Đồ án tốt nghiệp Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi

doc
Số trang Đồ án tốt nghiệp Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi 80 Cỡ tệp Đồ án tốt nghiệp Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi 514 KB Lượt tải Đồ án tốt nghiệp Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi 3 Lượt đọc Đồ án tốt nghiệp Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi 76
Đánh giá Đồ án tốt nghiệp Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi
5 ( 22 lượt)
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
Chủ đề liên quan

Nội dung

LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 1 NguyÔn Lêi nãi ®Çu Hoµ vµo xu thÕ më cöa, héi nhËp cña nÒn kinh tÕ quèc tÕ cña thÕ giíi trong thÕ kû 21, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· kh«ng ngõng cè g¾ng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, hiÖn ®¹i ho¸ d©y truyÒn s¶n xuÊt, c¶i tiÕn mÉu m·, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vµ t¹o cho m×nh mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng. H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng trong hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, gi÷ vai trß tÝch cùc trong viÖc ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Lµ mét kh©u cña h¹ch to¸n kÕ to¸n, c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp gi÷ vai trß hÕt søc quan träng. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¸c chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý, sö dông tµi s¶n, vËt t, lao ®éng, còng nh tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, lµ thíc ®o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng chØ dõng l¹i ë chç tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ mµ cßn ph¶i tÝnh ®Õn viÖc cung cÊp th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, viÖc qu¶n lý chi phÝ vµ gi¸ thµnh mét c¸ch hîp lý cßn cã t¸c dông tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc cho doanh nghiÖp, gióp h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cho doanh nghiÖp tÝch luü, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng c«ng nh©n viªn. ChÝnh v× vËy, ®Ó ph¸t huy tèt chøc n¨ng cña m×nh, viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn ph¶i ®îc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 2 NguyÔn nh»m ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý ngµy cµng cao cña doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu vµ vai trß trªn, qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi em ®· lùa chän ®Ò tµi: “Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi ” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña em. Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, bè côc luËn v¨n gåm c¸c néi dung sau: Ch¬ng 1 : C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi. Ch¬ng 3 : BiÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi. Sau ®©y lµ néi dung cô thÓ cña luËn v¨n. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 3 NguyÔn Ch¬ng 1 C¬ së lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1/ Lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1.1/ Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng §Êt níc ta hiÖn nay ®ang trªn con ®êng ®æi míi vµ ph¸t triÓn víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. Mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña c¸c quy luËt kinh tÕ nh quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu…ChÝnh v× vËy, mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ t¹o ®îc mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng th× s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i phï hîp, ®¹t chÊt lîng cao vµ thu nhËp ph¶i bï ®¾p chi phÝ, cã lîi nhuËn tøc lµ LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 4 NguyÔn viÖc x¸c ®Þnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i tuyÖt ®èi chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ sao cho chi phÝ s¶n xuÊt bá ra lµ tèi thiÓu, gi¸ thµnh s¶n phÈm thÊp nhÊt nhng vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng. TÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bá ra ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp ph¶i chó träng lµm tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®óng chÕ ®é nhµ níc quy ®Þnh vµ phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp m×nh. C«ng t¸c nµy kh«ng chØ cã ý nghÜa ®èi víi riªng tõng doanh nghiÖp mµ cßn cã ý nghÜa ®èi víi nhµ níc vµ c¸c bªn liªn quan. - §èi víi doanh nghiÖp: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gióp cho doanh nghiÖp nh×n nhËn ®óng ®¾n thùc tr¹ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, qu¶n lý cung cÊp c¸c th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi chÝnh x¸c cho bé m¸y l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p, chiÕn lîc, s¸ch lîc phï hîp nh»m tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ång thêi lµm tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gióp doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch sö dông vèn hiÖu qu¶, ®¶m b¶o tÝnh chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh. - §èi víi nhµ níc: Lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp sÏ gióp cho nhµ níc cã c¸i nh×n tæng thÓ toµn diÖn ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, tõ ®ã ®a ra c¸c ®êng lèi chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp thùc sù lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ h¹n chÕ quy m« c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thua lç triÒn miªn kh«ng cã kh¶ n¨ng kh¾c phôc…nh»m ®¶m LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 5 NguyÔn b¶o cho sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc. MÆt kh¸c, c«ng t¸c nµy cßn ¶nh hëng trùc tiÕp ®èi víi c¸c kho¶n thuÕ mµ nhµ níc ph¶i chó träng vµ quan t©m ®Õn c«ng t¸c nµy trong c¸c doanh nghiÖp. - §èi víi c¸c bªn liªn quan: Nh ng©n hµng, ®èi t¸c th× viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp còng rÊt quan träng. Mét doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i ch¾c ch¾n sÏ chiÕm ®îc giao thÇu. C«ng t¸c nµy cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng cña ng©n hµng còng nh cña ®èi t¸c. Tãm l¹i, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghhiÖp lµ v« cïng quan träng nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, quyÒn lîi cña c¸c bªn cã liªn quan. 1.1.2/ Kh¸i niÖm, kÕt cÊu vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1.1.2.1/ Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt Sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, s¶n xuÊt chÝnh lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña ba yÕu tè: T liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn cña ba yÕu tè nãi trªn ®Ó cÊu thµnh nªn s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô. Nh vËy, ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ ngêi ta ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸, c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña s¶n phÈm hµng ho¸. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 6 NguyÔn Trong c¬ chÕ thÞ trêng, doanh nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®éc lËp, tù chñ trong ho¹t ®éng kinh tÕ. §iÒu nµy buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i h¹ch to¸n kinh doanh thùc sù vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, ®ång thêi thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp h¹ gi¸ thµnh, t¨ng søc c¹nh tranh vµ t¨ng lîi nhuËn. §Ó viÖc h¹ch to¸n chi phÝ kinh doanh ®¹t ®îc hiÖu qu¶, c¸c doanh nghiÖp cÇn n¾m b¾t râ vµ s©u s¾c b¶n chÊt kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh còng nh ph©n lo¹i nã theo nh÷ng c¸ch thøc vµ môc ®Ých nhÊt ®Þnh. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m). Nãi c¸ch kh¸c, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i tiªu dïng trong mét thêi kú ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Thùc chÊt chi phÝ lµ sù dÞch chuyÓn vèn- dÞch chuyÓn gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô). 1.1.2.2/ KÕt cÊu, néi dung chi phÝ s¶n xuÊt Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng chØ ®¬n thuÇn thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng dÞch vô th¬ng m¹i kh¸c (nh mua b¸n hµng ho¸, xóc tiÕn th¬ng m¹i…). Nh vËy, khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh th× c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh, bao gåm : LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh  7 NguyÔn Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm gåm cã: + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Lµ c¸c chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu, nhiªn liÖu ®îc sö dông trùc tiÕp vµo viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Lµ c¸c kho¶n tr¶ cho ngêi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt nh tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng ®oµn cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ nh÷ng chi phÝ chung ph¸t sinh ë c¸c ph©n xëng nh tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp tr¶ cho nh©n viªn ph©n xëng.  Chi phÝ b¸n hµng: Gåm c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô nh tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng, tiÕp thÞ ®ãng gãi, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n…, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ vËt liÖu bao b×, dông cô, chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm, chi phÝ qu¶ng c¸o…  Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Gåm cã c¸c kho¶n chi cho bé m¸y qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp, c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng chung cña doanh nghiÖp nh chi phÝ vÒ lao ®éng nhá, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho bé m¸y qu¶n lý- ®iÒu hµnh doanh nghiÖp, c¸c chi phÝ ph¸t sinh ë ph¹m vi toµn doanh nghiÖp nh chi phÝ vËt liÖu, ®å dïng v¨n phßng, l·i vay vèn kinh doanh, vèn ®Çu t tµi s¶n cè ®Þnh, dù phßng… LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 8 NguyÔn Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ tæng hîp tõ ba chi phÝ bé phËn lµ: Chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ ®îc kh¸i qu¸t theo c«ng thøc sau: CPSXKD = CPSXSP + CPBH + CPQLDN Trong ®ã: CPSXKD : Lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh CPSXSP : Lµ chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm CPQLDN : Lµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Do ho¹t ®éng chÝnh cña doanh nghiÖp lµ s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ nªn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn tû träng gi÷a c¸c yÕu tè chi phÝ trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ kh«ng gièng nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ ngay c¶ trong b¶n th©n doanh nghiÖp. Së dÜ cã sù kh¸c nhau nµy lµ do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp vµ cña c¶ ngay doanh nghiÖp ®ã trong c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt kh¸c nhau th× kÕt cÊu vÒ chi phÝ còng thay ®æi. Tû träng chi phÝ nµy cßn phô thuéc vµo tr×nh ®é kü thuËt cña doanh nghiÖp, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, lo¹i h×nh s¶n xuÊt, tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña mçi doanh nghiÖp. ViÖc nghiªn cøu kÕt cÊu chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã ý nghÜa rÊt quan träng, kh«ng nh÷ng cho ta biÕt tû träng c¸c lo¹i chi phÝ trong tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn biÕt ®îc ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp còng nh tr×nh ®é c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cßn lµ tiÒn ®Ò ®Ó kiÓm tra gi¸ thµnh s¶n phÈm, x¸c ®Þnh ph¬ng híng cô thÓ cho viÖc phÊn LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 9 NguyÔn ®Êu h¹ gi¸ thµnh, mµ lµm ®îc ®iÒu ®ã th× doanh nghiÖp ph¶i biÕt tiÕt kiÖm bÊt kú mét lo¹i chi phÝ nµo. 1.1.2.3/ Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i, cã néi dung kinh tÕ, môc ®Ých, c«ng dông kh¸c nhau. Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý ngêi ta tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo nh÷ng tiªu thøc thÝch hîp. Ph©n lo¹i chi phÝ lµ viÖc x¾p xÕp chi phÝ s¶n xuÊt vµo tõng lo¹i, tõng nhãm theo nh÷ng ®Æc trng nhÊt ®Þnh. XÐt vÒ mÆt lý luËn còng nh thùc tÕ, cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c nhau, tuy nhiªn lùa chän tiªu thøc ph©n lo¹i chi phÝ nµo lµ ph¶i dùa vµo yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n. Ta cã thÓ tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ xuÊt kinh doanh theo mét sè tiªu thøc ph©n lo¹i chñ yÕu sau: * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung kinh tÕ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ tÝnh chÊt cña chi phÝ ®Ó chia ra thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ, mçi yÕu tè chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh tõ lÜnh vùc nµo, ë ®©u, môc ®Ých, t¸c dông cña chi phÝ nh thÕ nµo. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc x©y dùng vµ ph©n tÝch ®Þnh møc vèn lu ®éng còng nh lËp, kiÓm tra vµ ph©n tÝch dù to¸n chi phÝ. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh th× toµn bé chi phÝ ®îc chia thµnh c¸c yÕu tè sau: - Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu: Gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 10 NguyÔn cô…sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ kh«ng dïng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi). - TiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng: Lµ toµn bé tiÒn l¬ng vµ phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc trong kú. - Chi phÝ b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn: §©y lµ kho¶n chi phÝ ®îc trÝch lËp theo tû lÖ % tÝnh theo l¬ng vµ quy ®Þnh hiÖn hµnh th× chiÕm 19% trªn tæng l¬ng. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Lµ toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao trong kú cña c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ c¸c kho¶n chi vÒ ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i, tiÒn tr¶ hoa hång ®¹i lý, uû th¸c vµ m«i giíi xuÊt- nhËp khÈu, qu¶ng c¸o vµ c¸c dÞch vô mua ngoµi kh¸c. