Nội dung

Chuyªn ®Ò thùc tËp Lêi nãi ®Çu NÒn s¶n xuÊt x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, kÕ to¸n ngµy cµng trë nªn quan träng vµ trë thµnh c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc vµ cña doanh nghiÖp. §Ó ®iÒu hµnh qu¶n lý ®îc toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh ë doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ nhÊt, c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m b¾t kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin kinh tÕ vµ thi hµnh ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é kÕ to¸n, chÕ ®é qu¶n lý trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh vµ qu¸ tr×nh sö dông vèn. Ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lµ mét trong nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt ®Æc thï cã chøc n¨ng t¹o ra TSC§ cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. V× vËy, viÖc h¹ch to¸n ®óng ®¾n gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa quan träng kh«ng chØ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p trong viÖc gióp bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh ph©n tÝch ®a ra c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, khai th¸c mäi tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp mµ cßn cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n vèn ®Çu t XDCB hµng n¨m chiÕm kho¶ng 40% ng©n s¸ch Nhµ níc. MÆt kh¸c phÈm x©y l¾p mang tÝnh ®¬n chiÕc, kÕt cÊu phøc t¹p, chu kú s¶n xuÊt dµi, ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp x©y l¾p mang tÝnh lu ®éng réng lín nªn c«ng t¸c kÕ to¸n trong doanh nghiÖp x©y l¾p cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt. Do ®ã, mçi s¶n phÈm x©y l¾p ®Òu cã yªu cÇu vÒ tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc thi c«ng vµ biÖn ph¸p thi c«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng c«ng tr×nh cô thÓ. S¶n phÈm x©y dùng c¬ b¶n cã gi¸ trÞ lín, khèi lîng c«ng tr×nh lín, thêi gian thi c«ng t¬ng ®èi dµi. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp ë C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå em chän ®Ò tµi: “ Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 1 Chuyªn ®Ò thùc tËp t¹i C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå” bµi lµm cña em chia lµm 3 phÇn. PhÇn I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. PhÇn II: Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i C«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå. PhÇn III: Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty KiÕn Tróc T©y Hå. PhÇn I Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. §Ó ®¶m b¶o kÕ to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp, kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cÇn ph¶i qu¸n triÖt c¸c nguyªn t¾c sau: 1.1. Néi dung vµ b¶n chÊt kinh tÕ cña chi phÝ. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi kú nhÊt ®Þnh( th¸ng, quý, n¨m). Tøc chi phÝ s¶n xuÊt ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ mµ doanh nghiÖp tiªu dïng trong mét thêi kú mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Nh vËy, chi phÝ lµ sù chuyÓn dÞch vèn, chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸. Nªn kÕ to¸n ph¶i tæng hîp c¸c thµnh phÇn chi phÝ cÊu t¹o nªn s¶n phÈm tõ nguyªn vËt liÖu, con ngêi vµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¸t 2 Chuyªn ®Ò thùc tËp sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Nh÷ng chi phÝ nµy ph¶i ®îc ph©n lo¹i theo tõng tiªu thøc nhÊt ®Þnh trong tõng c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh, toµn bé chi phÝ s¶n phÈm x©y l¾p ®îc thÓ hiÖn qua c¸c yÕu tè sau: 1.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Do chi phÝ s¶n xuÊt- kinh doanh cã nhiÒu lo¹i nªn cÇn thiÕt ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ nh»m t¹o thuËn lîi cho c«ng viÖc qu¶n lý h¹ch to¸n chi phÝ. Ph©n lo¹i chi phÝ nh»m lµ viÖc s¾p xÕp c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c nhau vµo tõng nhãm theo ®Æc trng nhÊt ®Þnh. Trong thùc tÕ cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau, tuy nhiªn lùa chän ph¬ng ph¸p nµo do c¸ch qu¶n lý vµ h¹ch to¸n. V× vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ¸p dông cho mÝnh sao cho sö dông ph¬ng ph¸p nµo ®Ó h¹ch to¸n c¸c chi phÝ kh«ng bÞ trïng l¾p. Sau ®©y lµ mét sè c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ: a. Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ. §Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp, qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ ban ®Çu ®ång nhÊt cña nã mµ kh«ng xÐt ®Õn c«ng dông cô thÓ, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh, chi phÝ ®îc ph©n theo yÕu tè. C¸ch ph©n lo¹i nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc x©y dùng vµ ph©n tÝch ®Þnh møc vèn lu ®éng còng nh viÖc lËp, kiÓm tra vµ ph©n tÝch dù to¸n chi phÝ. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam, toµn bé chi phÝ ®îc chia lµm 7 yÕu tè sau; -YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô…sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh ( lo¹i trõ gi¸ trÞ dông kh«ng hÕt nhËp kho vµ phÕ liÖu thu håi cïng víi nhiªn liÖu ®éng lùc). Trong x©y dùng thêng bao gåm nguyªn liÖu chÝnh( nh S¾t, 3 Chuyªn ®Ò thùc tËp thÐp, xi m¨ng…) vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, n¨ng lîng, ®éng lùc ®îc sö dông trong kú( x¨ng, dÇu, ®iÖn níc, ®iÖn tho¹i…). -YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú, sè dïng kh«ng hÕt nhËp kho vµ phÕ liÖu thu håi. - YÕu tè tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng: Ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt . - YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§: Ph¶n ¸nh sè trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng vµ tiÒn phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn tÝnh vµo chi chÝ. - YÕu tè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh(TSC§): Ph¶n ¸nh tæng sè khÊu TSC§ ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh nh m¸y thi c«ng, ph©n xëng, m¸y mãc. - YÕu tè chi phÝ vµ dÞch vô mua ngoµi: Ph¶n ¸nh to¸n bé chi phÝ vµ dÞch vô mua ngoµi trong qu¸ trÝnh s¶n xuÊt - kinh doanh. - YÕu tè chi phÝ b»ng tiÒn: Gåm c¸c chi phÝ kh¸ch b»ng tiÒn cha ph¶n ¸nh ë c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. b. Ph©n theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi phÝ ®îc ph©n theo kho¶n môc. C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi tîng. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh gi¸ thµnh kho¶n môc gåm 5 môc chi phÝ sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay viÖc thùc hiÖn lao vô dÞch vô nh: G¹ch, gç, xi m¨ng, s¾t, thÐp… 4 Chuyªn ®Ò thùc tËp - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Gåm toµn bé tiÒn l¬ng ( tiÒn c«ng) vµ c¸c kho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt cho c«ng nh©n viªn trùc tiÕp x©y l¾p hay thùc hiÖn c¸c kho¶n lao vô dÞch vô cïng víi c¸c kho¶n trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh cho c¸c quü kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ còng cã thÓ lµ c«ng nh©n thuª ngoµi. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Gåm toµn bé c¸c chi phÝ cßn l¹i ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt sau khi ®· lo¹i trõ ®i chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nãi trªn. c. Ph©n lo¹i theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ. Theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn, to¸n bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc chia thµnh chi phÝ s¶n phÈm vµ chi phÝ thêi kú. Chi phÝ s¶n phÈm lµ nh÷ng chi phÝ g¾n liÒn víi c¸c s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®îc mua; cßn chi phÝ thêi kú lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét kú nµo ®ã, nã kh«ng ph¶i lµ mét phÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra tõ lîi nhuËn cña thêi kú mµ chóng ph¸t sinh. d. Ph©n theo quan hÖ cña chi phÝ víi khèi lîng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh. §Ó thuËn lîi cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm tra chi phÝ, ®ång thêi lµm c¨n cø ®Ó ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt- kinh doanh l¹i ®îc ph©n theo quan hÖ víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh. Theo c¸ch nµy chi phÝ ®îc chia thµnh biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ. - BiÕn phÝ lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè,vÒ tû lÖ so víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n chi vÒ nguyªn 5 Chuyªn ®Ò thùc tËp liÖu, nh©n c«ng trùc tiÕp…chi phÝ nµy tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× kh«ng thay ®æi - §Þnh phÝ lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè so víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n nh c¸c chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ thuª mÆt b»ng, ph¬ng tiÖn kinh doanh…c¸c chi phÝ nµy khi tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i biÕn ®æi khi khèi lîng cña s¶n phÈm thay ®æi. 1.3. Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p gi¸ thµnh cña s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau thêng lµ theo nguån sè liÖu hay thêi ®iÓm ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. V× vËy gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã liªn quan tíi khèi lîng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. a. Gi¸ thµnh dù to¸n: Còng nh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®îc x¸c ®Þnh tríc khi bíc vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, nhng gi¸ nµy ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo ®Þnh møc b×nh qu©n tiªn tiÕn vµ kh«ng biÕ ®æi trong suèt thêi kú kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ®Þnh møc vÒ chi phÝ hiÖn hµnh tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch. Nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc thêng thay ®æi phï hîp víi ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Gi¸ thµnh nµy ®îc x¸c ®Þnh tríc khi bíc vµo s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së thùc tÕ kú tríc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n cña kú kÕ ho¹ch ®îc tÝnh theo tõng c«ng tr×nh, hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh. 6 Chuyªn ®Ò thùc tËp MÆt kh¸c, gi¸ trÞ dù to¸n cña tõng CT, HMCT ®îc x¸c ®Þnh theo c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸( vÒ vËt liÖu, nh©n c«ng, m¸y…) cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh vµ dùa trªn mÆt b»ng gi¸ c¶ thÞ trêng. Doanh nghiÖp ph¶i phÊn ®Êu cã lîi nhuËn cao v× vËy doanh nghiÖp ph¶i lËp gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, dù kiÕn chØ tiªu h¹ gi¸ thµnh. Theo th«ng t 09/2000/TT- BXD ngµy 17/7/2000 th× gi¸ thµnh dù to¸n ®îc ¸p dông theo c«ng thøc sau: Gi¸ trÞ dù to¸n Gi¸ thµnh dù to¸n cña tõng CT, HMCT = cña tõng CT, HMCT sau Thu nhËp - chÞu thuÕ tÝnh thuÕ ThuÕ - GTGT ®Çu ra tríc b. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c«ng t¸c x©y l¾p (Zkh): kh¸c víi gi¸ thµnh dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch dùa vµo nh÷ng ®Þnh møc chi phÝ néi bé cña doanh nghiÖp, cho phÐp ta tÝnh to¸n ®óng nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong giai ®o¹n kÕ ho¹ch, tÝnh to¸n néi dung, kÕt qu¶ c¸c biÖn ph¸p tæ chøc kü thuËt cÇn ph¶i thùc hiÖn sao cho chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ kh«ng vît qu¸ tæng chi phÝ s¶n xuÊt trong kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c«ng t¸c = x©y l¾p Gi¸ thµnh dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p Møc h¹ gi¸ - thµnh dù to¸n ( TÝnh cho tõng c«ng tr×nh, HMCT). c. Gi¸ thµnh ®Êu thÇu x©y l¾p( Z®t) : Lµ mét lo¹i gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p do chñ ®Çu t ®a ra ®Ó c¸c tæ chøc x©y l¾p dùa vµo ®ã tÝnh to¸n gi¸ thµnh cña m×nh (gi¸ dù thÇu c«ng t¸c x©y l¾p). VÒ nguyªn t¾c, gi¸ thµnh ®Êu thÇu do chñ ®Çu t ®a ra chØ ®îc nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸ thµnh dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p. 7 Chuyªn ®Ò thùc tËp d. Gi¸ thµnh hîp ®ång c«ng t¸c x©y l¾p(Zh®): Lµ mét lo¹i gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p ghi trong hîp ®ång ®îc ký kÕt gi÷a chñ ®Çu t vµ tæ chøc x©y l¾p sau khi ®· tho¶ thuËn giao nhËn thÇu. §ã còng chÝnh lµ gi¸ thµnh cña tæ chøc x©y l¾p th¾ng thÇu vµ ®îc chñ ®Çu t tho¶ thuËn ký hîp ®ång giao thÇu. VÒ nguyªn t¾c: Zh® ph¶i nhá h¬n hoÆc b»ng Z®t. e, Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c x©y l¾p(Ztt): Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tÊt c¶ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ mµ doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá ra ®Ó hoµn thµnh mét khèi lîng x©y l¾p nhÊt ®Þnh. Nã ®îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu kÕ to¸n cung cÊp. Gi¸ thµnh thùc tÕ kh«ng chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ trong ®Þnh møc mµ cã thÓ cßn bao gåm nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ngoµi dù to¸n vµ c¶ nh÷ng kho¶n ph¸t sinh nh: mÊt m¸t, hao hôt vËt t, l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu…do nguyªn nh©n chñ quan vµ b¶n th©n doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu ®îc x¸c ®Þnh sau khi kÕ thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, dùa trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y l¾p Bªn c¹nh ®ã, theo ph¹m vi cña chØ tiªu ®¸nh gi¸, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p l¹i chia ra gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh toµn bé. