c bót to¸n ph¶n ¸nh gièng nh ph¬ng thøc tiªu thô chuyÓn hµng, riªng ®èi víi phÇn hoa hång tr¶ cho ®¹i lý tÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng. * BT1: C¨n cø hîp ®ång ký kÕt vµ c¸c chøng tõ liªn quan, ph¶n ¸nh hoa hång tr¶ cho c¬ së nhËn b¸n hµng ®¹i lý. Nî TK 641: Cã TK 131: Hoa hång tr¶ cho ®¹i lý Tæng sè hoa hång * BT2: Khi nhËn tiÒn do c¬ së nhËn b¸n hµng ®¹i lý thanh to¸n Nî TK 111, 112: Cã TK 131: Sè tiÒn thu ®îc Sè tiÒn ®· thu Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 37 Sinh Tæng sè tiÒn b¸n hµng ®¹i lý ®îc ph¶n ¸nh b»ng bót to¸n sau: Nî TK 111, 112, 131: Tæng gi¸ thanh to¸n trõ hoa hång Nî TK 641: Hoa hång ®¹i lý Cã TK 511: Tæng doanh thu hµng ®· b¸n Cã TK: 3331: ThuÕ VAT ph¶i nép - H¹ch to¸n t¹i ®¬n vÞ nhËn ®¹i lý: * BT1: Khi nhËn hµng, c¨n cø vµo gi¸ ghi trong hîp ®ång Nî TK 003 * BT2: Khi xuÊt hµng ®¹i lý ®em b¸n, ph¶i lËp Ho¸ ®¬n GTGT giao cho ngêi mua, kÕ to¸n ph¶n ¸nh tæng gi¸ thanh to¸n cña sè hµng ®¹i lý b¸n ®îc Nî TK 111, 112, 131 Cã TK 331: Sè tiÒn ph¶i tr¶ cho bªn chñ hµng * BT3: §ång thêi ghi Cã TK 003 * BT4: Hoa hång ®îc hëng vµ lËp Ho¸ ®¬n GTGT vÒ hoa hång ®îc hëng. Nî TK 331 Cã TK 511 hoa hång ®îc hëng * BT5: Khi thanh to¸n tiÒn cho chñ hµng Nî TK 331: Sè tiÒn hµng ®· thanh to¸n Cã TK111, 112: sè ®· thanh to¸n Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 38 Sinh S¬ ®å kÕ to¸n b¸n hµng tr¶ gãp (®èi víi hµng ho¸ chÞu thuÕ VAT tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ) TK 511 TK 154,155 TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n TK 632 TK 911 Kc TK 111,112 Gi¸ b¸n tr¶ ngay ch­a cã thuÕ VAT Kc DTT Tæ ng gi¸ TT TK 333 ThuÕ VAT ph¶i nép TK 3387 TK 515 Kc Kc l·i tr¶ chËm tr¶ gãp tõng kú CL tæng sè tiÒn theo gi¸ b¸n tr¶ chËm, ch¶ gãp víi gi¸ b¸n tr¶ ngay ch­a cã VAT 1.4.5.3. KÕ to¸n theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú Sö dông TK 631 “Gi¸ thµnh s¶n xuÊt” Ngoµi ra cßn sö dông c¸c TK kh¸c nh ph¬ng ph¸p “KKTX” Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 39 Sinh S¬ ®Ò kÕ to¸n tæng hîp TK 632 TK 631 ZSx hoµn trong kú TP thµnh TK 911 TK 511 K/C K/C Zs¶nZxuÊt K/C DTT K/C s¶n TT cña TP tiªu TT cña TP Zs¶n xuÊt TT xuÊt thô tiªu thô TK155,157 TK 111,112,131 Doanh thu b¸n hµng cña TP tiªu thô TK333 K/C Zsx TT cña TP tån kho ®Çu kú vµ TP göi ®i ch­a X§ tiªu thô ThuÕ VAT K/c Zsx TT TP göi ®i ch­a X§ tiªu thô cuèi kú TKliªn quan P h¶i TK521,531,53 nép 2 TK641,64 2 K/C CPBH vµ CPQLDN ph¸t sinh KCC¸c kho¶n gi¶m trõ DT 1.5. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Sau mét kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh, vµ ®îc biÓu hiÖn b»ng kÕt qu¶ l·i hay lç trong kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp gåm: KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp. §Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm kÕ to¸n sö dông TK 911 “ X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh “ . Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn TK 632 40 TK 511, 512 TK 911 K/c gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú TK 641,642 Sinh K/c DTT K/c TK 421 TK 1422 K/c lç vÒ tiªu thô Chê K/c K/c K/c l·i vÒ tiªu thô §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ trêng, cã sù c¹nh tranh gay g¾t th× kh©u thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm lµ kh©u cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh cho sù thµnh hay b¹i cña mçi doanh nghiÖp. KÕ to¸n víi t c¸ch lµ mét c«ng cô qu¶n lý cã hiÖu lùc nhÊt ®· gãp phÇn quan träng vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn doanh nghiÖp. Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lý, h¹ch to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm. Tuy nhiªn, thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm tiªu thô thµnh phÈm, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng tiªu thô cã ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi yªu cÇu cña c¬ chÕ trêng hay kh«ng th× ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm mét c¸ch chÆt chÏ, khoa häc, ®óng ®¾n, theo yªu cÇu cña chÕ ®é chuÈn mùc quy ®Þnh. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 41 Sinh Ch¬ng 2 T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm,tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung. 2.1. §Æc ®iÓm chung t¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung. 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung. C«ng ty c¬ khÝ Quang Trung víi ®Þa ®iÓm n»m t¹i 360 ®êng Gi¶i phãng - quËn Thanh Xu©n - Thµnh phè Hµ Néi, víi vÞ trÝ rÊt thuËn lîi cho C«ng ty trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. C«ng ty c¬ khÝ Quang Trung lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc trùc thuéc Tæng C«ng ty M¸y vµ ThiÕt bÞ c«ng nghiÖp. TiÒn th©n cña C«ng ty lµ Nhµ m¸y C¬ khÝ Quang Trung ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè: 95/CNN ngµy 27 th¸ng 4 n¨m 1962 cña Bé C«ng nghiÖp nhÑ dùa trªn c¬ së s¸t nhËp hai ®¬n vÞ: Xëng c¬ khÝ T©y §« vµ Xëng c¬ khÝ Mång 3 th¸ng 2. Tr¶i qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng 41 n¨m, qua bao chÆng ®êng th¨ng trÇm thay ®æi cïng víi chÆng ®êng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, C«ng ty ®· cã nh÷ng biÕn ®æi lín vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt, xøng ®¸ng víi danh hiÖu ®¬n vÞ anh hïng mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®· phong tÆng. NhiÖm vô chÝnh cña C«ng ty hiÖn nay chuyªn s¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ ViÖt Nam, s¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt hµng thÐp. S¶n phÈm chÝnh cña C«ng ty lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ cã chÊt lîng cao ®· chiÕm ®îc uy tÝn trªn thÞ trêng, c¸c Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 42 Sinh b¹n hµng lín ngµy mét nhiÒu ®¸p øng nhu cÇu cho ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ níc nhµ ph¸t triÓn. Quy m« ph¸t triÓn cña C«ng ty c¬ khÝ Quang Trung trong hai n¨m gÇn ®©y ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 43 ChØ tiªu 1 - Vèn cè ®Þnh ( TriÖu ®ång ) 2 - Vèn lu ®éng (TriÖu ®ång ) 3 - Doanh thu tiªu thô (TriÖu ®ång ) 4- C¸c kho¶n nép ng©n s¸ch (TriÖu Sinh N¨m 2001 4.996 2.148 97.000 2.850 N¨m 2002 5.000 2.218 120.000 3.540 ®ång ) 5 - Lîi nhuËn (TriÖu ®ång ) 110 145 6 - Sè c¸n bé CNV (Ngêi) 240 270 7 - Thu nhËp b×nh qu©n (§ång/Ng- 1.100.000 1.200.000 êi/Th¸ng) 2.1.2. §Æc ®iÓm c«ng nghÖ s¶n xuÊt. §Æc ®iÓm c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña c«ng ty lµ theo c¸c ®¬n ®Æt hµng do b¹n hµng ®Æt theo yªu cÇu ®îc thiÕt kÕ s½n hoÆc yªu cÇu c«ng ty thiÕt kÕ, mçi ®¬n ®Æt hµng cã thÓ lµ mét s¶n phÈm , mét lo¹i s¶n phÈm. Quy tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra liªn tôc, ho¹t ®éng s¶n xuÊt chÕ t¹o diÔn ra ë c¸c ph©n xëng kÕ tiÕp nhau cho ®Õn khi hoµn thµnh trë thµnh thµnh phÈm. S¶n phÈm cña c«ng ty gåm: phô tïng thiÕt bÞ cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt giÊy, nåi h¬i, b×nh ¸p lùc, hµng kÕt cÊu vµ c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ kh¸c. S¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm NVL TP ' T¹o ph«i KCS Gia c«ng C¬ khÝ S¬n Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 KCS Kho BTP Nguéi l¾p r¸p KCS Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 44 Sinh 2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung. C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh do Nhµ níc giao. Do vËy bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty còng cã nh÷ng ®iÓm gièng víi nhiÒu ®¬n vÞ kh¸c. * §øng ®Çu C«ng