Nội dung

Së Gi¸o dôc - §µo t¹o Th¸i B×nh K× thi chän häc sinh giái líp 12 THpt N¨m häc 2008-2009 H­íng dÉn chÊm vµ biÓu ®iÓm M¤N Hãa häc (Gåm 04 trang) C©u1: 1) ViÕt ph­¬ng tr×nh -BaCl2 + NaHSO4  BaSO4 + NaCl + HCl - Ba(HCO3)2 + KHSO4 BaSO4 + KHCO3 + CO2 + H20 - Ca(H2PO4)2 + KOH  CaHPO4 + KH2P04 + H20 - Ca(OH)2 + NaHCO3 CaCO3 + NaOH + H20 2) Sè mol CuS04= 0,15. 0,3= 0,045 (mol) Sè mol Cu(0H)2 = 1,96/ 98= 0,02 ( mol) PTP¦: CuS04 + 2NH3 + 2H20  Cu(0H)2 + (NH4)2SO4 (1)  Tr­êng hîp 1: Kh«ng t¹o phøc Theo (1) => Sè mol NH3 = 2.0,02 = 0,04 ( mol) => V(NH3) = 0,04/ 1 = 0,04(lit)  Tr­êng hîp 2: T¹o phøc §iÓm 4,0 0,5 0,5 0,5 0,5 0,25 0,25 0,25 0,25 CuS04 + 2NH3 + 2H20  Cu(0H)2 + (NH4)2SO4 (2) Mol 0,02 0,04 0,02 CuS04 + 4NH3 [Cu (NH3)4]S04 (3) Mol (0,045-0,02) 0,1 0,25 Theo (2) vµ (3) => Sè mol NH3 = 0,04 + 0,1 = 0,14 (mol) => V(NH3) = 0,14/ 1 = 0,14 ( lit) 0,25 0,25 4,0 C©u II: 0,25 15000 c  C2H2 + 3H2 LLN 6000 c 3C2H2  C6H6 C H 2 SO4 C6 H6 + HNO3 ®Æc  C6H5NO2 + H2O t 0c Fe, C6H5 NO2 + Br2 0  m- Br- C6H4- NO2 + HBr t c 0,25 m- Br- C6H4- NH3Cl + NH3  m- Br- C6H4- NH2 + NH4Cl m- Br- C6H4- NH2 + NaNO2 + 2HCl  m- Br- C6H4- N2+Cl- + NaCl +2 H2O 0,25 0,25 1) 2CH4 m- Br- C6H4- NO2 + 3Fe + 7HCl  m- Br- C6H4- NH3Cl + 3FeCl2 + 2H2O m- Br- C6H4- N2+Cl- + H2O t 0c  m- Br- C6H4- OH + HCl + N2 2) Dïng quú tÝm ta nhËn biÕt ®­îc 3 nhãm chÊt Nhãm 1: Gåm HC00H; CH3C00H; CH2= CH-C00H lµm ®á quú tÝm Nhãm 2: C2H50H; H2N-CH2-C00H;C6H5-CH0; C6H5NH2 kh«ng lµm thay ®æi mµu quú tÝm Dung dÞch lµm quú tÝm chuyÓn mµu xanh lµ: H2N-CH2-C00Na Trang 1/3 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 Trong nhãm 1: Dïng AgNO3 (ddNH3) nhËn biÕt ra HC00H do t¹o kÕt tña tr¾ng HC00H + 2[Ag (NH3)2]0H 0 t c  NH4HCO3 + 2Ag + 3NH3 + H20 Hai dung dÞch axit cßn l¹i dïng dung dÞch brom ®Ó nhËn biÕt CH2= CH-C00H do hiÖn t­îng lµm mÊt mµu dung dÞch brom; cßn l¹i lµ dung dÞch CH3C00H. CH2= CH-C00H + Br2  CH2Br- CHBr- C00H Trong nhãm 2: C2H50H; H2N-CH2-C00H;C6H5-CH0; C6H5NH2 Dïng AgNO3 (ddNH3) nhËn biÕt ra C6H5CH0 do t¹o kÕt tña tr¾ng C6H5CH0 + 2[Ag (NH3)2]0H t 0c 0,25 0,5 0,25  C6H5C00NH4 + 2Ag + 3NH3 + H20 Dïng dung dÞch brom ®Ó nhËn biÕt C6H5NH2 do t¹o kÕt tña tr¾ng. C6H5NH2 + 3Br2  H2NC6H2Br3 + HBr Hai dung dÞch cßn l¹i C2H50H; H2N-CH2-C00H. Dïng CaCO3 ®Ó nhËn biÕt H2N-CH2C00H do t¹o khÝ C02, dung dÞch cßn l¹i lµ C2H50H. 2 H2N-CH2-C00H + CaC03  (H2N-CH2-C00)2Ca + C02 + H20 0,25 0,5 Chó ý: NhËn biÕt ®óng mçi chÊt (PTP¦ nÕu cã): 0,25 ®iÓm C©u III: 1) ChiÒu t¨ng dÇn tÝnh axit: an®ehit benzoic< ancol