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm x©y l¾p chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng hay l¾p ®Æt s¶n phÈm x©y l¾p ( gåm chi phÝ NVL trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung). Gi¸ thµnh s¶n phÈm toµn bé x©y l¾p bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt x©y l¾p céng víi chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho s¶n phÈm x©y l¾p. ë C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt. 8 Chuyªn ®Ò thùc tËp Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh s¶n Chi phÝ qu¶n toµn bé s¶n =xuÊt cña s¶n + lý phÈm phÈm doanh + nghiÖp Chi phÝ b¸n hµng Muèn ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt thi c«ng cña tæ chøc c«ng t¸c x©y l¾p ®ßi hái chóng ta ph¶i so s¸nh c¸c lo¹i gi¸ thµnh nãi trªn víi nhau nhng víi ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ thêi ®iÓm vµ c¸ch tÝnh to¸n trong qua tr×nh so s¸nh. Vµ sù so s¸nh nµy ph¶i ®îc thÓ hiÖn trªn cïng mét ®èi tîng x©y l¾p. Gi÷a n¨m lo¹i gi¸ thµnh nµy thêng cã mèi quan hÖ vÒ mÆt lîng nh sau: Zt  Zkh  Zh®  Z®t  Zdt 1.3.1. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c, s¶n phÈm lao vô hoµn thµnh. VÒ thùc chÊt, chi phÝ s¶n phÈm x©y l¾p vµ gi¸ thµnh lµ hai mÆt kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh x©y l¾p. Chi phÝ x©y l¾p ph¶n ¸nh mÆt hao phÝ x©y l¾p, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. TÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ( kú nµy hay kú tríc chuyÓn sang) vµ c¸c chi phÝ tríc ®ã cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng tr×nh hay HMCT, khi s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh trong kú sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nãi c¸ch kh¸ch gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ë thêi ®iÓm bÊt kú nµo nhng cã liªn quan tíi khèi lîng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. §îc thÓ hiÖn trong mèi quan hÖ sau: Tæng gi¸ = Chi phÝ + 9 Chi phÝ - Chi phÝ dë Chuyªn ®Ò thùc tËp thµnh s¶n s¶n xuÊt phÈm hoµn dë dang thµnh ®Çu kú ph¸t sinh trong kú dang cuèi kú 1.3.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p. Do ®Æc thï cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n nh ®· nªu trªn nªn viÖc qu¶n lý vÒ ®Çu t x©y dùng rÊt khã kh¨n, phøc t¹p. TiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng mèi quan t©m hµng ®Çu mµ trong ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¶m b¶o ph¸t huy tèi ®a t¸c dông cña c«ng cô kÕ to¸n ®èi víi qu¶n lý s¶n xuÊt hÕt søc ®îc coi träng, nhiÖm vô chñ yÕu ®Æt ra cho c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ: - X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©m bæ chi phÝ , ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Tæ chøc, ghi chÐp, ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c mäi chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thi c«ng theo tõng ®Þa ®iÓm, tõng ®è tîng ph¶i chÞu chi phÝ, theo néi dung kinh tÕ vµ c«ng dông cña chi phÝ. - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ x©y l¾p dë dang cuèi kú vµ tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng viÖc ®· hoµn thµnh trong kú mét c¸ch chÝnh x¸c ®Ó kiÓm tra viÖc thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm. - TÝnh to¸n, ph©n lo¹i c¸c chi phÝ phôc vô cho viÖc tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh nhanh chãng, khoa häc. 10 Chuyªn ®Ò thùc tËp - Ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kho¶n chªnh lÖch so víi ®Þnh møc trong s¶n xuÊt ®Ó t×m c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn còng nh ph¸t hiÖn c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp nh»m phÊn ®Êu kh«ng ngõng tiÕt kiÖm CPSX vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - X¸c ®inh kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña tõng c«ng tr×nh, HMCT, tõng bé phËn s¶n xuÊt…trong thêi kú nhÊt ®Þnh, chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Ó phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý vµ l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ kh©u träng t©m quan träng trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt. §èi víi DNXL kh©u nµy cµng ®îc quan t©m ®¾c biÖt v× t×nh chÊt ®Æc thï cña ngµnh XDCB. Trªn ®©y lµ mét sè ®Æc ®iÓm næi bËt cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh SPXL cho tÊt c¶ c¸c CT, HMCT mµ doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú, tõ ®ã tÝnh ®îc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn ph¹m vi toµn doanh nghiÖp. 1.4. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p. 1.4.1. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. X¸c ®Þnh ®èi tîng chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn quan träng cña kÕ to¸n trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tæ chøc kÕ to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm hai giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. §ã lµ giai ®o¹n kÕ to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong tõng c«ng tr×nh, HMCT, hay giai ®o¹n c«ng viÖc ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, hay chi tiÕt tõng c«ng tr×nh theo yªu cÇu thùc tÕ qu¶n lý cña C«ng ty. ViÖc ph©n chia nµy xuÊt 11 Chuyªn ®Ò thùc tËp ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý, kiÓm tra ph©n tÝch chi phÝ cña phßng kÕ ho¹ch trong C«ng ty, hay phßng kü thuËt. Cã thÓ nãi, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®îc ph©n chia theo tõng giai ®o¹n lµ do sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ trong qu¸ tr×nh x©y l¾p. §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ nh÷ng ph¹m vi, giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®îc tËp hîp phôc vô cho viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t, tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. X¸c ®Þnh ®óng ®¾n, phï hîp víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc tæ chøc kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt tõ viÖc tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu ®Õn tæ chøc tæng hîp sè liÖu ghi chÐp trªn tµi kho¶n, sæ chi tiÕt. §Ó x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng doanh nghiÖp cÇn c¨n cø vµo c¸c yªu cÇu sau : - §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. - Môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng lµ qu¸ tr×nh thi c«ng l©u dµi, phøc t¹p, do ®Æc ®iÓm cña ngµnh s¶n xuÊt x©y dùng lµ ®¬n chiÕc, cè ®Þnh vµ còng ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ kÕ to¸n, ®èi tîng tËp hîp chi phi s¶n xuÊt x©y l¾p thêng lµ c«ng tr×nh, HMCT, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng viÖc hoµn thµnh …tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ. 1.4.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p viÖc ph©n lo¹i chi phÝ vµ tËp hîp chi phÝ ®óng, chÝnh x¸c ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i theo dâi s¸t tõng chi phÝ, sù biÕn ®æi cña chi phÝ, ph©n lo¹i chi phÝ theo 12 Chuyªn ®Ò thùc tËp tõng kho¶n môc chi phÝ. C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå ph©n chi phÝ theo môc ®Ých chi phÝ, ph¬ng ph¸p nµy tr¸ch ®îc sù lËp ®i lËp l¹i cña chi phÝ, cô thÓ kÕ to¸n dïng c¸c tµi kho¶n chi phÝ vµ néi dung chi phÝ nh sau. a. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (NVL). §Ó h¹ch to¸n kho¶n môc CP NVLTT , kÕ to¸n më tµi kho¶n 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”.Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ vÒ NVL chÝnh, VL phô, c¸c cÊu kiÖn hoÆc c¸c bé phËn rêi,VL lu©n chuyÓn tham gia trùc tiÕp cÊu thµnh s¶n phÈm nh c¸t sái, g¹ch, gç, s¾t, thÐp, cèp pha… Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng CT, HMCT, c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ NVLTT. - C¸c lo¹i vËt liÖu sö dông cho CT, HMCT nµo th× ph¶i ghi trøc tiÕp cho CT, HMCT ®ã trªn c¬ së c¸c chøng tõ gèc cã liªn quan theo sè lîng thùc tÕ sö dông vµ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. - Trong ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ tÝnh ®îc trøc tiÕp th× kÕ to¸n cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp cho c¸c ®èi tîng sö dông theo c¸c tiªu thøc hîp lý nh tû lÖ ®Þnh møc tiªu hao. - Cuèi kú h¹ch to¸n khi c«ng tr×nh hoµn thµnh ph¶i kiÓm kª sè vËt liÖu lÜnh vÒ cha sö dông hÕt ë c«ng trêng vµ ph¶i ®¸nh gi¸ phÕ liÖu thu håi theo tõng ®èi tîng sö dông. Tæng chi phÝ NVLTT ph©n trong kú Gi¸ trÞ thùc ph¶i = tÕ cña NVL bæ xuÊt trong kú Gi¸ trÞ Gi¸ phÕ liÖu håi NVL thu (nÕu cã) dïng kh«ng hÕt kú S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ NVL trùc tiÕp. 13 trÞ cuèi Chuyªn ®Ò thùc tËp TK: 151,152,331,111 112,331,411,311 TK 621 TK 154 KÕt chuyÓn chi phÝ VËt liÖu dïng trùc tiÕp nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp TK 152 s¶n xuÊt s¶n phÈm VËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp kho hay chuyÓn kú sau b. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp . - TK 622 “CP NCTT”: tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh chi phÝ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho sè ngµy lao ®éng cña c«ng nh©n trùc tiÕp thùc hiÖn x©y l¾p, c«ng nh©n phôc vô x©y l¾p kÓ c¶ c«ng nh©n vËn chuyÓn, bèc dì VL trong ph¹m vi mÆt b»ng x©y l¾p vµ c«ng nh©n chuÈn bÞ thu dän hiÖn trêng, kh«ng ph©n biÖt nh©n c«ng trong danh s¸ch hay nh©n c«ng thuª ngoµi. - Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng CT, HMCT. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n CP NCTT: - Chøng tõ sö dông ®èi víi tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt nh (b¶ng chÊm c«ng, b¶n thanh to¸n tiÒn l¬ng). - Trêng hîp kh«ng thÓ tÝnh trùc tiÕp, kÕ to¸n cã thÓ ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng liªn quan theo tiÒn c«ng ®Þnh møc hay giê c«ng ®Þnh møc . 14 Chuyªn ®Ò thùc tËp (C¸c kho¶n tÝnh theo l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p (BHXH, BHYT, KPC§) ®îc tÝnh vµo CPSXC). S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 334 TK 622 TK 154 L¬ng CNV trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm TK338 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp C¸c kho¶n trÝch theo l¬ng c. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng . Tµi kho¶n sö dông : - TK 623 “CP SD MTC”: tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, nh©n c«ng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng cho ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh. - Tµi kho¶n nµy chØ thùc hiÖn t¹i doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p thi c«ng b¸n c¬ giíi, nghÜa lµ võa thñ c«ng võa m¸y mãc . - Tµi kho¶n ®îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ m¸y thi c«ng TK 334,241 TK 623 TK 154 15 Chuyªn ®Ò thùc tËp Chi phÝ m¸y liªn quan s¶n xuÊt s¶n phÈm TK338 KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y ®Ó tÝnh gi¸ thµnh C¸c kho¶n ®ãng theo tû lÖ víi tiÒn l¬ng cña CNTTSX d. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung . -TK 627”CP SXC”: tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc qu¶n lý, phôc vô thi c«ng cña c¸c ®éi thi c«ng vµ ë c¸c c«ng trêng. - CPSXC ph¶i ®îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. NÕu cã nhiÒu ®éi thi c«ng x©y l¾p th× CPSXC cña ®éi nµo ®îc tËp hîp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña ®éi ®ã.Trêng hîp ®éi thi c«ng nhiÒu CT, HMCT th× cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ theo nh÷ng tiªu thøc phï hîp. - CPSXC bao gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng, tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng vµ c«ng nh©n qu¶n lý ®éi x©y l¾p, kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho CNTT x©y l¾p, nh©n viªn sö dông m¸y thi c«ng, nh©n viªn qu¶n lý ®éi, KH TSC§ dïng chung cho s¶n xuÊt cña ®éi, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cã liªn quan cho qu¸ tr×nh phôc vô thi c«ng. 16 Chuyªn ®Ò thùc tËp S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 334,241 TK 627 TK 111,112,152.. C¸c kho¶n thu håi ghi gi¶m Chi phÝ m¸y liªn quan chi phÝ s¶n xuÊt chung s¶n xuÊt s¶n phÈm TK 154 TK 152,153 Ph©n bæ(hoÆc kÕt chuyÓn) Chi phÝ nguyªn vËt liÖu Chi phÝ SXC c¸c TP TK 632 TK 242,335 KÕt chuyÓn CPSCC cè ®Þnh Chi phÝ dù to¸n (Kh«ng ph©n bæ vµo gi¸ vèn 17 Chuyªn ®Ò thùc tËp TK 214 TK 1331 Chi phÝ KHTSC§ TK 331,111,112 C¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c mua ngoµi ph¶i tr¶ ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®îc khÊu trõ (nÕu cã) 1.4.3. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt . Tµi kho¶n sö dông : - TK 154 “CPSX kinh doanh dë dang”: lµ tµi kho¶n ®Ó h¹ch to¸n, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh SPXL hoÆc s¶n phÈm, dÞch vô lao ®éng kh¸c trong kinh doanh x©y dùng c¬ b¶n . - Trong c¸c doanh nghiÖp XL, tµi kho¶n nµy cã thÓ më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng s¶n xuÊt, tõng c«ng trêng, tõng CT hoÆc c¸c HMCT. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ : - Cuèi k× c¸c chi phÝ sÏ ®îc tæng kÕt chuyÓn sang TK 154 ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 18 Chuyªn ®Ò thùc tËp S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p TK 154 TK 632,155 TK 152.331 TK 621 KÕt chuyÓn chi phÝ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu VL trùc tiÕp trùc tiÕp SX TK 623 KÕt chuyÓn K/C chi phÝ sö dông Gi¸ thµnh c«ng TK334 m¸y thi c«ng M¸y thi c«ng tr×nh TiÒn hoµn thµnh l¬ng ph¶i tr¶ TK 622 CN trùc tiÕp bµn giao cho chñ K/C chi phÝ NC ®Çu t hay chê NV Ph©n xëng Trùc tiÕp SX tiªu thô TK 214.338.111 112.142.335… TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung kh¸c Ph©n bæ chi phÝ SXC 1.5. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. §Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña tõng s¶n phÈm x©y l¾p, ®Þnh kú( th¸ng, quý), doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh trong kú hay ®ang dë dang. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang trong x©y l¾p phô thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n khèi lîng x©y l¾p gi÷a hai 19 Chuyªn ®Ò thùc tËp bªn nhËn thÇu vµ bªn giao thÇu. NÕu quy ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm x©y l¾p sau khi hoµn thµnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang lµ tæng chi phÝ ph¸t sinh c«ng tr×nh ®Õn cuèi th¸ng ®ã. NÕu quy ®Þnh gi¸ trÞ hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý th×s s¶n phÈm dë dang lµ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p cha ®¹t( gi¸ trÞ mang tÝnh dù to¸n). 