Nội dung

LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c -1- Sinh viªn: Lêi nãi ®Çu Tõ n¨m 1980, ViÖt Nam b¾t ®Çu bíc vµo c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ theo ®Þnh híng cña §¶ng vµ Nhµ Níc. Sù ®æi míi vµ chÝnh s¸ch më cöa ®· khiÕn nÒn kinh tÕ cã nh÷ng bíc thay ®æi lín tõ nÒn kÝnh tËp trung quan liªu bao cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ Níc theo híng ®a d¹ng ho¸, ®a ph¬ng ho¸, më réng c¸c lÜnh vùc kinh doanh vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. C¸c doanh nghiÖp nµy víi ý nghÜa lµ tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng nh»m cung cÊp c¸c hµng hãa, dÞch vô ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu sinh ho¹t cña con ngêi vµ nhu cÇu s¶n suÊt kinh doanh cña toµn x· héi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy, tiªu thô lµ giai ®o¹n cùc k× quan träng trong mçi chu k× kinh doanh v× nã cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, tiªu thô lµ nghiÖp vô kinh doanh c¬ b¶n nhÊt chi phèi mäi lo¹i nghiÖp vô kh¸c. C¸c chu k× kinh doanh cã thÓ diÔn ra liªn tôc, nhÞp nhµng khi c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt kh©u tiªu thô, ®ã còng lµ c¬ së t¹o ra lîi nhuËn cho doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. NhËn thøc ®îc tÇm quan trä0ng cña tæ chøc tiªu thô hµng ho¸ nãi chung vµ h¹ch to¸n tiªu thô nãi riªng. Víi mong muèn tiÕp tôc cñng cè vµ n©ng cao hiÓu biÕt vÒ h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô. §îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña TiÕn sü NguyÔn ThÞ Lêi cïng Phßng tµi chÝnh c«ng ty §iÖn Tö ViÔn Th«ng Qu©n §éi, em ®· chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c -2- Sinh viªn: x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi”. LuËn v¨n tèt nghiÖp cña em ®îc tr×nh bµy theo ba phÇn c¬ b¶n sau: PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty §iÖn Tö ViÔn Th«ng Qu©n §éi. Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c -3- Sinh viªn: PhÇn III: Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty §iÖn Tö ViÔn Th«ng Qu©n §éi (VIETEL). PhÇn I: c¬ së lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong c¸c ®¬n vÞ kinh doanh th¬ng m¹i. I. §Æc ®iÓm vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n nghiÖp vô lu chuyÓn hµng ho¸ trong c¸c ®¬n vÞ kinh doanh th¬ng m¹i Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c -4- Sinh viªn: 1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i Th¬ng m¹i lµ kh©u trung gian nèi liÒn gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Th¬ng m¹i bao gåm ph©n phèi vµ lu th«ng hµng ho¸ §Æc ®iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a doanh nghÖp kinh doanh th¬ng m¹i vµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm, nã ®ãng vai trß trung gian m«i giíi cho ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ doanh nghiÖp trùc tiÕp t¹o ra cña c¶i vËt chÊt phôc vô cho nhu cÇu cña x· héi. Doanh ngiÖp th¬ng m¹i thõa hëng kÕt qu¶ cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt, v× thÕ chi phÝ mµ doanh nghiÖp th¬ng m¹i bá ra chØ bao gåm: gi¸ ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n vµ c¸c phÝ bá ra ®Ó qu¸ tr×nh b¸n hµng diÔn ra thuËn tiÖn, ®¹t hiÖu qu¶ cao. §Æc ®iÓm vÒ ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ lu chuyÓn hµng ho¸. Qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ®a hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng th«ng qua ho¹t ®éng mua b¸n, trao ®æi s¶n phÈm hµng ho¸ nh»m tho¶ m·n nhu cÇu hµng ho¸ cña ngêi tiªu dïng. §Æc ®iÓm vÒ hµng ho¸: Hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i gåm c¸c lo¹i vËt t, s¶n phÈm cã h×nh th¸i vËt chÊt hay kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt mµ doanh nghiÖp mua vÒ ®Ó b¸n. §Æc ®iÓm vÒ ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸: Qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn theo hai ph¬ng thøc: b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. Trong ®ã b¸n bu«n lµ ph¬ng thøc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ th¬ng m¹i, doanh nghiÖp s¶n xuÊt...®Ó thùc Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c -5- Sinh viªn: hiÖn b¸n ra, ho¨c gia c«ng, chÕ biÕn b¸n ra. §Æc ®iÓm cña hµng ho¸ b¸n bu«n lµ hµng ho¸ vÉn n»m trong lu th«ng, cha ®i vµo lÜnh vùc tiªu dïng, do ®ã, gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông hµng ho¸ cha ®îc thùc hiÖn. Cßn b¸n lÎ lµ ph¬ng thøc b¸n hµn trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng hoÆc c¸c tæ chøc ®¬n vÞ kinh tÕ mua vÒ mang tÝnh chÊt tiªu dïng néi bé. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc kinh doanh: Tæ chøc kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau nh tæ chøc b¸n bu«n, b¸n lÎ, c«ng ty kinh doanh tæng hîp c«ng ty m«i giíi... Ngoµi nhiÖm vô kinh doanh chñ yÕu lµ mua, b¸n hµng ho¸ th× c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cßn thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt, gia c«ng chÕ biÕn t¹o thªm nguån hµng vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. §Æc ®iÓm vÒ sù vËn ®éng hµng ho¸: Sù vËn ®éng hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i kh«ng gièng nhau, tuú thuéc vµo nguån hµng vµ ngµnh hµng kh¸c nhau cã sù vËn ®éng kh¸c nhau. Do ®ã, chi phÝ thu mua vµ thêi gian lu chuyÓn hµng ho¸ còng kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i hµng. 2. Kh¸i niÖm, yªu cÇu qu¶n lý hµng ho¸ vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸: 2.1. Kh¸i niÖm: Lu chuyÓn hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh ®a hµng ho¸ tõ lÜnh vùc s¶n xuÊt ®Õn lÜnh vùc tiªu dïng th«ng qua c¸c ph¬ng thøc mua b¸n. §èi víi doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i, ho¹t ®éng lu chuyÓn hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng nµy bao gåm hai qu¸ tr×nh mua hµng vµ b¸n hµng Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c -6- Sinh viªn: kh«ng qua kh©u s¶n xuÊt chÕ biÕn lµm thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt cña hµng ho¸. Tµi s¶n trong kinh doanh th¬ng m¹i ®îc vËn ®éng theo c«ng thøc TiÒn – Hµng – TiÒn. Qu¸ tr×nh mua hµng (T-H) lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ h×nh th¸i vèn b»ng tiÒn sang h×nh th¸i vèn b»ng hµng ho¸. Qu¸ tr×nh mua hµng ë doanh nghiÖp ®îc coi lµ hoµn tÊt khi hµng ho¸ ®· ®îc kiÓm nhËn nhËp kho hoÆc chuyÓn b¸n th¼ng, doanh nghiÖp ®· thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Qu¸ tr×nh b¸n hµng (H-T) lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ vèn b»ng hµng ho¸ sang vèn b»ng tiÒn tÖ vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Qu¸ tr×nh b¸n hµng ®îc hoµn tÊt khi hµng ho¸ ®· giao cho ngêi mua vµ ®· thu tiÒn hµng hoÆc ®îc chÊp nhËn thanh to¸n. Ngoµi nhiÖm vô kinh doanh chñ yÕu lµ mua b¸n hµng ho¸ ra th× c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã thÓ thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt, gia c«ng, chÕ biÕn kÌm theo ®Ó t¹o ra c¸c nguån hµng vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô kh¸c. §èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× lu chuyÓn hµng ho¸ chiÕm tû träng rÊt lín trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. C«ng t¸c qu¶n lý hµng ho¸ vµ c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ cã vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng lu chuyÓn hµng ho¸ vµ cã ¶nh hëng lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2.2. Yªu cÇu qu¶n lý hµng ho¸: Qu¶n lý hµng ho¸ ®ãng vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i. Qu¶n lý tèt hµng ho¸ th× cã thÓ Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c -7- Sinh viªn: tr¸nh rñi ro ¶nh hëng ®Õn viÖc tiªu thô hµng ho¸ còng nh thu nhËp cña toµn doanh nghiÖp. §Ó qu¶n lý hµng ho¸ tèt th× doanh nghiÖp cÇn ®¶m b¶o qu¶n lý tèt vÒ c¸c mÆt sè l¬ng, chÊt lîng, gi¸ trÞ. Qu¶n lý vÒ mÆt sè lîng: ®ã lµ viÖc ph¶n ¸nh thêng xuyªn t×nh h×nh nhËp xuÊt hµng ho¸ vÒ mÆt hiÖn vËt ®Ó qua ®ã thÊy ®îc viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua vµ tiªu thô hµng ho¸, qua ®ã còng ph¸t hiÖn ra nh÷ng hµng ho¸ tån ®äng l©u ngµy tiªu thô chËm hoÆc kh«ng tiªu thô ®îc ®Ó cã biÖn ph¸p gi¶i quyÕt, tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng vèn. Qu¶n lý vÒ mÆt chÊt lîng: ®Ó cã thÓ c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng hiÖn nay th× hµng ho¸ lóc nµo còng ®¸p øng ®îc chÊt lîng tho· m·n nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng. §ã lµ mét yªu cÇu rÊt cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i, do ®ã, khi mua hµng th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i lùa chän nguån hµng cã tiªu chuÈn cao vµ ph¶i kiÓm nghiÖm chÊt lîng khi mua hµng vÒ nhËp kho. Hµng ho¸ dù tr÷ trong kho lu«n ph¶i kiÓm tra b¶o qu¶n tèt tr¸nh t×nh tr¹ng h háng, gi¶m chÊt lîng lµm mÊt uy tÝn cña doanh nghiÖp. Qu¶n lý vÒ mÆt gi¸ trÞ: ®¬n vÞ lu«n ph¶i theo dâi gi¸ trÞ hµng ho¸ trong kho, vµ theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ c¶ trªn thÞ trêng ®Ó biÕt ®îc hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t¨ng gi¶m nh thÕ nµo ®Ó ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ gi¸ trÞ hµng ho¸ tån kho. 2.3. NhiÖm vô h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc th× lu«n ph¶i b¸m s¸t t×nh h×nh thÞ trêng ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh cã hiÖu qu¶. §Ó cung cÊp th«ng tin h÷u hiÖu cho nhµ qu¶n trÞ Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c -8- Sinh viªn: ra quyÕt ®Þnh th× c«ng t¸c kÕ to¸n lu«n ph¶i ®îc cËp nhËt nhanh chãng, chÝnh x¸c. Trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ ®ãng vai trß rÊt quan träng ¶nh hëng tíi kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. §Ó cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi th× c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ trong doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau:  Ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån kho hµng ho¸ c¶ vÒ sè lîng, gi¸ c¶, chÊt lîng, t×nh h×nh b¶o qu¶n hµng ho¸ dù tr÷. Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ nghiÖp vô mua, b¸n hµng ho¸.  Qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng vµ dù tr÷ hµng ho¸, ph¸t hiÖn xö lý kÞp thêi nh÷ng hµng ho¸ gi¶m chÊt lîng, gi¸ c¶ vµ khã tiªu thô.  Tæ chøc tèt nghiÖp vô h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸, lu«n lu«n kiÓm tra t×nh h×nh ghi chÐp ë c¸c kho, quÇy hµng. Thùc hiÖn tèt chÕ ®é kiÓm tra, ®èi chiÕu sæ s¸ch ghi chÐp vµ kÕt qu¶ kiÓm kª hµng ho¸ ë c¸c kho vµ quÇy hµng.  Lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng ho¸ xuÊt b¸n cho phï hîp víi t×nh h×nh ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh ®Ó ®¶m bo¶ ®óng chØ tiªu l·i gép hµng ho¸.  Ghi nhËn doanh thu b¸n hµng ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi ph¶n ¸nh kÕt qu¶ mua b¸n hµng ho¸, tham gia kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i hµng ho¸.  TÝnh to¸n chÝnh x¸c c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh mua b¸n hµng ho¸, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu, c¸c kho¶n thanh to¸n c«ng nî víi nhµ cung cÊp vµ víi kh¸ch hµng.  X¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô vµ lªn b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c -9- Sinh viªn: iI. H¹ch to¸n nghiÖp vô lu chuyÓn hµng ho¸: 1. Qu¸ tr×nh mua hµng: 1.1. C¸c ph¬ng thøc mua hµng, thanh to¸n vµ thñ tôc chøng tõ: Doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã thÓ mua hµng theo c¸c ph¬ng thøc sau: Mua hµng theo ph¬ng thøc trùc tiÕp: Theo ph¬ng thøc nµy, c¨n cø vµo hîp ®ång ®· ký kÕt, doanh nghiÖp cö nh©n viªn thu mua hµng ho¸ mang giÊy uû nhiÖm nhËn hµng ®Õn ®¬n vÞ b¸n hµng ®Ó nhËn hµng theo quy ®Þnh cña hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸, hoÆc cã thÓ doanh nghiÖp mua trùc tiÕp t¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, t¹i thÞ trêng. Sau khi hoµn thµnh thñ tôc chøng tõ giao nhËn hµng ho¸, nh©n viªn thu mua sÏ vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng ph¬ng tiÖn tù cã hoÆc thuª ngoµi, mäi chi phÝ vËn chuyÓn th× do doanh nghiÖp chÞu. Mua hµng theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng: C¨n cø vµo hîp ®ång ®· ký kÕt hoÆc ®¬n ®Æt hµng, bªn b¸n chuyÓn hµng tíi cho bªn mua theo ®Þa ®iÓm quy ®Þnh tríc vµ bªn mua sÏ cö nh©n viªn thu mua ®Õn nhËn hµng. Trêng hîp nµy th× chi phÝ vËn chuyÓn hµng ho¸ cã thÓ do bªn b¸n hoÆc bªn mua chÞu theo tho¶ thuËn cña hai bªn. Chøng tõ mua hµng ho¸ cã thÓ kÌm theo qu¸ tr×nh mua hµng ®ã lµ:  Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng (bªn b¸n lËp)  Ho¸ ®¬n b¸n hµng (bªn b¸n lËp)  B¶ng kª mua hµng ho¸  PhiÕu nhËp kho Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 10 - Sinh  Biªn b¶n kiÓm nhËn hµng ho¸  PhiÕu chi, giÊy b¸o nî, phiÕu thanh to¸n t¹m øng… 1.2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng ho¸ nhËp kho: Theo quy ®Þnh, ®èi víi hµng ho¸ nhËp mua trong ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nh»m ®¶m b¶o nguyªn t¾c gi¸ phÝ. TÝnh gi¸ hµng mua lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ghi sæ cña hµng ho¸ mua vµo. Gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ mua vµo ®îc x¸c ®Þnh: Gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ mua vµo Gi¸ mua ThuÕ nhËp = cña + khÈu, thuÕ hµng TT§B ph¶i ho¸ nép (nÕu cã) Gi¶m gi¸ hµng mua Chi phÝ thu + mua ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua hµng Gi¸ mua hµng ho¸ lµ sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n theo ho¸ ®¬n: §èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× gi¸ mua cña hµng ho¸ lµ mua cha cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo. §èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ gi¸ trÞ gia tang theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp vµ ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ kh«ng thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng th× gi¸ mua hµng ho¸ bao gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo. Ngoµi ra, ®èi víi trêng hîp hµng ho¸ mua vµo tríc khi b¸n cÇn ph¶i gia c«ng chÕ biÕn th× gi¸ mua hµng ho¸ bao gåm toµn bé cho phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®ã. Gi¶m gi¸ hµng b¸n lµ sè tiÒn mµ ngêi b¸n gi¶m cho ngêi mua. Kho¶n nµy sÏ ghi gi¶m gi¸ mua hµng ho¸. Gi¶m gi¸ hµng mua bao gåm: gi¶m gi¸ ®Æc biÖt, bít gi¸ vµ håi khÊu. Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 11 - Sinh Chi phÝ thu mua hµng ho¸ lµ chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc thu mua hµng ho¸ nh chi phÝ vËn chuyÓn, b«c dì, hao hôt trong ®Þnh møc... 1.3. KÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸: KÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn chi tiÕt ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸ lu chuyÓn qua kho c¶ vÒ chØ tiªu gi¸ trÞ lÉn hiÖn vËt. §©y lµ c«ng t¸c qu¶n lý hµng ho¸ cÇn cã ë c¸c doanh nghiÖp. H¹ch to¸n nhËp- xuÊt- tån hµng ho¸ ph¶i ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ. ViÖc h¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho ph¶i ®îc thùc hiÖn hµng ngµy ë tõng kho vµ tõng lo¹i vËt t, hµng ho¸. Cuèi th¸ng, ph¶i tæng hîp sè liÖu ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn cña hµng tiªu thô. HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong ba ph¬ng ph¸p ghi chi tiÕt hµng ho¸ ®ã lµ: ph¬ng ph¸p thÎ song song, ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, ph¬ng ph¸p sæ sè d. 1.3.1. Ph¬ng ph¸p thÎ song song: ë kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp hµng ho¸ nhËp- xuÊt- tån vÒ mÆt sè lîng. Hµng ngay, c¨n cø vµo chøng tõ nhËp- xuÊt kho thñ kho ghi chÐp sè lîng thùc nhËp, thùc xuÊt vµo c¸c thÎ kho cã liªn quan vµ sau mçi nghiÖp vô nhËp, xuÊt hoÆc cuèi ngµy thñ kho tÝnh ra sè tån kho cña tõng lo¹i hµng ho¸ trªn thÎ kho. ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n sö dông sæ chi tiÕt vËt liÖu ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån tõng lo¹i hµng ho¸ c¶ vÒ mÆt sè lîng lÉn gi¸ trÞ. §Þnh kú 3 ®Õn 5 ngµy, khi nhËn ®îc chøng tõ nhËp, xuÊt hµng ho¸ do thñ kho göi lªn, nh©n viªn Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 12 - Sinh kÕ to¸n tiÕn hµnh kiÓm tra vµ ghi vµo sæ chi tiÕt hµng ho¸. Hµng th¸ng, c¨n cø vµo sæ chi tiÕt hµng ho¸, kÕ to¸n vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån hµng ho¸. Sè tån trªn sæ chi tiÕt ph¶i khíp víi sè tån trªn thÎ kho.  ¦u ®iÓm:  §¬n gi¶n, dÔ hiÓu, dÔ lµm vµ dÔ ®èi chiÕu  Cung cÊp th«ng tin thêng xuyªn, kÞp thêi cho nhµ qu¶n lý c¶ vÒ hiÖn vËt lÉn gi¸ trÞ.  VËn dông vµo m¸y vi tÝnh viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸.  Nhîc ®iÓm:  Ghi chÐp trïng l¾p gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n, kh«ng thÝch hîp víi doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lo¹i hµng ho¸.  NÕu sö dông qu¸ nhiÒu hµng ho¸ kh«ng ghi chÐp b»ng tay mµ ph¶i sö dông b»ng m¸y. Chøng tõ nhËp B¶ng tæng hîp nhËp - xuÊttån Sæ chi tiÕt hµng ho¸ ThÎ kho PhiÕu xuÊt kho S¬ ®å 1: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p thÎ song song. 1.3.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: ë kho: thñ kho vÉn më ThÎ kho ®Ó theo dâi sè lîng hµng ho¸ nhËp, xuÊt gièng nh ë ph¬ng ph¸p thÎ song song. Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 13 - Sinh ë phßng kÕ to¸n: c¨n cø vµo chøng tõ nhËp, xuÊt hµng ho¸ kÕ to¸n ghi vµo B¶ng kª nhËp, B¶ng kª xuÊt sau ®ã tËp hîp sè liÖu trªn c¸c b¶ng nµy kÕ to¸n ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n ®èi chiÕu sè lîng trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ thñ kho lÊy sè tiÒn cña tõng lo¹i hµng ho¸ ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp.  ¦u ®iÓm:  Tr¸nh ®îc viÖc ghi trïng l¾p gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n  Cung cÊp ®îc th«ng tin c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ cho ngêi qu¶n lý  Nhîc ®iÓm: C«ng viÖc kÕ to¸n thêng dån vµo cuèi th¸ng nªn viÖc lªn b¸o c¸o kÕ to¸n chËm. Chøng tõ nhËp ThÎ kho B¶ng nhËp kª Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn B¶ng kª xuÊt Chøng tõ xuÊt S¬ ®å 2: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. 1.3.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d: Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho doanh nghiÖp dïng tû gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËp, xuÊt, tån. ë kho: Thñ kho vÉn sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp hµng ho¸ nhËp, xuÊt, tån vÒ sè lîng. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo sè lîng hµng ho¸ tån ghi trªn thÎ kho thñ kho tiÕn hµnh vµo sæ sè d. Sæ sè d do phßng kÕ to¸n lËp vµ cuèi th¸ng göi cho thñ kho ®Ó ghi sæ. Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 14 - Sinh §Þnh kú, thñ kho ph©n lo¹i chøng tõ nhËp, xuÊt hµng ho¸ ®Ó lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ chuyÓn giao cho phßng kÕ to¸n kÌm theo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt. ë phßng kÕ to¸n: Nh©n viªn kÕ to¸n cã tr¸ch nhiÖm theo ®Þnh kú tõ 3 ®Õn 5 ngµy xuèng kho ®Ó kiÓm tra, híng dÉn thñ kho ghi chÐp vµ xem xÐt viÖc ph©n lo¹i chøng tõ. KÕ to¸n thu nhËn phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho cã liªn quan. C¨n cø vµo chøng tõ nhËp, xuÊt kÕ to¸n ph¶i ®èi chiÕu vµo c¸c chøng tõ cã liªn quan sau ®ã c¨n cø vµo gi¸ h¹ch to¸n mµ c«ng ty ®ang sö dông ®Ó ghi sè tiÒn vµo phiÕu giao nhËn chøng tõ. Tõ phiÕu giao nhËn chøng tõ, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo b¶ng luü kÕ nhËp, xuÊt, tån hµng ho¸. B¶ng nµy ®îc më riªng cho tõng kho mçi danh ®iÓm hµng ho¸ ®îc ghi trªn mét dßng riªng. Cuèi thµng, kÕ to¸n ph¶i tæng hîp sè tiÒn nhËp, xuÊt trong th¸ng vµ tÝnh ra sè d cuèi th¸ng cho tõng lo¹i hµng ho¸ trªn b¶ng luü kÕ. Sè d trªn b¶ng luü kÕ sÏ ®îc ®èi chiÕu víi sæ sè d cña thÎ kho.  ¦u ®iÓm:  Tr¸nh ®îc viÖc ghi chÐp trïng l¾p gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n  Cung cÊp th«ng tin thêng xuyÕn gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËp, xuÊt, tån  Nhîc ®iÓm: NÕu cã nhÇm lÉn, sai sãt khã ph¸t hiÖn ra. C«ng t¸c nµy ®ßi hái nh©n viªn kÕ to¸n vµ thñ kho ph¶i cã tr×nh ®é chuyÓn m«n cao. PhiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp PhiÕu nhËp kho ThÎ kho Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n PhiÕu xuÊt Sæ sè d­ B¶ng luü kÕ NX- T §¹i häc Trêng PhiÕu giao nhËn chøng LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 15 - Sinh S¬ ®å 3: H¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p sæ sè d 1.4. H¹ch to¸n tæng hîp mét sè nghiÖp vô mua hµng chñ yÕu: 1.4. Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn  Tµi kho¶n sö dông: TK 156 “Hµng ho¸”: tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng, gi¶m theo gi¸ thùc tÕ cña c¸c lo¹i hµng ho¸ cña doanh nghiÖp, bao gåm hµng ho¸ t¹i c¸c kho hµng, quÇy hµng. TK 156 chi tiÕt thµnh 2 tµi kho¶n cÊp 2: TK 1561 “Gi¸ mua hµng ho¸”: ph¶n ¸nh gi¸ trÞ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ t¹i kho. TK 1562 “Chi phÝ thu mua hµng ho¸”: ph¶n ¸nh chi phÝ thu mua hµng ho¸. TK 151 “Hµng mua ®ang ®i ®êng”: ph¶n ¸nh hµng ho¸, vËt t cña doanh nghiÖp cuèi kú vÉn ®ang trªn ®êng ®i. Ngoµi c¸c tµi kho¶n trªn, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n ë giai ®o¹n mua hµng kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n cã liªn quan nh: TK 111, 112, 133, 331... Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 16 - Sinh  Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ: Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ®îc kh¸i qu¸t ë s¬ ®å sau: TK 111, 112, 141, 331 TK 156, 157, 632 Mua hµng ho¸ nhËp kho göi b¸n Gi¶m gi¸ hµng mua Tr¶ l¹i hµng, chiÕt khÊu th­¬ng m¹i TK 151 HH mua ®i ®­ êng NhË p hµn g ThuÕ GTGT hµng mua TK 111,112, 331 TK 133 ThuÕ GTGT S¬ ®å 4: h¹ch to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:  Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hay ®èi víi mÆt hµng kh«ng chÞu thuÕ GTGT: H¹ch to¸n mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp nµy, vÒ nguyªn t¾c còng t¬ng tù nh c¸c doanh nghiÖp chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, chØ kh¸c, trong gi¸ mua hµng ho¸ cßn bao gåm c¶ thuÕ GTGT Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 17 - Sinh 1.4. H¹ch to¸n nghiÖp vô mua hµng theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho cuèi kú cña vËt t, hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ hµng ho¸, vËt t xuÊt dïng trong kú theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt trong kú = TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ cßn l¹i ®Çu kú + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ t¨ng thªm trong kú - TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ cßn l¹i cuèi kú  Tµi kho¶n sö dông:  TK 611 “Mua hµng” Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n kh¸c nh: 156, 157, 151, 111, 112, 331, 133...  Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n mua hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ: Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i sö dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú vµ tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ®îc kh¸i qu¸t ë s¬ ®å sau: Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c TK 111,112, 141, 331 - 18 TK 133 Sinh TK 632 ThuÕ GTGT TK 6112 Hµng ho¸ mua trong kú TK 156,157, 632 KÕt chuyÓn hµng ho¸ tån ®Çu kú KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n TK 111,112,331 C¸c kho¶n gi¶m gi¸, tr¶ l¹i hµng mua, chiÕt khÊu… Hµng ho¸ tån cuèi kú kÕt chuyÓn S¬ ®å 5: H¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu qu¸ tr×nh mua hµng ë c¸c doanh nghiÖp sö dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú vµ tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.  Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hay ®èi víi mÆt hµng kh«ng chÞu thuÕ GTGT: H¹ch to¸n mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp nµy, vÒ nguyªn t¾c còng t¬ng tù nh c¸c doanh nghiÖp chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, chØ kh¸c, trong gi¸ mua hµng ho¸ cßn bao gåm c¶ thuÕ GTGT. 2. Qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸: 2.1. C¸c ph¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸, ph¬ng thøc thanh to¸n vµ thñ tôc chøng tõ: B¸n hµng lµ kh©u cuèi cïng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Th«ng qua b¸n hµng gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn, vèn cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®îc chuyÓn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ. Doanh nghiÖp thu håi ®îc vèn bá ra bï Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 19 - Sinh ®¾p chi phÝ vµ cã nguån tÝch luü ®Ó më réng ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã thÓ sö dông c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng sau:  Ph¬ng thøc b¸n bu«n: lµ ph¬ng thøc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, c¸c ®¬n vÞ th¬ng m¹i... ®Ó tiÕp tôc b¸n ra hoÆc ®a vµo s¶n xuÊt, gia c«ng, chÕ biÕn t¹o ra s¶n phÈm ®Ó b¸n ra. §Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc b¸n hµng nµy lµ hµng ho¸ vÉn n»m trong lÜnh vùc lu th«ng chø cha ®a vµo tr¹ng th¸i tiªu dïng. Hµng ho¸ b¸n ra thêng víi khèi lîng lín vµ cã nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n. Trong b¸n bu«n thêng bao gåm 2 kiÓu:  B¸n bu«n qua kho: lµ ph¬ng thøc b¸n bu«n hµng ho¸ trong ®ã hµng ho¸ ®îc xuÊt kho b¶o qu¶n cña doanh nghiÖp. B¸n bu«n qua kho ®îc thÓ hiÖn díi hai h×nh thøc:  B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc giao trùc tiÕp: theo h×nh thøc nµy, bªn mua cö nh©n viªn mua hµng ®Õn kho cña doanh nghiÖp ®Ó nhËn hµng. Sau khi tiÕn hµnh xong thñ tôc xuÊt kho, bªn mua ký nhËn vµo chøng tõ vµ coi nh hµng ho¸ ®îc tiªu thô.  B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng: dùa vµo hîp ®ång ®· ký kÕt bªn b¸n hµng sÏ ®a hµng tíi ®Þa ®iÓm giao hµng theo quy ®Þnh, bªn mua sÏ cö nh©n viªn tíi ®Þa ®iÓm giao hµng ®Ó nhËn hµng. Khi bªn mua ký vµo chøng tõ giao nhËn hµng ho¸ th× coi nh hµng ho¸ ®· ®îc tiªu thô. Chi phÝ vËn chuyÓn hµng ho¸ cã thÓ do bªn b¸n hoÆc bªn mua chÞu tuú theo sù tho¶ thuËn cña hai bªn. Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 20 - Sinh  B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng: lµ ph¬ng thøc mµ hµng ho¸ mua vÒ kh«ng nhËp kho mµ doanh nghiÖp chuyÓn th¼ng ®Õn cho bªn mua. §©y lµ ph¬ng thøc b¸n hµng tiÕt kiÖm v× nã gi¶m ®îc chi phÝ lu th«ng vµ t¨ng nhanh sù vËn ®éng cña hµng ho¸. B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã 2 h×nh thøc:  B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n: theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp võa tiÕn hµnh thanh to¸n víi bªn cung cÊp hµng ho¸ vµ bªn mua hµng. NghÜa lµ ®ång thêi ph¸t sinh 2 nghiÖp vô mua hµng vµ b¸n hµng. B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n cã 2 kiÓu: Giao tay ba: nghÜa lµ bªn mua cö ngêi ®Õn nhËn hµng trùc tiÕp t¹i n¬i cung cÊp. Sau khi ký nhËn ®· giao hµng ho¸ th× hµng ho¸ ®îc coi nh ®· tiªu thô. Göi hµng: doanh nghiÖp sÏ chuyÓn hµng ®Õn n¬i quy ®Þnh cho bªn mua, vµ hµng ho¸ ®îc coi lµ tiªu thô khi bªn mua chÊp nhËn thanh to¸n  B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng kh«ng tham gia thanh to¸n: doanh nghiÖp chØ lµ bªn trung gian gi÷a bªn cung cÊp vµ bªn mua. Trong trêng hîp nµy t¹i ®¬n vÞ kh«ng ph¸t sinh nghiÖp vô mua b¸n hµng ho¸. Tuú theo ®iÒu kiÖn ký kÕt hîp ®ång mµ ®¬n vÞ ®îc hëng kho¶n tiÒn hoa hång do bªn cung cÊp hoÆc bªn mua tr¶.  