ty lµ Ban gi¸m ®èc, bao gåm: 1 Gi¸m ®èc vµ 3 Phã gi¸m ®èc. - Gi¸m ®èc: lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña doanh nghiÖp, ngêi ®øng ®Çu doanh nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm tríc c¬ quan qu¶n lý cña cÊp trªn vµ ph¸p luËt vÒ ®iÒu hµnh mäi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty vµ trùc tiÕp phô tr¸ch c¸c phßng ban c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh trong toµn c«ng ty. - Phã gi¸m ®èc kü thuËt: ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc Gi¸m ®èc vÒ c¸c mÆt kü thuËt, c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, c¶i tiÕn vµ thiÕt kÕ s¶n phÈm míi, quy tr×nh c«ng nghÖ míi, x©y dùng c¸c chØ tiªu ®Þnh møc vÒ khoa häc kü thuËt cho tõng s¶n phÈm, nghiªn cøu x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n, ®Çu t chiÒu s©u vµ ®Þnh híng chiÕn lîc cho s¶n phÈm cña c«ng ty, ®ång thêi phô tr¸ch c«ng t¸c ®µo t¹o n©ng cÊp båi dìng tr×nh ®é cña c«ng nh©n viªn kü thuËt trong toµn c«ng ty. - Phã gi¸m ®èc s¶n xuÊt: Phô tr¸ch kh©u s¶n xuÊt kinh doanh, chØ ®¹o s¶n xuÊt thùc hiÖn theo ®óng kÕ ho¹ch cña C«ng ty, n¾m ®îc c¸c kÕ ho¹ch chiÕn lîc s¶n xuÊt trung dµi h¹n, tiÕn ®é b¸n hµng, doanh thu cña c«ng ty..., Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 45 Sinh phô tr¸ch ®iÒu hµnh c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt trong C«ng ty . - Phã gi¸m ®èc kinh doanh kiªm Gi¸m ®èc XÝ NghiÖp Kinh Doanh XNK Tæng hîp: trùc tiÕp chØ ®¹o khèi kinh tÕ c¸c phßng ban chøc n¨ng bé phËn kinh doanh dÞch vô. ChÞu tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o x©y dùng kÕ ho¹ch n¨m, kÕ ho¹ch dµi h¹n cña C«ng ty, phô tr¸ch c«ng t¸c cung cÊp vËt t, nguyªn nhiªn vËt liÖu vµ tiªu thô s¶n phÈm. ChÞu tr¸ch nhiÖm c«ng t¸c ®èi ngo¹i, giao dÞch më réng thÞ trêng, liªn doanh liªn kÕt nh»m më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty theo híng ®a ph¬ng ho¸ chñng lo¹i s¶n phÈm vÒ lo¹i h×nh kinh doanh . * ChÞu sù ®iÒu hµnh cña Ban gi¸m ®èc cã c¸c bé phËn nghiÖp vô ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh ®ã lµ: + Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n toµn bé c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong toµn c«ng ty theo ®óng chÕ ®é vµ chuÈn mùc kÕ to¸n do Bé Tµi ChÝnh ban hµnh + Phßng tæ chøc lao ®éng: Tham mu nghiªn cøu x©y dùng vµ hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý C«ng ty, lËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc ®µo t¹o n©ng bËc tuyÓn dông lao ®éng, theo dâi bè trÝ hîp lý, sö dông lao ®éng cã hiÖu qu¶, gi¶i quyÕt thùc hiÖn c¸c chÕ ®é nghØ hu ®èi víi ngêi lao ®éng. + Phßng khoa häc kü thuËt : Theo dâi, c¶i tiÕn thiÕt bÞ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, b¶o ®¶m thiÕt bÞ m¸y mãc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, x©y dùng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, néi quy an toµn vµ quy tr×nh vËn hµnh c¸c thiÕt bÞ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 46 Sinh + Phßng b¶o vÖ qu©n sù : ChÞu tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ an toµn vÒ tµi s¶n thiÕt bÞ vËt t trong C«ng ty, thùc hiÖn c«ng t¸c qu©n sù cña C«ng ty. + XÝ nghiÖp s¶n xuÊt èng thÐp hµn: Chuyªn s¶n xuÊt èng thÐp hµn ®Ó cung cÊp cho c¸c b¹n hµng trong c¶ níc . + Chi nh¸nh MiÒn Nam: §Æt t¹i TP. Hå ChÝ Minh ®©y lµ ®¹i lý v¨n phßng giao dÞch giíi thiÖu s¶n phÈm cña C«ng ty. + XÝ nghiÖp Kinh doanh XNK tæng hîp : Lµ XÝ nghiÖp chuyªn mua b¸n XNK c¸c mÆt hµng ph«i thÐp cña C«ng ty + C¸c ph©n xëng s¶n xuÊt: §Ó phï hîp víi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, C«ng ty tæ chøc s¶n xuÊt theo tõng ph©n xëng. Cô thÓ cã 3 ph©n xëng s¶n xuÊt sau: - Ph©n xëng c¬ khÝ. - Ph©n xëng thiÕt bÞ ¸p lùc . - Ph©n xëng thiÕt bÞ c«ng nghiÖp . C¶ 3 ph©n xëng ®Òu cã nhiÖm vô chñ yÕu thùc hiÖn gia c«ng c¬ khÝ theo yªu cÇu cña c¸c hîp ®ång mµ C«ng ty ký kÕt ®îc, thùc hiÖn s¶n xuÊt s¶n phÈm theo kÕ ho¹ch C«ng ty ®Ò ra . Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 47 Sinh S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt Kinh doanh t¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung . Gi¸m ®èc C«ng Ty Phã gi¸m ®èc s¶n xuÊt kinh doanh Phßng kÕ ho¹ch Phã gi¸m ®èc xuÊt nhËp khÈu Phã gi¸m ®èc kü thuËt Ban b¶o vÖ XÝ nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu tæng hîp Phßng tæ chøc lao ®éng Ph©n x­ ëng c¬ khÝ Ph©n x­ ëng thiÕt bÞ ¸p lùc Ph©n x­ ëng thiÕt bÞ c«ng nghiÖp XÝ nghiÖp s¶n xuÊt èng thÐp hµn Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Chi nh¸nh MiÒn Nam 2.2. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ h×nh thøc ¸p dông t¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung. C«ng ty tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo h×nh thøc kÕ to¸n tËp trung vµ ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n “NhËt ký chøng tõ.” HiÖn nay c«ng ty ®· ®a m¸y vi tÝnh vµo sö dông trong c«ng t¸c qu¶n lý th«ng tin kinh tÕ do ®ã ®· cung cÊp th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi. C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ, theo h×nh thøc nµy c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®îc ph¶n ¸nh trªn NKCT th«ng qua c¸c b¶ng kª, sæ chi tiÕt cuèi Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 48 Sinh th¸ng c¨n cø vµo NKCT ®Ó ghi vµo Sæ c¸i råi lªn b¶ng b¸o c¸o kÕ to¸n. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 49 Sinh Tr×nh tù vµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp kÕ to¸n thµnh phÈm, Tiªu thô thµnh phÈm ë C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung nh sau: Chøng tõ gèc B¶ng kª Sè 1,2,8,9,11 NhËt ký chøng tõ sè 8 Sæ chi tiÕt Thµnh phÈm Sæ c¸i TK 155,632. .. B¸o c¸o kÕ to¸n B¶ng tæng hîp Chi tiÕt Ghi hµng ngµy Quan hÖ ®èi chiÕu Ghi cuèi th¸ng XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu, nhiÖm vô cña c«ng t¸c h¹ch to¸n bé m¸y kÕ to¸n lu«n cã ®ñ tr×nh ®é, n¨ng lùc ®¸p øng cho c«ng t¸c kÕ to¸n n¾m ch¾c chuyªn m«n nghiÖp vô vµ nhiÖt t×nh c«ng t¸c. - KÕ to¸n trëng c«ng ty: chÞu tr¸ch nhiÖm bao qu¸t chung, tæ chøc, kiÓm tra c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n toµn Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 50 Sinh c«ng ty. Víi chøc n¨ng nµy kÕ to¸n trëng lµ ngêi gióp viÖc cho gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô kÕ to¸n trong c«ng t¸c qu¶n lý. - KÕ to¸n tæng hîp: phô tr¸ch c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n nh t×nh h×nh t¨ng, gi¶m Tµi s¶n cè ®Þnh, l¬ng ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ theo dâi c«ng nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty. Cuèi th¸ng tæng hîp lªn b¸o c¸o tµi chÝnh. - KÕ to¸n quü kiªm kÕ to¸n t¹m øng: chÞu tr¸ch nhiÖm lu gi÷, qu¶n lý sè lîng tiÒn mÆt hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp theo sè chi vµ thu tõng ngµy. - KÕ to¸n thanh to¸n kiªm kÕ to¸n vËt liÖu: thêng xuyªn kiÓm so¸t, th«ng b¸o t×nh h×nh thu chi, liªn hÖ víi c¸c bé phËn cã nhu cÇu sö dông tiÒn mÆt ®¶m b¶o chÕ ®é thanh to¸n vµ theo dâi t×nh h×nh vËt liÖu vÒ sè lîng vµ gi¸ c¶ ®Þnh møc, tiªu hao ®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu, liªn hÖ víi c¸c bé phËn thu mua. - KÕ to¸n tiªu thô kiªm KÕ to¸n c«ng nî ph¶i thu: cã nhiÖm vô h¹ch to¸n chi tiÕt vµ tæng hîp thµnh phÈm, lËp b¶ng kª sè 11, NKCT sè 8 vµ theo dâi t×nh h×nh c«ng nî ph¶i thu. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung. KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n KÕ to¸n Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Néi Quü Thanh Hµ to¸n C§KT3 – K2 KÕ to¸n Tiªu thô Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 51 Sinh 2.3. T×nh h×nh thùc tÕ kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty c¬ khÝ Quang Trung. 2.3.1.H¹ch to¸n thµnh phÈm t¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung. 2.3.1.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh phÈm xuÊt kho t¹i C«ng ty. C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp theo tõng ®¬n ®Æt hµng. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®Òu ®îc tËp hîp theo tõng ®¬n hµng, kh«ng kÓ sè lîng s¶n phÈm cña ®¬n hµng nhiÒu hay Ýt. §èi víi c¸c chi phÝ trùc tiÕp nh : CPNVLTT, CPNCTT ph¸t sinh trong kú liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®¬n hµng nµo th× kÕ to¸n c«ng ty h¹ch to¸n trùc tiÕp cho tõng ®¬n ®Æt hµng ®ã theo c¸c chøng tõ gèc hay b¶ng tËp hîp, b¶ng ph©n bæ chi phÝ mµ c¸c Ph©n xëng ®îc giao kho¸n trùc tiÕp cung cÊp lªn. Do ®Æc thï s¶n xuÊt nh trªn nªn C«ng ty ®· ¸p dông theo hai ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho nh sau: - Ph¬ng ph¸p 1: NÕu lµ thµnh phÈm xuÊt kho hµng lo¹t th× gi¸ trÞ thùc tÕ ®îc ¸p dông ®¬n gi¸ b×nh qu©n gi¸ quyÒn theo c«ng thøc: Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho trong th¸ng Trong ®ã: = Sè l­îng thµnh phÈm xuÊt kho trong th¸ng x Gi¸ thùc tÕ TP + tån kho ®Çu §¬n gi¸ thùc th¸ng = tÕ b×nh Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp HµTPNéi Sè l­îng tån qu©n + C§KT3 – K2 kho ®Çu th¸ng gia quyÒn §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn Gi¸ thùc tÕ TP nhËp trong th¸ng Sè l­îngLíp TP nhËp trong th¸ng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 52 Sinh VÝ dô: TÝnh gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm: Vßng bi ®iÖn xuÊt kho hµng lo¹t trong th¸ng 12/2002 nh sau: 1. Sè d ®Çu th¸ng: Sè lîng Thµnh tiÒn (C¸i) 10 (§ång) 160.500.000 2. NhËp trong th¸ng: Ngµy 10/12/02 chøng tõ sè 2 33.996.000 1 3. XuÊt trong th¸ng: 6 Ngµy 1/12/02 chøng tõ sè 5: ............... 2 Ngµy 30/12/02 chøng tõ sè 11 35: Tæng xuÊt trong th¸ng: VËy ta cã gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho nh sau: §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho trong th¸ng = = = = 160.500.0 + 00 10 + 16.208.00 0 11 33.996.00 0 2 (®ång ) x 16.208.00 0 178.288.000 (®ång) - Ph¬ng ph¸p 2: NÕu thµnh phÈm xuÊt kho s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng th× gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho cña C«ng ty ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p thùc tÕ gi¸ ®Ých Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 53 Sinh danh cña tõng ®¬n ®Æt hµng, do ®ã gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho còng chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm nhËp kho cña ®¬n hµng. Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt theo tõng ®¬n ®Æt hµng nªn viÖc tÝnh gi¸ thµnh phÈm t¹i C«ng ty chØ tiÕn hµnh khi cã ®¬n ®Æt hµng nµo hoµn thµnh, v× vËy kú tÝnh gi¸ thµnh cña C«ng ty thêng kh«ng ®ång nhÊt víi kú b¸o c¸o. §èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng nµo ®Õn kú b¸o c¸o nhng cha hoµn thµnh, th× kÕ to¸n C«ng ty theo b¶ng tËp hîp toµn bé chi phÝ cña c¸c ph©n xëng ®îc giao kho¸n theo ®¬n ®Æt hµng ®ã vµ coi lµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú chuyÓn sang kú sau. §èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh th× chi phÝ ®· tËp hîp theo ®¬n hµng ®ã mµ c¸c ph©n xëng ®îc giao kho¸n b¸o c¸o lªn chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña ®¬n ®Æt hµng nµy. Gi¸ thµnh cña thµnh phÈm ®îc C«ng ty giao kho¸n cho c¸c ph©n xëng theo tû lÖ giao kho¸n thùc tÕ cña tæng gi¸ trÞ ®¬n hµng mµ C«ng ty ký kÕt ®îc. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt sÏ ®îc c¸c ph©n xëng tËp hîp ®a lªn bé phËn kÕ to¸n C«ng ty ®Ó kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®¬n hµng. Dùa vµo c¸c phiÕu giao kho¸n, b¶ng tËp hîp chi phÝ cho c¸c phiÕu kho¸n mµ c¸c ph©n xëng giao kho¸n tËp hîp lªn kÕ to¸n c«ng ty tÝnh ra gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng s¶n phÈm theo tõng ®¬n ®Æt hµng cô thÓ. §èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng cã nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau th× mçi lo¹i s¶n phÈm còng ®îc tËp hîp theo tõng thÎ tÝnh gi¸ thµnh riªng. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 54 Sinh Qu¸ tr×nh xö lý ®¬n ®¹t hµng, s¶n xuÊt vµ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: LÖnh §§H s¶n xuÊt TËp PXK Hîp PhiÕu Chi dâi L§ PhÝ Møc PhiÕu theo tÝnh gi¸ TËp thµnh ph©n hîp theo §§H Theo bæ CPSXC Quy ®Þnh riªng cho tõng PX VÝ dô: Th¸ng 12/2002 tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña thµnh phÈm: M¸y c¾t t«n cuén nh sau: PhiÕu tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm Theo ®¬n ®Æt hµng sè 03 Tªn mÆt hµng: M¸y c¾t t«n cuén. Sè l - îng: 03 c¸i. §¬n vÞ ®Æt hµng: C«ng ty TNHH thÐp ViÖt Anh. §¬n vÞ ®îc giao kho¸n: - Ph©n xëng c¬ khÝ. - Ph©n xëng thiÕt bÞ ¸p lùc. - Ph©n xëng thiÕt bÞ c«ng nghiÖp. §¬n vÞ tÝnh: ®ång ThuÕ Sè tiÒn 170.100.0 VAT 8.100.0 Sè tiÒn Kho¸n 121.500.00 §¬n vÞ thùc hiÖn Ph©n x- Ph©n x- Ph©n ëng c¬ ëng thiÕt ëng x- §¬n gi¸ thiÕt s¶n khÝ bÞ ¸p lùc bÞ 63.180.0 30.375.000 27.945.000 Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 c«ng phÈm nghiÖp Líp 40.500.0 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 00 00 0 55 Sinh 00 KÕ to¸n lËp 00 KÕ to¸n trëng Trong vÝ dô trªn C«ng ty nhËn mét ®¬n ®Æt hµng cña C«ng ty TNHH thÐp V_Anh thuª lµm 3 m¸y c¾t t«n cuén víi trÞ gi¸ lµ: 170.100.000 ®ång, trong ®ã VAT 5% lµ 8.100.000 ®ång. Khi ®· ký kÕt xong hîp ®ång ®Æt hµng, phßng KÕ h¹ch s¶n xuÊt kiÓm tra dù to¸n, lËp phiÕu giao kho¸n trùc tiÕp cho c¸c ph©n xëng ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt mÆt hµng nµy. Tû lÖ kho¸n ®îc C«ng ty ¸p dông cho tõng ®¬n hµng lµ 75% tæng gi¸ trÞ tõng hîp ®ång. Tuú theo c¸ch tÝnh chi tiÕt mäi chi phÝ phôc vô cho tõng ®¬n hµng mµ C«ng ty giao kho¸n cho c¸c ph©n xëng lµ kh¸c nhau. Gi¸ giao kho¸n lµ gi¸ cha bao gåm thuÕ GTGT 5%. Cô thÓ lµ: Gi¸ giao kho¸n = (170.100.000 - 8.100.000) x 75% = 121.500.000 ®ång Trong ®ã: Ph©n xëng c¬ khÝ sau khi ®îc tÝnh to¸n ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt nh CPNVLTT, CPNCTT, chi phÝ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ nhµ xëng phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm C«ng ty ®· giao kho¸n víi gi¸ lµ 63.180.000®ång ®Ó hoµn thµnh mét sè phÇn viÖc cña s¶n phÈm theo ®¬n hµng. Ph©n xëng thiÕt bÞ ¸p lùc ®îc giao kho¸n víi gi¸ lµ 30.375.000 ®ång ®Ó phèi hîp hoµn thµnh s¶n phÈm víi ph©n xëng c¬ khÝ, ph©n xëng thiÕt bÞ c«ng nghiÖp. Ph©n xëng thiÕt bÞ c«ng nghiÖp ®îc giao kho¸n víi gi¸ 27.945.000 ®ång còng ®Ó phèi hîp hoµn thµnh s¶n phÈm Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 56 Sinh víi ph©n xëng thiÕt bÞ ¸p lùc vµ ph©n xëng c¬ khÝ trong c«ng ty ®ang s¶n xuÊt s¶n phÈm theo ®¬n hµng nµy. Nh vËy gi¸ thµnh phÈm m¸y c¾t t«n cuén nhËp kho cã gi¸ trÞ lµ: 121.500.000 ®ång (®¬n gi¸ nhËp kho lµ: 40.500.000 ®ång/s¶n phÈm). §èi víi thµnh phÈm xuÊt kho: Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho cña C«ng ty ®îc ®¸nh gi¸ theo tõng ®¬n hµng, do ®ã gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho còng chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm nhËp kho cña ®¬n hµng. Do ®ã gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cña ®¬n ®Æt hµng m¸y c¾t t«n cuén còng lµ: 121.500.000 ®ång. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm xuÊt kho lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ H§SXKD trong th¸ng vµ lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n hîp lý sao cho ®¶m b¶o bï ®¾p chi phÝ vµ cã lîi nhuËn. 