1.5.1. C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸. - C¨n cø vµo ph¬ng ph¸p giao nhËn thÇu gi÷a chñ ®Çu t vµ ®¬n vÞ x©y l¾p cã c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang nh sau : a. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh : Theo ph¬ng ph¸p nµy, chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : Chi phÝ XL dë = dang cuèi kú CP thùc tÕ CP thùc tÕ cña + cña KLXL thùc KLXLDD ®Çu kú hiÖn trong kú CP theo x dù to¸n CP theo dù cña CP theo dù to¸n to¸n cña + KLXLDD cña KLXL hoµn KLXLDD cuèi cuèi kú thµnh bµn giao kú b. §¸nh gi¸ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p dë dang theo gi¸ trÞ dù to¸n : Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p dë dang cuèi kú ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau : Chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú = CP thùc tÕ CP thùc tÕ cña + cña KLXL thùc KLXLDD ®Çu kú hiÖn trong kú Gi¸ trÞ dù to¸n Gi¸ trÞ dù to¸n Gi¸ trÞ dù x cña cña KLXL hoµn to¸n cña KLXLDD + thµnh bµn giao KLXLLDD cuèi cuèi kú trong kú kú 20 Chuyªn ®Ò thùc tËp 1.5.2. Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú bé phËn kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c s¶n phÈm x©y l¾p. X¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp sÏ gióp cho viÖc tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc hîp lý, khoa häc, ®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu vÒ gi¸ thµnh thùc tÕ kÞp thêi, ph¸t huy ®îc ®Çy ®ñ chøc n¨ng gi¸m s¸t t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kÕ to¸n. §Ó x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh XDCB mµ kú tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh nh sau : - §èi víi c¸c s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt liªn tôc, cung cÊp cho nh÷ng ®èi tîng kh¸c nhau liªn tôc, chu kú s¶n xuÊt ng¾n nh g¹ch, ngãi…th× kú tÝnh gi¸ thµnh lµ mét th¸ng. - §èi víi c¸c s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng cã thêi gian s¶n xuÊt thi c«ng dµi, c«ng viÕc ®îc coi lµ hoµn thµnh khi kÕt thóc mäi c«ng viÖc trong ®¬n ®Æt hµng th× khi hoµn thµnh toµn bé ®¬n ®Æt hµng míi tÝnh gi¸ thµnh. - §èi víi CT, HMCT lín, thêi gian thi c«ng dµi th× chØ khi nµo cã mét bé phËn hoµn thµnh cã gi¸ trÞ sö dông ®îc nghiÖm thu, bµn giao, thanh to¸n th× míi tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ bé phËn ®ã. - §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng, l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ cã thêi gian thi c«ng nhiÒu n¨m mµ kh«ng t¸ch ra ®îc tõng bé phËn c«ng tr×nh nhá ®a vµo sö dông th× khi tõng bé phËn x©y l¾p ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý, theo thiÕt kÕ 21 Chuyªn ®Ò thùc tËp kü thuËt cã ghi trong hîp ®ång thi c«ng sÏ ®îc bµn giao thµnh to¸n th× DNXL tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho khèi lîng bµn giao. - Ngoµi ra, víi c«ng tr×nh lín, thêi gian thi c«ng dµi, kÕt cÊu phøc t¹p… th× kú tÝnh gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh lµ hµng quý. 1.5.3.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p : Do ®Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y l¾p cã tÝnh ®¬n chiÕc, quy tr×nh s¶n xuÊt c«ng nghÖ kh¸ phøc t¹p, thêi gian thi c«ng kÐo dµi nªn viÖc bµn giao thanh to¸n còng ®a d¹ng: cã thÓ lµ CT, HMCT ®· x©y l¾p hoµn thµnh, cã thÓ lµ c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ, bé phËn c«ng viÖc hoµn thµnh theo giai ®o¹n quy íc. a. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n : Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cho mét CT, HMCT tõ khi khëi c«ng x©y dùng ®Õn khi hoµn thµnh chÝnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña CT, HMCT ®ã. Ph¬ng ph¸p nµy phï hîp víi c¸c c«ng tr×nh thi c«ng ng¾n h¹n, phï hîp kú tÝnh gi¸ thµnh cña ®¬n vÞ. C¸c c«ng tr×nh thi c«ng dµi h¹n, nghiÖm thu thanh to¸n tõng phÇn thêng ph¸t sinh khèi lîng dë dang cuèi kú th× ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh theo c«ng thøc sau: - NÕu CT, HMCT cha hoµn thµnh toµn bé mµ chØ cã khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao, kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh theo c«ng thøc: Gi¸ thùc tÕ KLXL thanh giao hoµn bµn = CP thùc tÕ dë dang ®Çu kú + CP thùc tÕ ph¸t sinh trong kú 22 - CP thùc tÕ dë dang cuèi kú Chuyªn ®Ò thùc tËp - NÕu chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp cho c¶ c«ng tr×nh nhng gi¸ thµnh thùc tÕ ph¶i tÝnh riªng cho tõng HMCT, kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh thùc tÕ cña HMCT i = Gi¸ trÞ dù to¸n cña HMCT i x HÖ sè - Trong ®ã, hÖ sè ph©n bæ gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ( Trêng hîp CT, HMCT ®· hoµn thµnh) C H = ---------- x 100% C Gdt : Tæng CPtt c¶ CT, HMCT Gdt : Tæng dù to¸n cña tÊt c¶ c¸c HMCT b. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng: Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp trong trêng hîp doanh nghiÖp nhËn thÇu x©y l¾p theo ®¬n ®Æt hµng. Khi ®ã, ®èi t¬ng tËp hîp CPSX vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. Theo ph¬ng ph¸p nµy CPSX thùc tÕ ph¸t sinh ®îc tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt hµng vµ khi nµo hoµn thµnh c«ng tr×nh th× CPSX tËp hîp ®îc còng chÝnh lµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. c. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc: Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp x©y dùng tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau: Ph¶i tÝnh ®îc gi¸ thµnh ®Þnh møc trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ t¹i thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh. V¹ch ra mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c thay ®æi vÒ ®Þnh møc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thi c«ng c«ng tr×nh. X¸c 23 Chuyªn ®Ò thùc tËp ®Þnh ®îc c¸c chªnh lÖch so víi ®Þnh møc vµ nguyªn nh©n g©y ra chªnh lÖch ®ã. Theo ph¬ng ph¸p nµy th× gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau : Chªnh Gi¸ thµnh Gi¸ thùc tÕ = cña SPXL thµnh lÖch Chªnh lÖch do ®Þnh møc  thay ®æi  tho¸t ly cña SPXL ®Þnh ®Þnh møc møc 24 do Chuyªn ®Ò thùc tËp PhÇn II LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty x©y Dùng kiÕn tróc t©y Hå. 2.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty. - C«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå trùc thuéc UBND thµnh phè Hµ Néi, tríc ®©y lµ c«ng ty TNHH KiÕn tróc T©y Hå thµnh lËp theo giÊy phÐp sè 4588 GP/TLDN ngµy 10/09/1999 do UBND thµnh phè Hµ Néi cÊp. - Trô së giao dÞch: Sè 3 ngâ 276 ®êng Nghi Tµm- T©y Hå Hµ Néi. - C«ng ty cã h¬n 30 c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ céng t¸c viªn ®îc ®µo t¹o chÝnh quy t¹i c¸c trêng, hµng tr¨m c«ng nh©n lµnh nghÒ nh c¸c lÜnh vùc néi thÊt, ®iÖn lùc, tin häc… - C«ng ty cã tuæi cßn trÎ nhng ®· cã nh÷ng thµnh tÝch rÊt kh¶ quan nhiÒu hîp ®ång kinh tÕ cã nhiÒu c«ng tr×nh mang tÝnh chÊt quèc gia, nhiÒu c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ lín t¹i c¸c tØnh, nhÊt lµ c¸c tØnh nh ë Qu¶ng Ninh, Hµ TÜnh, thµnh phè Hµ Néi. §Õn nay C«ng ty ®· ®æi thµnh : C«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå víi tªn giao dÞch- CT KTTH " Tayho archtec ture company". - C«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå ®îc cÊp chøng chØ hµnh nghÒ x©y ®ùng sè 29/CP - XD do së x©y dùng Hµ Néi cÊp ngµy 16/10/1999. - C«ng ty cã ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn c¸c kü thuËt viªn ë c¸c lÜnh vùc cã tr×nh ®é n¨ng lùc cao nªn C«ng ty ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh trong c¶ níc. Trong ®ã chñ yÕu lµ thiÕt kÕ vµ thi c«ng. Bªn c¹nh ®ã C«ng ty lu«n chó träng c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc liªn quan nh néi thÊt, ngo¹i thÊt c«ng tr×nh. víi tinh thÇn häc hái vµ n©ng cao chÊt lîng, tiÕp thu c«ng nghÖ míi nªn lu«n quan 25 Chuyªn ®Ò thùc tËp t©m ®Õn sù ph¸t triÓn n¨ng lùc vµ trÝ lùc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. V× vËy, c«ng ty s½n sµng ®¸p øng nhu cÇu vÒ t vÊn x©y dùng thiÕt kÕ, trang trÝ néi thÊt cña mäi c«ng tr×nh trªn ®Þa bµn c¶ níc, kh¼ng ®Þnh ®îc m×nh trªn thÞ trêng. *. Mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay C«ng ty ®· chøng tá ®îc kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña m×nh trªn thÞ trêng trong níc còng nh xu híng ph¸t triÓn xa h¬n n÷a ®Õn thÞ trêng quèc tÕ sau nµy. ThÓ hiÖn ë c¸c c«ng tr×nh ®· x©y dùng trong nh÷ng n¨m qua cã gi¸ trÞ lín mang tÇm quèc gia, ngµy cµng cã nhiÒu hîp ®ång, nhiÒu c«ng tr×nh mêi thÇu. §iÒu nµy thÓ hiÖn qua nhiÒu chØ tiªu ph¸t triÓn nh vÒ nguån vèn t¨ng lªn, lîi nhuËn, doanh thu, møc sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn còng ®îc c¶i thiÖn. T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ níc lu«n ®óng theo quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh hiÖn hµnh. - Vèn: Nguån vèn dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy ®îc bæ sung ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, C«ng ty lu«n huy ®éng vèn cña c¸c nhµ ®Çu t vµ vay Ng©n hµng ®Ó kÞp thêi ®Çu t vµo c¸c c«ng tr×nh. - Doanh thu: Doanh thu cña C«ng ty t¨ng theo thêi gian, tû lÖ t¨ng doanh thu theo hµng n¨m ®· kh¼ng ®Þnh ®îc sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. §©y chÝnh lµ chØ tiªu quan träng ®Ó c¸c nhµ ®Çu t còng nh nh÷ng ngµnh nghÒ quan t©m ®Õn sù ph¸t triÓn vµ trêng tån cña c«ng ty hiÖn t¹i hay ph¸t triÓn trong t¬ng lai, c¸c nhµ gäi thÇu, mêi thÇu.. 26 Chuyªn ®Ò thùc tËp - Møc thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn: Sù ph¸t triÓn C«ng ty ph¶i lµ phÇn lín c«ng lao cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, nªn c«ng ty lu«n lÊy chØ tiªu nh©n lùc lµ quan träng. Quan t©m ®Õn ®êi sèng cña nh©n viªn c¶ vÒ tinh thÇn, vËt chÊt v× thÕ C«ng ty lu«n biÕt ®îc r»ng ®Ó t¸i s¶n xuÊt th× tríc hÕt ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, nghÜa lµ søc lao ®éng mµ con ngêi bá ra ph¶i ®îc båi hoµn díi d¹ng thï lao lao ®éng. TiÒn l¬ng chÝnh lµ kho¶n thu nhËp cña ngêi lao ®éng mµ C«ng ty tr¶ cho ngêi lao déng thêng lµ theo khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng viÖc cña hä. NhËn biÕt ®îc tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng lµ ®ßn bÈy kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn h¨ng h¸i lao ®éng, kÝch thÝch t¹o mèi quan t©m cña ngêi lao ®éng ®Õn kÕt qu¶ c«ng viÖc cña hä, thóc ®Èy n¨ng xuÊt lao ®éng t¹o sù ph¸t triÓn cho C«ng ty. - Lîi nhuËn: ChÝnh lµ kÕt qu¶ qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua, ®îc thÓ hiÖn qua chØ tiªu thùc tÕ. Lîi nhuËn nµy chñ yÕu c«ng ty bæ sung vµo nguån vèn ho¹t ®éng kinh doanh, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng ®Çu t cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh thêng xuyªn. - ThuÕ: C«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå lµ mét ph¸p nh©n ho¹t ®éng ®éc lËp, nªn thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ níc theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, C«ng ty trùc tiÕp nép thuÕ cho chi côc thuÕ quËn T©y Hå. Mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh. STT ChØ tiªu §VT N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004 1 §ång 4.950.000.0 5.876.500.0 6.202.504.0 00 00 00 3.665.000.0 4.654.000.0 5.203.000.0 2 Doanh thu Gi¸ Vèn §ång 27 Chuyªn ®Ò thùc tËp 3 ThuÕ 4 Møc §ång lao §ång 00 00 00 60.000.000 76.000.000 98.500.000 169.347.000 177.532.000 197.651.000 ®éng b×nh qu©n 5 Vèn CSH Lîi NhuËn §ång §ång 1.500.000.0 1.630.000.0 1.710.000.0 00 00 00 65.235.324 85.125.345 73.025.356 2.2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå. Trong x©y dùng nãi chung, hay C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå nãi riªng th× ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Th«ng thêng c«ng t¸c XDCB do c«ng ty còng nh trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n s¶n xuÊt cã ®Æc ®iÓm sau: -S¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc... cã quy m« lín, kÕt cÊu phóc t¹p, mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt dµi... Do vËy viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nhÊt thiÕt ph¶i cã c¸c dù to¸n thiÕt kÕt, thi c«ng - S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh n¬i s¶n xuÊt, cßn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt th× ph¶i di chuyÓn theo ®iÓm s¶n phÈm. -Tæ chøc s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p theo ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay phæ biÕn theo ph¬ng thøc “ kho¸n gän” c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c¸c c«ng tr×nh khèi lîng hoÆc 28 Chuyªn ®Ò thùc tËp c«ng viÖc cho c¸c ®¬n vÞ trong néi bé doanh nghiÖp ( ®éi, xÝ nghiÖp...) . Trong gi¸ kho¸n gän, kh«ng chØ cã tiÒn l¬ng mµ cßn cã ®ñ c¸c chi phÝ vÒ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô thi c«ng, chi phÝ chung cña bé phËn nhËn kho¸n. Nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc ®iÓm s¶n phÈm ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ngµnh nãi trªn phÇn nµo chi phèi c«ng viÖc kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, dÉn ®Õn nh÷ng kh¸c biÖt cè ®Þnh. Tuy nhiªn, vÒ c¬ b¶n, kÕ to¸n c¸c phÇn hµnh cô thÓ ( tµi s¶n cè ®Þnh, vËt liÖu, c«ng cô, chi phÝ nh©n c«ng.......) trong doanh nghiÖp x©y l¾p còng t¬ng tù nh trong c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp. 2.2.§Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå. 2.2.1. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty. §Ó cã ®îc sù ph¸t triÓn nh ngµy h«m nay, C«ng ty ®· kh«ng ngõng häc hái ®Ó hoµn thiÖn tæ chøc bé m¸y ho¹t ®éng ®¶m b¶o liªn quan chÆt chÏ víi nhau, tõ kh©u thiÕt kÕ ®Õn thi c«ng hay c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau t¹o ®iÒu kiÖn tiÕn ®é c«ng viÖc theo ®óng tinh thÇn hîp ®ång vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng. M« h×nh cña c«ng ty mang tÝnh qu¶n lý trùc tuyÕn tõ gi¸m ®èc ®Õn ®¬n vÞ thi c«ng, c¸c phßng ban cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, phô trî cho nhau ®Ó cïng hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc giao. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå 2004 29 Chuyªn ®Ò thùc tËp Ban gi¸m ®èc Phßng hµnh chÝnh §éi thi c«ng sè 1 Phßng kÕ to¸n hµnh chÝnh Phßng §éi thi hµnh c«ng chÝnh sè 2 Phßng t­vÊn thiÕt kÕ x©y dùng §éi thi Phßng hµnh c«ng chÝnh sè 3 Phßng tæ chøc c¸n bé lao ®éng §éi thi c«ng sè 4 2.2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng bé phËn a.. Ban gi¸m ®èc. - Gi¸m ®èc lµ ngêi ®øng ®Çu C«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty, trùc tiÕp l·nh ®¹o bé m¸y qu¶n lý. - Phã gi¸m ®èc kinh doanh: Lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc nh÷ng vÊn ®Ò tµi chÝnh, kinh doanh cña c«ng ty. - Trî lý gi¶m ®èc: Lµ ngêi tham mu, t vÊn gióp gi¸m ®èc cã nh÷ng quyÕt ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh lµ trung gian gi÷a gi¸m ®èc víi c¸c phßng ban vµ chuyÓn nh÷ng ®Ò b¹t, ý kiÕn, kiÕn nghÞ cña c¸c phßng ban tíi gi¸m ®èc. 30 Chuyªn ®Ò thùc tËp - Phßng gi¸m ®èc kü thuËt: Phßng nµy chÞu tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o trùc tiÕp bé phËn thi c«ng vÒ kü thuËt còng nh c¸c vÊn ®Ò vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng. b. Bé m¸y qu¶n lý chøc n¨ng. - Phßng hµnh chÝnh: Qu¶n lý nh©n sù, chÕ ®é, quy chÕ C«ng ty vµ c¸c nghiÖp vô hµnh chÝnh liªn quan. - Phßng t vÊn thiÕt kÕ x©y dùng: §©y lµ mét trong nh÷ng phßng quan träng nhÊt cña C«ng ty, lµ ®Çu vµo cho qu¸ tr×nh thi c«ng c«ng tr×nh. C«ng ty qu¶n lý mäi ho¹t ®éng cña thi c«ng th«ng qua c¸c v¨n b¶n vµ hîp ®ång cô thÓ, v× thÕ nhiÖm vô cña phßng lµ lµm thñ tôc ký kÕt hîp ®ång chuÈn bÞ mÆt b»ng thi c«ng. Hå s¬ thiÕt kÕ dù to¸n ®îc duyÖt lµm kÕ ho¹ch thi c«ng tõng c«ng tr×nh. - Phßng tæ chøc lao ®éng: Phßng nµy cã tr¸ch nhiÖm vÒ tæ chøc lao ®éng cho c¸c c«ng tr×nh thi c«ng. Phßng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn ký kÕt c¸c hîp ®ång lao ®éng, x¸c ®Þnh møc l¬ng cho ngêi lao ®éng hîp lý, ph©n chia lao ®éng cho c¸c c«ng tr×nh. §ång thêi ph¶i tiÕn hµnh lùa chän nh©n viªn hay tuyÓn dông nh©n viªn vµo ®óng vÞ trÝ, theo n¨ng lùc cña tõng øng cö viªn..§Ó c«ng ty cã ®éi ngò nh©n viªn cã n¨ng lùc tr×nh ®é phôc vô tèt cho c«ng viÖc mµ ®· ®îc giao. 2.2.3. ThuËn lîi vµ khã kh¨n cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå lµ mét ®¬n vÞ ho¹t ®éng ®éc lËp ®¶m b¶o hoµn thµnh nghÜa vô víi Nhµ níc. Trong nh÷ng n¨m ho¹t ®éng c«ng ty ®· kh«ng ngõng hoµn thiÖn m×nh ®Ó cã ®îc mét C«ng ty v÷ng m¹nh vÒ c¶ n¨ng lùc, tµi chÝnh, c¸c c«ng tr×nh ®· ®ang vµ s¾p thi c«ng ®· kh¼ng ®Þnh sù ph¸t triÓn trªn ®Þa 31 Chuyªn ®Ò thùc tËp bµn toµn quèc. Song C«ng ty còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n tríc m¾t ®îc ®Ò cËp ®Õn sau ®©y. - Tríc hÕt lµ mÆt thuËn lîi cña C«ng ty: Ban gi¸m ®èc t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý tõ cÊp qu¶n lý ®Õn cÊp ®éi ®Ó c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh kho¸n gän c¸c c«ng tr×nh ngµy cµng hoµn thiÖn, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é kho¸n gän c«ng tr×nh. Nªn sau 3 n¨m ho¹t ®éng C«ng ty ®· x©y dùng, thiÕt kÕ vµ l¾p ®Æt ®îc nhiÒu trang thiÕt bÞ néi thÊt, ngo¹i thÊt c«ng tr×nh ®a vµo thi c«ng vµ sö dông. Thóc ®Èy doanh thu vµ thu nhËp b×nh qu©n cña ngêi lao ®éng còng t¨ng lªn hµng n¨m. - Song C«ng ty còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doan nh vÒ vèn, nh©n lùc, trang thiÕt bÞ phôc vô cho ho¹t ®éng. VÒ nguån vèn nhiÒu lóc C«ng ty cã lóc gÆp khã kh¨n kh«ng ®ñ vèn ®Ó ®Çu t vµo c¸c c«ng tr×nh ®ang thi c«ng hay c¸c dù ¸n míi v× trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c«ng ty ph¶i huy ®éng vèn tõ c¸c nhµ ®Çu t, hay vay t¹i c¸c ng©n hµng ®Ó bæ sung cho nguån vèn chñ së h÷u. Nguyªn nh©n chÝnh thiÕu vèn lµ do kh¸ch hµng thanh to¸n chËm, hoÆc cha ®îc thanh to¸n dÉn ®Õn c¸c c«ng tr×nh sau kh«ng cã vèn ®Ó ®Çu t. Cßn nh©n lùc, do C«ng ty míi ®îc thµnh lËp trong thêi gian ng¾n nªn vÒ nh©n lùc còng bÞ h¹n chÕ. C«ng ty kh«ng cã nhiÒu nh©n tµi, c¸n bé c«ng nh©n viªn cßn non trÎ cha ®Çy ®ñ kinh nghiÖm trong c«ng viÖc, gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bÊt tr¾c x¶y ra. 2.3. Tæ chøc kÕ to¸n cña C«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå. a. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty. C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå còng nh nh÷ng c«ng ty x©y dùng kh¸c vÒ s¶n phÈm mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc theo thêi gian, ph¶i tËp hîp chi phÝ tõng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh. HiÖn nay, bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®îc ¸p dông h×nh thøc tæ chøc 32 Chuyªn ®Ò thùc tËp c«ng t¸c kÕ to¸n tËp trung. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®Æt díi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña kÕ to¸n trëng víi ®éi ngò nh©n viªn t¬ng ®èi ®ång ®Òu, cã n¨ng lùc chuyªn m«n, nghiÖp vô vÒ kÕ to¸n, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, trung thùc liªm khiÕt, cã ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt cao, hÇu hÕt ®· qua c¸c líp ®µo t¹o c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô kÕ to¸n, h¨ng say trong c«ng viÖc, ®oµn kÕt hîp ®ång tèt gi÷a c¸c bé phËn kÕ to¸n víi nhau, nhê vËy ®· gióp cho Gi¸m ®èc C«ng ty n¾m s¸t ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó cã quyÕt ®Þnh qu¶n lý kÞp thêi cho C«ng ty hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®Ò ra. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty cã nhiÖm vô tæ chøc, thùc hiÖn vµ kiÓm tra toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n trong ph¹m vi C«ng ty, gióp l·nh ®¹o C«ng ty thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ, ph©n tÝch kinh tÕ vµ qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh. §Ó thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô, ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o tËp trung, thèng nhÊt mäi ho¹t ®éng th× bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®Æt díi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña kÕ to¸n trëng. KÕ to¸n tr­ëng S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n. KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n vËt t­ TSC§ KÕ to¸n than h to¸n KÕ to¸n thanh to¸n l­ ¬ng, BHXH KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn 33 Th ñ qu ü Chuyªn ®Ò thùc tËp Nh©n viªn thèng kª b. NhiÖm vô cña tõng bé phËn. - KÕ to¸n trëng: KÕ to¸n trëng cã nhiÖm vô tæ chøc ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c trung thùc toµn bé tµi s¶n cña C«ng ty, tæ chøc tÝnh to¸n vµ nép ®Çy ®ñ kÞp thêi ph¶i nép Ng©n s¸ch nhµ níc vµ c¸c kho¶n thanh to¸n víi ngêi mua vµ ngêi b¸n. Tæ chøc ®Çy ®ñ vµ göi ®óng h¹n c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, ®ång thêi kÕ to¸n trëng ph¶i tæ chøc b¶o qu¶n lu tr÷ tµi liÖu kÕ to¸n, ph©n tÝch c¸c sè liÖu phôc vô cho viÖc ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý C«ng ty. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy kÕ to¸n trëng ph¶i ph©n c«ng chØ ®¹o trùc tiÕp tÊt c¶ c¸c nh©n viªn kÕ to¸n trong vÞ trÝ bÊt kú cña bé phËn nµo nh thñ kho, thñ quü, hay kÕ to¸n tæng hîp, kÕ to¸n thanh to¸n... - KÕ to¸n tæng hîp: Tæng hîp sè liÖu ph¸t sinh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tõ ®ã lËp b¸o c¸o cho KÕ to¸n trëng. - KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§): KÕ to¸n TSC§ ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh kÞp thêi, ®Çy ®ñ chÝnh x¸c t×nh h×nh hiÖn cã vµ biÕn ®éng tµi s¶n cè ®Þnh. KÕ to¸n cÇn ph¶i theo dâi chi tiÕt tõng tµi s¶n riªng biÖt, cã kÕt cÊu ®éc lËp thùc hiÖn mét chøc n¨ng nhÊt ®Þnh hoÆc cã thÓ lµ mét tæ hîp liªn kÕ nhiÒu bé phËn 34 Chuyªn ®Ò thùc tËp cïng thùc hiÖn mét chøc n¨ng. Trªn c¬ së ®èi tîng ®· x¸c ®Þnh, cÇn x©y dùng sè hiÖu cña tõng ®èi tîng tµi s¶n cè ®Þnh nh»m thuËn tiÖn vµ tr¸nh nhÇm lÉn trong h¹ch to¸n vµ qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh. MÆt kh¸c ph¶i ph©n lo¹i TSC§ mét c¸ch hîp lý, tõ tÝnh chÊt ®Çu t, c«ng dông vµ t×nh h×nh sö dông kh¸c nhau... nªn ®Ó thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh, kÕ to¸n TSC§ cÇn ph¶i s¾p xÕp theo tõng nhãm theo ®Æc trng nhÊt lµ quyÒn së h÷, nguån h×nh thµnh. V× vËy kÕ to¸n TSC§ cña C«ng ty lu«n theo s¸t t×nh h×nh biÕn ®éng, tÝnh khÊu hao TSC§ cña tõng tµi s¶n, theo dâi chi tiÕt b»ng thÎ TSC§ ®Ó cã ®îc møc khÊu hao ®· chuyÓn thùc tÕ vµo c¸c c«ng tr×nh, hay c¸c b¶n thiÕt kÕ. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh thµnh phÈm cña C«ng ty sao cho thÊp nhÊt ®Ó thu hót c¸c hîp ®ång kinh tÕ, c¸c tæ chøc mêi thÇu. - KÕ to¸n thanh to¸n: Ph¶i theo dâi chÝnh x¸c, kÞp thêi t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶. §Ó cã ®îc sù chÝnh x¸c ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i theo dâi chi tiÕt tõng ®èi tîng ph¶i thu, ph¶i tr¶, liªn tôc ®èi chiÕu, kiÓm tra, ®«n ®èc viÖc thanh to¸n cña c¸c ®¬n vÞ kÞp thêi còng nh ph¶i tr¶ c¸c kho¶n ®Õn kú h¹n ph¶i thanh to¸n. Ph¶i ®èi chiÕu theo ®Þnh kú hoÆc cuèi th¸ng tõng kho¶n nî kho¶n thu ph¸t sinh, sè ®· thu, sè cßn ph¶i thu, sè ®· thanh to¸n, sè cßn ph¶i tr¶. Khi cÇn thiÕt ph¶i x¸c nhËn víi kh¸ch hµng b»ng v¨n b¶n ®èi víi c¸c kh¸ch hµng cã quan hÖ giao dÞch mua b¸n thêng xuyªn vµ cã sè nî, ph¶i tr¶ lín. ChÝnh v× vËy th«ng qua c¸c mèi quan hÖ thanh to¸n, cã thÓ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ chÊt lîng ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. NÕu ho¹t ®éng tèt C«ng ty sÏ Ýt chiÕm dông vèn cña ngêi kh¸c, ngîc l¹i sÏ tån t¹i t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn lÉn nhau, dÉn ®Õn nî kÐo dµi. 35 Chuyªn ®Ò thùc tËp - KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi(BHXH): KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ BHXH ph¶i qu¶n lý lao ®éng vÒ mÆt sè lîng ®Ó n¾m ch¾c t×nh h×nh ph©n bæ, sö dông lao ®éng trong c«ng ty vÒ mÆt sè lîng vµ chÊt lîng tõ ®ã lµm c¨n cø tÝnh l¬ng tÝnh thëng. §Ó tæng hîp kÕt qu¶ lao ®éng, t¹i mçi phßng, mçi ®¬n vÞ thi c«ng kÕ to¸n ph¶i cã sæ chi tiÕt ®Ó thanh to¸n tiÒn c«ng tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp vµ trî cÊp cho ngêi lao ®éng, hµng th¸ng kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng cho tõng ®¬n vÞ thi c«ng tõng phßng. Trªn b¶ng thanh to¸n l¬ng cÇn ph¶i ghi râ c¸c kho¶n phô cÊp, c¸c kho¶n khÊu trõ sè tiÒn ngêi lao ®éng ®îc lÜnh. B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi, dùa vµo ®©y còng ®¸nh gi¸ ®îc ho¹t ®éng cña c«ng ty, vµ lµ mét nh©n tè quan träng trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt s¶n phÈm. -Thñ quü: Thñ quü lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vÒ nhËp, xuÊt quü tiÒn mÆt, ngo¹i tÖ, vµng b¹c, ®¸ quý t¹i quü. Hµng ngµy thñ quü ph¶i thêng xuyªn kiÓm kª sè tiÒn tån quü thùc tÕ, tiÕn hµnh ®èi chiÕu víi sè tiÒn tån ë sæ quü, sæ kÕ to¸n. NÕu cã chªnh lÖch thñ quü ph¶i kÕt hîp víi kÕ to¸n ®Ó t×m ra nguyªn nh©n cña phÇn chªnh lÖch ®ã ®a ra kiÕn nghÞ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt. §Ó tr¸nh sù chªnh lÖch trªn thñ quü ph¶i kiÓm tra mäi kho¶n thu vµ chi tiÒn mÆt, phiÕu thu, chi ph¶i cã ch÷ ký cña ngêi thu ngêi nhËn, ngêi cho phÐp nhËp xuÊt quü. Sau khi ®· thu tiÒn thñ quü ®ãng dÊu ®· thu tiÒn hoÆc ®· chi tiÒn vµo chøng tõ. Cuèi ngµy thñ quü c¨n cø vµo chøng tõ thu, chi ®Ó ghi vµo sæ quü vµ lËp b¸o c¸o quü kÌm theo c¸c chøng tõ thu, chi ®Ó chuyÓn cho kÕ to¸n tiÒn mÆt. §ßi hái mäi kh©u trong qu¸ tr×nh lµm viÖc cña thñ quü ph¶i cÈn thËn, chÝnh x¸c, thñ quü ph¶i trung thùc, ghi chÐp ®Çy ®ñ tr¸nh thiÕu sãt vµ nhÇm lÉn. 2.4. H×nh thøc kÕ to¸n t¹i C«ng ty. 36 Chuyªn ®Ò thùc tËp HiÖn nay h×nh thøc kÕ to¸n mµ C«ng ty ¸p dông lµ chøng tõ ghi sæ. H×nh thøc nµy dÔ ph¸t hiÖn sai sãt, tËp trung ®îc c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh tõ kh©u thiÕt kÕ ®Õn bµn giao c«ng tr×nh cho ®éi thi c«ng. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu ®îc ghi trªn chøng tõ gèc sau ®ã ph©n lo¹i ghi vµo chøng tõ ghi sæ tríc khi ghi vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n. a. C¸c nghiÖp vô kÕ to¸n lµm thêng xuyªn. (1) C¨n cø vµo chøng tõ gèc ®· ®îc kiÓm tra tiÕn hµnh ph©n lo¹i tæng hîp lËp chøng tõ ghi sæ. (2) C¸c chøng tõ liªn quan tíi tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng thñ quü ghi vµo sæ quü kÌm theo chøng tõ thu, chi cho kÕ to¸n tæng hîp sè liÖ lËp chøng tõ ghi sæ. (3) C¨n cø vµo sè liÖu, chøng tõ ghi sæ vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan. (4) Chøng tõ ph¶n ¸nh kinh tÕ ho¹t ®éng cÇn qu¶n lý chi tiÕt cô thÓ kÕ to¸n ghi sæ chi tiÕt cã liªn quan. (5) Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sè liÖu kÕ to¸n chi tiÕt lËp b¶ng chi tiÕt sè ph¸t sinh. (6) Sau ®ã ®èi chiÕu sè ph¸t sinh vµ b¶n ®èi chiÕu sè ph¸t sinh. (7) C¨n cø vµo sè liÖu ë b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh vµ b¶ng chi tiÕt sè ph¸t sinh lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh. Tr×nh tù kÕ to¸n cña C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå (2) Chøng tõ gèc (4) (1) Sæ quü B¶ng tæng hîp chøng tõ 37 Sæ kÕ to¸n chi tiÕt Chuyªn ®Ò thùc tËp (1) Chøng tõ nghi sæ (3) Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n (5) (6) B¶ng ®èi chiÕu sè ph¸t sinh B¶ng chi tiÕt sè ph¸t sinh (7) (7) B¶ng C§KT vµ c¸c b¸o c¸o Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Ghi ®èi chiÕu b.Tæ chøc chøng tõ t¹i C«ng ty KiÕn Tróc T©y Hå. Mçi mét néi dung kinh tÕ, kÕ to¸n bé phËn trùc tiÕp lËp chøng tõ, mçi mét chøng tõ mµ kÕ to¸n C«ng ty lËp thêng cã 3 liªn vµ ®îc ®a ®Õn tõng bé phËn liªn quan. Liªn gèc lu«n ®îc gi÷ l¹i gäi lµ liªn gèc, nh÷ng liªn cßn l¹i th× tuú tõng néi dung kinh tÕ mµ ®îc lu©n chuyÓn ®Õn bé phËn cÇn thiÕt. Chøng tõ mµ kÕ to¸n lËp ®ã ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè theo mÉu quy ®Þnh vµ cã ®Çy ®ñ ch÷ ký. Sau ®ã chuyÓn cho tõng phÇn hµnh, bé phËn liªn quan ®Ó dùa vµo ®ã lµm nh phiÕu thu, phiÕu chi, phiÕu nhËp kho, xuÊt kho...Tõ ®ã kÕ to¸n tõng bé phËn ph¶i kiÓm tra 38 Chuyªn ®Ò thùc tËp tÝnh hîp lÖ hîp ph¸p vµ hîp lý cña chøng tõ, nh ch÷ ký cña ngêi cã liªn quan sau khi kiÓm tra th× kÕ to¸n sÏ dùa vµo ®ã ®Ó lËp ®Þnh kho¶n kÕ to¸n ghi sæ kÕ to¸n. Sau khi hoµn tÊt toµn bé kÕ to¸n bao gåm viÖc ghi sæ, kiÓm tra, ®èi chiÕu kho¸ sæ vµ cung cÊp sè liÖu b¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty. C«ng ty sÏ s¾p xÕp ph©n lo¹i, lËp danh môc sæ kÕ to¸n lu tr÷ ë bé phËn kÕ to¸n vµ kÕ to¸n trëng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc c«ng viÖc b¶o qu¶n. Nh÷ng chøng tõ chÝnh ®îc c«ng ty ¸p dông trong hÖ thèng danh môc chøng tõ nh lµ: - Chøng tõ hµng tån kho dïng ®Ó theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån thÓ hiÖn qua: PhiÕu xuÊt kho – MÉu sè 01 VT PhiÕu nhËp kho- MÉu sè - 02 VT Biªn b¶n kÓm kª kho – MÉu sè 08 VT ThÎ kho – MÉu sè 06 VT PhiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú – MÉu sè 07 VT Tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ hµng tån kho: Ngêi mua vËt t nhËn ho¸ ®¬n tµi chÝnh ë ®¬n vÞ mua, mang vÒ nép cho phßng kÕ to¸n, kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt, sau ®ã vµo sæ tæng hîp ®Ó theo dâi vËt t . Kho xuÊt vËt t kÕ to¸n viÕt phiÕu xuÊt kho thµnh 3 liªn, liªn mét lu l¹i, liªn thø 2 giao cho kÕ to¸n c«ng tr×nh, liªn thø 3 ngêi nhËn vËt t sau ®ã chuyÓn lªn kÕ to¸n tæng hîp. §Þnh kú cuèi th¸ng kÕ to¸n kiÓm kª kho x¸c ®Þnh vËt t tån kho, gi¸ trÞ xuÊt kho lµ nhËp tríc xuÊt tríc. - Lu chuyÓn chøng tõ lao ®éng tiÒn l¬ng do C«ng ty thùc hiÖn theo chÕ ®é giao kho¸n quü l¬ng cña ®¬n vÞ chñ qu¶n theo tõng n¨m kÕ ho¹ch cã sù phª duyÖt cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng. C¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng cña c¸c bé phËn . KÕ to¸n 39 Chuyªn ®Ò thùc tËp to¸n tiÒn l¬ng trªn c¬ së doanh thu, chi phÝ thùc tÕ tÝnh ra tiÒn l¬ng cña tõng bé phËn. KÕ to¸n tiÒn l¬ng lËp b¶ng l¬ng cña tõng bé phËn. B¶ng chÊm c«ng – MÉu sè 01 L§TL B¶ng thanh to¸n l¬ng – MÉu sè 02 L§TL B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng – MÉu sè 05 L§TL - B¸n hµng cã chøng tõ: Hãa ®¬n thuÕ GTGT (s¶n phÈm chÞu thuÕ suÊt 10%). TiÒn mÆt: C¸c chøng tõ liªn quan nh; phiÕu thu, phiÕu chi, giÊy ®Ò nghÞ t¹m øng, giÊy thanh to¸n tiÒn t¹m øng do kÕ to¸n tæng hîp lËp, thñ quü theo dâi trªn sæ quÜ tiÒn mÆt, tiÒn göi do kÕ to¸n ng©n hµng theo dâi trªn sæ tiÒn göi ng©n hµng. PhiÕu thu – MÉu sè 01 TT PhiÕu chi – MÉu sè 02 TT - Tµi s¶n cè ®Þnh: Biªn b¶n giao nhËn TSC§, thÎ TSC§ do kÕ to¸n TSC§ theo dâi th«ng qua më thÎ tµi s¶n. Toµn bé chøng tõ cña tõng bé phËn ®Òu ®îc lu©n chuyÓn, vµ lu ch÷ th«ng qua phßng kÕ to¸n vµ kÕ to¸n tæng hîp lu tr÷ c¸c chøng tõ nµy thêi gian b¶o qu¶n lµ 20 n¨m. c. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n. Theo quyÕt ®Þnh sè 1864/1998/Q§/BTC ngµy 16/12/1998 cña Bé tµi chÝnh, hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm 72 tµi kho¶n tæng hîp trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ 8 tµi kho¶n ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. VÒ c¬ b¶n tªn gäi, ký hiÖu néi dung c¸c tµi kho¶n nµy nhÊt qu¸n víi hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp kh¸c 40 Chuyªn ®Ò thùc tËp mµ theo quyÕt ®Þnh 1141 TC/C§KT ngµy 1/11/1995 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh ban hµnh(®· söa ®æi, bæ sung). Theo quyÕt ®Þnh hiÖn hµnh, ®Ó kÕ to¸n hµng tån kho trong x©y l¾p, kÕ to¸n chØ ¸p dông kª khai thêng xuyªn mµ kh«ng dïng ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.V× vËy hÖ thèng tµi kho¶n trong C«ng ty còng nh doanh nghÖp x©y l¾p kh¸c cã mét sè ®Æc biÖt so víi tõng lo¹i tµi kho¶n so víi tµi kho¶n chung. TK 111: TiÒn mÆt TK 112 : TiÒn göi ng©n hµng. TK 113: TiÒn ®ang chuyÓn TK 131: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng TK 133 : ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo TK: 3331 : ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra. TK 156: Hµng tån kho TK 141: T¹m øng TK 154: Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n TK 211 : Nguyªn gi¸ TSC§ TK 241: KhÊu hao TSC§ TK 311: Vay ng¾n h¹n TK 331: Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp TK 315: Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶. TK 3331: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra TK 333: C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép nhµ níc. TK 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 41 Chuyªn ®Ò thùc tËp TK 3383: B¶o hiÓm x· héi TK 341: Nî dµi h¹n TK 411: Nguån vèn kinh doanh TK: 414 Quü ph¸t triÓn kinh doanh TK 421: L·i cha ph©n phèi Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh: TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu TK 6211: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. TK 6212: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô. TK 622: L¬ng c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt TK 623: Chi phÝ m¸y thi c«ng. TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Doanh thu TK 511: Doanh thu b¸n hµng TK 632 : Gi¸ vèn hµng b¸n TK 911: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. d. HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå KÕ to¸n trëng cña C«ng ty lËp b¸o c¸o tµi chÝnh theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh. Ph¶i ®¶m b¶o trung thùc chÝnh x¸c dùa trªn sè liÖu thùc, b¸o c¸o tµi chÝnh(BCTC) lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc trong tµi chÝnh cña C«ng ty, t×nh h×nh kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty trong kú b¸o c¸o, vµ lµ c¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong kú sau. Lµ c¬ së ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh qu¶n lý vµ chØ ®¹o cña C«ng ty, thu 42 Chuyªn ®Ò thùc tËp hót quyÕt ®Þnh cña c¸c nhµ ®Çu t. B¸o c¸o tµi chÝnh ®îc nép cho chi côc thuÕ quËn T©y Hå,vµ ®îc lËp theo n¨m, sau mét n¨m sÏ ®îc chi côc thuÕ quyÕt to¸n vµo quý I cña n¨m kÕ tiÕp. B¸o c¸o tµi chÝnh bao gåm: - B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n. - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. - B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. - B¶ng lu chuyÓn tiÒn tÖ. §Ó b¸o c¸o tµi chÝnh hoµn thiÖn th× C«ng ty lu«n cã nh÷ng b¸o c¸o kh¸c ®Ó bæ sung vµ lµm râ b¸o c¸o trªn nh: - B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n. - B¶ng kª khai chi tiÕt khÊu hao TSC§. - B¶ng kª t¨ng, gi¶m TSC§. 2.5. Thùc tr¹ng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå. 2.5.1. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty KTTH. Dùa trªn nguyªn t¾c chung cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm, hay quy ®Þnh riªng cña kÕ to¸n x©y l¾p, trong C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå ph©n c¸c chi phÝ theo tõng lo¹i chi phÝ cã ®Æc ®iÓm riªng, tÝnh chÊt c«ng viÖc riªng ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc chi phÝ tÝnh trªn c«ng tr×nh hay HMCT tõ khi khëi c«ng x©y dùng cho ®Õn khi hoµn thµnh bµn giao. §èi víi ®¬n ®Æt hµng söa ch÷a nhµ cöa cho bªn ngoµi th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®¬n ®Æt hµng tõ lóc khëi c«ng cho ®Õn khi kÕt thóc. Chñ yÕu c«ng ty còng ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸c yÕu tè chi phÝ nh sau: 43 Chuyªn ®Ò thùc tËp - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ m¸y thi c«ng. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. §Ó cã ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c th× kÕ to¸n tõng bé phËn cña C«ng ty ®Òu ph¶i theo dâi chÝnh x¸c c¸c yÕu tè ph¸t sinh trªn c¬ së ®ã cuèi kú tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp. ë C«ng ty thêng kho¸n theo c«ng tr×nh cho ®éi thi c«ng, song C«ng ty lu©n theo dâi c¸c chi phÝ chung cña c«ng tr×nh, tõng ph¸t sinh thuéc c«ng tr×nh hay HMCT. C«ng ty cã rÊt nhiÒu c«ng tr×nh cïng x©y dùng trong mét thêi ®iÓm kh¸c nhau, nhng c«ng tr×nh em chän trong chuyªn ®Ò thùc tËp cña m×nh lµ c«ng tr×nh…….C«ng tr×nh nµy hiÖn ®· ®îc ®a vµo sö dông trong n¨m 2004. C¸c chi phÝ thùc hiÖn ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh trªn ®îc kÕ to¸n tËp hîp chÝnh x¸c ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch x©y dùng theo b¶n tho¶ thuËn. Trong chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp em chän c«ng tr×nh “ X©y dùng vµ söa ch÷a trêng THCS NguyÔn C«ng Trø”, trong ®ã em chØ ®i s©u vµo tÝnh chi phÝ vµ gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y dùng míi nhµ 4 tÇng trong hîp ®ång trªn. C«ng tr×nh nµy kÐo dµi trong 7 th¸ng tõ th¸ng 2/2004 ®Õn hÕt th¸ng 8 n¨m 2004 th× hoµn thµnh vµ bµn giao. Chi phÝ c«ng tr×nh ®îc cô thÓ theo tõng bíc trong phÇn sau. 2.5.2.Néi dung kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå. a. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå cã kÕ to¸n s¶n xuÊt riªng, nªn mäi tËp hîp chi phÝ cña tõng c«ng tr×nh, HMCT ®îc kÕ to¸n tËp hîp 44 Chuyªn ®Ò thùc tËp chi tiÕt theo tõng sæ riªng vµ sæ chung cña c«ng tr×nh hay HMCT. Do mçi mét c«ng tr×nh ®Òu ®îc ho¹ch ®Þnh theo dù to¸n tríc nªn nguyªn vËt liÖu mua ®Òu ®îc sö dông hÕt theo ®Þnh kú ®· ®Þnh, hÇu nh kh«ng cã lîng vËt t thõa. VËt t mua thêng ®îc ®a th¼ng ra c«ng trêng v× t¹i C«ng ty kh«ng cã kho chøa vËt t, c¸c ®éi thi c«ng qu¶n lý khèi lîng vËt liÖu ®· xuÊt cho m×nh kiÓm tra møc ®é hoµn thµnh theo ®Þnh møc ®· ®Þnh. Thêng th× chi phÝ vËt t chiÕm kho¶ng tõ 60%-80% tæng chi phÝ cho mét c«ng tr×nh hay HMCT. Gi¸ trÞ thùc tÕ = cña vËt t Gi¸ mua theo ho¸ ®¬n Chi phÝ vËn + chuyÓn bèc dì C¨n cø vµo kÕ ho¹ch tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng tr×nh, HMCT vµ nhu cÇu thùc tÕ cña vËt liÖu sö dông cho qu¸ tr×nh thi c«ng, c¸c ®éi ph¶i lµm giÊy xin phÐp t¹m øng göi lªn gi¸m ®èc, gi¸m ®èc duyÖt t¹m øng cho c¸c ®éi. Trªn c¬ së giÊy xin phÐp t¹m øng, kÕ to¸n tiÒn mÆt lËp phiÕu chi. PhiÕu chi ®îc lËp thµnh 3 liªn, liªn 1 lu; liªn 2: ngêi xin t¹m øng gi÷, liªn 3: chuyÓn cho thñ quü ®Ó thñ quü ghi tiÒn vµo sæ quü vµ chi tiÒn, sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n tiÒn mÆt. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cña C«ng ty ®îc tËp hîp trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, kÕ to¸n thùc hiÖn ph¬ng ph¸p tÝnh theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ. Khi mua vËt t vÒ c«ng trêng, nh©n viªn kÕ to¸n cña ®éi vµo sæ tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu, sau ®ã vµo sæ chi tiÕt nguyªn vËt liÖu c¨n cø vµo ho¸ ®¬n. Thñ kho cña c«ng trêng cïng nh©n viªn phô tr¸ch mua vËt t tiÕn hµnh kiÓm tra sè lîng, chÊt lîng vËt t vµ x¸c nhËn vµo b¶ng theo dâi chi tiÕt vËt t. Khi xuÊt nguyªn vËt liÖu dïng cho c«ng tr×nh hay HMCT kÕ to¸n ghi: 45 Chuyªn ®Ò thùc tËp Nî TK: 621 Gi¸ trÞ vËt t thùc tÕ xuÊt dïng Cã TK 141,331,111,112… b¶ng theo dâi chi tiÕt vËt t C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8/2004 §¬n vÞ tÝnh: §ång Chøng tõ TT ... SH ...... 9 1125 ... ...... NT Tªn vËt t ... ... 27/8/ Xi 04 ... m¨ng ... §¬n §¬n vÞ vÞ b¸n tÝnh ... ... ... TÊn 30 ... ... TÊn ... Sè l- §¬n Thµnh îng gi¸ tiÒn ... ... 815.0 24.450.00 00 ... 0 ... C¨n cø vµo thÎ chi tiÕt kÕ chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh, HMCT kÕ to¸n chi tiÕt tõng nguyªn liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh x©y l¾p nh: g¹ch, ®¸, c¸t vµng, s¾t thÐp… 46 Chuyªn ®Ò thùc tËp B¶ng kª chi tiÕt vËt t chÝnh C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8/2004 §¬n vÞ tÝnh: §ång Lo¹i vËt t: xi m¨ng Chøng tõ §¬n §¬n Sè lThµnh TT vÞ §¬n gi¸ SH NT vÞ b¸n îng tiÒn tÝnh 1 2 1/8/200 H. Th¹ch 4 18/8/20 C.ty Hng 04 ThÞnh ... ... ... ... 112 27/8/20 9 Chingfon 5 04 ... ... ... ... Céng tÊn 25 847.000 8.175.000 tÊn 87 847.000 3.689.000 ... ... tÊn 30 ... ... X 171 ... ... 815.000 4.450.000 ... ... 40.562.0 00 C¨n cø vµo b¶ng kª chi tiÕt vËt t, kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp vËt t cho mét c«ng tr×nh. TT 1 2 3 4 ... b¶ng tæng hîp vËt t C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8/2004 §¬n vÞ tÝnh: §ång Tªn vËt t §¬n vÞ Sè lîng Thµnh tiÒn Xi m¨ng G¹ch Bª t«ng ThÐp xo¾n ... VËt t ®éi chi Céng tÝnh tÊn Xe M3 C©y ... 171 165 11.375 357 ... 40.562.000 15.265.000 22.456.000 19.345.000 ... 8.235.987 131.188.98 7 47 Chuyªn ®Ò thùc tËp C¨n cø vµo b¶ng tæng hîp vËt t sö dông cho tõng c«ng tr×nh, kÕ to¸n tæng hîp lËp b¶ng ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô. B¶ng ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8/2004 §¬n vÞ tÝnh: §ång Chi tiÕt ra c«ng tr×nh N¬i ST sö dông Tæng Nhµ x©y 4 Nhµ thÓ T .... Ghi cã TK tÇng chÊt A TK 152 ... 40.562.00 1 Xi m¨ng 17.866.000 ... 0 15.265.00 2 G¹ch 15.564.000 ... 0 22.456.00 3 Bª t«ng t¬i 13.345.000 ... 0 19.345.00 4 ThÐp Xo¾n 11.023.000 0 ... ... ... ... ... 131.188.9 139.776.11 Céng (A) ... 87 7 B TK 153 8.235.987 9.156.117 ... Sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tæng hîp vµo sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng c«ng tr×nh. Sau khi khíp sè liÖu gi÷a b¶ng ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµ sæ c¸i, sæ chi tiÕt TK 621, kÕ to¸n tæng hîp kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo TK 154. Trong sæ c¸i TK 621 ®îc thÓ hiÖn c¶ chi phÝ cho m¸y thi c«ng lµ nh÷ng chi phÝ nguyªn liÖu cho m¸y ch¹y nh dÇu ch¹y m¸y, Mogas.. 48 Chuyªn ®Ò thùc tËp Sæ kÕ to¸n chi tiÕt TK 621 C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø Ngµy 31 th¸ng 8 n¨m 2004 §¬n vÞ: §ång Cøng tõ S NT H Néi dung Sè d 1/8/04 Xi m¨ng 2/8/04 G¹ch 3/8/04 Bª t«ng t¬i … … … 20/8/0 ThÐp Xo¾n 4 ... ... ... K/c chi phÝ vËt 31/8/0 t trùc tiÕp vµo 4 gi¸ thµnh s¶n phÈm K/c chi phÝ vËt t ch¹y m¸y thi c«ng Céng TK ®èi øng X 1121 141 141 … 141 Sè tiÒn ph¸t sinh Nî Cã Nî Cã 25.750.00 0 4.895.000 9.726.000 17.500.00 0 ... ... 154 358.345.287 154 3.126.000 X Sè céng dån 361.471.28 361.471.287 7 49 Chuyªn ®Ò thùc tËp Sæ chi tiÕt tk 621 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Ngµy 31 th¸ng 8/2004 §¬n vÞ tÝnh: §ång 50 Chuyªn ®Ò thùc tËp Chøng tõ S NT H Néi dung Sè d 1/8/04 Xi m¨ng TK ®èi øng X 1121 2/8/04 G¹ch 141 3/8/04 Bª t«ng t¬i 141 … … … … 20/8/0 ThÐp Xo¾n 141 4 31/8/0 Chi dÇu ch¹y 4 m¸y ... ... ... ... K/c chi phÝ vËt 31/8/0 t trùc tiÕp vµo 154 4 gi¸ thµnh s¶n phÈm K/c chi phÝ vËt t ch¹y m¸y thi 154 c«ng Céng X Sè tiÒn ph¸t sinh Nî Sè céng dån Cã 15.125.00 0 2.598.000 5.124.000 … 9.075.000 … Nî Cã 15.125.00 0 17.723.00 0 22.847.00 0 … 31.922.00 0 851.000 ... ... ... 