Ph¬ng thøc b¸n lÎ: lµ h×nh thøc b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng hoÆc c¸c tæ chøc kinh tÕ mua ®Ó tiªu dïng n«Þ bé kh«ng mang tÝnh chÊt hinh doanh. B¸n lÎ hµng ho¸ lµ giai ®o¹n vËn ®éng cuèi cïng cña hµng tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 21 - Sinh n¬i tiªu dïng. B¸n lÎ hµng ho¸ thêng b¸n ®¬n chiÕc hoÆc khèi lîng nhá, gi¸ b¸n thëng æn ®Þnh vµ thêng thanh to¸n ngay b»ng tiÒn mÆt. B¸n lÎ thêng cã c¸c h×nh thøc sau:  B¸n lÎ thu tiÒn tËp trung: lµ h×nh thøc b¸n hµng mµ nghiÖp vô thu tiÒn vµ giao hµng t¸ch rêi nhau. Mçi quÇy hµng cã mét nh©n viªn thu tiÒn riªng lamg nhiÖm vô thu tiÒn cña kh¸ch, viÕt ho¸ ®¬n cho kh¸ch hµng ®Õn nhËn hµng ë quÇy hµng do nh©n viªn giao hµng. Cuèi ca, nh©n viªn thu tiÒn sÏ lµm giÊy nép tiÒn vµ nép tiÒn hµng cho thñ quü. Cßn nh©n viªn giao hµng x¸c ®Þnh sè lîng hµng b¸n trong ca ®Ó lËp b¸o c¸o b¸n hµng.  H×nh thøc b¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp: nh©n viªn b¸n hµng sÏ thu tiÒn trùc tiÕp vµ giao cho kh¸ch hµng. HÕt ca, nh©n viªn b¸n hµng sÏ nép tiÒn b¸n hµng cho thñ quü vµ kiÓm kª hµng ho¸ vµ lªn b¸o c¸o b¸n hµng.  H×nh thøc b¸n lÎ tù phôc vô: lµ h×nh thøc mµ kh¸ch hµng tù chän lÊy hµng ho¸ vµ mang ®Õn bµn tÝnh tiÒn ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng. Nh©n viªn b¸n hµng sÏ kiÓm hµng vµ tÝnh tiÒn cho kh¸ch hµng.  H×nh thøc b¸n tr¶ gãp: lµ h×nh thøc mµ ngêi mua cã thÓ thanh to¸n tiÒn hµng nhiÒu lÇn. Ngoµi sè tiÒn b¸n hµng mµ doanh nghiÖp thu ®îc theo gi¸ b¸n th«ng thêng th× doanh nghiÖp cßn thu ®îc mét kho¶n l·i do tr¶ chËm.  B¸n hµng tù ®éng: lµ h×nh thøc b¸n lÎ hµng ho¸ mµ trong ®ã c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i sö dông c¸c m¸y b¸n hµng tù ®éng chuyªn dïng cho mét hoÆc vµi lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã ®Æt ë c¸c n¬i c«ng céng. Kh¸ch hµng sau khi mua Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 22 - Sinh hµng bá tiÒn vµo m¸y, m¸y sÏ tù ®éng ®Èy hµng ra cho kh¸ch hµng.  Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý hay ký göi hµng ho¸: lµ ph¬ng thøc b¸n hµng mµ trong ®ã doanh nghiÖp giao hµng cho c¬ së ®¹i lý, ký göi sÏ trùc tiÕp b¸n hµng. Bªn nhËn ®¹i lý sÏ trùc tiÕp b¸n hµng, thanh to¸n tiÒn hµng vµ ®îc hëng hoa hång ®¹i lý b¸n. Sè hµng göi ®¹i lý, ký göi vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Sè hµng nµy ®îc coi lµ tiªu thô khi doanh nghiÖp nhËn ®îc th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n. 2.2. Ph¹m vi vµ thêi ®iÓm x¸c ®Þnh hµng b¸n: Ph¹m vi b¸n hµng ho¸: ®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× hµng ho¸ ®îc coi lµ tiªu thô vµ ®îc ghi nhËn doanh thu b¸n hµng ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn sau: Hµng ho¸ ph¶i th«ng qua qu¸ tr×nh mua, b¸n vµ thanh to¸n theo mét ph¬ng thøc nhÊt ®Þnh. Doanh nghiÖp sÏ mÊt quyÒn së h÷u hµng ho¸ vµ thu ®îc tiÒn hµng hay mét lo¹i hµng ho¸ kh¸c hoÆc ®îc ngêi mua chÊp nhËn thanh to¸n. Hµng ho¸ b¸n ra ph¶i lµ hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp mua vµo víi môc ®Ých b¸n ra hoÆc gia c«ng chÕ biÕn ®Ó b¸n. Ngoµi ra, hµng ho¸ vÉn cã thÓ ®îc coi lµ b¸n trong trêng hîp hµng xuÊt ®Ó ®æi lÊy hµng, xuÊt ®Ó tr¶ l¬ng thëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, xuÊt lµm quµ tÆng, chµo hµng, qu¶ng c¸o, xuÊt tiªu dïng néi bé, phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, hµng ho¸ hao hôt tæn thÊt trong kh©u b¸n... Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 23 - Sinh Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh hµng b¸n chÝnh lµ thêi ®iÓm ®îc ghi nhËn doanh thu: B¸n bu«n qua kho, b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp th× thêi ®iÓm ®îc ghi nhËn doanh thu chÝnh lµ thêi ®iÓm ®¹i diÖn bªn mua ký nhËn hµng ho¸ vµ thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. B¸n bu«n qua kho, b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn hµng: thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm nh©n viªn bªn mua ký nhËn ®ñ hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n. B¸n lÎ hµng ho¸: lµ thêi ®iÓm nhËn b¸o c¸o b¸n hµng cña nh©n viªn. B¸n hµng göi ®¹i lý, ký göi: lµ thêi ®iÓm c¸c c¬ së nhËn ®¹i lý, ký göi thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc göi th«ng b¸o hµng ®· b¸n ®îc. 2.3. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ vèn: §Ó h¹ch to¸n, còng nh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ kÕ to¸n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng ho¸ tiªu thô trong kú.ViÖc x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng ho¸ tiªu thô ë doanh nghiÖp ph¶i t«n träng nguyªn t¾c nhÊt qu¸n trong kÕ to¸n, tøc lµ ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p thèng nhÊt trong niªn ®é kÕ to¸n. Gi¸ mua cña hµng ho¸ tiªu thô xuÊt kho ®îc tÝnh theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau ®©y:  Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: khi ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy th× gi¸ mua hµng ho¸ ph¶i ®îc theo dâi tõng l«, tõng lo¹i hµng vµ theo dâi tõ kh©u mua ®Õn kh©u b¸n, Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 24 - Sinh do ®ã hµng ho¸ xuÊt b¸n thuéc l« nµo th× gi¸ vèn hµng b¸n chÝnh lµ gi¸ mua cña hµng ho¸ ®ã.  Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn:  Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷: lµ ph¬ng ph¸p tÝnh ®îc gi¸ vèn cña hµng ho¸ xuÊt b¸n ngµy cuèi kú nªn c¬ së tÝnh gi¸ b×nh qu©n c¶ kú kinh doanh: Gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn = Gi¸ thùc tÕ cña hµng tån ®Çu kú Sè lîng hµng tån ®Çu kú + + Gi¸ thùc tÕ cña hµng nhËp trong kú Sè lîng hµng nhËp trong kú  Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp: theo ph¬ng ph¸p nµy, trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ xuÊt tÝnh theo gi¸ b×nh qu©n cña lÇn nhËp tríc ®ã víi nghiÖp vô xuÊt. Nh vËy sau mçi lÇn nhËp kho ph¶i tÝnh l¹i gi¸ b×nh qu©n cña ®¬n vÞ hµng ho¸ trong kho lµm c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ hµng ho¸ xuÊt kho cho lÇn nhËp sau ®ã.  Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n kú tríc: ®Ó tÝnh gi¸ vèn hµng ho¸ xuÊt trong kú ta lÊy sè lîng hµng ho¸ thùc tÕ xuÊt b¸n trong kú nh©n víi ®¬n gi¸ b×nh qu©n cuèi kú tríc.  Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nhËp tríc, xuÊt tríc: lµ ph¬ng ph¸p ®îc dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng ho¸ ®îc nhËp tríc th× sÏ tiªu thô tríc. Do ®ã hµng tån cuèi kú lµ nh÷ng hµng ho¸ nhËp sau. V× vËy, gi¸ vèn hµng ho¸ xuÊt kho trong kú ®îc tÝnh theo gi¸ cña hµng ho¸ nhËp tríc.  Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc: ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng ho¸ nhËp sau sÏ ®îc tiªu thô tríc. Do ®ã, hµng ho¸ tån kho trong kú sÏ lµ hµng ho¸ mua tríc. Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 25 - Sinh  Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh theo trÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú: tÝnh trªn c¬ së gi¸ trÞ mua thùc tÕ lÇn cuèi: theo ph¬ng ph¸p nµy th× trÞ gi¸ vèn hµng b¸n sÏ ®îc tÝnh trªn c¬ së gi¸ hµng cßn l¹i cha b¸n t¹i ngµy x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kú kinh doanh.  Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n: ®¬n vÞ sÏ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh gi¸ hµng xuÊt vµ h¹ch to¸n hµng ngµy. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo gi¸ trÞ mua thùc tÕ vµ gi¸ trÞ h¹ch to¸n cña toµn bé hµng ho¸ lu©n chuyÓn trong th¸ng ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè gi÷a gi¸ trÞ hµng mua thùc tÕ víi gi¸ h¹ch to¸n theo c«ng thøc sau: HÖ sè gi¸ hµng ho¸ = TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ tån ®Çu kú TrÞ gi¸ h¹ch to¸n cña hµng ho¸ tån kho ®Çu kú TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho trong kú = + + TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ nhËp kho trong kú TrÞ gi¸ h¹ch to¸n cña hµng ho¸ nhËp kho trong kú TrÞ gi¸ h¹ch to¸n cña hµng ho¸ xuÊt kho trong kú x HÖ sè gi¸ hµng ho¸ 2.4. H¹ch to¸n tæng hîp nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ chñ yÕu: 2.4.1. Tµi kho¶n sö dông:  TK 511 “Doanh thu b¸n hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô”: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ c¸c giao dÞch vµ c¸c nghiÖp vô sau: Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 26 - Sinh B¸n hµng: B¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n hµng ho¸ mua vµo. Cung cÊp dÞch vô: Thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tho¶ thuËn theo hîp ®ång trong mét kú, hoÆc nhiÒu kú kÕ to¸n, nh cung cÊp dÞch vô vËn t¶i, du lÞch, cho thuª TSC§ theo ph¬ng thøc cho thuª ho¹t ®éng.... TK 511 cã c¸c TK cÊp 2 nh sau: - TK 5111 “Doanh thu b¸n hµng ho¸” - TK 5112 “Doanh thu b¸n thµnh phÈm” - TK 5113 “Doanh thu cung cÊp dÞch vô” - TK 5114 “Doanh thu trî cÊp, trî gi¸” TK 512 “Doanh thu néi bé”: ph¶n ¸nh doanh thu cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô tiªu thô trong néi bé doanh nghiÖp. TK 531 “Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i” TK 532 “Gi¶m gi¸ hµng b¸n” TK 521 “ChiÕt khÊu th¬ng m¹i” TK 515 “Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh” TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n”: ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ tiªu thô trong kú. Ngoµi nh÷ng tµi kho¶n nµy th× kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK cã liªn quan nh: TK 111, 112, 131, 3331, 611.... 2.4.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu:  Doanh nghiÖp h¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:  B¸n bu«n trùc tiÕp qua kho vµ h×nh thøc chuyÓn hµng: Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 27 - Sinh Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu tiªu thô hµng ho¸ theo ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp vµ ph¬ng thøc chuyÓn hµng ®îc kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å sau ®©y: TK 156 TK 632 TK 511 TK 911 KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña hµng tiªu thô TK 333 TK ThuÕ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ 111,112, tiªu thô hµng ho¸ ®· tiªu 131… ®Æc thô biÖt thuÕ TK 521, TK 157 Doanh nhËp 532, 531 thu b¸n khÈu KC hµng doanh TrÞ gi¸ thu TrÞ gi¸ vèn vèn hµng hµng ho¸ hµng TK ho¸ göi b¸n bÞ göi b¸n ®· b¸n 33311 tr¶ l¹i, tiªu thô ThuÕ GTGT gi¶m®Çu vµo ph¶i népgi¸, chiÕt S¬ ®å 6: H¹ch to¸n tiªu thu hµng ho¸ ph¬ng khÊu thøc trùc tiÕp vµ chuyÓn hµng  KÕ to¸n b¸n hµng tr¶ gãp: TK 911 TK 156 TK 632 TK 511 KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn TK 3387 TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n KÕt chuyÓn trÞ gi¸ cña hµng b¸n Doanh thu b¸n hµng b×nh th­êng L·i tr¶ chËm TK 111, 112, 131,… Sè tiÒn thu vÒ b¸n hµng tr¶ gãp lÇn ®Çu vµ tæng sè tiÒn hµng cßn ph¶i thu ë ng­êi mua TK 3331 ThuÕ GTGT Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 28 - Sinh S¬ ®å 7: H¹ch to¸n tiªu thu hµng ho¸ theo ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp  Doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng chÞu thuÕ GTGT §èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy, quy tr×nh vµ c¸ch thøc h¹ch to¸n còng t¬ng tù nh c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, chØ kh¸c trong c¸c chØ tiªu ghi nhËn doanh thu ë TK 511, TK 512 bao gåm c¶ thuÕ GTGT. Cuèi kú x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép ghi nhËn vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ph¶i nép trong kú: Nî TK 642 (6425): ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép Doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú Khi ph¸t sinh nghiÖp vô b¸n hµng, kÕ to¸n ghi nhËn doanh thu gièng nh ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. Cuèi kú, c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª hµng tån vµ trÞ sè hµng tån cha kiÓm nhËn, cha b¸n, kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ vèn Cuèi kú K/C trÞ gi¸ hµng ®i ®­êng, HTK, HGB hµng b¸n: TrÞ gi¸ hµng = Gi¸ vèn TrÞ gi¸ - TK TK 151, 156, TKtån 611 + hµng TK 632 xuÊt b¸n hµng nhËp 157 ®Çu kú trong kú K/C trÞ gi¸ hµng K/C trÞ gi¸ ®i ®­êng, HTK, TrÞ gi¸ hµng hµng vèn HGB ®Çu kú xuÊt trong trong kú kú Gi¸ vèn 911 hµng tån TK 511 cuèi kú K/C doanh thu thuÇn TK 111, 112, 331 TrÞ gi¸ hµng nhËp vµo trong kú Khoa kÕ to¸n TK 133 Kinh tÕ Quèc d©n ThuÕ GTGT ®Çu vµo Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 29 - Sinh S¬ ®å 8: H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n hµng theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú 3. H¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµ dù phßng ph¶i thu khã ®ßi 3.1. H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho TK 159 “Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho” TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 159: Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: Nî TK 632 Cã TK 159 3.2. H¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi Tµi kho¶n sö dông: TK 139 “Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi”: sö dông ®Ó ghi nhËn c¸c nghiÖp vô vÒ xö lý thiÖt h¹i do thÊt thu vµ hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.  TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi: Nî TK 642 (6426) Cã TK 139 Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 30 - Sinh  Khi hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi: Nî TK 139 Cã TK 642 (6426) 4. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸. 4.1. