Nội dung

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HUYỆN TĨNH GIA ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN Năm học: 2012-2013 Môn Sinh học -Lớp 9 Thời gian 150 phút(không kể thời gian giao đề) C©u 1(3.0®): XÐt 2 loµi sinh vËt: Loµi thø nhÊt cã kiÓu gen BbDd, loµi thø 2 cã kiÓu gen BD bd a. Nªu ®Æc ®iÓm chung vµ ®Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña 2 loµi. b. Muèn nhËn biÕt kiÓu gen mçi loµi ng­êi ta lµm thÕ nµo? C©u 2( 2.5®):a.C¨n cø vµo ®©u mµ Men§en l¹i cho r»ng c¸c tÝnh tr¹ng mµu s¾c vµ h×nh d¹ng h¹t ®Ëu trong thÝ nghiÖm cña m×nh di truyÒn ®éc lËp víi nhau? b. Mçi cÆp trong 3 cÆp gen Aa, Bb vµ Dd quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng kh¸c nhau vµ ph©n ly ®éc lËp. Kh«ng cÇn viÕt s¬ ®å lai, h·y x¸c ®Þnh: b.1- Tû lÖ lo¹i giao tö ABD tõ c¸ thÓAaBbDd. b.2- Tû lÖ lo¹i giao tö ABD tõ c¸ thÓ AABBDd. b.3- Tû lÖ lo¹i hîp tö AaBBDD tõ phÐp lai AaBbDd x AaBbDd b.4- Tû lÖ kiÓu h×nh cã kiÓu gen A-B-D- tõ phÐp lai AaBbDD x AaBbdd C©u 3(3.0 ®) a. Qu¸ tr×nh nguyªn ph©n gåm mÊy kú? Nªu nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña nhiÔm s¾c thÓ trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n. b. T¹i sao nãi trong ph©n bµo gi¶m ph©n th× gi¶m ph©n I míi thùc sù lµ ph©n bµo gi¶m nhiÔm, cßn lÇn ph©n bµo II lµ ph©n bµo nguyªn nhiÔm? c. Quan s¸t tÕ bµo mét loµi sinh vËt ®ang ë kú sau cña qu¸ tr×nh gi¶m ph©n ng­êi ta thÊy cã 14 nhiÔm s¾c thÓ ®¬n. H·y cho biÕt ®©y lµ loµi sinh vËt nµo? C©u 4( 2.0®). Mét tÕ bµo sinh dôc 2n cña mét loµi nguyªn ph©n liªn tiÕp 1 sè ®ît. M«i tr­êng néi bµo ®· cung cÊp nguyªn liÖu ®Ó h×nh thµnh nªn 9690 NST ®¬n míi t­¬ng ®­¬ng.C¸c tÕ bµo con sinh ra tõ lÇn nguyªn ph©n cuèi gi¶m ph©n b×nh th­êng cho c¸c tinh trïng trong ®ã cã 512 tinh trïng mang Y. a. T×m bé nhiÔm s¾c thÓ 2n cña loµi? b. TÝnh sè ®ît nguyªn ph©n cña tÕ bµo sinh dôc. C©u 5( 3.0®). a. Tr×nh bµy s¬ l­îc qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN. §iÓm mÊu chèt nµo trong c¬ chÕ tù nh©n ®«i cña ADN ®· ®¶m b¶o cho hai ph©n tö ADN con cã cÊu tróc gièng ADN mÑ? b. Mét gen cã A + T = 1200 nucle«tit. Sè nuclª«tit lo¹i T chiÕm 30% sè nuclª«tit cña gen. - X¸c ®Þnh chiÒu dµi cña gen? - Khi gen nh©n ®«i 1 lÇn th× m«i tr­êng néi bµo cung cÊp bao nhiªu nuclª«tit mçi lo¹i. C©u 6(3.0®). a- ThÕ nµo lµ thÓ ®a béi? ThÓ tø béi vµ thÓ tam béi ®­îc ph¸t sinh b»ng nh÷ng ph­¬ng ph¸p nµo? b. BiÕn dÞ tæ hîp