131.188.987 1.135.00 0 132.323.98 132.323. 7 987 b. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i c«ng ty chiÕm kho¶ng 10% trong tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ã lµ kho¶n tiÒn l¬ng ph¶i tr¶, ph¶i thanh to¸n cho c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng c«ng tr×nh. C«ng ty ®Æc biÖt chó träng ®Õn chÊt lîng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kh«ng chØ v× nã ¶nh hëng ®Õn sù chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp cña ngêi lao ®éng, ®Õn viÖc tÝnh l¬ng vµ tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n.Ngoµi c«ng nh©n trong biªn chÕ, c«ng ty cßn sö dông lao ®éng phæ th«ng ng¾n h¹n ( tõ 3 th¸ng ®Õn 1 n¨m) ®Ó thùc hiÖn thi c«ng c«ng tr×nh theo kÕ ho¹ch, nh÷ng 51 ... Chuyªn ®Ò thùc tËp c«ng nh©n nµy ®îc ký kÕt hîp ®ång do chñ nhiÖm c«ng tr×nh nhËn kho¸n trªn c¬ së ®ã ®Ó tÝnh nh©n c«ng tõng c«ng tr×nh. Chi phÝ nh©n c«ng t¹i c«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå bao gåm: l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp trÝch theo l¬ng cho sè c«ng nh©n trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh x©y l¾p (c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p vµ c«ng nh©n vËn chuyÓn khu©n v¸c, c«ng nh©n chuÈn bÞ cho thi c«ng, c«ng nh©n thu dän c«ng trêng).Trong trêng hîp c«ng nh©n l¸i vµ phô m¸y lµ do c«ng ty trùc tiÕp tr¶ l¬ng. TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ còng h¹ch to¸n vµo TK 622 nhng h¹ch to¸n riªng vµo kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng. Chi phÝ m¸y thi c«ng trùc tiÕp t¹i c«ng ty kh«ng bao gåm l¬ng cña ®éi trëng, thñ kho vµ c¸c nh©n viªn kÕ to¸n t¹i ®éi. TiÒn l¬ng cña c¸c c¸n bé nµy h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. C«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå ¸p dông hai h×nh thøc tr¶ l¬ng: tr¶ l¬ng theo thêi gian vµ tr¶ l¬ng kho¸n theo s¶n phÈm. * H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian ®îc ¸p dông cho sè c¸n bé gi¸n tiÕp trªn c«ng ty vµ bé phËn qu¶n lý gi¸n tiÕp t¹i c¸c ®éi vµ c¸c c«ng nh©n t¹p vô trªn c«ng trêng. H×nh thøc l¬ng s¶n phÈm ¸p dông cho c«ng nh©n trùc tiÕp tham gia vµo thi c«ng vµ ®îc giao kho¸n theo hîp ®ång kho¸n. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp chiÕm kho¶ng 30% tæng chi phÝ cña c«ng ty. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®îc h¹ch to¸n theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho CNV trong th¸ng Møc l¬ng = ngµy theo cÊp bËc 52 X Sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng Chuyªn ®Ò thùc tËp * §èi víi h×nh thøc tr¶ l¬ng s¶n phÈm: §îc ¸p dông cho bé phËn trùc tiÕp thi c«ng c«ng tr×nh, lµ nh÷ng c«ng viÖc cã ®Þnh phÝ lao ®éng ®îc kho¸n theo c¸c hîp ®éng lµm kho¶n, c¨n cø dùa vµo c¸c b¶ng chÊm c«ng ë tæ tiÕn hµnh thi c«ng. Hµng ngµy, tæ trëng c¸c tæ tiÕn hµnh theo dâi t×nh h×nh lao ®éng cña c«ng nh©n vµ chÊm c«ng vµo b¶ng chÊm c«ng. Khi kÕt thóc hîp ®ång lµm kho¸n, nh©n viªn kü thuËt vµ chØ huy c«ng trêng tiÕn hµnh kiÓm tra khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng viÖc. Sau ®ã, x¸c nhËn vµo hîp ®ång lµm kho¸n. Th«ng thêng t¹i c«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå hÇu nh kh«ng cã trêng hîp kh«ng hoµn thµnh hîp ®ång. §ång thêi, ®éi trëng tiÕn hµnh chia l¬ng cho c¸c tæ viªn, trong ®ã ph©n biÖt sè ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng cho tæ trëng, ®¬n gi¸ tiÒn c«ng cho thî vµ ®¬n gi¸ c«ng phô c¨n cø vµo khèi lîng c«ng viÖc vµ ®¬n gi¸ tiÒn c«ng cho mét ®¬n vÞ khèi lîng ®èi víi mét c«ng viÖc lµm kho¸n nhÊt ®Þnh ®îc ¸p dông theo c«ng thøc sau. Khèi lîng c«ng TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho CNV trong th¸ng = viÖc hoµn thµnh trong X §¬n gi¸ tiÒn l¬ng theo tho¶ thuËn th¸ng * §èi víi bé phËn t¹p vô, ®éi trëng lµm hîp ®ång theo th¸ng trong ®ã ghi râ tiÒn l¬ng ®îc hëng mét ngµy theo ngµy vµ chÊm c«ng ®Ó tÝnh ngµy lµm viÖc trong th¸ng. Cuèi th¸ng, ®èi víi bé phËn lao ®éng trùc tiÕp, ®éi trëng tËp hîp l¹i c¸c hîp ®ång lµm kho¸n vµ b¶ng chÊm c«ng ®Ó tÝnh xem mét c«ng nh©n hëng tæng céng lµ bao nhiªu (mét c«ng nh©n cã thÓ thùc hiÖn mét hay nhiÒu hîp ®ång). Trong trêng hîp cuèi th¸ng vÉn cha hÕt h¹n lµm hîp ®ång kho¸n, c¸c ®éi trëng cïng c¸n bé kü thuËt x¸c ®Þnh giai ®o¹n c«ng tr×nh ®Ó tÝnh ra l¬ng 53 Chuyªn ®Ò thùc tËp cho c«ng nh©n (®èi víi bé phËn lao ®éng t¹p vô, kÕ to¸n c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng ®Ó x¸c ®Þnh sè c«ng ®îc hëng vµ tÝnh ra tiÒn l¬ng cña bé phËn nµy). Sau khi tÝnh l¬ng xong cho tæng sè lao ®éng trong ®éi, ®éi trëng lËp b¶ng tæng hîp l¬ng cho tõng c«ng nh©n theo tõng tæ, trong ®ã ghi sè c«ng cña tõng ngêi vµ tiÒn l¬ng cña ngêi ®ã. b¶ng tæng hîp l¬ng Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8/2004 STT 1 2 3 4 5 ... Hä vµ tªn NguyÔn Anh Dòng Bïi V¨n ChiÕn Hoµng V¨n Th«ng TrÇn §×nh H¹nh L¹i Quèc Hng ... Céng 54 Sè c«ng Sè tiÒn l¬ng 26 21,5 21 26 31,5 ... 245 950.000 1.100.000 730.000 839.880 808.380 ... 6.145.000 Chuyªn ®Ò thùc tËp Sau ®ã, ®éi trëng hoÆc nh©n viªn kÕ to¸n ®éi göi lªn phßng kÕ to¸n c¸c hîp ®ång lµm kho¸n, b¶ng chÊm c«ng vµ b¶ng tæng hîp tiÒn l¬ng. KÕ to¸n tiÒn l¬ng ®èi chiÕu chóng ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n l¬ng cho tõng tæ theo tõng c«ng tr×nh. 55 Chuyªn ®Ò thùc tËp b¶ng thanh to¸n l¬ng Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng 56 Chuyªn ®Ò thùc tËp Th¸ng 8/2004 §éi 1: X©y BËc Hä tªn l¬ng L¬ng s¶n L¬ng thêi phÈm gian Sè SP Sè tiÒn Sè Sè c«ng tiÒn Ngoµi giê Sè Sè Phô Tæng cÊp sè c«ng tiÒn T¹m KhÊu Kú II øng kú trõ ®îc I 6% lÜnh NguyÔn Anh 26 Dòng Bïi V¨n 950.000 1.100.0 24 ChiÕn 00 - - - - - - - - - - Hoµng V¨n Th«ng …. Céng 22,5 808.380 ... ... ... 278, 6.145. 5 000 ... ... 7.5 ... 18,5 57 168.5 00 ... ... 950.000 400.000 57.000 1.100.0 00 500.000 66.000 808.380 246.000 48.503 ... 518.5 6.663. 00 500 ... ... 493.00 0 534.00 0 513.87 7 ... 2.000. 369.0 3.776. 000 00 000 Chuyªn ®Ò thùc tËp §ång thêi, kÕ to¸n tiÒn l¬ng lËp b¶ng tæng hîp tiÒn l¬ng cho tõng c«ng tr×nh (®éi 1 vµ nhiÒu ®éi kh¸c tham gia x©y dùng c«ng tr×nh).: Tæng hîp l¬ng th¸ng Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8/2004 Tæ TT nhã m Hä tªn tæ trëng NguyÔn 1 X©y 2 NÒ 3 L¸t V¨n Anh Dòng Bïi V¨n ChiÕn Hoµng Sè c«n g 218 198 251 Thµnh 6% tiÒn khÊu trõ 6145.00 0 4.350.00 0 5.723.20 0 Th«ng TrÇn 4 S¬n §×nh 5 Méc ... ... Céng H¹nh L¹i Quèc Hng ... 20 212 ... TrÝch TrÝch 627.000 5.942.50 0 ... Cßn l¹i 19% ®îc tÝnh lÜnh vµo chi phÝ 368.700 261.000 343.392 4.608.75 1.167.55 0 3.262.50 0 4.883.41 6 0 826.500 496.392 37.620 470.250 119.130 356.550 ... 4.456.87 1.129.07 5 ... 5 ... 47.294.2 2.837.65 35.470.6 8.985.89 10 58 2 58 9 Chuyªn ®Ò thùc tËp Sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n ghi bót to¸n tÝnh l¬ng vµo tê chøng tõ gèc quy ®Þnh cña c«ng ty. Dùa trªn chøng tõ gèc ®ã, kÕ to¸n vµo sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt TK 622. Sau khi ®èi chiÕu khíp víi sè liÖu, kÕ to¸n tæng hîp kÕt chuyÓn tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n nh l¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp) cña tõng c«ng tr×nh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm (TK 154), ghi bót to¸n kÕt chuyÓn vµo sæ tæng hîp chi tiÕt, sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt TK 622, TK 154. Chi phÝ nh©n c«ng t¹i c«ng ty ®îc h¹ch to¸n theo bót to¸n sau: Nî TK 622 Cã TK 141 59 Chuyªn ®Ò thùc tËp B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø Th¸ng 8 n¨m 2004 §¬n vÞ §ång §èi tîng sö dông STT A 1 2 Ghi Nî TK TK 622 TiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt TiÒn l¬ng c«ng nh©n l¸i m¸y Tæng céng (A) B 1 2 3 TK 627 TrÝch 19% BHXH... cña c«ng nh©n SX TiÒn l¬ng bé phËn qu¶n lý TrÝch 19% BHXH... cña bé phËn qu¶n lý Tæng céng (1+2+3) 4 TrÝch 19% BHXH... cña c«ng nh©n l¸i m¸y Chi tiÕt ra c«ng tr×nh Nhµ x©y 4 Nhµ thÓ chÊt .... tÇng Tæng 135.123.680 6.135.600 141.259.28 47.294.210 1.653.500 31.256.365 1.320.520 ... ... 48.947.710 32.576.885 ... 25.673.499 75.124.500 8.985.899 17.526.700 19.234.650 9.258.000 ... ... 14.273.845 3.330.073 1.759.020 29.842.672 30.251.670 314.165 250.898 0 115.071.84 4 1.165.765 Tæng céng (B) 60 Chuyªn ®Ò thùc tËp sæ chi tiÕt TK 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø Tõ ngµy 1/8/2004 ®Õn ngµy 31/8/2004 Chøn TK g tõ ® S H NT Néi dung nghiÖp vô Sè tiÒn ph¸t sinh Sè céng dån èi Nî øn Cã Nî g Sè d TiÒn l¬ng c«ng nh©n SX vµ t¹p vô KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm Chi phÝ nh©n X 14 80 1 15 135.123.6 80 4 14 c«ng l¸i m¸y 1 K/c chi phÝ NC l¸i 15 m¸y vµo gi¸ thµnh 4 s¶n phÈm Céng 135.123.6 X 6.135.600 6.135.600 141.259. 141.259. 280 61 280 Cã Chuyªn ®Ò thùc tËp Sæ chi tiÕt TK 622 Chi phÝ nh©n c«ng trc tiÕp H¹ng môc c«ng tr×nh: Nhµ x©y míi 4 tÇng H¹ng môc: Nhµ x©y míi 4 tÇng Tõ ngµy 1/8/2004 ®Õn ngµy 31/8/2004 Chøn g tõ S H NT TK Néi dung nghiÖp vô ® Sè tiÒn ph¸t sinh nh©n SX vµ t¹p vô KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm Chi phÝ nh©n Nî øn Cã Nî X 14 47.294.2 1 10 15 47.294.2 4 10 14 1.653.50 c«ng l¸i m¸y 1 K/c chi phÝ NC l¸i 15 m¸y vµo gi¸ thµnh 4 s¶n phÈm 0 Céng dån èi g Sè d TiÒn l¬ng c«ng Sè céng X 1.653.50 0 48.947.7 48.947. 10 62 710 Cã Chuyªn ®Ò thùc tËp c. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng x©y dùng, c«ng ty cÇn cã m¸y thi c«ng. M¸y thi c«ng cña c«ng ty bao gåm: m¸y trén bª t«ng, cÈu thiÕu nhi, m¸y vËn th¨ng, cÇn cÈu KATO, ®Çm cãc NhËt,... Ngoµi ra, c«ng ty cßn cÇn nhiÒu lo¹i m¸y thi c«ng kh¸c, lý do lµ ®èi víi nh÷ng lo¹i nµy, chi phÝ ®i thuª rÎ h¬n so víi mua, v× vËy, c«ng ty cö ngêi ®i thuª. Th«ng thêng c«ng ty thuª lu«n c¶ m¸y, ngêi l¸i vµ c¸c lo¹i vËt t cho ch¹y m¸y (thuª trän gãi). Khi b¾t ®Çu ®i thuª, c«ng ty vµ ®¬n vÞ cho thuª m¸y lËp hîp ®ång thuª thiÕt bÞ. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m¸y sÏ ®îc theo dâi qua nhËt tr×nh sö dông m¸y thi c«ng vµ lÖnh ®iÒu ®éng m¸y. Hµng th¸ng, c¨n cø vµo hîp ®ång thuª m¸y, nhËt tr×nh sö dông m¸y vµ lÖnh ®iÒu ®éng xe m¸y, kÕ to¸n tÝnh ra chi phÝ thuª m¸y mét th¸ng cho tõng c«ng tr×nh theo tõng lo¹i m¸y. Tæng hîp chi phÝ thuª m¸y Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8/2004 Lo¹i m¸y Sè ca ho¹t §¬n gi¸ Thµnh tiÒn ®éng 1. M¸y trén 2. Ph¸t ®iÖn ... Céng 3 1,5 ... 800,000 700,000 ... 63 2.400.000 1.050.000 ... 5.368.600 Chuyªn ®Ò thùc tËp X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ thuª m¸y cho tõng c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi bót to¸n x¸c ®Þnh chi phÝ thuª m¸y vµo tê chøng tõ gèc riªng cña c«ng ty vµ nhËp vµo m¸y lªn sæ tæng hîp, kÕ to¸n vµo sæ c¸i, sæ chi tiÕt TK 627,331. Sau ®ã kÕ to¸n tæng hîp kÕt chuyÓn chi phÝ thuª m¸y sang TK 154. * §èi víi nh÷ng lo¹i m¸y mãc thuéc së h÷u cña c«ng ty, ®Ó tiÖn cho viÖc qu¶n lý vµ tiÕn hµnh thi c«ng, c«ng ty giao cho c¸c ®éi tù qu¶n lý nh÷ng m¸y mãc cÇn dïng. §èi víi nh÷ng lo¹i chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y mãc, c¸c ®éi ph¶i b¸o c¸o kÞp thêi vÒ c«ng ty ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ Chi phÝ cho ch¹y m¸y bao gåm chi phÝ nhiªn liÖu (x¨ng, dÇu, mì,...) tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n l¸i m¸y, phô m¸y vµ c¸c chi phÝ kh¸c (chi phÝ khÊu hao m¸y mãc, chi phÝ ®iÖn, níc mua ngoµi). - Chi phÝ vËt liÖu cho ch¹y m¸y: viÖc h¹ch to¸n chi phÝ x¨ng, dÇu, mì cho ch¹y m¸y t¬ng tù nh h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, khi cã nhu cÇu, c¸c ®éi tù lo mua s¾m b»ng tiÒn t¹m øng, sau ®ã h¹ch to¸n l¹i cho c«ng ty theo nguyªn t¾c: chi phÝ ph¸t sinh t¹i c«ng tr×nh nµo, øng víi m¸y nµo th× tËp hîp riªng cho c«ng tr×nh ®ã, cho m¸y ®ã vµo sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt TK 141,621. Cuèi th¸ng, trªn c¬ së b¶ng chi tiÕt vËt t sö dông cho m¸y thi c«ng, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ vËt t cho ch¹y m¸y thi c«ng sang TK 154. - TiÒn l¬ng cña c«ng nh©n l¸i m¸y vµ phô m¸y: chøng tõ ban ®Çu còng lµ b¶ng chÊm c«ng, nhËt tr×nh sö dông xe m¸y vµ c¸c hîp ®ång lµm kho¸n. Hµng ngµy, ®éi trëng theo dâi qu¸ tr×nh lµm viÖc cña tæ l¸i m¸y qua b¶ng chÊm c«ng. 64 Chuyªn ®Ò thùc tËp KÕt thóc hîp ®ång lµm kho¸n, ®éi trëng tÝnh tiÒn l¬ng cho tæ, cho ph©n viÖc ®ã. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng tæng hîp l¬ng, thanh to¸n l¬ng vµ b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng, kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ kÕ to¸n tæng hîp ghi nghiÖp vô vµo tê chøng tõ gèc lÊy ®ã lµm c¨n cø ®Ó vµo sæ tæng hîp, sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt TK 622, 141. Sau khi khíp sè liÖu, kÕ to¸n tæng hîp kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng l¸i m¸y vµo TK 154. - Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng: hµng th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng tÝnh khÊu hao, c«ng ty lËp cho mäi lo¹i TSC§ trong c«ng ty ®· ®¨ng ký víi Côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n, sæ chi tiÕt TSC§, lÖnh ®iÒu ®éng xe m¸y cña c«ng ty, kÕ to¸n trÝch khÊu hao m¸y mãc thi c«ng cho tõng lo¹i m¸y, cho tõng c«ng tr×nh. Ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ c«ng ty sö dông lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao theo tû lÖ (m¸y thi c«ng ho¹t ®éng ë c«ng tr×nh nµo th× trÝch cho c«ng tr×nh ®ã). Trªn c¬ së ®ã, kÕ to¸n lËp b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao. Sau ®ã, kÕ to¸n phÇn hµnh liªn quan ghi chi phÝ khÊu hao vµo tê chøng tõ gèc, tõ sè liÖu ë chøng tõ gèc kÕ to¸n vµo sæ Tæng hîp vµo sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt TK 627, 214. §ång thêi c¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n l¬ng vµ b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng, kÕ to¸n ghi bót to¸n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ vµo tæng hîp vµo sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt TK 627,141. Sau khi kiÓm tra sè liÖu, kÕ to¸n tæng hîp kÕt chuyÓn chi phÝ khÊu hao vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng c«ng nh©n l¸i m¸y vµo TK 154. C¨n cø vµo chi phÝ thuª ngoµi, chi phÝ vËt t, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ kh¸c vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng c«ng nh©n l¸i m¸y tÝnh vµo chi phÝ, sè liÖu c¨n cø trªn b¶ng ph©n 65 Chuyªn ®Ò thùc tËp bæ tiÒn l¬ng vµ b¶ng ph©n bæ khÊu hao, kÕ to¸n tæng hîp lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Sè liÖu trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ c¨n cø ®Ó vµo sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt cho mçi c«ng tr×nh. 66 Chuyªn ®Ò thùc tËp B¶ng tæng hîp chi phÝ m¸y thi c«ng Chi phÝ m¸y thi c«ng C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8/2004 1. 2. 3. 4. Lo¹i chi phÝ Chi phÝ thuª ngoµi Chi phÝ vËt t Chi phÝ nh©n c«ng Chi phÝ kh¸c Céng Sè tiÒn 5.368.600 1.135.000 1.653.800 2.701.680 10.859.080 d. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung. §Ó tiÕn hµnh thi c«ng, ngoµi kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng, chi phÝ m¸y thi c«ng, c«ng ty cßn ph¶i chi ra c¸c kho¶n chi phÝ chung kh¸c. Nh÷ng chi phÝ nµy ph¸t sinh trong tõng ®éi x©y l¾p vµ nÕu kh«ng thÓ h¹ch to¸n trùc tiÕp cho c¸c c«ng tr×nh th× ®îc tËp hîp theo ®éi vµ cuèi kú ph©n bæ cho c¸c c«ng tr×nh. Bao gåm: - Chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp cho bé phËn qu¶n lý ®éi (®éi trëng, nh©n viªn kÕ to¸n, thñ kho,...). - C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tæng sè tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ®éi. - Chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (®iÖn, níc,...). - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (chi phÝ giao dÞch, b¶o hiÓm c«ng tr×nh). * Chi phÝ nh©n c«ng thuéc chi phÝ s¶n xuÊt chung: hµng th¸ng, kÕ to¸n tiÒn l¬ng c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, hÖ sè l67 Chuyªn ®Ò thùc tËp ¬ng vµ c¸c chÝnh s¸ch vÒ l¬ng ®Ó tÝnh ra tiÒn l¬ng cña tõng ngêi trong bé phËn qu¶n lý ®éi, lËp b¶ng thanh to¸n l¬ng th¸ng vµ b¶ng tæng hîp l¬ng cho tõng bé phËn theo ®éi. Do mét ®éi cã thÓ cïng mét lóc thi c«ng trªn nhiÒu c«ng tr×nh nªn l¬ng cña bé phËn qu¶n lý ®éi ®îc ph©n bæ ®Òu cho c¸c c«ng tr×nh. C¸ch tÝnh t¬ng tù, kÕ to¸n trÝch l¬ng bé phËn qu¶n lý ®éi kh¸c ph©n bæ cho c«ng tr×nh Nhµ x©y míi 4 tÇng. Tæng céng l¹i, kÕ to¸n tÝnh ra chi phÝ tiÒn l¬ng bé phËn qu¶n lý ®éi cho c«ng tr×nh Nhµ x©y míi 4 tÇng vµ ghi vµo b¶ng tæng hîp l¬ng. Sè liÖu trªn b¶ng nµy lµ c¬ së ®Ó kÕ to¸n ghi vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng. * Chi phÝ c«ng cô, dông cô: t¹i c«ng ty, c«ng cô dông cô kh¸ cè ®Þnh theo th¸ng t¹i c¸c c«ng tr×nh, bao gåm: cuèc, xÎng, cét chèng, quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng,... vµ ®îc ph©n bæ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt. C¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®îc tæng chi phÝ c«ng cô, dông cô trong th¸ng, ghi vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô (b¶ng 3) vµ ghi vµo sæ tæng hîp vµo sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt TK 627, 153 vµ kÕt chuyÓn vµo TK 154. Sè liÖu trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ c«ng cô dông cô vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt. * C¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: c¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn, kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ nµy theo nguyªn t¾c: chi phÝ ph¸t sinh cho c«ng tr×nh nµo th× h¹ch to¸n th¼ng vµo chi phÝ cña c«ng tr×nh ®ã,... C¨n cø vµo kÕt qu¶ 68 Chuyªn ®Ò thùc tËp tæng hîp ®ång, kÕ to¸n tæng hîp ghi vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c vµ chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. b¶ng ph©n bæ chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Th¸ng 8/2004 Tæng Chi tiÕt ra c«ng tr×nh Tªn lo¹i chi phÝ 1. Chi phÝ DVMN 2. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tæng Nhµ 4 tÇng 20.126.60 0 8.762.500 28.889.1 00 Nhµ thÓ chÊt ..... 5.762.500 1.010.230 ... 2.701.680 3.125.250 ... 8.464.180 4.135.480 ... Sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ trªn lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n ghi nghiÖp vô vµo tê chøng tõ gèc cña c«ng ty, lÊy ®ã lµm c¬ së ghi vµo sæ tæng hîp vµo sæ c¸i, sæ chi tiÕt TK 627, 331. Sau ®ã, kÕ to¸n tæng hîp kÕt chuyÓn vµo TK 154. * Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: lo¹i chi phÝ nµy ph¸t sinh trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh. Hµng ngµy, chi phÝ ph¸t sinh cho c«ng tr×nh nµo th× ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ cña c«ng tr×nh ®ã. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tÝnh ®îc tæng chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c vµ ghi vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. 69 Chuyªn ®Ò thùc tËp Sæ chi tiÕt TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung C«ng tr×nh:Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø Tõ ngµy 01 ®Õn hÕt ngµy 31 th¸ng 8 n¨m 2004 70 Chuyªn ®Ò thùc tËp Chøng tõ SH NT TK Néi dung nghiÖp ®èi vô øng Sè d Sè tiÒn ph¸t sinh Nî ... 15/8/0 Chi phÝ thuª b¹t 4 ... ... 125.000 ... ... 331 ... ... ... .... K/c c¸c kho¶n trÝch 31/8/0 BHXH... vµo gi¸ 154 4 thµnh SP TiÒn l¬ng c¸n bé 334 qu¶n lý ... ... 381.300 ... ... 1.165.765 46.959.60 3 ... ... 75.124.50 0 ... 87.489.60 0 ... ... ... 22.365.00 11.365.23 0 0 Chi phÝ dÞch vô 12.123.65 331 mua ngoµi 9 23.488.88 9 K/c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµo 154 gi¸ thµnh SP 12.123.65 11.365.23 9 0 K/c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c vµo gi¸ 154 thµnh SP 11.365.23 0 x ... 75.124.50 12.365.10 0 0 K/c chi phÝ c«ng cô dông cô vµo gi¸ 154 thµnh SP Céng ... 25.673.49 12.365.10 9 0 K/c tiÒn l¬ng c¸n bé qu¶n lý vµo gi¸ 154 thµnh SP ... ... 10.865.00 48.125.36 0 8 TrÝch BHXH.... cña 141 c«ng nh©n l¸i m¸y ......... Cã 125.000 256.300 K/c chi phÝ thuª 31/8/0 m¸y vµo gi¸ thµnh 154 4 SP .... Nî x 15/8/0 Chi phÝ BH c«ng 111 4 tr×nh 1 ... Cã Sè céng dån 175.189. 175.189.5 500 00 71 ... Chuyªn ®Ò thùc tËp X¸c ®Þnh xong c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n tæng hîp lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ chung. Sè liÖu trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ chung lµ c¨n cø ®Ó vµo sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng c«ng tr×nh. 72 Chuyªn ®Ò thùc tËp Sæ chi tiÕt TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung C«ng tr×nh:Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: Nhµ x©y míi 4 tÇng Tõ ngµy 01 ®Õn hÕt ngµy 31 th¸ng 8 n¨m 2004 Chøng tõ SH NT TK Néi dung nghiÖp ®èi vô øng Sè d ... 15/8/0 Chi phÝ thuª b¹t 4 ... ... ......... Cã 125.000 ... ... 331 256.300 ... ... 31/8/0 TrÝch BHXH.... cña 141 4 c«ng nh©n l¸i m¸y .... Nî ... ... ... ... ... ... 15.740.9 20 ... 8.985.899 K/c tiÒn l¬ng c¸n bé qu¶n lý vµo gi¸ 154 thµnh SP 6.986.70 0 24.513.4 00 17.526.700 6.986.70 0 ... ... Chi phÝ dÞch vô 5.368.60 331 mua ngoµi 0 K/c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµo 154 gi¸ thµnh SP K/c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c vµo gi¸ 154 thµnh SP Céng Cã 381.300 TiÒn l¬ng c¸n bé 17.526.7 334 qu¶n lý 00 ... Nî 125.000 314.165 K/c c¸c kho¶n trÝch 31/8/0 BHXH... vµo gi¸ 154 4 thµnh SP ... Sè céng dån x 15/8/0 Chi phÝ BH c«ng 111 4 tr×nh 1 ... Sè tiÒn ph¸t sinh 8.070.28 0 5.368.600 2.701.680 71.310. 71.310.950 950 x 73 2.701.68 0 Chuyªn ®Ò thùc tËp B¶ng tæng hîp chi phÝ chung C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8/2004 Lo¹i chi phÝ Sè tiÒn 1. Nh©n c«ng 2. C«ng cô, dông cô 3. DÞch vô, thuª mua ngoµi 4. Chi phÝ kh¸c Céng 17.526.700 9.156.117 25.317.183 19.683.800 71.310.950 2.5.3. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. Sau khi ®· h¹ch to¸n vµ ph©n bæ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt nh trªn. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®Òu ®îc tæng hîp vµo Bªn Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. TK 154 ®îc më chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nî TK 154 Cã TK 621,622,627 - Khi c«ng tr×nh x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632 Cã TK 154 74 Chuyªn ®Ò thùc tËp * §Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh cña phÇn viÖc hoµn thµnh, c«ng ty cÇn tiÕn hµnh tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang trong doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n còng t¬ng tù nh trong c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp th«ng thêng kh¸c. Tuy nhiªn, do ®Æc trng cña ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n nªn viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang thêng ®îc thùc hiÖn b»ng ph¬ng ph¸p kiÓm kª. Khèi lîng x©y l¾p dë dang cuãi quý lµ khèi lîng x©y l¾p cha ®¹t tíi tiªu chuÈn kü thuËt. Cuèi quý, c¸n bé kü thuËt, chñ nhiÖm c«ng tr×nh cña ®¬n vÞ vµ bªn chñ ®Çu t ra c«ng trêng ®Ó x¸c ®Þnh phÇn viÖc ®· hoµn thµnh vµ dë dang cuèi quý. C¸n bé phßng kü thuËt göi sang phßng kÕ to¸n b¶ng kiÓm kª khè lîng x©y l¾p hoµn thµnh trong quý vµ dë dang cuèi quý theo dù to¸n tõng kho¶n môc c¨n cø vµo ®ã cïng víi tæng chi phÝ thùc tÕ ®Çu kú, ph¸t sinh trong kú, kÕ to¸n tÝnh ra chi phÝ dë dang thùc tÕ cuèi quý tÝnh ®îc. B¶ng kª chi phÝ dë dang thùc tÕ cuèi quý 2/2004 Kho¶n môc chi phÝ Gi¸ trÞ thùc tÕ 1. Chi phÝ NVL trùc 627.156.300 tiÕp 2. Chi phÝ NC trùc 113.456.590 tiÕp 3. Chi phÝ m¸y thi 62.135.100 c«ng 4. Chi phÝ s¶n xuÊt 87.568.800 chung Tæng céng 840.316.790 75 Chuyªn ®Ò thùc tËp 2.5.4. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. a.. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh: §Ó ®o lêng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®óng, ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ x¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Víi ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p thêng trïng víi ®èi tîng tËp hîp chi phÝ x©y l¾p. Do vËy, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå còng lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tuy nhiªn, viÖc x©y dùng thêng kÐo dµi (hai ®Õn ba n¨m) nªn hÕt 1 quý, c«ng ty l¹i tÝnh gi¸ thµnh cho phÇn viÖc ®· hoµn thµnh ®Ó thanh to¸n víi chñ ®Çu t. Lóc nµy, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ phÇn viÖc ®· thùc hiÖn xong t¹i ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý. b. Kú tÝnh gi¸ thµnh vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. C«ng ty x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng quý mét ®Ó thanh to¸n víi chñ ®Çu t. Cuèi quý, sau khi ®· hoµn thµnh viÖc ghi sæ kÕ to¸n, kÕ to¸n c¨n cø vµo chi phÝ mµ c¸c ®éi ®· tËp hîp ®îc ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh kÞp thêi, chÝnh x¸c. Do ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ x©y l¾p, ®Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh, c«ng ty ®· ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n (ph¬ng ph¸p trùc tiÕp C«ng thøc tÝnh nh sau: Gi¸ = Gi¸ + Gi¸ trÞ 76 - Gi¸ trÞ tån Chuyªn ®Ò thùc tËp trÞ dë thµn dang ph¸t sinh h ®Çu trong kú cuèi kú kú c. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh. XuÊt ph¸t tõ viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh nh trªn, cuèi quý, kÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c tµi liÖu liªn quan ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh khè lîng x©y l¾p hoµn thµnh cña tõng c«ng tr×nh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp. Thµnh phÇn cña gi¸ thµnh gåm 4 kho¶n môc: nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, m¸y thi c«ng vµ s¶n xuÊt chung kh¸c. C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô, b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng, b¶ng tæng hîp chi phÝ m¸y thi c«ng, b¶ng tæng hîp chi phÝ chung, kÕ to¸n lËp ®îc sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng c«ng tr×nh cho tõng th¸ng. Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt tõng th¸ng lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ cho mét quý riªng ®èi víi chi phÝ m¸y thi c«ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung, do nh÷ng lo¹i chi phÝ nµy gåm nhiÒu kho¶n môc chi phÝ cô thÓ nªn kÕ to¸n cßn lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ m¸y thi c«ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo quý. 77 Chuyªn ®Ò thùc tËp B¶ng ph©n bæ chi phÝ NVL - CCDC C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Th¸ng 8-2004 §¬n vÞ: ®ång Tªn T kho¶n môc chi phÝ 1 2 3 4 M¸y thi c«ng NVL N.c«ng trùc trùc Thuª Nh©n tiÕp tiÕp ngoµi c«ng Kh¸c S¶n xuÊt chung VËt t 6271 6273 6277 6278 Tæng NVL trùc 131.188.9 1.135.0 131.188.9 tiÕp 87 00 87 NC trùc tiÕp M¸y 47.294.2 1.653.5 47.294.21 10 00 0 thi c«ng S¶n 5.368.6 2.701.6 10.859.08 00 10 0 xuÊt 17.526.7 chung Tæng céng 00 9.156.1 25.317.1 19.682.0 71.310.95 00 0 131.188. 47.294.2 5.368.6 1.653.5 2.701.6 1.135.0 17.526.7 9.156.1 25.317.1 19.682.0 260.653. 987 10 00 00 10 78 00 00 17 17 83 83 00 227 Chuyªn ®Ò thùc tËp 79 Chuyªn ®Ò thùc tËp Cuèi cïng, dùa vµo c¸c kÕt qu¶ tÝnh ®îc kÕ to¸n ghi vµo b¶n b¸o c¸o gi¸ thµnh x©y l¾p. B¸o c¸o gi¸ thµnh x©y l¾p C«ng tr×nh: Trêng PTTH NguyÔn C«ng Trø H¹ng môc: X©y míi nhµ 4 tÇng Kho¶n môc chi phÝ 1. NVL trùc tiÕp Tæng ph¸t sinh trong kú 131.188.987 2. NC trùc tiÕp 47.294.210 3. M¸y thi c«ng 10.859.080 4. SX chung 71.310.950 Tæng Dë dang ®Çu kú 627.156.3 00 113.456.5 90 62.135.10 0 87.568.80 0 Dë dang Gi¸ thµnh cuèi kú 0 758.345.287 0 160.750.800 0 72.994.180 0 158.879.750 840.316. 260.653.227 790 80 0 1.150.970.0 17 Chuyªn ®Ò thùc tËp PhÇn III Ph¬ng ph¸p hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn kiÕn tróc t©y hå 3.1. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn kiÕn tróc t©y hå. Ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lµ mét bé phËn quan träng chñ chèt trong nÒn kinh tÕ. Do ®ã Nhµ níc cÇn qu¶n lý chÆt chÏ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. ViÖc qu¶n lý chi phÝ x©y l¾p trong c¸c c«ng ty x©y dùng vÉn cßn gÆp nh÷ng khã kh¨n víng m¾c nªn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. a. Nguyªn t¾c chung trong h¹ch to¸n chi phÝ x©y l¾p vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tríc hÕt c¸c doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh râ néi dung vµ ph¹m vi cña chi phÝ x©y l¾p vµ gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh (hay h¹ng môc c«ng tr×nh) hoµn thµnh. Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh, chi phÝ x©y l¾p bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ chi phÝ m¸y thi c«ng. Kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp kh¸c, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n kh«ng bao gåm c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng (BHXH, BHYT, KPC§). Chi phÝ x©y l¾p kh«ng bao gåm chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, tuy thùc chÊt chi phÝ qu¶n lý còng lµ ®Ó phôc 81 Chuyªn ®Ò thùc tËp vô cho q óa tr×nh thi c«ng vµ hoµn thµnh bµn giao c«ng tr×nh cho chñ ®Çu t. Nh÷ng kho¶n chi phÝ nh: chi phÝ ®Çu t, chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh, chi phÝ bÊt thêng còng kh«ng ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. HiÖn nay, Nhµ níc ta qu¶n lý rÊt chÆt chÏ viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p th«ng qua c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc lËp dù to¸n x©y l¾p. Nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m ra biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh cho viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ tèi ®a. Nh÷ng chi phÝ nµy ph¶i lµ chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thi c«ng. TiÕt kiÖm chi phÝ nhng vÉn ph¶i ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh, muèn vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i biÕt tæ chøc gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh ph¸t sinh vµ h¹ch to¸n chi phÝ. Nh»n hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n nãi chung vµ c«ng ty cæ phÇn KiÕn Tróc T©y Hå nãi riªng ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: - §èi tîng, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh ph¶i ®¶m b¶o phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ®¬n vÞ. - ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh ®óng chÕ ®é. - Bé m¸y kÕ to¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. - Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp quan t©m theo dâi s©u s¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cô thÓ trong doanh nghiÖp. Tãm l¹i, mét vÊn ®Ò c¸c doanh nghiÖp cÇn quan t©m lµ t×m ra gi¶i ph¸p tèi u ®Ó ®a chÕ ®é kÕ to¸n phï hîp víi thùc tiÔn cña ®¬n vÞ m×nh. 82 Chuyªn ®Ò thùc tËp b. Nh÷ng u ®iÓm trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn kiÕn tróc T©y Hå. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, víi sù nç lùc cña c«ng nh©n viªn tËp thÓ vµ ban l·nh ®¹o cña C«ng ty ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong thêi gian qua ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng tr×nh ë Hµ TÜnh, Hµ Néi, Qu¶ng Ninh... C«ng ty còng cã nhiÒu ®æi míi trong qu¶n lý, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thÞ trêng, còng nh ®iÒu kiÖn ¸p dông kÕ to¸n trong nh÷ng n¨m qua. §Æc biÖt mÊy n¨m trë l¹i ®©y, cïng víi xu híng thay ®æi chung cña nÒn kinh tÕ th× ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n cña c«ng ty còng ®· cã nh÷ng biÕn ®æi ®Ó thÝch øng. Cïng víi sù n¨ng ®éng cña bé m¸y qu¶n lý cïng víi sù cè g¾ng nç lùc cña toµn bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, ®Õn nay c«ng ty ®· kh¾c phôc ®îc nh÷ng khã kh¨n vµ ho¹t ®éng x©y l¾p ®· mang l¹i hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. §Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ nµy, tÊt c¶ c¸c phßng ban, c¸c ®éi x©y l¾p cña c«ng ty ®· ®îc tæ chøc s¾p xÕp l¹i cho phï hîp víi quy m« ho¹t ®éng cña c«ng ty. Song song víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi Êy th× hÖ thèng c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty còng kh«ng ngõng ®îc ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¶ vÒ c¬ cÊu lÉn ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n, nã gióp cho doanh nghiÖp thÊy ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kinh doanh cô thÓ th«ng qua c¸c chØ tiªu vÒ chi phÝ, gi¸ thµnh, l·i lç,... §Ó thÊy râ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña bé m¸y kÕ to¸n trong viÖc h¹ch to¸n, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty, chóng ta cÇn thÊy râ nh÷ng u nhîc ®iÓm cña bé m¸y kÕ to¸n. Cô thÓ, c¨n cø vµo dù to¸n c«ng tr×nh, C«ng ty lËp kÕ ho¹ch dù to¸n vËt t, c«ng nh©n lµm c¬ së cho viÖc theo dâi gi¸m s¸t chÊt lîng 83 Chuyªn ®Ò thùc tËp vËt t cho c«ng tr×nh, ®a ra c¸c biÖn ph¸p lµm gi¶m vËt t tiªu hao mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nªn gi¸ trÞ x©y thùc tÕ víi gi¸ trÞ x©y l¾p thêng chªnh lÖch lµ kh«ng ®¸ng kÓ, xong phÇn chªnh lÖch thêng ®îc kÕ to¸n vµ dù to¸n xem xÐt cô thÓ ®Ó ®a kÕt qu¶. * ¦u ®iÓm cña bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty. C«ng ty lµ mét ®¬n vÞ lµm ¨n cã hiÖu qu¶, lu«n chÊp hµnh quy ®Þnh cña Nhµ níc. Bé m¸y qu¶n lý t¹i c«ng ty ®îc tæ chøc râ rµng vµ ph¸t huy hiÖu qu¶, víi bé m¸y kÕ to¸n lu«n lµm viÖc nghiªm tóc, gi¸m ®èc cã thÓ kÞp thêi theo dâi t×nh h×nh thùc tÕ vµ cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi nh÷ng sai lÖch gi÷a thùc tÕ vµ dù to¸n. Phßng kÕ ho¹ch kü thuËt cã c¸c nh©n viªn lu«n gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch. Phßng kÕ to¸n bè trÝ c¸c nh©n viªn cã tr×nh ®é, thêng xuyªn cung cÊp th«ng tin cho phßng kÕ ho¹ch kü thuËt nªn qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch lu«n s¸t víi thùc tÕ. C«ng ty ¸p dông h×nh thøc sæ NhËt ký ghi sæ, mét h×nh thøc phï hîp víi thùc tÕ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty. HÖ thèng chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n ®îc lËp theo ®óng quy ®Þnh vµ ®¶m b¶o phï hîp víi ho¹t ®éng kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp, ®· t¹o ra ®îc mèi quan hÖ lÉn nhau gi÷a c¸c phÇn hµnh trong toµn bé hÖ thèng kÕ to¸n cña c«ng ty. Quy tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ ®óng vµ hîp lý gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc nhanh chãng, chÝnh x¸c. Ngoµi ra c«ng ty cßn ®Æc biÖt chó träng tíi viÖc lËp hÖ thèng sæ chi tiÕt nh»m cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin cho ngêi qu¶n lý, t¹o ®iÒu kiÖn cho tæng hîp kÕ to¸n cuèi kú vµ lËp b¸o c¸o gi¸ thµnh. 84 Chuyªn ®Ò thùc tËp C¸ch h¹ch to¸n vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty ®óng chÕ ®é, râ rµng, cô thÓ vµ phï hîp víi t×nh h×nh t¹i c«ng ty. C«ng ty sö dông m¸y tÝnh ®iÖn tö vµo c«ng t¸c kÕ to¸n nªn ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña th«ng tin kÕ to¸n, cung cÊp th«ng tin nhanh, biÓu sæ ®Ñp. C«ng ty tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ theo bèn kho¶n môc gi¸ thµnh nªn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh gÆp nhiÒu thuËn lîi. C«ng ty giao kho¸n c«ng viÖc cho c¸c ®éi tù qu¶n lý nhng vÉn theo dâi chÆt chÏ nªn qu¸ tr×nh thi c«ng ®¶m b¶o ®óng chÊt lîng vµ kh«ng sai lÖch nhiÒu so víi dù to¸n. T¹i c«ng tr×nh, c«ng ty ®Òu bè trÝ nh©n viªn kÕ to¸n, thñ kho ®Ó tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú. C«ng ty ®· giao cho ngêi chØ huy c«ng tr×nh chÞu tr¸ch nhiÖm tríc c«ng ty vÒ qu¸ tr×nh thi c«ng. * Nh÷ng u ®iÓm cô thÓ trong qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty. - C«ng ty h¹ch to¸n vµ qu¶n lý chi phÝ vËt t. Hµng tuÇn, c¸c ®éi ph¶i lËp kÕ ho¹ch mua vËt t. Sau khi duyÖt xong, c«ng ty cung cÊp vËt t vµ tiÒn vèn cho c¸c ®éi, c¸c ®éi ph¶i tù tæ chøc qu¸ tr×nh thi c«ng võa ®¶m b¶o gi¸m s¸t chÆt chÏ chi phÝ vËt t võa ®¶m b¶o sù linh ho¹t trong ho¹t ®éng cña c¸c ®éi. ViÖc c«ng ty chØ giao cho c¸c ®éi mua s¾m c¸c lo¹i vËt t nhá, kh«ng quan träng mµ c«ng ty trùc tiÕp ký hîp ®ång mua b¸n nhng vËt t cã gi¸ trÞ lín, chÝnh vµ quan träng gióp c«ng ty n¾m v÷ng ®îc thÞ trêng gi¸ c¶, tiÖn cho viÖc lËp kÕ ho¹ch lÇn sau. §ång thêi, c«ng ty cßn cã thÓ trùc tiÕp ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ vËt t 85 Chuyªn ®Ò thùc tËp qua viÖc chän nguån hµng rÎ, cã ®iÒu kiÖn thiÕt lËp c¸c quan hÖ víi nhµ cung cÊp. VËt t mua do ®éi phô tr¸ch ph¶i qua duyÖt t¹m øng ®¶m b¶o qu¸ tr×nh sö dông vËt t phï hîp víi dù to¸n. §ång thêi, ®èi víi vËt t c«ng ty ký, c¸c ®éi ph¶i cö ngêi ®i lÜnh vÒ nªn gi¶m chi phÝ qu¶n lý t¹i c«ng ty (c«ng ty kh«ng cÇn lËp kho t¹i c«ng ty). C«ng t¸c h¹ch to¸n chi tiÕt vµ tæng hîp chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp t¹i c«ng ty rÊt cã hiÖu qu¶ vµ ®óng chÕ ®é. T¹i c¸c c«ng tr×nh, khi nghiÖp vô ph¸t sinh c¸c ®éi ph¶i kÞp thêi hoµn chøng tõ l¹i cho c«ng ty ®Ó h¹ch to¸n. C«ng ty lËp c¸c b¶ng kª chi tiÕt vËt t chÝnh vµ phô gióp cho viÖc theo dâi vËt t vµo cuèi kú dÔ dµng. C¸c ®éi còng ph¶i lËp b¶ng theo dâi chi tiÕt vËt t t¹o ®iÒu kiÖn cho kÕ to¸n kiÓm tra, ®èi chiÕu vµo cuèi kú. H¬n n÷a, viÖc lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ vËt t cho tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh gióp cho c«ng ty dÔ so s¸nh gi÷a c¸c c«ng tr×nh. - Qu¶n lý chi phÝ nh©n c«ng. C«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i c«ng ty cã rÊt nhiÒu u ®iÓm nh h×nh thøc kho¸n ®îc sö dông trong c«ng ty ®Ó giao viÖc cho c«ng nh©n t¹o ®éng lùc thóc ®Èy ngêi lao ®éng cã ý thøc tr¸ch nhiÖm h¬n víi c«ng viÖc vÒ c¶ chÊt lîng vµ thêi gian, ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng ty. V× nÕu kh«ng kho¸n gän mµ tr¶ l¬ng theo thêi gian thi c«ng nh tríc dÔ dÉn ®Õn trêng hîp c«ng nh©n lµm cè tÝnh kÐo dµi thêi gian ®Ó hëng l¬ng. MÉu hîp ®ång lµm kho¸n ®îc lËp râ rµng, cô thÓ. 86 Chuyªn ®Ò thùc tËp Qu¸ tr×nh lao ®éng cña c«ng nh©n ®îc theo dâi thêng xuyªn qua b¶ng chÊm c«ng. B¶ng thanh to¸n l¬ng ghi râ sè c«ng, sè tiÒn cña tõng c«ng nh©n (do c¸c ®éi trëng lËp theo tõng ®éi) gióp cho kÕ to¸n tæng hîp lËp b¶ng tæng hîp l¬ng vµ tÝnh gi¸ thµnh râ rµng. - Qu¶n lý chi phÝ m¸y thi c«ng. C«ng t¸c h¹ch to¸n c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y thi c«ng thµnh mét kho¶n riªng, râ rµng, cô thÓ th«ng qua viÖc lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ m¸y thi c«ng. ViÖc sö dông nhËt tr×nh m¸y vµ lÖnh ®iÒu ®éng gióp c«ng ty x¸c ®Þnh râ kho¶ng thêi gian ho¹t ®éng t¹i mét c«ng tr×nh cña mét m¸y thi c«ng qua ngµy th¸ng ghi trªn lÖnh ®iÒu ®éng. Cuèi kú, kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ thuª m¸y (chi tiÕt theo lo¹i m¸y, sè ca, sè tiÒn mét ca), chi phÝ nhiªn liÖu cho ch¹y m¸y (chi tiÕt theo lo¹i vËt t, lo¹i m¸y, sè lîng vµ ®¬n gi¸), chi phÝ nh©n c«ng cho ch¹y m¸y. Qua ®ã, ngêi qu¶n lý hiÓu râ cÊu thµnh chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ kÕ to¸n tæng hîp thuËn lîi trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh, ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông m¸y vµ tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ trong chi phÝ m¸y vµ tû träng chi phÝ m¸y trong gi¸ thµnh. * Chi phÝ chung kh¸c. T¬ng tù chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tæng hîp thµnh b¶ng riªng trong ®ã chi tiÕt tõng lo¹i chi phÝ t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý, tæng hîp cã hiÖu qu¶. §èi víi c«ng cô dông cô, do ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n cã ®Æc trng lµ thêi gian thi c«ng kÐo dµi nªn c¸c lo¹i c«ng cô, 87 Chuyªn ®Ò thùc tËp dông cô thêng kh¸ cè ®Þnh t¹i mét c«ng tr×nh. Do ®ã c«ng ty kh«ng ph¶i ph©n bæ chi phÝ nµy cho c¸c c«ng tr×nh vµ ®©y còng lµ ®iÓm thuËn lîi t¹i c«ng ty cæ phÇn KiÕn tróc T©y Hå. Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm ®ã, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ t¹i c«ng ty còng cã nh÷ng ®iÓm tån t¹i. c. Nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty. * VÒ c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ. ë C«ng ty KiÕn tróc T©y Hå, do mét sè ®iÒu kiÖn kh¸ch quan mang l¹i, kÕt hîp víi mét phÇn yÕu tè chñ quan tõ phÝa C«ng ty, nªn còng kh«ng tr¸nh khái mét sè yÕu kÐm vÒ qu¶n lý còng nh phÇn hµnh kÕ to¸n. V× thÕ trªn thùc tÕ, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng c¬ b¶n gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng so víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c. Do vËy c«ng t¸c h¹ch to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh, tËp hîp chi phÝ nãi riªng t¹i c«ng ty KiÕn tróc T©y Hå kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. - §èi víi chi phÝ vËt t: c«ng ty tuy lËp b¶ng theo dâi chi tiÕt vËt t t¹i c¸c ®éi nhng vÉn cha theo dâi thËt cô thÓ viÖc nhËp, xuÊt vËt t t¹i c«ng trêng (c«ng ty kh«ng lËp phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho t¹i c«ng trêng,...). §ång thêi, b¶ng theo dâi chi tiÕt vËt t lËp chung cho mäi lo¹i vËt t nªn tÝnh tæng hîp cha cao. - §èi víi chi phÝ nh©n c«ng: c«ng ty lËp c¸c hîp ®ång lµm kho¸n cßn theo mÉu cò, cha ®æi míi. 88 Chuyªn ®Ò thùc tËp C«ng ty giao kho¸n cho tõng ®éi, ®éi trëng tiÕn hµnh chia l¬ng nhng c«ng ty l¹i kh«ng theo dâi cô thÓ qu¸ tr×nh chia l¬ng nªn dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ngêi lao ®éng hëng kh«ng ®óng c«ng søc vµ ®éi trëng dÔ hëng lîi. Khi c«ng ty lËp b¶ng tæng hîp l¬ng cho tõng c«ng tr×nh, cha ghi râ mçi c«ng nh©n lµm bao nhiªu ®èi víi mét hîp ®ång lµm kho¸n nhÊt ®Þnh vµ hëng bao nhiªu l¬ng ®èi víi phÇn viÖc ®ã. Bé phËn t¹p vô còng kh«ng chi tiÕt cô thÓ c«ng viÖc cña tõng ngêi. - §èi víi c¸c chi phÝ ®iÖn níc: c«ng ty míi chØ tËp hîp l¹i theo tæng sè mµ cha chi tiÕt ra theo tõng lo¹i. §èi víi chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c còng t¬ng tù. Nh vËy, nh×n v¶o b¶ng tæng hîp chi phÝ chung vµ sæ chi tiÕt chi phÝ ngêi qu¶n lý chØ biÕt tæng chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c chø kh«ng biÕt râ rµng gåm nh÷ng lo¹i chi phÝ g×. * VÒ bé m¸y kÕ to¸n: C«ng ty n...