2.3.1.2. C¸c chøng tõ kÕ to¸n sö dông trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh phÈm ë c«ng ty sö dông c¸c chøng tõ sau: - PhiÕu nhËp kho - PhiÕu xuÊt kho - Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho. Chøng tõ nhËp kho lµ PNK ®îc lËp thµnh 3 liªn ( ®Æt giÊy than viÕt 1 lÇn) + Liªn 1: lu ë n¬i lËp kho + Liªn 2: thñ kho gi÷ ghi thÎ kho sau ®ã giao cho kÕ to¸n ghi + Liªn 3: ngêi nhËp gi÷. Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho :võa lµ ho¸ ®¬n b¸n hµng võa lµ phiÕu xuÊt kho khi b¸n hµng, lËp 4 liªn + Liªn 1 ( ®en ) lu ë quyÓn gèc Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 57 Sinh + Liªn 2 ( ®á ) giao cho kh¸ch hµng + Liªn3 ( xanh ) thñ kho gi÷ ghi thÎ kho vµ sau ®ã giao cho kÕ to¸n + Liªn 4 ( xanh ) dïng lu chuyÓn néi bé 2.3.1.3. H¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm. H¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm lµ viÖc kÕt hîp gi÷a thñ kho vµ phßng kÕ to¸n nh»m theo dâi gi¸m s¸t mét c¸ch chÆt chÏ viÖc nhËp xuÊt tån kho theo tõng lo¹i thµnh phÈm, thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh. §Ó thuËn tiÖn víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ vµ t×nh h×nh kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a thñ kho vµ kÕ to¸n thµnh phÈm, C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung ®· sö dông ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song theo tr×nh tù: + T¹i kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp xuÊt, tån kho theo chØ tiªu sè lîng. Song ®èi víi C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung lµ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng nªn s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho lµ kh¸ch hµng ®Õn nhËn vµ thanh to¸n ngay cho c«ng ty nªn cã thÓ nãi s¶n phÈm tån kho trong c«ng ty lµ rÊt Ýt. Mçi khi cã s¶n phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh th× phßng kÕ to¸n, phßng kÕ ho¹ch lµm thñ tôc nhËp kho theo phiÕu nhËp kho. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 58 PhiÕu nhËp kho §¬n vÞ:……. Sinh Sè: 13 MÉu sè: 01- VT §Þa chØ:… Ngµy 15 th¸ng 12 n¨m 2002 Q§ sè: 1141 TC/Q§/C§KT Nî:155 ngµy 1 –11 – 1995 cña BTC Cã:154 Hä tªn ngêi giao hµng: ¤ng Trung - Ph©n xëng thiÕt bÞ c«ng nghiÖp Theo §¬n ®Æt hµng Sè 03 Ngµy 1 th¸ng 12 n¨m 2002 cña C«ng ty TNHH thÐp ViÖt Anh NhËp t¹i kho: ChÞ Hoµ §¬ Sè lîng Theo Thùc thø quy c¸ch, phÈm sè n chøn tù vÞ g tõ Sè Tªn, nh·n hiÖu, M· chÊt VËt t (s¶n §¬n gi¸ nhËp Thµnh tiÒn tÝn phÈm, h A Hµng ho¸ ) B 1 M¸y c¾t C t«n D 1 2 3 C¸i 03 03 40.500.0 121.500.0 cuén 4 00 Céng 03 00 40.500.0 121.500.0 00 00 Céng thµnh tiÒn (b»ng ch÷): Mét tr¨m hai mét triÖu n¨m tr¨m ngµn ®ång./. NhËp, ngµy 15 th¸ng 12 n¨m 2002 Phô tr¸ch cung Ngêi giao Thñ kho KÕ Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 to¸n tr- Thñ trëng ®¬n Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn tiªu hµng 59 ëng Sinh vÞ Khi kh¸ch hµng ®Õn nhËn hµng th× C«ng ty lµm thñ tôc xuÊt kho thµnh phÈm th«ng qua viÖc lËp c¸c chøng tõ nh phiÕu xuÊt kho, ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn §¬n vÞ……… 60 Sinh PhiÕu xuÊt kho Sè 16 MÉu sè: 02 - VT §Þa chØ…….. ngµy 15 th¸ng 12n¨m 2002 Q§ sè: 1141 – TC/Q§/C§KT Nî: 632 Cã: 155 Hä tªn ngêi nhËn hµng: NguyÔn V¨n Nam Bé phËn ph©n xëng c¬ khÝ Lý do xuÊt kho: B¸n hµng XuÊt t¹i kho: ChÞ Hoµ Sè Tªn, nh·n hiÖu, M· thø quy c¸ch, phÈm sè n Sè lîng Yªu Thùc tù chÊt vËt t (s¶n vÞ cÇu xuÊt phÈm, hµng ho¸ ) tÝn A B h D 1 2 3 1 M¸y c¾t t«n cuén 03 40.500.0 121.500. C §¬ C¸i ........................... §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 4 00 000 ....... Céng 03 40.500.0 121.500. 00 000 Céng thµnh tiÒn (b»ng ch÷): Mét tr¨m hai mét triÖu n¨m tr¨m ngµn ®ång./. XuÊt, ngµy15 th¸ng 12 n¨m 2002 KÕ to¸n trëng Phô tr¸ch cung tiªu Ngêi nhËn Thñ kho Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 61 Sinh Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho MÉu sè: 02 – VT Ngµy 15 th¸ng 12 n¨m 2002 Q§ sè: 1141 –QC/Q§/C§KT (liªn 3 dïng ®Ó thanh to¸n) QuyÓn sè 500 Sè 016 Hä tªn ngêi mua: Ph¹m V¨n An §Þa chØ : C«ng ty TNHH ThÐp ViÖt Anh H×nh thøc thanh to¸n : TiÒn mÆt Sè hiÖu TK: Tªn quy c¸ch Stt s¶n phÈm hµng MS A ho¸ B c¾t C M¸y t«n §¬n vÞ tÝnh Thµnh Sè lîng §¬n gi¸ 1 03 2 54.000. 3 162.000. 03 000 54.000. 000 162.000. 000 000 D C¸i cuén Tæng céng tiÒn Tæng sè tiÒn (viÕt b»ng ch÷ ): Mét tr¨m s¸u m¬i hai triÖu ®ång. Trong ®ã thuÕ GTGT : 8.100.000 Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm b¶o hµnh: 6 th¸ng kÓ tõ ngµy giao hµng Ngêi mua Ngêi ®¬n viÕt ho¸ Thñ kho KÕ to¸n tr- Thñ ëng trëng ®¬n vÞ C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho do phßng kÕ to¸n göi xuèng thñ kho tiÕn hµnh xuÊt kho vµ vµo thÎ kho theo chØ tiªu sè lîng mét c¸ch chÝnh x¸c. Cuèi th¸ng thñ kho tiÕn hµnh céng dßng tæng trªn thÎ kho vµ tiÕn hµnh kiÓm kho ®Ó ghi chÝnh x¸c sè tån trªn thÎ kho sau ®ã ®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ chi tiÕt thµnh phÈm t¹i phßng kÕ to¸n. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 62 Sinh + T¹i phßng kÕ to¸n: Hµng ngµy kÕ to¸n thµnh phÈm c¨n cø vµo c¸c chøng tõ: phiÕu nhËp kho thµnh phÈm, phiÕu xuÊt kho, ... ®Ó vµo sæ chi tiÕt thµnh phÈm theo dâi chi tiÕt cho tõng thø thµnh phÈm (biÓu sè 01) Cuèi kú h¹ch to¸n, c¨n cø vµo sæ chi tiÕt thµnh phÈm kÕ to¸n ®èi chiÕu víi thñ kho, tÝnh gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho vµ tiÕn hµnh tæng hîp chi tiÕt vµ b¸o c¸o t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm (biÓu sè 02) C¬ së ®Ó lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm. Mçi lo¹i thµnh phÈm ®îc ghi trªn mét dßng cña B¶ng c¨n cø vµo c¸c sè liÖu vÒ gi¸ trÞ nhËp, xuÊt, tån kho cña tõng lo¹i thµnh phÈm trªn c¸c sæ chi tiÕt thµnh phÈm t¬ng øng. Cuèi th¸ng kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu tæng céng trªn B¶ng tæng hîp chi tiÕt nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm dïng ®Ó ®èi chiÕu víi sæ c¸i tµi kho¶n 155,632... vµ lµ c¨n cø ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng thµnh phÈm t¹i C«ng ty. 2.3.1.4. H¹ch to¸n tæng hîp thµnh phÈm. T¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung. §Ó h¹ch to¸n tæng hîp thµnh phÈm C«ng ty sö dông c¸c tµi kho¶n sau: TK 155 – Thµnh phÈm. TK 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n. TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Hµng ngµy kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho ( sè 13 ) vµ c¸c chøng tõ liªn quan kh¸c ®Ó lËp B¶ng kª sè 8 - NhËp xuÊt tån kho thµnh phÈm, mçi dßng trªn b¶ng kª sè 8 ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp xuÊt tån vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ sè lîng cña mçi lo¹i thµnh phÈm. PhÇn ghi Nî TK 155 theo ®Þnh kho¶n: Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 63 Sinh Nî TK 155: 121.500.000 Cã TK 154: 121.500.000 Vµ c¨n cø vµo c¸c chøng tõ: phiÕu xuÊt kho, phiÕu nhËp kho, ho¸ ®¬n GTGT, vµ c¸c chøng tõ kh¸c liªn quan ®Ó lËp B¶ng kª sè 8 - NhËp xuÊt tån kho thµnh phÈm (BiÓu sè 03) phÇn ghi Cã TK 155 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 632: 121.500.000 Cã TK 155: 121.500.000 Cét sè d cuèi th¸ng ph¶n ¸nh sè thµnh phÇm tån kho cuèi th¸ng vµ ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc: Sè d cuèi th¸ng = Sè d ®Çu th¸ng + Sè ph¸t sinh Nî trong th¸ng - Sè ph¸t sinh Cã trong th¸ng = 375.236.000 + 1.922.365.000 2.125.228.000 = 172.373.000 (§ång) Cuèi th¸ng, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè liÖu tæng hîp cña B¶ng kª sè 8 ®Ó ghi vµo cét ghi Cã TK 155 - NhËt ký chøng tõ sè 8 theo bót to¸n: Nî TK 632: 2.125.228.000 Cã TK 155: 2.125.228.000 Sau khi kho¸ sæ NhËt ký chøng tõ sè 8, kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè tæng céng ph¸t sinh bªn Cã TK 155 cña NhËt ký chøng tõ sè 8 ®Ó ghi vµo Sæ c¸i TK 155 (biÓu sè 11) vµ sè ph¸t sinh Nî TK 155 ®èi øng ph¸t sinh Cã TK 154, 632, ®Þnh kho¶n: Nî TK 155: 1.874.865.000 Cã TK 154: 1.874.865.000 Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 64 Sinh 2.3.2. H¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm. 2.3.2.1.