vµ ®ét biÕn cã nh÷ng ®iÓm nµo gièng nhau vµ kh¸c nhau? C©u 7( 3.5®). Cho 2 thø lóa thuÇn chñng lµ h¹t trßn, chÝn muén vµ h¹t dµi, chÝn sím giao phÊn víi nhau ®­¬c F1. TiÕp tôc cho F1 t¹p giao ,F2 thu ®­îc tæng sè 13200c©y, trong ®ã cã 825 c©y h¹t dµi, chÝn muén. a. BiÖn luËn, lËp s¬ ®å lai vµ x¸c ®Þnh sè c©y trung b×nh cho mçi kiÓu h×nh cßn l¹i ë F2. b. Cho F1 lai ph©n tÝch thu ®­îc 5000 c©y, x¸c ®Þnh sè l­îng c©y trung b×nh cho mçi lo¹i kiÓu h×nh. - HÕt- §¸p ¸n thi häc sinh giái sinh 9 N¨m häc 2012-2013 C©u Néi dung §iÓm C©u1 a. §Æc ®iÓm chung vÇ ®Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña 2 loµi: 3.0® * §Æc ®iÓm chung: 0.5® - Chøa 2 cÆp gen dÞ hîp tö, thµnh phÇn gen nh­ nhau. - Lµ c¬ thÓ l­ìng béi, cã ­u thÕ lai cao. - Cã tÝnh phæ biÕn trong thiªn nhiªn, cã kh¶ n¨ng t¹o nhiÒu lo¹i biÕn dÞ qua con ®­êng sinh s¶n h÷u tÝnh. * §Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña 2 loµi: - §Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña BbDd: 0.75® + Hai cÆp gen dÞ hîp tö tån t¹i trªn 2 cÆp NST kh¸c nhau, ph©n ly ®éc lËp,tæ hîp tù do, t¹o nªn 4 lo¹i giao tö cã tû lÖ ngang nhau: 1AB : 1Ab : 1aB : 1 ab. + Mçi cÆp gen cã thÓ chi phèi h×nh thµnh 1 tÝnh tr¹ng, biÓu hiÖn theo quy luËt di truyÒn tréi lÆn hoµn toµn. C¶ 2 cÆp gen di truyÒn theo quy luËt ph©n ly ®éc lËp t¹o ra 4 kiÓu h×nh vµ 9 kiÓu gen. + Lai thuËn, lai ngÞch kÕt qu¶ kh«ng thay ®æi . - §Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña BD/bd. 0.75® + Hai cÆp gen kh«ng alen cïng tån t¹i trªn 1 NST, ph©n ly phô thuéc vµo nhau. + Ph©n ly t¹o ra 2 lo¹i giao tö cã tû lÖ b»ng nhau; 1BD : 1bd. + Lai thuËn lai nghÞch kÕt qu¶ cã thay ®æi. b. Muèn ph©n biÖt kiÓu gen cña mçi loµi ng­êi ta sö dông 2 ph­¬ng ph¸p lai sau ®©y: * Cho tù thô phÊn ®èi víi tõng lo¹i kiÓu gen. råi c¨n cø vµo sù 0.5® ph©n ly kiÓu h×nh ë ®êi con mµ x¸c ®Þnh kiÓu gen ®ã thuéc loµi nµo; - NÕu tû lÖ kiÓu h×nh ë ®êi con lµ 9:3:3:1:1 th× ®ã lµ kiÓu gen BbDd. - NÕu tû lÖ ®ã lµ 3:1 th× kiÓu gen ®ã lµ BD/bd * Cho c¬ thÓ ®ã lai ph©n tÝch: 0.5® - nÕu kÕt qu¶ lai ph©n tÝch mµ cã tû lÖ kiÓu h×nh lµ 1:1:1:1 th× kiÓu gen cña c¬ thÓ ®ã lµ BbDd - NÕu kÕt qu¶ lai ph©n tÝch cã tû lÖ lµ 1:1 th× kiÓu gen cña c¬ thÓ ®ã lµ BD/bd C©u2 a. C¬ së ®Ó Men§en cho r»ng c¸c tÝnh tr¹ng mµu s¾c vµ h×nh 0.5® 2.5® d¹ng h¹t ®Ëu trong thÝ nghiÖm cña m×nh di truyÒn ®éc lËp víi nhau: - sau khi ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm th× thÊy tû lÖ tõng cÆp tÝnh tr¹ng ®Òu ph©n ly theo tû lÖ 3 tréi : 1 lÆn. - Tû lÖ cña c¸c tÝnh tr¹ng cã mèi t­¬ng quan víi tû lÖ kiÓu h×nhë F2, ®iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn ë chçtû lÖ cña mçi lo¹i kiÓu h×nh ë F2 chÝnh b»ng tÝch tû lÖ cña c¸c tÝnh tr¹ng hîp thµnh nã b. b.1- Tû lÖ lo¹i giao tö ABD tõ c¸ thÓ AaBbDd = 1/2 . 1/2 .1/2 0.5®/1ý = 1/8 b.2- Tû lÖ lo¹i giao tö ABD tõ c¸ thÓ AABBDd= 1.1.1/2=1/2 b.3- Tû lÖ lo¹i hîp tö AaBBDD tõ phÐp lai AaBbDd x AaBbDd = 2/4.1/4.1/4= 1/32. b,4- Tû lÖ kiÓu h×nh cã kiÓu gen A-B-D- tõ phÐp lai AaBbDD x AaBbdd = 3/4 .3/4. 1=9/16 C©u3 a.* Qu¸ tr×nh nguyªn ph©n gåm 4 kú: Kú ®Çu, kú gi÷a, kú sau, 3.0® kú cuèi. * Nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña NST trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n - Kú trung gian lµ thêi kú sinh tr­ëng cña tÕ bµo,NST ë d¹ng sîi dµi m¶nh duçi xo¾n vµ diÔn ra sù nh©n ®«i. - Kú ®Çu, NST kÕp b¾t ®Çu ®èng xo¾n vµ co ng¾n, c¸c NST kÐp dÝnh vµo c¸c sîi t¬ cña thoi ph©n bµo ë t©m ®éng. - Kú gi÷a,NST kÐp ®ãng xo¾n cùc ®¹i vµ tËp trung thµnh 1 hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo, cã h×nh d¹ng, kÝch th­íc ®Æc tr­ng. - Kú sau, tõng NST kÐp chÎ däc ë t©m ®éng t¸ch nhau ra thµnh 2 NST ®¬n, c¸c NST ®¬n ph©n ly vÒ 2 cùc nhê sù co rót cñasîi t¬ thuéc thoi ph©n bµo. - Kú cuèi: NST ®¬n d·n xo¾n ®Ó trë thµnh d¹ng sîi m¶nh. b. – Trong ph©n bµo gi¶m ph©n th× gi¶m ph©n I míi thùc sù lµ ph©n bµo gi¶m nhiÔm v× kÕt thóc lÇn gi¶m ph©n nµy bé nhiÔm s¾c thÓ trong tÕ bµo con gi¶m ®i mét nöavÒ nguån gèc NST. - ë lÇn ph©n bµo II lµ ph©n bµo nguyªn nhiÔm v× ë lÇn ph©n bµo nµy chØ x¶y ra sù ph©n chia c¸c cr«matit trong mçi NST kÐp t¹o thµnh NST ®¬n råi ®i vÒ 2 cùc cña TB. Nguån gèc NST trong TB con kh«ng thay ®æi.. c.- V× kÕt thóc gi¶m ph©n I NST trong TB con gi¶m ®i 1/2. - Trong kú sau cña gi¶m ph©n II sù ph©n ly cña cr«matit trong c¸c NST kÐp t¹o thµnh c¸c NST®¬n , nªn sè NST ®¬n trong TB chÝnh b»ng bé NST trong tb sinh d­ìng cña loµi 2n =14. §©y lµ ®Ëu hµ lan. C©u4 a. V× sè tinh trïng chøa Y = sè tinh trïng ch­ac X nªn sè tinh 2.0® trïng t¹o ®­îc lµ: 512 x 2 = 1024(tinh trïng) mçi TB sinh tinh t¹o ra 4 tinh trïng nªn sè TB sinh tinh trïng lµ: 1024/4 = 256 (tÕ bµo) Bé NST 2n cña loµi lµ: (256- 1) x 2n =9690 2n = 9690/255 = 38(NST) b. gäi sè ®ît nguyªn ph©n cña TB lµ k th× ta cã 2k =256 => k =8( ®ît) c©u 5 a. * Qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN: 3.0® - qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN diÔn ra trong nh©n TB t¹i c¸c NST, ë kú trung gian, lóc nµy NST ë d¹ng sîi m¶nh. - Khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i, ph©n tö ADN th¸o xo¾n, 2 m¹ch ®¬n t¸ch nhau dÇn dÇn vµ c¸c nuclª«tit trªn m¹ch ®¬n sau khi ®­îc t¸ch ra lÇn l­ît liªn kÕt víi c¸c nu tù do trong m«i tr­êng néi bµo ®Ó dÇn h×nh thµnh m¹ch míi. . 0.25® 1.0® 1.0® 0.75® 0.5® 0. 5® 0.5® 0.5® 1.0® - Khi qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i kÕt thóc, 2 ph©n tö ADN con t¹o thµnh ®ãng xo¾n . - Trong qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN cã sù tham gia cña 1 sè enzim vµ yÕu tè cã t¸c dông th¸o xo¾n, t¸ch m¹ch, gi÷ cho m¹ch ë tr¹ng th¸i duçi, liªn kÕt c¸c nu víi nhau. * Trong qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN ®· t¹o ra 2 ADN con gièng ADN mÑ v× qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN diÔn ra theo 2 nguyªn t¾c: - Nguyªn t¾c bæ sung: C¸c nu trªn m¹ch khu«n liªn kÕt víi c¸c nu tù do trong m«i tr­êng néi bµo thµnh tõng cÆp A-T, G-X vµ ng­îc l¹i . - Nguyªn t¾c b¸n b¶o toµn: Trong mçi ph©n tö ADN míi cã 1 m¹ch cña ADN mÑ d­îc gi÷ l¹i ®Ó lµm khu«n mÉu. b. * X¸c ®Þnh chiÒu dµi cña gen: Theo NTBS ta cã A + G = T + X = 50% => A =T = 30% G = X = 50 – 30 = 20% Theo bµi ra ta cã A + T = 1200 nu => A = T = 30% = 1200/2 = 600 (nu) G =X = 600/30. 20 = 400(nu) Tæng sè nu cña gen lµ: N = 1200 + 400.2 = 2000(nu) ChiÒu daïi cña gen lµ: L = N/2.3,4 = 2000/2.3,4 = 340( A0) * Khi gen nh©n ®«i 1 lÇn sè nu m«i tr­êng néi bµo cung cÊp chÝnh b»ng sè nu mçi lo¹i trªn gen nªn: Amt = Tmt = A =T = 600( nu) Gmt = Xmt = G = X =400(nu) 0.5® 0.25® 0.25® 0.25® 0.25® 0.5® C©u6 a.ThÓ ®a béi lµ c¬ thÓ mµ trong TB sinh d­ìng cã sè NST lµ béi 0.25® 3.0® sè cña n( nhiÒu h¬n 2n). * C¸c ph­¬ng ph¸p h×nh thµnh thÓ tø béi: + Ph­¬ng ph¸p 1: G©y rèi lo¹n c¬ chÕ ph©n ly NST trong 0.75® nguyªn ph©n; Bé NST 2n cña tÕ bµo nh©n ®«i nh­ng kh«ng ph©n ly t¹o tÕ bµo tø béi 4n. + Ph­¬ng ph¸p 2: g©y rèi lo¹n c¬ chÕ ph©n ly NST trong gi¶m ph©n t¹o giao tö 2n. C¸c giao tö nµy thô tinh víi nhau sÏ t¹o hîp tö 4n ph¸t triÓn thµnh c¬ ther tø béi. +P h­¬ng ph¸p 3: Cho giao phèi gi÷a c¸c c¸ thÓ 4n víi nhau. * C¸c ph­¬ng ph¸p h×nh thµnh thÓ tam béi: Ph­¬ng ph¸p 1: Rèi lo¹n c¬ chÕ ph©n lýNT trong gi¶m ph©n: 0.5® Trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n 1 trong 2 bªn bè hoÆc mÑ gi¶m ph©n kh«ng b×nh th­êng t¹o giao t­ 2n. Sù kÕt hîp gi÷a giao tö 2n víi giao tö n t¹o hîp tö 3n ph¸t triÓn thµnh thÓ tam béi. + Ph­¬ng ph¸p 2: Giao phèi gi÷a c¸ thÓ 2n víi c¸ thÓ 4n. b. gièng nhau gi÷a biÕn dÞ tæ hîp vµ ®ét biÕn: * gièng nhau: 0. 