benzylic< p- metyl phenol< Phenol< p- nitro phenol< axit benzoic. Gi¶i thÝch: Do ®Æc ®iÓm c¸c nhãm chøc nªn tÝnh axit cña an®ehit< ancol < phenol< axit Trong c¸c phenol th× CH3- lµ nhãm ®Èy e nªn lµm gi¶m tÝnh axit; cßn nhãm NO2 lµ nhãm hót e nªn lµm t¨ng tÝnh axit. 2) CTCT c¸c aminoaxit  alanin: H2N-CH(CH3)- C00H Glyxin: H2N-CH2- C00H Valin: (CH3)2CH-CH(NH2)-C00H  C«ng thøc cÊu t¹o cña pentapeptit Tõ bµi ra ta cã A cã 3 gèc Ala; 1 gèc Gly ; 1 gèc Val vµ ®­îc s¾p xÕp theo trËt tù lµ: Ala- Gly- Ala-Ala -Val => CTCT cña A H2N-CH(CH3)-C0-NH-CH2C0-NH-CH(CH3)-C0-NH -CH(CH3)-C0-NH-CH-C00H 4,0 1,0 0,5 0,5 0,25 0,25 0,25 0,25 1,0 CH3 -CH-CH3 C©u IV: 1) a/ TÝnh h»ng sè ph©n li cña HA 4,0 0,25 HA ⇌ H+ + ACM (b®) 1,0 CM (pl) 0,009  0,0090,009 CM (cb)1,0- 0,0090,0090,009 => Ka = 0,25 0,25 0,009.0,009 = 8,17.10-5 1,0  0,009 0,25 b/ Nång ®é HA sau khi pha lo·ng thµnh 100ml lµ: 0,1M CM (b®) HA ⇌ H+ + A0,1 Trang 2/3 CM (pl) a  CM (cb)0,1- a  => Ka = a  a a  a 0,25 a.a = 8,17.10-5 => a= 2,86.10-3 (M) 0,1  a -3 -2 => §é ®iÖn ly lµ: 2,86. 10 / 0,1= 2,86. 10 = 2,86% => pH= -lg 2,86.10-3= 2,54 2) a/Theo bµi ra ta thÊy HNO3, Fe ph¶n øng hÕt; Cu cßn d­ ; Sè mol NO2 lµ:11,2:22,4= 0,5mol Fe + 6 HNO3  Fe(NO3)3 + 3 NO2 + 3 H20 (1) Cu + 4 HNO3  Cu(NO3)2 + 2 NO2 + 2 H20 (2) Cu + 2Fe(NO3)3  Cu(NO3)2 + 2 Fe(NO3)2 (3) Do Cu cßn d­ nªn dung dÞch B chøa Cu(NO3)2 , Fe(NO3)2 Theo c¸c ph­¬ng tr×nh (1), (2), (3) ta thÊy thùc ra chÊt khö lµ Cu, Fe( trong ®ã Fe bÞ oxiho¸ thµnh Fe2+) ; cßn chÊt oxiho¸ lµ HNO3 Gäi a, b lµ sè mol Fe vµ Cu ®· ph¶n øng: Ta cã 56 a+ 64 b= 16,72 - 1,92= 14,8 (I) Fe  Fe2+ + 2e mol a a 2a 2+ Cu  Cu + 2e mol b 2b +5 N + 1e  N+4 mol 0,5 0,5 = > 2a + 2b= 0,5 (II) Gi¶i hÖ I,II ta cã: a= 0,15 ( mol); b= 0,1 (mol) => Nång ®é Fe(NO3)2 = 0,15/ 0,3= 0,5 M => Nång ®é Cu(NO3)2 = 0,1/ 0,3= 1/3 M C©u V 1) Gäi c«ng thøc cña X,Y,Z d¹ng CxHyOz (x,y,z nguyªn d­¬ng) 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 4,0 Ta cã: 12x + y + 16z = 82 (z≤4) + Khi z= 1 => 12x+ y= 66 => NghiÖm tho¶ m·n lµ: x= 5; y= 6 =>CTPT lµ C5H6O (cã thÓ tho¶ m·n) + Khi z= 2 => 12x+ y= 50 => NghiÖm tho¶ m·n lµ: x= 4; y= 2 =>CTPT lµ C4H2O2 (cã thÓ tho¶ m·n) + Khi z= 3 => 12x+ y= 34 => Kh«ng cã nghiÖm tho¶ m·n 0,5 + Khi z= 4 => 12x+ y= 18 => Kh«ng cã nghiÖm tho¶ m·n Theo bµi ra :1,0 mol Y t¸c dông võa ®ñ víi 4,0 mol AgNO3 trong dung dÞch NH3 0,25 chøng tá Y ph¶i cã 2 nhãm CHO =>Y CTPT lµ C4H2O2 => cã CTCT cña Y lµ : Theo bµi ra : 0HC- C  C- CH0 1,0 mol X hoÆc Z t¸c dông võa ®ñ víi 3,0 mol AgNO3 trong dung dÞch NH3 chøng