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ b»ng tiÒn chi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ ®· kÓ trªn. C¸ch ph©n lo¹i nµy rÊt cÇn thiÕt cho c«ng t¸c kÕ to¸n, nã cã u ®iÓm lµ cho biÕt ®îc kÕt cÊu, tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong kú ®Ó lµm c¨n cø ®Ó lËp thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh phÇn: “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè” phôc vô cung cÊp th«ng tin cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ trong doanh nghiÖp. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých c«ng dông LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 11 NguyÔn C¬ së cña ph¬ng ph¸p nµy lµ dùa vµo c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh còng nh møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi tîng. Theo quy ®Þnh, gi¸ trÞ toµn bé cña s¶n phÈm bao gåm c¸c yÕu tè sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu…sö dông trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc lao vô, dÞch vô. Kh«ng tÝnh vµo kho¶n môc nµy nh÷ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng vµo môc ®Ých phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt chung hay cho nh÷ng ho¹t ®éng ngoµi lÜnh vùc s¶n xuÊt. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT vµ KPC§, trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp trªn tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt theo quy ®Þnh. Kh«ng tÝnh vµo kho¶n nµy kho¶n tiÒn l¬ng phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn tiÒn l¬ng cña nh©n viªn ph©n xëng, nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp hay nh©n viªn kh¸c. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ chi phÝ dïng vµo viÖc qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt chung t¹i bé phËn s¶n xuÊt (ph©n xëng, ®éi tr¹i…); bao gåm c¸c ®iÒu kho¶n sau: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng: Gåm c¸c chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý, nh©n viªn thèng kª, nh©n viªn b¶o vÖ…t¹i ph©n xëng s¶n xuÊt theo quy ®Þnh. + Chi phÝ vËt liÖu: Gåm vËt liÖu c¸c lo¹i sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng (®éi, tr¹i …) s¶n xuÊt, LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 12 NguyÔn nh dïng ®Ó söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý t¹i ph©n xëng. + Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: Chi phÝ vÒ c¸c lo¹i c«ng cô, dông cô dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng s¶n xuÊt nh khu«n mÉu, dông cô, gi¸ l¾p, dông cô cÇm tay… + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Bao gåm sè khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh, tµi s¶n v« h×nh vµ tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh sö dông ë ph©n xëng s¶n xuÊt nh khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, khÊu hao nhµ xëng… + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm c¸c kho¶n chi vÒ dÞch vô mua ngoµi, thuª ngoµi ®Ó sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng s¶n xuÊt nh chi phÝ vÒ ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i, thuª söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh. + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Bao gåm c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn ngoµi c¸c kho¶n chi ®· kÓ trªn, sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng s¶n xuÊt. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých, c«ng dông kinh tÕ cã t¸c dông phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc; lµ c¬ së cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc; lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ ®Þnh møc cho kú sau. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô C¨n cø vµo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh víi khèi lîng ho¹t ®éng (tÝnh theo s¶n lîng hµng ho¸ hoÆc doanh thu), ngêi ta chia chi phÝ lµm ba lo¹i: LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 13 NguyÔn - Chi phÝ kh¶ biÕn hoÆc biÕn phÝ: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ thay ®æi tû lÖ thuËn víi khèi lîng s¶n xuÊt ra. Sù thay ®æi nµy chØ ®óng khi ta xÐt vÒ tæng thÓ chi phÝ trªn khèi lîng tæng s¶n phÈm hµng ho¸ s¶n xuÊt ra nhng nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i kh«ng ®æi. Nh÷ng chi phÝ thuéc vÒ chi phÝ kh¶ biÕn gåm cã: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nhiªn liÖu, ®éng lùc, tiÒn l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, hoa hång ®¹i lý vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c. - Chi phÝ bÊt biÕn (hay cßn gäi lµ ®Þnh phÝ): Lµ c¸c kho¶n chi phÝ kh«ng ®æi khi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra thay ®æi trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Ngîc l¹i, chi phÝ bÊt biÕn tÝnh vÒ tæng thÓ (trong ph¹m vi giíi h¹n khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra) lµ kh«ng ®æi nhng chi phÝ bÊt biÕn tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm sÏ gi¶m ®i khi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra t¨ng lªn vµ ngîc l¹i. Nh÷ng chi phÝ thuéc vÒ biÕn phÝ bao gåm : Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ, tiÒn l¬ng bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp, tiÒn thuª nhµ xëng, ®Êt ®ai m¸y mãc, chi phÝ b¶o hiÓm… - Chi phÝ hçn hîp: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ võa thÓ hiÖn ®Æc tÝnh ®Þnh phÝ võa thÓ hiÖn ®Æc tÝnh cña biÕn phÝ. Thuéc lo¹i chi phÝ nµy bao gåm: Chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn, ®iÖn tho¹i, fax, chi phÝ söa ch÷a thêng xuyªn tµi s¶n cè ®Þnh. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo ph¬ng ph¸p nµy cã ý nghÜa lín ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. Qua viÖc xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a khèi lîng s¶n LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 14 NguyÔn xuÊt víi chi phÝ bá ra gióp c¸c nhµ qu¶n lý t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp víi tõng lo¹i chi phÝ ®Ó tiÕn tíi h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ång thêi viÖc ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông x©y dùng c¸c m« h×nh chi phÝ trong mèi quan hÖ víi s¶n lîng vµ lîi nhuËn, x¸c ®Þnh ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô c¸c quyÕt ®Þnh quan träng kh¸c trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ Theo tiªu thøc nµy chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc chia thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp. - Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm, mét c«ng viÖc, lao vô hoÆc mét ho¹t ®éng, mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ hoµn toµn cã thÓ h¹ch to¸n , quy n¹p trùc tiÕp cho s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô, dÞch vô ®ã. - Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô, dÞch vô, nhiÒu ®èi tîng kh¸c nhau nªn ph¶i tËp hîp, quy n¹p cho tõng ®èi tîng b»ng c¸ch ph©n bæ gi¸n tiÕp. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa thuÇn tuý ®èi víi kü thuËt h¹ch to¸n, trêng hîp cã ph¸t sinh chi phÝ gi¸n tiÕp b¾t buéc ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ, lùa chän tiªu thøc ph©n bæ phï hîp. Møc ®é chÝnh x¸c cña chi phÝ gi¸n tiÕp tËp hîp cho tõng ®èi tîng phô thuéc vµo tÝnh hîp lý vµ khoa häc cña tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ. V× vËy, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc quan t©m ®Õn viÖc lùa chän tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ nÕu muèn cã th«ng tin chuÈn mùc vÒ chi LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 15 NguyÔn phÝ vµ kÕt qu¶ lîi nhuËn tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô, tõng lo¹i ho¹t ®éng doanh nghiÖp. Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ trªn, ngêi ta cßn ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. Tuy nhiªn viÖc lùa chän tiªu thøc ph©n lo¹i nµo lµ tuú thuéc vµo tÝnh chÊt, ®Þa ®iÓm, ngµnh nghÒ kinh doanh vµ môc tiªu qu¶n lý. 1.1.3/ Gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1.3.1/ Kh¸i niÖm, b¶n chÊt vµ néi dung cña gi¸ thµnh s¶n phÈm * Kh¸i niÖm Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm hai mÆt ®èi lËp nhau nhng cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau. Mét lµ chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra, hai lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp thu ®îc. Nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi cÇn ®îc tÝnh gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c, s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh trong kú (th¸ng, quý, n¨m). Nh÷ng kho¶n chi phÝ nµo ph¸t sinh (bao gåm c¶ kú tríc chuyÓn sang vµ ph¸t sinh trong kú) vµ chi phÝ trÝch tríc cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm dÞch vô trong kú sÏ t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Hay nãi c¸ch kh¸c b¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ tËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt nhng ®îc kÕt tinh trong s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. Do ®ã khi muèn x¸c ®Þnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm th× ta ph¶i x¸c ®Þnh vµ tËp hîp chi phÝ ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 16 NguyÔn kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh tõ ®ã tiÕn hµnh quy n¹p c¸c chi phÝ. * Chøc n¨ng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung. TÝnh tæng hîp cña chØ tiªu nµy ®îc biÓu hiÖn ë chç th«ng qua nã ngêi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chøng minh ®îc kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ sö dông c¸c yÕu tè vËt chÊt ®· thùc sù tiÕt kiÖm vµ hîp lý cha. TÝnh tæng hîp cßn ®îc biÓu hiÖn ë chç th«ng qua nã ngêi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc toµn bé c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, tæ chøc kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Do tÝnh chÊt quan träng nh vËy nªn chØ tiªu gi¸ thµnh lu«n ®îc xem lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu cÇn ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c, trung thùc ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp cã c¨n cø xem xÐt, ®¸nh gi¸, kiÓm tra vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p thÝch øng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh trong tõng giai ®o¹n cô thÓ. Nh÷ng tÝnh chÊt ®ã cña gi¸ thµnh ®îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c chøc n¨ng vèn cã cña nã. - Chøc n¨ng thíc ®o bï ®¾p chi phÝ Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn nh÷ng hao phÝ vËt chÊt mµ c¸c doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm. Nh÷ng hao phÝ vËt chÊt nµy cÇn ®îc bï ®¾p mét c¸ch ®Çy ®ñ kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu t¸i s¶n xuÊt. Nh vËy, viÖc t×m c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc bï ®¾p nh÷ng chi phÝ mµ m×nh ®· bá ra ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm vµ thùc hiÖn ®îc gi¸ trÞ LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 17 NguyÔn cña s¶n phÈm lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Th«ng qua chØ tiªu gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c, c¸c doanh nghiÖp sÏ ®¶m b¶o ®îc kh¶ n¨ng bï ®¾p chi phÝ. Bï ®¾p hao phÝ s¶n xuÊt lµ vÊn ®Ò quan t©m ®Çu tiªn cña c¸c doanh nghiÖp bëi hiÖu qu¶ kinh tÕ ®îc biÓu hiÖn ra tríc hÕt ë chç doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng bï ®¾p l¹i nh÷ng g× mµ m×nh ®· bá ra hay kh«ng, ®ñ bï ®¾p chi phÝ lµ khëi ®iÓm cña hiÖu qu¶ vµ ®îc coi lµ yÕu tè ®Çu tiªn ®Ó xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh. - Chøc n¨ng lËp gi¸ S¶n phÈm do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra lµ c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn gi¸ trÞ trªn thÞ trêng th«ng qua gi¸ c¶. Gi¸ s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt biÓu hiÖn mÆt gi¸ trÞ cu¶ s¶n phÈm. Khi x¸c ®Þnh gi¸ c¶ yªu cÇu ®Çu tiªn lµ gi¸ c¶ ph¶i cã kh¶ n¨ng bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, ®¶m b¶o cho c¸c doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt b×nh thêng còng cã thÓ bï ®¾p ®îc hao phÝ ®Ó thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt vµ s¶n xuÊt më réng. §Ó thùc hiÖn ®îc yªu cÇu bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt nµy, th× khi x¸c ®Þnh gi¸ c¶ ph¶i c¨n cø vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng ph¶i lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh gi¸ c¶ s¶n phÈm cña m×nh mµ cßn ph¶i c¨n cø vµo gi¸ thµnh b×nh qu©n cña ngµnh, tÝnh hîp lý cña chi phÝ vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 18 NguyÔn Gi¸ c¶ lµ biÓu hiÖn mÆt gi¸ trÞ cña s¶n phÈm chøa ®ùng trong nã néi dung bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt dïng ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm nªn viÖc lÊy gi¸ thµnh lµm c¨n cø lËp gi¸ lµ yªu cÇu kh¸ch quan, vèn cã trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ ®îc biÓu hiÖn ®Çy ®ñ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, mäi sù tho¸t ly c¬ së lËp gi¸ thµnh sÏ lµm cho gi¸ c¶ kh«ng cßn tÝnh chÊt ®ßn bÈy ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh mµ sÏ k×m h·m s¶n xuÊt, g©y ra nh÷ng rèi lo¹n trong s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng hãa. - Chøc n¨ng ®ßn bÈy Doanh lîi cña doanh nghiÖp cao hay thÊp phô thuéc trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. H¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó t¨ng doanh lîi t¹o nªn tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt vµ më réng s¶n xuÊt. Cïng c¸c ph¹m trï kinh tÕ nh gi¸ c¶, l·i, chÊt lîng, thuÕ…gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ ®· trë thµnh ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp t¨ng cêng hiÖu qu¶ kinh doanh phï hîp víi nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng tÝnh chÊt ®ßn bÈy kinh tÕ cña gi¸ thµnh ®Æt ra yªu cÇu cho tõng bé phËn s¶n xuÊt vµ ph¶i cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu võa tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ, võa sö dông chi phÝ mét c¸ch hîp lý nhÊt ®èi víi tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng kho¶n chi phÝ cô thÓ. 1.1.3.2/ Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ qu¶n lý, kÕ to¸n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ thµnh còng nh yªu cÇu x©y dùng gi¸ b¸n hµng ho¸, gi¸ thµnh ®îc xem xÐt díi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 19 NguyÔn Cã hai c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu sau : * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chia thµnh 3 lo¹i : - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kÕ ho¹ch. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®îc tiÕn hµnh tríc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®îc thùc hiÖn tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ thíc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t, lao ®éng s¶n xuÊt, gióp cho doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp ®îc trong kú còng nh s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt trong kú. ChØ tiªu nµy ®îc x¸c ®Þnh khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 20 NguyÔn phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ- kü thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp cña doanh nghiÖp. * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi c¸c chi phÝ cÊu thµnh §Ó phôc vô cho quyÕt ®Þnh cô thÓ, chØ tiªu gi¸ thµnh tÝnh to¸n theo c¸c ph¹m vi chi phÝ kh¸c nhau, theo tiªu thøc nµy cã c¸c lo¹i gi¸ thµnh sau: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng xëng): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt. C¸c chi phÝ nµy gåm cã chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô ®· hoµn thµnh. Nã lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n vµ l·i gép. - Gi¸ thµnh toµn bé (hay gi¸ thµnh tiªu thô): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Gi¸ thµnh tiªu thô ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh Chi Chi phÝ = + + toµn bé s¶n s¶n xuÊt phÝ qu¶n lý phÈm tiªu s¶n phÈm b¸n doanh thô tiªu thô hµng nghiÖp Gi¸ thµnh toµn bé chØ ®îc x¸c ®Þnh khi s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®îc tiªu thô, ®©y lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh l·i tríc thuÕ cña doanh nghiÖp. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 21 NguyÔn C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông gióp cho nhµ qu¶n lý biÕt ®îc kÕt qu¶ kinh doanh (l·i, lç) cña tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô mµ doanh nghiÖp kinh doanh. Tuy nhiªn, do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh khi lùa chän tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý cho tõng lo¹i mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô nªn c¸ch ph©n lo¹i nµy chØ cßn mang ý nghÜa häc thuËt, nghiªn cøu. 1.1.3.3/ Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh s¶n phÈm Khi xem xÐt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt thùc chÊt lµ ta xem xÐt hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Do ®ã gi÷a chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, cïng gièng nhau vÒ chÊt v× chóng ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Tuy nhiªn gi÷a chóng l¹i cã sù kh¸c nhau vÒ thêi ®iÓm x¸c ®Þnh. §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh th× g¾n liÒn víi mét thêi kú ph¸t sinh chi phÝ nhÊt ®Þnh. Trong thùc tÕ c«ng t¸c chi phÝ tµi chÝnh- kÕ to¸n th× l¹i cã nh÷ng kho¶n chi phÝ cha thùc sù ph¸t sinh (tøc lµ ta cha chi tiÒn) nhng ®· ®îc x¸c ®Þnh vµo chi phÝ (chi phÝ trÝch tríc), ngîc l¹i cã mét sè kho¶n chi phÝ ®· chi tiÒn trong kú kÕ to¸n nµy nhng l¹i cã t¸c dông trong kú kÕ to¸n sau. Gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n liÒn víi mçi lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Nh vËy trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ë kú kÕ to¸n nµy l¹i cã thÓ bao gåm chi phÝ ph¸t sinh ë kú kÕ to¸n tríc (trêng hîp cã s¶n phÈm dë dang ®Çu kú), chi phÝ ph¸t sinh trong kú vµ lo¹i trõ ®i chi phÝ tÝnh cho s¶n LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 22 NguyÔn phÈm dë dang cuèi kú (trêng hîp cã s¶n phÈm dë dang cuèi kú h¹ch to¸n). Qua sù ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng chi phÝ s¶n xuÊt ®îc x¸c ®Þnh lµ chi phÝ ph¸t sinh kú nµy cã liªn quan c¶ tíi c¸c s¶n phÈm hoµn thµnh ë kú sau (nÕu cã s¶n phÈm dë dang) cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng nh÷ng liªn quan ®Õn c¸c chi phÝ ®· ph¸t sinh trong kú mµ cßn liªn quan ®Õn c¸c chi phÝ ®· ph¸t sinh ë kú kÕ to¸n tríc (trêng hîp cã s¶n phÈm dë dang ®Çu kú h¹ch to¸n). Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc thÓ hiÖn kh¸i qu¸t th«ng qua c«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶n ®¬n sau: Z = D®k + C - Dck Trong ®ã: Z : Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm D®k, Dck : TrÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú, cuèi kú C : Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú 1.1.3.4/ NhiÖm vô kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý vµ tÇm quan träng cña qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - X¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi ®Æc thï cña doanh nghiÖp vµ yªu cÇu qu¶n lý. - Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i phï hîp ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho mµ doanh nghiÖp ®· chän. - Tæ chøc tËp hîp, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 23 NguyÔn ®· x¸c ®Þnh, theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ kho¶n môc gi¸ thµnh. - LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè (trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh); ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp. - Tæ chøc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi lîng s¶n phÈm dë dang khoa häc, hîp lý, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh s¶n xuÊt trong kú mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. 1.2/ Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 1.2.1/ §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt §Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chÝnh x¸c, ®ßi hái c«ng viÖc ®Çu tiªn mµ nhµ qu¶n lý ph¶i lµm lµ x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cã x¸c ®Þnh ®îc ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th× míi tæ chøc ®óng ®¾n khoa häc, hîp lý c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §©y lµ vÊn ®Ò cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong lý luËn còng nh trong thùc tiÔn, h¹ch to¸n lµ néi dung c¬ b¶n nhÊt cña tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm so¸t chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh. Tæ chøc h¹ch to¸n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm hai giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau ®ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng s¶n LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 24 NguyÔn phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng nghÖ vµ giai ®o¹n tÝnh s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm, s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng ®· ®Æt hµng theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. ViÖc ph©n chia nµy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý, kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh néi bé, theo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ tõng doanh nghÞªp vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n vÞ quy ®Þnh. Cã thÓ nãi viÖc ph©n chia qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh hai giai ®o¹n lµ do sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ tøc lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. §Ó ph©n biÖt ®îc ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ngay c¶ trong khi chóng ®ång nhÊt lµ mét cÇn ph¶i dùa vµo c¸c c¬ së sau: - §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Theo tiªu thøc nµy ®îc ph©n thµnh: + §èi tîng s¶n xuÊt gi¶n ®¬n: §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ hoÆc toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ (nÕu s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm) hoÆc cã thÓ lµ nhãm s¶n phÈm (nÕu nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cïng tiÕn hµnh trong cïng 1 qu¸ tr×nh lao ®éng). §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ë ®©y lµ s¶n phÈm cuèi cïng. + §èi tîng s¶n xuÊt phøc t¹p: §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm, c¸c giai ®o¹n chÕ biÕn, c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt hoÆc nhãm chi tiÕt s¶n xuÊt bé phËn s¶n phÈm, cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm ë tõng bíc chÕ t¹o. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 25 NguyÔn - C¨n cø vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt ta chia thµnh: + Víi lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi lîng nhá: §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ lµ c¸c ®¬n ®Æt hµng riªng biÖt, cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cña tõng ®¬n ®Æt hµng. + Víi s¶n xuÊt hµng lo¹t, khèi lîng lín: §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt phô thuéc vµo quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (gi¶n ®¬n hay phøc t¹p). §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng hoÆc b¸n thµnh phÈm nh trªn. ViÖc x¸c ®Þnh mèi quan hÖ vµ sù kh¸c nhau gi÷a ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa lín mang tÝnh ®Þnh híng cho tæ chøc h¹ch to¸n ®ång thêi thÓ hiÖn ®îc môc ®Ých ph¹m vi tiÕn hµnh hai giai ®o¹n cña c«ng t¸c kÕ to¸n nªu trªn. Trªn c¬ së ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ, kÕ to¸n lùa chän ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ thÝch øng. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ. VÒ c¬ b¶n, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo s¶n phÈm, theo ®¬n ®Æt hµng, theo giai ®o¹n c«ng nghÖ… Néi dung chñ yÕu cña c¸c ph¬ng ph¸p nµy lµ më thÎ (hoÆc sæ) chi tiÕt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng ®· x¸c ®Þnh, ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn ®èi tîng, hµng th¸ng tæng hîp chi phÝ theo tõng ®èi tîng. Mçi ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ chØ thÝch hîp víi mét lo¹i ®èi tîng h¹ch to¸n LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 26 NguyÔn chi phÝ nªn tªn gäi cña c¸c ph¬ng ph¸p nµy lµ biÓu hiÖn ®èi tîng mµ nã cÇn tËp hîp vµ ph©n lo¹i chi phÝ. 1.2.2/ Tr×nh tù kÕ to¸n vµ tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh nghÒ, tõng doanh nghiÖp, vµo mèi quan hÖ gi÷a c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp, vµo tr×nh ®é c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n… mµ tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× kh«ng gièng nhau. Tuy nhiªn, cã thÓ kh¸i qu¸t chung viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt qua c¸c bíc sau: - Bíc 1: TËp hîp c¸c chi c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng sö dông. - Bíc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng sö dông trªn c¬ së khèi lîng lao vô phôc vô vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ lao vô. - Bíc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c lo¹i s¶n phÈm cã liªn quan. - Bíc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú. Tuú theo ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ néi dung c¸ch thøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau. 1.2.3/ KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong trêng hîp doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn 1.2.3.1/ KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu…dïng trùc tiÕp cho LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 27 NguyÔn viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. Trêng hîp doanh nghiÖp mua nöa thµnh phÈm ®Ó chÕ t¹o, l¾p r¸p, gia c«ng thªm th× nöa thµnh phÈm mua ngoµi còng ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng kh¸c nhau th× ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng vµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc tiªu thøc ph©n bæ hîp lý, tiªu thøc nµy ph¶i ®¶m b¶o mèi quan hÖ tØ lÖ thuËn gi÷a tæng sè chi phÝ cÇn ph©n bæ víi tiªu thøc ph©n bæ cña c¸c ®èi tîng. §èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu tiªu thøc ph©n bæ thêng sö dông lµ: - Víi chÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh nöa thµnh phÈm mua ngoµi cã thÓ chän tiªu thøc ph©n bæ lµ chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt. - Víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, vËt liÖu cã thÓ lùa chän tiªu thøc ph©n bæ lµ chi phÝ ®Þnh møc,chi phÝ kÕ ho¹ch, chi phÝ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu chÝnh, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt. Tr×nh tù ph©n bæ nh sau: + X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ HÖ sè ph©n bæ Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu = cÇn ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ + TÝnh sè chi phÝ ph©n bæ cho tõng ®èi tîng: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tiªu thøc ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng x HÖ sè ph©n bæ LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 28 NguyÔn §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. KÕt cÊu TK 621 Bªn nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sö dông cho s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn c«ng viÖc, dÞch vô, lao vô trong kú. Bªn cã: - TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho. - TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi - KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d. S¬ ®å 1.1 KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp TK 152, 153, 142 XuÊt NVL, CCDC TK 621 TK 152 NVL dïng kh«ng dïng vµo s¶n xuÊt TK 111, 112, 141 Mua NVL dïng ngay vµo SX TK 133 TK 411, 154 NVL liªn doanh ®­îc cÊp vèn tù SX dïng ngay vµo SX hÕt nhËp l¹i TK 154 kho KÕt chuyÓn CPNVLTT LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 