5® - §Òu lµ biÕn dÞ di truyÒn. - §Òu liªn quan ®Õn biÕn ®æi vËt chÊt di truyÒn. - §Òu xuÊt hiÖn ë c¸ thÓ,riªng lÎ vµ v« h­íng. - §Òu lµm xuÊt hiÖn kiÓu h×nh míi ch­a cã ë p, nªn ®Òu lµm t¨ng tÝnh ®a d¹ng cho loµi. - Lµ nguån nguyªn liÖu cung cÊp cho qu¸ tr×ng chän gièng vµ tiÕn ho¸. * Kh¸c nhau: BiÕn dÞ tæ h¬p §ét biÕn -Do qu¸ tr×nh giao phèi - Do c¸c t¸c nh©n g©y ®ét biÕn - Gen kh«ng biÕn ®æi nh­ng - Do rèi lo¹n c¬ chÕ nh©n ®«i do c¬ chÕ ph©n ly ®éc lËp, tæ ADN , ph©n ly NST. NST bÞ hîp tù do cña NST, dÉn ®Õn sù ®øt g·y, tiÕp hîp kh«ng b×nh ph©n ly vµ tæ hîp c¸c gen. th­êng. - S¾p xÕp l¹i c¸c tÝnh tr¹ng cã - BiÕn ®æi vËt chÊt di truyÒn ë s½n ë p thµnh tæ hîp c¸c tÝnh møc ph©n tö hay møc tÕ bµo. tr¹ng míi. - XuÊt hiÖn th­êng xuyªn, - XuÊt hiÖn ®ét ngét, gi¸n phong phó, cã thÓ trung hoµ ®o¹n, phÇn lín lµ ®ét biÕn gen c¸c ®ét biÕn cã h¹i. lÆn vµ cã h¹i. C©u7 a. * BiÖn luËn vµ lËp s¬ ®å lai 3.5® * BiÖn luËn: - Tû lÖ c©y h¹t dµi chÝn muén so víi tæng sè c©y ë F2 lµ: 825/13200 = 6,25%= 1/16 chøng tá F2 cã tû lÖ kiÓu h×nh lµ 9:3:3:1 = 16 tæ hîp. -> F1 dÞ hîp tö vÒ 2 cÆp gen n»m trªn 2 cÆp NST kh¸c nhau. TÝnh tr¹ng h¹t trßn ,chÝn sím lµ tréi so víi h¹t dµi chÝn muén. - Quy ­íc: Gen A quy ®Þnh h¹t trßn, a quy ®Þnh h¹t dµi Gen B quy ®Þnh chÝn sím, gen b quy ®Þnh chÝn muén. KiÓu gen cña P lµ AAbb x aaBB. * S¬ ®å lai: HS viÕt s¬ ®å lai tõ P ->F2 - NhËn xÐt : + Tû lÖ kiÓu gen:1AABB : 2AaBB : 2AABb : 4AaBb: 2aaBb : 1aaBB : 2Aabb : 1AAbb: 1aabb. + Tû lÖ kiÓu h×nh: 9A-B- : 3A-bb :3aaB- :1aabb * X¸c ®Þnh sè c©y cho mçi kiÓu h×nh cßn l¹i ë F2 - H¹t trßn, chÝn sím : 825 . 9 = 7425 (c©y) - H¹t trßn, chÝn muén = h¹t dµi, chÝn sím = 825 . 3 = 2475(c©y) b. HS viÕt s¬ ®å phÐp lai ph©n tÝch. - NhËn xÐt vÒ tû lÖ kiÓu gen vµ tû lÖ kiÓu h×nh lµ 1:1:1:1 - Sè c©y trung b×nh cho mçi lo¹i lµ: 5000 : 4 = 1250 ( c©y) 1.0® 0.5® 0.25® 0.25® 0. 