tá X vµ Z ph¶i cã mét nhãm CHO vµ 1 liªn kÕt ba ë ®Çu m¹ch, ®ång thêi X,Y lµ ®ång ph©n cña nhau => CTCT cña X vµ Z lµ: X: CH  C-C0- CHO (C4H2O2) Z: HC  C-CH2-CH2-CHO (C5H6O)  C¸c ph­¬ng tr×nh minh ho¹ 0HC- C  C- CH0 + 4[Ag (NH3)2]0H  H4N00C- C  C- C00NH4 + 4Ag + 6NH3 + 2H20 CH  C-C0- CHO + 3[Ag (NH3)2]0H  AgC  C-C0-C00NH4 + 2Ag +5 NH3 + 2H20 HC  C-CH2-CH2-CHO+ 3[Ag (NH3)2]0H  AgC  C–CH2-CH2-C00NH4+ 2Ag+5 NH3 + 2H20 Trang 3/3 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 2) Ta cã s¬ ®å m(gam)A + NaOH  5,55 gam muèi + 0,9 gam H20 (1) 5,55 gam muèi + O2 3,975 gam Na2CO3+ 3,08 lÝt CO2(®ktc) + 1,125 gam H20 (2) Theo §LBT khèi l­îng => sè mol NaOH= 2.sè mol Na2CO3 = 2.(3,975: 106)= 0,075 (mol) => Khèi l­îng NaOH = 0,075. 40= 3,0 (gam) => khèi l­îng A= m= mH 2 0 (1) + mmuèi – mNa0H= 0,9 + 5,55- 3= 3,45( gam) 0,25 0,25  mC(A) = mC(C02) + mC(Na2C03) = (3,08: 22,4).12 + 0,0375. 12= 2,1 (gam) 0,9  1,125  mH(A) = mH(H20(1,2)) - mH(Na0H) = .2 - 0,075.1= 0,15 (gam) 18  m0(A) = mA - mC- mH= 3,45 – 2,1- 0,15 = 1,2 (gam)  Gäi c«ng thøc cña A lµ CxHy0z( x,y,z nguyªn d­¬ng) 2,1 0,15 1,2 x: y: z = = 0,175 : 0,15 : 0,075 = 7: 6 : 3 : : 12 1 16 => Do A c«ng thøc ph©n tö trïng víi c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt =>CTPT cña A lµ C7H603 0,5  T×m CTCT -Sè mol A ph¶n øng víi NaOH = 3,45: 138= 0,025 (mol) Ta thÊy: Sè mol Na0H : sè mol A= 0,075 : 0,025 = 3:1 -Mµ A chØ cã 3 nguyªn tö oxi => + A cã thÓ cã 3 nhãm -OH lo¹i phenol + A cã mét nhãm –OH lo¹i phenol vµ mét nhãm este cña phenol - V× sau ph¶n øng thu ®­îc 2 muèi vËy chØ cã tr­êng hîp este cña phenol lµ tho¶ m·n => CTCT cña A 0- HC00 - C6H4-OH ; m- HC00 - C6H4-OH ; p- HC00 - C6H4-OH Chó ý: ThÝ sinh cã thÓ lµm theo c¸ch kh¸c, kÕt qu¶ ®óng vÉn cho ®iÓm tèi ®a. ----- HÕt ----- Trang 4/3 0,25 0,75 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TUYÊN QUANG KỲ THI GIẢI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH CẦM TAY CẤP TỈNH NĂM HỌC 2009-2010 ĐỀ CHÍNH THỨC (Đề này gồm 08 trang) ĐIỂM CỦA TOÀN BÀI THI Bằng số Môn: HOÁ HỌC; LỚP 12 CẤP THPT Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề) Ngày thi: 10/01/2010. (Thí sinh làm trực tiếp vào bản đề thi này) CÁC GIÁM KHẢO (Ký, ghi rõ họ tên) SỐ PHÁCH (Do chủ tịch hội đồng ghi) Bằng chữ 0 Câu 1. (5 điểm) Một nguyên tử X có bán kính bằng 1,44 A , khối lượng riêng của tinh thể là 19,36 g/cm3 . Nguyên tử này chỉ chiếm 74% thể tích của tinh thể, phần còn lại là các khe rỗng. a. Xác định khối lượng riêng trung bình của toàn nguyên tử rồi suy ra khối