§Æc ®iÓm vÒ tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty. Tiªu thô lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tiªu thô lµ kh©u lu th«ng hµng ho¸, lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt ph©n phèi s¶n phÈm vµ tiªu dïng. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò tiªu thô ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh, C«ng ty ®· kh«ng ngõng c¶i tiÕn, tõng bíc n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ nh»m ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghiÖp níc nhµ. Bªn c¹nh ®ã C«ng ty lu«n coi träng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng, sö dông nh÷ng chÝnh s¸ch u ®·i vÒ gi¸ b¸n vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c thÓ thøc thanh to¸n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng. HiÖn nay phÇn lín s¶n phÈm cña C«ng ty lµ c¸c ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng trªn kh¾p c¸c tØnh thµnh trong c¶ níc. Do vËy viÖc tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty chñ yÕu do kh¸ch hµng trùc tiÕp ®Æt hµng t¹i C«ng ty, C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung cã quan hÖ víi rÊt nhiÒu kh¸ch hµng, v× thÕ viÖc ph©n lo¹i kh¸ch hµng lµ hÕt søc thiÕt thùc. §èi víi nh÷ng b¹n hµng cã uy tÝn hoÆc cã nh÷ng ®¬n ®Æt hµng thêng xuyªn, C«ng ty cho phÐp nî l¹i tiÒn hµng theo nh÷ng ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ®· ký kÕt gi÷a hai bªn hoÆc c«ng ty cã thÓ cho ®¬n vÞ mua tr¶ ch©m trong vßng 10 ngµy hay c«ng ty cã thÓ chÊp nhËn gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng thêng xuyªn liªn tôc, tríc khi nhËn ®îc s¶n phÈm cña m×nh C«ng ty yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i thanh to¸n ®Çy ®ñ sè tiÒn ®· ghi theo ho¸ ®¬n. NÕu kh¸ch hµng muèn nî l¹i th× ph¶i ký cîc tµi s¶n cã gi¸ trÞ Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 65 Sinh t¬ng øng víi l« hµng ®ã võa cã cam kÕt thanh to¸n ®óng kú h¹n mµ C«ng ty yªu cÇu. NÕu ®¬n vÞ mua kh«ng chÊp hµnh ®óng h¹n th× c«ng ty sÏ chuyÓn c«ng v¨n b¸o vÒ sù chËm trÔ cña kh¸ch hµng, tuú theo møc ®é mµ ph¹t tÝnh l·i suÊt cho sè tiÒn tr¶ chËm qu¸ h¹n. 2.3.2.2. H¹ch to¸n doanh thu tiªu thô. §Ó ph¶n ¸nh doanh thu tiªu thô s¶n phÈm trong kú C«ng ty sö dông c¸c tµi kho¶n sau: TK 511 - Doanh thu b¸n hµng. TK 512 - Doanh thu b¸n hµng néi bé. TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n. TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép. TK 111 - TiÒn mÆt. TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng. §Ó theo dâi viÖc tiªu thô thµnh phÈm hµng ho¸ trong kú C«ng ty më Sæ chi tiÕt b¸n hµng: Khi kh¸ch hµng mua hµng, kÕ to¸n viÕt ho¸ ®¬n GTGT, hµng ngµy kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo Sæ chi tiÕt b¸n hµng ( biÓu sè 04 ) theo dâi chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn ngay hay chÊp nhËn thanh to¸n. Sæ chi tiÕt b¸n hµng ®îc më cho tõng thµnh phÈm, cét ngµy th¸ng ghi sæ ph¶n ¸nh ngµy vµo sæ, cét chøng tõ ph¶n ¸nh vÒ sè hiÖu vµ ngµy th¸ng cña chøng tõ, cét diÔn gi¶i ph¶n ¸nh tªn Kh¸ch hµng, cét TK ®èi øng ph¶n ¸nh ph¬ng thøc thanh to¸n ghi trong Ho¸ ®¬n GTGT, cét sè lîng ®¬n gi¸ thµnh tiÒn c¨n cø vµo Ho¸ ®¬n GTGT, cét gi¶m trõ trong th¸ng cã ph¸t sinh kho¶n gi¶m trõ, chiÕt khÊu ®îc tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m trªn doanh thu cha cã thuÕ GTGT Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 66 Sinh Cuèi th¸ng, kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c Sæ chi tiÕt b¸n hµng më cho tõng thø thµnh phÈm nµy ®Ó ghi vµo NKCT sè 8 phÇn ghi Cã TK 511 ( biÓu sè 10) theo c¸c bót to¸n sau: Nî TK 111: 296.824.000 Nî TK 112: 442.600.500 Nî TK 131: 1.786.399.500 Cã TK 511: 2.525.824.000 Sau ®ã tõ NKCT sè 8, céng ph¸t sinh Cã TK 511 ®Ó ghi vµo sæ c¸i TK511( biÓu sè 13 ) §ång thêi víi viÖc theo dâi doanh thu tiªu thô, kÕ to¸n C«ng ty cßn më sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua. C¬ së lËp Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua: Sæ nµy ®îc më theo dâi cho tõng ®èi tîng kh¸ch hµng cô thÓ, vµ thêng xuyªn theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu cña Kh¸ch hµng nh»m kÞp thêi ®«n ®èc Kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn hµng. Hµng ngµy, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT vµ sæ chi tiÕt b¸n hµng, kÕ to¸n vµo Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua më cho tõng kh¸ch hµng (vÝ dô kh¸ch hµng: C«ng ty TNHH thÐp ViÖt Anh C¨n cø Hîp ®ång sè 19337 ngµy 15-12-2002 C«ng ty c¬ khÝ Quang Trung b¸n cho C«ng ty thÐp ViÖt Anh 03 m¸y c¾t t«n cuén víi ®¬n gi¸ lµ 54.000.000 ®/1 m¸y, C«ng ty thÐp ViÖt Anh cha thanh to¸n kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt b¸n hµng theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK 131: 170.100.000 (Chi tiÕt kh¸ch hµng: C«ng ty TNHH thÐp V-Anh) Cã TK 511 : 162.000.000 Cã TK 3331: 8.100.000 Khi kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn hµng, kÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ tiÒn mÆt, chøng tõ ng©n hµng vµ c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan ®Ó ghi vµo Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 67 Sinh mua ( biÓu sè 05 ). Cô thÓ ngµy 20/12/2002 C«ng ty TNHH thÐp ViÖt Anh thanh to¸n cho C«ng ty b»ng tiÒn göi Ng©n hµng ®îc ph¶n ¸nh theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK 112: 170.100.000 Cã TK 131: 170.100.000 (Chi tiÕt kh¸ch hµng: C«ng ty TNHH thÐp V-Anh) Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo sè liÖu tæng céng trªn” Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua” më cho tõng kh¸ch hµng, ®Ó kÕ to¸n ghi 1 lÇn vµo 1 dßng lªn B¶ng kª sè11 -Ph¶i thu cña kh¸ch hµng ( biÓu sè 06 ) Sau khi kho¸ sæ b¶ng kª sè 11, x¸c ®Þnh sè ph¸t sinh bªn Cã TK 131, kÕ to¸n lÊy sè tæng céng cña b¶ng kª sè ®Ó ghi vµo NKCT sè 8 ( biÓu sè 10 ) - cét ghi Cã TK 131 ®èi øng Nî c¸c TK liªn quan theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 111: 410.949.500 Nî TK 112: 1.275.450.000 Cã TK 131: 1.686.399.500 C¨n cø vµo NKCT sè 8, kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè tæng céng ph¸t sinh bªn Cã TK 131 ®Ó ghi vµo Sæ c¸i TK 131 ( biÓu sè 12 ) vµ sè ph¸t sinh Nî TK 131 ®îc ph¶n ¸nh chi tiÕt theo tõng tµi kho¶n ®èi øng theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 131: 1.875.719.475 Cã TK 511 : 1.786.399.500 Cã TK 3331: 89.319.975 §ång thêi víi viÖc h¹ch to¸n doanh thu kÕ to¸n C«ng ty ®· tiÕn hµnh theo dâi vµ ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu ra trong th¸ng nh sau: Hµng ngµy, khi kh¸ch hµng mua cã ho¸ ®¬n GTGT kÕ to¸n C«ng ty lËp B¶ng kª ho¸ ®¬n, chøng tõ hµng ho¸ dÞch vô b¸n ra (mÉu sè 02/GTGT). §èi víi s¶n phÈm cña C«ng ty Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 68 Sinh c¬ khÝ Quang trung th× b¸n ra chÞu møc thuÕ suÊt 5% trªn tæng doanh sè s¶n phÈm b¸n ra. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 69 Sinh MÉu sè: 02/GTGT B¶ng kª ho¸ ®¬n, Chøng tõ hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra (KÌm theo tê khai thuÕ GTGT) (Dïng cho c¬ së tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p KhÊu trõ thuÕ kª khai hµng th¸ng) Th¸ng 12 n¨m 2002 Tªn c¬ së kinh doanh: C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung. M· sè: 0100100368 - 026 §Þa chØ míi: sè 360 ®êng Gi¶i phãng – T.Xu©n – Hµ Néi (§¬n vÞ: ®ång VN) Chøng tõ mua hµng ho¸, dÞch Tªn Kh¸ch hµng vô Doanh sè ThuÕ gi¸ b¸n (cha cã trÞ gia thuÕ) t¨ng Sè Ngµy 1 2 19324 1/12/02 Nhµ ..... ...... 19337 15/12/0 ®iÓn 0 .......... C«ng ty TNHH thÐp 162.000.00 ....... 2 ...... 3 m¸y giÊy 4 V¨n 210.228.50 V-Anh ........... Céng 5 10.511.42 5 8.100.000 0 2.525.824.0 126.291.2 00 00 Hµ néi, ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ngêi lËp biÓu KÕ to¸n trëng (Ký râ hä tªn) (Ký râ hä tªn) Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Ghi chó 6 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 70 Sinh 2.3.2.3. H¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n. T¬ng tù nh phÇn h¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng, hµng ngµy kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho vµ ho¸ ®¬n GTGT ®Ó më sæ chi tiÕt TK 632. Cuèi th¸ng kÕ to¸n c¨n cø vµo sæ chi tiÕt TK 632 ®Ó lªn NKCT sè 8 - phÇn ghi Cã TK 632 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 911: 2.077.728.000 Cã TK 632: 2.077.728.000 Vµ kÕ to¸n c¨n cø sè liÖu cña NKCT sè 8 ®Ó lªn Sæ c¸i TK 632 (biÓu sè 14) Sæ chi tiÕt TK 632 Th¸ng 12/ 2002 §¬n vÞ tÝnh: VN§ Sè TT Chøng tõ Sè TK DiÔn gi¶i Ngµy Sè tiÒn ®èi Nî øng Cã Th¸ng 12/2002 1 1 1/12/02 Vßng bi ®iÖn: 6 155 97.248.00 ... .... ..... c¸i 0 . 6 15/12/0 ......... 6 ..... 2 M¸y ........ cuén : 3 c¸i 155 00 47.500.00 25/12/0 .......... 155 ..... 0 2 Hµng b¸n tr¶ l¹i 911 30/12/0 Vßng bi ®iÖn: 2 32.416.00 2.077.728. 2 c¸i 0 000 31/120 KÕt chuyÓn GVHB 2 Céng ... . 35 35 155 c¾t t«n ..... 121.500.0 2.125.228. 2.125.228. 000 000 Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 71 Sinh 2.3.2.4. H¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu. * KÕ to¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ë C«ng ty ph¸t sinh khi bÞ sai th«ng sè kü thuËt, hµng kÐm chÊt lîng.... KÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ liªn quan ®Ó h¹ch to¸n gi¶m trõ doanh thu, thuÕ GTGT vµ kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng. Cô thÓ: Ngµy 25/12/2002 C«ng ty nhËn ®îc 1 ho¸ ®¬n GTGT sè 89523 vµ Biªn b¶n tr¶ l¹i hµng cña C«ng ty giÊy V¨n ®iÓn tr¶ l¹i 1 m¸y c¾t giÊy ®· mua tõ th¸ng 11/2002 do chi tiÕt m¸y bÞ lçi, víi tæng gi¸ trÞ thanh to¸n lµ: 62.475.000 ®ång (trong ®ã: trÞ gi¸ b¸n cha thuÕ: 59.500.000 ®ång; thuÕ GTGT lµ: 2.975.000 ®ång). KÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸ ®¬n hµng tr¶ l¹i, x¸c ®Þnh gi¸ vèn cöa hµng bÞ tr¶ l¹i vµ ghi: Nî TK 155: 47.500.000 Cã TK 632: 47.500.000 §ång thêi h¹ch vÒ sè tiÒn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Nî TK 531 : 59.500.000 Nî TK 3331: 2.975.000 Cã TK 112: 62.475.000 Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn toµn bé trÞ gi¸ hµng bÞ tr¶ l¹i ghi gi¶m doanh thu b¸n hµng trong kú theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 511: 59.500.000 Cã TK 531: 59.500.000 C¨n cø vµo sè liÖu nµy, kÕ to¸n ghi vµo NCKT sè 8 - cét ghi Cã TK 531 * KÕ to¸n gi¶m gi¸ hµng b¸n. T¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung, trêng hîp gi¶m gi¸ hµng b¸n ph¸t sinh khi s¶n phÈm ®· tiªu thô nhng v× lý do hµng b¸n kÐm phÈm chÊt lµ rÊt Ýt. Nhng nÕu x¶y ra th× Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 72 Sinh kh¸ch hµng lµm ®¬n ®Ò nghÞ xin gi¶m gi¸ hµng b¸n. Sau khi xem xÐt t×nh h×nh thùc tÕ, nÕu ®îc Gi¸m ®èc C«ng ty chÊp nhËn th× c¨n cø vµo biªn b¶n gi¶m gi¸ ®îc ký kÕt gi÷a hai bªn kÕ to¸n sÏ ghi sæ vµ thanh to¸n sè tiÒn gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng vµ ®iÒu chØnh doanh thu b¸n hµng cïng thuÕ GTGT ®Çu ra. Cô thÓ: TrÝch sè liÖu thùc tÕ trong th¸ng 12 n¨m 2002 Do vÊn ®Ò chÊt lîng s¶n phÈm, ngµy 20/12/2002 C«ng ty TNHH thÐp ViÖt Anh lµm c«ng v¨n ®Ò nghÞ C«ng ty gi¶m gi¸ 10% cho sè m¸y c¾t t«n cuén mµ C«ng ty TNHH thÐp ViÖt Anh ®Æt hµng vµ ®· nhËn theo ®¬n ®Æt hµng sè 03. C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung ®· chÊp thuËn gi¶m gi¸ 5% trªn tæng gi¸ trÞ thanh to¸n vµ thanh to¸n tr¶ b»ng chuyÓn kho¶n. Sè tiÒn gi¶m gi¸ = 170.100.000 x 5% = 8.505.000 ®ång. Trong ®ã: Doanh thu b¸n hµng gi¶m = 8.100.000 ®ång ThuÕ GTGT gi¶m = 405.000 ®ång KÕ to¸n ghi sæ: Nî TK 532: Nî TK 3331: 8.100.000 405.000 Cã TK 112: 8.505.000 Cuèi th¸ng kÕ to¸n kÕt chuyÓn ghi gi¶m doanh thu: Nî TK 511: 8.100.000 Cã TK 532: 8.100.000 C¨n cø vµo sè liÖu nµy, kÕ to¸n ghi vµo NCKT sè 8 - cét ghi Cã TK 532 Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 73 Sinh 2.3.3. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm. 2.3.3.1. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng. Khi thùc hiÖn c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm cña m×nh C«ng ty ®· ph¶i bá ra mét kho¶n chi phÝ phôc vô cho kh©u b¸n hµng, gåm cã: chi phÝ vËn chuyÓn thµnh phÈm ®i tiªu thô, chi phÝ bao b× ®ãng gãi, chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm, chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng, c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Trong kú kÕ to¸n kh«ng theo dâi riªng tõng kho¶n chi phÝ b¸n hµng mµ ®Õn cuèi kú kÕ to¸n míi tËp hîp chi phÝ b¸n hµng, lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n. CPBH ®îc tËp hîp tõ c¸c b¶ng ph©n bæ VL- CCDC, b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng, råi ghi vµo b¶ng kª, NKCT sè 1, sè 2 vµ c¸c sæ kÕ to¸n liªn quan. KÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ b¸n hµng vµ ghi Sæ chi tiÕt TK 641 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 641: 169.424.600 Cã TK 111: 69.246.500 Cã TK 152: 10.325.000 Cã TK 153: 15.875.100 Cã TK 334: 28.500.000 Cã TK 338: 5.415.000 Cã TK 112: 40.063.000 C¨n cø vµo sæ chi tiÕt TK 641 (biÓu sè 07), kÕ to¸n ghi vµo NKCT sè 8 cét ghi Cã TK 641 . Sau ®ã c¨n cø vµo NKCT sè 8 ®Ó ghi vµo Sæ c¸i TK 641 (biÓu sè 15) 2.3.3.2. H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. C¸c kho¶n chi phÝ doanh nghiÖp t¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung bao gåm: L¬ng nh©n viªn khèi qu¶n lý doanh Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 74 Sinh nghiÖp, chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, chi phÝ khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô bé phËn qu¶n lý, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (®iÖn, ®iÖn tho¹i, níc, fax, internet...) vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Trong kú kÕ to¸n kh«ng theo dâi riªng tõng kho¶n môc chi phÝ mµ ®Õn cuèi kú h¹ch to¸n kÕ to¸n míi tiÕn hµnh tËp hîp toµn bé chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp th«ng qua c¸c chøng tõ cã liªn quan nh b¶ng ph©n bæ(VL-CCDC, tiÒn l¬ng, khÊu hao TSC§) NKCT sè 1, sè 2. Cuèi kú h¹ch to¸n kÕ to¸n c¨n cø chøng tõ, sæ s¸ch liªn quan ®Õn c¸c kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp do bé phËn kÕ to¸n kh¸c cung cÊp kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt tµi kho¶n 642 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 642: 119.312.400 Cã TK 111: 35.000.000 Cã TK 112: 11.770.500 Cã TK 152: 4.575.000 Cã TK 153: 7.423.000 Cã TK 214: 20.500.400 Cã TK 334: 33.650.000 Cã TK 338: 6.393.500 C¨n cø vµo sæ chi tiÕt TK 642 (biÓu sè 08), kÕ to¸n ghi vµo NKCT sè 8 cét ghi Cã TK 642 . Sau ®ã c¨n cø vµo NKCT sè 8 ®Ó ghi vµo Sæ c¸i TK 642 (biÓu sè 16) 2.3.3.3. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cña C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung bao gåm: kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh, kÕt qu¶ Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 75 Sinh ho¹t ®éng bÊt thêng, viÖc X¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm ®îc thÓ hiÖn trªn NKCT sè 8. §Ó h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú kÕ to¸n C«ng ty sö dông tµi kho¶n 911 – X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh . Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ghi sæ chi tiÕt tµi kho¶n 911 theo c¸c ®Þnh kho¶n nh sau: + KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn: Doanh thu thuÇn = Doanh thu b¸n hµng - C¸c kho¶n gi¶m trõ = 2.525.824.000 - 59.500.000 8.100.000 = 2.458.224.000 §ång Nî TK 511: 2.458.224.000 Cã TK 911: 2.458.224.000 + KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng b¸n trong th¸ng= gi¸ vèn hµng xuÊt trong th¸ng (-) gi¸ vèn hµng nhËp trong th¸ng. Gi¸ vèn hµng b¸n k/ c = 2.125.228.000 - 47.500.000 = 2.077.728.000 §ång Nî TK 911: 2.077.728.000 Cã TK 632: 2.077.728.000 + KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng trong th¸ng: Nî TK 911: 169.424.600 Cã TK 641: 169.424.600 + KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong th¸ng: Nî TK 911: 119.312.400 Cã TK 642: Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 119.312.400 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 76 Sinh + KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh trong th¸ng Nî TK 711: 8.571.500 Cã TK 911: 8.571.500 + KÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh trong th¸ng : Nî TK 911: 68.630.000 Cã TK 811: 68.630.000 + KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng bÊt thêng trong th¸ng: Nî TK 721: 1.350.000 Cã TK 911: 1.350.000 + KÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng bÊt thêng Nî TK 911: 4.458.500 Cã TK 821: 4.458.500 + KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong th¸ng 12 n¨m 2002 ®îc x¸c ®Þnh nh sau: KQ tiªu = thô TP DT ThuÇn KÕt qu¶ H§TC KÕt qu¶ H§BT KQ H§SXKD = BH = Thu NhËp H§BT = KQTTTP Nî TK 911: - Gi¸ vèn HB Thu NhËp H§TC - - - CPBH - Chi phÝ H§TC Chi phÝ H§BT + KQH§TC + KQH§BT 28.592.000 Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp CPQLD N Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn Cã TK 421: 77 Sinh 28.592.000 Sau ®ã ghi vµo sæ chi tiÕt TK 911 (biÓu sè 09) Sau ®ã ghi vµo sæ c¸i TK 911 ( biÓu sè 17 ) Cuèi th¸ng, kÕ to¸n kho¸ sæ NKCT sè 8 lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp cuèi cïng ph¶n ¸nh tæng hîp qu¸ tr×nh tiªu thô, x¸c ®Þnh tæng sè ph¸t sinh bªn Cã cña c¸c TK: 155, 131, 511, 632, 641, 642, 711, 721, 811, 821, 911 ®èi øng Nî c¸c TK liªn quan vµ lÊy sè tæng céng cña NKCT sè 8 ®Ó ghi vµo sæ c¸i. Sæ c¸i cña c«ng ty ®îc më cho c¶ n¨m, mçi tê sæ më cho mét TK, trong ®ã ph¶n ¸nh sè Nî, Cã vµ sè d cuèi th¸ng cña TK ®ã. Sè ph¸t sinh Cã cña mçi TK ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ c¸i theo tæng sè d tõ c¸c NKCT ghi cã cña TK ®ã, sè ph¸t sinh Nî ®îc lÊy tõ c¸c sæ chi tiÕt, b¶ng kª, NKCT cã liªn quan. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 78 Sinh ch¬ng 3: mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty C¬ KhÝ quang Trung. 3.1. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc, c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu ®Ó ®¹t môc tiªu t¨ng trëng nhanh vµ bÒn v÷ng. Bé m¸y qu¶n lý nãi chung vµ bé phËn kÕ to¸n nãi riªng, ®Æc biÖt lµ kh©u kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh kh«ng ngõng ®îc hoµn thiÖn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. T×nh h×nh thùc tÕ ë c«ng ty cho thÊy, c«ng ty ¸p dông h×nh thøc NKCT lµ hoµn toµn phï hîp, qui ®Þnh më vµ ghi chÐp trªn c¸c b¶n kª, NKCT, sæ chi tiÕt ... t¬ng ®èi chÆt chÏ vµ khoa häc, ®· kÕt hîp réng r·i viÖc ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian víi viÖc hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô theo néi dung kinh tÕ. KÕt hîp viÖc h¹ch to¸n tæng hîp vµ h¹ch to¸n chi tiÕt trªn cïng mét sæ kÕ to¸n vµ trong cïng mét qu¸ tr×nh ghi chÐp. C«ng ty lu«n chÊp hµnh ®óng c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh cña nhµ níc, c¸c chÝnh s¸ch gi¸, thuÕ, tæ chøc më sæ kÕ to¸n mét c¸ch phï hîp ®Ó ph¶n ¸nh , gi¸m ®èc t×nh h×nh biÕn ®éng cña thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm, do vËy kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ®· gãp phÇn b¶o vÖ tµi s¶n cña c«ng ty. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty gän nhÑ, hîp lý, hiÖu qu¶, trong ®ã qui ®Þnh râ rµng, cô thÓ chøc Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 79 Sinh n¨ng nhiÖm vô cho tõng nh©n viªn kÕ to¸n, ®¶m b¶o sù kiÓm tra ®èi chiÕu lÉn nhau gi÷a c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n. §éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n t¹i c«ng ty lµ nh÷ng ngêi cã kinh nghiÖm, th«ng th¹o chuyªn m«n, nhiÖt t×nh vµ s¸ng t¹o trong c«ng viÖc. §èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm : KÕ to¸n ®· ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra liªn quan ®Õn kh©u c«ng t¸c kÕ to¸n nµy. Mäi ho¹t ®éng nhËp xuÊt kho thµnh phÈm ®Òu ®îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ trªn sæ s¸ch chøng tõ kÕ to¸n theo qui ®Þnh hiÖn hµnh vµ qui ®Þnh cña c«ng ty, tõ viÖc lËp c¸c chøng tõ gèc ban ®Çu ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n chi tiÕt, tæng hîp . §ång thêi ph¶n ¸nh kÞp thêi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra, qua ®ã theo dâi chi tiÕt t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh tõng th¸ng, tõng quý, tõng n¨m. §èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm: ®©y lµ néi dung quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty v× nã liªn quan tíi viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶, c¸c kho¶n thu nhËp thùc tÕ vµ phÇn ph¶i nép nhµ níc vµ nã ph¶n ¸nh sù vËn ®éng cña tµi s¶n, tiÒn vèn cña c«ng ty trong lu th«ng. Do ®Æc ®iÓm cña c«ng ty cã khèi lîng thµnh phÈm lín cã gi¸ trÞ cao nªn viÖc tiªu thô thµnh phÈm kh«ng dÔ dµng. C«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung ®· tæ chøc h¹ch to¸n tiªu thô mét c¸ch linh ho¹t vµ hîp lý võa ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty ®· thùc hiÖn viÖc c¬ giíi ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n, ®a m¸y vi tÝnh vµo sö dông trong c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm, do ®ã ®· cung cÊp ®Çy ®ñ kÞp thêi vµ chÝnh x¸c nh÷ng th«ng tin kinh tÕ Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 80 Sinh cÇn thiÕt cho qu¶n lý, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm cña c«ng t¸c h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm mµ c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung ®¹t ®îc cßn cã nh÷ng tån t¹i mµ c«ng ty cã kh¶ n¨ng c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn nh»m ®¸p øng h¬n n÷a yªu cÇu trong c«ng t¸c qu¶n lý cña c«ng ty. 3.2. Nh÷ng tån t¹i vµ ph¬ng híng hoµn thiÖn néi dung h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung. Trong phÇn hµnh kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm nªn hoµn thiÖn mét sè vÊn ®Ò sau: * Xö lý nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng vµ lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2002 kh¸ch hµng cßn nî tiÒn cña c«ng ty lµ 137.780.000 ®ång ®· thu håi ®îc 32.540.000 ®ång. MÆc dï qu¶n lý s¸t sao nhng vÉn