29 NguyÔn 1.2.3.2/ KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lo¹i lao vô, dÞch vô gåm: TiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp, tiÒn trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn theo sè tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. Víi chi phÝ nµy nÕu tiÒn c«ng ®· tr¶ theo s¶n phÈm hoÆc tiÒn c«ng tiÒn c«ng thêi gian cã quan hÖ víi tõng ®èi tîng cô thÓ th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ ®ã. Cßn nÕu tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng th× ta tiÕn hµnh ph©n bæ. Trong trêng hîp ph©n bæ gi¸n tiÕp th× tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cã thÓ lµ: Chi phÝ tiÒn c«ng ®Þnh møc, c«ng giê ®Þnh møc, c«ng thùc tÕ, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt… KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. KÕt cÊu: Bªn nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú Bªn cã: Sè kÕt chuyÓn (hoÆc ph©n bæ) chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ vµo cuèi kú. Tµi kho¶n 622 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ®îc më chi tiÕt TK 334 TK 622 TK 154 theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ. S¬ ®å 1.2l­¬ngkÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TiÒn ph¶i tr¶ TK 335 CNSX trùc tiÕp KÕt chuyÓn TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ cho CNSX trùc tiÕp TK 338 C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ( hoÆc ph©n bæ) CPNCTT LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 30 NguyÔn 1.2.3.3/ KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn phôc vô qu¶n lý s¶n xuÊt trong ph¹m vi ph©n xëng, bé phËn, tæ, ®éi s¶n xuÊt. §Ó kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung. KÕt cÊu: Bªn nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú Bªn cã: - C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung (nÕu cã) - Sè kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ Tµi kho¶n 627 ®îc më thµnh 6 tµi kho¶n cÊp hai: + TK 627(1) - Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng + TK 627(2) - Chi phÝ vËt liÖu + TK 627(3) - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt + TK 627(4) - KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh + TK 627(5) - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK627 +TK334, TK 627(8) - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 338 TK154 Tµi kho¶n 627 cã sè d cuèi kú vµ ®îc më chi tiÕt Chi kh«ng phÝ nh©n cho tõng ®èi tîng, viªntõng lo¹i s¶n phÈm, tõng ph©n xëng, tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng bé phËn. TK152 KÕt chuyÓn S¬ ®å 1.3 KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung ( hoÆc ph©n bæ) Chi phÝ vËt liÖu chi phÝ SXC TK153 ( 142) Chi phÝ dông cô TK214 Chi phÝ khÊu hao TK111,112,3TSC§ 31 Chi phÝ kh¸c liªn quan LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 31 NguyÔn Trong trêng hîp mçi ®¬n vÞ, mçi bé phËn s¶n xuÊt chØ tiÕn hµnh s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm, mét lo¹i c«ng viÖc hay lao vô nhÊt ®Þnh; chi phÝ s¶n xuÊt chung cña mçi bé phËn ®¬n vÞ ®ã lµ chi phÝ trùc tiÕp vµ ®îc kÕt chuyÓn trùc tiÕp cho lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc hay lao vô ®ã. NÕu cã nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc hoÆc lao vô, chi phÝ s¶n xuÊt chung cña tõng bé phËn, ®¬n vÞ ®îc ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng liªn quan theo tiªu chuÈn ph©n bæ nhÊt ®Þnh. Cã thÓ ph©n bæ theo tæng sè chi phÝ ph¸t sinh, còng cã thÓ ph©n bæ theo tõng bé phËn chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· tËp hîp ®îc trªn tµi kho¶n cÊp 2 cña tµi kho¶n 627. Tiªu chuÈn sö dông ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cã thÓ lµ: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt c¬ b¶n, dù to¸n (®Þnh møc) chi phÝ s¶n xuÊt chung. Møc CPSXC ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tæng CPSXC Tæng tiªu thøc ph©n bæ x Tiªu thøc ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 32 NguyÔn 1.2.3.4/ KÕ to¸n chi phÝ tr¶ tríc Chi phÝ tr¶ tríc lµ c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha tÝnh hÕt vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña kú nµy mµ ®îc tÝnh cho hai hay nhiÒu kú h¹ch to¸n sau ®ã. Chi phÝ tr¶ tríc bao gåm: - C«ng cô, dông cô ph¸t sinh mét lÇn víi gi¸ trÞ lín vµ c«ng cô dung cô ph©n bæ tõ hai lÇn trë lªn. - Gi¸ trÞ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh. - Chi phÝ nghiªn cøu, thÝ nghiÖm, ph¸t minh, s¸ng chÕ... - TiÒn thuª tµi s¶n cè ®Þnh, ph¬ng tiÖn kinh doanh... tr¶ tríc. - Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp chê kÕt chuyÓn (víi doanh nghiÖp cã chu kú kinh doanh dµi). - Chi phÝ mua b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm kinh doanh, lÖ phÝ giao th«ng bÕn b·i. - V.v... §Ó theo dâi c¸c tµi kho¶n chi phÝ tr¶ tríc, kÕ to¸n sö dông TK142( TK627, 641, tµiTK111, kho¶n 112, 142- 153, Chi phÝ tr¶ tríc. 331... 1) 642... KÕt cÊu: C¸ckho¶n kho¶nchi chiphÝ tr¶ tríc Ph©n bæ Bªn nî: C¸c thùc tÕchi ph¸t sinh. phÝ kho¶n tr¶ tr­íc chi ph¸t íc cho bæ vµo phÝ Bªn cã: C¸c phÝ tr¶phÝ tríctr¶ ®·tr­ph©n sinh CPSXKD TK133 kinh doanh. D nî: C¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh. Tµi kho¶n 142 chi tiÕt lµm 2 tiÓu kho¶n: TK142( + TK142(1) - Chi phÝ tr¶ 2) tríc. KÕt chuyÓn + TK142(2) - Chi phÝ chê kÕt chuyÓn. CPBH, CPQLDN S¬ ®å 1.4 KÕ to¸n chi phÝ tr¶ tríc KÕt chuyÓn dÇn TK91 1 mét lÇn LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 33 NguyÔn 1.2.3.5/ KÕ to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ Chi phÝ ph¶i tr¶ (cßn gäi lµ chi phÝ trÝch tríc): Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ cha ph¸t sinh nhng ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ cña kú h¹ch to¸n. Chi phÝ ph¶i tr¶ trong doanh nghiÖp thêng bao gåm: - Chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch. - ThiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt trong kú kÕ ho¹ch. - Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm. - L·i tiÒn vay cha ®Õn h¹n tr¶. - C¸c dÞch vô mua ngoµi sÏ cung cÊp. - V.v... C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ ®îc theo dâi, ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 335- Chi phÝ ph¶i tr¶. KÕt cÊu tµi kho¶n: Bªn nî: Chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 34 NguyÔn Bªn cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®îc ghi nhËn (®· tÝnh tríc) vµo chi phÝ trong kú theo kÕ ho¹ch. D cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®· tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh nhng thùc tÕ cha ph¸t sinh. VÒ nguyªn t¾c tµi kho¶n 335 cuèi n¨m kh«ng cã sè d (trõ trêng hîp mét sè kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ cã liªn quan ®Õn nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n nh chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, l·i tiÒn vay... ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn chÊp nhËn). S¬ ®å 1.5 KÕ to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ TK334, 331, 111, TK335 152... C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh TK133 TK622,627, 641, 642... TrÝch tr­íc c¸c chi phÝ TK72 1 Chi phÝ trÝch tr­íc > chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh 1.2.3.6/ KÕ to¸n thiÖt h¹i s¶n phÈm háng trong s¶n xuÊt A/ KÕ to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng S¶n phÈm háng lµ s¶n phÈm kh«ng tho¶ m·n c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng vµ ®Æc ®iÓm kü thuËt cña s¶n xuÊt vÒ mµu s¾c, kÝch cì, träng lîng, c¸ch thøc l¾p r¸p. Tuú theo tõng møc ®é háng mµ s¶n phÈm háng ®îc chia lµm 2 lo¹i: LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 35 NguyÔn - S¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®îc lµ nh÷ng s¶n phÈm háng mµ vÒ mÆt kü thuËt cã thÓ söa ch÷a ®îc vµ viÖc söa ch÷a cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ. - S¶n ph¶m háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ vÒ mÆt kü thuËt kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc hoÆc cã thÓ söa ch÷a ®îc nhng kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ. * Tr×nh tù kÕ to¸n + §èi víi s¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®îc - Khi ph¸t sinh chi phÝ söa ch÷a s¶n phÈm háng vµ c¸c chi phÝ thanh lý, kÕ to¸n ghi Nî TK 621, 622, 627 Cã TK liªn quan - KÕt chuyÓn ®Ó tæng hîp chi phÝ söa ch÷a thùc tÕ ph¸t sinh Nî TK 154 Cã TK 621, 622 Cã TK 627 (nÕu cã ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung) - Khi cã quyÕt ®Þnh xö lý vÒ thiÖt h¹i s¶n phÈm háng, kÕ to¸n ghi Nî TK 138(8) : B¾t båi thêng Nî TK 152 : PhÕ liÖu thu håi Nî TK 821 : TÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng Cã TK 154 : Chi phÝ söa ch÷a + §èi víi s¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc - C¨n cø vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm háng Nî TK 154 : S¶n phÈm háng LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 36 Cã TK154 NguyÔn : S¶n phÈm ®ang chÕ t¹o ph¸t hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt Cã TK 155 : S¶n phÈm háng ph¸t hiÖn trong kho Cã TK 157 : Hµng göi b¸n bÞ tr¶ l¹i Cã TK 632 : Hµng ®· b¸n bÞ tr¶ l¹i - C¨n cø vµo phÕ liÖu thu håi ®îc Nî TK 152 : PhÕ liÖu thu håi Cã TK 154 : S¶n phÈm háng - C¨n cø vµo kÕt qu¶ xö lý thiÖt h¹i Nî TK 154 : TÝnh vµo s¶n phÈm háng Nî TK 138(8) : B¾t båi thêng Nî TK 821 Cã TK 154 : TÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng : S¶n phÈm háng B/ KÕ to¸n thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ThiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt lµ c¸c kho¶n thiÖt h¹i ph¸t sinh trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan hoÆc chñ quan mang l¹i. * Trêng hîp ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch cã tÝnh chÊt t¹m thêi - Doanh nghiÖp cã lËp dù to¸n chi phÝ cña thêi gian ngõng s¶n xuÊt, kÕ to¸n c¨n cø vµo dù to¸n ®Ó tÝnh tríc vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Nî TK 622, 627 Cã TK 335 - Khi ph¸t sinh chi phÝ thùc tÕ, kÕ to¸n ghi Nî TK 335 LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 37 NguyÔn Cã TK 334, 338, 152… - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n so s¸nh sè trÝch tríc víi sè thùc tÕ ph¸t sinh + NÕu sè trÝch tríc > sè thùc tÕ ph¸t sinh, kÕ to¸n ghi Nî TK 335 : PhÇn chªnh lÖch Cã TK 721 : PhÇn chªnh lÖch + NÕu sè trÝch tríc < sè thùc tÕ ph¸t sinh Nî TK 622, 627 : PhÇn chªnh lÖch Cã TK 335 : PhÇn chªnh lÖch * Trêng hîp ngõng s¶n xuÊt ph¸t sinh bÊt thêng ngoµi dù kiÕn - C¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi Nî TK 821 Cã TK 334, 338, 152… - C¸c kho¶n thu ®îc do b¾t båi thêng thiÖt h¹i Nî TK 111, 112, 138(8) Cã TK 721 1.2.3.7/ KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phô Trong c¸c doanh nghiÖp, ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh cßn tæ chøc c¸c ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh phô, thùc hiÖn cung cÊp lao vô, dich vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh hoÆc tËn dông n¨ng lùc s¶n xuÊt cßn thõa cña bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh ®Ó s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng hoÆc s¶n phÈm phô t¨ng thªm thu nhËp cho c«ng nh©n viªn. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 38 NguyÔn C¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phô khi ph¸t sinh chi phÝ ®îc tËp hîp trùc tiÕp vµo c¸c tµi kho¶n 621, 622, 627. §èi víi ph©n xëng cã nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh phô, gi÷a c¸c bé phËn nµy cã sö dông lao vô, s¶n phÈm cung cÊp cho nhau. Khi tÝnh gi¸ thµnh ph¶i ph©n bæ cung cÊp lÉn nhau, sau ®ã míi tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ. * Ph¬ng ph¸p ph©n bæ lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt phô theo gi¸ thµnh ban ®Çu Bíc 1: Ph©n bæ chi phÝ gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt theo gi¸ thµnh ban ®Çu. Gi¸ thµnh ban ®Çu cña 1 SP lao vô = Tæng chi phÝ ban ®Çu Sè l­îng SP lao vô hoµn thµnh trong kú Chi phÝ Sè l­îng SP Gi¸ thµnh s¶n xuÊt lao vô SX ®¬n vÞ ban = x phôc vô phôc vô lÉn ®Çu cña SP lÉn nhau nhau lao vô Bíc 2: Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt phô cho c¸c ®èi tîng theo gi¸ thµnh ®¬n vÞ míi. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ SP lao vô míi Chi phÝ SX phô ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng kh¸c Gi¸ trÞ lao Gi¸ trÞ lao Tæng vô cung + vô nhËn ®­ chi îc cña c¸c cÊp cho phÝ bé phËn SX c¸c bé ban = phô kh¸c phËn SX ®Çu S¶n l­ Sè l­îng SP laophô vô cung kh¸c îng ban cÊp cho c¸c bé phËn SX ®Çu phô kh¸c vµ tiªu dïng néi bé (nÕu cã) = Sè l­îng SP lao vô cung cÊp cho c¸c ®èi t­îng kh¸c x Gi¸ thµnh ®¬n vÞ SP lao vô míi LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 39 NguyÔn * Ph©n bæ mét lÇn gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt dÞch vô theo gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Bíc 1: Ph©n bæ chi phÝ gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt phô theo gi¸ thµnh kÕ ho¹ch. Bíc 2: Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt phô cho c¸c bé phËn, ®èi tîng theo gi¸ thµnh míi. * Ph¬ng ph¸p ®¹i sè X¸c ®Þnh vµ gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh ®¹i sè ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña s¶n xuÊt kinh doanh phô. * Tr×nh tù kÕ to¸n - Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, lao vô s¶n xuÊt phô. Nî TK 621 Nî TK 133 Cã TK 152, 153, 111 - TiÒn l¬ng phô cÊp thêng xuyªn, tiÒn ¨n ca vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt phô. Nî TK 622 Cã TK 334, 338 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh ë ph©n xëng s¶n xuÊt phô Nî TK 627 Cã TK 111, 112, 331, 334, 338 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nî TK 154 Cã TK 621, 622, 627 - Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô tù chÕ xong nhËp kho LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 40 NguyÔn Nî TK 152, 153 Cã TK 154 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm lao vô cña s¶n xuÊt phô phôc vô s¶n xuÊt chÝnh Nî TK 627 Cã TK 154 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm lao vô cña s¶n xuÊt phô phôc vô bé phËn b¸n hµng, qu¶n lý doanh nghiÖp Nî TK 641, 642 Cã TK 154 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm lao vô hoµn thµnh nhËp kho göi ®i b¸n vµ xuÊt b¸n trùc tiÕp Nî TK 155, 157, 632 Cã TK 154 1.2.3.8/ KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho c¶ ho¹t ®éng chÝnh vµ phô. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho c¶ ho¹t ®éng chÝnh vµ phô. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung cña c¶ ho¹t ®éng chÝnh vµ phô. Toµn bé c¸c chi phÝ nµy sau khi ®· tËp hîp vµo c¸c tµi kho¶n t¬ng øng sÏ ®îc kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Tµi kho¶n 154 ®îc dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ cña c¶ ho¹t ®éng chÝnh vµ phô. Trong trêng hîp doanh nghiÖp cã nhiÒu ph©n xëng bé phËn s¶n xuÊt phô, cung cÊp s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô lÉn nhau th× ph¶i tÝnh to¸n ph©n bæ gi¸ trÞ lao vô s¶n xuÊt kinh doanh phô cung cÊp lÉn nhau trong néi bé LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 41 NguyÔn s¶n xuÊt phô, sau ®ã tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n xuÊt phô ®Ó ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng kh¸c. KÕt cÊu tµi kho¶n 154 Bªn nî: - KÕt chuyÓn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Gi¸ trÞ vËt liÖu thuª ngoµi chÕ biÕn vµ c¸c chi phÝ thuª ngoµi chÕ biÕn. - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú (doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú). Bªn cã: - Gi¸ trÞ vËt liÖu thu håi, s¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a®îc. - Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm (c«ng viÖc, lao vô) hoµn thµnh trong kú. - Gi¸ thµnh thùc tÕ vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn hoµn thµnh. - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú (doanh nghiÖp ¸p dông ph ¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú). Sè d nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang - Chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn cha hoµn thµnh Tµi kho¶n nµy ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng ®èi tîng TK627 TK138, 152, tËp hîp chi phÝ TK154 811 D S¬ ®å 1.6 KÕ®kto¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh TrÞ gi¸ SP háng ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ) Chi phÝ( xxx b¾t båi th­êng, NVL trùc phÕ liÖu thu håi tiÕp TK622 do SP háng TK155 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK62 7 Chi phÝ s¶n xuÊt chung Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho TK 157 Gi¸ thµnh thùc tÕ SP göi b¸n kh«ng qua kho TK 632 Gi¸ thµnh thùc tÕ SP hoµn thµnh b¸n ngay Dck LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 42 NguyÔn 1.2.4/ KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong trêng hîp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thùc hiÖn kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy m« võa vµ nhá, chØ tiÕn hµnh mét lo¹i ho¹t ®éng. Kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, trong c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn hµng tån kho kh«ng ®îc ghi sæ liªn tôc. Bëi vËy, mµ doanh nghiÖp ph¶i kiÓm kª l¹i tÊt c¶ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, thµnh phÈm trong kho t¹i c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt cïng víi bé phËn ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ cña s¶n phÈm hoµn thµnh. Còng t¬ng tù ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, chi phÝ s¶n xuÊt trong kú ®îc tËp hîp trªn c¸c tµi kho¶n: - TK 621 - TK 622 - TK 627 Tuy nhiªn, do ®Æc ®iÓm cña kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, tµi kho¶n 154- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chØ sö dông ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú, viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 43 NguyÔn thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®îc thùc hiÖn trªn tµi kho¶n 631- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. KÕt cÊu tµi kho¶n 631- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. Bªn nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú - Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú Bªn cã: - C¸c kho¶n lµm gi¶m chi phÝ - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú - Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh s¶n xuÊt trong kú Tµi kho¶n 631- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt kh«ng cã sè d cuèi kú. S¬ ®å 1.7 KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh (Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) TK154 TK631 KÕt chuyÓn chi phÝ SXDD ®Çu kú TK61 TK62 1 1 TrÞ gi¸ Chi phÝ vËt liÖu NVL trùc xuÊt tiÕp dïng TK622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK62 7 Chi phÝ s¶n xuÊt chung KÕt chuyÓn chi phÝ SXDD cuèi kú TK611, 138, 821 PhÕ liÖu SP háng thu håi,trÞ gi¸ SP háng b¾t båi th­êng, tÝnh vµo chi phÝ bÊt th­êng TK632 Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh s¶n xuÊt trong kú LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 44 NguyÔn 1.3/ KÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.3.1/ §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm * Kh¸i niÖm §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm, nöa thµnh phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ cÇn ph¶i tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. * C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh + VÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt - NÕu s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× tõng s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. - NÕu s¶n xuÊt hµng lo¹t theo ®¬n ®Æt hµng th× tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng n¬i ®Æt hµng lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. - NÕu tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu, khèi lîng lín th× mçi lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau lµ mét ®èi tîng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. + VÒ mÆt quy tr×nh c«ng nghÖ - NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ gi¶n ®¬n th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. - NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh chÝnh lµ nöa thµnh phÈm cña c¸c giai ®o¹n vµ s¶n phÈm. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 45 NguyÔn - NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm ®· hoµn thµnh vµ c¸c chi tiÕt phô tïng. 1.3.2/ Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó tæ chøc c«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu ®Ó më c¸c sæ chi tiÕt tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng gióp cho viÖc thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ cña doanh nghiÖp. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ®Ó kÕ to¸n më thÎ tÝnh gi¸ thµnh, phiÕu tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi tîng. §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. ThÓ hiÖn sè liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng lµ c¬ së vµ lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Mét ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ liªn quan ®Õn mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ ngîc l¹i. 1.3.3/ Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm * Kh¸i niÖm Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú mµ bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. * C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh: Dùa vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 46 NguyÔn NÕu tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm nhiÒu, khèi lîng lín, chu kú s¶n xuÊt kinh doanh ng¾n xen kÏ vµ liªn tôc th× kú tÝnh gi¸ thµnh lµ hµng th¸ng (ngµy cuèi th¸ng). NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hoÆc hµng lo¹t theo ®¬n ®Æt hµng th× chØ khi nµo s¶n phÈm hoµn thµnh ta míi tÝnh gi¸ thµnh. 1.3.4/ C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ mét ph¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®¬n vÞ s¶n phÈm, nã mang tÝnh chÊt thuÇn tuý kü thuËt tÝnh to¸n chi phÝ chi cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. VÒ c¬ b¶n, ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh bao gåm c¸c ph¬ng ph¸p sau: a/ Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n): Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh gi¶n ®¬n, sè lîng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt víi khèi lîng lín vµ chu kú s¶n xuÊt ng¾n nh c¸c nhµ m¸y ®iÖn, níc, c¸c doanh nghiÖp khai th¸c (quÆng, than, gç…) Theo ph¬ng ph¸p nµy: Gi¸ trÞ SP Tæng chi dë dang + phÝ cuèi kú SX trong Gi¸ thµnh = kú ®¬n vÞ Sè l­ î ng SP hoµn SP thµnh b/ Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ - Gi¸ trÞ SP dë dang cuèi kú Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc giai ®o¹n c«ng nghÖ hay bé phËn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 47 NguyÔn ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch céng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hay tæng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n, bé phËn s¶n xuÊt t¹o nªn thµnh phÈm. Z = Z1 + Z2 +… + Zn Trong ®ã Z : Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 1, 2, … n : Lµ thø tù c¸c c«ng ®o¹n chi tiÕt Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ ®îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp khai th¸c, may mÆc, c¬ khÝ… c/ Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu liªn tôc, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n liªn tiÕp nhau. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng quy tr×nh s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm cña giai ®o¹n cuèi hoÆc nöa thµnh phÈm ë c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ kh¸c nhau. * Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc cã tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm (hay cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p kÕt chuyÓn tuÇn tù). Theo ph¬ng ph¸p nµy ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi kÕ to¸n ph¶i lÇn lît tÝnh gi¸ thµnh cña nöa thµnh phÈm giai ®o¹n tríc vµ kÕt chuyÓn giai ®o¹n sau mét c¸ch tuÇn tù ®Ó tÝnh tiÕp gi¸ thµnh lÇn sau vµ cho ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng. S¬ ®å 1.8 S¬ ®å kÕt chuyÓn chi phÝ tuÇn tù Giai ®o¹n 1 Chi phÝ NVLTT ( chi phÝ NVL chÝnh) + Giai ®o¹n 2 Gi¸ thµnh NTP g®1 chuyÓn sang + n1 Giai ®o¹n n Nöa thµnh phÈm g®1 chuyÓn sang + Chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c cña giai ®o¹n 1 Chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c cña giai ®o¹n 2 Chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c cña giai ®o¹n n Gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña NTP giai ®o¹n 1 Gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña NTP giai ®o¹n 2 Gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña thµnh phÈm LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 48 NguyÔn * Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm (ph¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song) Néi dung: Theo ph¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n chØ tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña giai ®o¹n cuèi cïng. Tr×nh tù: C¨n cø vµo chi phÝ ®· tËp hîp ®îc trong kú cho tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt vµ tÝnh to¸n phÇn chi phÝ s¶n xuÊt cña giai ®o¹n ®ã n»m trong gi¸ thµnh cña thµnh phÈm theo tõng kho¶n môc chi phÝ. C«ng thøc: Chi phÝ D C + ®k g®i s¶n xuÊt Q = x tp trong g®i Q Q thµnh + ht d phÈm Trong ®ã : giai ®o¹n i g®i g®i D®k g®i : Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú giai ®o¹n i C g®i : Chi phÝ ph¸t sinh trong kú giai ®o¹n i Qht g®i : Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh giai ®o¹n i Qd g®i : S¶n lîng s¶n phÈm dë giai ®o¹n i Qtp : S¶n phÈm Ztp = n n Chi phÝ SX i g®i =  1 z = Z tp Qtp LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 49 NguyÔn Chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng giai ®o¹n theo tõng kho¶n môc n»m trong gi¸ thµnh cña thµnh phÈm ®îc kÕt chuyÓn song song theo tõng kho¶n môc chi phÝ. Ta tæng hîp gi¸ thµnh theo s¬ ®å sau: S¬ ®å 1.9 S¬ ®å kÕt chuyÓn chi phÝ song song Giai ®o¹n 1 CPSX theo tõng kho¶n môc Giai ®o¹n 2 CPSX theo tõng kho¶n môc Giai ®o¹n n CPSX theo tõng kho¶n môc CPSX cña CPSX cña CPSX cña g®1 n»m g®2 n»m g®n n»m trong thµnh trong thµnh trong thµnh phÈm ( theo phÈm ( theo phÈm ( theo tõng kho¶n tõng kho¶n tõng kho¶n môc) môc) môc) Gi¸ thµnh thµnh phÈm (theo tõng kho¶n môc) d/ Ph¬ng ph¸p hÖ sè Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp mµ trong mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn liÖu vµ mét lîng lao ®éng nhng thu ®îc ®ång thêi nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau vµ chi phÝ kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®îc mµ ph¶i tËp hîp chung cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ sè quy ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm vÒ s¶n phÈm gèc, råi tõ ®ã dùa vµo tæng chi phÝ liªn quan ®Õn gi¸ thµnh c¸c lo¹i s¶n LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 50 NguyÔn phÈm ®· tËp hîp ®îc ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm gèc vµ gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm gèc Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i Trong ®ã: = Tæng gi¸ thµnh cña tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm Tæng sè s¶n phÈm quy ®æi = Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm gèc x HÖ sè quy ®æi s¶n phÈm tõng lo¹i HÖ sè quy ®æi s¶n phÈm lo¹i i Chi Chi phÝ phÝ + ph¸t s¶n sinh xuÊt trong dë kú dang cuèi Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n kú phÈm cã quy c¸ch, phÈm chÊt kh¸c nhau nh may mÆc, dÖt, ®ãng S¶n l­îng S¶n l­îng = s¶n phÈm s¶n phÈm quy ®æi lo¹i i Tæng gi¸ Gi¸ trÞ thµnh s¶n s¶n = + xuÊt phÈm cña c¸c lo¹i dë s¶n phÈm dang e/ Ph¬ng ph¸p tû ®Çu lÖ kú x giÇy, c¬ khÝ chÕ t¹o…®Ó gi¶m bít khèi lîng h¹ch to¸n, kÕ to¸n thêng tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ víi chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch (hoÆc ®Þnh møc) kÕ to¸n sÏ tÝnh ra gi¸ thµnh ®¬n vÞ vµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng lo¹i. g/ Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ s¶n phÈm phô §èi víi doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bªn c¹nh c¸c s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®îc c¸c s¶n phÈm phô (c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn ®êng, rîu, bia…) ®Ó tÝnh ®îc gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh kÕ to¸n ph¶i lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô khái tæng chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ trÞ s¶n LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 51 NguyÔn phÈm phô cã thÓ x¸c ®Þnh theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh: Gi¸ trÞ sö dông, gi¸ trÞ íc tÝnh, gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ nguyªn vËt liÖu ban ®Çu. Tæng gi¸ Gi¸ Tæng Tæng Gi¸ trÞ thµnh thµnh chi phÝ chi phÝ s¶n = + s¶n s¶n ph¸t ph¸t phÈm phÈm phÈm sinh sinh chÝnh chÝnh chÝnh trong trong cuèi tõng lo¹i dë dang kú kú kú h/s¶n Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng cuèi kú phÈm ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp tæ Ph¬ng chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hoÆc hµng lo¹i nhá võa theo c¸c ®¬n ®Æt hµng. §èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ c¸c ®¬n ®Æt hµng. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh. §Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ c¸c chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®¬n ®Æt hµng nµo th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®¬n ®Æt hµng ®ã, cßn ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung sau khi tËp hîp xong sÏ tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ®¬n ®Æt hµng theo tiªu chuÈn phï hîp. §èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng ®Õn kú b¸o c¸o cha hoµn thµnh th× toµn bé chi phÝ ®îc tËp hîp theo ®¬n ®Æt hµng ®ã ®Òu coi lµ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú chuyÓn sang kú sau. k/ Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc Trªn c¬ së hÖ thèng ®Þnh møc tiªu hao lao ®éng, vËt t hiÖn hµnh vµ dù to¸n vÒ CPSX chung, kÕ to¸n sÏ x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña tõng lo¹i s¶n phÈm. §ång thêi, h¹ch to¸n riªng c¸c thay ®æi, c¸c chªnh lÖch so víi ®Þnh møc ph¸t sinh trong kú thµnh ba lo¹i: Theo ®Þnh møc, chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc vµ chªnh lÖch so víi ®Þnh møc. Tõ ®ã, tiÕn LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 52 NguyÔn hµnh x¸c ®Þnhgi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm theo c«ng thøc sau: C«ng thøc: Gi¸ Gi¸ + Chªnh + Chªnh = thµnh thµnh _ lÖch do _ lÖch do thùc tÕ ®Þnh tho¸t ly thay ®æi cña SP møc ®Þnh ®Þnh ViÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh ®Þnh møc møc ®îc tiÕn hµnh trªn c¬ møc së ®Þnh møc tiªn tiÕn hiÖn hµnh ngµy ®Çu kú (thêng lµ ®Çu th¸ng). Tuú theo tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®Æc ®iÓm s¶n phÈm mµ ¸p c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc kh¸c nhau (theo s¶n phÈm hoµn thµnh, theo chi tiÕt, bé phËn s¶n phÈm råi tæng hîp l¹i…). ViÖc thay ®æi ®Þnh møc ®îc tiÕn hµnh vµo ngµy ®Çu th¸ng ®Ó thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc còng nh kiÓm tra viÖc thi hµnh ®Þnh møc. Trêng hîp thay ®æi ®Þnh møc diÔn ra vµo ngµy gi÷a th¸ng th× ®Çu th¸ng sau míi ph¶i ®iÒu chØnh, phÇn chªnh lÖch so víi ®Þnh møc lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh ngoµi ph¹m vi ®Þnh møc vµ dù to¸n quy ®Þnh ®îc gäi lµ chªnh lÖch so víi ®Þnh møc hay tho¸t ly ®Þnh møc. 1.3.5/ §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú S¶n phÈm dë dang lµ khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc cßn ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gia c«ng chÕ biÕn trªn c¸c giai ®o¹n cña quy tr×nh c«ng nghÖ hoÆc ®· hoµn thµnh mét vµi quy tr×nh ®Ó chÕ biÕn nhng vÉn cßn ph¶i gia c«ng chÕ biÕn tiÕp míi trë thµnh thµnh phÈm. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ tÝnh to¸n x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt mµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ph¶i chÞu. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 53 NguyÔn ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë chÝnh x¸c, hîp lý cña gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. Muèn ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ph¶i kiÓm kª s¶n phÈm dë dang, th«ng thêng th× c«ng viÖc nµy ®îc tiÕn hµnh hµng th¸ng, tuú thuéc vµo tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt, ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh, ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, tû träng, møc ®é vµ thêi gian bá c¸c chi phÝ vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, yªu cÇu vµ tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña doanh nghiÖp… mµ vËn dông ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú cho phï hîp. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hiÖn nay cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau: 1.3.5.1/ §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp). Theo ph¬ng ph¸p nµy chØ tÝnh vµo chi phÝ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú kho¶n phÝ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (hay chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp) cßn c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c tÝnh cho c¶ s¶n phÈm hoµn thµnh. C«ng thøc tÝnh nh sau: D®k + C Dck Trong ®ã: x = Q Qd + Qht d Dck : Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú. D®k : Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú. C : Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. Qht : S¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh Qd 54 NguyÔn : S¶n lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú. §èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu liªn tôc, s¶n phÈm lµm ra ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n nèi tiÕp nhau. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú cña c¸c giai ®o¹n sau ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm bíc tríc chuyÓn sang. D ck = (D + ®k Q HTn ZNTP) + n-1 x Q Q dn dn Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®îc kÞp thêi phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®îc nhanh chãng. Tuy nhiªn, viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë theo ph¬ng ph¸p nµy cã møc ®é chÝnh x¸c thÊp do kh«ng tÝnh chi phÝ chÕ biÕn cho s¶n phÈm ®ã, do ®ã gi¸ thµnh cña s¶n phÈm nµy còng kÐm chÝnh x¸c. V× vËy, mµ ph¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn liªn tôc, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh vµ bá vµo s¶n xuÊt mét lÇn ngay tõ ®Çu). §èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn kiÓu liªn tôc, s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn kÕ tiÕp nhau th× s¶n phÈm dë cuèi kú ë c¸c giai ®o¹n ®îc ®¸nh gi¸ theo chi phÝ nöa thµnh phÈm ë giai ®o¹n tríc chuyÓn sang theo c«ng thøc sau: D ck Dck + CPNTP giai ®o¹n tr­íc = chuyÓn sang + Q Q ht d x Qd LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 55 NguyÔn 1.3.5.2/ §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú theo ph¬ng ph¸p s¶n lîng hoµn thµnh t¬ng ®¬ng Theo ph¬ng ph¸p nµy, s¶n phÈm lµm dë cuèi kú ph¶i chÞu toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt trong kú tÝnh theo møc ®é hoµn thµnh. V× vËy, khi kiÓm kª ph¶i x¸c ®Þnh s¶n lîng s¶n phÈm lµm dë vµ x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh, trªn c¬ së ®ã tÝnh ®æi s¶n phÈm lµm dë thµnh sè lîng thµnh phÈm hoÆc nöa thµnh phÈm t¬ng ®¬ng. * Tr×nh tù tÝnh gi¸ + §èi víi nh÷ng chi phÝ bá vµo mét lÇn ngay tõ ®Çu quy tr×nh c«ng nghÖ nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Khi tÝnh to¸n còng gièng nh ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. C«ng thøc: D D ck = ®k + C x Q Q d d + Q ht + §èi víi nh÷ng chi phÝ bá dÇn theo møc ®é gia c«ng nh chi phi vËt liÖu, nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tÝnh theo møc ®é t¬ng ®¬ng. + C D ®k C«ng thøc: = D ck QHT + Q x d x Q d x M% M% Trong ®ã : M% lµ møc ®é hoµn thµnh. + NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu liªn tôc, s¶n phÈm tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n nèi tiÕp nhau. Tõ giai ®o¹n 2 trë ®i s¶n phÈm lµm dë ®îc ®¸nh gi¸ lµm 2 phÇn. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 56 NguyÔn PhÇn 1: PhÇn giai ®o¹n tríc chuyÓn sang th× ®¸nh gi¸ theo nöa thµnh phÈm giai ®o¹n tríc chuyÓn sang (tÝnh ®Òu cho s¶n phÈm lµm dë vµ s¶n phÈm hoµn thµnh nh nhau). PhÇn 2: PhÇn do giai ®o¹n ®ã bá ra, ®îc ®¸nh gi¸ theo s¶n lîng hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. C«ng thøc: (D®k +ZNTP)n-1 ( D®k+C 1.3.5.3/ gi¸ s¶n phÈm lµm+dë phÝ x Q x Qchi xM )n cuèi kú theo Dck §¸nh dn dn = n hoÆc chi phÝ kÕ ho¹ch ®Þnh møc % QHTn +nµy s¶n phÈm lµm QHTn dë + Q®îc xM Theo ph¬ng( ph¸p ®¸nh gi¸ dùa d vµo ®Þnh møc Qchi) phÝ (chi phÝ kÕ % ho¹ch) theo tõng kho¶n dn môc chi phÝ vµ tû lÖ hoµn thµnh cña s¶n phÈm. C¨n cø vµo khèi lîng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ë tõng c«ng ®o¹n ®ã ®Ó tÝnh chi phÝ ®Þnh møc cña khèi lîng s¶n phÈm lµm dë sau ®ã céng l¹i cho tõng lo¹i s¶n phÈm. C«ng thøc: Dck = Qd x §Þnh møc chi phÝ 1.4/ HÖ thèng sæ kÕ to¸n C¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n - H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chung. - H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký- sæ c¸i. - H×nh thøc sæ kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ. - H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ. §Ó phôc vô cho viÖc nghiªn cøu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ KhÝ - §iÖn Thuû Lîi, em xin tr×nh bµy tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ. S¬ ®å 1.10 tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc Chøng tõ chøng gèc tõ ghi sæ Sæ quü Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng ®èi chiÕu, B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt B¶n g tæn g hîp chi tiÕt B¸o c¸o tµi chÝnh LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 57 NguyÔn Ch¬ng 2 Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ TÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi 2.1/ Giíi thiÖu chung vÒ c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi 2.1.1/ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi C«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi lµ nhµ m¸y chuyªn ngµnh cña Bé Thuû Lîi (nay lµ Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n). TiÒn th©n lµ tËp ®oµn th ¬ng binh 198 thuéc tæng ®éi c«ng tr×nh trùc thuéc Bé Thuû Lîi, ®Æt trô së t¹i Kim M· tõ n¨m 1958. N¨m 1964, xëng Kim M· ®îc chuyÓn ®Þa ®iÓm vÒ x· Tø HiÖp, huyÖn Thanh Tr×, Hµ Néi lÊy tªn lµ nhµ m¸y C¬ khÝ Thuû Lîi. §Ó phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn theo c¬ chÕ míi, ngµy 6/9/1995 Bé trëng NguyÔn C¶nh Dinh ®· ký quyÕt ®Þnh sè 78- Q§/TCCB ®æi tªn nhµ m¸y C¬ khÝ Thuû Lîi thµnh c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi trùc thuéc Bé Thuû Lîi nay lµ Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. * NhiÖm vô cña c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi - ThiÕt kÕ, chÕ t¹o, l¾p ®Æt, söa ch÷a thiÕt bÞ c¬ khÝ vµ ®iÖn cho c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, thuû ®iÖn, n«ng nghiÖp vµ chÕ biÕn n«ng l©m h¶i s¶n, lÆn kh¶o s¸t, thi c«ng, söa ch÷a c¸c c«ng tr×nh x©y dùng díi níc. - Xö lý vµ tr¸ng phñ chèng ¨n mßn kim lo¹i, kiÓm tra th«ng sè kü thuËt m¸y b¬m níc, thiÕt bÞ ®iÖn, kiÓm tra mèi hµn b»ng siªu ©m. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 58 NguyÔn - Kinh doanh thiÕt bÞ phô tïng m¸y n«ng nghiÖp, thuû lîi, thuû ®iÖn. - Gia c«ng, x©y l¾p nÒn mãng, khung nhµ vµ bao che c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, gia c«ng l¾p ®Æt thiÕt bÞ c«ng nghÖ. C«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ trêng cã sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong lÜnh vùc c¬ khÝ chÕ t¹o. Song víi sù nç lùc cña ban l·nh ®¹o c«ng ty, cïng toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn, c«ng ty ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn s¶n xuÊt. V× thÕ, c«ng ty kh«ng nh÷ng b¶o toµn ®îc sè vèn ®îc giao mµ cßn cã sù t¨ng trëng. H¬n 40 n¨m qua hÇu nh n¨m nµo c«ng ty còng hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch Nhµ níc giao, ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn, c«ng ty lµm ¨n cã l·i vµ lu«n lµm trßn nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc. §iÒu nµy thÓ hiÖn qua mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mµ c«ng ty ®· ®¹t ®îc trong mét sè n¨m qua nh sau : BiÓu sè 01 Mét sè chØ tiªu chñ yÕu ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c«ng ty C¬ khÝ §iÖn- Thuû Lîi §¬n vÞ tÝnh: ®ång TT 1 2 ChØ tiªu Doanh thu N¨m 2000 37.158.869. N¨m 2001 24.285.588. N¨m 2002 55.947.695. b¸n hµng Lîi nhuËn tríc 237 105 453 thuÕ tõ ho¹t 991.568.0 949.855.2 989.994.4 ®éng kinh 46 50 25 doanh LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh C¸c kho¶n 3 4 nép ng©n s¸ch Thu nhËp b×nh qu©n Nguån vèn kinh doanh: 5 -Vèn lu ®éng -Vèn cè ®Þnh 59 NguyÔn 1.139.174.4 1.690.291.4 3.066.556.6 45 45 37 1.036.236 1.249.512 1.536.668 6.812.300.5 6.812.300.5 7.244.179.5 33 33 33 2.371.943.6 2.371.943.6 2.371.943.6 26 26 26 4.440.356.9 4.440.356.9 4.872.235.9 07 07 07 HiÖn nay tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty lµ 308 ngêi, trong ®ã sè c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ 305 ngêi, sè c¸n bé c«ng nh©n gi¸n tiÕp s¶n xuÊt lµ 60 ngêi, nh©n viªn phôc vô lµ 15 ngêi. Do ®Æc thï cña ngµnh lµ s¶n xuÊt c¬ khÝ do vËy sè c«ng nh©n nam chiÕm chñ yÕu (kho¶ng 80% tæng sè lao ®éng) song hÇu hÕt c¸n bé c«ng nh©n trong c«ng ty ®Òu h¨ng h¸i, nhiÖt t×nh, cã tr×nh ®é chuyªn m«n, tay nghÒ cao, cã ý thøc kû luËt tèt t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. * ThuËn lîi vµ khã kh¨n + ThuËn lîi - Do thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ níc, ®îc sù quan t©m chØ ®¹o trùc tiÕp cña Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, sù quan t©m gióp ®ì cña huyÖn Thanh Tr×... nªn nhiÒu n¨m qua c«ng ty thêng xuyªn ®¶m b¶o ®ñ LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 60 NguyÔn viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, lu«n hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt còng nh c¸c chØ tiªu ng©n s¸ch Nhµ níc. - C«ng ty cã ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô v÷ng vµng, cã tËp thÓ c«ng nh©n tay nghÒ kh¸, giµu kinh nghiÖm, lao ®éng nhiÖt t×nh lu«n t×m tßi s¸ng t¹o trong lao ®éng, cã tr¸ch nhiÖm vµ lu«n hoµn thµnh nhiÖm vô ®îc giao. + Khã kh¨n - Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn c«ng ty cßn gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n phøc t¹p nhÊt lµ viÖc t×m kiÕm viÖc lµm cho ngêi lao ®éng duy tr× s¶n xuÊt ®Ó ph¸t triÓn vµ ®¶m b¶o ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn æn ®Þnh. - C«ng ty còng gÆp ph¶i khã kh¨n trong viÖc ®Çu t vèn cho s¶n xuÊt. Song víi tinh thÇn ®oµn kÕt nhÊt trÝ cao trong tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn, sùBan n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña ban gi¸m gi¸m ®èc ®èc c«ng ty, chñ ®éng gi¸m nghÜ, gi¸m lµm vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc cÊp trªn vÒ kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh. C«ng ty ®· tõng bíc kh¾c phôc khã kh¨n gi÷ v÷ng sù Phßng Phßng Phßng Phßng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. tæ kinh kü tµi vô 2.1.2/ §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty chøc tÕ kÕ thuËt KCS lý cña c«ng ty 2.1.2.1/hµnh C¬ cÊu tæ ho¹ch chøc bé m¸y qu¶n chÝnh S¬ ®å 2.1 Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng Ty C¬ khÝ - ®iÖn thuû XN XN XN XN XN XN lîi gia c¬ l¾p l¾p c¬ b¬m c«ng khÝ m¸y I m¸y ®iÖ ®iÖn nãng II n vµ CT Thuû Lîi Quan hÖ trùc tuyÕn: Quan hÖ chøc n¨ng: LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 61 NguyÔn Ghi chó: C«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi ®îc tæ chøc theo c¬ cÊu trùc tuyÕn chøc n¨ng. §©y lµ mét c¬ cÊu qu¶n lý mµ toµn bé c«ng viÖc qu¶n lý ®îc gi¶i quyÕt theo mét kªnh liªn hÖ ®êng th¼ng gi÷a cÊp trªn vµ cÊp díi trùc thuéc. ChØ râ l·nh ®¹o qu¶n lý ë tõng cÊp míi cã nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n ra chØ thÞ cho cÊp díi (tøc lµ mçi phßng ban, xÝ nghiÖp cña c«ng ty ph¶i nhËn quyÕt ®Þnh cu¶ thñ trëng cÊp trªn theo nguyªn t¾c trùc tuyÕn). Gi¸m ®èc cña c«ng ty lµ ngêi ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng nhng ®Ó hç trî cho qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh cña gi¸m ®èc th× cÇn ph¶i cã c¸c bé phËn chøc n¨ng. C¸c bé phËn chøc n¨ng nµy kh«ng ra lÖnh mét c¸ch trùc tiÕp cho c¸c ®¬n vÞ cÊp díi mµ chØ nghiªn cøu, chuÈn bÞ c¸c quyÕt LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 62 NguyÔn ®Þnh cho l·nh ®¹o, qu¶n lý vµ thùc hiÖn viÖc híng dÉn lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc thùc thi, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu trong ph¹m vi chøc n¨ng quyÒn h¹n cña m×nh. Chøc n¨ng c¸c phßng ban * Ban gi¸m ®èc Mét gi¸m ®èc lµ ngêi ®øng ®Çu c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm chung tríc c«ng ty trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh kinh doanh. Mét phã gi¸m ®èc kinh doanh vµ mét phã gi¸m ®èc kü thuËt: ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc ban gi¸m ®èc vÒ néi chÝnh c«ng ty. X©y dùng kÕ ho¹ch, ch¬ng tr×nh víi gi¸m ®èc ®Ó thùc hiÖn viÖc chØ ®¹o thùc hiÖn, phô tr¸ch c«ng t¸c s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch vËt t, an toµn lao ®éng… * Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Thùc hiÖn chøc n¨ng lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý nh©n sù, thùc hiÖn chÕ ®é thanh to¸n tiÒn l¬ng…cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, lµm tèt c«ng t¸c kh¸c nh v¨n th, b¶o mËt, tiÕp t©n, y tÕ, vÖ sinh… * Phßng kinh tÕ kÕ ho¹ch Chuyªn theo dâi ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch, chuÈn bÞ ®Ó gi¸m ®èc c«ng ty ký c¸c hîp ®ång kinh tÕ, theo dâi thùc hiÖn c¸c hîp ®ång s¶n xuÊt, qu¶n lý kÕ ho¹ch, vËt t, ph¬ng tiÖn cña c«ng ty. * Phßng kü thuËt c«ng nghÖ Víi chøc n¨ng qu¶n lý toµn bé c«ng t¸c kü thuËt s¶n xuÊt cña toµn c«ng ty nh ban hµnh c¸c ®Þnh møc vËt t nguyªn liÖu, lËp c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, s¶n xuÊt thö c¸c mÉu chµo hµng, qu¶n lý c«ng t¸c an toµn thiÕt bÞ. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 63 NguyÔn * Phßng tµi vô: Víi chøc n¨ng chÝnh lµ qu¶n lý tÊt c¶ mäi ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c«ng ty ®ång thêi qu¶n lý dßng tµi chÝnh ra vµo c«ng ty nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. * XÝ nghiÖp Gia c«ng nãng: Cã nhiÖm vô ®óc, rÌn, dËp, t¸n, uèn, c¸c chi tiÕt cÊu thµnh nªn s¶n phÈm. * XÝ nghiÖp C¬ khÝ: Cã nhiÖm vô lµ chuyªn gia c«ng, c¾t gät c¸c chi tiÕt kim lo¹i phôc vô cho c«ng tr×nh nh s¶n xuÊt c¸c bul«ng, ªcu… * XÝ nghiÖp L¾p m¸y I vµ L¾p m¸y II: Cã nhiÖm vô lµ chuyªn gia c«ng vµ l¾p r¸p c¸c thiÕt bÞ c¬ khÝ vµ c¸c kÕt cÊu kim lo¹i cña c«ng tr×nh theo ®å ¸n thiÕt kÕ ®îc duyÖt theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Qu¸ tr×nh gia c«ng l¾p r¸p cña hai xÝ nghiÖp nµy thêng t¹o nªn thùc thÓ (phÇn chÝnh) cña s¶n phÈm. * XÝ nghiÖp C¬ ®iÖn: Cã nhiÖm vô qu¶n lý m¹ng ®iÖn, gia c«ng vµ l¾p r¸p c¸c thiÕt bÞ, tñ b¶ng ®iÖn cao thÕ vµ h¹ thÕ, söa ch÷a m¸y mãc c«ng cô ®iÖn. * XÝ nghiÖp b¬m ®iÖn vµ vÏc«ng tr×nh thuû: Cã ThiÕt kÕ b¶n nhiÖm vô chÝnh lµ thay thÕ vµ l¾p r¸p c¸c lo¹i b¬m ®iÖn, chÕ quy tr×nh t¹o söa ch÷a c¸c thiÕtLËp bÞ vÒ tr¹m b¬mc«ng ®iÖn. nghÖ 2.1.2.2/ §Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt §Þnh møc vËt t­, nh©n S¬ ®å 2.2 S¬ ®å quy tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt cña c«ng c«ng ty LËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn s¶n xuÊt Tæ chøc s¶n xuÊt NghiÖm thu NhËp kho B¸n hµng LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 64 NguyÔn 2.1.2.3/ C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n C«ng ty ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n tËp trung, h¹ch to¸n b¸o sæ. Phßng tµi vô cña c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý mäi ho¹t ®éng tµi chÝnh, dßng tµi chÝnh ra vµo th«ng qua tæng hîp sè liÖu ®îc göi lªn cña c¸c xÝ nghiÖp, ph©n xëng trùc thuéc. C¬ cÊu cña phßng kÕ to¸n ®îc kh¸i qu¸t th«ng qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 2.3 S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n KÕ to¸n tr­ ëng KÕ to¸n vËt t­ vµ tiªu thô KÕ to¸n thanh to¸n KÕ to¸n l­¬ng, BHXH, quü c«ng ®oµn KÕ to¸n ë c¸c xÝ nghiÖp Thñ quü KÕ to¸n tæng hîp LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 65 NguyÔn NhiÖm vô cña tõng kÕ to¸n nh sau: - KÕ to¸n trëng: Lµ ngêi chØ ®¹o, gi¸m s¸t toµn bé m¹ng líi kÕ to¸n cña c«ng ty, ®¶m b¶o cho bé m¸y ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. §ång thêi cã nhiÖm vô lËp b¸o c¸o tr×nh lªn cÊp trªn, lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vµ Nhµ níc vÒ mÆt qu¶n lý tµi chÝnh. - KÕ to¸n vËt t vµ tiªu thô: Cã nhiÖm vô h¹ch to¸n, theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ ®ång thêi, kÕ to¸n cßn c¨n cø vµo ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gi¸ t¨ng, ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng, ho¸ ®¬n b¸n hµng, c¸c chøng tõ thanh to¸n, chøng tõ chÊp nhËn thanh to¸n vµ c¸c chøng tõ liªn quan kh¸c ®Ó h¹ch to¸n doanh thu tiªu thô s¶n phÈm. - KÕ to¸n tiÒn l¬ng: Cã nhiÖm vô h¹ch to¸n vµ kiÓm tra thùc hiÖn quü tiÒn l¬ng, ph©n tÝch viÖc sö dông lao ®éng vµ ®Þnh møc lao ®éng, lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng, thanh to¸n b¶o hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng ®oµn, tiÒn thëng, lËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng… - KÕ to¸n thanh to¸n: C¨n cø vµo c¸c chøng tõ hîp lÖ nh ho¸ ®¬n b¸n hµng, c¸c chøng tõ nhËp-xuÊt tån kho ®Ó lËp c¸c phiÕu thu, phiÕu chi, viÕt sec, uû nhiÖm chi, lËp c¸c b¶ng kª chøng tõ thu, chi tiÒn mÆt, lµm c¸c thñ tôc vay vµ tr¶ nî ng©n hµng, vµo së kÕ to¸n tµi kho¶n tiÒn göi, tiÒn vay, theo dâi t×nh h×nh tån quü tiÒn mÆt, ®«n ®èc t×nh LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 66 NguyÔn h×nh thanh to¸n, quyÕt to¸n c¸c c«ng tr×nh, theo dâi chi tiÕt c¸c tµi kho¶n c«ng nî. - Thñ quü: Cã nhiÖm vô göi tiÒn mÆt vµ rót tiÒn göi ng©n hµng vÒ quü. C¨n cø vµo phiÕu thu, phiÕu chi hîp lÖ ®Ó thu, ph¸t tiÒn mÆt. - KÕ to¸n tæng hîp: C¨n cø vµo c¸c chøng tõ ghi sæ kÌm theo c¸c b¶ng kª, c¸c chøng tõ gèc ®Ó vµo sæ c¸i, hµng th¸ng, quý tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, lËp b¶ng c©n ®èi tµi chÝnh vµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c. Gi¸m s¸t, h¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng tµi s¶n cè ®Þnh c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ, hµng n¨m tiÕn hµnh kiÓm kª tµi s¶n, tÝnh vµ trÝch khÊu hao tµi s¶n, ph©n tÝch ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña c«ng ty hµng quý, n¨m. KÕ to¸n tæng hîp lµ ngêi gióp viÖc ®¾c lùc cho kÕ to¸n trëng. - KÕ to¸n ë c¸c xÝ nghiÖp: Cã nhiÖm vô thu thËp, kiÓm tra vµ b¸o c¸o vÒ phßng kÕ to¸n tæng hîp theo ®óng ®Þnh kú. 2.1.2.4/ ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i c«ng ty - Niªn ®é kÕ to¸n b¾t ®Çu tõ ngµy 1/1 ®Õn ngµy 31/12. - §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông: §ång ViÖt Nam. - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho: Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ. - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu xuÊt liÖu xuÊt kho: Ph¬ng ph¸p nhËp tríc- xuÊt tríc. - Ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§: §îc ¸p dông theo quyÕt ®Þnh sè 116/ 1999- Q§BTC cña Bé trëng bé tµi chÝnh LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 67 NguyÔn ngµy 30/ 12/1999 theo ®ã møc tÝnh khÊu hao hµng n¨m cho TSC§ ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Møc Nguyªn gi¸ Tû lÖ Nguyª khÊu TSC§ = = x khÊu n gi¸ hao hao Thêi gian sö TSC§ trung b×nh dông b×nh qu©n ( tÝnh theo Møc Møc khÊu hao mét hµng hµng n¨m) khÊu n¨m = n¨m n¨m hao 12 th¸ng trung b×nh Sè Sè Sè khÊu Sè mét khÊu khÊu khÊu = + hao ph¶i th¸ng hao hao trÝch hao ph¶i ®· t¨ng gi¶m trÝch trÝch 1 trong kú trong Tû lÖ trong kú khÊu = kú tr­íc kú hao Thêi gian sö dông b×nh cña TSC§ (tÝnh theo qu©n n¨m) n¨m thøc sæ kÕ to¸n cña c«ng ty * H×nh XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, quy m« cña khèi lîng nghiÖp vô ph¸t sinh, ®ång thêi c¨n cø vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é kÕ to¸n hiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ vµ hÖ thèng sæ s¸ch tæng hîp, chi tiÕt t¬ng øng ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 1141 Q§/TC/C§KT ngµy 1/1/1995 cña Bé Tµi ChÝnh t¬ng ®èi phï hîp víi t×nh h×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n chung cña c«ng ty. * C¸c sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Bé phËn kÕ to¸n sö dông c¸c lo¹i sæ thÎ chi tiÕt sau: - Sæ tµi s¶n cè ®Þnh. - Sæ chi tiÕt vËt t, s¶n phÈm; thÎ kho. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh - 68 NguyÔn Sæ chi tiÕt chi phÝ kinh doanh; thÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm - Sæ chi tiÕt chi phÝ tr¶ tríc, chi phÝ ph¶i tr¶. - Sæ chi tiÒn göi, tiÒn vay. - Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n, ngêi mua, ng©n s¸ch - Sæ chi tiÕt b¸n hµng. - C¸c b¶ng ph©n bæ: B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH, b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô, b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. Ngoµi ra cßn sö dông c¸c sæ tæng hîp: Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 111, 112, 331… * HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh Nh»m phôc vô cho c«ng viÖc kÕ to¸n vµ cung cÊp th«ng tin cho viÖc qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp, ngoµi nh÷ng b¸o c¸o tµi chÝnh do Nhµ níc quy ®Þnh c«ng ty cßn lËp thªm c¸c b¸o c¸o kh¸c nh: B¸o c¸o c«ng nî, b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh, b¸o c¸o nhËp xuÊt vµ tån kho… 2.2/ Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi 2.2.1/ §Æc ®iÓm chi phÝ s¶n xuÊt cña c«ng ty Mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ë c¸c ngµnh nghÒ kh¸c nhau th× ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm s¶n phÈm còng kh¸c nhau. Theo ®ã, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë mçi ngµnh còng cã nh÷ng ®Æc thï riªng. T¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi, chi phÝ s¶n xuÊt cã mét sè ®Æc ®iÓm sau: LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 69 NguyÔn - Do quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p, quy m« s¶n xuÊt lín vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®¬n chiÕc nªn chi phÝ s¶n xuÊt thêng ®îc tËp hîp theo c«ng tr×nh hoÆc theo tõng ®¬n ®Æt hµng. - Lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt - chÕ t¹o vµ l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ thuéc vÒ c¬ khÝ- ®iÖn nªn chi phÝ nguyªn vËt liªô trùc tiÕp thêng chiÕm tû träng lín (kho¶ng 65% - 70% gi¸ trÞ s¶n phÈm ). VËt liÖu chÝnh thêng bá ngay tõ khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt, vÝ dô nh ®Ó s¶n xuÊt mét ®êng èng cho c«ng tr×nh Qu¶ng B×nh nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ s¾t  900 ph¶i xuÊt ®ñ ngay tõ khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng kho¶n môc cho tõng c«ng tr×nh phÇn lín lµ dùa trªn ®Þnh møc do phßng kÕ ho¹ch vËt t x©y dùng s½n. §Þnh møc nµy sÏ lµ c¬ së ®Ó kÕ to¸n vËt t xuÊt nguyªn vËt liÖu. 2.2.2/ Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Nh»m ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty còng nh theo quy ®Þnh cña Nhµ níc, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia theo c¸c kho¶n môc sau: * Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ vÒ vËt liÖu chÝnh (c¸c lo¹i s¾t, thÐp, t«n…), vËt liÖu phô (®Êt ®Ìn, «xi, s¬n eposy…), nhiªn liÖu (gas, dÇu diezen…) sö dông vµo môc ®Ých trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm cña c«ng ty. * Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng gåm l¬ng s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp, l¬ng s¶n phÈm tËp thÓ, l¬ng thêi gian, c¸c kho¶n phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. * Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Bao gåm c¸c chi phÝ dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt chung ë c¸c xÝ nghiÖp ngoµi hai kho¶n môc trªn. §Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý trong tõng xÝ nghiÖp theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, ®ång thêi gióp kÕ to¸n LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 70 NguyÔn thuËn lîi trong viÖc x¸c ®Þnh c¸c chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh t¹i c¸c xÝ nghiÖp ®îc chia thµnh: - Chi phÝ nh©n viªn xÝ nghiÖp: Bao gåm tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng mµ c«ng ty ph¶i tr¶ cho c¸c gi¸m ®èc xÝ nghiÖp, nh©n viªn ë xÝ nghiÖp. - Chi phÝ dông cô ®å dïng: Bao gåm chi phÝ nh dông cô b¶o hé lao ®éng, ®å dïng phôc vô s¶n xuÊt: Bóa, kÝnh hµn, pam, mòi khoan… - Chi phÝ khÊu hao TSC§: Lµ toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao TSC§ sö dông ë xÝ nghiÖp nh : M¸y tiÖn, m¸y khoan tõ tÝnh, m¸y hµn… - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. 