5® 0.25® 0.25® 0.5® 0.5® 0.25® 0.25® PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN HÒN ĐẤT ĐỀ THI CHỌN HS GIỎI LỚP 9 - CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2012-2013 MÔN THI: SINH HỌC THỜI GIAN: 150 PHÚT ( không kể thời gian giao đề) ------------------------------------------------------------------------ Câu 1. (3,0 điểm) Trình bày mối liên hệ về chức năng giữa bộ xương, hệ cơ, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa ở người. Câu 2 . (3,0 điểm) a) Cơ thể người có những cơ chế sinh lí nào để đảm bảo tính ổn định của môi trường trong cơ thể? b) Cơ thể người có thể phản ứng lại những đổi thay của môi trường xung quanh bằng cách nào để đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển? Cho ví dụ minh họa. Câu 3. (3,0 điểm) So sánh kết quả ở F1 và F2 của hai thí nghiệm về phép lai 1 cặp tính trạng và phép lai 2 cặp tính trạng của Menđen. (không viết sơ đồ lai) Câu 4. (3,0 điểm) Vợ chồng ông Nam sinh được 2 người con: đứa thứ nhất có kiểu hình bình thường, đứa thứ hai có biểu hiện bệnh Đao. Vợ chồng ông Nam có những thắc mắc sau: Tại sao đứa con thứ nhất bình thường mà đứa con thứ hai lại như vậy? Nguyên nhân do đâu? Em hãy vận dụng những kiến thức đã học giúp vợ chồng ông Nam giải đáp những thắc mắc đó. Câu 5. ( 3,5 điểm) Ở lúa, gen A quy định tính trạng cây cao, a: cây thấp. Gen B quy định tính trạng chín sớm, b: chín muộn. Cho cây lúa cao, chín sớm, lai với cây thấp, chín muộn, F1 thu được: 1901 cây cao, chín sớm; 1899 cây thấp, chín muộn. Xác định kiểu gen của P? Câu 6. (4,5 điểm) Vợ chồng ông Nam sinh được 3 người con (hai trai, một gái), trong đó 1 con trai và con gái máu đông bình thường giống mẹ (1) và bố (2), 1 con trai bi bệnh máu khó đông. - Người con trai bình thường (3) lấy vợ bình thường (6) sinh được 2 người con (một con trai (7), một con gái (8) đều bình thường. - Người con trai bị bệnh (4) lấy vợ bình thường (9) sinh được 1 con trai (10) và một con gái (11) đều bị bệnh máu khó đông. - Người con gái (5) lấy chồng bình thường (12) sinh được 1 cháu trai mắc bệnh máu khó đông (13) a) Lập sơ đồ phả hệ của gia đình này về bệnh trên. b) Có thể biết chắc chắn kiểu gen của những người nào trong gia đình trên? (Biết rằng, ở người, bệnh máu khó đông do gen lặn h nằm trên NST giới tính X quy định; người có gen H máu đông bình thường.) -------HẾT------(Học sinh không được sử dụng tài liệu, giám thị không giải thích gì thêm) Phòng Giáo dục và Đào tạo HƯỚNG DẪN CHẤM THI MÔN SINH HỌC Huyện Hòn Đất KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN –LỚP 9 NĂM HỌC 2012-2013 Nội dung trả lời các câu hỏi Câu 1. (3,0 điểm) - Bộ xương tạo khung cho toàn bộ cơ thể, là nơi bám của hệ cơ và là giá đỡ cho các hệ cơ quan khác. - Hệ cơ hoạt động giúp xương cử động - Hệ tuần hoàn dẫn máu đến tất cả các hệ cơ quan, giúp các hệ này trao đổi chất. - Hệ hô hấp lấy O2 từ môi trường cung cấp cho các hệ cơ quan và thải CO2 ra môi trường thông qua hệ tuần hoàn - Hệ tiêu hóa lấy thức ăn từ môi trường ngoài và biến đổi chúng thành các chất dinh dưỡng để cung cấp cho tất cả các hệ cơ quan thông qua hệ tuần hoàn. - Hệ bài tiết giúp thải các chất cặn bã, thừa trong trao đổi chất của tất cả các hệ cơ quan ra môi trường ngoài thông qua hệ tuần hoàn. Câu 2 (3,0 điểm) a) Cơ thể có những cơ chế sinh lý nào để đảm bảo tính ổn định của môi trường trong cơ thể: Các tế bào của cơ thể được tắm đẫm trong môi trường trong (máu, nước mô) nên mọi đổi thay của môi trường trong có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sống của tế bào và cũng là của cơ thể. Ví dụ, khi nồng độ các chất hoà tan trong máu tăng giảm sẽ làm thay đổi áp suất thẩm thấu, hoặc làm nước tràn vào tế bào hoặc rút nước ra khỏi tế bào; sự thay đổi độ pH của môi trường trong sẽ ảnh hưởng đến các quá trình sinh lí diễn ra trong tế bào; sự thay đổi nhiệt độ huyết áp cũng gây rối loạn quá trình chuyển hoá trong tế bào... Nhờ cơ chế điều hoà thần kinh và nội tiết diễn ra thường xuyên nên đã giữ được tính ổn định tương đối của môi trường trong, đảm bảo cho các quá trình sinh lí tiến hành được bình thường. b) Cơ thể có thể phản ứng lại những đổi thay của môi trường xung quanh để tồn tại và phát triển bằng cơ chế phản xạ. Ví dụ khi trời nóng, cơ thể phản ứng lại bằng cách dãn các mao mạch dưới da, tiết mồ hôi để tăng sự thoát nhiệt giữ cho thân nhiệt được bình thường. Ngược lại, khi trời lạnh thì mạch co, da săn lại (sởn gai ốc) để giảm sự thoát nhiệt, đồng thời tăng sinh nhiệt bằng rung cơ (run). Lưu ý: Thí sinh có thể lấy ví dụ khác vẫn đạt điểm tối đa nếu đúng. Điểm 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 1,0 0,5 0,5 1,0 Câu 3. (3,0 điểm) * Giống nhau: - Bố mẹ đều thuần chủng về các cặp tính trạng mang lai dẫn đến F1 đêu đồng tính 0,25 và mang kiểu gen dị hợp. - F2 phân tính (xuất hiện nhiều hơn 1 kiểu hình) 0,25 * Khác nhau: Lai 1 cặp tính trạng F1 dị hợp về 1 cặp gen Lai 2 cặp tính trạng F1 dị hợp về 2 cặp gen F2 có 4 tổ hợp F2 có 16 tổ hợp F2 có 2 kiểu hình với tỉ lện 3:1 F2 có 4 kiểu hình với tỉ lện 9 : 3 : 3 : 1 F2 có 3 kiểu gen F2 có 9 kiểu