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ b¸n hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ ..trong kú nh chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, chi phÝ dông cô b¸n hµng, chi phÝ qu¶ng c¸o… ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng cã thÓ ®îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: TK 334, TK 641 338 Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng TK 152, 153 Chi phÝ vËt liÖu, dông cô TK 214 Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh TK 335 TK 911 KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng TK 142 Chi phÝ chê kÕt chuyÓn TK 111, 152, 138… TrÝch tr­íc chi phÝ vµo CPBH TK 331, 111.. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Gi¸ trÞ ghi gi¶m CPBH TK 133 ThuÕ GTGT S¬ ®å 9: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng 4.2. H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp mµ kh«ng t¸ch riªng ra cho bÊt kú ho¹t ®éng nµo. Chi phÝ Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 31 - Sinh qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i chi phÝ nh chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ chi phÝ chung kh¸c. ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp còng t¬ng tù nh h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng. Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: TK 334, TK 642 338Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý TK 911 KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý TK 152, 153 Chi phÝ vËt liÖu, dông cô TK 142 TK 214 Chi phÝ chê kÕt chuyÓn Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh TK 335 TK 111, 152, 138… TrÝch tr­íc chi phÝ vµo CPQL TK 331, 111.. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Gi¸ trÞ ghi gi¶m CPBH TK 133 ThuÕ GTGT S¬ ®å 10: S ¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 4.3. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i ®îc thÓ hiÖn qua c«ng thøc sau: KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ = Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô hµng ho¸ Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n - Gi¸ vèn hµng b¸n - Chi phÝ b¸n hµng - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 32 - Sinh Cã thÓ kh¸i qu¸t toµn bé qu¸ tr×nh h¹ch to¸n vµ kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ qu¶n lý, doanh thu b¸n hµng b»ng s¬ ®å sau: TK 632 TK 911 KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸ TK 511, 512 KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn TK 641, 642 KÕt chuyÓn CPBH, CPQLDN TK 421 KÕt chuyÓn lç kinh doanh KÕt chuyÓn l·i kinh doanh S¬ ®å 11: S¬ ®å h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh 5. C¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông trong h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸. Sæ kÕ to¸n lµ ph¬ng tiÖn ®Ó kÕ to¸n ghi chÐp hÖ thèng ho¸ th«ng tin chøng tõ ban ®Çu theo tõng ®èi tîng hoÆc theo thêi gian. Do quy m« vµ lo¹i h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau nªn mçi doanh nghiÖp nªn lùa chän cho m×nh mét m« h×nh sæ kÕ to¸n thÝch hîp. HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n sau:  H×nh thøc NhËt ký chung  H×nh thøc NhËt ký sæ c¸i H×nh thøc Chøng tõ ghi sæ  H×nh thøc NhËt ký chøng tõ Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 33 - Sinh 5.1. H×nh thøc NhËt ký chung Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc kÕ to¸n vµo sæ NhËt ký chung vµ c¸c sæ nhËt ký ®Æc biÖt, sæ quü, sæ chi tiÕt mua b¸n hµng ho¸. C¨n cø vµo sè liÖu ghi trªn NhËt ký chung kÕ to¸n vµo Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n cã liªn quan. Chøng tõ mua, b¸n hµng ho¸ Sæ nhËt ký ®Æc biÖt NhËt ký chung Sæ c¸i TK156, 632, 511, 512, 611, 641, 642, 911 Sæ chi tiÕt mua, b¸n hµng ho¸ B¶ng tæng hîp chi tiÕt Ghi chó: Ghi hµng B¶ng c©n ®èi ngµy B¸o c¸o tµi ph¸t sinh Ghi cuèi chÝnh th¸ng §èiTr×nh chiÕu tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký S¬ ®å 12: Chøng tõ chung mua, b¸n hµng ho¸ 5.2. H×nh thøc NhËt ký sæ c¸i Theo h×nh thøc nµy, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®îc B¶ng tæng ph¶n Sæ ¸nhquü vµo sæ NhËt hîp ký- chøng sæ c¸i. tõ Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc kÕ to¸n vµo sæ NhËt ký- sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt mua b¸n hµng ho¸. Ghi chó:kÕ to¸n Khoa Ghi Kinh tÕhµng Quèc d©n ngµy Ghi cuèi th¸ng NhËt ký – sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh Sæ chi tiÕt Trêng §¹i häc mua, b¸n hµng ho¸ B¶ng tæng hîp chi tiÕt chiÕu LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 34 - Sinh S¬ ®å 13: Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc NhËt ký – sæ c¸i 5.3. H×nh thøc chøng tõ ghi sæ: Hµng ngµy, c¨n cø vµo chøng tõ gèc cã liªn quan kÕ to¸n Chøng tõ lËp chøng tõ ghi sæ.mua, Sau b¸n ®ã kÕ to¸n sÏ vµo sæ ®¨ng ký hµng ho¸ Sæ chi tiÕt chøng tõ ghi sæ vµ vµo sæ c¸i. mua, b¸n Sæ quü hµng ho¸ B¶ng tæng hîp chøng tõ Sæ ®¨ng ký chøng tõ Chøng tõ - ghi sæ Sæ c¸i TK 156, 632, 511, 6112, 641, 642, 911… B¶ng c©n ®èi ph¸t sinh chó: Khoa Ghi kÕ to¸n Ghid©n hµng Kinh tÕ Quèc ngµy Ghi cuèi B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¸o c¸o tµi chÝnh Trêng §¹i häc §èi chiÕu LuËn v¨n tèt nghiÖp viªn: NguyÔn V¨n B¾c - 35 - Sinh S¬ ®å 14: Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ 5.4. H×nh thøc NhËt ký – chøng tõ C¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n ghi vµo c¸c NhËt ký chøng tõ sè 8 vµ c¸c B¶ng kª 8, 9, 10, 11, sæ chi tiÕt mua, b¸n hµng ho¸. Tõ NhËt ký chøng tõ sè 8 vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n cã liªn quan. Khoa kÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n - 36 - Sinh viªn: Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 37 - Sinh viªn: Khi tr¶ l¹i hµng ghi: Nî TK liªn quan Cã TK Hµng mua tr¶ l¹i §èi víi qu¸ tr×nh b¸n hµng, khi xuÊt hµng b¸n cho kh¸ch hµng kÕ to¸n chØ ghi bót to¸n x¸c ®Þnh trÞ gi¸ hµng b¸n mµ kh«ng ghi bót to¸n kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n. Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn sè d cã TK – Hµng b¸n sang TK – Tiªu thô vµ kÕt chuyÓn sè d nî TK – Hµng mua sang TK – Tiªu thô. Qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ theo hÖ thèng kÕ to¸n Anh còng t¬ng tù nh viÖc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ë KÕ to¸n ViÖt Nam. 3. Theo chuÈn mùc KÕ to¸n Quèc tÕ vÒ lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ sè 18 (IAS sè 18) th× doanh thu b¸n hµng ®îc c«ng nhËn khi : Rñi ro vµ lîi Ých quan träng cña viÖc së h÷u hµng ho¸ ®îc chuyÓn sang cho ngêi mua. Doanh nghiÖp kh«ng tiÕp tôc tham gia qu¶n lÝ quyÒn së h÷u còng kh«ng gi¸m s¸t hiÖu qu¶ hµng ®· b¸n ra. Sè doanh thu cã thÓ ®îc tÝnh to¸n mét c¸ch ch¾c ch¾n. Doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng lµ sÏ thu ®îc lîi Ých tõ giao dÞch. Chi phÝ giao dÞch cã thÓ ®îc tÝnh to¸n mét c¸ch ch¾c ch¾n. Còng theo chuÈn mùc nµy, quy t¾c x¸c ®Þnh giao dÞch mang l¹i doanh thu nh sau : Khi gi¸ b¸n cña mét s¶n phÈm bao gåm mét kho¶n dÞch vô kÌm theo sau ®ã thï kho¶n nµy sÏ ®îc ®Ó vÒ sau khi k× dÞch vô thùc hiÖn. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 38 - Sinh viªn: Khi mét doanh nghiÖp b¸n mét hµng ho¸ vµ kÝ tiÕp ngay mét hîp ®ång mua l¹i hµng ho¸ ®ã vµo mét ngµy kh¸c sau ®ã, ¶nh hëng thùc cña giao dÞch bÞ lo¹i trõ vµ hai giao dÞch ®îc thùc hiÖn nh mét. §èi víi tÝnh kh«ng ch¾c ch¾n vÒ kh¶ n¨ng thu vÒ kho¶n ®· ®îc tÝnh trong doanh thu sÏ ®îc coi nh mét kho¶n chi phÝ chø kh«ng ph¶i lµ mét kho¶n ®iÒu chØnh doanh thu. Doanh thu kh«ng thÓ ®îc c«ng nhËn khi chi phÝ kh«ng thÓ tÝnh to¸n mét c¸ch ch¾c ch¾n. Nhng kho¶n hoµn tr¶ ®· nhËn ®îc tõ b¸n hµng sau nµy sÏ ®îc chuyÓn vÒ sau nh mét kho¶n nî cho tíi khi c«ng nhËn ®îc doanh thu. Qua nh÷ng néi dung chÝnh vÒ chuÈn mùc doanh thu quèc tÕ, ta thÊy chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam vÒ h¹ch to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®· phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ dÇn hoµ nhËp vµo th«ng lÖ kÕ to¸n quèc tÕ. Tuy nhiªn, ®©y míi chØ lµ lÝ luËn cßn trong thùc tÕ tuú theo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp mµ cã sù vËn dông kh¸c nhau, mang nÐt ®Æc thï riªng vµ cã sù kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh. VÊn ®Ò ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i lùa chän cho m×nh mét ph¬ng thøc kÕ to¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh ®Ó ®¶m b¶o cho tµi s¶n, tiÒn vèn ®îc ph¶n ¸nh mét c¸ch trung thùc, ®Çy ®ñ. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 39 - Sinh viªn: PhÇn II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i vietel. I. Mét sè vÊn ®Ò chung t¹i Vietel cã ¶nh hëng ®Õn h¹ch to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ®¬n vÞ. §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI (th¸ng 12 n¨m 1986) quyÕt ®Þnh ®êng lèi ®æi míi ®Êt níc, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ níc ta vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi, cïng víi toµn qu©n, Bé ®éi th«ng tin liªn l¹c tËp trung x©y dùng theo híng c¸ch m¹ng, chÝnh quy, tinh nhuÖ, tõng bíc hiÖn ®¹i. Trong t×nh h×nh quèc tÕ diÔn biÕn phøc t¹p, ®êi sèng kinh tÕ – x· héi trong níc cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, Bé ®éi Th«ng tin liªn l¹c ®· ph¸t huy truyÒn thèng tù lùc tù cêng vµ tiÒm n¨ng lao ®éng s¸ng t¹o cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n, nh©n viªn kü thuËt, tËn dông c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®îc trang bÞ, tæ chøc lao ®éng s¶n xuÊt lµm kinh tÕ cã hiÖu qu¶, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng, tù trang tr¶i mét phÇn nhu cÇu x©y dùng ®¬n vÞ, gãp phÇn x©y dùng kinh tÕ cña ®Êt níc. Trong bèi c¶nh Êy, ngµy 1 th¸ng 6 n¨m 1989. Tæng c«ng ty §iÖn tö thiÕt bÞ th«ng tin, nay lµ C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi ®îc thµnh lËp. Theo nghÞ ®Þnh sè 58/H§BT (do Phã chñ tÞch Héi ®ång Bé trëng Vâ V¨n KiÖt ký). QuyÕt ®Þnh nªu râ: Tæng C«ng ty do Tæng côc C«ng nghiÖp quèc phßng vµ kinh tÕ thuéc Bé Quèc phßng ®îc uû quyÒn qu¶n lý. Tæng C«ng ty lµ doanh nghiÖp nhµ níc, lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng theo chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, theo Khoa KÕ to¸n Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 40 - Sinh viªn: ®iÒu lÖ liªn hiÖp xÝ nghiÖp do Nhµ níc ban hµnh, cã t c¸ch ph¸p nh©n, ®îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng (kÓ c¶ tµi kho¶n ngo¹i tÖ), ®îc trùc tiÕp ký hîp ®ång kinh tÕ vÒ s¶n xuÊt, gia c«ng, tiªu thô s¶n phÈm, xuÊt nhËp khÈu, ®îc liªn kÕt liªn doanh víi c¸c c¬ së kinh tÕ trong níc vµ níc ngoµi theo ®óng chÕ ®é, chÝnh s¸ch, luËt ph¸t cña Nhµ níc vµ ®îc dïng con dÊu d©n sù riªng ®Ó giao dÞch. C¬ cÊu tæ chøc cña tæng C«ng ty do Bé trëng Bé Quèc phßng quy ®Þnh. Ngµy 14 th¸ng 07 n¨m1995 Bé trëng Bé Quèc phßng ra quyÕt ®Þnh sè 615/Q§ - QP, do Trung tíng Phan Thu – Thø trëng Bé Quèc phßng ký, quyÕt ®Þnh “§æi tªn C«ng ty §iÖn thö thiÕt bÞ Th«ng tin thuéc Bé t lÖnh Th«ng tin liªn l¹c thµnh C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi - Tªn giao dÞch quèc tÕ lµ VIETEL. Trô së chÝnh cña C«ng ty t¹i Hµ Néi vµ cã chi nh¸nh ë c¸c thµnh phè lín” Tr¶i qua 14 n¨m x©y dùng, s¶n xuÊt, kinh doanh, C«ng ty ®· vît lªn mäi khã kh¨n phøc t¹p, tù kh¼ng ®Þnh m×nh trong thêi kú ®æi míi, ®ãng gãp tÝch cùc vµo nhiÖm vô x©y dùng Binh chñng, x©y dùng Qu©n ®éi, gãp phÇn x©y dùng kinh tÕ, x©y dùng ®Êt níc. §iÒu nµy ®îc kh¼ng ®Þnh b»ng mét sè chØ tiªu ®¹t ®îc qua c¸c n¨m: B¶ng 01: Mét sè chØ tiªu quan träng cña C«ng ty VIETEL §¬n vÞ tÝnh: §ång. ST T 1 N¨m ChØ tiªu Doanh thu thuÇn Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n 2000 2001 53.477.912.8 111.825.97 17 7.142 Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c 2 Gi¸ vèn hµng b¸n 3 Lîi nhuËn gép 4 ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp - 41 - Sinh viªn: 49.693.592.7 90.090.531. 94 3.784.320.01 205 21.735.445. 3 937 1323.757.6 444.512.625 50 16.555.038. 5 Lîi nhuËn sau thuÕ 950.307.691 6 Tæng tµi s¶n 55.171.018.2 579 124.330.42 27 9.390 2. LÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Vietel.  Kinh doanh c¸c lo¹i dÞch vô bu chÝnh viÔn th«ng trong níc vµ quèc tÕ.  S¶n xuÊt vµ l¾p r¸p, söa ch÷a, kinh doanh c¸c lo¹i thiÕt bÞ ®iÖn, ®iÖn tö, th«ng tin viÔn th«ng, c¸c lo¹i anten, thiÕt bÞ Viba, ph¸t thanh truyÒn h×nh.  Kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, lËpGi¸m dù ¸n c¸c c«ng tr×nh bu chÝnh Ban ®èc viÔn th«ng, ph¸t thanh truyÒn h×nh.  X©y l¾p c¸c c«ng tr×nh thiÕt bÞ th«ng tin (Tr¹m m¸y, tæng ®µi ®iÖn tö, th¸p anten, hÖ thèng c¸p th«ng tin…), ®êng d©y t¶i ®iÖn, tr¹m biÕn thÕ. §¹i Phßng Phßn PhßnkhÈu Phßn  Phßn XuÊt nhËp c«ngPhßn tr×nh Phßng thiÕt bÞPhßn toµn bé vÒ ®iÖn tö – diÖn x©y g kÕ g kü tæ g g g tæ g tµi c«ng th«ngthuË tin vµ®Çu c¸c t­ s¶n phÈm ®iÖn tö – th«ng tin. dùng ho¹c chøc chÝn chÝnh chøc ty t¹i c¬ së h  T tvÊn vµ h trÞ th«ng tin cho ph¸t thùchµnh hiÖn c¸c dù ¸n lao c«ng nghÖ c¸c phÝa h¹ ®éng triÓn chÝnh nam tÇng Bé, ngµnh… 3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý. 3.1. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý. XÝ Trung Trung Trung Trung Trung Trung XÝ t©m t©m t©m t©m t©m nghiÖ nghiÖ t©m b­u p p x©y m¹ng ®iÖn c«ng ®iÖn xuÊt truyÒ tho¹i KÕ nghÖ Khoa to¸n tho¹i nhËp chÝn kh¶o l¾pTrêng §¹i di khÈu h s¸t c«ng n ®­ ê ng th«ng Kinh tÕ Quèc d©n thiÕt tr×nh dÉn dµi tin ®éng kÕ S¬ ®å 16: M« h×nh tæ chøc C«ng ty §iÖn tö ViÔn Trung t©m dÞch vô kü häc thuËt viÔn th«ng LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 42 - Sinh viªn: 3.2. Chøc n¨ng nhiÖm vô tõng bé phËn. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý, bé m¸y ho¹t ®éng cña C«ng ty ®îc tæ chøc kh¸ chÆt chÏ tõ trªn xuèng díi, bao gåm: 3.2.1. Ban gi¸m ®èc: Gi¸m ®èc lµ ngêi ®øng ®Çu C«ng ty, ngêi cã thÈm quyÒn cao nhÊt, cã nhiÖm vô qu¶n lý ®iÒu hµnh chung vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt vÒ toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. C¸c phã gi¸m ®èc lµ ngêi gióp viÖc trùc tiÕp cho gi¸m ®èc Khoa KÕ to¸n Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 43 - Sinh viªn: 3.2.2. C¸c bé phËn chøc n¨ng:  Phßng tæ chøc lao ®éng: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tæ chøc, qu¶n lý hå s¬, lý lÞch cña c¸n bé, c«ng nh©n viªn…  Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: x©y dùng vµ tham mu cho ban gi¸m ®èc c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é tµi chÝnh, qu¶n lý thu – chi tµi chÝnh theo c¸c quy ®Þnh tµi chÝnh kÕ to¸n hiÖn hµnh…  Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: tæ chøc s¾p xÕp nh÷ng cuéc gÆp víi kh¸ch hµng, b¹n hµng trong níc vµ níc ngoµi…  Phßng kü thuËt: b¶o ®¶m kü thuËt cho m¸y mãc c¸c thiÕt bÞ kü thuËt ho¹t ®éng ®îc thêng xuyªn vµ ®óng tiÕn ®é ®óng kÕ ho¹ch…  Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp: x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ chiÕn lîc cung cÊp dÞch vô hµng n¨m cña C«ng ty…  Phßng ®Çu t ph¸t triÓn:  Phßng x©y dùng c¬ së h¹ tÇng: thùc hiÖn viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®Ó phôc vô cho môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ.  Ban dù ¸n:  Phßng chÝnh trÞ: 3.2.3. C¸c trung t©m, xÝ nghiÖp trùc thuéc.  Trung t©m ®iÖn tho¹i ®êng dµi: qu¶n lý vµ cung cÊp dÞch vô ®iÖn tho¹i ®êng dµi b»ng c«ng nghÖ VOIP (Voice over Internet Protocal).  Trung t©m c«ng nghÖ th«ng tin:  Trung t©m ®iÖm tho¹i di ®éng:  XÝ nghiÖp kh¶o s¸t thiÕt kÕ:  XÝ nghiÖp x©y l¾p c«ng tr×nh: Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 44 - Sinh viªn:  Trung t©m m¹ng truyÒn dÉn:  Trung t©m kü thuËt viÔn th«ng: 4. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y KÕ to¸n vµ h×nh thøc sæ KÕ to¸n. 4.1. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y KÕ to¸n. KÕ to¸n ëng tr­ KÕ to¸n tæng hîp KÕ KÕ to¸n KÕ Thñ quü KÕ KÕ KÕ KÕ to¸n theo dâi to¸n kiªm kÕ to¸n to¸n to¸n to¸n vËt t­, trung Trung to¸n tiÒn l­ than tiªu Ng© gi¸ t©m t©m c«ng hµng ¬ng vµ h thô n thµn ho¸, ®iÖn nghÖ BHXH, to¸n hµng h tho¹i th«ng tin TSC§, BHYT,KPC§ ®­êng vµ ban dù VAT S¬ ®å 17: S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ dµi ¸n to¸n 4.2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña tõng bé phËn. 4.2.1. KÕ to¸n trëng: ¤ng Vò Xu©n Cù.  Phô tr¸ch chung, gióp gi¸m ®èc tæ chøc chØ ®¹o híng dÉn thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c tµi chÝnh, kÕ to¸n, thèng kª, h¹ch to¸n, xin cÊp vèn lu ®éng, vay vèn u ®·i, xin cÊp giÊy chøng nhËn u ®·i ®Çu t.  KiÓm tra vµ ký tÊt c¶ c¸c lo¹i chøng tõ kÕ to¸n, tê tr×nh, hîp ®ång vµ c¸c v¨n b¶n liªn quan tríc khi chuyÓn sang Gi¸m ®èc (hoÆc Phã Gi¸m ®èc ®îc uû quyÒn) ký duyÖt. … Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 45 - Sinh viªn: 4.2.2. Phã phßng kiªm kÕ to¸n tæng hîp: NguyÔn Ngäc Chinh.  Gióp KÕ to¸n trëng ®iÒu hµnh ho¹t ®éng c«ng t¸c tµi chÝnh, kÕ to¸n khi kÕ to¸n trëng v¾ng mÆt t¹i c¬ quan hoÆc uû quyÒn.  KiÓm tra, ®«n ®èc c¸c kÕ to¸n viªn thùc hiÖn ®óng chøc tr¸ch nhiÖm vô ®îc giao vµ c¸c xÝ nghiÖp, trung t©m, thanh to¸n chi phÝ, h¹ch to¸n gi¸ thµnh, doanh thu. … 4.2.3. KÕ to¸n thanh to¸n: Ph¹m thÞ Hång.  ViÕt phiÕu thu – chi.  Giao dÞch víi kh¸ch hµng ®Õn thanh to¸n, ®èi chiÕu c«ng nî.  …. 4.2.4. KÕ to¸n tiªu thô: §µo Thuý Hêng.  C¨n cø vµo kÕ ho¹ch doanh thu quý, n¨m, phèi hîp víi phßng KÕ ho¹ch vµ kÕ to¸n gi¸ thµnh trùc tiÕp ®«n ®èc c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ hoµn c«ng hå s¬, nghiÖm thu, thanh lý thanh quyÕt to¸n víi bªn A ®Ó tÝnh doanh thu.  Theo dâi vµ gi¶i thÝch sè d tµi kho¶n: 131, 511, 711, 811, 911, 421, Tµi kho¶n 136 – 336 trung t©m b¸o c¸o…. 4.2.5. KÕ to¸n Ng©n hµng: §Æng thÞ Kim Hoa.  ViÕt SÐc, uû nhiÖm chi, phiÕu chi sÐc, vµ c¸c thñ tôc tr×nh tù chuyÓn tiÒn b¶o l·nh t¹i ng©n hµng.  TiÕp nhËn, xö lý, lu gi÷ c¸c hîp ®ång vµ hå s¬ vÒ mua b¸n uû th¸c xuÊt nhËp khÈu, ngo¹i th¬ng.  Theo dâi vµ gi¶i thÝch sè d c¸c Tµi kho¶n 112, 341, 311, Tµi kho¶n 136 – 336 Trung t©m xuÊt nhËp khÈu, trung t©m TMDV. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 46 - Sinh viªn: … 4.2.6. KÕ to¸n gi¸ thµnh: Tr¬ng Thu Hµ.  C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng quý, n¨m, phèi hîp víi Phßng KÕ ho¹ch vµ c¸c kÕ to¸n thanh to¸n. KiÓm tra ®«n ®èc thanh to¸n hîp ®ång giao thÇu, giao kho¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh.  Theo dâi vµ gi¶i thÝch sè d c¸c Tµi kho¶n: 136 – 336 §¹i diÖn vµ TTKD§T Tµi kho¶n 621, 622, 627, 632, 641, 642, 721, 821. 4.2.7. KÕ to¸n vËt t, hµng ho¸, TSC§, ThuÕ GTGT: Nguyªn ThÞ S¬n B×nh.  Híng dÉn, kiÓm tra, ®«n ®èc c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh thùc hiÖn ®óng tr×nh tù quy ®Þnh, hµng quý lËp b¶ng trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµo gi¸ thµnh vµ b¸o nî cho c¸c xÝ nghiÖp, trung t©m.  Theo dâi vµ gi¶i thÝch sè d tµi kho¶n 133, 333, 152, 153, 156, 211, 214, 009, Tµi kho¶n 136 – 336 XÝ nghiÖp x©y l¾p c«ng tr×nh. … 4.2.8. KÕ to¸n trung t©m ®iÖn tho¹i ®êng dµi: NguyÔn Anh §øc.  Híng dÉn kiÓm tra, ®«n ®èc thanh quyÕt to¸n vµ h¹ch to¸n ®óng quy ®Þnh.  Phèi hîp víi Trung t©m ®iÖn tho¹i ®êng dµi ®«n ®èc c¸c ®èi t¸c níc ngoµi, bu ®iÖn, c¸c tØnh thanh to¸n. 4.2.9. Thñ quü kiªm kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ BHXH, BHYT, KPC§: §ç Thu H»ng. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 47 - Sinh viªn:  Thùc hiÖn thu vµ chi tiÒn mÆt theo phiÕu thu, chi. ChÊp hµnh nghiªm c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn mÆt vµ kiÓm kª quü tiÒn mÆt theo quy ®Þnh.  CÊp ph¸t l¬ng, phô cÊp theo b¶ng l¬ng, phô cÊp. Tæng hîp tiÒn l¬ng phô cÊp thùc cÊp chuyÓn sang kÕ to¸n thanh to¸n viÕt phiÕu chi.  Theo dâi vµ gi¶i thÝch sè d c¸c tµi kho¶n: 334, 3382, 3383, 3384. … 4.2.10. KÕ to¸n theo dâi Trung t©m c«ng nghÖ th«ng tin vµ ban dù an: Nguyªn Cao Lîi.  Híng dÉn, kiÓm tra, ®«n ®èc thanh quyÕt to¸n vµ h¹ch to¸n ®óng quy ®Þnh.  Phèi hîp víi Ban dù ¸n vµ Trung t©m c«ng nghÖ th«ng tin kiÓm tra ®«n ®èc c¸c ®èi t¸c thanh to¸n. 4.3. ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp.  Niªn ®é kÕ to¸n : b¾t ®Çu tõ ngµy 01/01 hµng n¨m vµ kÕt thóc vµo ngµy 31/12 n¨m ®ã.  §¬n vÞ sö dông trong ghi chÐp lµ ®ång kÕ to¸n lµ ®ång tiÒn ViÖt Nam kÝ hiÖu lµ (®). Nguyªn t¾c chuyÓn ®æi ®ång tiÒn kh¸c sang ®ång tiÒn ViÖt Nam: theo tû gi¸ thùc tÕ do ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. Khi ph¸t sinh chªnh lÖch tû gi¸ kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 413 – chªnh lÖch tû gi¸ ®Ó h¹ch to¸n. H×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông: Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 48 - Sinh viªn: C«ng ty ®iÖn tö viÔn th«ng qu©n ®éi ¸p dông h×nh thøc chøng tõ - ghi sæ. H×nh thøc chøng tõ ghi sæ gåm c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n nh sau:  Chøng tõ ghi sæ.  Sæ d¨ng ký chøng tõ ghi sæ.  Sæ c¸i.  C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt. Néi dung, kÕt cÊu vµ ph¬ng ph¸p ghi sæ theo ®óng vô chÕ ®é kÕ to¸n – Bé Tµi ChÝnh qui ®Þnh. II. Thùc tr¹ng h¹ch to¸n lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty. 1. §Æc ®iÓm lu©n chuyÓn hµng ho¸ ë Vietel. C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi víi chøc n¨ng chÝnh lµ lu©n chuyÓn hµng ho¸, phôc vô mäi nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña tÊt c¶ mäi tæ chøc c¸ nh©n, v× vËy C«ng ty rÊt coi träng ph¬ng thøc b¸n hµng ®Õn tay ngêi tiªu dïng víi nh÷ng thñ tôc vµ chi phÝ hîp lý nhÊt. HiÖn nay ë C«ng ty cã c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng sau: 1.1. B¸n bu«n. Tr×nh tù tiªu thô hµng ho¸ thêng lµ theo h×nh thøc ký kÕt hîp ®ång vµ b¸n hµng tr¶ chËm. Cô thÓ phßng kinh doanh sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm t×m kiÕm kh¸ch hµng, chñ ®éng tham gia ®Êu thÇu nh»m ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ vÒ tiªu thô hµng ho¸. HoÆc khi cã yªu cÇu mua hµng ho¸ cña kh¸ch hµng cã nhu cÇu göi ®Õn. Phßng kinh doanh sÏ lËp hîp ®ång kinh tÕ sau ®ã göi cho phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n mét b¶n. Lóc nµy phßng kÕ to¸n cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nh÷ng néi dung ghi trong hîp ®ång ®· ký. Dùa trªn nh÷ng néi dung ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång Khoa KÕ to¸n Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 49 - Sinh viªn: vÒ sè lîng chñng lo¹i, quy c¸ch cña hµng ho¸ vµ thêi gian giao hµng, kÕ to¸n lÇn lît sÏ viÕt phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé ®Ó xuÊt hµng cho kh¸ch hµng. Mçi mét ®ît giao hµng ®Òu ph¶i lËp mét biªn b¶n giao nhËn hµng ®Ó lµm c¨n cø lËp b¶n thanh lý hîp ®ång sau nµy. Sau khi ®· giao hµng ®Çy ®ñ nh hîp ®ång ®· ký, dùa trªn biªn b¶n giao nhËn hµng ®· lËp, hai bªn tiÕn hµnh thñ tôc thanh lý hîp ®ång vµ kÕt qu¶ ®îc biÓu hiÖn qua b¶n thanh lý hîp ®ång. Lóc nµy kÕ to¸n míi viÕt ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT) – Ho¸ ®¬n b¸n hµng cho kh¸ch hµng ®Ó c¨n cø ghi doanh thu, ThuÕ GTGT ®Çu ra vµ h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n. Tuy nhiªn, ®èi víi nh÷ng hîp ®ång qu¸ lín vµ ®îc thùc hiÖn trong mét thêi gian dµi, sau khi nhËn ®îc biªn b¶n giao nhËn hµng ho¸ cña tõng ®ît giao hµng, kÕ to¸n viÕt ho¸ ®¬n GTGT cho tõng ®ît giao hµng vµ c¨n cø vµo ®ã ®Ó h¹ch to¸n doanh thu, thuÕ GTGT vµ gi¸ vèn hµng b¸n. 1.2. B¸n lÎ. Theo ph¬ng thøc nµy c¸c hµng ho¸ ®îc ®îc bµy s½n t¹i cöa hµng, ngêi mua tù do chän nh÷ng hµng ho¸ m×nh cÇn. Nh©n viªn b¸n hµng lµ ngêi trùc tiÕp thu tiÒn cña kh¸ch hµng vµ giao hµng cho kh¸ch hµng, ph¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu lµ tiÒn mÆt. 2. H¹ch to¸n lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ t¹i Vietel  S¬ ®å quy tr×nh h¹ch to¸n chi tiÕt, h¹ch to¸n tæng hîp lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 50 - Sinh viªn: Chøng tõ gèc vÒ tiªu thô hµng ho¸ B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i tµi kho¶n 632, 511,911… B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh Sæ chi tiÕt chi tiÕt tµi kho¶n 511, 632,911… B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng S¬ ®å 18: S¬ ®å quy tr×nh h¹ch to¸n Quan hÖ  Gi¶i tr×nh ®å: ®èi s¬ chiÕu Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc vÒ tiªu thu hµng ho¸ vµ b¶ng kª chøng tõ tiªu thô hµng ho¸, kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ. C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n ghi vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ sau ®ã chøng tõ ghi sæ ®îc ghi vµo sæ c¸i theo c¸c tµi kho¶n 632, 511, 911,… C¨n cø vµo chøng tõ gèc vÒ tiªu thu dÞch vô, kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt liªn quan ®Õn tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Cuèi th¸ng kho¸ sæ c¸i tÝnh sè ph¸t sinh vµ sè d cuèi ký c¸c tµi kho¶n 632, 511, 911,…trªn sæ c¸i, céng sæ ®¨ng ký chøng Khoa KÕ to¸n Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 51 - Sinh viªn: tõ ghi sæ, tæng céng trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ ®îc ®èi chiÕu víi b¶ng cÊn ®èi sè ph¸t sinh (®îc lËp trªn c¬ së sè ph¸t sinh vµ sè d cuèi ký cña c¸c tµi kho¶n 632, 511, 911, …) Cuèi th¸ng céng sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n 632, 511, 911,…, lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt, ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp víi sè liÖu trªn sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 632, 511, 911, … ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c gi÷a kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n chi tiÕt. Sau khi ®¶m b¶o tÝnh khíp ®óng cña sè liÖu kÕ to¸n lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. 2.1. H¹ch to¸n lu©n chuyÓn hµng ho¸ 2.1.1. Tµi kho¶n vµ chøng tõ sö dông.  Tµi kho¶n sö dông.  TK156: Hµng ho¸. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi hµng ho¸ mua vµo vµ hµng ho¸ b¸n ra cña c«ng ty.  TK511: Doanh thu b¸n hµng. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi doanh thu b¸n ra bªn ngoµi cña s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ s¶n phÈm x©y l¾p. Tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt nh sau:  TK 5111- doanh thu cung cÊp hµng ho¸.  TK 5112 - doanh thu x©y l¾p c«ng tr×nh.  TK 5113 - doanh thu cung cÊp dÞch vô.  TK512: Doanh thu tiªu thô néi bé: tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña s¶n phÈm tiªu thô gi÷a c«ng ty víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn.  TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n: tµi kho¶n nµy ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm. Tµi kho¶n nµy còng dïng ®Ó theo dâi chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô.  HÖ thèng chøng tõ sö dông. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 52 - Sinh viªn: C¸c chøng tõ sö dông trong h¹ch to¸n tiªu thô bao gåm nh÷ng lo¹i chøng tõ theo mÉu in s½n cña Bé Tµi ChÝnh hoÆc do C«ng ty tù lËp nh sau: Hîp ®ång kinh tÕ, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, biªn b¶n giao nhËn hµng ho¸, b¶n thanh lÝ hîp ®ång, ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng, b¸o c¸o doanh thu b¸n hµng, b¶ng kª tµi kho¶n... Tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ thêng ®îc b¾t ®Çu tõ viÖc ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ do phßng kinh doanh lËp vµ göi lªn phßng kÕ to¸n, khi kÕt thóc hîp ®ång kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp Ho¸ ®¬n GTGT. Tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ theo s¬ ®å sau: Ng­êi mua Nghi Öp vô b¸n hµng ho¸ §Ò(1 nghÞ ) mua hµng KÕ to¸n thanh to¸n Gi¸m ®èc, KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n thanh to¸n Thñ quü (2 LËp ho¸ ) ®¬n GTGT Ký ho¸ (3 ®¬n ) GTGT LËp (4 phÕu ) thu Thu (5 tiÒn ) Thñ kho XuÊt (6 hµng ) KÕ to¸n Ghi(7 sæ) B¶o qu¶n l­ u tr÷ S¬ ®å 19: S¬ ®å quy tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ vÒ tiªu thô hµng ho¸. Gi¶i tr×nh s¬ ®å: Bíc 1: Ngêi cã nhu cÇu mua hµng ®Ò nghÞ mua hµng cã thÓ lµ ®Ò nghÞ trùc tiÕp hoÆc th«ng qua ®¬n ®Ò nghÞ mua hµng. Víi trêng hîp mua hµng theo hîp ®ång th× c¨n cø ë ®©y lµ hîp ®ång kinh tÕ ®îc ký kÕt gi÷a c¸ nh©n hoÆc tæ chøc cã nhu cÇu mua hµng vµ phßng kinh doanh. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 53 - Sinh viªn: Bíc 2: C¨n cø vµo ®Ò nghÞ mua hµng cña kh¸ch hµng hoÆc hîp ®ång kinh tÕ do phßng kinh doanh chuyÓn lªn kÕ to¸n thanh to¸n tiÕn hµnh lËp Ho¸ ®¬n GTGT. Bíc 3: kÕ to¸n thanh to¸n chuyÓn Ho¸ ®¬n GTGT lªn Thñ trëng, KÕ to¸n trëng ®Ó ký Bíc 4, 5: Thùc hiÖn thñ tôc thu tiÒn, trêng hîp kh¸ch hµng cha thanh toan tiÒn kh«ng thùc hiÖn hai bíc nµy. Bíc 6: Thñ kho tiÕn hµnh xuÊt hµng trªn c¬ së Ho¸ ®¬n GTGT vµ phiÕu xuÊt kho ®· hoµn thµnh thñ tôc thu tiÒn, hoÆc kh¸ch hµng cha thanh to¸n. Bíc 7: KÕ to¸n ghi sæ víi c¸c chØ tiªu: Gi¸ vèn hµng b¸n, Doanh thu, ThuÕ GTGT,… VÝ dô vÒ mét hîp ®ång kinh tÕ ®îc thùc hiÖn t¹i Vietel (biÓu 01): BiÓu 02: Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp – Tù do – H¹nh phóc --------------------------------------------Hîp ®ång b¸n thiÕt bÞ viÔn th«ng Sè 124/ H§MBHH - C¨n cø Ph¸p lÖnh Hîp ®ång kinh tÕ cña Héi ®ång Nhµ níc ban hµnh ngµy 25/9/1989 vµ NghÞ ®Þnh sè 17/H§KT ngµy 16/1/1990 cña Héi ®ång Bé trëng qui ®Þnh chi tiÕt vÒ viÖc thi hµnh Ph¸p lÖnh Nhµ níc vÒ Hîp ®ång kinh tÕ. - C¨n cø nhu cÇu cña C«ng ty §iÖn tö C«ng nghiÖp. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 54 - Sinh viªn: - C¨n cø kh¶ n¨ng cña C«ng ty §iÖn tö viÔn th«ng Qu©n ®éi (Vietel) H«m nay ngµy 01/12/2002.Chóng t«i gåm: Bªn mua hµng (bªn A): C«ng ty §iÖn tö C«ng nghiÖp. §ai diÖn: Bµ NguyÔn ThÞ H¬ng Chøc vô: Phã Gi¸m §èc §Þa chØ: 444 B¹ch §»ng – Hµ Néi. §iÖn tho¹i : 04.7165335 Sè Tµi kho¶n: 4311.01.004100117 – Ng©n hµng XNK ViÖt Nam t¹i Hµ Néi M· sè thuÕ: 0100514789-1 Bªn b¸n hµng (Bªn B): C«ng ty §iÖn tö viÔn th«ng Qu©n §éi §¹i diÖn: ¤ng Hoµng Anh Xu©n Chøc vô: Gi¸m ®èc §Þa chØ: Sè 1 Giang V¨n Minh Ba §×nh Hµ Néi §iÖn tho¹i: 04.8462341 Tµi Kho¶n: 710A-01438, Së giao dÞch, NH C«ng th¬ng ViÖt Nam. M· sè thuÕ: 0100109106-1 Sau khi bªn B göi m¸y mÉu vµ b¶n b¸o gi¸ chµo hµng cho bªn A, c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña hai bªn ®· th¶o luËn vµ nhÊt trÝ ®Ò nghÞ Gi¸m §èc hai bªn kÝ kÕt “Hîp ®ång mua b¸n thiÕt bÞ viÔn th«ng” nh sau: §iÒu1: Néi dung hîp ®ång: Bªn A ®ång ý mua cña bªn B vµ bªn B ®ång ý b¸n thiÕt bÞ viÔn th«ng cho bªn A theo néi dung díi ®©y: S T Tªn hµng T 1 §iÖn tho¹i v« tuyÕn SONYKhoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n §¬n vÞ Bé Sè l§¬n gi¸ îng Thµnh tiÒn 3.500.0 15 52.500.0 Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c TK-258 2 Pin GP88 - 55 - ChiÕ 00 5.500 c Sinh viªn: 1.50 0 00 8.250.00 Céng tiÒn hµng 0 60.750.0 ThuÕ GTGT 10% 00 6.075.00 0 §iÒu 2: Gi¸ trÞ hîp ®ång: 66.825.000® §iÒu 3: Ph¬ng thøc thanh to¸n Bªn A thanh to¸n cho bªn B mét lÇn (100% gi¸ trÞ hîp ®ång), 10 ngµy sau khi hµng ®· nhËp vµo kho bªn A Vµ Cã biªn b¶n bµn giao ®îc c¬ quan chuyªn tr¸ch bªn A x¸c nhËn. §iÒu 4: Thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång - Bªn B giao hµng t¹i kho bªn A, 05 ngµy sau khi Hîp ®ång b¾t ®Çu cã hiÖu lùc (tøc lµ ngµy bªn A ký Hîp ®ång) - Thêi h¹n Hîp ®ång: Hîp ®ång cã hiÖu lùc tõ ngµy bªn A ký ®Õn hÕt ngµy 31/12/2002. Sau khi thùc hiÖn xong hîp ®ång nÕu kh«ng cã g× víng m¾c hîp ®ång coi nh ®îc thanh lý. §iÒu 5: Tr¸ch nhiÖm cña hai bªn Bªn A: - Cö c¸n bé tiÕp nhËn hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho bªn B bµn giao ®îc thuËn lîi. - Thanh to¸n cho bªn B ®óng nh 3 ®iÒu ®· nªu. Bªn B: - Cung cÊp thiÕt bÞ ®óng nh ®iÒu 1 vµ m¸y mÉu cïng b¶n b¸o gi¸ chµo hµng ®· nªu. §iÒu 6 : Cam kÕt chung Hai bªn cam kÕt thùc hiÖn ®óng c¸c ®iÒu kho¶n ®· ghi trong Hîp ®ång nµy. NÕu cã g× víng m¾c lµm ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é cña Hîp ®ång, hai bªn nhÊt trÝ cÇn bµn b¹c ®Ó ®i Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 56 - Sinh viªn: ®Õn tho¶ thuËn b»ng c¸c phô lôc kÌm theo cã gi¸ trÞ nh c¸c ®iÒu kho¶n cña Hîp ®ång nµy. Trêng hîp hai bªn kh«ng thèng nhÊt ®îc th× hai bªn ®ång ý ®Ò nghÞ Toµ ¸n Kinh tÕ thµnh phè Hµ néi gi¶i quyÕt. Mäi quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n Kinh tÕ thµn phè Hµ néi, hai bªn cã tr¸ch nhiÖm thi hµnh. Hîp ®ång nµy ®îc lËp thµnh 06 b¶n, bªn A gi÷ 03 b¶n, bªn B gi÷ 03 b¶n, c¸c b¶n cã gi¸ trÞ ph¸p lý nh nhau §¹i diÖn bªn A §¹i diÖn bªn B (®· ký vµ ®ãng dÊu) (®· ký vµ ®ãng dÊu) Sau mçi ®ît giao hµng, kÕ to¸n nhËn ®îc biªn b¶n giao nhËn hµng do bé phËn vËn chuyÓn mang vÒ, phßng kÕ to¸n tµi chÝnh lu l¹i vµ t¬ng tù nh vËy cho tíi khi thùc hiÖn xong hîp ®ång. KÕt thóc hîp ®ång, theo ®óng thñ tôc hai bªn sÏ lËp ra B¶n thanh lý hîp ®ång ®Ó lµm c¨n cø cho kÕ to¸n ghi doanh thu vµ gi¸ vèn. B¶n thanh lý hîp ®ång cã néi dung t¬ng tù nh hîp ®ång nhng chØ kh¸c lµ hai bªn lóc nµy sÏ ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ ®· ký vÒ c¸c ph¬ng diÖn nh: sè lîng, chñng lo¹i, mÉu m· quy c¸ch hµng ho¸… C¨n cø vµo b¶n thanh lý hîp ®ång kinh tÕ, kÕ to¸n sÏ viÕt ho¸ ®¬n GTGT cho kh¸ch hµng. Trêng hîp kh¸ch hµng mua hµng trùc tiÕp theo ph¬ng thøc b¸n lÎ (b¸n trùc tiÕp) th× kÕ to¸n (nh©n viªn b¸n hµng) c¨n cø vµo lîng hµng thùc tÕ giao cho kh¸ch hµng ®Ó lËp Ho¸ ®¬n GTGT. Ho¸ ®¬n GTGT sÏ lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n h¹ch to¸n doanh thu, thuÕ VAT. HiÖn t¹i Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 57 - Sinh viªn: C«ng ty ®ang sö Ho¸ ®¬n GTGT theo mÉu sè 01-BTC cña Bé Tµi ChÝnh ban hµnh. Ho¸ ®¬n GTGT ®îc lËp thµnh 3 liªn:  Liªn 1: Lu t¹i quyÓn.  Liªn 2: Giao cho kh¸ch hµng.  Liªn 3: Dïng cho kÕ to¸n thanh to¸n. VÝ dô vÒ mÉu Ho¸ ®¬n GTGT cña Vietel ®îc tr×nh bµy ë biÓu 02. MÉu sè: 01 Ho¸GTGT ®¬n (gtgt) BiÓu 03: MÉu Ho¸ ®¬n sö dông t¹i Liªn 1(L­u) Ngµy 06 th¸ng 12 n¨m 2002 Ký hiÖu: AA/ 2002 Vietel. Sè: 01311 §¬n vÞ b¸n hµng : C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi §Þa chØ : 1A Giang V¨n Minh – Ba §×nh – Hµ Néi. Sè Tµi kho¶n: 710A-01438, Së giao dÞch Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam §iÖn tho¹i :8.461.478 - FAX: 8.460.486 MST: 0100409106-1 Hä tªn ng­êi mua hµng: C«ng ty §iÖn tö C«ng nghiÖp §Þa chØ : 444 B¹ch §»ng – Hµ Néi Sè Tµi kho¶n: 4311.01.004100117 – Ng©n hµng XNK ViÖt Nam t¹i Hµ Néi H×nh thøc thanh to¸n chuyÓn kho¶n MST STTTªn hµng ho¸, dÞch vô§v tÝnh Sè l­îng§¬n gi¸Thµnh tiÒnabc123=1x21§iÖn tho¹i v« tuyÕn Sony TK258Bé153.500.00052.500.0002Pin GP 88ChiÕc 10565.0005.650.000 Céng tiÒn hµng ho¸ , dÞch vô: 58.150.000® ThuÕ suÊt GTGT:10% TiÒn thuÕ GTGT: 5.815.000® Tæng céng tiÒn thanh to¸n : Khoa KÕ to¸n Trêng §¹i häc 63.965.000® Kinh tÕ Quèc d©n Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷ : S¸u m­¬i s¸u triÖu t¸m tr¨m hai m­¬i l¨m ngh×n ®ång ch½n. (®· ký) (®· ký) LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c (®· ký vµ ®ãng dÊu) - 58 - Sinh viªn: Hµng ngµy, c¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n b¸n hµng (Ho¸ ®¬n GTGT) kÕ to¸n vµo B¶ng kª ho¸ ®¬n b¸n hµng, cuèi quý ®îc sö dông ®Ó lËp chøng tõ ghi sæ. B¶ng kª ho¸ ®¬n b¸n hµng lµ sæ tæng hîp tÊt c¶ c¸c ho¸ ®¬n b¸n hµng trong ngµy, ®îc dïng ®Ó ®èi chiÕu, kiÓm tra víi chøng tõ gèc. MÉu B¶ng kª ho¸ ®¬n b¸n hµng ®îc sö dông t¹i Vietel: biÓu 03 BiÓu 04: b¶ng kª ho¸ ®¬n b¸n hµng Tõ ngµy 01/12/2002 ®Õn ngµy 31/12/2009 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Chøng tõ Sè NT Sè lDiÔn gi¶i hiÖu 01308 01/1 B¸n cho Cty l¾p m¸y ®iÖn níc: Bé ®µm 2 GP68 VHF ThuÕ GTGT: Tæng: 01309 02/1 B¸n cho Taxi H¶i Phßng M¸y T2040 Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 02 3.000.0 6.000.00 00 0 600.000 6.600.00 01 5.250.0 0 5.250.00 Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 59 - Sinh viªn: 2 00 ThuÕ GTGT: Tæng: 01310 04/1 Cung cÊp m¸y T2035II cho b¸o Hµ Néi Míi 03 2 160.00 0 480.000 0 ThuÕ GTGT: Tæng: 01311 06/1 B¸n hµng cho c«ng ty §iÖn tö C«ng 2 0 525.000 5.775.00 nghiÖp Hµ néi: - §iÖn tho¹i v« tuyªn Sony TK258 - Pin GP 88 48.000 528.000 60.750.0 15 3.500.0 00 52.500.0 00 565.00 00 5.650.00 0 0 5.815.00 10 ThuÕ GTGT: 0 63.965.0 Tæng: 01312 13/1 B¸n hµng cho chÞ Linh – 47 V¨n MiÕu: Pin 88 ThuÕ GTGT: Tæng: 01313 14/1 B¸n cho C«ng ty May 20: C¹c Viba sè 01 2 2 570.00 00 570.000 0 01 800.00 57.000 627.000 800.000 0 ThuÕ GTGT Tæng: … Tæng céng 80.000 880.000 8.775.800.0 00 Ngêi lËp biÓu KÕ to¸n trëng (®· ký) (®· ký) 2.1.2. H¹ch to¸n chi tiÕt, h¹ch to¸n tæng hîp  H¹ch to¸n chi tiÕt Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 60 - Sinh viªn: Th«ng thêng hµng ho¸ cña C«ng ty ®îc tiªu thô theo ph¬ng thøc ký hîp ®ång vµ b¸n hµng trùc tiÕp cho kh¸ch hµng qua cöa hµng. Sè hµng khi bµn giao cho kh¸ch hµng ®îc chÝnh thøc coi lµ tiªu thô vµ c«ng ty mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng nµy. Ngêi mua thanh to¸n hay chÊp nhËn thanh to¸n sè hµng mµ c«ng ty giao. Víi ho¸ ®¬n GTGT sè 01311, KÕ to¸n ph¶n ¸nh nh sau:  Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n . Nî TK 632: Cã TK 156: 49.500.000 49.500.000  Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng Nî TK 131: 63.965.000 Cã TK 5111: 58.150.000 Cã TK 3331: 5.815.000 Trêng hîp b¸n hµng theo hîp ®ång c¸c ®ît xuÊt hµng cho hîp ®ång tiÕp theo h¹ch to¸n t¬ng tù cho tíi khi thùc hiÖn xong hîp ®ång, lóc ®ã kÕ to¸n míi tËp hîp c¸c biªn b¶n giao nhËn hµng ho¸ cña c¸c ®ît xuÊt hµng liªn quan tíi hîp ®ång l¹i thµnh mét tËp chøng tõ. Chê khi cã b¶n thanh lý hîp ®ång kÕ to¸n viÕt ho¸ ®¬n GTGT (ho¸ ®¬n b¸n hµng) cho kh¸ch hµng vµ h¹ch to¸n doanh thu, thuÕ VAT ®Çu ra. Trªn ®©y lµ tr×nh tù h¹ch to¸n cho c¸c hîp ®ång nhá, thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång ng¾n, vµ trêng hîp b¸n hµng trùc tiªp. Cßn riªng víi hîp ®ång qu¸ lín, thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång kÐo dµi th× ®ång thêi kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n gi¸ vèn vµ viÕt ho¸ ®¬n GTGT sau mçi lÇn xuÊt hµng. Lóc nµy cã sù kh¸c biÖt ë chç, sau mçi lÇn b¸n hµng, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho cña ®ît Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 61 - Sinh viªn: giao hµng Êy, kÕ to¸n h¹ch to¸n gi¸ vèn ngay mµ kh«ng ®îi cho tíi khi cã b¶n thanh lý hîp ®ång. C«ng ty tÝnh gi¸ hµng ho¸ nhËp, xuÊt theo ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh vµ h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸ nhËp xuÊt theo ph¬ng ph¸p thÎ song song. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi tiÕt nhËp, xuÊt theo s¬ ®å sau: PhiÕu nhËp kho Sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸ ThÎ kho PhiÕu xuÊt kho Ghi chó B¶ng tæng hîp N,X,T KÕ to¸n tæng hîp Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu S¬ ®å 20: S¬ ®å quy tr×nh h¹ch to¸n chi tiÕt nhËp xuÊt hµng ho¸ Hµng ngµy thñ kho c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho hµng ho¸ ®Ó ghi “ThÎ kho”. KÕ to¸n hµng ho¸ còng dùa trªn chøng tõ nhËp, xuÊt vµo “sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸”. Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè liÖu trªn “Sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸” víi “ThÎ kho” t¬ng øng do thñ kho chuyÓn ®Õn, ®ång thêi tõ “Sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸”, kÕ to¸n lÊy sè liÖu ®Ó ghi vµo “B¶ng tæng hîp NhËp – XuÊt – Tån hµng ho¸”, ®Ó ®èi chiÕu víi sè liÖu kÕ to¸n tæng nhËp, xuÊt hµng ho¸. §Ó râ h¬n em xin lÊy mÉu sæ sau:  Sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸ (biÓu 04) Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 62 - Sinh viªn: C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho 01235 ngµy 06 th¸ng 12, xuÊt theo ho¸ ®¬n GTGT sè 01311 kÕ to¸n ghi vµo Sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸. BiÓu 05: Sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸. C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi Sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸ Sè: 00124 Tªn hµng ho¸: §iÖn tho¹i v« tuyÕn Sony TK258 §¬n vÞ tÝnh: chiÕc Kho: 01 c«ng ty Tõ ngµy 01/12/2002 ®Õn ngµy 31/12/2002 Chøng tõ NhËp XuÊt Ngµ TrÝch yÕu §¬n gi¸ Sè Sè y Sè lSè lSè ltiÒ Sè tiÒn hiÖu th¸n îng îng îng n g Tån ®Çu 3.000.0 150 kú 00 0123 06/1 XuÊt hµng 3.000.0 15 45.000.00 5 2 00 0 … … … Céng 0 0 nhËp Céng 130 390.000. xuÊt 000 Tån cuèi 20 Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Tån Sè tiÒn 450.000.0 00 60.000.00 0 Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 63 - Ngêi ghi sæ (®· ký) Sinh viªn: KÕ to¸n trëng (®· ký)  B¶ng tæng hîp NhËp – XuÊt – Tån hµng ho¸ (biÓu 05) BiÓu 06: B¶ng tæng hîp NhËp – xuÊt – tån C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi B¶ng tæng hîp NhËp – xuÊt – tån hµng ho¸ Th¸ng 12 n¨m 2002 NhËp trong Tån ®Çu th¸ng XuÊt trong th¸ng Tån cuèi th¸ng th¸ng Tªn hµng ho¸ Sè Sè lSè lSL Sè tiÒn SL Sè tiÒn Sè tiÒn tiÒn îng îng §iÖn tho¹i v« 15 390.000.0 tuyÕn Sony 450.000.000 130 20 60.000.000 0 00 TK258 … … … Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng (®· ký) (®· ký) HiÖn t¹i ë c«ng ty kh«ng cã hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i; gi¶m gi¸ hµng b¸n còng nh chiÕt khÊu b¸n hµng. Do ®ã kÕ to¸n kh«ng h¹ch to¸n c¸c kho¶n nµy. C¨n cø vµo Ho¸ ®¬n b¸n hµng (ho¸ ®¬n GTGT) kÕ to¸n chi tiÕt tiÕn hµnh ghi vµo c¸c sæ chi tiÕt tµi kho¶n liªn quan sau:  Sæ chi tiÕt Gi¸ vèn hµng b¸n (biÓu 06) §¬n gi¸ ®Ó ghi sæ chi tiÕt gi¸ vèn hµng b¸n lµ gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. BiÓu 07: Sæ chi tiÕt gi¸ vèn hµng b¸n. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 64 - Sinh viªn: C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi Sæ chi tiÕt gi¸ vèn hµng b¸n Tªn hµng ho¸: §iÖn tho¹i v« tuyÕn Sony TK258 Tõ ngµy 01/12/2002 ®Õn ngµy 31/12/2002 Ngµy th¸n Ngµy Sè g ghi th¸ng hiÖu sæ 06/1 06/12 0131 2 TK Chøng tõ DiÔn gi¶i B¸n hµng ho¸ ®èi øng 156 Gi¸ vèn Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 15 3.000.00 45.000.00 1 0 0 … …. - Ph¸t sinh trong … 390.000. kú - KÕt 000 390.000. chuyÓn cuèi kú Ngêi lËp biÓu (®· ký) 000 KÕ to¸n trëng (®· ký)  Sæ chi tiÕt b¸n hµng (biÓu 07) BiÓu 08: Sæ chi tiÕt b¸n hµng Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 65 - Sinh viªn: C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi Sæ chi tiÕt b¸n hµng Tªn hµng ho¸: §iÖn tho¹i v« tuyÕn Sony TK258 Tõ ngµy 01/12/2002 ®Õn ngµy 31/12/2002 Doanh thu Ngµy TK Chøng tõ ghi DiÔn gi¶i ®èi Sè lSè Ngµy §¬n gi¸ Thµnh tiÒn îng sæ øng hiÖu th¸ng 1 2 3 4 5 6 7 8 06/1 0131 06/12 B¸n hµng ho¸ 131 15 3.500.00 52.500.000 2 1 0 …… - Céng ph¸t 455.000.0 thu 00 455.000.0 thuÇn - Gi¸ vèn hµng 00 390.000.0 b¸n - l·i gép 00 65.000.00 0 sinh - Doanh Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng (®· ký) (®· ký)  H¹ch to¸n tæng hîp C¨n cø vµo B¶ng kª ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ ho¸ ®¬n b¸n hµng KÕ to¸n lËp Chøng tõ ghi sæ cho hµng ho¸ tiªu thô. Do cã nhiÒu nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nªn C«ng ty quy ®Þnh 05 ngµy lËp mét chøng tõ ghi sæ. Sau ®ã Chøng tõ ghi sæ nµy ®îc lu b»ng c¸ch kÌm theo b¶ng kª TK156 vµ toµn bé chøng tõ gèc liªn quan. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 66 - Sinh viªn: Cô thÓ mÉu cña Chøng tõ ghi sæ sè 01315 ®îc lËp cho gi¸ vèn cña s¶n phÈm viÔn th«ng ®îc tiªu thô trong th¸ng 12/2002 cña C«ng ty ®îc tr×nh bµy qua biÓu 08 sau ®©y: BiÓu 09: MÉu Chøng tõ ghi sæ sè 01315 t¹i C«ng ty: C«ng ty §iÖn tö viÔn th«ng qu©n ®éi Chøng tõ ghi sæ Sè: 01315 Ngµy 10 th¸ng 12 n¨m 2002 Sè hiÖu tµi TrÝch yÕu kho¶n Nî Cã 1 2 3 H¹ch to¸n gi¸ vèn b¸n thiÕt bÞ 632 156 viÔn th«ng Céng Ghi Sè tiÒn chó 4 5 49.500.00 0 49.500.00 0 KÌm theo 01 b¶ng kª vµ chøng tõ gèc Ngêi lËp KÕ to¸n tr- (®· ký) (§· ký) ëng T¬ng tù kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ cho doanh thu vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra b¸n thiÕt bÞ viÔn th«ng th¸ng 12/2002 ®îc tr×nh bµy qua biÓu 09 díi ®©y BiÓu sè 10: MÉu CT- GS sè 01316 lËp t¹i c«ng ty: C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi Chøng tõ ghi sæ Sè: 01316 Ngµy 10 th¸ng 12 n¨m 2002 Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c Gi¶i tr×nh - 67 Sè hiÖu tµi kho¶n Nî Cã Sinh viªn: Ghi Sè tiÒn 1 Doanh thu b¸n hµng 2 131 3 511 4 58.150.000 ho¸ ThuÕ GTGT 131 333 5.815.000 Céng chó 5 63.965.000 KÌm theo 01 B¶ng kª vµ 01 Ho¸ ®¬n GTGT Ngêi lËp KÕ to¸n tr¬ng (®· ký) (®· ký) C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®· lËp kÕ to¸n ghi sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. MÉu sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ ®îc tr×nh bµy ë biÓu 10 BiÓu 11: Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Bé: Quèc phßng §¬n vÞ: §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ N¨m 2002 Chøng tõ ghi sæ Sè hiÖu 01315 Ngµy th¸ng 10/12 01316 10/12 … Céng … Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Ngµy th¸ng Sè tiÒn 49.500.000 Sè hiÖu 01342 25/12 66.530.000 63.965.000 01345 30/12 35.120.000 … … … xxx - Céng th¸ng - Luü kÕt tõ ®Çu Quý … Trêng §¹i häc xxx xxx LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 68 - Sinh viªn: Ngµy 10 th¸ng 12 n¨m Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng 2002 (®· ký) (®· ký) Gi¸m ®èc (®· ký vµ ®ãng dÊu) Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ ghi sæ ®· lËp, kÕ to¸n vµo c¸c sæ c¸i  Sæ c¸i TK 156 – Hµng ho¸ BiÓu 12: Sæ c¸i TK 156 Sæ c¸i TK 156 – Hµng ho¸ Chøng tõ Ngµy Sè th¸n hiÖu g Tõ ngµy 01/12/2002 – 31/12/2002 Tµi Sè tiÒn Nî Cã kho¶ DiÔn gi¶i n ®èi øng D ®Çu kú 20.487.673. 000 Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc Ghi chó LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c 01315 10/1 01299 2 05/1 - 69 - XuÊt b¸n hµng ho¸ Sinh viªn: 632 49.500.00 0 NhËp hµng ho¸ 112 355.000.00 2 0 … Céng ph¸t sinh 575.000.0 6.738.000. D cuèi kú 00 14.324.67 000 3.000 Ngµy 31 th¸ng 12 Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng n¨m2002 (®· ký) (®· ký) Gi¸m ®èc (®· ký vµ ®ãng dÊu)  Sæ c¸i TK 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n BiÓu 13: Sè c¸i TK 632 Sæ c¸i TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Chøng tõ Tõ ngµy 01/12/2002 ®Õn ngµy 31/12/2002 DiÔn gi¶i Sè tiÒn Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 70 - Sè Ngµy Tµi hiÖu th¸ng kho¶n Sinh viªn: Nî Cã ®èi 3 Sè d ®Çu th¸ng 01315 10/12 XuÊt hµng b¸n cho C«ng ty øng 4 5 156 49.500.000 §iÖn tö C«ng nghiÖp 01352 31/12 KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng 911 1 2 b¸n ……… Céng ph¸t sinh th¸ng 6 49.500.000 …… …… 6.738.000.0 6.738.000.00 00 Sè d cuèi th¸ng Céng luü kÕ tõ ®Çu Quý 4 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m2002 Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc (®· ký) (®· ký) (®· ký vµ ®ãng dÊu)  Sæ c¸i TK 511 (biÓu 12) t¹i c«ng ty BiÓu 14: Sæ c¸i TK 5111 Sæ c¸i TK 5111: Doanh thu b¸n hµng ho¸ Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc 0 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c Chøng tõ Sè Ngµ hiÖ y u th¸n g - 71 - Sinh viªn: Tõ ngµy 01/12/2002 ®Õn ngµy 31/12/2002 Tµi Sè tiÒn kho¶n Nî Cã ®èi DiÔn gi¶i øng Sè d ®©u th¸ng 0131 10/1 Doanh thu b¸n hµng ho¸ 6 2 0135 31/1 KÕt chuyÓn doanh thu 3 2 b¸n hµng … Céng ph¸t sinh th¸ng 131 911 … 58.150.000 58.150.00 0 … … 7.978.000 7.978.000. .000 000 Sè d cuèi th¸ng Céng luü kÕ tõ ®Çu Quý 4 Ngêi ghi sæ (®· ký) KÕ to¸n trëng (®· ký) Ngµy 31th¸ng 12 n¨m 2002 Gi¸m ®èc (®· ký vµ ®ãng dÊu) 2.2. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. 2.2.1. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng. Chi phÝ b¸n hµng cña c«ng ty gåm: L¬ng nh©n viªn b¸n hµng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng, chi phÝ cho tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o. Chi phÝ vËn chuyÓn hµng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho b¸n hµng….  Tµi kho¶n sö dông: HiÖn t¹i C«ng ty ®ang sö dông TK 641 “Chi phÝ b¸n hµng” víi néi dung chi tiÕt theo nh chÕ ®é qui ®Þnh. Tµi kho¶n 641 còng ®îc chi tiÕt thµnh c¸c tµi kho¶n nh theo qui ®Þnh cña chÕ ®é hiÖn hµnh vÒ tµi kho¶n 641. Tuy nhiªn, C«ng ty chØ sö dông chñ yÕu c¸c tµi kho¶n sau : Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 72 - Sinh viªn:  TK 6411 : Chi phÝ nh©n viªn.  TK6412 : Chi phÝ vËt liÖu bao b×  TK6413 : Chi phÝ dông cô , ®å dïng.  TK6414 : Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh  TK6417 : Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.  TK 6418 : Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c .  Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng c«ng ty thc hiÖn theo chÕ ®é tµi chÝnh quy ®Þnh. §Ó kh¸i qu¸t quy tr×nh h¹ch to¸n t¹i c«ng ty em xin lÊy vÝ dô mÉu sæ c¸i TK 641 cña th¸ng 12 n¨m 2002 ®îc sö dông t¹i c«ng ty ®îc tr×nh bµy ë biÓu 13: BiÓu sè 15: Sæ c¸i TK 641. Sæ c¸i TK 641: Chi phÝ b¸n hµng Tõ ngµy 01/12/2002 ®Õn ngµy 31/12/2002 Chøng tõ Tµi Sè tiÒn kho¶n Sè Ngµy Nî Cã DiÔn gi¶i ®èi hiÖu th¸n øng g Sè d ®Çu th¸ng 0132 15/1 Chi phÝ vËt liÖu phôc vô 111 3.250.00 1 2 b¸n hµng 0 0134 20/1 Chi phÝ dÞch vô mua 331 70.423.5 1 2 ngoµi 00 0135 31/1 Chi l¬ng nh©n viªn b¸n 334 14.632.5 0 2 hµng 80 …….. 0135 31/1 KÕt chuyÓn chi phÝ vËt 911 3.250.00 4 2 liÖu phôc vô b¸n hµng 0 0135 31/1 KÕt chuyÓn chi phÝ dÞch 911 70.423.5 5 2 vô mua ngoµi 00 ………… Céng ph¸t sinh 170.649. 170.649. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 73 - Sinh viªn: 800 800 Sè d cuèi kú Ngêi ghi sæ (®· ký) KÕ to¸n trëng (®· ký) Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Gi¸m ®èc (®· ký vµ ®ãng dÊu) 2.2.2. H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña c«ng ty gåm: Chi phÝ tiÒn l¬ng nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho qu¶n lý doanh nghiÖp, c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn....  Tµi kho¶n sö dông: C«ng ty sö dông Tµi kho¶n 642 “Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp”, Víi néi dung nh chÕ ®é quy ®Þnh. C¸c tiÓu kho¶n ®îc sö dông chñ yÕu ë C«ng ty nh sau:  TK 6421: Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý .  TK 6422: Chi phÝ vËt liÖu , bao b×.  TK 6423: Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng.  TK 6424: Chi phÝ khÊu hao TSC§.  TK 6425: ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ.  TK 6426: Chi phÝ dù phßng  TK 6427: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi  TK 6428: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tµi kho¶n nµy ®îc theo dâi cho c¸c chi phÝ ph¸t sinh thuéc vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh kinh doanh trªn toµn doanh nghiÖp.  Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n: C«ng ty h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®óng theo chÕ ®é tµi chÝnh qui ®Þnh. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 74 - Sinh viªn: §Ó kh¸i qu¸t quy tr×nh h¹ch to¸n, xem Sæ c¸i TK 642 (biÓu 14) cña c«ng ty: BiÓu 16: Sæ c¸i TK 642 Chøng tõ Sè Ngµy hiÖu th¸n g 0134 20/1 7 2 0134 20/1 9 2 0135 31/1 6 2 0136 0 31/1 2 Sæ c¸i TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Tõ ngµy 01/12/2002 – 31/12/2002. TK Sè tiÒn DiÔn gi¶i ®èi Nî Cã øng Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý 111 8.700.000 Chi phÝ dÞch vô mua 311 ngoµi Chi phÝ nh©n viªn qu¶n 334 lý …….. KÕt chuyÓn chi phÝ dÞch 911 vô mua ngoµi …… Céng ph¸t sinh 125.650.7 00 21.600.50 0 125.650.7 00 304.508. 304.508. 850 580 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc (®· ký) (®· ký) (®· ký vµ ®ãng dÊu) 2.3. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i Vietel. 2.3.1. Tµi kho¶n sö dông. C«ng ty sö dông TK911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. TK nµy kh«ng chi tiÕt cho tõng mÆt hµng. CuèÝ kú (cuèi quÝ), tríc khi tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh KÕ to¸n tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn sau :  KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô Nî TK 511 Cã TK 911 Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 75 - Sinh viªn:  KÕt chuyÓn gi¸ vèn b¸n hµng Nî TK 911 Cã TK632  KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng vµ qu¶n lý Nî TK 911 Cã TK 641 Cã TK 642 KÕt chuyÓn kÕt qu¶  NÕu l·i Nî TK 911 Cã TK 421  NÕu lç Nî TK 421 Cã TK 911 2.3.2. H¹ch to¸n chi tiÕt, h¹ch to¸n tæng hîp.  H¹ch to¸n chi tiÕt. Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc vÒ tiªu thu vµ x¸c ®Þnh kÕt qña kÕ to¸n vµo Sæ chi tiÕt kÕt qña (biÓu 15) BiÓu 17: Sæ chi tiÕt kÕt qu¶ C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi Ngµ Chøng tõ y th¸n Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Sæ chi tiÕt kÕt qu¶ Tõ ngµy 01/12/2002 ®Õn 31/12/2002 Tªn hµng ho¸: §iÖn tho¹i v« tuyÕn Sony TK258 DiÔn gi¶i Ghi nî TK Ghi cã TK 911, ghi cã 911, ghi nî TK TK Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 76 - g Ngµy Sè ghi th¸n hiÖu sæ g 06/1 0131 06/1 B¸n hµng ho¸ 2 1 Sinh viªn: 632 5111 45.000.000 52.500.000 390.000.000 455.000.00 2 … - Tæng sè ph¸t sinh 0 - Chªnh lÖch (l·i 65.000.000 gép) Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng (®· ký) (®· ký)  H¹ch to¸n tæng hîp. C¸c sæ s¸ch sö dông ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp: Chøng tõ ghi sæ sè 01365 – KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng. (biÓu 16) BiÓu sè 18: MÉu CT-GS sè 01365 C«ng ty §iÖn tö viÔn th«ng qu©n ®éi Chøng tõ ghi sæ Sè: 01365 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Sè hiÖu TK Nî Cã KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng 511 911 Gi¶i tr×nh Sè tiÒn Ghi chó 58.150.000 ho¸ KÌm theo b¶ng kª vµ c¸c chøng tõ gèc Ngêi lËp (®· ký) Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n KÕ to¸n trëng (®· ký) Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 77 - Sinh viªn:  Chøng tõ ghi sæ 01366 – KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n (biÓu 17) BiÓu sè 19: MÉu CT-GS sè 01366 C«ng ty ®iÖn tö viÔn th«ng qu©n ®éi Chøng tõ ghi sæ Sè: 01396 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Sè hiÖu TK Nî Cã DiÔn gi¶i Ghi Sè tiÒn ch ó KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸ 911 632 tiªu thô KÌm b¶ng kª vµ c¸c chøng tõ gèc Ngêi lËp (®· ký) 49.500.000 KÕ to¸n trëng (®· ký)  Chøng tõ ghi sæ 01366 – H¹ch to¸n kÕt qu¶ tiªu thô (biÓu 18) BiÓu sè 20: MÉu CT-GS sè 01368 t¹i C«ng ty C«ng ty §iÖn tö viÔn th«ng qu©n ®éi Chøng tõ ghi sæ Sè: 01367 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Sè hiÖu TK Nî Cã DiÔn gi¶i H¹ch to¸n kÕt qu¶ tiªu thô 911 KÌm theo b¶ng kª vµ chøng tõ gèc Ngêi lËp (®· ký) Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n 421 Sè tiÒn Ghi chó 764.841.350 KÕ to¸n trëng (®· ký) Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 78 - Sinh viªn: C¨n cø vµo Chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n lËp Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. Sau ®ã kÕ to¸n c¨n cø vµo Chøng tõ ghi sæ ®Ó vµo sæ c¸i TK 911 Sæ c¸i TK 911: x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ( biÓu 19) Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh. KÕt qu¶ ®îc thÓ hiÖn trªn sæ c¸i TK 911 ®îc tr×nh bµy ë biÓu 19 BiÓu 21: Sæ c¸i TK 911 t¹i c«ng ty Sæ c¸i TK 911: x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh Tõ ngµy 01/12/2002 ®Õn 31/12/2002 Ngµy Chøng tõ Sè tiÒn TK th¸n Sè Ngµy DiÔn gi¶i ®èi g ghi hiÖu th¸n Nî Cã øng sæ g D ®Çu th¸ng 0136 31/1 KÕt chuyÓn DTBH 511 58.150.00 5 2 0136 31/1 9 … 2 …. 0136 31/1 7 0 KÕt chuyÓn 632 49.500.00 GVHB …. KÕt chuyÓn CPBH 641 0 170.649.80 KÕt chuyÓn 642 0 304.508.85 CPQLDN KÕt chuyÓn l·i (lç) 421 0 764.841.35 Tæng céng 0 7.978.000. 