2.2.3/ §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph¬ng ph¸p tËp hîp XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña c«ng ty, ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ®îc kÕ to¸n x¸c ®Þnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng c«ng tr×nh (theo n¬i chÞu chi phÝ) vµ tõng xÝ nghiÖp, toµn c«ng ty (theo n¬i ph¸t sinh chi phÝ ). C¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®îc kÕ to¸n tËp hîp trùc tiÕp cho c¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ nÕu chi phÝ ®ã cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng. C¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng kÕ to¸n th× kÕ to¸n sö dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Tiªu chuÈn ph©n bæ thêng ®îc c«ng ty sö dông lµ: Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Þnh møc… LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 71 NguyÔn Do c«ng ty cã quy m« s¶n xuÊt lín mµ thêi gian thùc tËp l¹i h¹n chÕ nªn trong ®Ò tµi nµy em chØ xin chän ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh Tiªu Nam, mét trong nh÷ng c«ng tr×nh ®· ®îc c«ng ty thùc hiÖn tõ ngµy 2/ 7/ 2002 vµ ®· hoµn thµnh cuèi quý IV n¨m 2002. 2.2.4/ KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 2.2.4.1/ KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cña c«ng ty bao gåm: Nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu…Trong ®ã: - Nguyªn vËt liÖu chÝnh gåm: c¸c lo¹i s¾t trßn nh 20200, s¾t 9KC- 22, s¾t gai, s¾t lôc l¨ng…; c¸c lo¹i thÐp nh thÐp buéc 11 ly, thÐp INOC, thÐp 30, thÐp nhÝp, thÐp L35*25, thÐp U280*80,…; c¸c lo¹i t«n (t«n 8 ly, t«n 10 ly..). - VËt liÖu phô gåm: C¸c lo¹i que hµn, «xi, ®Êt ®Ìn, d©y kÏm…. - Nhiªn liÖu gåm: X¨ng, dÇu diezen, gas. C¨n cø vµo phiÕu s¶n xuÊt do phßng kÕ ho¹ch vËt t chuyÓn sang, kÕ to¸n vËt t viÕt phiÕu xuÊt kho theo sè lîng, chñng lo¹i, quy c¸ch ®· ®Þnh møc trong phiÕu s¶n xuÊt. Sau ®ã, giao phiÕu xuÊt kho cho bé phËn cÇn vËt liÖu ®ã ®Ó ®a xuèng kho. Thñ kho sau khi giao vËt t, gi÷ l¹i phiÕu xuÊt kho lµm c¨n cø ghi thÎ kho. §Þnh kú 10 ngµy mét lÇn, c¸c phiÕu xuÊt - nhËp kho ®îc chuyÓn vÒ cho kÕ to¸n vËt t. T¹i phßng kÕ to¸n, kÕ to¸n vËt t tiÕn hµnh hoµn thiÖn chøng tõ b»ng c¸ch ®iÒn cét ®¬n gi¸ vµ tÝnh thµnh tiÒn cña c¸c vËt liÖu xuÊt kho. §¬n gi¸ vËt t xuÊt kho ë c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi ®îc x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 72 NguyÔn BiÓu sè 02 §¬n vÞ: C«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi Sè: 191/ 2002 /KH PhiÕu s¶n xuÊt §Æt : XÝ nghiÖp l¾p m¸y I S¶n xuÊt cho: C«ng tr×nh Tiªu Nam Chi tiÕt: C¸nh cöa cèng Sè lîng: 01 chiÕc Nguyªn c«ng vµ quy c¸ch: T¹o ph«i vµ chuyÓn xÝ nghiÖp c¬ khÝ doa, l¾p r¸p II s¬n chèng rØ. Ngµy giao: 6/12/2002 25/12/2002 Ngµy hoµn thµnh: T.P KHVT (§· ký) PhÇn ®Þnh møc: Theo b¶n vÏ I. VËt t cÊp A. Kho thÐp 1. ThÐp I 250x125 =21,46 m 2. ThÐp I 240x125 = 6,48 m 3. ThÐp I 270x125 =14,21 m B. §Þnh møc lao ®éng : 80 c«ng 4/7 Ngêi ®Þnh møc T.P Kü thuËt (§· ký) (§· ký ) KiÓm nghiÖm NhËp kho C. Bé phËn KCS Thñ kho ( §· ký ) ( §· ký ) C¨n cø vµo phiÕu s¶n xuÊt do phßng kÕ ho¹ch vËt t chuyÓn sang, kÕ to¸n vËt t sÏ dùa vµo Barem khèi lîng cña tõng quy c¸ch vËt t x¸c ®Þnh khèi lîng cña tõng lo¹i vËt t. Trªn LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 73 NguyÔn c¬ së khèi lîng vËt t quy ®æi, kÕ to¸n viÕt phiÕu xuÊt kho sè 92 cho xÝ nghiÖp l¾p m¸y I nh sau: BiÓu sè 03 §¬n vÞ : C«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thñy Lîi §Þa chØ: Km 10 - QL 1A ,Ttr×, HN MÉu sè 02-VT Ban hµnh theo Q§/1141/TC/Q§/C§KT ngµy 1 th¸ng 11 n¨m cña Bé Tµi 1995 chÝnh PhiÕu xuÊt kho Ngµy 7 th¸ng 12 n¨m 2002 Sè: 92 Nî: TK621 Cã: TK152(1) Hä tªn ngêi nhËn hµng: Anh Thµnh Bé phËn: XNLM I Lý do xuÊt: C«ng tr×nh Tiªu Nam (Theo PSX sè 191/2002/KH ) XuÊt t¹i kho: ChÞ Sinh STT 1 2 3 Tªn, nh·n Sè lîng hiÖu,quy c¸ch §¬n Y.cÇu T. M· vËt t, s¶n vÞ xuÊt sè phÈm, hµng tÝnh ho¸ §¬n gi¸ (®ån g) Thµnh tiÒn ThÐp 250x125 ThÐp 240x125 ThÐp 270x125 5.00 0 5.00 0 5.00 0 3.155.0 00 845.00 0 2.250.0 00 I Kg 631 631 I Kg 169 169 I Kg 450 450 6.250.0 00 Céng XuÊt ngµy 7 th¸ng 12 n¨m 2002 Thñ trëng ®¬n vÞ Thñ kho (§· ký) (§· ký) KÕ to¸n trëng ( §· ký) Phô tr¸ch cung tiªu (§· ký) Ng êi nhËn (§· ký) LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 74 NguyÔn PhiÕu xuÊt kho ë c«ng ty ®îc lËp thµnh 2 liªn: 1 liªn ®Ó lu, 1 liªn kÕ to¸n vËt t giao cho bé phËn sö dông ®Ó xuèng kho lÊy vËt t vµ giao l¹i cho thñ kho. §Þnh kú 10 ngµy mét lÇn, thñ kho mang c¸c chøng tõ kho giao cho kÕ to¸n vËt t lµm c¨n cø ghi sæ vµ ®ã lµ c¸c chøng tõ gèc. Sau khi hoµn thiÖn chøng tõ, kÕ to¸n vËt t tiÕn hµnh lËp ®Þnh kho¶n ngay trªn chøng tõ: Nî TK 621: 6.250.000 Cã TK 152(1): 6.250.000 C¸c phiÕu nhËp - xuÊt kho cßn ®îc dïng lµm c¨n cø ®Ó kÕ to¸n vËt t ghi sæ chi tiÕt vËt t. Sæ chi tiÕt vËt t ®îc më cho tõng lo¹i vËt t ë c«ng ty. Trong th¸ng khi nhËn ®îc phiÕu nhËp - xuÊt kho vËt t kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ chi tiÕt vËt t theo lîng thùc nhËp - xuÊt. §¬n gi¸ nhËp lµ trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt t nhËp kho. §¬n gi¸ xuÊt lµ gi¸ thùc tÕ theo ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc. Sau mçi lÇn nhËp - xuÊt vËt t, kÕ to¸n vËt t ph¶i tÝnh lîng vËt t tån kho ®Ó ghi vµo cét tån trªn sæ. Hµng quý, kÕ to¸n míi céng sè ph¸t sinh quý vµ tÝnh ra sè d cuèi kú. Sè liÖu tõ sæ chi tiÕt ®îc lÊy sè céng ®Ó ghi vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt cuèi kú. Sau ®©y em xin trÝch sè liÖu ë sæ chi tiÕt vËt liÖu lµ thÐp I 250x125 quý IV n¨m2002 (xem biÕu sè 4). C¸c chøng tõ gèc cßn lµ c¨n cø ®Ó ®Þnh kú kÕ to¸n lËp b¶ng kª chi tiÕt vËt t xuÊt dïng (xem biÓu sè 5). BiÓu sè 05 B¶ng kª chi tiÕt vËt t xuÊt dïng ( trÝch ) Th¸ng 12 n¨m 2002 (§¬n vÞ tÝnh: ®ång ) TT I. 1. 2. DiÔn gi¶i SCT C«ng tr×nh Tiªu Nam Anh Thµnh LMI – c¸nh 92 cöa cèng Anh Hoµn XNCK – doa 99 ………………………… …. Anh TuÊn LMII – s¬n 114 Céng c«ng tr×nh Tiªu TK Nî 621 …… TK Cã 152 6.250.000 6.250.000 2.027.400 2.027.400 ………….. 1.771.600 152.959.3 ………… 1.771.600 152.959.3 …. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh II. III. 1. 75 Nam C«ng tr×nh Qu¶ng B×nh ………………….. A.Kha (PK ): s¬n + d©y 105 kÏm A.Hµ phun kÏm nhËn 116 dÇu ……………………… Céng c«ng tr×nh Qu¶ng B×nh C«ng tr×nh Hå Truåi A.Quang LMII-Khíp l¾p 96 r¸p …………………. Céng c«ng tr×nh Hå Truåi …………………… Tæng céng NguyÔn 14 14 ………… 2.820.243 ………… 2.820.243 28.675.668 28.675.668 41.511.599 41.511.599 6.464.361 6.464.361 ………….. 94.173.620 …………. 94.173.620 ………… ……….. 1.201.680.0 00 1.201.680.0 00 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 KÕ to¸n trëng Thñ kho Ng êi kiÓm nghiÖm ( §· ký) ( §· ký) ( §· ký) B¶ng kª nµy tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú theo tõng c«ng tr×nh mét c¸ch chi tiÕt. Cuèi kú, tõ sè liÖu trªn b¶ng kª chi tiÕt kÕ to¸n lÊy dßng céng cña tõng c«ng tr×nh ®Ó ghi vµo b¶ng kª tæng hîp (xem biÓu sè 6). BiÓu sè 06 (trÝch) B¶ng kª Tæng hîp vËt t xuÊt dïng Th¸ng 12 n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) TT DiÔn gi¶i 621 TK Nî 627 642 TK Cã 152 153 LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh A. 1. 2. 3. B. C. 76 NguyÔn S¶n xuÊt chÝnh C«ng tr×nh Tiªu Nam C«ng tr×nh Qu¶ng B×nh C«ng tr×nh Hå Truåi …………… ……… 152.959. 314 152.959. 314 41.511.59 9 41.511.59 9 94.173.62 0 94.173.62 0 …………… …………… Céng 1.201.680 .000 1.201.680 .000 Phôc vô s¶n xuÊt Qu¶n lý doanh nghiÖp Tæng céng 14.307.7 00 1.201.680 .000 14.307.7 00 4.857.700 566.600 566.600 566.600 1.207.104 .300 9.450.00 0 9.450.00 0 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 KÕ to¸n trëng Ngêi lËp ( §· ký) ( §· ký ) C¨n cø vµo b¶ng kª tæng hîp vËt t xuÊt dïng th¸ng 12/2002, kÕ to¸n vËt t lÊy sè liÖu céng cña tõng kho¶n môc ®Ó lËp chøng tõ ghi sæ sè 293A (Xem biÓu sè 7) vµ chøng tõ ghi sæ sè 293B (xem biÓu sè 8) BiÓu sè 07 Chøng tõ ghi sæ Sè: 293A Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Tµi kho¶n TrÝch yÕu Nguyªn vËt liÖuxuÊt dïng th¸ng 12/2002 Nî 621 Cã 627 642 152 Sè tiÒn Nî 1.201.680.0 00 4.857.700 566.600 Cã 1.207.104. 300 LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 77 NguyÔn KÕ to¸n trëng Ng êi lËp ( §· ký) ( §· ký) BiÓu sè 08 Chøng tõ ghi sæ Sè : 293B Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Tµi kho¶n Nî Cã TrÝch yÕu Phô tïng dông cô thay thÕ 627 Th¸ng 12/2002 Sè tiÒn Nî Cã 9.450.000 153 9.450.000 KÕ to¸n trëng Ngêi lËp ( §· ký) (§· ký ) MÆt kh¸c, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho vµ b¶ng kª chøng tõ, kÕ to¸n tæng hîp vµo sæ chi tiÕt TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh. BiÓu sè 09 Sæ chi tiÕt TK 621 C«ng tr×nh Tiªu Nam Quý IV n¨m 2002 ( trÝch ) §¬n vÞ tÝnh: ®ång NT GS Chøng tõ S NT H DiÔn gi¶i TK §¦ TËp hîp chi phÝ Nguyªn VËt LiÖu trùc tiÕp tõ T10 ®Õn 5/ 12 ………….. 29/1 2 29/1 2 92 7/12 99 15/1 2 VËt liÖu chÝnh VËt liÖu doa 152 152 Tæng sè tiÒn Ghi nî TK 621 XN LMI XN LMII XNCK 699.540. 686 305.740. 000 115.525.0 00 278.275. 686 ……… … 6.250.00 0 2.027.40 0 ……… … 6.250.00 0 ………… ………….. 2.027.40 0 LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 29/1 2 11 4 20/1 2 78 S¬n chèng rØ …………….. 152 Céng PS KÕt chuyÓn sang TK154 D cuèi kú 1.771.60 0 …………. . 825.500. 000 852.500. 000 0 NguyÔn 1.771.600 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ngêi ghi sæ (§· ký ) KÕ to¸n trëng (§· ký) Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®· lËp, kÕ to¸n lÊy sè liÖu tæng cña c¸c chøng tõ ghi sæ bªn Nî hoÆc bªn Cã ghi sæ §¨ng ký chøng tõ ghi sæ. Sæ nµy ®îc dïng ®Ó ®èi chiÕu víi b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh vµo cuèi kú. BiÓu sè 10 §¬n vÞ : CT C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ N¨m 2002 (§¬n vÞ tÝnh: ®ång) Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Sè hiÖu Ngµy th¸ng ……. ……….. ……….. 293A 29/12 1.207.104.300 293B 29/12 9.450.000 …… …….. ………….. C¸c chøng tõ ghi sæ cßn lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n vµo Sæ c¸i TK 621. Cô thÓ lµ: KÕ to¸n tæng hîp sÏ lÊy sè liÖu cña dßng Nî TK621 ®èi øng Cã víi TK152 ®Ó ghi vµo cét sè tiÒn Nî trªn Sæ C¸i. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 79 NguyÔn BiÓu sè 11 Sæ c¸i TK 621 ( trÝch) Quý IV n¨m 2000 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) CTGS SH NT 293 A 29/1 2 305 30/1 2 TK §¦ DiÔn gi¶i ………….. VËt t xuÊt dïng th¸ng 12 K.c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp quý IV 152 Nî Cã …….. 1.201.680.0 00 ……… 154 3.206.985.000 3.206.985. 000 Céng PS quý IV Ngêi ghi sæ Sè tiÒn 3.206.985.00 0 Thñ trëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr- ëng ( §· ký) ( §· ký) ( §· ký 2.2.4.2/ KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ mét bé phËn quan träng cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã viÖc tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n ®Çy ®ñ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp còng nh viÖc tr¶ l¬ng chÝnh x¸c, kÞp thêi cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc qu¶n lý thêi gian lao ®éng, qu¶n lý quü l¬ng cña c«ng ty, tiÕn tíi qu¶n lý tèt chi phÝ vµ gi¸ thµnh. T¹i c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp thêng chiÕm tû träng 10-15% gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt. VÒ néi dung, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt (l¬ng chÝnh, l¬ng phô, tiÒn ¨n ca vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng) vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo tû lÖ quy ®Þnh ®èi víi tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt. LuËn v¨n tèt nghiÖp ThÞ Hoµng H¹nh 80 NguyÔn ViÖc tÝnh l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cã tÝnh chÊt l¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt nãi riªng vµ nh©n viªn trong c«ng ty nãi chung ®îc thùc hiÖn díi hai h×nh thøc tr¶ l¬ng c¬ b¶n lµ l¬ng thêi gian vµ l¬ng s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l¬ng s¶n phÈm ®îc ¸p dông réng r·i vµ l¬ng s¶n phÈm l¹i ®îc chia ra thµnh l¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp vµ l¬ng s¶n phÈm tËp thÓ. - L¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc mµ c«ng ty ®· x©y dùng ®îc ®¬n gi¸ l¬ng cho tõng s¶n phÈm do c¸ nh©n s¶n xuÊt hoµn thµnh nh s¶n xuÊt c¸c vÝt, ªcu, bul«ng… C«ng thøc tÝnh l¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp nh sau: L­¬ng s¶n Sè l­îng s¶n phÈm §¬n gi¸ phÈm ph¶i tr¶ = s¶n xuÊt hoµn l­¬ng x cho c«ng thµnh (®· qua s¶n nh©n s¶n nghiÖm thu) phÈm - L¬ng s¶n phÈm tËp thÓ ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng xuÊt viÖc do tËp thÓ ngêi lao ®éng thùc hiÖn nh s¶n xuÊt c¸c cöa cèng, ®êng èng. Theo c¸ch tr¶ l¬ng nµy, kÕ to¸n sÏ chia l¬ng tËp thÓ theo ...
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.