gen F2 không xuất hiện biến dị tổ hợp F2 xuất hiện biến dị tổ hợp 2,5 (mỗi ý đúng 0,25 điểm) Câu 4. (3,0 điểm) - Đứa con thứ nhất bình thường do quá trình giảm phân ở bố mẹ xảy ra bình thường, bố mẹ đều cho giao tử n= 23; khi thụ tinh, đứa con có bộ NST bình thường 1,0 (2n = 46). - Đứa con thứ hai: do quá trình giảm phân diễn ra không bình thường: Trong quá trình giảm phân, cặp NST 21 của mẹ hoặc bố không phân li tạo ra loại giao tử chứa cả 2 chiếc của cặp 21, Loại giao tử này khi kết hợp với giao tử bình thường sẽ cho 1,0 ra hợp tử chứa 3 NST của cặp 21; đứa trẻ mang 3 NST của cặp 21 này mắc bệnh Đao. - Nguyên nhân gây bệnh: Có thể do ảnh hưởng của các tác nhân lí hóa của môi trường ngoài như phóng xạ, hóa chất; có thể do người vợ tuổi đã cao (trên 35 tuổi), quá trình sinh lí, sinh hóa nội bào bị rối loạn do tế bào đã bị lão hóa. 1,0 Câu 5. (3,5 điểm) * Xác định kiểu gen của P - Xét tính trạng chiều cao của cây: + Tỉ lệ phân tính: Cao Thấp = 1901 1899  0,25 1 1 + Tỉ lệ 1:1 là kết quả của phép lai phân tích. + Kiểu gen P qui định cặp tính trạng chiều cao cây: Aa x aa - Xét cặp tính trạng chín sớm – chín muộn: + Tỉ lệ phân tính: 1 1 0,25 + Tỉ lệ 1: 1 là kết quả của phép lai phân tích. + Kiểu gen P quy định cặp tính trạng này là: Bb x bb 0,25 0,25 Chín sớm Chín muộn = 1901  1899 0,25 0,25 - Mỗi tính trạng đều phân tính theo tỉ lệ 1: 1, mà tỉ lệ phân tính chung về cả 2 tính trạng ở F1 là 1901: 1899  1:1 – Điều đó chứng tỏ 2 cặp gen quy định 2 cặp tính 1,0 trạng trên liên kết hoàn toàn trên một cặp NST. - Vì F1 xuất hiện kiểu hình cây thấp, chín muộn ( ab ) , chứng tỏ 2 bên bố mẹ 1,0 ab đều phải cho giao tử ab suy ra kiểu gen cây lúa thân cao, chín sớm đem lai phải là: AB. Còn cây thân thấp, chín muộn là ab ab ab Câu 6. ( 4,5 điểm) a) Sơ đồ phả hệ. 1,0 b) Xác định kiểu gen của những người trong gia đình: - Bệnh do gen lặn trên X, không có alen tương ứng trên Y quy định, nên nam chỉ 0,5 cần mang một gen đã bị bệnh, nữ phải đồng hợp về cặp gen này mới mắc bệnh. - Con trai nhận X của mẹ và Y của bố. 0,125 - Con gái nhận X của mẹ và X của bố. 0,125 * Từ những điều nêu trên có thể biết chắc chắn kiểu gen của những người sau: - (2), (3), (7), (12) đều có kiểu gen XHY 1,0 - (4), (10), (13) đều có kiểu gen XhY 0,75 - (11) có kiểu gen XhXh. 0,25 H h h - (1), (5), (9) đều có kiểu gen X X (con trai của họ mắc bệnh có kiểu gen là: X Y, Xh do mẹ di truyền) 0,75