2 7.978.000 Ngêi ghi sæ 000 KÕ to¸n trëng (®· ký) (®· ký) Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n .000 Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 79 - Sinh viªn: phÇn III: hoµn thiÖn h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i Vietel. I. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh doanh cña Vietel. 1. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån nh©n tµi, vËt lùc cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao nhÊt trong qu¸ tr×nh kinh doanh víi tæng chi phÝ thÊp nhÊt. HiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p cã quan hÖ víi tÊt c¶ c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh kinh doanh (lao ®éng, t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng) nªn doanh nghiÖp chØ cã thÓ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao khi viÖc sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh kinh doanh cã hiÖu qu¶. HiÖu qu¶ kinh = KÕt qu¶ ®Çu ra YÕu tè ®Çu vµo doanh (KÕt qu¶ ®Çu ra ®îc ®o b»ng chØ tiªu lîi nhuËn thuÇn, yÕu tè ®Çu vµo ®îc ®o b»ng vèn chñ së h÷u) HiÖu qu¶ kinh doanh (Quý 3/2002) HiÖu qu¶ kinh doanh (Quý 4/2002) Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n 3.796.200.000 = 13.580.000.00 = 0 5.203.565.800 21.354.000.00 = = 0 0,28 0,244 Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 80 - Sinh viªn: Nh vËy hiÖu qu¶ kinh doanh cña vèn chñ h÷u quÝ 4/2002 gi¶m tõ 0,244 xuèng cßn 0,28 so víi quÝ 3/2002 mÆc dï lîi nhuËn cã t¨ng. 2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh: HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) ®îc ph©n tÝch qua c¸c chØ tiªu sau: Søc s¶n xuÊt cña TSC§ Søc s¶n xuÊt cña TSC§ (Quý 3/2002) Søc s¶n xuÊt cña = Tæng doanh thu thuÇn Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ 23.639.040.000 = 20.520.000.000 = 1.152 32.326.062.400 = 29.070.200.000 = 1.112 TSC§ (Quý 4/2002) Vµo quÝ 3/2002 cø mét ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ®em l¹i 1,152® doanh thu thuÇn. Nhng quÝ 4/2002 mét ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ chØ ®em l¹i 1,112® doanh thu thuÇn. Chøng tá søc s¶n xuÊt cña TSC§ ®· gi¶m. 2. Ph©n tÝch søc sinh lîi tµi s¶n cè ®Þnh: Lîi nhËn thuÇn Søc sinh lîi cña TSC§ = Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ Søc sinh lîi cña TSC§ (Quý 3/2002) Søc sinh lîi cña TSC§ (Quý 4/2002) Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n 3.796.200.000 = 20.520.000.000 = 0,185 5.203.565.800 = 29.070.200.000 = 0,179 Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 81 - Sinh viªn: Cø 1®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ quý 3/2002 ®em l¹i 0,185® lîi nhuËn thuÇn. Nhng 1®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ qyys 4/2002 chØ ®em l¹i 0,179® lîi nhuËn thuÇn. VËy mÆc dï lîi nhuËn thuÇn cã t¨ng nhng søc sinh lîi cña TSC§ ®· gi¶m. 4. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng: HiÖu qu¶ sö dông Tµi s¶n lu ®éng (TSL§) ®îc ph©n tÝch qua c¸c chØ tiªu sau: Søc s¶n xuÊt cña vèn L§ = Søc s¶n xuÊt cña vèn L§ (Quý = 3/2002) Søc s¶n xuÊt cña vèn L§ (Quý = Tæng doanh thu thuÇn Vèn lu ®éng b×nh qu©n 23.639.040.000 62.372.137.000 32.326.062.400 80.815.156.000 = 0,379 = 0.400 4/2002) NhËn xÐt:1® vèn lu ®éng quÝ 3/2002 ®em l¹i 0,379 ®ång doanh thu thuÇn. Nhng 1®ång vèn lu ®éng quÝ 4/2002 ®em l¹i 0,4 ®ång doanh thu thuÇn. Chøng tá søc s¶n xuÊt cña vèn lu ®éng ®· t¨ng. Hay c«ng ty sö dông tèt vèn lu ®éng ®· cã. Søc sinh lîi cña vèn L§ Søc sinh lîi cña vèn L§ (Quý 3/2002) Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n = = Lîi nhuËn thuÇn Vèn lu ®éng b×nh qu©n 3.796.200.000 62.372.137.000 = 0.06 1 Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c Søc sinh lîi cña vèn - 82 - = 5.203.565.800 80.815.156.000 Sinh viªn: = 0.06 L§ (quý 4/2002) 4 NhËn xÐt: 1 ®ång vèn lu ®éng quÝ 3/2002 ®em l¹i 0,061® lîi nhuËn thuÇn. Nhng 1® vèn lu ®éng quÝ 4/2002 ®em l¹i 0,069 ®ång lîi nhuËn thuÇn. Chøng tá søc sinh lîi cña vèn lu ®éng ®· t¨ng. Hay c«ng ty sö dông tèt vèn lu ®éng ®· cã. 5. Ph©n tÝch tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn lu ®éng. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, vèn lu ®éng (VL§) vËn ®éng kh«ng ngõng, thêng xuyªn qua c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. §Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn lu ®éng sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ vèn cho doanh nghiÖp, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. X¸c ®Þnh tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn lu ®éng qua c¸c chØ tiªu sau: Sè vßng quay cña vèn lu ®éng, thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn, hÖ sè ®¶m nhiÖm VL§. HÖ sè ®¶m nhiÖm V L§ HÖ sè ®¶m nhiÖm VL§ (quý 3/2002) HÖ sè ®¶m nhiÖm VL§ (quý 4/2002) = = = VL§ b×nh qu©n Tæng doanh thu thuÇn 62.372.137.000 23.639.040.000 80.815.156.000 32.326.062.400 = 2,63 9 = 2,50 0 NhËn xÐt: HÖ sè ®¶m nhiÖm VL§ quÝ 4/2002 gi¶m xuèng chØ cßn 2,5 so víi quý 3/2002 lµ 2,639 chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty cao, sè vèn tiÕt kiÖm ®îc nhiÒu. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 83 - Sinh viªn: 6. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn: §Ó ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn dùa vµo c¸c chØ tiªu sau: HÖ sè doanh lîi cña vèn kinh doanh HÖ sè doanh lîi cña vèn kinh doanh (quý 3/2002) HÖ sè doanh lîi cña vèn kinh doanh (quý 4/2002) = Lîi nhuËn thuÇn Vèn chñ së h÷u 3.796.040.000 = = 13.580.000.000 5.203.565.800 21.354.000.000 = 0,28 = 0,24 4 NhËn xÐt: 1 ®ång vèn chñ së h÷u quý 3/2002 mang l¹i 0,28 ®ång lîi nhuËn. Trong khi ®ã 1 ®ång vèn chñ së h÷u quý 4/2002 mang l¹i 0,244 ®ång lîi nhuËn. Chøng tá viÖc sö dông vèn chñ së h÷u cña C«ng ty cha ®¹t hiÖu qu¶ cao. II. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi . 1. Nh÷ng thuËn lîi ®¹t ®îc. Lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh cña Qu©n ®éi Nh©n d©n ViÖt Nam nªn cã Ên tîng tèt vµ nhanh chãng t¹o ®îc niÒn tin ®èi víi kh¸ch hµng vµ d©n chóng. Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 84 - Sinh viªn: Cã ban l·nh ®¹o ®Çy nhiÖt huyÕt v× sù ph¸t triÓn cña C«ng ty vµ ®Êt níc. §ång thêi quan t©m s©u s¸t ®Õn c«ng viÖc vµ ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Cã ®éi ngò nh©n viªn trÎ khoÎ, cã n¨ng lùc, lµm viÖc nhiÖn t×nh vµ n¨ng ®«ng. Lµ doanh nghiÖp míi nªn cã thÓ ®i t¾t ®ãn ®Çu tiÕp nhËn c«ng nghÖ míi, hiÖn ®¹i cña thÕ giíi. Lµ nhµ cung cÊp dÞch vô ®iÖn tho¹i ®êng dµi sö dông giao thøc Internet ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam. C«ng ty §iÖn tö ViÔn th«ng Qu©n ®éi lµ mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i, dÞch vô h¹ch to¸n ®éc lËp. Tr¶i qua h¬n 10 n¨m h×nh thµnh, víi nh÷ng bíc th¨ng trÇm trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, C«ng ty ®· tõng bíc kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh ®iÖn tö viÔn th«ng nãi riªng. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, C«ng ty kh«ng ngõng ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh, t×m kiÕm thÞ trêng, t¨ng cêng c¸c mèi quan hÖ ngo¹i giao víi c¸c b¹n hµng ®Ó t¨ng chÊt lîng hµng ho¸ dÞch vô, phôc vô nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng víi ph¬ng ch©m lµ “V¬n tíi sù hoµn thiÖn cña chÊt lîng phôc vô”. MÆt kh¸c, do ®Æc ®iÓm ngµnh kinh doanh lµ ®iÖn tö viÔn th«ng mµ ngµy nay do nhu cÇu c«ng t¸c, nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao nªn kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty ngµy cµng t¨ng, ®¶m b¶o cã l·i, më réng quy m« kinh doanh. Song song víi viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh, C«ng ty ®· kh«ng ngõng kiÖm toµn bé m¸y l·nh ®¹o, qu¶n lý, ®éi ngò Khoa KÕ to¸n Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 85 - Sinh viªn: c¸n bé c«ng nh©n viªn. M¹nh d¹n bè trÝ l¹i nh©n lùc sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu cña ®¬n vÞ, tiÕp tôc båi dìng, ®µo t¹o nghiÖp vô tèt nhÊt, t¹o uy tÝn cho kh¸ch hµng. Cã ®îc nh÷ng thµnh tÝch ®ã lµ do: Sù quan t©m t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì cña c¸c Bé, ngµnh vÒ gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc, chÝnh s¸ch, nhÊt lµ gi¶i quyÕt vèn kinh doanh, cÊp giÊy u ®·i ®Çu t dù ¸n VOIP cho c«ng ty. Vietel lµ ®¬n vÞ trùc thuéc bé Quèc Phßng nªn ®îc sù quan t©m vµ chØ ®¹o trùc tiÕp cña bé Quèc Phßng v× vËy nªn cã ®iÒu kiÖn thu hót ®îc nhiÒu hîp ®ång, dù ¸n cho c«ng ty. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi v« cïng to lín mµ Vietel cã ®îc mµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c kh«ng cã. VIETEL cã bé m¸y l·nh ®¹o giµu kinh nghiÖm qu¶n lý ®iÒu hµnh ,cã t¸c phong vµ kû luËt qu©n sù, ®«i ngò kü thuËt viªn lµnh nghÒ, ®îc ®µo t¹o chuyªn s©u trong vµ ngoµi níc. Vietel lu«n cè g¾ng hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch ®Æt ra, tõng bíc më réng lÜnh vùc vµ qui m« kinh doanh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, xøng ®¸ng lµ mét doanh nghiÖp tiªu biÓu. Cïng víi sù ph¸t triÓn vµ lín m¹nh cña c«ng ty, c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi riªng ®· kh«ng ngõng ®îc cñng cè vµ hoµn thiÖn. §éi ngò kÕ to¸n cña C«ng ty còng ®îc trÎ ho¸ ®Ó n¨ng ®éng thÝch øng víi sù tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ. KÕ to¸n ®· ph¸t huy ®îc vai trß cña m×nh trong Khoa KÕ to¸n Kinh tÕ Quèc d©n Trêng §¹i häc LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 86 - Sinh viªn: qu¶n lÝ kinh doanh cña C«ng ty, trong ®ã c«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô còng dÇn ®îc hoµn thiÖn vµ ®¸p øng ®îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cho c¸c nhµ qu¶n lý. C¸c u ®iÓm cô thÓ cña KÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô nãi riªng ®îc thÓ hiÖn trªn nh÷ng mÆt sau ®©y:  VÒ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n. C«ng ty ®· x©y dùng b« m¸y kÕ to¸n gän nhÑ, tæ chøc t¬ng ®èi hoµn chØnh víi ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n v÷ng vµng, ®îc ph©n c«ng ph©n nhiÖm râ rµng. Mçi nh©n viªn trong phßng KÕ to¸n t¹i C«ng ty ®îc ph©n c«ng mét m¶ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh trong chuçi m¾t xÝch c«ng viÖc chung. ChÝnh sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm râ rµng trong c«ng t¸c kÕ to¸n ®· t¹o ra sù chuyªn m«n ho¸ trong c«ng t¸c kÕ to¸n, tr¸nh chång chÐo c«ng viÖc tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n còng nh c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh cña C«ng ty.  VÒ sæ s¸ch kÕ to¸n. PhÇn lín c«ng t¸c kÕ to¸n ®îc thùc hiÖn b»ng m¸y tÝnh cho nªn gÇn nh toµn bé sæ s¸ch cña C«ng ty ®îc lu tr÷ trªn m¸y tÝnh, do vËy gi¶m bít khèi lîng tÝnh to¸n rÊt nhiÒu, gióp cho kÕ to¸n lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh nhanh chãng, thuËn tiÖn vµ chÝnh x¸c. MÆt kh¸c, ®Ó b¶o toµn d÷ liÖu vµ phôc vô cho c«ng t¸c kiÓm tra, ®èi chiÕu vµ tr¸nh lÖ thuéc hoµn toµn vµo m¸y tÝnh ®Ò phßng cã rñi ro x¶y ra, cuèi k× C«ng ty cßn cho in tõ m¸y tÝnh c¸c lo¹i sæ s¸ch ®Ó lu tr÷ sè liÖu song song cïng m¸y tÝnh. §iÒu nµy chøng tá C«ng ty rÊt thËn träng trong Khoa KÕ to¸n Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 87 - Sinh viªn: c«ng t¸c b¶o qu¶n vµ lu gi÷ sæ s¸ch theo ®óng nh chÕ ®é ban hµnh. VÒ chøng tõ vµ lu©n chuyÓn chøng tõ: C«ng ty ®ang sö dông rÊt nhiÒu c¸c lo¹i chøng tõ kh¸c nhau chÕ ®é quy ®Þnh ®Ó phôc vô cho viÖc h¹ch to¸n ®îc râ rµng, chÝnh x¸c tõ ®ã n©ng cao tÝnh kiÓm tra, kiÓm so¸t trong néi bé c«ng ty. KÕ to¸n thùc hiÖn rÊt nghiªm ngÆt viÖc lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ theo ®óng qui ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o cho tÝnh kh¸ch quan vµ tu©n thñ cña chøng tõ. Chøng tõ ®îc lu tr÷ mét c¸ch khoa häc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc t×m kiÕm vµ b¶o qu¶n. Phßng Tµi ChÝnh – KÕ to¸n cã tõng hßm dïng ®Ó lu tr÷ chøng tõ vµ tuú theo tõng lo¹i chøng tõ sÏ ®îc lu tr÷ theo tõng thêi h¹n kh¸c nhau theo nh chÕ ®é qui ®Þnh. VÒ hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n. HÖ thèng tµi kho¶n mµ C«ng ty ®ang ¸p dông tu©n thñ theo ®óng nh chÕ ®é nhµ níc ban hµnh. KÕ to¸n h¹ch to¸n ®óng theo nh néi dung cña tµi kho¶n. C«ng ty cßn ¸p dông linh ho¹t viÖc vËn dông tµi kho¶n phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña C«ng ty lµ c¶ b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô…. §Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña th«ng tin mµ vÉn tu©n thñ theo chÕ ®é. VÒ h¹ch to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i Vietel: C«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c«ng ty ®¶m b¶o ®îc ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ trªn c¸c sæ s¸ch tõ ®ã gióp cho viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®îc thùc hiÖn nhanh chãng vµ chÝnh x¸c. C«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô ®îc tu©n thñ nghiªm ngÆt tõ kh©u kÝ kÕt hîp ®ång cho tíi khi thanh lý hîp ®ång vµ h¹ch to¸n doanh thu, gi¸ vèn. ViÖc tËp hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n Khoa KÕ to¸n Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn V¨n B¾c - 88 - Sinh viªn: hµng ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn vµ ®Çy ®ñ, cuèi kú ®îc kÕt chuyÓn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô. 2. Nh÷ng khã kh¨n cña C«ng ty: C¬ së vËt chÊt cßn ph¶i thuª mín, thiÕu thèn, nh©n lùc cßn máng. BÞ h¹n chÕ vµ thô ®éng trong viÖc triÓn khai kinh doanh do ph¶i thuª l¹i néi h¹t cña Tæng C«ng ty Bu chÝnh ViÔn th«ng. ViÖc thuª luång néi h¹t bÞ g©y khã kh¨n vµ cßn h¹n chÕ vÒ sè lîng luång. DÞch vô cña C«ng ty hiÖn nay ph¶i nãi lµ vÉn cha cã g× næi tréi h¬n so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. §iÒu nµy khiÕn C«ng ty cÇn ph¶i tèn nhiÒu chi phÝ h¬n ®Ó qu¶ng b¸ dÞch vô cña C«ng ty. ThÞ trêng dÞch vô viÔn th«ng ë ViÖt Nam ngµy cµng s«i ®éng,...