lượng mol nguyên tử của X. b. Biết nguyên tử X có 118 nơtron và khối lượng nguyên tử bằng tổng khối lượng proton và nơtron. Tính số electron có trong X3+ CÁCH GIẢI KẾT QUẢ ĐIỂM 1 9 Câu 2. (5 điểm) Giả sử đồng vị phóng xạ 238 92 U phóng ra các hạt α, β với chu kì bán hủy là 5.10 năm tạo thành 206 82 Pb a. Có bao nhiêu hạt α, tạo thành từ 1 hạt 238 92 U? 206 b. Một mẫu đá chứa 47,6 mg 238 92 U và 30,9 mg 82 Pb. Tính tuổi của mẫu đá đó. CÁCH GIẢI KẾT QUẢ ĐIỂM Câu 3. (5 điểm) Đốt cháy 0,3 gam chất A chứa các nguyên tố C, H, O ta thu được 224 cm3 khí CO2 (đktc) và 0,18 gam H2O. Tỉ khối hơi của A đối với H2 bằng 30. Xác định công thức phân tử của A. CÁCH GIẢI KẾT QUẢ ĐIỂM 2 Câu 4. (5 điểm)Hỗn hợp X gồm 3 kim loại Na, Al, Fe. Chia hỗn hợp X làm 3 phần bằng nhau: - Phần 1: Hoà tan hoàn toàn trong 0,5 lít dd HCl 1,2 M thì thu được 5,04 lít khí và dd A. - Phần 2: Cho tác dụng với dung dịch NaOH dư thì thu được 3,92 lít khí. - Phần 3: Cho tác dụng với nước dư thì thu được 2,24 lít khí. a. Tính số gam mỗi kim loại trong hh X, biết các khí đo ở đktc. b. Cho dd A tác dụng với 300 ml dd KOH 2M. Thu lấy kết tủa đem nung ngoài không khí đến khối lượng không đổi thu được a gam chất rắn. Tính a. KẾT QUẢ CÁCH GIẢI ĐIỂM 3 Câu 5. (5 điểm) Cho 1 mol PCl5 vào một bình đã rút bỏ không khí, thể tích là V, đưa nhiệt độ lên 525K, có cân bằng sau: PCl5 (K) PCl3 (K) + Cl2 (K) được thiết lập với hằng số cân bằng Kp= 1,85 atm, áp suất trong bình lúc cân bằng là 2 atm. Tính số mol từng chất trong hỗn hợp lúc cân bằng. CÁCH GIẢI KẾT QUẢ ĐIỂM 4 Câu 6. (5 điểm) a. Xác định độ điện ly của H-COOH 1M, biết hằng số điện ly Ka = 2. 10-4. b. Khi pha 10 ml axit trên bằng nước thành 200 ml dung dịch thì độ điện ly thay đổi bao nhiêu lần? Giải thích. CÁCH GIẢI KẾT QUẢ ĐIỂM Câu 7. (5 điểm) Để thủy phân hoàn toàn 0,01 mol este A (tạo bởi axit monocacboxylic X và ancol Y) cần dùng 1,2 gam NaOH. Mặt khác, để thủy phân 6,35 gam este đó cần vừa đủ 3 gam NaOH và thu được 7,05 gam một muối. Xác định cấu tạo và gọi tên X, Y, A. CÁCH GIẢI KẾT QUẢ ĐIỂM 5 Câu 8. (5 điểm) Hỗn hợp A gồm ancol metylic và 1 ancol đồng đẳng khác. Cho 4,02 gam hỗn hợp A tác dụng hết với Na thấy bay ra 672 ml H2 (đkc). a. Tính tổng số mol 2 ancol đã tác dụng với Na. b. Đốt cháy 4,02 gam hỗn hợp A rồi cho sản phẩm hấp thụ hoàn toàn vào nước vôi trong dư thì thu được bao nhiêu gam kết tủa. c. Cho 4,02 gam hỗn hợp A tác dụng với 10 gam axit axetic. Tính khối lượng este thu được, giả sử hiệu suất phản ứng este hoá là 60%. CÁCH GIẢI KẾT QUẢ 6