cã kh¸ch hµng nî kho¶n tiÒn lín trong thêi gian dµi. NÕu c«ng ty kh«ng ®ßi ®îc hÕt nî hay ®Ó kh¸ch hµng nî qu¸ l©u, qu¸ nhiÒu sÏ dÉn ®Õn nh÷ng ®ét bݪn bÊt lîi khã tr¸nh khái trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Tuy nhiªn, do cha x¸c ®Þnh nh÷ng kho¶n nî ®ã lµ kh«ng lµ kh«ng thÓ ®ßi ®uîc nªn hiªn nay, c«ng ty cha lËp dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi theo nh quy ®Þnh cña kÕ to¸n hiÖn hµnh. §Ó h¹n chÕ nhng rñi ro trong kinh doanh, doanh nhiÖp cÇn phÈi t×m hiÓu ®îc nguyªn nh©n, lý do dÉn ®Õn viÖc kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî th× cuèi niªn ®é kÔ to¸n trÝch lËp dù phßng theo nguyªn t¾c thËn träng cña kÕ to¸n. §Ó cã c¨n cø lËp dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi, doanh Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 81 Sinh nghiÖp c¨n cø chøng tõ gèc hoÆc x¸c nhËn cña ®¬n vÞ nî vÒ sè tiÒn cßn nî cha tr¶ C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi: + Kho¶n nî ph¶i thu ®· qu¸ h¹n thanh to¸n tõ 2 n¨m trë lªn, kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n thu nî ®îc ghi trong hîp ®ång kinh tÕ hoÆc khÕ íc vay nî, cam kÕt nî, doanh nghiÖp ®· tiÕn hµnh ®ßi nî nhiÒu lÇn nhng vÉn cha thu ®uîc nî. + Truêng h¬p ®Æc biÖt, tuy thêi gian qu¸ h¹n, cha tíi hai n¨m nhng ®¬n vÞ nî ®ang trong thêi gian xem xÐt gi¶i thÓ, ph¸ s¶n hoÆc ngêi nî cã dÊu hiÖu bá trèn, bÞ giam gi÷ xÐt xö th× ®îc coi lµ kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi. Thêi ®iÓm lËp vµ hoµn nhËp kho¶n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ®Òu ®îc thùc hiÖn ë thêi ®iÓm khãa sæ kÕ to¸n ®Ó lËp B¸o c¸o tµi chÝnh n¨m( n¨m tµi chÝnh trïng víi n¨m d¬ng lÞch). C¨n cø vµo biÕn ®éng thùc tÕ mµ c«ng ty chñ ®éng x¸c ®Þnh møc trÝch lËp vµ xö lý theo ®óng quy ®Þnh. C¸ch trÝch lËp: N¨m N trÝch lËp dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi cho n¨m N+1 Nî TK 642: Cã TK 139: N¨m N+1 nÕu c«ng ty trÝch thªm bæ sung ( nÕu sè d dù phßng trªn TK 139 nhá h¬n sè dù phßng nî khã ®ßi cÇn trÝch lËp) Nî TK 642: Cã TK 139: NÕu sè d dù phßng trªn TK 139 lín h¬n sè dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi cÇn trÝch lËp th× hoµn nhËp vµo thu nhËp kh¸c. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 82 Sinh Nî TK 139: Cã TK 711: Cïng viÖc lËp dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi c«ng ty cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thu håi vèn nhanh, t¨ng vßng quay vèn ®a vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m thiÓu viÖc chiÕm dông vèn trong kh¸ch hµng. *TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho theo ®¬n ®Æt hµng Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho theo ®¬n ®Æt hµng t¹i C«ng ty C¬ khÝ Quang Trung ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ ®Ých danh ( b»ng ®óng trÞ gi¸ thµnh phÈm nhËp kho cña tõng ®¬n ®Æt hµng ). Khi cã mét hîp ®ång s¶n xuÊt s¶n phÈm kÕ to¸n c«ng ty c¨n cø vµo b¶ng tÝnh møc giao kho¸n mµ phßng kÕ ho¹ch c«ng ty lËp ra tõ nhiÒu n¨m tríc cô thÓ lµ gi¸ trÞ giao kho¸n mét hîp ®ång b»ng 75% tæng gi¸ trÞ hîp ®ång mµ c«ng ty ký kÕt ®îc ®Ó thùc hiÖn giao kho¸n víi c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt vµ c¨n cø vµo tû lÖ giao kho¸n nµy ®Ó tÝnh gi¸ thµnh phÈm nhËp kho. Gi¸ thµnh phÈm xuÊt kho ®îc x¸c ®Þnh chÝnh lµ gi¸ thµnh phÈm nhËp kho dùa trªn tû lÖ giao kho¸n cho tõng ph©n xëng. Cã nghÜa lµ gi¸ thµnh phÈm nhËp xuÊt kho kh«ng ph¶i lµ gi¸ thùc tÕ ph¸t sinh h×nh thµnh lªn thµnh phÈm mµ ®ù¬c tÝnh theo mét tû lÖ cè ®Þnh cho mäi ®¬n ®Æt hµng ( ë c«ng ty quy ®Þnh lµ 75% ). §iÒu nµy kh«ng ®¶m b¶o ®îc tÝnh chÝch x¸c cña tõng gi¸ trÞ hîp ®ång. ViÖc theo dâi trªn sÏ ¶nh hëng tíi viÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ ( gi¸ thµnh ) thùc cña tõng ®¬n ®Æt hµng. Tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn gi¸ vèn hµng b¸n ra lµm cho kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú kh«ng chÝnh x¸c. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 83 Sinh Do ®ã C«ng ty nªn h¹ch to¸n tÝnh gi¸ cña tõng ®¬n ®Æt hµng theo gi¸ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú b»ng c¸ch : + Giao cho c¸c thèng kª ph©n xëng tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh : chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c«ng cô dông cô. Cuèi th¸ng b¸o c¸o lªn phßng kÕ to¸n. + KÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh c¨n cø vµo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh do thèng kª ph©n xëng göi lªn, ®ång thêi tËp hîp vµ ph©n bæ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thµnh phÈm nh : chi phÝ nh©n c«ng trùct tiÕp, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn... ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thµnh phÈm s¶n xuÊt trong th¸ng. Cßn tû lÖ giao kho¸n mµ C«ng ty ®Æt ra th× C«ng ty chØ nªn dïng ®Ó lµm tiªu chuÈn x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh s¶n xuÊt cña c¸c ph©n xëng ®èi víi tõng ®¬n ®Æt hµng : NÕu ph©n xëng nµo s¶n xuÊt víi trÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm hoµn thµnh cã tû lÖ lín h¬n so víi qui ®Þnh mµ phßng KÕ ho¹ch tÝnh to¸n vµ giao riªng cho tõng ph©n xëng n»m trong 75% tæng gi¸ trÞ hîp ®ång th× C«ng ty cã thÓ x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ b¾t ph¹t, båi thêng vËt chÊt... NÕu ph©n xëng nµo s¶n xuÊt víi trÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm hoµn thµnh cã tû lÖ nhá h¬n so víi qui ®Þnh ®îc giao riªng cho tõng ph©n xëng n»m trong 75% tæng gi¸ trÞ hîp ®ång, ®iÒu ®ã ®· nãi lªn ph©n xëng ®· tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ s¶n xuÊt, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, tõ ®ã t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. Do ®ã c«ng ty cã thÓ khen thëng, khuyÕn khÝch vËt chÊt ®èi víi nh÷ng ph©n xëng nµy. * B¶o hµnh s¶n phÈm - §èi víi 1 hîp ®ång ®îc ký kÕt gi÷a c«ng ty víi ®¬n vÞ kh¸ch hµng, khi ký kÕt gi÷a hai bªn th× kh¸ch hµng øng tríc Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 84 Sinh 10%, ®Õn khi giao hµng giao tiÕp 85% gi¸ trÞ hîp ®ång, cßn l¹i 5% cha thu. B¶o hµnh cho kh¸ch hµng trong vßng 1 n¨m, 5% b¶o hµnh c«ng ty treo trªn TK 131 bªn Nî, nÕu sau 1 n¨m kh«ng x¶y ra háng hãc th× c«ng ty cã quyÒn thu håi l¹i 5% ®ã, cßn nÕu x¶y ra háng hãc th× kh«ng ph¶i nép tr¶ c«ng ty n÷a.PhÇn h¹ch to¸n c«ng ty cha thùc hiÖn theo c¸c chÕ ®é. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm theo chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh. * XÐt ®èi víi c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung kh«ng cã bé phËn b¶o hµnh riªng + NÕu doanh nghiªp thùc hiÖn trÝch tríc chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm Nî TK 6415 Cã TK 335 - Khi tiÕn hµnh söa ch÷a – b¶o hµnh s¶n phÈm, chi phÝ b¶o hµnh ®îc tËp hîp vµo Nî TK 621, 622, 627 Cã TK 152, 334. - Cuèi kú, khi söa ch÷a hoµn thµnh sÏ kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n 335. Nî TK 335 Cã TK 154. + NÕu doanh nghiÖp kh«ng trÝch tríc chi phÝ b¶o hµnh Khi cã ho¹t ®éng b¶o hµnh th× chi phÝ b¶o hµnh vÉn ®îc tËp hîp vµo Nî TK 621, 622, 627 Cã TK 152, 334 KÕt chuyÓn chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm Nî TK 154 Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi C§KT3 – K2 Líp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 85 Sinh Cã TK 621, 622,627 KÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ b¶o hµnh Nî TK 641 Cã TK 154 *H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, mäi doanh nghiÖp ®Òu lÊy môc tiªu tiÕt kiÖm chi phÝ ®Õn møc thÊp nhÊt ®Ó lîi nhu...